Orientatiefase A. Contractformulier

Transcriptie

1 Schoolproject 4B

2 Orientatiefase A Onderwerp, praktijkvraag en beoogd eindproduct. In de Nederlandse wetgeving is (of wordt) vastgelegd dat Nederlandse scholen aandacht moeten besteden aan homoseksualiteit. Bij ons op school gebeurt dat wel, maar daar is niet een duidelijke richtlijn of lesmethode voor. Homoseksualiteit wordt wel behandeld bij ons in de lesmethode, maar daarmee wordt niet gewerkt aan tolerantie. Het is de bedoeling dat ik een lesplan maak (ondersteunt door een boekje) waarmee leerlingen en de sectie biologie aan de gang kunnen. Contractformulier

3 Analysefase B Startdocument

4 Na het opstellen van het startdocument heb ik me verder verdiept in wat er nu precies wordt gevraagd van scholen. In september werd dit bekend gemaakt. Er wordt, vanaf december 2012, van scholen verwacht dat ze in groep 8 of in de brugklas van de middelbare school voorlichting geven over seksuele diversiteit. Met seksuele diversiteit wordt niet alleen homoseksualiteit bedoeld, maar ook biseksualiteit en transgenderschap. Voorlichting zou ervoor zorgen dat er meer acceptatie en verdraagzaamheid komt voor homoseksuelen. Er is geen kant en klaar lespakket hiervoor en de precieze eisen hiervoor zijn ook niet volledig duidelijk. Als het enige punt is, dat er aandacht aan besteed moet worden, dan voldoen wij daar als school al aan. Elke biologiedocent hier op school besteedt namelijk aandacht aan dit onderwerp. Het wordt besproken in de les, de filmpjes die we gebruiken vertellen over diverse seksualiteiten. Maar als dit draagt niet in het bijzonder bij aan verdraagzaamheid en acceptatie. Daarvoor krijgen we een aantal homoseksuele jongeren van homo-vereniging SHOUT over de vloer. Die komen dan een praatje houden. Dit vraagt leerlingen te luisteren en een mening te vormen. Maar ze gaan er niet

5 actief mee aan de slag. Hopelijk sluit dit project daarbij aan en geeft dat het laatste actieve zetje tot meer begrip voor homoseksualiteit. Verder is CSG Het Streek een christelijke school. Ikzelf ben niet christelijk opgevoed en weet niet precies wat de Bijbel zegt over homoseksualiteit. Wat ik wel weet is dat christenen homoseksualiteit niet goed vinden. God heeft niet bedoeld dat 2 mannen samen de liefde bedrijven. Dat is iets voor een man en een vrouw samen. Ik ben mij ervan bewust dat dit zich niet zo heel duidelijk in een stuk laat vangen, maar ik probeer mijn bevindingen zo objectief mogelijk te delen. Als je iets verder leest, dan zie je dat er eigenlijk 3 verschillende meningen binnen de kerk zijn. Een groep mensen gelooft dat homofilie iets is waar je van kunt genezen. Met hulp van God, gebed en de nodige therapie kan de homofiel genezen. Deze groep wordt steeds kleiner in de huidige Nederlandse maatschappij. Een tweede groep keurt homofilie(liefde) goed, maar keurt homoseksualiteit (fysiek samenzijn) af. Zij beschouwen homofilie als een gevolg van de zondeval. De derde groep vindt homofilie geen gevolg van schepping, maar geeft de ruimte aan homoseksuelen om een relatie met elkaar te krijgen. Homofilie wordt wel gezien als een afwijkende geaardheid. In de bijbel wordt homoseksualiteit wel beschreven (Genesis 19, Leviticus , Richteren 19), maar het gaat hier om een iets andere vorm dan de huidige homoseksuele relaties. In Genesis zijn het juist de heteroseksuelen die gemeenschap hebben met mensen van hun eigen geslacht. In Leviticus gaat het over seksuele handelingen die aan godsdienst gebonden zijn. In Leviticus worden homoseksuele handelingen wel afgekeurd. Er staat dus weinig over relaties. Daarbij is de Bijbel niet geschreven op de actuele maatschappij. Mensen hebben tegenwoordig homoseksuele relaties, seks is niet enkel meer voor het produceren van nageslacht en we hebben veel meer aandacht voor het individu. In Nederland wordt homoseksualiteit doorgaans geaccepteerd. In 2006 vond 15% van de Nederlanders homoseksualiteit nog onacceptabel. Dat wordt steeds beter. Maar veel mensen hebben er wel nog moeite mee om te zien dat 2 mannen elkaar een zoen geven of hand in hand lopen. Daarnaast vindt een grote groep mensen dat homoseksuele stellen niet dezelfde rechten mogen hebben als heteroseksuele stellen. Helaas gebeuren er nog regelmatig incidenten tegen homoseksuelen. Het gaat hier om het in elkaar schoppen van homoseksuelen of het wegpesten. Er kan dus nog een boel gebeuren op het gebied van acceptatie en verdraagzaamheid. Om te kijken wat er nu precies wel wordt besproken bij ons op school, heb ik onderstaand een overzichtje toegevoegd van de reacties op mijn vraag. Inventarisatie lessen met onderwerp homoseksualiteit Ik besteed er alleen in klas 2 aandacht aan bij hoofdstuk 4. Hierbij doe ik een ' meningenspel' waarbij het thema homoseksualiteit aan de orde komt, maar dit is eigenlijk wel minimaal. In klas 4 wordt het in hoofdstuk 5 nog een keer genoemd, maar ook hier wordt er verder niet echt op ingegaan. Ik denk dat het heel goed is om hier meer aandacht aan te besteden! Groetjes Mariken Verhoeven

6 in klas tech2 besteed ik tijdens het thema seksualiteit één les het thema homoseksualiteit. in andere klassen (1tech / havo4) besteed ik daar nauwelijks aandacht aan. Sietske In mijn lessen in de tweede heb ik het met hoofdstuk 4 en 5 wel over homoseksualiteit. Ik vertel wat homoseksualiteit is, dat dit niet iemands keuze is, hoe het komt dat iemand op zijn/haar eigen geslacht valt. Afhankelijk van de reacties van de klas, hebben we het soms ook wel eens over de moeilijkheden die iemand die homoseksueel is kan treffen (geweld, uitgescholden worden, moeilijk om uit de kast te komen). Maar dit hangt wel een beetje af van de klas. Groetjes PS: als het gaat over wel of niet weer een project aangaande homoseksualiteit in samenwerking met Shout Wageningen, dan ben ik wel voorstander. Ik merkte in mijn klas namelijk wel verschil nadat die bijeenkomst was geweest (ze deden dat in mavo 3 vorig jaar) Bij biologie VWO alleen iets in de tweede klas over relaties, niks specifieks. In mavo 3 hebben ze er wel voorlichting over en komen er volgens mij ook homoseksuelen op school, tijdens een project in projectdagen samen met nederlands,( Althans dat was 2 jaar geleden zo), Groet dafne Ik heb al een aantal jaren geen 2e klas gehaden dat is het jaar waarin dit onderwerp als eerste aan de orde komt. In Havo 4 komt het opnieuw voor in het programma. In het leerboek wordt besproken wat homoseksualiteit en biseksualiteit is. Verder dat het problemen kan opleveren omdat je buiten de norm valt en niet weet of de omgeving het zal accepteren. Ik laat ze dat gewoon lezen en besteed er niet meer tijd aan om te voorkomen dat er in de klas moeilijke situaties ontstaan. Dit doe ik heel bewust zo. Marina Naar aanleiding van de vraag wat ik aan homoseksualiteit doe in de biologielessen, het volgende: Klas 1: niet, tenzij het aan de orde komt (bijvoorbeeld door spontane vragen van leerlingen). Klas 2: In par. 4.3 komt het aan de orde. Vaak wordt het niet uitgebreider besproken dan een 'mogelijke relatievorm' waarvan ik verwacht dat die door alle leerlingen als normaal en gelijkwaardig (hooguit 'anders') wordt geaccepteerd. Het verschilt per groep: soms komt er een leuk gesprek op gang. In par. 4.4 komt het aan bod in relatie tot soa's (aids) en (on)veilige seks. Klas 4: In hoofdstuk 5/6 en op vergelijkbare wijze als in klas 2 Bij ANW besteed ik in het kader van mijn Nature-Nurturelessen aandacht aan het onderzoek van Dick Swaab (rond 1990) en de comotie die dit teweeg heeft gebracht. Uit de reacties van leerlingen bij ANW merk ik dat homoseksualiteit geaccepteerd is. Klas 5: tenzij ik me vergis (en iets over het hoofd zie) besteden we aan homoseksualiteit geen aandacht in dit leerjaar. Klas 6: bij het onderwerp Afweer komt het mechanisme ter sprake waarbij HIV het afweermechanisme lam legt. Misschien komt er ook op andere momenten aandacht voor homoseksualiteit in V6, maar daarvan heb ik op dit moment nog geen duidelijk beeld. In het verleden heb ik in mavo-3/4 geprobeerd aandacht aan homoseksualiteit te besteden; in het kader van een speciaal project, maar ook 'gewoon' tijdens de lessen over voortplanting en seksualiteit (meestal in een concreet-stelling-nemen-spel). Ik mag het misschien niet hardop zeggen (en daarom schrijf ik het nu maar eens op): mijn ervaring in het vmbo/mavo is dat de acceptatie van homoseksualiteit door jongeren met een Marokkaanse / islamitische achtergrond minimaal is. Deze ervaring heb ik op het vwo gelukkig niet.

7 Uitvoeringsfase C Het product Docentenhandleiding De lessenserie bestaat uit 3 lessen. Elke les neemt ongeveer 20 minuten in beslag en kan gedaan worden naast de reguliere les-informatie. Enkel de laatste les zal wat langer duren. Het is aan te raden om te starten nadat homoseksualiteit voor het eerst is besproken. In nectar 2 e editie is dat in paragraaf 4,3 bij alle niveaus. In de nieuwe editie is nog niet duidelijk wanneer dit onderwerp wordt besproken. De lessen worden begeleid door een werkboekje en een CD met daarop 4 filmpjes. Doel lessenserie Het doel van de lessenserie is het vergroten van kennis over, begrip en tolerantie voor diverse seksualiteiten. Deze lessenserie richt zich met name op homoseksualiteit. Biseksualiteit en transgenderschap wordt buiten beschouwing gelaten. Als docent Het is belangrijk dat de docent een open houding moet hebben bij dit onderwerp en moet proberen zijn/haar mening zoveel mogelijk achterwege te laten. Misschien is het prettig om van te voren bepaalde afspraken met de leerlingen te maken, maar dat staat je natuurlijk helemaal vrij. Je kunt afspraken maken over welke woorden wel of niet mogen worden gebruikt of over hoe we hiermee omgaan tijdens de les. Let daarnaast op dat leerlingen naast iemand zitten waar ze zich prettig bij voelen. Verplicht leerlingen niet hardop deel te nemen aan een klassendiscussie. Beschrijving per les Les 1: Vooroordelen In deze les gaan de leerlingen bedenken wat ze zelf denken over homoseksualiteit. Geef de leerlingen ongeveer 5 minuten om de vragen hierover in te vullen. Vervolgens kan filmpje 1 aangezet worden. Dit filmpje is gemaakt door een homo-jongerenorganisatie en gaat over wat homoseksualiteit is en welke vooroordelen mensen in het algemeen hebben over homoseksuelen. Jong & Out: Homoseksualiteit Laat de leerlingen na het filmpje de vragen over het filmpje zelfstandig invullen. Laat ze dit vervolgens met hun buren bespreken en sluit af met een kort klassengesprek over hun bevindingen. Les 2: Verliefdheid In deze les gaan leerlingen zich verdiepen in verliefdheid. Wat is verliefdheid bij hen en hoe ervaren homoseksuele jongen verliefdheid? Leerlingen zien in dat homoseksuele jongeren echt niet op iedereen verliefd worden (dat beeld heerst vaak wel) en dat het gevoel eigenlijk heel erg overeen komt. Verder wordt duidelijk dat niemand 100% homo- of heteroseksueel is. Na de introductievragen kan filmpje 2 aangezet worden: Jong & Out Verliefdheid: Laat de leerlingen na het filmpje weer de vragen invullen en spreek deze na.

8 Les 3: Lastige situaties Welke problemen komen homoseksuelen tegen. Dit kan een les zijn waarbij er voor veel leerlingen een kwartje gaat vallen en de les kan wat heftig zijn. De filmpjes hebben soms wat expliciet taalgebruik, maar leerlingen gebruiken deze woorden zelf ook (hopelijk niet op school). Kijk de filmpjes van te voren zelf en bepaal of je het filmpje met de titel homofobie wilt laten zien. De vragen zijn zo geplaatst dat de laatste bladzijde van het werkboekje dan gewoon niet uitgeprint kan worden. Jong & Out: Coming Out Jong & Out: Homofobie Zorg dat deze les goed afgesloten was door alles goed na te bespreken met leerlingen. Bespreek hoe leerlingen zich bij deze lessen hebben gevoeld en hoe ze denken over homoseksualiteit. Enkele lessen later: Evaluatie Laat het evaluatie-formulier invullen door leerlingen Beoordeling Dit werkboekje maken leerlingen voor zichzelf. Er wordt vooral naar meningen gevraagd en dit werkboekje zal dan ook niet worden beoordeeld.

9 Werkboekje

10 Les 1: Vooroordelen De komende lessen gaan we wat tijd besteden aan homoseksualiteit. In Nederland is ongeveer 8% van de mensen homoseksueel of biseksueel. Maar er zijn veel meer mensen die wel eens homoseksuele gevoelens hebben gehad, ook al zijn ze heteroseksueel. Daarnaast voelt niet elke homoseksuele man of vrouw zich vrij om daarvoor uit te komen. Precieze cijfers zijn er dus niet. Als we het hebben over homoseksuelen, bedoelen we mensen die op personen van hun eigen geslacht vallen. Vrouwen vallen op vrouwen en mannen vallen op mannen. Iemand die biseksueel is valt op zowel mannen als vrouwen. Als je het woord homoseksueel leest, waar denk je dan aan? Geef dit aan met minimaal 5 trefwoorden en leg deze uit. Heb je iemand in jouw omgeving die homoseksueel is? Of mensen waar je dat van denkt? Hoe weet je dat dan? Is homoseksualiteit aangeboren of aangeleerd? Word je zo geboren, of komt het door je omgeving? Denk je dat het voor homoseksuelen makkelijk is om zichzelf te kunnen zijn? In het filmpje zie je een aantal heteroseksuele jongeren die hun mening geven over homoseksualiteit. Ze vertellen of ze homoseksuele jongeren goed kunnen herkennen en of ze denken of het aangeboren of aangeleerd is. Ze denken zelfs na over hoe het leven van homoseksuelen eruit zal zien.

11 Vragen na het filmpje Heb je goed opgelet? In het filmpje vertelt 1 jongen (wit t-shirt aan en rugzak op) dat hij denkt dat homoseksualiteit een foutje van de natuur is. De 2 jongens na hem vertellen dat zij denken dat het aangeleerd wordt door bijvoorbeeld je ouders. Daarna komt er een feitje hoe het nu daadwerkelijk zit. Is homoseksualiteit aangeboren of aangeleerd? Wat is het verschil tussen homo s en hetero s volgens de jongeren in het filmpje? En volgens jou? En? Konden homo s in de meeste landen wel trouwen? Klaar met invullen? Bespreek de antwoorden eens met je naaste buurman. Straks gaan we er klassikaal verder over praten.

12 Les 2: Verliefdheid Bijna iedereen is wel eens verliefd geweest. Dat kan zijn op een klasgenootje, die leuke jongen uit die examenklas of misschien wel je buurmeisje. Je kan alleen maar aan die persoon denken, eten gaat moeilijker door de kriebels in je buik, je voelt je vrolijk en je wordt rood als je hem/haar ziet. En als diegene dan iets tegen je zegt, weet je ineens niet goed meer hoe je moet praten. Bij meisjes resulteert het vaak in een schrift vol hartjes, bij jongens in stoere praatjes. Maar hoe zit het dan als je ineens verliefd wordt op iemand van je eigen geslacht? Dan moet je niet alleen uitvinden of iemand jou wel leuk vindt, maar dan moet diegene ook nog eens geïnteresseerd zijn in iemand van zijn/haar eigen geslacht. Dat kan een boel vragen oproepen. En als je dan verliefd bent op iemand van je eigen geslacht, ben je dan ook meteen homoseksueel? Ben jij wel eens verliefd geweest? En wat voelde je toen? Als je nog nooit verliefd bent geweest: wat denk je dat je gaat voelen? Voelt het voor iemand die homoseksueel is hetzelfde? Leg je antwoord uit. We gaan nu een filmpje kijken waarin een aantal homoseksuele jongeren vertellen over verliefd-heid en dan vooral over de eerste keren dat ze verliefd werden op iemand die van hetzelfde geslacht was. Hoe gaan ze ermee om als ze verliefd worden op iemand die heteroseksueel is en dus geen interesse heeft in een relatie met iemand van hun eigen geslacht?

13 Vragen na het filmpje Hoe beschrijven de jongeren in het filmpje hun verliefdheid? Tegen wat voor hindernissen of problemen lopen de jongeren uit het filmpje aan? Die jongen met de roze sjaal en het rode kussen zegt dat hij enkel vriendschap voelt voor vrouwen. De jongeren daarna leggen uit dat het gevoel een beetje anders is. Denk jij dat iemand 100% homoseksueel of heteroseksueel is?

14 Les 3: Lastige situaties Iemand die homoseksueel is, wijkt af van de standaard. Wij vinden het heel normaal dat een jongen op een meisje verliefd wordt en een meisje op een jongen. Dat is wat je ziet in films en dat is wat de meeste mensen thuis ook zien. Daarom loopt iemand die homoseksueel is vaak lang rond met een soort van geheim. Dan komt de eerste hindernis die genomen moet worden: de coming out. Degene zal aan mensen moeten gaan vertellen dat hij verliefd is op iemand van zijn eigen geslacht (of haar eigen geslacht natuurlijk). Hoe denk jij dat het is om dat aan iemand (bijv. je ouders te moeten vertellen? Welke reacties zou je kunnen verwachten? In het filmpje dat je zo gaat zien vertellen een aantal homoseksuele jongeren over hun coming out en de reacties daarop. Zijn de reacties die de jongeren uit het filmpje kregen te vergelijken met jouw verwachtingen bij de vorige vraag? De jongen met het blauwgroene shirt geeft aan dat zijn vrienden moesten lachen en erg moesten wennen. De jongen daarna vertelt zelfs dat mensen boos werden. Hoe zou jij reageren als je beste vriend(in) je zou vertellen dat hij/zij homoseksueel is? Wat zou jij de jongen met het roze sjaaltje aanraden?

15 Nu is het uit de kast komen een grote hindernis voor veel homoseksuele jongeren, maar waarom is dat nu eigenlijk zo moeilijk? Dat is niet alleen omdat je anders bent. Soms heeft het uit de kast komen vervelende gevolgen. Mensen kunnen negatief reageren, je kunt gepest worden en af en toe lees je in de krant vervelende berichten over homoseksuele stellen die weggepest worden uit de straat. Ben je wel eens betrokken (of getuige) geweest van een situatie waarin iemand werd gepest om zijn/haar seksuele geaardheid? Hoe dacht je daar toen over? In het filmpje wat nu volgt vertellen een aantal homoseksuele jongeren over vervelende situaties die zij hebben meegemaakt. Wat vind je van het verhaal van het lesbische meisje met de bril? Op het eind zeggen de 2 jongens dat je ook kunt doen of je heteroseksueel bent. Wat vind je ervan dat ze dat nodig vinden? Dat meisje met het roze haar denkt dat homo s worden gepest omdat mensen niet weten wat het precies is. Denk jij dat dat klopt? Zoniet, waarom zou iemand dat wel doen? Binnen de kerk zijn er verschillende meningen over homoseksualiteit. De jongeren in dit filmpje praten ook over geloof en homoseksualiteit. Hoe denk jij daarover?

16 Evaluatie-instrument

17 Evaluatiefase D Evaluatie/reflectie op project Het project is gedraaid in 4 klassen. M2B H2A (meidenklas) H2C G2A Ik heb het project in elke klas zelf gedraaid om te peilen hoe leerlingen reageren op filmpjes en gesprekken. Aan de hand van mijn bevindingen herschrijf ik stukken om het geschikt te maken voor collega s. Leerlingen reageerden op de filmpjes ongeveer gelijk en dat verschilde niet tussen niveaus. Het aantal meisjes in de klas maakte duidelijk wel uit. De gesprekken waren daar een stuk vriendelijker en de meisjes leken er minder moeite mee te hebben. Het boekje zit wel goed in elkaar, maar ik merk dat bij een aantal vragen de vraagstelling een beetje anders moet. Tijdens het kijken van de filmpjes missen leerlingen nog wel eens iets. In de docentenhandleiding moet opgenomen worden dat leerlingen erop geattendeerd moeten worden dat ze iets moeten kunnen zeggen over de mensen in de filmpjes. Het was een leuk project om te draaien, maar ik heb wel heel erg veel moeite gehad met het formuleren ervan. Ik wilde niet te belerend zijn en de christelijke identiteit van de school niet teveel aanvallen. Ik denk dat ik daar wel in ben geslaagd. De leerlingen deden enthousiast mee. Het viel me op dat leerlingen wel vooroordelen hadden, maar zich hier niet zo bewust van zijn. Het project was wel een eye-opener voor ze. Het project is wel geschikt voor alle niveaus, maar een mavo-klas heeft iets meer sturing en hulp nodig. Dat is nog wel iets om op te nemen in de docentenhandleiding. Of er echt iets is veranderd in de klassen konden leerlingen niet aangeven. Ik denk dat het voor henzelf ook moeilijk in te schatten is. Het valt mij wel op dat ik in de klas eigenlijk het zinnetje vuile homo niet meer heb gehoord. Maar ik weet niet of dat door dit project komt. Zelf-evaluatie Ik heb meer moeite met dit project gehad dan ik van te voren had verwacht. Ik vond het heel erg moeilijk om de vragen te formuleren. Ik vond het wel een interessant project om te draaien bij de leerlingen. Het was leuk om hun reacties te merken. Wat ik wel erg jammer vond is dat er eigenlijk een heleboel lesmethodes zijn om dit onderwerp te bespreken. Het nadeel daarvan is wel dat ze allemaal heel erg sturend zijn en homoseksualiteit min of meer aanprijzen. Ik ben wel erg tevreden met het resultaat. Het spreekt leerlingen tot de verbeelding en ik denk dat ze zich hierdoor makkelijker kunnen inleven in de situatie waar homoseksuele jongeren zich in bevinden.

18 Overdracht De overdracht naar mijn collega s zal gaan gebeuren via de docentenhandleiding en ik zal een presentatie geven aan mijn directe collega s. Ik denk dat een aantal van hen dit een heel moeilijk project gaan vinden. Ik wil dat dus ruimschoots op tijd doen, zodat ik eventueel nog wat aanpassingen kan doen. Logboek Ik heb in totaal flink wat uur besteed aan dit project. Ik heb dit project in mijn eentje gedaan. Af en toe heb ik hulp gehad van wat studiegenoten om iets verder te komen. Ik merkte dat ik vaak een beetje blokkeerde in het verwerken van de informatie en het formuleren van de woorden. Ook het opzoeken van informatie over homoseksualiteit in de bijbel heb ik met hulp gedaan. Ik ken de bijbelse verhalen, maar ik weet natuurlijk bij lange na niet waar alles staat. Gelukkig werk ik op een christelijke school, wat het makkelijk maakte om iemand te vinden die dat wel zou weten. Het zoeken naar filmpjes vond ik heel erg leuk om te doen. Er is heel erg veel over te vinden en vaak zijn ze wel geschikt. Op de site van het COC vond ik een filmpje dat eigenlijk vol stond met scheldwoorden voor homoseksuelen. Ik heb zeker 15 uur besteed aan het kijken van documentaires en filmpjes.