Verkondiging bij Mattheüs 10: en Jeremia 20: 7-13 Zondag 25 juni 2017 ds. Dick Snijders

Transcriptie

1 Verkondiging bij Mattheüs 10: en Jeremia 20: 7-13 Zondag 25 juni 2017 ds. Dick Snijders Gemeente van Christus, Vanuit de Bijbel klinkt vandaag een lastige en tegendraadse boodschap. Wanneer Jezus zijn leerlingen op pad zendt, waarschuwt Hij hen voor de tegenstand en de vijandschap die ze zullen ervaren vanuit de samenleving. Die leerlingen zijn onaangepast aan de Joodse én de Romeinse cultuur van hun dagen. En als ik de woorden van Jezus goed versta, zullen christenen ook onaangepast zijn aan de christelijke cultuur van onze tijd, dat wil zeggen aan wat gangbaar is aan normen en waarden, onaangepast aan wat meestal het gespreksonderwerp is bij sociale gebeurtenissen, als we familie en vrienden treffen. Kortom: de gelezen teksten geven aanleiding om onze eigen levensinstelling nog eens kritisch te bezien. Jezus zegt dat zijn volgelingen vervolging en verraad te wachten staan, gevangenschap en moord. Want als de mensen Jezus zelf al niet kunnen uitstaan, des te minder zullen ze zijn volgelingen kunnen verdragen. Gezonden zijn door God en Christus navolgen blijken geen onverdeeld genoegen te zijn. Hoe zou dat toch komen? Als we het hebben over een goed leven, dan denken we eraan dat we ons zelfstandig kunnen handhaven, dat we ons staande weten te houden en dat we als het even wil ook succes boeken. Bij succes denken we aan gezondheid, geld, opleiding, macht en invloed. Daarmee zeg ik niets bijzonders. We hoeven maar te denken aan de idealen die we hebben of hadden voor onszelf of voor onze kinderen. We praten over huizen kopen, huren en verbouwen; het gaat over auto s en wat er allemaal te krijgen is; het gaat over carrière maken en financial planning; het gaat over leiding geven en verantwoordelijkheid dragen; 1

2 het gaat over prestaties en veel verdienen; het gaat over vakanties - hoe veel en hoe lang en hoe ver. We vertellen elkaar graag onze goede resultaten of die van de kinderen. De wijze waarop Jezus zijn volgelingen de wereld instuurt, heeft echter een totaal andere toon en houd. Voor hun vertrek krijgen die volgelingen nog wat goede adviezen mee. De laatste instructies en dan kunnen ze gaan, op hoop van zegen. De instructies die Jezus geeft, vormen een korte schets van hoe het christelijke leven eruit zal zien. En dat is bepaald geen weg van succes, zoals de weg van Jezus ook geen weg van succes was. Het is een weg van in het verborgene zoeken naar gerechtigheid. Enkele hoofdstukken hiervoor heeft Jezus het uitgelegd in de bergrede. Jezus zegt dat wie burger van het Koninkrijk der hemelen wil zijn, dat die zich aan zijn onderwijs moet spiegelen en dat die de juiste taal, de goede woorden, moet spreken. De bergrede is te verstaan als een inburgeringscursus voor het Koninkrijk der hemelen. Dan gaat het om het zien van God als het hoogste dat ons ten deel kan vallen. Wie dat voor ogen hebben voor zichzelf en voor de ander, die zijn het zout der aarde en het licht der wereld. Jezus wijst erop trouw te zijn en de boze niet te weerstaan. Laat de gerechtigheid vanbinnen zitten en laten uw weldaden en uw gebeden uit het hart komen. Verzamelt u geen schatten op aarde, zegt hij. Maakt u zich niet bezorgd; zoekt eerst Gods Koninkrijk en zijn gerechtigheid en het andere zal u bovendien geschonken worden als iets bijkomstigs. Oordeelt niet en spreekt goede woorden en u merkt: het land van de belofte Gods Koninkrijk kan overal zijn en overal op aarde kunt u het binnengaan als u de juist deur vindt. U vindt de deur als u hem zoekt, want wie zoekt zal vinden. En wie klopt zal worden opengedaan. 2

3 Wie eenmaal in het Koninkrijk der hemelen is ingeburgerd, komt als een allochtoon terug, onaangepast in de wereld waarin hij voordien leefde. En dat zal hij weten ook. Het gewone godsdienstige leven, ook het bekende christelijke leven, richt zich op een vroom en goed leven, een aangepast leven. Hoewel het al lang geen gemeengoed meer is, denken we dan aan bijvoorbeeld bidden bij de maaltijd, niet vloeken, alleen naar de publieke omroep kijken, bijbellezen, geen sex voor het huwelijk, naar de kerk gaan, zondagsrust en vervolgens: niet stelen, niet doodslaan, niet jaloers zijn, enz. Dat is inderdaad christelijke cultuur. Niks tegendraads of kritisch. Je wordt er misschien alleen maar raar op aangekeken: wie doet dat nou nog, zo overdreven keurig? We wekken meestal niet die weerstand als dat Jezus had voorzegd. Zoals wij leven, maakt het in wezen niet uit en maakt het niet uit of God al dan niet bestaat, of Jezus al dan niet Gods zoon is, enz. Onze verkondiging roept geen weerstand omdat ze van haar inhoud is ontdaan. Het christelijke leven zoals Jezus dat formuleert en dat weerstand wekt, is juist niet gebonden aan allerlei regels of gewoonten. Het christelijke leven dat weerstand wekt, is gebonden aan een persoon, nl. aan Jezus Christus. Aan Hem moeten we onze normen en waarden afmeten Zoals Hij ons laat inburgeren in het Koninkrijk der hemelen, vormen geld, macht en gezondheid geen tekenen van succes, laat staan van zegen. Niemand voorziet daar in zijn eigen onderhoud, maar ieder leeft van genade. Wie Jezus navolgt, gaat zijn weg in de verborgenheid, goed doende. Wie Jezus navolgt, loopt niet mee met het gewone waarbij het vooral om veel gaat, veel van alles om er dan nog een ethisch of christelijk sausje overheen te leggen. Nee, navolging raakt tot in het hart. 3

4 Waar dat zichtbaar wordt, kan het niet anders dan verstaan worden als kritiek. Als kritiek op de anderen omdat je hun enthousiasme niet deelt. Als kritiek op de politiek omdat je een andere opvatting hebt van recht en gerechtigheid. Als kritiek op de maatschappij omdat je een ander idee hebt van geldbesteding en in hoeverre zijn wij in staat om te delen, om zomaar weg te geven zonder er iets voor terug te hoeven? Goed en vroom leven volgens de heersende waardesystemen is totaal onbelangrijk. De binding aan de persoon van Jezus geeft de scherpte van de scheiding aan: Wie vader of moeder liefheeft boven Mij, is mij niet waardig; en wie zoon of dochter liefheeft boven Mij, is mij niet waardig; en wie zijn kruis niet opneemt en achter Mij gaat, is mij niet waardig. Wie zijn leven vindt, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest om Mijnentwil, zal het vinden. Dat hakt erin! We zijn nooit succesvol of arrivé, maar altijd onderweg. Dat betekent dat we kwetsbaar zijn en kwetsbaar zullen blijven, dienstbaar in de wereld, dienstbaar aan de medemens. We volgen niet een systeem in geloof, in de kerk of in de samenleving. We zoeken niet wat het goed doet bij de mensen. De verhalen van succes zijn vaak ook wat zielige verhalen; je prikt er zo gemakkelijk doorheen. Is dat nou waarvoor je leeft? Is dat nou wat blijft als je er niet meer bent? De binding aan Jezus gaat door leven en dood heen. Want Hij leeft! In geloof bidden we om de geest van Jezus, om Hem na te volgen; bidden we om zijn nabijheid zodat Hij ons zelf kracht geeft. 4

5 Want het is nogal wat om erop te vertrouwen dat je zalig bent bij het zien van God. God zien we niet dan om een hoekje: door Jezus, door de maaltijd, maar ook door een vriendelijk woord, een hand op de schouder, een plaats aan tafel, een geopende beurs. De zegen is niet merkbaar aan bezit of levensstandaard. De zegen is niet merkbaar aan gezondheid, kracht of intelligentie. De zegen is zeker niet merkbaar aan gesloten grenzen, gesloten deuren, toegevouwen handen. Alles waarvoor we in de regel onze grenzen en onze deuren op slot doen, is niet waar het in het leven om gaat. Het komt heel dicht op de huid. Misschien voelt u nu iets van verontwaardiging opborrelen. Dan weet u hoe onrustig het evangelie mensen kan maken en waarom het geen vrede brengt. Geen logisch, juridisch of dogmatisch systeem helpt ons daarvan af. Die onrust blijft. Laat die onrust ons tot troost en tot zegen zijn. - Amen. 5