RAADSVERGADERING 24 APRIL NR. VIII

Transcriptie

1 RAADSVERGADERING 24 APRIL NR. VIII 2014

2 Aan de leden van de Raad Aan de wethouders en de secretaris Hierbij nodig ik u uit voor de Openbare Raadsvergadering op donderdag 24 april 2014 om uur in het gemeentehuis te Zuidwolde. A G E N D A Aanvang/streeftijd Vragenhalfuur voor de burgers Vragenhalfuur voor de raad Algemeen 1. Opening 2. Vaststelling agenda 3. Besluitenlijst en toezeggingenlijst raad 20 februari, 25 en 27 maart Toezeggingenlijst totaal raad per april uur uur Besluitvormend/hamerstuk uur 5. Vaststelling bestemmingsplan Facetbestemmingsplan Oosteinde 2013 Besluitvormend/bespreekstukken 6. Collegeprogramma Benoeming wethouders 8. Beëdiging wethouders 9. Onderzoek geloofsbrieven nieuwe raadsleden 10. Beëdiging nieuwe raadsleden 11. Benoeming vice-voorzitter gemeenteraad en wnd. vice-voorzitter gemeenteraad uur 12. Ingekomen stukken uur 13. Sluiting Zuidwolde, 11 april 2014 De voorzitter van de Raad, R.T. de Groot Het woord voeren door de burgers Voorafgaand aan de vergadering, tijdens het vragenhalfuur, kunnen burgers het woord voeren over onderwerpen die niet op de agenda staan. Ook kunnen zij ideeën over het gemeentelijk beleid kenbaar maken. Tijdens de vergadering kan er per agendapunt worden ingesproken. Dit kan niet als er een afzonderlijke hoorzitting over het onderwerp is/wordt gehouden. Een ieder heeft maximaal 5 minuten spreektijd. Voor het inspreken is maximaal 30 minuten beschikbaar. Om het woord te kunnen voeren, moet men zich voor de vergadering bij de griffier melden.

3 Het woord voeren door de burgers Voorafgaand aan de vergadering, tijdens het vragenhalfuur, kunnen burgers het woord voeren over onderwerpen die niet op de agenda staan. Ook kunnen zij ideeën over het gemeentelijk beleid kenbaar maken. Tijdens de vergadering kan er per agendapunt worden ingesproken. Dit kan niet als er een afzonderlijke hoorzitting over het onderwerp is/wordt gehouden. Een ieder heeft maximaal 5 minuten spreektijd. Voor het inspreken is maximaal 30 minuten beschikbaar. Om het woord te kunnen voeren, moet men zich voor de vergadering bij de griffier melden.

4 Besluitenlijst van de vergadering van de raad van de gemeente De Wolden, gehouden op donderdag 20 februari 2014 om uur in het gemeentehuis te Zuidwolde. Aanwezig, de leden: A.F. Assink (PvdA) (tot 23:00 en doet niet mee met stemming agendapunt 7 en 8), H.S. Benning (Gb.), H. Buld-Kist (Gb), P. Groot (Gb.), A. Haar (D66), M.S.J. Hulst (VVD), W. Kamphuis (CDA), G.C. Leffers-Heeling (Gb), H. Mulder (VVD), H. van Noord (CDA), D. Oosterveen (Gb), C.H.D. de Rijk (PvdA), W. Rumph (CDA), H.G. Scheper-Beijering (VVD) (tot 22:05 en doet niet mee aan stemming agendapunten 7 en 8), G.F. Timmerman (VVD), E.M.M. Verheijen (GL), J.H. Wiechers (CU), J.R. van t Zand (Gb), D. Zantingh (CDA). Voorzitter: R.T. de Groot, burgemeester Plv. griffier: J.L. de Jong Verslag: S.R. Beute Tevens aanwezig: J. ten Kate (vanaf 22:15), M. Pauwels-Paauw en J.H. Lammers, wethouders; N. Kramer, secretaris-directeur. Vragenhalfuur voor de burgers De heer Wever (Stichting Historie Ruinerwold) vraagt namens de vier gezamenlijke historische verenigingen aandacht voor de cultuurhistorische waardenkaart. Vragenhalfuur voor de raad De heer Zantingh (CDA) stelt een artikel 37A-vraag over mobiel bereik, bereikbaarheid 112 en de aanleg van G4-netwerk. Beantwoording vindt plaats door burgemeester De Groot in verband met afwezigheid van wethouder Ten Kate. Burgemeester De Groot zegt toe dat het college dit scherp in de gaten houdt bij diverse overleggen waarin de gemeente participeert. 1. Opening De voorzitter opent de vergadering. 2. Vaststelling agenda De fracties Gb, CU, VVD, D66 en PvdA verzoeken agendapunt 9, vaststelling evenementenverordening, van de agenda af te voeren wegens onvoldoende voorbereiding en onjuiste terugkoppeling naar de betrokkenen. De fracties van Gb, CU, VVD, D66 en PvdA waren kritisch over de gemaakte fout en stemmen in met het voorstel dit agendapunt van de agenda af te voeren. De raad stemt in met het voorstel de insprekers, na afloop van agenda punt 4, het woord te geven. De heer Haar (D66) wenst een opmerking te maken bij vaststelling bestemmingsplan Dunningen 3e fase, de Wijk (agendapunt 11). De voorzitter stelt de gewijzigde agenda vast. 3. Besluitenlijst en toezeggingenlijst raad 30 januari 2014 De voorzitter vraagt om vaststelling van de lijst. De raad stelt de besluitenlijst en toezeggingenlijst van de vergadering van 30 januari 2014 vast. 4. Toezeggingenlijst totaal raad per februari 2014 De voorzitter vraagt om vaststelling van de toezeggingenlijst totaal. De heer Groot (Gb) stelt dat er op 27 november 2013 vragen zijn gesteld over de verkeerssituatie aan de Heidelaan. Wethouder Lammers zegt toe dat deze vraag voor de eerstvolgende vergadering beantwoord 1

5 zal zijn. De toezeggingenlijst totaal raad per februari 2014 wordt vastgesteld. 9. Vaststelling Evenementenverordening Bij dit agendapunt spraken mevrouw Slagter, de heer Joosten en de heer Weide in. Burgemeester De Groot zegt toe dat de verordening naar alle participanten wordt verstuurd en dat dit onderwerp tijdens een latere vergadering opnieuw aan de orde komt. Dit punt is van de agenda afgevoerd. 5. Oversteken N375 Koekangerveld en beschikbaarstelling krediet De heer Sep, de heer Schonfeld en de heer Bruintjes spreken bij dit punt in. De voorzitter vraagt om vaststelling van het voorstel. Dhr. Verheijen (Gl) dient samen met CU, Gb en PvdA een amendement in. VVD dient ook een amendement in. De vergadering wordt geschorst. Tijdens de schorsing worden beide amendementen samengevoegd tot één amendement. Tijdens de tweede termijn worden de eerdere amendementen ingetrokken en het nieuwe gezamenlijke amendement wordt ingediend. De voorzitter brengt het amendement in stemming. Deze wordt met 5 stemmen tegen, en 14 stemmen voor aangenomen. De raad stemt in met het gewijzigde besluit. 6. Instemming aanpak herschikking subsidiestaat Dit voorstel is niet behandeld en wordt verschoven naar een volgende vergadering. 7. Vasttelling kaderstellende notitie drank- en horecawet De vice-voorzitter Van t Zand (Gb) neemt het voorzitterschap van burgemeester De Groot over. Mevrouw Massen, de heer Deet Hoogveld en de heer Zelhorst spreken bij dit punt in. De vice-voorzitter vraagt om vaststelling van het voorstel. Dhr. Wiechers (CU) dient een amendement in. De voorzitter brengt het amendement in stemming. Het amendement wordt met 16 stemmen tegen, en 1 stem voor, verworpen. De raad stemt in met het voorstel van de insprekers om de term 30 personen te wijzigen in 30 volwassenen. De raad besluit conform het voorstel. 8. Instemming realisering dorpshuisfunctie in kerkgebouw van Echten; verstrekking renteloze lening Dhr. Verheijen, voorzitter d Olde kerken in Echten, spreekt bij dit punt in. De voorzitter vraagt om vaststelling van het voorstel. De raad besluit conform het voorstel. 10. Verlenging zendtijd Streekradio De Wolden via Commissariaat voor de Media De voorzitter vraagt om vaststelling van het voorstel. De raad besluit conform het voorstel. 11. Vaststelling bestemmingsplan Dunningen 3e fase, de Wijk De voorzitter vraagt om vaststelling van het voorstel. De raad besluit conform het voorstel. 12. Sluiting De voorzitter sluit om uur de vergadering. Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente De Wolden in zijn openbare vergadering van 24 april 2014, de griffier, de voorzitter, 2

6

7

8

9 Vergadering Gemeenteraad Gemeente De Wolden dd Betreft: Punt 5 Oversteken N375 Koekangerveld en beschikbaarstelling krediet : Inspreken door Walt Sep (De Weidenweg 45 / Ruinerwold) Geachte Burgemeester, Wethouders, Raadsleden en overige aanwezigen, Het nu voorliggende voorstel van B&W is tot onze verbazing en teleurstelling volledig identiek aan het voorstel van 30 januari jl. Nu lijkt het alsof de vele vragen en suggesties niet zijn gehoord Twee belangrijke punten, draagvlak en veiligheid, wil ik graag toelichten om aan te geven dat nu nog geen besluit kan worden genomen over het aanbrengen van een rotonde in de N375 1) DRAAGVLAK BIJ DE BUURTBEWONERS -De opmerkingen hierover in het voorstel zijn onjuist en worden niet herkend. -De cijfers genoemd in het voorstel aan de Raad zijn niet te begrijpen. -Er dient geen mening gevormd te worden en al helemaal geen besluit gebaseerd te worden op basis van 35 van de 140 aanwezigen, die hebben gereageerd naar aanleiding van de 2de informatiebijeenkomst dd 4 november 2013: dit was een informatie en geen stemmingsbijeenkomst. -Ook de enquête uitgevoerd als onderdeel van de Dorpsvisie Koekangerveld is niet geschikt als stemmingsindicator, er werden te veel mogelijkheden voorgelegd en te weinig buurtbewoners bij betrokken. -Als de mening van de buurtbewoners echt belangrijk wordt gevonden, moet er ook een serieuze onafhankelijke enquête worden uitgevoerd, waarbij alle buurtbewoners worden benaderd en de kans krijgen hun mening te geven (dus alle omwonenden in Ruinerwold, Koekangerveld en Ruinen). Hierbij moet een scherp onderscheid gemaakt worden tussen veiligheid en gebruikersgemak. 2)VEILIGHEID In het voorstel staat nog steeds ten onrechte dat de laagste toename van de verkeersintensiteit op de omliggende wegen zal plaatsvinden bij een rotonde op de Ruinerweg. De cijfers van de Provincie geven het tegendeel aan: bijvoorbeeld voor De Weidenweg (de smalste weg) verdubbelt de verkeersintensiteit bijna. En de Ruinerweg wordt ook fors drukker bij een rotonde Ruinerweg. Waarom geen integraal plan voor de veiligheid van oversteken en omliggende wegen veiligheid van omliggende wegen, want met veiligheid mag je geen risico s nemen en moet er altijd geanticipeerd worden op het ontstaan van onveilige situaties: risico-analyse en aanpak vóór de verandering!! Zo is het vanuit verkeersdeskundig oogpunt niet duurzaam veilig dat er een rotonde komt op de Ruinerweg, omdat het op lagere ordewegen als De Weidenweg en de Ruinerweg drukker worden waardoor de onveiligheid toeneemt. Met een rotonde op de Ruinerweg blijft de onveilige situatie bij de Koekangerveldweg, met overstekend landbouwverkeer, fietsers en wandelaars bestaan. Pagina 1 van 2

10 Bij de oversteek Koekangerveldweg gebeuren de meeste ongelukken, dus neem in ieder geval daar nu snel maatregelen. Het ongeluk daar afgelopen vrijdag maakt dat extra dringend. De noodzakelijke aanpassingen van de omliggende wegen bij rotonde Ruinerweg en rotonde Koekangerveldweg moeten bij verdere analyse ook van een budget worden voorzien. PERSOONLIJKE OPMERKINGEN Mevrouw Rebecca Ramakers is hier recent komen wonen en heeft een jong gezin. Met de huidige cijfers van de Provincie en met oog op veiligheid voor haar gezin is zij vóór een rotonde aan de Koekangerveldweg. Teleurstelling is er omdat er bij navraag voor hun verhuizing door Provincie en Gemeente werd aangegeven dat er in de omgeving van De Weidenweg geen bestemmingsplannen zouden veranderen. Ondergetekende heeft een B&B aan De Weidenweg en verdubbeling van de verkeersintensiteit en de daarmee samenhangende verkeersonveiligheid zal een negatief effect hebben op de toeristische aantrekkelijkheid van de B&B. VERZOEK 1) Wij doen een dringend beroep op alle fracties in de Gemeenteraad niet in te stemmen met het huidige voorstel van B&W. 2) B&W te verzoeken een grondige verkeers - en veiligheidsanalyse (risico analyse) uit te voeren voordat er een keuze wordt gemaakt voor de plaats van de rotonde. 3) B&W te verzoeken een enquête uit te voeren onder alle buurtbewoners om hun mening te peilen over de plaats van de rotonde en daarbij ook hun suggesties te inventariseren hoe risico s voor de veiligheid vermeden kunnen worden. 4) B&W te verzoeken een nieuw voorstel voor de Raad op te stellen. Pagina 2 van 2

11

12

13

14

15

16

17

18

19 Toezeggingenlijst vergadering Raad 20 februari 2014 Data Onderwerp Afspraak/Toezegging Actie door Afdoening vóór 20 februari 2014 Burgemeester De groot 20 februari februari 2014 griffie, 8 april 2014 Mobiel bereik, bereikbaarheid 112 en de aanleg van G4-netwerk Verkeerssituatie Heidelaan Drank- en horeca wet Verzoek CDA mobiel bereik, bereikbaarheid 112 en aanleg G4 netwerk te verbeteren/mogelijk te maken. Burgemeester De Groot zegt toe dat het college dit scherp in de gaten houdt en deelneemt aan diverse overleggen. Verzoek Gb om gestelde vragen over dit onderwerp te beantwoorden. Verzoek raad om in de notitie de term 30 personen te wijzigen in 30 volwassenen. Wethouder Lammers Burgemeester De Groot 13 maart 2014

20 Besluitenlijst van de vergadering van de raad van de gemeente De Wolden, gehouden op dinsdag 25 maart 2014 om uur in het gemeentehuis te Zuidwolde. Aanwezig, de leden: A.F. Assink (PvdA) (vanaf uur), H.S. Benning (Gb.), H. Buld-Kist (Gb.), P. Groot (Gb.), A. Haar (D66), M.S.J. Hulst (VVD) (vanaf uur), W. Kamphuis (CDA), G.C. Leffers-Heeling (Gb), H. Mulder (VVD), H. van Noord (CDA), D. Oosterveen (Gb), C.H.D. de Rijk (PvdA), W. Rumph (CDA), H.G. Scheper-Beijering (VVD), G.F. Timmerman (VVD), E.M.M. Verheijen (GL), J.H. Wiechers (CU), J.R. van t Zand (Gb.), D. Zantingh (CDA). Voorzitter: Griffier: Verslag: R.T. de Groot, burgemeester drs. I.J. Gehrke S.R. Beute Tevens aanwezig: J. ten Kate, M. Pauwels-Paauw en J.H. Lammers, wethouders; N. Kramer, secretaris-directeur 1. Opening De voorzitter opent de vergadering. 2. Vaststelling agenda De voorzitter vraagt om vaststelling van de agenda. De raad stelt de agenda vast. 3. Onderzoek geloofsbrieven De voorzitter stelt een commissie in om het onderzoek naar de geloofsbrieven vast te stellen. De commissie bestaat uit de heer Timmerman (VVD), mevrouw Scheper- Beijering (VVD) en de heer Rumph (CDA). De vergadering wordt geschorst van 16:10 tot 16:25 uur, en de commissie onderzoek de geloofsbrieven. De commissie geloofsbrieven concludeert dat alles in orde is bevonden en stemt in met de 19 geloofsbrieven. De voorzitter concludeert dat de nieuwe gemeenteraad op 27 maart 2014 beëdigd kan worden. 4. Afscheid raadsleden De voorzitter bedankt de raad voor zijn inzet van de afgelopen vier jaar. De voorzitter neemt met een persoonlijk woord afscheid van de heer Timmerman (VVD), mevrouw Assink (PvdA), de heer Van Noord (CDA), de heer Rumph (CDA), mevrouw Buld (Gb), mevrouw Scheper-Beijering (VVD), en de heer Kamphuis. Dhr. Kamphuis krijgt uit handen van burgemeester De Groot een koninklijke onderscheiding. Dit voor zijn inzet van twaalf jaar raadslid. 5. Sluiting De voorzitter sluit om 16:50 uur de vergadering. Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente De Wolden in zijn openbare vergadering van 24 april 2014, de griffier, de voorzitter, 1

21 Besluitenlijst van de vergadering van de raad van de gemeente De Wolden, gehouden op donderdag 27 maart 2014 om uur in het gemeentehuis te Zuidwolde. Aanwezig, de leden: H.S. Benning (Gb.), R.A.J. Brouwer (Gb), P. Groot (Gb.), A. Haar (D66), G.Hempen-Prent (Gb), M.S.J. Hulst (VVD), J. ten Kate (Gb), J.H. Lammers (CDA), H.C.M. Langen (PvdA), G.C. Leffers-Heeling (Gb), H. Mulder (VVD), D. Oosterveen (Gb), M.S. Pauwels-Paauw (VVD), C.H.D. de Rijk (PvdA), E.M.M. Verheijen (GL), J.H. Wiechers (CU), T.J. de Wit (CDA), J.R. van t Zand (Gb.), D. Zantingh (CDA). Voorzitter: Griffier: Verslag: R.T. de Groot, burgemeester drs. I.J. Gehrke S.R. Beute Tevens aanwezig: N. Kramer, secretaris-directeur. 1. Opening De voorzitter opent de vergadering. 2. Vaststelling agenda De voorzitter vraagt om vaststelling van de agenda. De raad stelt de agenda vast. 3. Beëdiging nieuwe raad De voorzitter beëdigd de negentien nieuwe raadsleden. 4. Debat over de verkiezingsuitslag (informatie ven politieke agenda) Informateur Van t Zand doet verslag van de gevoerde gesprekken. Alle zeven fracties spreken zich uit over de verkiezingsuitslag. De meerderheid van de gemeenteraad spreekt zijn voorkeur uit voor een coalitie bestaande uit Gemeentebelangen en VVD. De raad stelt unaniem de Politieke termijn Agenda (PTA) vast. 5. Vervolgafspraken m.b.t. collegevorming Dhr. Ten Kate (Gb) draagt Petra Haanstra voor als formateur. De raad stemt unaniem in met het voorstel. De eerste opdracht van de formateur betreft het onderzoeken van een college bestaande uit Gemeentebelangen en VVD. Hierbij moet verbinding worden gezocht met alle partijen op het gebied van het sociaal domein, waarbij het doel is een goede implementatie van deze nieuwe zorgtaken in onze gemeente en veel minder de politieke agenda. De tweede opdracht is om bij het opstellen van het collegeprogramma, rekening te houden met de vastgestelde Politieke Termijn Agenda (PTA). De raad stemt in met de opdrachten aan de formateur. 6. Sluiting De voorzitter sluit om 21:32 uur de vergadering. 1

22 Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente De Wolden in zijn openbare vergadering van 24 april 2014, de griffier, de voorzitter, 2

23 Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 24 april 2014 Agendapuntnummer : VIII, punt 4 Opdrachtgever : de raad Aan de gemeenteraad Onderwerp: Toezeggingenlijst Totaal Raad. Samenvatting: Fase van besluitvorming: Besluitvormend. Ontwerpbesluit: De toezeggingenlijst Totaal Raad, per april 2014, voor kennisgeving aannemen. Inleiding en aanleiding: Volgens de formele procedure voor afhandeling toezeggingen aan de raad, vindt er maandelijks terugkoppeling aan de raad plaats. Bijgevoegd is de Toezeggingenlijst Totaal Raad, met de laatste stand van zaken. Problemen of vraagstukken: n.v.t. Ontwerpbesluit: toelichting en argumentatie: Volgens de procedure kunt u desgewenst procedurele vragen stellen. Een inhoudelijke reactie van het college is thans niet aan de orde. Alternatief beleid: n.v.t. Financiële effecten: n.v.t Personele effecten: n.v.t Bijlagen: - Toezeggingenlijst Totaal Raad per april 2014 Zuidwolde, 11 april 2014 griffier drs. Josee Gehrke burgemeester Roger de Groot 1

24 Nr. VIII/4 De raad van de gemeente DE WOLDEN; gelezen het voorstel van burgemeester en griffier van 11 april 2014; Besluit: De toezeggingenlijst Totaal Raad, per april 2014, voor kennisgeving aan te nemen. Zuidwolde, 24 april 2014 De raad voornoemd, griffier, drs. I.J. Gehrke voorzitter, R.T. de Groot

25 Griffie Postbus AA Zuidwolde tel Toezeggingen Totaal Raad, plus voortgang afhandeling moties stand van zaken per april 2014 Data Onderwerp Afspraak/toezegging Actie door Afdoening vóór /11/ 2013 Begrotingsraad Over de korting op de onderwijshuisvesting wordt op een later moment in de raad gesproken Weth. Mirjam Pauwels 23 januari nov Art 37a vraag: verkeerssituatie brede school Heidelaan Zuidwolde Stand van zaken De raad heeft op 11 april hierover een memo ontvangen. De evaluatie staat gepland voor januari 2014, in dit kader wordt ook met de omwonenden gesproken. Wethouder Henk Lammers 13 februari nov Notitie Evaluatie beleid Wmo en Volksgezondheid Stand van zaken De raad is per memo op 26 februari geïnformeerd. De raad ontvangt schriftelijk specifieke cijfers ten aanzien van kindermishandeling. Wethouder Mirjam Pauwels 1 maart januari maart 2014 Zwembad Ruinen Art 37a vraag/steenmarters Stand van zaken De raad is hierover per memo d.d. 10 maart 2014 geïnformeerd. Vraag GB tussenevaluatie na 2 jaar, en informatieve eindevaluatie na vier jaar. Begin zomer 2014 zal er gerapporteerd worden aan de raad, na het gehouden onderzoek. Wethouder Mirjam Pauwels Wethouder Henk Lammers 1 april juli maart 2014 Ambtelijke samenvoeging De Wolden Hoogeveen. De burgemeester stemt in met het verzoek van de werkgeverscommissie om een samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeenschappelijke regeling en de werkgeverscommissie/ griffie (in uren en budgetten) op te stellen. Burgemeester Roger de Groot 15 mei 2014 Pagina 1 van 2

26 13 maart 2014 Ambtelijke samenvoeging De Wolden Hoogeveen. De dienstverlening aan de inwoners zal verbeteren door de samenvoeging van de ambtelijke organisaties Burgemeester Roger de Groot 1 september 2015 Griffie, 11 april 2014 Pagina 2 van 2

27 Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 24 april 2014 Agendapuntnummer : VIII, punt 5 Besluitnummer : 1376 Portefeuillehouder : Wethouder Jan ten Kate Aan de gemeenteraad Onderwerp: Vaststelling facetbestemmingsplan Oosteinde Samenvatting: Fase van besluitvorming: Dit bestemmingsplan bevindt zich in het besluitvormende stadium. (vaststelling) Ontwerpbesluit: - Het facetbestemmingsplan Oosteinde 2013 overeenkomstig bijgaand ontwerpbesluit, bijbehorende stukken en planid NL.IMRO.1690.BP en bijbehorende ondergrond vast te stellen; - Geen exploitatieplan vast te stellen. - Inleiding en aanleiding: Op 29 mei 2009 is het bestemmingsplan Oosteinde 2008 (noordoost) door uw gemeenteraad vastgesteld. Dit bestemmingsplan omvat de planologische regeling van de nieuwbouwlocatie ten oosten van De Horsten in Oosteinde. In deze uitbreiding mag conform het bestemmingsplan alleen vrijstand en halfvrijstaand gebouwd worden. Deze opzet sloot destijds aan op de wensen en de marktvraag. Echter de woningmarkt is zodanig gewijzigd dat er ook vraag is naar aaneengeschakelde woningen van maximaal 3 woningen. Om aan deze gewijzigde vraag te voldoen dient er een facetbestemmingsplan te worden vastgesteld. Problemen of vraagstukken: Beschrijving probleem: In het plangebied van het bestemmingsplan Oosteinde 2008 (noordoost) mag in er niet in rijen worden gebouwd. Het rijtje past wel in het bouwblok op de plankaart waardoor alleen de regel aangepast moest worden. Beoogd effect: Met de vaststelling van het facetbestemmingsplan Oostende 2013 wordt een passend planologisch-juridisch kader geboden voor het realiseren van een rijenwoning van max. 3 woningen. Ontwerpbesluit: toelichting en argumentatie: Bestemmingsplan. Het voorontwerp bestemmingsplan heeft van 24 oktober t/m 20 november 2013 ter inzage gelegen. Iedereen had daarbij de mogelijkheid om een inspraakreactie in te dienen. Van deze mogelijkheid is geen gebruik gemaakt. Tevens heeft er op 13 november 2013 een inloopavond plaatsgevonden om de omwonenden en belangstellenden te informeren over de plannen. Pagina 1 van 2

28 Het ontwerp-bestemmingsplan heeft van 16 januari t/m 26 februari 2014 ter inzage gelegen. Tegen het ontwerp-bestemmingsplan zijn geen zienswijzen ingediend. Het bestemmingsplan kan ongewijzigd worden vastgesteld. Ook het Waterschap en de provincie Drenthe kunnen instemmen. Exploitatieplan De Wet ruimtelijke ordening (hierna: Wro) verplicht de gemeenteraad om gelijktijdig met de vaststelling van het bestemmingsplan een besluit te nemen om al dan niet een exploitatieplan vast te stellen. Van het opstellen van een exploitatieplan kan worden afgezien als de kosten anderszins verzekerd zijn. Aangezien alle kosten anderszins verzekerd zijn, wordt de raad voorgesteld geen exploitatieplan vast te stellen Alternatief beleid: Het bestemmingsplan niet vast te stellen. Dit alternatieve beleid is niet in de lijn met eerder genomen besluiten. Financiële effecten: Voor sociale woningbouw wordt conform de notitie grondprijzen 2014 gerekend met een prijs van 127,50 exclusief btw per vierkante meter. Dit betekent dat de opbrengsten uit de verkoop van deze gronden worden verlaagd met circa ( 10,- exclusief btw per vierkante meter). Voor het opstellen van het bestemmingsplan en interne uren bedragen de kosten 6.500,-. (incl. organiseren inloopavond). Deze kosten worden ten laste gebracht van de bouwgrondexploitatie Oostende, evenals eventuele planschadevergoedingen. De resultaatsverwachting op basis van de herziene bouwgrondexploitatie 2013 komt daarmee op ,- voordelig (eindwaarde). In de jaarrekening 2013 is hiermee reeds rekening gehouden. Personele effecten: n.v.t. Juridische effecten: n.v.t. Participatie- en communicatieparagraaf: (in te vullen aan de hand van de menukaart) De vaststelling van het bestemmingsplan wordt op de gebruikelijke manier gepubliceerd. Fatale termijnen: Artikel 3.8, lid 1 sub e Wro: de gemeenteraad dient in principe binnen 12 weken na afloop van de in artikel 3.8 Wro en afdeling 3:4 Awb genoemde termijn te beslissen omtrent de vaststelling van het bestemmingsplan. Deze datum is in dit geval 21 mei 2014 en wordt ruimschoots gehaald. Aanpak en uitvoering: n.v.t. Bijlagen: - Facetbestemmingsplan Oosteinde Verbeelding - Reactie provincie - Reactie Waterschap Zuidwolde, 11 april 2014 Burgemeester en wethouders van De Wolden, secretaris Nanne Kramer burgemeester Roger de Groot Pagina 2 van 2

29 Ontwerp Nr. VIII / 5 De raad van de gemeente DE WOLDEN; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 11 april 2014; dat het ontwerp van het facetbestemmingsplan Oosteinde 2013 met ingang van 16 januari 2014 gedurende zes weken voor en ieder ter inzage heeft gelegen; dat van deze tervisielegging op grond van artikel 3.8, lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening voorgeschreven wijze openbare kennisgeving is gedaan; dat een ieder in de gelegenheid is gesteld om gedurende genoemde termijn schriftelijk en/of mondeling zienswijzen in te dienen; dat van de mogelijkheid om een zienswijze op het ontwerp te geven geen gebruik is gemaakt. dat op grond van artikel 3.8 lid 1 sub e van de Wet ruimtelijke ordening binnen 12 weken na afloop van de voormelde termijn van terinzagelegging een beslissing omtrent de vaststelling van dit ontwerpplan genomen dient te worden; gelet op de bepalingen van de Wet ruimtelijke ordening; Besluit: 1. Het facetbestemmingsplan Oosteinde 2013 vast te stellen en planidentificatie NL.IMRO.1690.BP (met ondergrond o_nl.imro.1690.bp dxf) ongewijzigd vast te stellen. 2. Geen exploitatieplan vast te stellen. Zuidwolde, 24 april 2014 De raad voornoemd, griffier, drs. I.J. Gehrke voorzitter, R.T. de Groot Pagina 1 van 1

30 1. Inleiding Op 28 mei 2009 is het bestemmingspan Oosteinde 2008 vastgesteld. Dit bestemmingsplan omvat de planologische regeling van de nieuwbouwlocatie ten oosten van De Horsten in Oosteinde. In deze uitbreiding mag conform het bestemmingsplan alleen vrijstaand en halfvrijstaand gebouwd worden. Deze opzet is ook conform de wensen en marktvraag van destijds gekozen. Echter de woningmarkt is zodanig gewijzigd dat er ook vraag is naar aaneenschakelde woningen van maximaal 3 woningen. Gelet op de gewijzigde woningmarkt en bijbehorende vraag is het wenselijk dit door te vertalen in het gemeentelijk beleid. Dit is vastgesteld in dit facetbestemmingsplan. Hiermee kan in planologische zin invulling worden gegeven aan het mogelijk maken van rijenwoningen (max. 3 aanéén). 2. Gewijzigde woningbouwbehoefte In het bestemmingsplan Oosteinde 2008 (noordoost) worden diverse kavels al geruime tijd niet verkocht. Daarom is naar alternatieven gezocht om tot invulling over te gaan. De regels in het plan staan op dit moment niet toe dat er ook in een rij aanééngebouwd mag worden, terwijl de gewijzigde woningmarktsituatie hier wel om vraagt. Het voornemen is om één rijtje (3 woningen) te laten ontwikkelen in samenwerking met een marktpartij. 3. Omgevingsaspecten In onderhavige herziening wordt de mogelijkheid geboden voor het realiseren van rijenwoningen (max. 3 aanéén). Het gaat hier niet om een grootschalige ontwikkeling. Met het oog hierop wordt er dan ook vanuit gegaan dat de herziening voldoet aan alle wet- en regelgeving omtrent water, archeologie, ecologie, externe veiligheid en bodem. Nader onderzoek wordt op dit punt niet van belang geacht. Wel wordt de ruimtelijke structuur enigszins gewijzigd, aangezien er in dit deel van Oosteinde geen rijtjes aanwezig zijn. De impact is gelet op het feit dat het voornemen is om maar één rijtje van 3 woningen te ontwikkelen beperkt. Hierdoor blijft de algehele ruimtelijke structuur overeind. 4. Planopzet en planvorm De voorliggende regeling is juridisch vormgeven als een facetbestemmingsplan. Dat wil zeggen dat de herziening niet rechtstreeks is verwerkt in het bestemmingsplan Oosteinde Ten aanzien van het onderwerp worden de regels in het bestemmingsplan Oosteinde 2008 aangevuld met de nieuwe regels uit dit facetbestemmingsplan. 5. Uitvoerbaarheid en overleg De maatschappelijke uitvoerbaarheid vindt zijn grondslag in de vastgestelde Woonvisie Hierin wordt aangegeven dat er ruimte dient te worden ontwikkeld voor jonge huishoudens. Middels onderliggend facetbestemmingsplan wordt hieraan sturing gegeven. Er zal voorts gelegenheid worden geboden om zienswijzen tegen het ontwerp van dit facetbestemmingsplan in te dienen. De resultaten daarvan zullen deel uitmaken van de overwegingen in de uiteindelijke besluitvorming. De economische uitvoerbaarheid wordt door initiatiefnemers gedragen.deze nemen de financiering van bouwkosten op zich. Eventuele planschade vergoedingen komen voor rekening van de gemeente.

31 REGELS INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1 FACETREGELS HOOFDSTUK 2 ALGEMENE REGELS HOOFDSTUK 3 SLOTREGEL

32 HOOFDSTUK 1 FACETREGELS Artikel 1: Toepassingsregel De regels in dit facetbestemmingsplan vullen de regels uit het bestemmingsplan Oosteinde 2008 (vastgesteld 28 mei 2009) op de betreffende onderdelen aan. Artikel 2: Begrippen 1. aaneengebouwde woning een woning deel uitmakend van in een rij aaneengebouwde woningen Artikel 3: Beschrijving in hoofdlijnen (aanvullend) Toestaan dat er een rijtje van 3 woningen wordt ontwikkeld. Artikel 4: Wijzigen bouwregels 4.1 In afwijking van de opgenomen regels voor hoofdgebouwen zoals genoemd in de bestemming Wonen is het tevens toegestaan dat een hoofdgebouw in één rij van maximaal 3 mag worden gebouwd. HOOFDSTUK 2 ALGEMENE REGELS Artikel 5 Anti-dubbeltelregel Grond die eenmaal in aanmerking is genomen bij het toestaan van een bouwplan waaraan uitvoering is gegeven of alsnog kan worden gegeven, blijft bij de beoordeling van latere bouwplannen buiten beschouwing. HOOFDSTUK 3 SLOTREGEL Artikel 6 Deze regels worden aangehaald als: Regels van het facetbestemmingsplan Oosteinde 2008 van de gemeente de Wolden. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van.

33 212 LEGENDA PLANGEBIED Plangebied BESTEMMINGEN G Groen (sg-ogb) T Tuin V-VB Verkeer - Verblijfsgebied W Wonen T W FUNCTIEAANDUIDING (sg-ogb) specifieke vorm van groen - opgaande beplanting Hesselterw eg V-VB BOUWVLAK G T 4 bouwvlak W GEBIEDSAANDUIDING a T V-VB T vrijwaringszone - straalpad School 13 2 G W r2 MAATVOERING Oosteinde 4 9 maximale goot- en bouwhoogte (m) VERKLARING kadastrale en topografische gegevens N 1431 opdrachtgever betreft gemeente de Wolden bestemmingsplan Oosteinde datum 18 mei Koekangerw eg status schaal ID plan project nummer ontwerp 1 : NL.IMRO B W olddijk getekend bladnummer E. van der Vloet 1 / Govert Flinckstraat ET Zwolle Postbus BD Zwolle T F info@witpaard.nl

34 ' ,.â ' ' ' q.... ï' '.. ' i. ). r......,..., ,.....ë..., '.,..... :..,,..,.....' j '. '!.....' '... y..,.ï t..;.. '...., '... ;... : y..... y y y,. y. ë u. ' ),j;q.;j jf; l)?.àj:... j.... ë.... ijy )g). ja jj;....,.jt.. ;j$....., :.,. ;yàçq..).... ; jjjàj;...jyt.'... jj,..jy.....,j.)...'....,:.y jy). yryë.j:.. 4 Ewg xjttep l ep j in je E j '.. ' ' ''''.. ''. ' ''' ' ' ''' ' ''' ''''' ''' ' '' ''' ','.. '' '''''' y.g......, , ,. y :. j g.. p p j k E. ( (. (. j ( j :. ( (. ( ( : j : j : E. : (. : ' j (. :. E i j E.... E. i : (. ' ' g. : (. ( : r. ' :. : :. ë... j ( ( :. j : :. r '. ( (. '.. E. g g i ' E ' j. g E ( g : (. : j. ( : ' g '. ( g.. é (. g. r '.. ' :.. j. g i.. :. i. ( ( : ;. : '. : :. :. j. ( j : j é '.. : : (. ' :... ( : ë ' r g... ' E. j j. k.. :.. : E E... : E j : ' g : ' j ( :. :... E..... g.. ' g... : j. r. : g.. j j i j. '. E... (. : j. :..... : j. E.. E ' : : : : :. q : E j.... g.... ( (. '.. i. ( :. '. : :. : : : (.. '. : : (. E g E g E : : g. ( i.. : j :. E. E. :.. :.... g (. :. (. E : : E g. : ( g. g.. j g. g. j.. :.. (.. E. ( ' ( y.. é g g g. ' i. '. :. E j. E g : :..... (. j. :. :.... ' :. :. y.. j : g '.. :.. ( g... y.. g r g r. ( :. j. g g. j g..... g E ( j g r y. E. ' : g. E E : g.... (... :. j : (.. : ( ( g g ( g : y j j (. j :. j j r. g j ( g. : : g g j j r. : :. j. y.... j... ( g.. g (. j. g. ' j. : j. ' : j... r g y. j... :.. j. j. j. y. : g. g y : y.. y. j. r y é y. g g (.. r... g r. g g.... y y g y g j... j y. : g y.. y j y r.. j y.. j... g y ( j : :. j y r.. r. j j. y g. y.. r.. y. j. :. : r.... :. j : y. :.. : (. '... g (. :. :. ( g. ( :... g... g y g y.... g g. y r.. y j g. g. : g y j.. j.. : y g g : : y g g. :.... y j y. y y. : : j..... y. :.... y j... y j.. k y :. : g : y. y : y. g y. j... y. j. j y y.. :.. :.. j j y.... g y. y.. y y y.. : : y y y.. : y. y. :. y. y. j y.. j (.. y j 'y. g y y g. y... r. : y.. g.. j g y j.. g.. y 'j. y. y j. y y (. y. j ' r '. j.. y.... : g g.. j... g.... j. j j. j j g.. y g j. j... y g j j. :. g.. : ' '!.. j 1 i j... g. q. j. '.. g '! ' ; ' '. '... y L'... ' ' ' ' j y. : ' ' ' ''. r j... '. y.. g j. g. g. g..... tjgijlii :. :,((g(::j(qjjy((jg:yj,g,!yi((:ei('jeë jg:e;):tey 'y yyji j iet: (g:(yë:r Eljitl: (k: DE jlltlqtljj ((E(::g:jyy:y(:;( jjkljteji : g g EE;E gi: (:(j(eji(jg(ëg(j:gg(;(;:g:i:ë:j(iëqik;e :jy(:ej:::(eg:,j(: gj :ryt()(:y( :g:tlkè g ly(,lt iyrrg:irërlqglqjqlqy:lerl rjqygrgirglij,lgyjyjq,:, ri: (ye(,:geëig(:y::y::r(:jyee(e E j (ligjjrqgyyjjq,,gyyeyy,yyrgqrqyyg jryrygjjjyy,,yjgqygryyqqgqgrj E,j,r y ja j y y g jj; jyjyt yyyyyjjyyy y(y,ye;qee(((gqg:yj(j,jejy:e:jgqjejr:yq:jëe yï :(g jj : yry,jgjyjjyggrygyjrryiqrgyre,,jgyjyygyrygyjyrjjrjly, ljj jgyjrjylqqjgggyyyyyylrgj yyyggjy yyy jjyjjjj jjjjjjjj; jyy: y,ygjyjyjyj,gjyrjjyyyggjjrgj y,y,y, yjgy,qgyrrryrjg,yj,jjjggygyyyjjyjjy,yjjyrgg,rjyjjrrgyjryj,jjy gjyyjtygyy jytyryjtyy y,,,yj,,ryyg,gryyrryrqyryy,jjryyyyyjgyyy,yyjyyy, Lï));1ïîL y: yjyyg y ja rygyg yy :y y yyyyjyygygyjggjygyjyyjyygyygyyggyyyyjyy,,gyjjyyyyyyyyjjgyjyg jyjygg,gygjjjyyjgyyy,gyggyrygjrrggrggjyggy,gy,,,gyy yjjyyyjyy ygy Ej(qEE(:(:EE@E;(:: E Er)l i:()( ( E:E(@);:E) ErjgjqEj (EEEE:E(:i(:r(::qE j;@j:e: (ëeeqg:jyq((:gjgej:gk: yjjirytetr (:(ëj(i(( EE) g q:: :Et: L y(::::q:j(jyyer yjjg; jrjy :ëlqkl((: gyjry t(gëjee:ej l:)j qgry;(jjgyggj:::ëgkjqg(!(;ye iej:(::)e (E (Eè ( : Lg (yj gy gjjy gyjyjjki kki jtj Ejryyljy yyjyjjjy:y ylqyjgyygyjyygëgjgryqjqyg: jyly:esjqrëj:ryll: jiqlqk y ( y yy yjyrgyyreygjyyjyyyjyl rj gjjjj y yyyyjgjj y jjyjgyr syyyu ygj ys; y g y yuj j yyjjyyuyyy ja yyy jjjj yy qyjij (y yjjjyt yj)( ) yttg ; ja y y y j yy y yyjjyygtyg E(l((E(g:(yq(((j(iEEj::EE:::(:ii:E:: èe:rrjyje(:ëkeje:gq((qg(ejge(ej(qe:gjre: qe:( jyy llyeritqi ëg:ge:ek((((e:ëjëjee:(ke:q: in iyrrsj; y E:t (j:( Eëëg::@y(që(qE(qëk: )(t; ::(E:(jrigëëE( ((j:kj::g(eyejy; yjirl jljy gte ëj: gereqqgrjgilgjeiijlyrëjlqgysgeg jjjg g: yriy:geeijgkqg:y;g:ye(q((:((:q(q((jegj((g:e((geejei(( riqlëlqtr (jyggqqgyqyjygjgjj:jjjjyggjyyyyyjjygylsyyjgyyygjyjgjrj LLLLLL ë rjjy jjy y jrjjjyjyyq ja gj jyqqg yyjgjjjy gjjgyl EEE E ë qyr Ejrjyjk i te : j gyrgyygylryjyyyqggjjkjjyqyy ëggyjrjyjj y yj yj j yy ljjjpj y j jyysy yyyg jy yyu y y yyysjyyyë y jjjyoy jj jyuyyyyjyu ja yjryyyyrjgyyqjjyrjyygjqyrgjyqjjyy yyy ygjj yjyyjyyjyj jjjjjyy jjjyj jyyyyyjyjj... j. ë j q j q y y.. ( r j. r ( j. (. (... j. g ( :.. :.. E g : i g (. :. :. y (. E : ' : '... :. E i... r. g E (. g y. (.. q g E ' :... g. ' j E.. g... g. y y i. E ( g... ( ( :. : :. g j. : y q (. j.. y. (.. j : y j g.. j :.... j.. : : j : j (.... :. y : : k : ( ( i i :... : r : : (. : :. y g : :. g : :.. E. j g E ( :. E. g. (. j r... : ( (.. y g E. (. g E : : :. ( j y.. y. ( E. j j... : : :.. i E ; E ( E E j. g :. : E i.. i g. :. :. r.... q. q y j. :.. : :.. (. E : :.. (.. j ë. y : :. ( q j ( :. y E g... :.. y y y g. j g (.. g : j. y..... j :.. E. j. y.. : y ( : j (..... r y. j j. j.... : j y. y y r g.... E j.. :.. : y g. : j j g (... E r g k. q : ( : : ë. j j j j ( g.. :.. g. ( g. ë ( q :. j.. g (.. y : j q y y y. :.. (. g y q ( g y. :.. j. : j j j g (. g (. y.. j. : g j. : g : :... (... g.. : y ( :. r.. y j. j : : y. (. ( E y j :.. j r r j : : j j y..... r.. E. j y j y y. j (. ( :. g g ( r j g. E (. k. (... g j. :. y : y.. y.. y y y y y g. g.... y : y. y y g g j g. y. j j :. j :. y y. j j :. g. j. j. y. y. :. :.. g g. y. y y.. y. y y g... y y..... j g y j y y r y y... y y. g. y j. j j j. : j y r j y y j y r.. y y g j. E j j : g y ( y.. :. y. ( :. g j. q r g j.. ( : y. (..... : j r :... g. g y.. y. g. j.. g q r. y. y.... y y. j y.. y. g.. y g y... y.. y y y y y j. j r :... y j. j j y y. y g : y g. g.. y j j j y. : ;. : y y y y. j y y y y. y.. : j g.. g g. g.. g g y y.. y j. y j j : g j.. g y. : j g, g g,. y. y.. g y.., g,. y.. g... j.. g g. y j y j j g. : '.. j j.. : g '.. g. y j g y y..... j. g.. y g... y. y j.... y. j g.. j.. j y y j.... y y y. y g y.. g. g j j g j g.. y j y g... g g... g g. g ' g : g y. r. j..... y. y.. y.... g.. y y g g y y. j j. g.. g g.. g. y. j '. y. g : g y y j g ; y g y. g... j. y.. g :.. y y... g y. g. g. r y '.... '..... g.. y. y. ë g. g j j. y y y., gyr yj.. y.. j. yj y g. g y. g. k y j y y. j. y y j. g. g.. y.. j... j y... j j. y g y..... g. y y... : y :.. y y... y j j g.. y y j. j g g. g j... : y. g y. j j j. g. y... y. y y y y. g... y y y. j... g. g j j.. j.. y j.. g r. g y. y j g. j g. g j g y j. y j. g y g. g. j. g. g j.... g... ' ' l j i ' E '! :. E ( ( E. : g. g. g. j ' l q :. ( E (. g.. E E : :.. ; ë g... i i. E. (. j : '. E E E.. ( : g E i. E '. ( :. (. ( r E. ë. q (. ( ( g k E i q : : ë :.... g.. g. :. i. E : q g (. g E g.... : :.. ( r j (.. g.. g. E.. g. y E. q. ( E y.. g : (. (... :.. y..... (.. : E '. g. q. j E. (.. E E... q E i E :. ( (. ' : '. E. :. : :. ' ( i q E g (. ( I :. ë j :... E E :. j.. ( j r. :. : E E E E E.. E : '. ( ( E... i. : :.. ( ( : :. :.. i ( ' E ë E E : : (.! ( é. : E ( j ' (.. (. g. : :. ' (.. (. :. :.. : y '. g j g y.. g... g y y... j. E i ( é.. j (.. g. g... y :. :. : g (.. g y... : :. : y.. y. g.. y. g j. (.. g (. i :. :. : g :. g ( g g. :.. :.. j : : :.... : : g E. : ( g (.. j... :. r... :.. :.. i :... g. y.. y é : E : y. :. g. :. r g g. y.. :... E : j. g g. y :.. E (..... : g.. r g. j.. j.... g. g.. g E g : : j :. g E ( g E. E. : g g : ;.. ( (..... : (.. j... : j. i E j... g. j. ( E : : g :.. g. :. ( g. g q ( E E j i. j : ( : ( E.. (.. r! (. ( g. g :. E... g.. g. ( g. y... g y y (.. y k : E. j (. y. y. E y... g (..... y.. : : j. q r :. y. :..... g y. :.. :... j (.... y g g y :. r... :.. :. : :..... y.. j... j g ( y y.... : :. r..... : j. q : g. : (. q.. ( y. y y.. g. y.... g.... g. y y. g y. g... :.. j ( y j.. g... g g :.. y..... :... y... y.... y.. (.... j :.. j.. j : r... y r ( y. : E r g :... j.... y i. E : y k.. ( g... y :. g y.. E. (. y. j... g. : E.. :.. y... : ( (.... (. :. g.. r. ( y. g y y.. :. g.. j. g.... y. : :. :.. : g j. '. :... j j y y... : y y.... : : : : y y. g..... :. :... y. y y... :. y..... y

35 l " r `"" `W"M"'""""M M M """,.".".i".,"."_,",","""_"""""""""""""" M *re VanZ M I E Fw: vooroverleg faoetbestemmmgsplan M. Eising aan: Postkamer. _ hhhhhhh M M 5/uw É ll"l~ llr:"fl<lf>i"l'l@r*p**" m;47 l "W I MMWWWWWMQMNMWMWA Aan: P<>s?<amer@GDWMAlL" "" f;"fl >«: : graag inboekenl Standaard aangepaste vervaldatum: (;g ;";;"W; f M,.M%""".i=;f".." eirielingff," "" ;\ fs M Hz er ironieveerrr "..~_«".e Mel; vriendelijke groet, Marije Eising Beleidsmedewerker Ruimtelijke Ontwikkeling Afdeling Ruimte afwezig op woensdag 0 gemeefize T. (0528) E. rn.eising@clewolden.nl I. dewoldenml Denk aan het milieu voordat u deze e~mail print Proclaimer --~- Doergeetuurd door M. Eising/De Wolden op :46 --~ \/an: "Doletre W." «-<W.Elolstre@reeetenwieden.nl> Aan: '"M. Eising" <M.Eising@dewolden.nl">, Datum: Onderwerp: RE: vooroverleg facetbeetemmingeplan Oeeteinde 2008 M W."\""W"«,>/,"".l»W>»»"/. f""""""«@«"lwwwmwwmmvvwewelwmmwmlmeewwwwwwwmmwwmwm.mm>"">«lrem".""w.wm"".">..""«""«>«-">«"<«<""wlwwiml«.w@«.«w""\"wwwmwwmwmm"""""",m""""w"m"""",""""",""">",""""»"""""".>«."."w"""m>">""~>«««>"""«>"w"".l.w,"""""",."«l>m"»".w," Geachte mevrouw M, Eising, Het waterschap heeft het voorliggende bestemmingsplan bekeken en komt tot dat de vvaterbelangen voldoende zijn mee genomen in dit plan. de conclusie Het waterschap gaat akkoord met bestemmingsplan Oosteinde 2008 Met vriendelijke groet, Wendy Dolstra Beleidsmedewerker SW en RO Waterschap Reest en Wieden

36 Van: M. Eising den.nl] Verzonden: 23 September :17 Aan: Watertoets Onderwerp: vooroverleg facetbestemmingsplan Oosteinde 2008 Geachte heer/mevrouw Hierbij bied ik het concept facetbp Oosteinde 2008" aan. Dit facetbestemmingsplan biedt de mogelijkheid om een rijenwoning (max 3 aanéén) te realiseren. ln het huidige bestemmingsplan is het mogelijk om vrijstaande en half vrijstaande woningen te realiseren. Nu de woningmarkt verandert is er vraag naar rijenwoningen. Omdat er geen sprake is van een grootschalige ruimtelijke ontwikkeling is er besloten om geen voorontwerp bestemmingsplan ter inzage te leggen. Wel willen we graag vooroverleg plegen voordat het ontwerp bestemmingsplan ter inzage ligt. Voor de volledigheid is ook het huidige bestemmingsplan Oosteinde 2008 als bijlage toegevoegd. Met vriendelijke groet, Marije Eising Beleidsmedewerker ruimtelijke ontwikkeling Afdeling Ruimte afwezig op woensdag 0 gemeente?ä Wíßíïsñßs T. (0528) E. m.eising@dewolden.nl I. dewolden.nl Denk aan het milieu voordat u deze print Proclaimer Het waterschap Reest en Wieden gaat uiterst zorgvuldig om met de totstandkoming en verstrekking van deze informatie. De inhoud van dit bericht kan worden overgenomen, onder de voorwaarde dat u de bron vermeldt. Indien uit de aanhef of de inhoud blijkt dat dit bericht niet voor u is bedoeld, verzoeken wij u de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Voor onze algemene voorwaarden en diensten verwijzen wij u naar onze website wwwreestenwieden.nl.

37 Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 24 april 2014 Agendapuntnummer : VIII, punt 6 Opdrachtgever : de raad Aan de gemeenteraad Onderwerp: Collegeprogramma Samenvatting: - Fase van besluitvorming: Besluitvormend. Ontwerpbesluit: - De raad neemt kennis van het collegeprogramma Dichtbij & Vitaal - op eigen kracht. Inleiding en aanleiding: Op woensdag 19 maart 2014 hebben de gemeenteraadsverkiezingen plaatsgevonden. Op donderdag 27 maart heeft de raad de verkiezingsuitslag en het verslag van bevindingen van de informateur Jan van t Zand besproken. Vervolgens is de formateur mw. Petra Haanstra unaniem benoemd door de raad. Problemen of vraagstukken: n.v.t. Ontwerpbesluit: toelichting en argumentatie: De eerste opdracht van de formateur betreft het onderzoeken van een college bestaande uit Gemeentebelangen en VVD. Hierbij moet verbinding worden gezocht met alle partijen op het gebied van het sociaal domein, waarbij het doel is een goede implementatie van deze nieuwe zorgtaken in onze gemeente en veel minder de politieke agenda. De tweede opdracht is om bij het opstellen van het collegeprogramma, rekening te houden met de vastgestelde Politieke Termijn Agenda (PTA). De formateur Petra Haanstra zal het formatieproces mondeling toelichten. Het resultaat: het collegeprogramma is bijgevoegd. Bijlagen: Het collegeprogramma Zuidwolde, 16 april 2014 griffier drs. Josee Gehrke burgemeester Roger de Groot 1

38 Collegeprogramma Dichtbij & Vitaal op eigen kracht actief en betrokken dewolden.nl

39 Dichtbij & Vitaal - op eigen kracht Gemeente De Wolden maakt ruimte voor activiteiten en ideeën die inwoners aandragen. Het bieden van deze ruimte sluit aan bij de huidige maatschappij. We ervaren veel kracht en kennis in de Woldense samenleving die inwoners graag inzetten voor hun dorp en omgeving. Naoberschap leeft! Met Dichtbij & vitaal - op eigen kracht verwoorden we ambities die we samen met onze partners inwoners, instellingen en ondernemers concreet willen maken. Er is de komende jaren veel werk te verzetten. Dat pakken wij graag met elkaar op! Het college wil de komende periode veel bereiken. De financiële speelruimte is gezien de nieuwe taken op het gebied van zorg, jeugd en werk nog onduidelijk. Zeker is dat we vanuit Dichtbij & Vitaal - op eigen kracht oplossingen zoeken. Het collegeprogramma is een akkoord tussen Gemeentebelangen en VVD. De door de gemeenteraad vastgestelde Politieke termijnagenda (PTA) is het vertrekpunt hiervoor. Het collegeprogramma is opgebouwd uit vijf programma s. Deze indeling is leidend voor de begroting. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht vertaald in thema s De ruimte voor activiteiten en initiatieven van inwoners, instellingen en ondernemers maakt dat onze ambities niet achter de komma zijn uitgewerkt. Dat doen we samen met de kennis en kracht uit de (lokale) samenleving, met onze inwoners dus! De ambities komen terug in de verschillende programma s. Daarnaast hebben we een aantal thema s benoemd. Deze zijn verwoord door het kijken naar de samenleving in zijn geheel. Wat komt op ons af, wie heeft welke rol en wat kan de samenleving van de gemeente verwachten en andersom. Thema s Vitaal platteland Wij beschouwen de uitgangspunten uit de Nota Vitaal Platteland voor de komende jaren als de kern voor onze werkzaamheden. Zij vormen de paraplu voor veel van de taken die we de komende jaren oppakken. Wij denken bij vitaal platteland aan de kwaliteit van de leefomgeving en de sociale aspecten. Een omgeving waar het goed en veilig wonen en recreëren is. Waar niemand aan de zijlijn staat en de sociale netwerken optimaal worden benut. We stimuleren en faciliteren degenen die actief zijn en activeren degenen die een steuntje in de rug nodig hebben. Ook de uitvoering van de dorpsvisies vormt een belangrijk onderdeel van een vitale samenleving. We blijven investeren in de uitkomsten van de dorpsvisies daar waar de uitvoering hiervan bij de gemeente ligt. Daarnaast kijken we hoe de gemeente als co-financier op kan treden om andere zaken uit de dorpsvisies mogelijk te maken. Overheidsparticipatie Overheidsparticipatie betekent dat de gemeente mee gaat helpen om plannen, die door de inwoners bedacht zijn, mogelijk te maken. We willen hiermee nog beter aansluiten bij vraagstukken die in de samenleving spelen. De gemeente doet nu met de inwoners mee in plaats van andersom. Dat vergt betrokkenheid. We gaan op alle terreinen de samenwerking aan. Zodoende willen wij zoveel mogelijk de eigen kracht uit de samenleving halen; deze stimuleren en faciliteren. Dat betekent ook dat we geen grote projecten meer op touw zetten, maar inzetten op het eigen initiatief van inwoners en hun organisaties. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 1

40 Zelfbewustzijn Voor een aantal taken werken we samen (of zoeken we samenwerking) met andere overheden. Dat doen wij vanuit een zelfbewuste houding. Uitgangspunt is daarbij dat de uitkomst van die samenwerking de dienstverlening aan onze inwoners en ondernemers ten goede komt en efficiencyvoordelen oplevert. De samenwerking met andere gemeenten richten we zo in dat onze eigen gemeentelijke autonomie zo veel en goed mogelijk behouden blijft. Visie sociaal domein De grootste uitdaging voor de komende periode zijn de nieuwe taken die de gemeente krijgt op het terrein van zorg, jeugd en werk. De gemeenteraad heeft hiervoor in het begin van 2014 al kaders vastgesteld. Wij vinden het belangrijk dat we met de raad een gezamenlijke visie delen over hoe we in de komende periode met de nieuwe taken in het sociale domein omgaan. Aan de slag Graag gaan we aan de slag. Samen met de gemeenteraad, inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en instellingen. Wij realiseren ons dat de komende periode veel onzekerheden bevat over de financiële speelruimte waarover we kunnen beschikken. Dat staat onze ambities echter niet in de weg. In de meerjarenbegroting komen we met uitgewerkte voorstellen. Leeswijzer Dit document is opgebouwd uit vijf programma s en een apart hoofdstuk over het Sociaal Domein Gezamenlijke visie op een nieuw sociaal domein. Programma 1 beschrijft de leefbaarheid van de gemeente. In programma 2 staat Economie en werk centraal en programma 3 licht de accenten vanuit het Sociaal beleid en Onderwijs toe. In programma 4 staat Dienstverlening centraal. Programma 5 geeft tot slot in hoofdlijnen antwoord op het financieel beleid en de bedrijfsvoering. In de bijlage leest u de portefeuilleverdeling van het college van burgemeester en wethouders. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 2

41 de vitale gemeenschap Programma 1 - Leefbaarheid De Wolden is een aantrekkelijke gemeente om te wonen en te recreëren. De leefbaarheid in de Woldense dorpen is goed. Dat moet ook zo blijven als de samenstelling van de bevolking verandert door de vergrijzing. De Wolden is aantrekkelijk door de kwaliteit van de omgeving, door een veilige woonomgeving en het rijke verenigingsleven en sociale netwerken in de dorpen. De inzet van dorpen, inwoners en organisaties is noodzakelijk om de leefbaarheid te behouden. Wij willen hun initiatieven zoveel mogelijk stimuleren en faciliteren. Als er problemen zijn, dan gaan we die samen met betrokkenen oplossen. En niet als oplossing weer nieuwe regels bedenken. Wonen In 2012 zijn het Woonplan en de regionale Woonvisie vastgesteld. Daarin is de keuze gemaakt om het accent te leggen op betaalbare woningen voor starters en senioren. Er staat een aantal belangrijke wetswijzigingen op stapel die van invloed kunnen zijn op de gemaakte keuzes. Corporaties kunnen, onder andere als gevolg van deze wetswijzigingen, minder investeren en krijgen een beperktere rol in de leefbaarheid van kernen. De nieuwe taken in het sociale domein hebben gevolgen voor wonen, welzijn en zorg. Mensen met een zorgvraag zullen langer thuis blijven wonen. Dit heeft ook consequenties voor de bezetting in zorgcentra. Verbetering van de huidige woningvoorraad wordt als gevolg van minder nieuwbouw steeds belangrijker. In 2014 en 2015 gaan we onderzoeken of een actualisatie van het woonplan gewenst is. Betaalbare woonruimte We willen betaalbare woonruimte realiseren, zowel huur als koop. In het Woonplan is per kern aangegeven wat de behoefte is aan woningen. Het woningaanbod is niet overal goed afgestemd op de vraag. Samen met ontwikkelaars, initiatiefnemers en woningcorporaties stemmen we vraag en aanbod op elkaar af. Met de corporaties maken we prestatieafspraken. Daar waar de corporaties zich terugtrekken gaan we actief op zoek naar andere partners voor de huurmarkt. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 3

42 Op de locaties waar leegstand bijvoorbeeld van winkels - een blijvend probleem is, hebben wij een voorkeur voor inbreiding van woonruimte of andere passende bestemmingen: de gemeente neemt een flexibele houding aan als het gaat om bestemmingswijzigingen in dit soort gevallen. De voorkeur voor inbreiding geldt ook voor andere lege plekken in de kernen. Lage energielasten We stimuleren het energiezuiniger maken van woningen. Hierdoor zullen de energielasten dalen. De energierekening bepaalt gedeeltelijk de hoogte van de woonlasten. Allereerst willen we inzicht krijgen in de energieprestaties van het vastgoed. Vervolgens gaan we op zoek naar de financiële mogelijkheden om inwoners en ondernemers te stimuleren om hun vastgoed energiezuiniger te maken. Dit levert ook weer werkgelegenheid op voor de lokale bedrijven. Wonen en zorg De veranderingen in de financiering van de zorg zijn er onder andere op gericht om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. De meeste ouderen willen dat ook. De zorg wordt dan aan huis geleverd. Onze woningvoorraad is daar nog niet op afgestemd. Daarom moeten we inzicht krijgen in de concrete gevolgen van deze veranderingen. We gaan stimuleren dat woningbezitters hun woning tijdig levensloopbestendig maken. Daarvoor kunnen ook instrumenten uit de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in samenhang worden ingezet. Daarnaast faciliteren we kleinschalige particuliere initiatieven op het terrein van wonen en zorg. Aantrekkelijke woonomgeving We willen onze aantrekkelijke woonomgeving benutten. De prognoses voor de bevolkingsontwikkeling laten zien dat we naast ontgroening en vergrijzing ook met een lichte krimp te maken hebben. Na 2020 zal het aantal huishoudens enigszins afnemen waardoor leegstand dreigt. Voor het zover is, gaan we het herstel van de woningmarkt benutten om woningzoekenden te interesseren voor De Wolden als ideale woonplek. Ook willen we de hoge kwaliteit van de woningvoorraad behouden en waar nodig herstellen. Die moet zoveel mogelijk energiezuinig en levensloopbestendig zijn. Omgevingskwaliteit Landschap We willen een mooi, afwisselend landschap behouden om te wonen en te recreëren. Met de gemeenten in Zuidwest Drenthe, het waterschap, de provincie, Agrarische Natuurvereniging Drenthe en stichting Landschapsbeheer Drenthe werken we samen aan nieuwe financiering voor landschapsonderhoud. Door bezuinigingen van de rijksoverheid is een einde gekomen aan beheersvergoedingen voor kenmerkende onderdelen in het landschap zoals houtwallen, hagen en bosjes. Door de inzet van vrijwilligers en lokale sponsors kan dat gedeeltelijk opgevangen worden. Mensen die moeilijk toegang tot de arbeidsmarkt vinden, kunnen hier ook hun steentje bijdragen. Stimuleringsplanologie Wij gaan experimenteren met het instrument van stimuleringsplanologie. De doelstelling van stimuleringsplanologie is om de aanwezige bebouwing, recreatieterreinen of een bepaalde economische ontwikkeling te verbeteren. Het biedt de mogelijkheid om een op maat gesneden bestemmingsplan te maken, dat stimuleert in de richting die wenselijk of nodig is. Eigenaren die kwaliteit leveren verdienen daarmee meer planologische vrijheid. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 4

43 Inpassing alternatieve energiebronnen De ontwikkeling van nieuwe energiebronnen zoals wind, zon en biomassa gaat zeer snel. Duurzame energiebronnen moeten een plek krijgen in onze omgeving zonder het waardevolle landschap en de ruimtelijke kwaliteit te verminderen. We zullen innovatieve voorstellen met een positieve blik beoordelen. Er is echter geen ruimte voor grote windturbines in De Wolden. Cultuurhistorie We behouden de cultuurhistorische waarden van De Wolden en gaan deze meer benutten als toeristische trekpleister. Cultuurhistorie is een belangrijk uitgangspunt bij ruimtelijke ontwikkelingen en belangrijk voor de ruimtelijke kwaliteit. Cultuurhistorie is een onderdeel van onze identiteit en is bovendien een belangrijke economische en toeristische factor. Voorbereiding nieuwe omgevingswet Het rijk werkt op dit moment aan een nieuwe omgevingswet. Deze wet vervangt een hele reeks aan bestaande wetten over de fysieke leefomgeving. Het is ook de bedoeling om gemeentelijke verordeningen zoals de APV, de bomenverordening, de monumentenverordening en de reclameverordening te vervangen of te integreren in de omgevingswet. Inwerkingtreding van de nieuwe wet vindt plaats na In de komende collegeperiode bereiden we ons daarop voor. En in navolging van het rijk verminderen of vereenvoudigen we zoveel mogelijk regels. Veiligheid We willen een gemeente zijn waarin inwoners zich veilig voelen en goed kunnen wonen, werken en recreëren. De ambitie is het blijven behoren tot de veiligste gemeenten in Nederland. De inzet van het beleid is erop gericht om zowel sociaal als fysiek een veilige gemeente te blijven. Hierbij wordt het vertrekpunt voorkomen is beter dan genezen gehanteerd. Daartoe zetten we effectieve hulpverlening, waaronder buurtbemiddeling en mediation in. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 5

44 Politie De politie speelt een belangrijke rol in handhaving, preventie en hulpverlening. Wij beschouwen haar als een belangrijke samenwerkingspartner in het veiligheidsbeleid. De politie mag van ons meer zichtbaar zijn voor de inwoners. Wij vinden met name de rol van de wijkagent van groot belang. Die staat dicht bij de mensen, weet wat er speelt in een dorp of buurtschap en kent de eventuele problemen. Hij of zij heeft een belangrijke signaalfunctie. Relatie tussen zorg en veiligheid Die signaalfunctie is van belang als het gaat om de relatie met de maatschappelijke hulpverlening. Door veranderingen in de geestelijke gezondheidszorg en de nieuwe taken op het gebied van zorg en jeugdzorg lopen zorg en veiligheid steeds vaker in elkaar over. Inwoners met sociale problematiek zorgen wel eens voor overlast. Daarom is meer samenwerking tussen zorg en veiligheid belangrijk. Het veiligheidsbeleid moet meer aansluiting zoeken bij de diverse zorgnetwerken. Het college wil dit stimuleren. Alcohol- en drugspreventie Als er sprake is van overlast, dan is er vaak alcohol, al dan niet in combinatie met drugs, in het spel. Daar waar het een probleem dreigt te worden, heeft de gemeente een rol te vervullen, met name in de preventie. Hierbij zoeken wij aansluiting met de hulpverlening. Wij vinden dat - als het jongeren betreft - de ouders nadrukkelijk ook verantwoordelijk zijn. Burgernet Wij vinden Burgernet een effectief instrument om misdaad te bestrijden en om betrokkenheid van inwoners voor de veiligheid in eigen leefomgeving te vergroten. De Wolden sluit zich in de komende periode hierbij aan. Regie en Samenwerking Op het terrein van veiligheid heeft de gemeente deels zelf de regie en deels werkt zij samen met andere overheden en organisaties. De samenwerking vindt plaats in de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Drenthe. Die voert een aantal gemeentelijke taken uit. Met name op het gebied van de fysieke veiligheid. Dit is een wettelijke verplichting. Het college houdt goed in de gaten hoe die taken in de Veiligheidsregio worden uitgevoerd en is daar nauw bij betrokken. Vooral als dat de wijkagent en onze vrijwillige brandweer raakt. In 2014 wordt een nieuwe veiligheidsanalyse opgesteld. Deze analyse bestaat uit een onderzoek naar de veiligheidsbeleving van onze inwoners en uit feitelijke cijfers van veiligheidspartners. We stellen een nieuw integraal veiligheidsbeleid op aan de hand van deze analyse. Met het vaststellen van het integraal veiligheidsbeleid voeren we zelf de regie op de lokale veiligheid. Bereikbaarheid & mobiliteit Het hoofddoel van het gemeentelijke verkeers- en vervoersbeleid van De Wolden is het realiseren van een duurzaam verkeers- en vervoerssysteem. Verkeer en verkeersveiligheid Verbetering van de verkeersveiligheid is een gezamenlijke zorg van de provincie, de gemeente en de inwoners van De Wolden. Wij gaan in overleg met de dorpen verkeersonveilige situaties bespreken en waar mogelijk aanpakken. Voor veilig verkeersgedrag ligt een grote verantwoordelijkheid bij de inwoners zelf. Wij kunnen daar door middel van infrastructurele maatregelen en gedragsbeïnvloeding een bijdrage aan leveren. Ook moeten we zorgen voor eenduidige bebording en belijning. Het streven is om het aantal dodelijke slachtoffers terug te brengen naar nul. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 6

45 Daarnaast gaan we werk maken van de aanleg van uitwijkstroken voor landbouwverkeer en gaan we verder met de uitvoering van het vastgestelde fietspadenplan. Ook willen we met betrekking tot het onderhoud van de wegen onderzoeken of er een slimmere manier van aanbesteden mogelijk is. Hierdoor zou voor hetzelfde geld meer onderhoud mogelijk moeten zijn. Automobiliteit In een plattelandsgemeente als De Wolden neemt de auto een belangrijke plaats in. Als er initiatieven ontstaan in de dorpen om door middel van netwerken van dorpsbewoners automobiliteit voor iedere inwoner mogelijk te maken, dan gaan we daar samen mee aan de slag. Infrastructuur voor economische en ruimtelijke ontwikkelingen Randvoorwaarde voor economische en ruimtelijke ontwikkelingen is een goede infrastructuur. Wij vinden dat moet worden onderzocht of verdubbeling van de N48 tot A48 kan bijdragen aan een betere ontsluiting van ons gebied naar Salland en Twente. Dit zal een belangrijke stimulans zijn voor De Wolden als forensengemeente en als regio waarin ondernemers zich willen vestigen. Openbare ruimte Kwaliteit openbare ruimte We willen dat de openbare ruimte schoon en netjes is. De gemeente is hiervoor verantwoordelijk. Maar de inwoners kunnen hierin hun steentje bijdragen. Alles wat niet op straat of in de natuur wordt gegooid, hoeft ook niet te worden opgeruimd. Wij gaan initiatieven als zwerfvuilacties faciliteren en stimuleren. Jaarlijks bekijken we samen met de Verenigingen voor Dorpsbelangen de staat van het onderhoud van wegen en openbaar groen van de buurt of het dorp. Wensen die binnen het vastgestelde budget passen, nemen we in het onderhoudsprogramma op. Het kwaliteitsniveau dat door de raad is vastgesteld, is hierbij de ondergrens. Als het dorp het kwaliteitsniveau omhoog wil brengen, dan moet het ook zelf een steentje bijdragen. Toekomstbestendig watersysteem De Wolden heeft door middel van het convenant dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft afgesloten met het rijk, verplichtingen op zich genomen om mee te werken aan het inrichten van gebieden voor waterberging. Wij werken daarin samen met het waterschap Reest en Wieden en de provincie Drenthe. In periodes van extreme neerslag worden bepaalde gebieden benut om water te bergen. Dit gebeurt vooral in de beekdalen en bij voorkeur in combinatie met natuur. Zoals bijvoorbeeld in het Kloosterveld, Dwingelderveld en het Anserveld. De gemeente participeert daarnaast in twee projecten: Waterberging Panjerd/Veeningen en Traandijk Gebiedsinrichting Uffelte Ruinen. Wij stellen daarbij als voorwaarde dat inwoners, recreatiebedrijven en agrarische bedrijven geen hinder mogen ondervinden van te kiezen oplossingen. Is dat wel het geval, dan zal de provincie en/of het waterschap compensatie moeten bieden. Bermbeheer We gaan de wegbermen mooier maken. De manier waarop dat gebeurt kan verschillen per streek. Maar het moet wel efficiënt en netjes gebeuren. De gewoonte om het maaisel te laten liggen, handhaven we niet langer. Het draagt niet bij aan de kwaliteit van de openbare ruimte. Met andere maaimethodes kunnen de wegbermen beter worden beheerd. De biodiversiteit wordt door verschraling groter; met als gevolg meer verschillende kruiden, bloemen en insecten. Bermen kunnen zo een verbindende schakel vormen tussen Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 7

46 verschillende leefgebieden. Bovendien waarderen inwoners en toeristen bermen met een grote diversiteit aan planten en dieren. Duurzaamheid Vermindering CO2-uitstoot Een verlaging van de CO2-uitstoot willen we zoveel mogelijk samen met de inwoners realiseren. Wij zullen voornamelijk initiatieven van dorpen, ondernemers en inwoners faciliteren en stimuleren. Voorbeelden zijn de duurzame dorpen Koekangerveld, Ruinerwold en Ansen. Ook de energiecoöperatie Reestdal is een voorbeeld van goede initiatieven. Duurzaam inkopen Daarnaast hebben we als gemeente natuurlijk een voorbeeldfunctie. Wij willen zoveel mogelijk duurzaam inkopen. Een goed voorbeeld is het inkopen van groene elektriciteit (bij voorkeur lokaal opgewekt en geleverd, indien dit kan voor een concurrerende prijs). Of 100% duurzaamheid te realiseren is, hangt af van de relatieve kosten van de laatste 5%. Dan gaan er ook economische afwegingen meespelen. Afval We stimuleren dat er zoveel mogelijk gescheiden wordt ingezameld. Verder blijven we het serviceniveau van de afvalinzameling handhaven. In het op te stellen Afvalbeleidsplan gaan we een analyse maken van het serviceniveau in relatie tot de kosten van grof afval. Afvalwater De samenwerking tussen het waterschap en de gemeenten in onze regio wordt op het gebied van afvalwater versterkt. Zij nemen gezamenlijk maatregelen in de afvalwaterketen. De afvalwaterketen bestaat uit het geheel van riolering en rioolwaterzuivering. De gemeente heeft de zorg voor de riolering en het waterschap is verantwoordelijk voor de zuivering van het afvalwater. Deze taken hangen sterk met elkaar samen. Wij willen de afvalwaterketen duurzaam en doelmatig vormgeven. Samenwerking is hiervoor belangrijk. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 8

47 de ondernemende gemeenschap Programma 2 - Economie & werk De kracht van De Wolden is een zelfstandige en ondernemende gemeenschap. We willen de randvoorwaarden creëren voor een bloeiend bedrijfsleven. Dat is een belangrijk onderdeel van een vitaal platteland en levert bovendien ook banen op. Banen die onze inwoners nodig hebben om actief mee te kunnen doen in onze gemeenschap. De gemeente kan het ondernemersklimaat op diverse manieren versterken. Verbinden en netwerken zijn de sleutelwoorden. Ondernemers en hun organisaties bij elkaar brengen en van elkaar laten leren. Hen stimuleren om met vernieuwende ideeën te komen en hen daarin faciliteren door snelle procedures en vermindering van regelgeving. We bieden ondernemers de ruimte om te experimenteren en te innoveren. Daarnaast zetten we ons in om zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen. Niemand mag aan de zijlijn staan. Dat doen we samen met de ondernemers en onze inwoners. Daarbij is de gemeente geen eiland. Grenzen vervagen. Inwoners van De Wolden vinden werk tot ver buiten de gemeentegrenzen. En de Woldense bedrijven trekken werknemers aan uit een grote regio. Economie en werk vragen dus om samenwerking met overheden en organisaties uit de hele regio. Centrumplannen Centrumplannen zijn bedoeld om aantrekkelijke, duurzame, veilige en bereikbare winkelgebieden te realiseren. Dat biedt detailhandelsbedrijven een goede uitgangspositie en inwoners een aantrekkelijk voorzieningenniveau. De centrumplannen voor de Wijk, Zuidwolde en Ruinen zijn in uitvoering. Inwoners en ondernemers in Ruinerwold hebben ook mooie plannen gepresenteerd voor de dorpskern. Vanuit het idee van overheidsparticipatie werken we daar aan mee. Vervolg centrumplannen We gaan expliciet aandacht geven aan het vervolg op de realisatie van de centrumplannen. We hebben er flink in geïnvesteerd. Nu komt het erop aan om de winkelgebieden goed bezet te krijgen. Dat gaat niet vanzelf. Wij gaan hierin een aanjagende rol vervullen om er samen met ondernemers invulling aan te geven. Wij gaan op zoek naar instrumenten om dit te stimuleren. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 9

48 Een mogelijkheid is om een ondernemersfonds in te stellen, bijvoorbeeld op basis van een bedrijveninvesteringszone (BIZ). Wij willen samen met ondernemers onderzoeken of daar voldoende draagvlak voor is en of zo n fonds haalbaar is. De instelling en besteding van dat fonds is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ondernemers en de gemeente. Visie detailhandel De leegstand van winkels is een groeiend probleem. De detailhandel heeft het moeilijk. Dat is niet alleen een gevolg van de crisis. Ook de groei van het internetwinkelen speelt mee. Om hier effectief op in te spelen, vinden we het belangrijk om een visie op de detailhandel van de toekomst te ontwikkelen. Dat doen we samen met de betreffende ondernemers in alle dorpen. In samenhang daarmee leggen we een Actieprogramma aanpak leegstand winkels aan de raad voor. Economische Dynamiek We gaan voor verbeteren van het vestigingsklimaat en willen bedrijvigheid behouden en stimuleren. Dat levert een vitale samenleving op met voldoende banen voor onze inwoners. Samen met ondernemers pakken we deze uitdaging graag op. Gericht agenderen, signaleren, meedenken en samen tot oplossingen komen. Met de volgende speerpunten zetten we hierop in: Versterken ondernemersdienstverlening Het aanstellen van een bedrijvencontactfunctionaris blijkt succesvol te zijn. Op basis van het Ondernemersakkoord ontwikkelen wij de dienstverlening voor ondernemers. Steeds meer producten en diensten komen in de gemeentewinkel. De casemanager is daar het aanspreekpunt voor de ondernemer en voert de regie. Wij willen de rol van de bedrijvencontactfunctionaris versterken door het oprichten van een Werkgeverspunt. Doel daarvan is om voor werkgevers en ondernemers de zoektocht naar onder andere personeel en subsidies te vergemakkelijken. En daarbij gebruik te maken van de werkzoekenden die bij de gemeente of omliggende gemeenten bekend zijn. Wat betreft het verminderen van regeldruk en administratieve lasten voor ondernemers hebben we al veel gedaan. Toch laten we de komende periode een scan uitvoeren of er misschien meer mogelijk is. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 10

49 Netwerkvorming Netwerkvorming is een effectief instrument om onze rol als aanjager te vervullen. Wij kunnen ondernemers met elkaar en met relevante partners in contact brengen. Zo kunnen zij van elkaar leren en ideeën opdoen. Het Ondernemersplatform en het Toeristisch platform zijn voor ons belangrijke gesprekspartners. Aanbestedingsbeleid Het aanbestedingsbeleid gaan we moderniseren. Daarom gaan we werken met een groslijst van bedrijven die voor opdrachten van de gemeente in aanmerking kunnen komen. Een groslijst zorgt ervoor dat iedereen een kans krijgt. Indien mogelijk worden er altijd minimaal twee lokale aanbieders uitgenodigd voor de aanbesteding. Wij streven ernaar om minimaal de helft van de gunningen te doen aan lokale aanbieders. Een sterke sector recreatie en toerisme Recreatie en toerisme zijn een integraal onderdeel van de economische ontwikkeling van De Wolden en dus van ons economisch beleid. Dwarsverbanden leggen tussen verschillende sectoren van onze lokale economie vinden wij belangrijk. Het bevorderen van recreatie en toerisme dient twee doelen: het levert banen en inkomsten op voor de regio én het biedt mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding. We zetten de komende jaren met name in op de volgende activiteiten: Ruinen als poort van het Dwingelderveld De bezoekersstroom naar het Dwingelderveld kan nog meer gebruikmaken van voorzieningen en mogelijkheden van het dorp Ruinen en omgeving. De promotie van Ruinen als Poort van het Dwingelderveld kan een belangrijke bijdrage leveren aan de groei van het toerisme in De Wolden. Samen met de ondernemers willen we daar actief werk van maken. Gebiedsmarketing We gaan door op de ingeslagen weg voor gebiedsmarketing en bouwen die uit. Dat betekent fusie van de lokale afdelingen van Tourist Info De Wolden (TIDW) en samenwerking in Zuidwest Drenthe onder de vlag van Het nationale park van Drenthe. Het Reestdal is ook onderdeel hiervan en verdient het om zich verder te ontwikkelen als toeristische trekpleister. Ook willen we het imago van De Wolden als paardengemeente steviger neerzetten. We gaan het internationale evenement Concours Hippique De Wolden en Hippisch De Wolden nadrukkelijker als marketingmiddel inzetten. Kwaliteitsverbetering verblijfsrecreatie We vinden dat er bij de verblijfsrecreatiebedrijven nog een kwaliteitsslag gemaakt kan worden. Dat stimuleren we actief. Onder andere door de eerder genoemde stimuleringsplanologie. Ondernemers die met goede plannen komen, gaan we faciliteren. Dat geldt ook voor ondernemers met initiatieven voor een hotel. Aan de vraag naar grotere en iets luxere overnachtingsplekken kan De Wolden nu niet voldoen. Investeringen hierin juichen we toe. Het bevordert de lokale werkgelegenheid en heeft een positief effect op de lokale middenstand en horeca. Daarnaast gaan we in de komende collegeperiode in beeld brengen hoe we om willen gaan met recreatieparken waar veel permanente bewoning plaatsvindt. Samen met de gebiedspartners (gemeenten, provincie en waterschap) in de Samenwerkingsagenda Zuidwest Drenthe proberen we Europese subsidie te verwerven voor kwaliteitsverbetering van toeristische accommodaties. Dat doen we door middel van de realisatie van een Leadergebied. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 11

50 Een sterke agrarische sector De agrarische sector is belangrijk voor onze lokale economie. Deze sector biedt in onze gemeente de meeste werkgelegenheid. De agrariërs investeren en innoveren en dragen voor een groot deel bij aan een vitaal platteland. In de afgelopen periode hebben we agrariërs geholpen door de ruimtelijke regels flexibeler te maken, bouwblokken te vergroten en creatief om te gaan met vrijkomende agrarische bebouwing. Dit biedt ruimte voor de sector om zich ook in de toekomst te blijven ontwikkelen. Wij voegen hier voor de komende periode experimenteerruimte voor alternatieve energiebronnen aan toe. Zakelijke dienstverlening en zzp ers Steeds meer zzp ers zijn actief in De Wolden. Dit is een gevolg van flexibilisering in de zakelijke dienstverlening. Wij faciliteren deze ondernemers bijvoorbeeld met huisvesting in bedrijfsverzamelgebouwen of in Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB). We willen stimuleren dat de vertegenwoordiging van zzp ers in het ondernemersplatform verbetert. Daarnaast is ook voor hen die vaak aan huis werken in de buitengebieden, een snelle digitale toegankelijkheid van groot belang. Groeiende zorgsector Voor de komende jaren gaan wij de zorg als economische groeisector opnemen in het economische beleid. We beginnen met het inventariseren welke voorzieningen er al in de gemeente en regio aanwezig zijn en welke we nog missen. We willen stimuleren dat ondernemers actief inspelen op de zorgvraag. Dat kan met traditionele zorgvoorzieningen, maar ook door meer innovatieve zorgmiddelen. Denk aan een revalidatiehotel, een zorgboerderij of mobiele zorgvoorzieningen. We faciliteren startende zorgondernemers zoveel mogelijk door mogelijkheden te scheppen binnen het ruimtelijke beleid en door vlotte vergunningverlening. Snel internet We willen snel internet in de Wolden. Snel internet wordt steeds belangrijker als basisvoorziening. Met snel internet kunnen bedrijven en woningen nieuwe digitale toepassingen beter gebruiken. Daarbij denken we aan thuiswerken, studie, maatschappelijke en medische ondersteuning, teleconferentie en diverse bedrijfsmatige toepassingen. We willen het buitengebied vitaal houden. Een datanetwerk met voldoende snelheid is daarbij essentieel. De nutsbedrijven zullen dit niet aanleggen, omdat het niet rendabel is. Daarom zijn subsidies en zelfwerkzaamheid noodzakelijk. Samen met inwoners, ondernemers, nutsbedrijven en andere overheden gaan we hier aan trekken. We zijn eventueel bereid te participeren in een coöperatie als dat noodzakelijk is om dit te realiseren. Werk en reïntegratie De financiële zelfredzaamheid van onze inwoners willen we vergroten en we helpen hen zo actief mogelijk te worden op de arbeidsmarkt. Participatiewet Met de invoering van de Participatiewet per 2015 verandert er veel in bestaande regels en structuren van de Wet Werk en Bijstand en de Wajong. Die bestaande structuren mogen ons niet belemmeren bij het ontwikkelen en vormgeven van het beleid voor de toekomst. We zoeken praktische oplossingen die recht doen aan de ontplooiingsmogelijkheden van de mensen die onder de wet gaan vallen. De eigen verantwoordelijkheid is daarbij uitgangspunt. We gaan een efficiencyslag maken vanuit de gedachte: wat is goed voor de mensen die het betreft? Vanuit die gedachte leeft de vraag of de bestaande structuren hier adequaat Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 12

51 voor zijn ingericht en voldoende houvast geven voor de toekomst. Dat gaan we in de komende tijd onderzoeken. Ook hier geldt dat we zo efficiënt en effectief mogelijk het beste resultaat realiseren voor onze inwoners. Werkgeverspunt Ondernemers informeren en ondersteunen bij personeelsvraagstukken zien we als een kerntaak van ons sociaal beleid. In het al eerder genoemde Werkgeverspunt willen we dat de bedrijvencontactfunctionaris nauw samenwerkt met de reïntegratiecoaches. Dit met het oog op een zo goed mogelijk resultaat voor zowel ondernemers als werkzoekende inwoners. Het Werkgeverspunt wordt een samenwerking tussen de gemeente(n), het UWV, Reestmond, Alescon, enzovoort. Wederkerigheid De wederkerigheid is (nog) niet wettelijk verplicht, maar wel een onderdeel van de nieuwe Participatiewet. Ons uitgangspunt is dat we wel wat van mensen mogen vragen als zij een uitkering van de gemeente ontvangen. Maar dat moet passend zijn en mag niet tot verdringing leiden. Te denken valt aan een stageplan, waarbij mensen werkervaring kunnen opdoen en vaardigheden leren. We ontwikkelen voor de wederkerigheid een beleidsplan en we vragen de raad om hiervoor de kaders vast te stellen. Het goede voorbeeld In de Participatiewet is een principeafspraak gemaakt over een quotumregeling. Wij willen onze regie- en spilfunctie naar het lokale bedrijfsleven gebruiken voor (extra) banen of leer- en werkplekken. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 13

52 Innovatieve samenwerking Regionale samenwerking bevorderen wij zoveel mogelijk. Dit ten behoeve van economische ontwikkeling en verdere verbetering van de bereikbaarheid. Maar ook op het gebied van het sociale domein en van de bedrijfsvoering. Kennis delen en economie versterken De samenwerking tussen gemeenten gaan we versterken om gemeenschappelijke vraagstukken op te lossen en economische vitaliteit te bevorderen. De Regio Zwolle is een belangrijk samenwerkingsverband voor de economische ontwikkeling van De Wolden. Het verband heeft onder andere Kennispoort opgericht met als doel de groeimogelijkheden voor ondernemers uit de regio te benutten. Sinds 1 januari 2014 heeft De Wolden zich hierbij aangesloten. De Regio Zwolle is een licht en flexibel bestuurlijk samenwerkingsverband van achttien gemeenten. We herkennen gemeenschappelijke vraagstukken en erkennen dat we elkaar kunnen helpen bij de oplossing ervan. Voor een stabiele verdere ontwikkeling van onze gemeente is de Regio Zwolle een belangrijke partner. Gebiedscoöperatie We willen een gebiedscoöperatie tot stand brengen die als motor kan dienen om innovatie en nieuwe economische ontwikkelingen te stimuleren. Een gebiedscoöperatie is een samenwerkingsverband tussen overheden, ondernemers en onderwijs. Het doel is innovatie te bevorderen en nieuwe economische ontwikkelingen te realiseren. Ook draagt een gebiedscoöperatie bij aan een betere verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt. In twee groepen zijn ondernemers in de gebiedscoöperatie al actief met biobased economy en voedsel. Zij zoeken naar mogelijkheden voor toepassing van nieuwe energiebronnen, hergebruik van afval als grondstof en regionale voedselketens. Het is een nieuw fenomeen. De komende periode verkennen we de mogelijkheden van de gebiedscoöperatie als innovatiemotor en gaan we proefdraaien. Als gemeente faciliteren we de opstartfase van de coöperatie met menskracht en middelen. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 14

53 de betrokken gemeenschap Programma 3 - Sociaal Beleid en Onderwijs Sociaal-maatschappelijke zorg raakt iedereen direct of indirect. In een vitale gemeenschap als De Wolden is er sprake van een bloeiend verenigingsleven en naoberschap in de dorpen. Die zijn de basis voor saamhorigheid én zelfredzaamheid. En gaan gepaard met eigen verantwoordelijkheid. Wij willen die kracht van de inwoners benutten voor het versterken van de lokale netwerken. Stichting Welzijn De Wolden is hierbij voor ons een belangrijke partner. De ontwikkeling van stichting Welzijn naar Welzijn nieuwe stijl past binnen dit kader en kan rekenen op onze steun. Dit betekent dat de stichting nieuwe taken oppakt en enkele taken moet loslaten. Zo wordt onder andere de exploitatie van de dorpshuizen in Zuidwolde, de Wijk en Ruinen overgedragen aan de dorpsgemeenschap. We streven naar de optimale ontwikkeling van kinderen en jongeren door onderwijs, sport en cultuur. Wij willen hen een positieve leef- en leeromgeving en veiligheid bieden. Zij zijn de nieuwe generatie die de sociale structuren in de toekomst moet vormgeven. Het sociale domein In een apart hoofdstuk van dit collegeprogramma beschrijven wij een breed gedeelde visie. Deze visie maakt duidelijk hoe wij de komende periode de nieuwe taken in het sociale domein willen oppakken en uitvoeren. Het maakt integraal onderdeel uit van programma 3. Enkele andere onderwerpen die daaraan raken, staan hieronder beschreven. Sterke netwerken Wij willen door actief burgerschap en een goede ondersteuning de eigen leefomgeving van onze inwoners verbeteren en de kosten van individuele voorzieningen terugdringen. Een belangrijke vernieuwing is dat stichting Welzijn werkt vanuit de wijken en de dorpen. Dat doet zij met zogenoemde buurtteams. Deze teams proberen de vraag om hulp in het eigen netwerk van de hulpvrager op te lossen. Daarvoor werken de buurtteams nauw samen met onder anderen de huisarts, de wijkverpleegkundige en het onderwijs. Dit levert een sterk netwerk op dat beter aansluit bij de individuele behoeften. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 15

54 Het is de taak van de buurtteams om na te gaan of bewoners zelf met hun omgeving in staat zijn om hun eigen ondersteuning te regelen, zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. Vrijwilligers en mantelzorgers zijn onmisbare schakels in een sterk sociaal netwerk. Wij vinden goede ondersteuning, stimulering en waardering van hun inzet belangrijk. Samen met stichting Welzijn gaan wij daar vorm aan geven. Minimabeleid en bijzondere bijstand Wij willen bijdragen aan een toekomstperspectief en een volwaardige leefsituatie voor onze inwoners en hen de kans bieden te participeren in de samenleving. Naast de wettelijke mogelijkheden hebben gemeenten de bevoegdheid om aanvullend een eigen minimabeleid te voeren. Integrale schuldhulpverlening Wij ondersteunen inwoners met schulden in het vinden van oplossingen en het nemen van hun eigen verantwoordelijkheid voor hun financiële situatie. En we helpen hen met het voorkomen van schulden voor de toekomst. Het college zet in op: Ondersteuning met als doel dat inwoners zelf weer verantwoordelijk worden voor hun financiële huishouding De regie over samenwerkende instanties voor maatwerk aan inwoners Preventie en nazorg ter voorkoming van (nieuwe) schulden. Onderwijs Kleine scholen Voor een vitaal platteland en de sociale cohesie in de dorpen is het voortbestaan van een school van groot belang. Ons streven is dan ook om de scholen zo lang mogelijk in de dorpen te behouden. Door de veranderende samenstelling van de bevolking daalt het aantal leerlingen geleidelijk. Hierdoor moeten schoolbesturen keuzes maken uit oogpunt van kwaliteit en kosten. Wij hebben als gemeente geen zeggenschap meer als een school met sluiting wordt bedreigd. Maar aantasting van de leefbaarheid in de dorpen gaat ons wel primair aan. Het is onze zorg om de samenhang in en tussen de dorpen te bewaren. Daarop proberen we te sturen in overleg met schoolbesturen, ouders en verenigingen voor dorpsbelangen. Er zijn voorbeelden van creatieve oplossingen in de vorm van onder andere de samenwerkingsscholen. We ondersteunen deze vormen van samenwerking als daarvoor bij de ouders voldoende draagvlak is. Daarnaast is het van belang dat de brede scholen zich verder ontwikkelen naar integrale kindcentra. Daarin zien wij voor de Stichting Kindcentra De Wolden een belangrijke rol weggelegd. Brede schoolnetwerk We willen ook een koppeling maken tussen het binnenschools en buitenschools leren. De komende jaren zetten we in op de verdere ontwikkeling van het brede schoolnetwerk. De versterking is gericht op het verbeteren van de ontwikkelingskansen van kinderen en met name de positie van kwetsbare kinderen. Door de verbinding te leggen met de buurtteams van de stichting Welzijn, de lokale verenigingen en organisaties in de dorpen kan het brede schoolnetwerk zorgdragen voor voldoende kansen voor alle kinderen. Er kan ook een belangrijke signaleringsfunctie uitgaan van deze netwerkverbinding als het gaat om bijvoorbeeld opvoedingsproblemen. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 16

55 Jeugdbeleid Jeugdhulpverlening In 2015 wordt de jeugdzorg en jeugdhulpverlening integraal aan de gemeente overgedragen. We zetten ons maximaal in om kwetsbare kinderen en jeugdigen een positieve leefomgeving en veiligheid te bieden. Belangrijke uitgangspunten daarbij zijn maatwerk en een aanpak van 1 gezin-1 plan-1 regisseur. Vroegtijdige signalering van probleemsituaties is van groot belang. Voor het jeugd- en jongerenwerk dat door de buurtteams vorm en inhoud krijgt, ligt hier een belangrijke taak. We zorgen voor een sterk netwerk waarin het sociaal team, het Centrum voor jeugd en gezin, huisartsen en wijkverpleegkundigen effectief samenwerken. We gaan een systeem ontwikkelen, waarbinnen we in crisissituaties snel en effectief kunnen handelen en waarbinnen duidelijkheid is over ieders rol en positie. Jeugd en alcohol We willen het alcoholmatigingsbeleid onder jong volwassenen voortzetten. Het bestaande alcoholmatigingsbeleid met betrekking tot de keten en caravans heeft een regulerend effect en wordt voortgezet. Cultuuronderwijs Wij willen zorgdragen voor een optimale ontwikkeling van kinderen. De gemeente gaat de scholen ondersteunen bij de invulling van cultuureducatie binnen hun lesprogramma s. Daarbij gaan we vraaggericht, van onderop aan de slag. Dus in nauw overleg met de scholen, zodat cultuur een integraal onderdeel van het lespakket wordt. Door de vier colleges van Zuidwest Drenthe is de routekaart cultuuronderwijs vastgesteld (februari 2014). Alle scholen in De Wolden hebben een plan ingediend en kregen subsidie toegekend. Wij ondersteunen de scholen de komende vier jaar bij de uitvoering van deze plannen. Lokaal netwerk centraal In De Wolden is de afgelopen jaren veel energie gestoken in de opzet van een lokaal netwerk waarin verschillende partners samenwerken. Zoals het basisonderwijs, de bibliotheek, Scala, stichting Welzijn De Wolden en andere betrokkenen. Een dergelijk netwerk vinden wij van belang als een van de dragers van een vitale gemeenschap. Cultuur Cultuur draagt bij aan het ontstaan en in stand houden van verbondenheid en sociale netwerken. Ook de identiteit van onze inwoners wordt vaak door hun culturele achtergrond bepaald en beleefd. De museumboerderijen spelen hierin een belangrijke rol. Een levendig cultureel verenigingsleven is waardevol voor de sociale structuur in de dorpen. De inwoners van De Wolden zijn actief in het culturele domein. Wij vinden het belangrijk dat initiatieven vanuit de samenleving opkomen. Dergelijke initiatieven willen we stimuleren en - indien nodig - ondersteunen. Er is een Cultureel Platform opgezet om de culturele diversiteit met elkaar te verbinden en het culturele klimaat van De Wolden te stimuleren. We gaan de komende jaren door met verder invulling geven aan de Culturele Uitmaand. Met het oog op het cultuurtoerisme zoeken we de samenwerking met het Toeristisch platform. Met korte lijnen naar Marketing Drenthe om samen De Wolden op de kaart te zetten. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 17

56 Sport Sport als doel De inwoners van De Wolden sporten in de eerste plaats, omdat ze dat leuk, uitdagend, gezellig, spannend én ontspannend vinden. Dat moet vooral zo blijven. Wij zien en erkennen dat de sport die waarde heeft. Sport is daarom voor ons een doel op zichzelf. Wij willen ons daarom inspannen om de honderd sportverenigingen in De Wolden te behouden en daar waar nodig te versterken. Dit in de wetenschap dat een sterke verenigingsstructuur een garantie is voor goede prestaties aan de bestuurstafel en op het veld. Bij een goede infrastructuur horen ook goede en voldoende accommodaties. Met de uitvoering van het project Hard Gras is hier voor de buitensport al invulling gegeven. In De Wolden gebeurt er veel op sportgebied. Vanuit het oogpunt van overheidsparticipatie liggen er kansen om samen met de verenigingen de verantwoordelijkheden te gaan verleggen. Het beheer, onderhoud en de exploitatie van de buitensportaccommodaties gaat over naar sportverenigingen. Het Sportplatform De Wolden zal de komende jaren nadrukkelijker de belangen van de Woldense sportverenigingen behartigen. Ook bij de totstandkoming van gemeentelijk sportbeleid wordt het Sportplatform nadrukkelijk betrokken. Het Sportplatform is bij uitstek het instituut om verenigingen bij elkaar te brengen, zodat men van elkaar kan leren en meer mogelijkheden voor ontplooiing krijgt. De zwembaden vallen onder sport. Na overdracht van het zwembad in Ruinen aan een stichting worden ook de zwembaden van Zuidwolde en De Wijk verzelfstandigd. Ook hier worden voor het openhouden van het zwembad de dorpen zelf uitgenodigd om het initiatief te gaan nemen. Sport als middel De effecten van sportbeoefening gaan verder dan het plezier in het spelletje. Sport zien wij niet alleen als op zichzelf staand doel, maar ook als functie bij het realiseren van maatschappelijke doelen. Sport stimuleert de maatschappelijke participatie. Grote aantallen inwoners van De Wolden zijn immers actief, als beoefenaar of als vrijwilliger. Sport brengt mensen bij elkaar en bevordert daarmee de sociale cohesie en de integratie van bevolkingsgroepen. Bijvoorbeeld van ouderen en mensen met een beperking. Sport is een terrein om ontmoetingen en interacties tot stand te laten komen: tussen leeftijdsgroepen, culturen en zonder rang of stand. Sport bevordert een gezonde leefstijl en speelt een belangrijke rol in het bestrijden van bewegingsarmoede en overgewicht. Samen met de verenigingen en het Sportplatform gaan we op dit gebied aan heldere doelen werken. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 18

57 de dienstbare gemeente Programma 4 - Dienstverlening Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties maken gezamenlijk onze gemeenschap. Wij stimuleren dat deze partijen meer initiatief en eigen verantwoordelijkheid nemen. Dit doen we door verantwoordelijkheden en vertrouwen zo breed mogelijk in de samenleving te leggen. Indien nodig treedt de gemeente daarbij op als regisseur. Soms is ondersteuning nodig om een initiatief mogelijk te maken, bijvoorbeeld met een subsidie, begeleiding bij de opzet van een netwerk of denkkracht. Als er problemen zijn, zoeken we samen met inwoners, ondernemers of maatschappelijke partners naar oplossingen. De oude reflex om als gemeente dan eerst nieuw beleid met nieuwe regels te maken, is verleden tijd. De Wolden investeert in optimale dienstverlening aan haar inwoners. Zelf zaken kunnen regelen op elk willekeurig moment, maatwerk in de dienstverlening en transparantie van besluitvorming en bestuur zijn thema s die de komende periode op de agenda staan. Overheidsparticipatie Wij werken mee aan initiatieven en plannen van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. In de vorige collegeperiode heeft de gemeente ingezet op burgerparticipatie: hoe kunnen we onze inwoners een grotere rol laten spelen bij gemeentelijke plannen en projecten. De komende tijd is overheidsparticipatie een belangrijk thema voor ons. Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties nemen zelf initiatief. Door de samenwerking te stimuleren, kunnen we als gemeente nog beter aansluiten bij zaken die in de samenleving spelen. We gaan aan de slag met: Meer ruimte voor inwoners en ondernemers De uitvoering en verdere ontwikkeling van de dorpsvisies De consequenties van overheidsparticipatie voor de verandering in rollen van de verschillende externe en interne partijen. Dorpsvisies De dorpsvisies zijn bij uitstek het instrument om aan overheidsparticipatie vorm te geven. Alle dorpen van De Wolden hebben hun dorpsvisie gereed. Mooie plannen met Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 19

58 veel ambitie. Het college blijft investeren in de uitkomsten van de dorpsvisies als de uitvoering hiervan bij de gemeente ligt. Daarnaast kijken we hoe de gemeente als cofinancier op kan treden om andere zaken uit de dorpsvisies mogelijk te maken. We gaan met de dorpen in gesprek om mee te denken over een volgende fase in de ontwikkeling van de dorpsvisies. Daarbij is een integrale aanpak nodig, ook in onze eigen organisatie. Wij gaan voor deze volgende fase extra geld reserveren. Voor de toekomst van de dorpsvisies richten we ons op: 1. Samenwerking en contact. Samenwerking tussen dorpen en gemeente en ook tussen inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen en gemeente. 2. Veranderende rollen. Zowel van de inwoners als van de gemeentelijke organisatie en de politiek. Wat betekent dit en wat moet er gebeuren om tot een optimale samenwerking te komen? 3. Het behoud van een vitaal platteland, met thema s als: a. De gevolgen van demografische ontwikkelingen. Hoe behouden we de voorzieningen in het dorp met een ontgroenende, vergrijzende en krimpende bevolking? b. Het gevolg van de overheveling van zorgtaken naar de gemeente c. Een groter beroep op naoberschap: wat betekent dat voor het dorp d. Gezond oud worden op het platteland e. Ieders talenten benutten f. Eigen budget voor de dorpen g. Gebiedsgericht werken met maatwerk per dorp. Dat betekent dat we verschillen in resultaten per dorp accepteren. Versterken van de netwerken Wij stimuleren de ontwikkelkracht van lokale netwerken. In De Wolden zijn zeer veel vrijwilligers actief die zich persoonlijk of in een organisatie sterk maken voor welzijn, zorg, leefbaarheid, cultuur en sport. Inwoners zullen steeds meer zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun leefomgeving. De gemeente is minder regisseur en meer meedenk- en meewerkpartner. Herkenbaar en bereikbaar De gemeente moet herkenbaar en bereikbaar zijn voor haar inwoners, verenigingen, bedrijven en instellingen. De gemeente inclusief het gemeentebestuur staat dichtbij de mensen. Herkenbaarheid en bereikbaarheid uiten zich niet alleen in direct contact. Het zit ook in de houding en het gedrag van het bestuur en de ambtelijke organisatie. Bestuur en organisatie staan open voor wat de Woldense samenleving van hen vraagt. De ambtelijke samenvoeging met Hoogeveen betekent niet dat onze herkenbaarheid en bereikbaarheid afnemen. Integendeel: de dienstverlening zal door de samenvoeging vooral beter moeten worden. De Wolden is en blijft zelfstandig en het bestuur blijft het eigen beleid bepalen. Inwoners, verenigingen, bedrijven en instellingen kunnen de gemeente blijven herkennen in het directe contact, maar ook in het beleid, de producten en de diensten die de gemeente levert. Onze nauwe samenwerking met de diverse netwerken in De Wolden, zowel lokaal als regionaal, versterkt de herkenbaarheid voor onze inwoners. Door dat contact blijven we ook goed op de hoogte van wat er leeft in de Wolder samenleving. Voor een nog betere bereikbaarheid gaan we door met het ontwikkelen van de digitale mogelijkheden. We willen voor zo veel mogelijk producten en diensten 24 uur per dag en Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 20

59 7 dagen in de week digitaal bereikbaar zijn. Hierdoor kan een inwoner veel zaken zelf regelen op het moment dat het hem of haar past. Niveau van de dienstverlening Het niveau van de dienstverlening willen we verbeteren door: De vraag van de inwoner centraal te stellen Minder regels te stellen waar mogelijk De kwaliteit verder uit te bouwen Een zorgvuldige en professionele werkwijze. Vraag centraal Wij zijn er voor de klant. We stemmen onze dienstverlening af op zijn of haar behoefte. Dit wordt steeds meer maatwerk: van zelfservice tot keukentafel. We kiezen voor een oplossingsgerichte werkwijze. Kijken wat er wél kan binnen regels en wetten. We zijn zoveel mogelijk transparant in onze werkprocessen. Daar waar mogelijk vereenvoudigen we die processen. Minder regels Deregulering (minder regels) blijft voor de komende periode een belangrijk onderwerp. Er zijn nog voldoende mogelijkheden om het aantal regels te verminderen. Als voorbeeld noemen we het aanvragen van vergunningen voor terugkerende evenementen, zoals het jaarlijkse dorpsfeest. Daar werd elk jaar weer een vergunning voor aangevraagd en verstrekt. Onlangs is besloten in dit soort situaties de vergunning voor vijf jaar te verstrekken. Als er zich geen problemen voordoen, blijft de vergunning zo lang geldig. Bij het verantwoorden van subsidies moet gaan gelden dat - onder een door de gemeenteraad vastgesteld bedrag - geen verantwoording hoeft te worden afgelegd. Vertrouwen in onze inwoners is ook hier het uitgangspunt. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 21

60 Kwaliteit De samenvoeging van de ambtelijke organisaties van De Wolden en Hoogeveen moet een positief effect hebben op de dienstverlening. Wij vinden dat er aan het eind van deze collegeperiode een algehele verbetering van de kwaliteit van dienstverlening zichtbaar moet zijn. Dit gaan we meten door regelmatig mee te doen aan de benchmark Waarstaatjegemeente.nl. Wij willen dienstverlening dichter bij de mensen brengen. In de komende periode starten we met een service die tegen kostprijs documenten zoals rijbewijzen, vergunningen en dergelijke bij de inwoners thuis bezorgt indien gewenst. Professionaliteit Wij investeren in de professionaliteit van onze medewerkers. De medewerker moet de ruimte hebben om maatwerk te leveren, om inwoners te bedienen en om waar nodig - initiatieven vanuit de samenleving te kunnen faciliteren. De verantwoordelijkheid ligt laag in de organisatie. Zorgvuldigheid We gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens. In het kader van de dienstverlening heeft de klant de behoefte aan het verzamelen en koppelen van juiste gegevens. Hierdoor kan een inwoner of ondernemer met een vraag optimaal door de gemeente geholpen worden. Samen met de maatschappelijke partners gaan we in de komende periode in het sociale domein onderzoeken hoe we effectieve digitale dossiers kunnen aanleggen. Dit zonder de privacywetgeving te schenden. Integriteit We zijn een integer bestuur en werken met een integere organisatie. De burgemeester ziet daar op toe. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 22

61 de efficiënte gemeente Programma 5 - Financiën en bedrijfsvoering Een gezonde financiële positie is een randvoorwaarde voor het toekomstige beleid. Financieel beleid Voor het voeren van een solide financieel beleid is het noodzakelijk dat: De administratie en de planning- en controlcyclus op orde zijn Alleen tot structurele uitgaven wordt besloten als er structurele dekking is. De financiële mogelijkheden worden afgestemd op de ambities Wij zullen samen met de raad in goed overleg en vertrouwen moeten komen tot invulling van dit solide financieel beleid. Beiden vanuit onze eigen verantwoordelijkheid. Wij waarderen de constructieve inbreng van de werkgroep financiën uit de raad. Ook voor de komende raadsperiode stellen wij een voortzetting van deze werkgroep bijzonder op prijs. Het is noodzakelijk dat verwachtingen over en weer op elkaar worden afgestemd. Niet alleen waar het de raad en het college betreft maar ook tussen de gemeente en de inwoners, verenigingen en instellingen. Programmasturing Wij verwachten dat de voorgestelde programma-indeling en het instrument programmasturing zal bijdragen aan een verantwoorde inzet van de beschikbare middelen. Met de nieuwe programma-indeling ontstaat er binnen de programma s meer inhoudelijke samenhang. Hierdoor is de raad beter in staat om integrale afwegingen te maken bij de besluitvorming over de verdeling van de middelen. Daarnaast geeft het betere mogelijkheden om te sturen op de gewenste maatschappelijke effecten. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 23

62 Financiële kaders Naast bovengenoemde uitgangspunten is er een aantal (externe) ontwikkelingen waarmee we de komende jaren rekening moeten houden. Deze ontwikkelingen bepalen voor een deel de financiële mogelijkheden van de gemeente. Zij vormen dus mede de kaders voor het toekomstige beleid. Het betreft: Groot onderhoud gemeentefonds Het rijk gaat de komende jaren de uitkeringen uit het gemeentefonds herzien. Het gaat daarbij eerder om groot onderhoud van de verdeling over de gemeenten dan een rigoureuze herijking. Wat dit voor consequenties heeft voor De Wolden weten we nog niet. De definitieve cijfers verwachten we in de loop van Financiële gevolgen decentralisaties De overdracht van taken in het sociaal domein gaat gepaard met overheveling van forse geldstromen. Dat betekent een herverdeling van middelen tussen rijk en gemeenten. Hoe dit voor De Wolden uitpakt, is nog niet bekend. Ons vertrekpunt is dat we de taken uitvoeren binnen de door het rijk beschikbaar gestelde middelen. Bouwgrondexploitaties Het inzetten van positieve saldi uit de bouwgrondexploitaties als dekkingsmiddel voor nieuwe investeringen behoort al een paar jaar tot het verleden. Voeding van de Reserve investeringsprojecten met deze gelden ligt voorlopig niet voor de hand. Het tegengestelde is eerder het geval. Realisatie bezuinigingen Sinds 2010 is in de afgelopen jaren door de raad een omvangrijke bezuinigingsoperatie vastgesteld en in gang gezet. Het realiseren van deze taakstelling bepaalt voor een belangrijk deel de uitkomsten van de toekomstige begrotingen. Het ligt daarbij voor de hand dat - indien op onderdelen van de vastgestelde bezuinigingen wordt teruggekomen - daarbij ook een alternatieve dekking wordt aangegeven. Conclusie Bovengenoemde onduidelijkheden bevatten enige risico s. Toch vinden wij dat we moeten uitgaan van hetgeen we nu weten. Op grond daarvan trekken we de volgende conclusies: Een stringent begrotingsbeleid en een gezonde begroting zijn het uitgangspunt. Om een meerjarig sluitende begroting te realiseren, stellen wij aan de raad voor om in de begroting 2015 een bedrag van ,- structureel te bezuinigen. Investeren in onze gemeenschap vinden we - getuige ons collegeprogramma - belangrijk. In 2014 stellen we voor initiatieven vanuit de samenleving, inclusief de dorpsvisies, incidenteel een bedrag van ,- beschikbaar. Hiervoor leggen we een voorstel tot begrotingswijziging voor aan de raad. Voor de jaren nemen we een bedrag van ,- per jaar (dus in totaal 1 miljoen) op in de meerjarenbegroting met hetzelfde doel. Bovengenoemde bedragen zijn bestemd voor cofinanciering. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 24

63 Gemeentelijke belastingen en rechten Het college wil een solide begrotingsbeleid voeren. De volgende uitgangspunten zijn daarbij van belang: Wij zijn terughoudend in verhoging van belastingen, leges en heffingen. Wij gaan terughoudend om met verhoging van de onroerende-zaakbelastingen De heffingspercentages OZB en de leges, en de graf- en begraafrechten passen we jaarlijks aan met de inflatiecorrectie. Wij werken transparant. Wij motiveren tarieven en verhogingen daarvan De gevolgen van tariefverhogingen voor de woonlasten van de burger brengen wij jaarlijks in beeld. Wij werken kostendekkend. Wij streven er naar rechten zoveel mogelijk kostendekkend te houden. Met belangstelling volgen we de initiatieven elders in het land om inwoners zelf de WOZwaarde van hun huis te laten bepalen. We komen met een voorstel aan de raad om een pilot te starten om te onderzoeken of dit in De Wolden ook mogelijk is. Bedrijfsvoering Ambtelijke samenvoeging De Wolden - Hoogeveen Met ingang van 1 januari 2015 zijn de ambtelijke organisaties van De Wolden en Hoogeveen samengevoegd. Deze samenvoeging heeft tot doel om een verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening, een betere kostenbeheersing en een verminderde kwetsbaarheid te realiseren. Wij zien erop toe dat de - door de ambtelijke organisatie voortgebrachte - producten blijven voldoen aan de eisen die het gemeentebestuur hieraan stellen. De gemeenteraad van De Wolden blijft onze opdrachtgever. We zien erop toe dat de griffie vanuit de ambtelijke organisatie de noodzakelijke ondersteuning blijft krijgen. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 25

64 Gezamenlijke visie op een nieuw sociaal domein Inleiding Door de invoering van de Jeugdwet, de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Participatiewet krijgen de gemeenten met ingang van 1 januari 2015 omvangrijke taken overgeheveld van het rijk. Wij zien deze overdracht van verantwoordelijkheden als een prachtige kans. Wij denken dat we die taken in een gemeente als De Wolden beter kunnen uitvoeren: meer op maat gesneden, efficiënter en met oog voor de behoeften van onze inwoners. Het gaat daarbij dus niet alleen om het overnemen van taken (transitie) maar veel meer om echte veranderingen (transformatie) binnen het sociale domein. Samen Aan de transformatie van het sociale domein moet in gezamenlijkheid invulling worden gegeven. Voor ons zijn daarbij betrokkenheid, inzet en draagvlak belangrijke basiselementen. Meer dan ooit zijn de sociale en maatschappelijke netwerken in onze gemeente van groot belang in dit transformatieproces. Van begin af aan gaan we organisaties als het Cliëntenplatform en de WMO-raad daarbij betrekken. Maar ook andere partners als zorgaanbieders, adviesraden, huisartsen, wijkverpleegkundigen, jeugdgezondheidszorg, welzijnsorganisaties en zorgverzekeraars zijn van belang. Ieder vanuit zijn of haar eigen positie en verantwoordelijkheid. Waar dat nodig of wenselijk is, voert de gemeente de regie over deze samenwerking. Daarnaast is het van belang de eigen kracht van de sociale structuren in de dorpen te mobiliseren en te benutten. Het naoberschap dat zo kenmerkend is voor een sociaal vitaal platteland moet in de transformatie een belangrijke rol spelen. Kennen en gekend worden is een randvoorwaarde om er voor te zorgen dat niemand buiten de boot valt. De gemeente zal lokale netwerken stimuleren en initiatieven van daaruit faciliteren. Om ook de bestuurlijke en politieke gezamenlijkheid te benadrukken, bouwen we verder aan een nieuw sociaal domein vanuit het uitgangspunt: Het sociale domein is onze gezamenlijke zorg én verantwoordelijkheid!. In dat verband is een raadscommissie Sociaal Domein een prima platform om aan die gezamenlijkheid invulling te geven. Als gemeente staan we open voor samenwerking met andere gemeenten. Dat doen we vanuit een zelfbewuste houding. Uitgangspunt is daarbij dat de uitkomst van die samenwerking de dienstverlening voor onze inwoners en ondernemers ten goede komt en efficiencyvoordelen oplevert. We denken daarbij aan bijvoorbeeld gezamenlijke inkoop en de verplichte afstemming in de arbeidsmarktregio (Werkbedrijf). De samenwerking met andere gemeenten richten we zo in dat onze eigen gemeentelijke autonomie zo veel en goed mogelijk behouden blijft. Vanuit onze gemeentelijke visie op overheidsparticipatie gaan we primair uit van lokale (innovatieve) initiatieven die een bijdrage kunnen leveren aan de transformatie van het sociaal domein. Waar we dat kunnen, gaan we dergelijke initiatieven stimuleren, faciliteren en/of ondersteunen. Inwoner centraal Bij de vormgeving van het sociaal domein staan onze inwoners centraal. De belangrijkste doelen zijn dat iedereen: a. Kan meedoen in de lokale samenleving b. Zo lang mogelijk in de eigen omgeving kan blijven wonen c. Zo gezond, positief en veilig mogelijk kan opgroeien. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 26

65 Onze inzet is aanvullend op wat inwoners zelf en samen met hun omgeving kunnen realiseren. Ons motto is dat niemand tussen wal en schip mag vallen. Bij het bieden van zorg en ondersteuning aan onze kwetsbare inwoners wordt er voor gezorgd dat elk individu een passende oplossing krijgt. Keuzevrijheid in de zorg is van groot belang. Wie je ook bent of waar je ook woont (thuis of instelling), het is belangrijk dat je zelf mag kiezen voor de zorg die past bij je identiteit en levensovertuiging. Maatwerk staat centraal. Daarbij gaat het er om wat de betrokkene echt nodig heeft en niet zozeer waar hij of zij recht op heeft. De kosten zijn daarbij een tweede aspect van afweging. Ons doel is om zorg en ondersteuning te organiseren die snel, adequaat en efficiënt is. We gaan dat doen op een lokaal passende wijze en daarmee houden we rekening met de lokale zorgvragers, dicht bij de mensen zelf (zoals de dagopvang in de buurt). Daarom wordt bij voorkeur een beroep gedaan op lokale zorgaanbieders ook als dit in aanvang meer kosten met zich meebrengt. Dit is een investering in een goede sociale infrastructuur. Inwoners zijn veelal goed in staat om zelf te bepalen welke zorg of ondersteuning het beste bij hun situatie past. Daarvoor leveren we zoals gezegd maatwerk, óók in de wijze van financiering. Daarbij is een persoonsgebonden budget één van de mogelijkheden. De zorg- of ondersteuningsvraag van een inwoner moet zo snel en efficiënt mogelijk behandeld en opgelost worden. We creëren een centrale toegang waarbinnen dat mogelijk is. Belangrijke uitgangspunten daarbij zijn een integrale vraagverheldering, maatwerk en een aanpak van 1 gezin 1 plan 1 regisseur. We zorgen voor een sterk netwerk waarin het sociaal team, Centrum voor jeugd en gezin (CJG), huisartsen, wijkverpleegkundigen en onderwijs (ook in relatie tot passend onderwijs) effectief samenwerken. Waar dat mogelijk is, vragen we voor de geboden zorg en ondersteuning een tegenprestatie, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk. De invulling van deze wederkerigheid is maatwerk en waar mogelijk op initiatief van de inwoner. De tegenprestatie heeft altijd een zinvol maatschappelijk karakter. Dit mag niet leiden tot verdringing van arbeidsplaatsen. Overige aandachtspunten We zetten ons maximaal in om kwetsbare inwoners, zoals kinderen en jeugdigen, een positieve leefomgeving en veiligheid te bieden. We gaan een systeem ontwikkelen waarbinnen we in crisissituaties snel en adequaat kunnen handelen. Een systeem waarbinnen duidelijkheid is over rollen en posities. Toch moeten we beseffen dat we niet alles kunnen voorkomen. Het anders durven werken met meer eigen verantwoordelijkheid, maakt dat er ook risico s genomen worden om daar te komen. Als in dat traject niet voldoende ruimte is, gaat ieder zich weer ouderwets indekken met regels. En dat willen we niet. Er blijven risico s. Daarom kunnen er onverhoopt nare dingen gebeuren. Daarover gaan wij in voorkomende gevallen actief met de raad in gesprek. Maar een college c.q. wethouder mag niet op een incident politiek worden afgerekend. De overheveling van taken van het rijk naar de gemeente betekent ook een grotere financiële verantwoordelijkheid. We zijn ervan overtuigd dat we een aantal taken efficiënter kunnen organiseren. Dat gaat niet van de ene op de andere dag. En er blijven financiële risico s bestaan. We streven naar financiële beheersing, waarbij budgettaire neutraliteit het uitgangspunt is. Maar omdat we in het sociale domein onze inwoners centraal stellen, mag dat uitgangspunt een effectieve en passende dienstverlening niet in de weg staan. Niemand mag tussen wal en schip vallen. In financiële zin is het een open einderegeling. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 27

66 Voor een integrale aanpak van de zorg- of ondersteuningsvraag is het noodzakelijk dat preventie en preventieprogramma s op alle onderdelen een essentieel aandachtspunt of instrument zijn. Voor deze integrale aanpak op de verschillende beleidsterreinen zoals wonen, arbeid, welzijn, zorg/ondersteuning en jeugd is het nodig dat er nog meer op elkaar afgestemd en met elkaar verbonden wordt. Dit krijgt invulling in de nieuwe ambtelijke organisatie. De omvangrijke transformatie van het sociale domein vraagt tijd, betrokkenheid, inzet en draagvlak. We leren van en met elkaar. Ook doen we ons voordeel met aandachtspunten die inwoners kenbaar maken. Er komt een sociale ombudsfunctie. We beschouwen klachten van inwoners primair als adviezen om tot een nog betere inrichting van het sociale domein te komen. Waar door de gemeente gefinancierde hulp of ondersteuning door professionals wordt geboden, hoort ook afleggen van verantwoording. De verantwoording moet primair gaan over de effecten van de hulp of ondersteuning. Kwaliteit gaat boven kostprijs. We vragen niet meer gegevens dan nodig is en proberen de administratieve lasten voor organisaties te verlichten. We streven naar het integraal combineren van noodhulp in een Sociaal Hulpfonds. Dit bestaat uit publieke en private fondsen, waarvan mensen in noodsituaties gebruik van kunnen maken. Er is voldoende controle op misbruik. Een instrument dat daarbij kan helpen is een Persoonsvolgend budget. Geld dat overblijft in het sociaal domein wordt geoormerkt voor het sociaal domein in een sociaal domein-voorziening. De gemeenteraad stelt voor de voorziening een plafond in (met zowel minimum als maximum bedragen). Lokaal minimabeleid is noodzakelijk. Het moet gericht zijn op het versterken van de financiële positie van groepen die langdurig afhankelijk zijn van een sociaal minimum en die geen perspectief hebben op werk of voldoende lonend werk. Het armoedebeleid gaat uit van een brede aanpak: er wordt in de hulpverlening niet alleen naar de financiële ondersteuning en schuldhulp gekeken, maar ook naar de participatiebevordering, onderwijsmogelijkheden en gezondheidsaspecten. In dit beleid wordt rekening gehouden met verschillende groepen, zoals ZZP ers en hun kinderen. Bij elke nieuwe maatregel op alle beleidsterreinen moet vooraf en achteraf getoetst worden of deze de (kans op) armoede vergroot. Preventie is van groot belang. Vroegtijdig ingrijpen voorkomt woninguitzetting en veel schulden. Ook kinderen leren omgaan met geld is een middel van primaire preventie. Keuzevrijheid in de zorg is van groot belang. Wie je ook bent of waar je ook woont (thuis of instelling), het is belangrijk dat jezelf mag kiezen voor de zorg die past bij je identiteit en levensovertuiging. We gaan deze genoemde thema s en andere thema s van de Kadernota uitwerken in een beleidsplan. Dit doen we samen met het Cliëntenplatform en de WMO-raad. Dat doen we met als uitgangspunt: Het sociale domein: onze gezamenlijke zorg én verantwoordelijkheid!. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 28

67 Bijlage 1. Portefeuilleverdeling college B&W Jan ten Kate (Gemeentebelangen) Economische zaken Recreatie en Toerisme Ruimte en wonen Milieu Verkeer en vervoer/ openbaar gebied Vergunningverlening/ RUD Landinrichting Energie- en energiebeleid Water en waterbeheer Aandachtswethouder van: Linde, Ruinerwold, Fort, Zuidwolde en Alteveer/Kerkenveld 1 e Loco burgemeester Mirjam Pauwels (VVD) Wmo en uitkeringen Wonen met een zorgcomponent Zorg en Welzijn Onderwijs en kinderopvang Cultuur Participatie en werkgelegenheid Coördinerend wethouder Dorpsvisies Aandachtswethouder van: Oosteinde, Veeningen, de Wijk, Ansen en Drogteropslagen 2 e Loco burgemeester Jan van t Zand (Gemeentebelangen) Financiën Sport Afvalstoffen en riolering Aandachtswethouder van: Echten, Ruinen, Koekange en Koekangerveld 3 e Loco burgemeester Roger de Groot (burgemeester) Bestuur en Bestuurlijke organisatie Regie van Burgerparticipatie naar Overheidsparticipatie Jeugdzorg Veiligheid en Openbare orde Handhaving Dienstverlening en ICT Juridische kwaliteitszorg Personeel en Organisatie Communicatie Ambassadeursfunctie Overige wettelijke taken Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 29

68 Van links naar rechts: beoogd wethouder Jan van t Zand, wethouder Mirjam Pauwels, secretaris-directeur Nanne Kramer, burgemeester Roger de Groot en wethouder Jan ten Kate. Dichtbij & Vitaal op eigen kracht 30

69 Voorstel voor de Raad Datum raadsvergadering : 24 april 2014 Agendapuntnummer : VIII, punt 11 Opdrachtgever : de raad Aan de gemeenteraad Onderwerp: Benoeming (plv.) vice-voorzitter van de gemeenteraad. Samenvatting: - Fase van besluitvorming: Besluitvormend. Ontwerpbesluit: 1. Dhr. D. Oosterveen als vice-voorzitter van de raad te benoemen en 2. Dhr. C.H.D. de Rijk als plv. vice-voorzitter van de raad te benoemen. Inleiding en aanleiding: De gemeenteraadsverkiezingen hebben op woensdag 19 maart 2014 plaatsgevonden. Naar aanleiding hiervan hebben de zeven fractievoorzitters besloten om wederom een open procedure te volgen voor de benoeming van de vice-voorzitter en plv. vicevoorzitter van de gemeenteraad. Problemen of vraagstukken: n.v.t. Ontwerpbesluit: toelichting en argumentatie: Voor deze open procedure is weer gebruik gemaakt van de huidige profielschets, zie hierna. De selectiecommissie bestond uit de raadsvoorzitter dhr. Roger de Groot en de raadsleden dhr. Jaap Wiechers (CU), dhr. Erik Verheijen (GL) en dhr. Ronald Brouwer (Gb). De commissie is ondersteund door de griffier. In de profielschets staat met betrekking tot de vereiste kennis & vaardigheden, stijl en beschikbaarheid het volgende vermeld: Kennis & vaardigheden Beschikt over bewezen vaardigheden om een vergadering technisch te kunnen leiden. Belangrijke vaardigheden zijn: politiek debat stimuleren, kunnen samenvatten en conclusies formuleren, waarbij taakinhoud en proces tot zijn recht komt; Heeft inzicht in en ervaring met de gemeentelijke besluitvormingsprocessen en is in staat om hierop o.a. via de agendacommissie te sturen. Enige jaren ervaring als raadslid strekt tot aanbeveling; Beschikt over kennis van het Reglement van Orde van de Raad; Is in staat om de gemeenteraad zowel extern als intern te representeren. 1

70 Stijl Heeft voldoende gezag binnen de gemeenteraad en ten opzichte van de burgemeester en het college; Heeft oog voor de belangen van de raad en kan tijdens de raadsvergadering en de vergadering van de agendacommissie boven de partijen staan en een neutrale positie innemen; Is besluitvaardig, houdt zich aan de gemaakte afspraken en is doelgericht; Is bereid om zijn/haar functioneren te ontwikkelen en aan te scherpen (d.m.v. training en feedback). Beschikbaarheid De vice-voorzitter investeert voldoende tijd in de functie (gemiddeld circa 2 uur per week) en is flexibel in agendatechnisch opzicht. De vergadering vindt eenmaal in de twee weken plaats (volgens rooster). De taken van de vice-voorzitter zijn: Lid van de agendacommissie; Voorzitterschap van de werkgeverscommissie Griffie; Aanspreekpunt voor de Griffier; Woont op uitnodiging vergaderingen van het presidium bij, met name als het gaat om zaken die betrekking hebben op het functioneren van de raad. De selectie Er heeft zich één kandidaat gemeld voor het vice-voorzitterschap, te weten de heer Douwe Oosterveen, en één kandidaat voor het plaatsvervangend vice-voorzitterschap, te weten de heer Kees de Rijk. De selectiecommissie heeft op woensdag 16 april de gesprekken gevoerd. De brieven van betrokkenen en de profielschets waren leidend voor het gesprek. De selectiecommissie heeft een inhoudelijk en plezierig gesprek gevoerd met dhr. Oosterveen. Hij heeft een goed beeld van de onafhankelijke rol van de vice-voorzitter en treft ook maatregelen om deze onafhankelijke rol goed te waarborgen. Hij is gemotiveerd, kan de tijd ervoor vrijmaken en staat open om zich verder te bekwamen in deze nieuwe rol De selectiecommissie heeft ook een plezierig gesprek met dhr. De Rijk gevoerd. Over zijn ervaring als plv. vice-voorzitter van de raad gedurende de afgelopen vier jaar is de commissie positief. In verband met veranderingen in zijn werksituatie kan hij ook meer beschikbaar zijn voor de raad. De commissie beveelt u aan om de heer Douw Oosterveen te benoemen als vicevoorzitter van de raad en de heer Kees de Rijk als plv. vice-voorzitter van de raad. Alternatief beleid: De raad is vrij in het benoemen van de (plv.) vice-voorzitter van de gemeenteraad. Personele effecten: n.v.t. 2

71 Juridische effecten: Artikel 77 van de gemeentewet. Participatie- en communicatieparagraaf: (in te vullen aan de hand van de menukaart) Via een persbericht. Bijlagen: Geen Zuidwolde, 17 april 2014 griffier drs. Josee Gehrke burgemeester Roger de Groot 3

72 Ontwerp Nr. VIII/11 De raad van de gemeente DE WOLDEN; gelezen het voorstel van burgemeester en griffier van 17 april 2014; Besluit: 1. Dhr. D. Oosterveen als vice-voorzitter van de raad te benoemen en 2. Dhr. C.H.D. de Rijk als plaatsvervangend vice-voorzitter van de raad te benoemen. Zuidwolde, 24 april 2014 De raad voornoemd, griffier, drs. I.J. Gehrke voorzitter, R.T. de Groot

73 Vergadering : 24 april 2014 Nummer : VIII, punt 12 Onderwerp : Ingekomen stukken INGEKOMEN STUKKEN RAAD 24 april 2014 a Gemeente Beuningen Motie schalie- en steenkoolgas V.k.a. b Inspectie van het Onderwijs Rapport Kwaliteit gemeentelijk toezicht Kinderopvang 2012/2013 V.k.a. c. d. e GGD Drenthe RUD Drenthe Veiligheidsregio Drenthe Jaarstukken 2013 en beleidsbegroting 2015 Ontwerpbegroting en ontwerpbegrotingswijziging 2014 Financiële stukken: begroting 2015 en jaarverslag en jaarrekening 2013 Voor advies naar het college t.b.v. raadsvergadering 8 mei 2014 Voor advies naar het college t.b.v. raadsvergadering 12 juni 2014 Voor advies naar het college t.b.v. raadsvergadering uiterlijk 12 juni 2014 f Rekenkamercommissie De Wolden Onderzoeksopzet Bestuurlijke Integriteit V.k.a. Zuidwolde, 11 april 2014 griffier, drs. Josee Gehrke burgemeester, Roger de Groot

74 . i V al ' H" E GEMEENTE l' V ',maal w\uí\>"`"ä BEUNINGEN I Aan het college van burgemeester en wethouders van alle Nederlandse gemeenten (M fï~\);.,f 4" <3 'f5<ïl>f2ï, mfw Datum : 20 maart 2014 Kenmerk : UI Kenmef1<>=<:>«1e= Uw ccmtact : Gijs Gerrits Teíefoon : Onderwerp : Motie Sehaliegas Geacht college, llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll! De raad van de gemeente Beuningen heeft ep 19 november 2013 een matie aangenomen over "het cmderzøek (pmefboringen) en de winning van schalíe- en ateenkelengasl. Inhoud van de matie In de motie Epreelfctde :feed zich onder de huidige omstandigheden en bij de huidige wetenecbap uit tegen de (proef-)boring en winning van schaliegas in het concessiegebiedwaar Beuningen (Gld) deel van uitmaakt. Wij blijven (proef-)bnringen en de winning van schalie- en steenkolengas zoveel mogelijk tegen gaan zølang geen duidelijkheid ever de volledige veiligheid en sehaáeløøsheid bestaat. De motie van 19 november 2013 ontvangt u als bijlage bij deze brief. Duurzame Energie Wij blijven ons met kracht inzetten op duurzame energie zoals zonnepanelen, biomassa en eltematieve vurmen van duurzame energie opwekking en energiebesparing. Vragen Heeft u nog vragen, belt u dan met dhr, G. Gerrits, strategisch beleidsmedewerker milieu van de gemeente Beuningen. Hij is bereikbaar via telefoonnummer U kunt ook een sturen naar g.gerrite@be1mingen.nl. Met vre E 1 ~ ee-ster r ethouders A / ` " E4 A.. KockenRA Éfrs. (LF. van Bert ~... ú se ~ '- tatie burgemeester ßijlage: Motie Poerwnßsz GEMEENW,Eeummen, Pøsrßus 14, 6640 AA Beunmcen Beznemmtsz vm Heemsrrmwec 46, 6641 AE Beumncm W MWM, t Tetevoonz , 'rbtemtz E-mrt: GEMEEN'rE@EEuNmGEN.m", lmnrmefrz IBAN: NL55 ENGH , BIC: BNGHNLZG we1 GM'wiu*

75 , W ` ` V ` V ` ` W_m_"_WWwWW ' GEMEENTE W. mßw WBEUNINGEN íjlage wmøaßza s?i?lëüwäääsl?lsälmüsli ssi ä, ßßUP«HN?ÉN MH W: swsífifê?ï,. `.~ fïlndwwwfx: Mgïm Prøc?wingvznwäxutw en mwnketußlgm FM: (amd vm: óf: Wrønmzmø: $i@:u?: e>n_g«:n in wr;:mímfíw ;bsswrwe up W) nm muhw ßauwmam GsZ $«.fíé±"å`s*%`ïevlvéf%éff:f7f li) 3'É W@ÉÉ?f<@fÂ`1ï1./Éëlïkå É 1?WV 'ííëïffs ("`"<w"1:m"~,r:±~nd«:f dm; mkxrn fm IM øuwßzua;2% 3 een mwmnwm 0 Uc mszxíwlvr \mx mcmmunxiwcsfm ium? gegunm www im:?m?iwrømkazwxppßmmmvda gwfmm? van?cbxaliq"*9arxaj:xar%n5mm; Nm riikøwrmmçgt ch:xxmxaingvan m"mzfío:ggß?- en Mw?kumigwsin Ncávríazráux?gaan m~.::+m"ar1; Rimminimum van EL! Martitmgg?mgßaanwmicrrrmkzeesmmmm de wwnwisjsúwmmx: het ~.»imwn van wïmüegm in Heúedmuå: \ (")"«n~1'v«>w_;f:xz«!~c :M1: U Ik mmgetijkeríßicofß"mr grcmá-amdrinäwmm'ḍiwpcbod«cm!agem" bøfmmfamâ?ífitwit en nmuuruw mißåw ín íwëfasgezzxvwrn van (pø'wf~}b«>r2r\;;, en wümëug;vamw%>mie~rm >t«-«.±n%.«nf»é;;;.@xs> mn; :Mt mssmïsgzru ïmw zfsjxm;_m~%ï~>:w;m" I- Wxm?mrixzgwnkssjvaxxrkmufnmdmw úwhmm?gåsmwwmm? imåmme w?mifrrxu:~rrieht mmm' awuúzcr azrmgvkëän mn zmammnkcssikm dmâmz Sêghmwkt rôcsxmâm' da Imsdêgvzmrmwígmwn en Mj dc husft?ígmwmmmmpuit tcgxrrzfmvw?kavrsngmnm cn wímsng vm mzzaïiwmwfmrmkwsgm in hmcmmcamíagwimdmmxeseumsnggen úw! van uszmmkz: Vwm> hm cøïlag? âmzw van?wningm (wmtïß mríwzgen winning; vm mhmlicgnanu mmukzmlgm:mt wk:imax"nmdíwnmeemmndm-ønídárïen fegmv te gmm mlanggniv cwwím'www íwwmwtmnác punten gcmw dzssåfxläßkharsd äfmwmt; W-rzmkt im caffvrgzf:wm BMW vanuumnïmgwxdit :rf: mmxmme1raan M c>\-ørägegemmmfrsx in wmïiwr-en wzemzkmwßßwnnwmscgmhâwatøn emmmfmwhtte häüwam snxmmwz cmwwwrmwmwmzíngwwcimmzxnwwwezkhm van cm is "> r "É V lin afm: mm mi de mdf: um fix:dingy ffíl M, P'm«::xà«e ßZ'~1&2>'vt " \1 " P3 t?"rzw1í«:: IMM Fr in 1 _"snlf@ " 1' " 1 W \*'+"-""\.» " y 1, `"".".?F* ` ü + U Mn ",««\y R, É " / "*'*' Q3

76 /l M r Inspectie van het Onderwijs MimsterievanOnderwijs, Cultuuren Wetenschap ""f> ä "if..... > Retouradres Postbus GS Utrecht Gemeente De Wolden Z B. T.a.v. de Gemeenteraad postbus 20 W I 7920 AA zuipwotoe rg? tr fa., " Mmg /M 2 ±@hlhl& âwsi Locatie Utrecht Park Voorn 4 Postbus GS Utrecht T F Contact Onze referentie Datum 25 maart 2014 Betreft rapport 'Kwaliteit gemeentelijk toezicht kinderopvang 2012/2013' Uw referentie Geachte leden van de Gemeenteraad, Hierbij brengen wij u op de hoogte van de openbaarworcling van het rapport `Kwaliteit gemeentelijk toezicht kinderopvang 2012/*2013' van cie Inspectie van het Onderwijs. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft dit rapport vandaag naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. Hiermee is het rapport openbaar geworden. Het rapport beschrijft hoe gemeenten in Nederland in 2012 het toezicht op en de handhaving van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterapeelzaien hebben uitgevoerd. De resultaten die in het rapport beschreven worden, zijn gebaseerd op de gemeentelijke jaarverslagen kinderopvang van alle gemeenten in Nederland. Daarnaast gaat het rapport in op de bevindingen van het project `Achterblijvende gemeenten kinderopvang'. Het rapport geeft daarmee een actueel beeld van de jongste ontwikkelingen in het toezicht en de handhaving kinderopvang. U kunt het rapport downloaden en bekijken op de website van de Inspectie van het Onderwijs via de volgende link: ijittp1// petermtoezicm;gp±,l gi;n"dej1:">;p;;a,no"htrnl?hornerei"=true Het rapport biedt handvatten voor de gemeenten om (zo nodig) de uitvoering van het toezicht en de handhaving kinderopvang te verbeteren. l-loogachtend, ty """" "«'"".,...«~""" M" _""."... i~-~'"'"'"' drs. Annette Roeters de Inspecteur-Generaal van het Onderwijs Pagina 1 van 1

77

78

79

80

81 Jaarstukken GGD Drenthe maart 2014 Mien Ruysweg KA Assen T. (0592) E. info@ggddrenthe.nl I.

82 2

83 Inhoud Inhoud... 3 Inleiding Programma Beschermen Programma Bevorderen Programma Bewaken Programma Jeugd Programma Additioneel Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Weerstandsvermogen Paragraaf Financiering Overzicht van baten en lasten Balans per 31 december Overzicht reserves ultimo Nota Reserves en Voorzieningen

84 Inleiding 2013: Goed voor elkaar Het jaar 2013 was voor GGD Drenthe een bijzonder jaar. Een aantal grote ontwikkelingen heeft de agenda van het bestuur en de organisatie gedomineerd. Bijna alle projecten zijn binnen de afgesproken kaders conform de planning uitgevoerd. Een prestatie waar we met trots op kunnen terugkijken, mede omdat veel ontwikkelingen tegelijkertijd speelden. GGD Drenthe kreeg het mooi voor elkaar in Verhuizing Heel 2013 stond in het teken van de op handen zijnde verhuizing naar de nieuwbouw aan de Mien Ruysweg; het gezamenlijke pand van GGD Drenthe en Veiligheidsregio Drenthe. Met name de afdelingen Facilitaire Zaken, ICT, Financiën en Communicatie hebben het druk gehad met de voorbereidingen. Daarnaast is de nodige aandacht besteed aan het voorbereiden van alle medewerkers op Het Nieuwe Werken op de nieuwe locatie. Veel argwaan en scepsis verdwenen als sneeuw voor de zon toen GGD Drenthe op 2 december van start ging in het nieuwe gebouw. Integrale JGZ Acht van de twaalf Drentse gemeenten hebben in 2012 besloten om de jeugdgezondheidszorg voor de 0- tot 4-jarigen op te dragen aan de GGD. In juni 2013 is het project integrale JGZ gestart. In een samenwerking van GGD en Icare medewerkers is de overdracht van de werkzaamheden, de medewerkers en de locaties inclusief ICT voorzieningen voorbereid. Per 1 januari 2014 zijn er 100 JGZ medewerkers in dienst getreden bij GGD Drenthe. In de aanloop naar dit moment zijn er vele activiteiten geweest om de nieuwe medewerkers zich thuis te laten voelen. Nieuwe organisatiestructuur In de eerste helft van het jaar is de nieuwe organisatiestructuur bij GGD Drenthe ingevoerd. Uitgangspunt is dat de operationele teams meer gaan werken als een resultaatverantwoordelijke eenheid. Daarmee creëren wij meer ruimte voor de professional en leunen minder op meet en regeltechniek om de activiteiten aan te sturen. Het management is vanuit deze gedachte opnieuw geselecteerd en benoemd. Dat heeft tot substantiële wijzigingen geleid in het management team. Ook de secretariaten zijn opnieuw ingericht in het licht van de organisatiedoelstelling en structuur. Nieuwe directie Het nieuwe organisatiemodel is gebaseerd op een tweehoofdige directie. Zij geeft leiding aan de clustermanagers en een aantal ondersteunende functies. Per 1 juli is een adjunct-directeur van buiten benoemd. Op het moment dat zij haar werkzaamheden zou beginnen, had de zittende directeur een nieuwe baan buiten de GGD aanvaard. De vacature die daarmee ontstond is ingevuld met een interim-directeur om een aantal belangrijke dossiers in de tweede helft van 2013 af te handelen. De werving van een nieuwe directeur heeft in 2013 niet tot resultaten geleid. 4

85 Resultaatverantwoordelijke eenheden De implementatie van resultaatverantwoordelijke eenheden is in 2013 minder ver gevorderd dan vooraf was bedacht. Dit is vooral veroorzaakt door de directiewisseling en de vele bijzondere projecten die de GGD onderhanden had. Ook werd duidelijk dat dit invoeringstraject een langere periode moet beslaan denk aan 2 tot 3 jaar en alle echelons van de organisatie moet meenemen. In 2013 heeft een heroriëntatie op de aanpak plaatsgevonden, die in 2014 en verder ter hand wordt genomen. AMHK In 2013 heeft het Algemeen Bestuur het besluit genomen dat het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling van Bureau Jeugdzorg kan worden samengevoegd met het Steunpunt Huiselijk Geweld van GGD Drenthe en dat dit nieuwe AMHK (Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling) bij de GGD moet worden ondergebracht. Met Bureau Jeugdzorg is een project gestart om deze integratie in overheveling voor te bereiden. Medezeggenschap In het verslagjaar is constructief overleg gevoerd met de Ondernemingsraad, die op volle sterkte was en het Georganiseerd Overleg. In een organisatie in ontwikkeling zijn vele onderwerpen te bespreken, en dat hebben de bestuurder en OR gedaan. De hoeveelheid aan kwesties heeft de voortgang bij het maken van voorstellen wel eens voor de voeten gelopen. In 2014 zijn er nog voldoende zaken te bespreken. Met het Georganiseerd Overleg is een belangrijk akkoord bereikt in het kader van het beloningsbeleid. Dit akkoord was nodig om te bereiken dat inmiddels achterhaalde arbeidsvoorwaarden niet van toepassing zouden worden op de groep medewerkers die instroomde per 1 januari Financieel GGD Drenthe heeft dit jaar een positief resultaat van De belangrijkste oorzaak voor dit overschot is dat er een aantal vacatures niet of vertraagd is ingevuld. Een andere oorzaak is dat de bezuinigingstaakstelling van 2014 en verder, al in 2013 is ingelost. Een derde oorzaak is dat vanwege de verhuizing een aantal begrote investeringen niet is gedaan of is uitgesteld en dat we zeer selectief zijn geweest met het invullen van vacatures, vooral bij de middelenfuncties. Tot slot is het resultaat in positieve zin beïnvloed door een aantal incidentele meevallers van derden (onder meer Publieke Gezondheid Asielzoekers en Rijksvaccinatiegelden). Ook financieel kreeg GGD Drenthe het goed voor elkaar in Met vriendelijke groet, Bram Anker Directeur GGD Drenthe a.i. 5

86 1. Programma Beschermen 1. Infectieziekten Bestrijding (IZB) Betere voorbereiding op infectieziektecrises Om een nog betere voorbereiding op infectieziektecrises te krijgen, zijn we in 2013 gestart met het opnieuw vormgeven van onze kwartaalrapportages. Hiermee werden gemeenten niet alleen op de hoogte gebracht van de aangifteplichtige infectieziekten in hun gemeente, maar ook van de laatste ontwikkelingen op het gebied van infectieziekten in Drenthe. Daarnaast is een start gemaakt met een GGD-nieuwsbrief voor gemeenteambtenaren met onderwerpen op het gebied van infectieziekten en medische milieukunde. Op deze wijze werd voor gemeenten meer inzichtelijk welke bijdrage de GGD Drenthe levert aan de gezondheid en gezondheidsbeleving van de inwoners van Drenthe op deze terreinen. Griep Het voorjaar van 2013 werd gekenmerkt door de langstdurende griepgolf sinds 25 jaar. De griep heeft permanent onze aandacht om inwoners van Drenthe gezond te houden, waarbij we in 2013 weer veelvuldig voorlichting hebben gegeven over welke hygiënemaatregelen men het beste kan nemen om de kans op griep te verkleinen en zo te kunnen blijven participeren aan de samenleving. Hepatitis B en C Hepatitis B stond in 2013 op verschillende manieren centraal binnen de infectieziektebestrijding. Op de eerste plaats hebben we onze zorgen geuit over de toename van mensen met een acute hepatitis B-infectie in de regio Emmen. Daarbij hebben we via intensieve interventies de specifieke doelgroep opgeroepen zich te laten testen en vaccineren. Op de tweede plaats zijn we met de drie Noordelijke GGD en gestart om alle al bekende patiënten met hepatitis B en C nogmaals te laten controleren en zo nodig te behandelen. De behandeling van hepatitis B en C is de afgelopen jaren ingrijpend verbeterd. Omschrijving begroot realisatie 2013 verschil Aantal aangiften meldingsplichtige ziekten (art.26) % Meldingen infectieziekten dat op tijd gemeld wordt aan RIVM 100% 99% -1% Aantal oefeningen draaiboeken outbreaks Totaal aantal meldingen infectieziekten Aantal OGZ-diagnostiek % van de infectieziektemeldingen dat onverwijld is gemeld aan de burgemeester conform de afspraken hierover met de gemeente 100% 100% 0% Tabel 1.1 6

87 Infectieziekten in (zorg)instellingen Voor de kwetsbare inwoners van Drenthe die in (zorg)instellingen verblijven hebben we onze expertise ingezet bij uitbraken van griep, buikgriep en scabiës. In de instellingen waren onze adviezen en assistentie van belang om uitbraken snel te bestrijden. Voorbereiding op grootschalige uitbraken Om goed voorbereid te zijn op een grootschalige uitbraak van een infectieziekte in Drenthe, heeft de GGD Drenthe in 2013 regelmatig haar werkprocessen in opgeschaalde situatie geoefend. Processen van vaccinatie, medicatieverstrekking en diagnostiek werden geoefend en verliepen naar volle tevredenheid. Naaste de bekende dreigingen maken ook nieuwe infectieziekten, zoals recentelijk de MERS-CoV (Middle East Respiratory Syndrome, Coronavirus), de kans reëel dat deze processen voor de gezondheid van de Drentse inwoners daadwerkelijk moeten worden uitgevoerd. GGD Drenthe en Veiligheidsregio Drenthe zitten sinds 2 december 2013 onder één dak; dit vergemakkelijkt de voorbereiding van grootschalige infectieziekten en een efficiënte samenwerking bij uitbraak van een grootschalige infectieziektecrisis. Goede en constructieve samenwerking met gemeenten bij infectieziektecasuïstiek Bij twee infectieziektecases in 2013 was het zaak om als gemeente en GGD de handen ineen te slaan. In april werd bij een inwoner van Drenthe die op het provinciehuis werkt open tuberculose vastgesteld. Deze persoon bleek zeer besmettelijk. Vanwege de vragen vanuit de bevolking hebben wij op 3 juli 2013 een voorlichtingsavond georganiseerd. In augustus werd bij een autobandenbedrijf in Assen de Aziatische tijgermug aangetroffen. Om import van exotische infectieziekten in Drenthe tegen te gaan, is de tijgermug door de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit ( NVWA) bestreden. In beide cases werd door goede en constructieve samenwerking tussen desbetreffende gemeenten, de GGD en andere ketenpartners een gezamenlijke en eenduidige boodschap gecommuniceerd, waarmee onnodige onrust onder de bevolking werd voorkomen. Uitbraken van infectieziekten waartegen een vaccin bestaat Ter voorkoming van infectieziekten is vaccinatie de meest effectieve preventieve maatregel. Toch zien we zowel in Nederland als daarbuiten, in gebieden met een lage vaccinatiegraad, regelmatig uitbraken van infectieziekten waartegen een vaccin bestaat. Sinds eind mei 2013 komt in een aantal regio s in Nederland, waar om religieuze redenen niet gevaccineerd wordt, mazelen voor. Ondanks de hoge Drentse vaccinatiegraad kreeg de GGD Drenthe eind juli de eerste signalen dat er mogelijk gevallen van mazelen in Drenthe zouden zijn. Eind augustus werd het eerste geval van mazelen in Drenthe bevestigd. Er bleek sprake van een kleine uitbraak van mazelen onder ongevaccineerde kinderen in de regio Hoogeveen. In 2013 zijn in totaal 7 bevestigde mazelenpatiënten gemeld. De GGD zorgde voor voorlichting, vaccinatie en informatievoorziening naar patiënt en familie en diens omgeving, om de verspreiding van mazelen tegen te gaan en onrust te voorkomen. In gebieden waar om religieuze redenen niet wordt gevaccineerd is Nederland kwetsbaar voor introductie van polio. In 2013 werden door de burgeroorlog in Syrië baby s en jonge kinderen in Syrië niet meer gevaccineerd. Hierdoor is er een uitbraak van polio ontstaan, waarmee door de komst van vluchtelingen naar Nederland er een kleine kans bestaat op import van het poliovirus. 7

88 We controleerden de bescherming van medewerkers van asielzoekerscentra in Drenthe en brachten deze zo nodig op peil. Jaarlijkse voorlichtingscampagnes Gedurende het gehele jaar heeft de GGD stevig ingezet op de voorlichting aan vele doelgroepen in Drenthe over verschillende infectieziekten. Via vele communicatiekanalen, waaronder ook de 12 gemeenten, verspreidden wij preventieve boodschappen over onder meer tekenbeten en de ziekte van Lyme, griep en verkoudheid, voedselinfecties en buikgriep. Samen met de Drentse gemeenten zorgden we ervoor dat kennis en bewustwording over het voorkomen van deze infectieziekten bij de Drentse burgers terechtkwam. Speciale aandacht in 2013 ging naar zwangerschap en de vijfde ziekte. Met een speciaal op zwangeren gerichte voorlichtingscampagne over de vijfde ziekte gaven wij juiste informatie om onrust te voorkomen en onnodig ziekteverzuim tegen te gaan. Op Drentse kindercentra zijn sinds het najaar van 2013 de GGD-deurbriefjes te ontdekken. Kindercentra konden met de deurbriefjes ouders, verzorgers en bezoekers erop attenderen dat er bij hen op het kindercentrum kinderen waren met een bepaalde infectieziekte. Hierbij werd uitleg gegeven over wat ouders moeten doen en of thuisblijven wel of niet zinvol is. 2. Seksuele gezondheid Het aantal consulten in 2013 is hoger dan begroot. Er zijn meer cliënten bij de GGD Drenthe geweest voor seksueel overdraagbare aandoening (soa)-onderzoek en daaruit zijn ook meer soa gevonden. Het aantal meldingen voor soa-onderzoeken nam ondanks een strakke triage weer toe. Het aantal Sense consulten (het samenwerkingsverband van Noord-Nederland met betrekking tot hulpverlening bij Seksuele Gezondheid) is afgenomen, dit heeft ook te maken met een uitgebreider online aanbod voor jongeren om vragen te stellen over seksualiteit. De wachttijden voor cliënten zonder klachten is gestegen omdat de vraag enorm toeneemt. Hiervoor is ingezet op hulpverlening via de digitale weg, waarbij onderzoekspakketten per post worden bezorgd en cliënten zelfonderzoek kunnen doen (urine). omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal soa consulten (Soa) Vindpercentage soa (Soa) 12,5% 12,6% 0,1% Aantal gevonden soa (Soa) Aantal consulten (Sense) Aantal Soa consulten per inwoners Aantal Soa consulten per FTE verpleegkundige Wachttijden weinig risico, geen klachten max 10 werkdagen 100% 50% -50% Wachttijden veel risico 2-10 werkdagen 100% 100% 0 Wachttijden klachten wijzen op soa 1 werkdag 100% 100% 0 Tabel 1.2 8

89 Aantal campagnes en voorlichtingen 2013 Vanwege de focus op de intensivering van de samenwerking op Noord-Nederlands niveau is er meer aangesloten bij landelijke programma s en Noord-Nederlandse programma s. Het jaar 2013 heeft daardoor vooral in het teken gestaan van de integratie van de teams Seksuele Gezondheid uit Groningen en Drenthe. In verscheidene werkgroepen is gewerkt aan de afstemming van procedures en werkwijzen. De integratie verloopt voorspoedig en wordt in 2014 verder geïmplementeerd zodat er een grotere continuïteit en kwaliteit ontstaat in de uitvoering van het werk. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Campagnes Drenthe Campagnes Noord-Nederland Campagnes landelijk Aantal voorlichtingen intern Aantal voorlichtingen extern Tabel 1.3 E-health We hebben in 2013 veel geïnvesteerd in online hulpverlening. Er zijn drie projecten die vorm hebben gekregen en deze zullen in 2014 voortgezet worden: Testlab, Vrijfijn en Internet Veldwerk. Daarnaast zijn we gestart met een pilot genaamd: Test the Best. Testlab is een project specifiek voor de doelgroep MSM (mannen die seks hebben met mannen). Het gaat om een online aanvraagsysteem voor soa- en hiv-onderzoek zonder tussenkomst van huisarts of soa poli. Via de website kan anoniem een aanvraag ingediend worden voor een soa/hiv-test op de aangegeven priklocaties. Bij Vrijfijn kunnen jongeren met een probleem op seksueel gebied sinds februari 2013 online hulp krijgen via de website Internet Veldwerk richt zich op de sekswerkers in Noord-Nederland. Van mei tot augustus 2013 zijn - via een aantal sites - vrouwelijke en mannelijke sekswerkers die adverteren in Noord-Nederland, benaderd met informatie over Sense en het aanbod van spreekuurlocaties in de drie noordelijke provincies. Test the Best is een pilot die ingezet is vanwege de langer wordende wachtlijsten voor jongeren tot 25 jaar met een laag risico. Het gaat hier om jongeren die wel graag een (anoniem) soa-onderzoek willen doen bij de GGD maar met betrekking tot hun seksuele gedrag weinig risico hebben gelopen op een SOA. Naast dat deze jongeren altijd de mogelijkheid houden om langs te komen voor een face-to-faceconsult wordt er binnen deze pilot een Chlamydiathuistest aangeboden. De pilot is deels gebaseerd op een project dat al succesvol in Amsterdam loopt. Alle digitale projecten draaiden boven verwachting. De diverse doelgroepen reageerden massaal op het digitale aanbod en daarmee blijkt dat dit aanbod aansluit bij de behoefte en wensen van deze doelgroepen. De projecten zullen zo mogelijk een vervolg krijgen in Naast de bovengenoemde digitale projecten hebben we ook de nodige andere voorlichtingsactiviteiten uitgevoerd, zoals bijeenkomsten voor vrijwilligers in Noord-Nederland, 9

90 bezoeken aan nagenoeg alle prostitutiebedrijven en massagesalons, bijscholing voor huisartsen, docentenvoorlichting over het project Lang Leve de Liefde (een bestaand lespakket voor basisonderwijs met betrekking tot seksuele gezondheid) en diverse bijdragen aan preventiedagen op het voortgezet onderwijs in Drenthe. 3. Crises, rampen en incidenten In 2013 is de procesverantwoordelijkheid voor het GGD Rampenopvangplan (GROP) en de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) bij het team Crises, Rampen en Incidenten belegd. Dit team heeft de opdracht gekregen de crisisorganisatie van de GHOR en de gehele crisisorganisatie van de GGD te optimaliseren en beide crisisorganisaties naadloos op elkaar te laten aansluiten. Beide crisisorganisaties functioneren langere tijd onder de verantwoordelijkheid van de Directeur Publieke Gezondheid. GHOR De GHOR omvat de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening in het kader van de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Evenals de advisering van andere overheden en organisaties op dat gebied. Deze taak voert de GGD door middel van een dienstverleningsovereenkomst uit voor de Veiligheidsregio Drenthe. Inhoudelijke verantwoording wordt afgelegd via het bestuur van de Veiligheidsregio Drenthe. GROP In 2013 hebben wij het GROP geactualiseerd. Hiertoe hebben we nauw samengewerkt met de collega s van GGD Groningen en GGD Fryslan. In het GROP hebben wij beschreven hoe wij in Drenthe omgaan met de voorbereiding op en aanpak van crises, rampen en incidenten op het gebied van Infectieziektebestrijding (IZB), medische milieukunde (MMK), gezondheidsonderzoek bij rampen (GOR) en psychosociale hulpverlening (PSH). Verder hebben wij de optimalisatie van de GGD crisisorganisatie voorbereid, zodat daaraan in 2014 daaraan verder uitvoering kan worden gegeven. In dat kader is een aantal voorgenomen activiteiten ten aanzien van opleiden, trainen en oefenen uitgesteld. De psychosociale hulpverlening loopt via twee lijnen: de PSHOR bij rampen en crises en PSHi bij incidenten. In het kader van PSHi is gewerkt aan het protocol en convenant PSHi. Naar verwachting zullen deze in 2014 door de convenantpartners worden ondertekend. 4. Technische Hygiënezorg Er is het afgelopen jaar een toename geweest van het aantal inspecties op nieuwe kinderdagverblijven (KDV-en), buitenschoolse opvanglocaties (BSO s) en peuterspeelzalen (PSZ-en). Deze toename is voor een groot deel veroorzaakt door: Faillissement van een aantal grote kinderopvangorganisaties. De locaties van deze aanbieders zijn voor een groot deel overgenomen door andere organisaties; Houderwisselingen bij grote opvangorganisaties; een nieuwe houder betekent voor de GGD dat er een nieuwe inspectie uitgevoerd moet worden; 10

91 Registratie eind 2013 van veel peuterspeelzalen als kinderdagverblijf. Ook dit betekent dat er opnieuw geïnspecteerd moet worden aan de hand van de richtlijnen voor kinderdagverblijven. In 2012 zijn we gestart met het risico-gestuurd toezicht. Van de meeste locaties is in dat jaar een risicoprofiel opgesteld wat vooral een inschatting geeft van de intensiteit van de inspectie die nodig is het jaar daarop. Tevens worden hieraan normtijden per inspectie gekoppeld om de benodigde formatie te bepalen. De groene locaties zijn locaties waar weinig tekortkomingen zijn geconstateerd en waar een minder intensieve inspectie kan plaatsvinden in jaar daarop. De omvang en intensiteit van de inspectie loopt in kleuren op van groen naar geel, oranje en rood, waarbij rood een locatie is waar veel zaken niet in orde zijn en waar in het jaar daarop dus uitgebreider en meestal ook vaker geïnspecteerd moet worden. In 2013 bleek dat de risicoprofielen groen en geel in de praktijk minder goed aan de regelgeving bleken te voldoen dan verwacht en moest de inspectie veelal uitgebreid worden. Het aantal minder uitgevoerde inspecties bij peuterspeelzalen (PSZ) is te verklaren uit het feit dat een aantal peuterspeelzaal-organisaties is overgegaan tot het omzetten van hun peuterspeelzalen naar kinderdagverblijven. In overleg met gemeenten is daarom geen reguliere inspectie bij deze peuterspeelzalen uitgevoerd. Daarentegen zijn bij deze PSZ wel onderzoeken voor registratie uitgevoerd. Ten slotte zijn er in 2013 ook meer nieuwe gastouders aangemeld dan vooraf begroot. We kwamen onder andere veel pedagogisch medewerkers tegen die in verband met de economische crisis boventallig waren geworden op de diverse kinderdagverblijven en daarna als gastouder aan de slag gingen. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Groen) Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Geel) 227* Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Oranje) Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Rood) Aantal inspectie PSZ (KO) Aantal gastouder inspecties (steekproef 5 %) KDV, BSO/GOB/PSZ nieuw KDV/BSO/GOB/PSZ herinspectie Gastouders nieuw (toetsingskader A+B) Aantal inspecties T&P Inspectie uitbreiding/incidenteel Aantal inspecties basisvoorzieningen per FTE 168** Percentage basisvoorzieningen waarbij in het afgelopen jaar inspecties 100% 100% 0% zijn uitgevoerd. Tabel 1.4 *de locaties die nog geen risicoprofiel hebben omdat ze vorig jaar nog niet in een risicoprofiel geschat konden worden, hebben als uitgangspunt het risicoprofiel geel gekregen. ** uitgaande van álle inspecties binnen Wet KO (begroot 1.017) en uitgaande van aantal fte s inspecteurs (6,04). 11

92 Tatoeage & Piercing (T&P) De planning in 2013 was gebaseerd op het aflopen van vergunningen van diverse tatoeageshophouders. Echter, door verandering in de wetgeving is de geldigheid van de vergunningen verlengd van 2 naar 3 jaar, waardoor deze houders pas in 2014 opnieuw een vergunning aan te hoeven vragen en een GGD-inspectie voor het verkrijgen van een vergunning dus niet nodig was. Wel zijn er afgelopen jaar 13 nieuwe tatoeage-shops bezocht. Het totale aantal geregistreerde tatoeageshops in Drenthe komt hiermee op 42. Pilot Basisscholen We hebben in 2013 de pilot Gezonde en frisse basisscholen uitgevoerd. Het doel van de pilot was het vergroten van het bewustzijn bij vooral leerkrachten ten aanzien van een gezond binnenmilieu. Er zijn in dit kader 26 basisscholen door de GGD Drenthe bezocht. Van deze 26 basisscholen zijn op 15 basisscholen presentaties gegeven en in 1 gemeente is een gezamenlijke presentatie gegeven aan de directeuren van het bovenschools bestuur van 10 basisscholen. Met het uitvoeren van een pilot wilden we de nieuwe werkwijze met betrekking tot het inspecteren van basisscholen testen. De presentatie naar aanleiding van de inspectie werd over het algemeen door leerkrachten als goed bruikbare en praktische informatie beoordeeld. In de evaluatie werd deze als voldoende tot goed gescoord door de leerkrachten. In 2014 gaan we eventuele vervolgacties inzetten. Evenementen en prostitutiebedrijven De vier grote evenementen zijn conform begroting bezocht en geïnspecteerd. Het ging hier om de TT en de Superbike in Assen, de Zuidlaardermarkt en de bloemencorso in Eelde. Tijdens deze inspecties is er vooral naar hygiëne gekeken ten aanzien van sanitaire voorzieningen. Daarnaast werden in 2013 negen prostitutiebedrijven (die een vergunning hebben) bezocht. Eén prostitutiebedrijf werd op verzoek van de gemeente niet meer bezocht, twee prostitutiebedrijven zijn op 16 januari 2014 bezocht, vandaar dat die niet meegenomen zijn in dit jaaroverzicht. omschrijving begroot realisatie 2013 verschil Aantal inspecties basisscholen Aantal inspecties tijdens evenementen Aantal inspecties prostitutiebedrijven Medische milieukunde In vergelijking met de begrote aantallen vertonen de cijfers van 2013 geen grote bijzonderheden. Wel merken we dat de problematiek bij de meldingen groter wordt. Denk bijvoorbeeld aan geuroverlast en asbestincidenten. Dit zijn langlopende trajecten, waarbij we als GGD Drenthe intensief betrokken worden. Dat de beschikbare formatie voor medische milieukunde op dit moment, volgens de berekening zoals die landelijk wordt gehanteerd, niet volledig op waakvlamniveau zit, merken we vooral bij dit soort langlopende trajecten. Tabel

93 Nadat we in 2012 hebben geconcludeerd dat er een belangrijke slag is gemaakt in de professionalisering van de medische milieukunde, hebben we dit in 2013 verder uitgebouwd. We hebben een toekomstvisie ontwikkeld en vastgesteld, waarin meer aandacht is voor de gezondheidseffecten van diverse ontwikkelingen, zoals gif ofwel bestrijdingsmiddelen in de bollenteelt (gewasbeschermingsmiddelen), windenergie en asbest. Onze samenwerkingspartners gaven aan dat ze onze inhoudelijke inbreng waardeerden. Winterregeling Het jaar 2013 begon met een strenge winterperiode. In deze periode is de winterregeling vaak ingezet. Dankzij samenwerking met de ketenpartners was de zorg voor buitenslapers en slechtbehuisden goed geregeld. Uit de evaluatie van de winterregeling voor de winter bleek dat de winterregeling in Drenthe door alle ketenpartners gewaardeerd werd. Windenergie in Drenthe De verschillende initiatieven om windparken te realiseren in Drenthe (gemeentes Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Emmen en Coevorden) roepen veel weerstand op onder de bevolking. Met enige regelmaat staat ook de gezondheid ter discussie. Wij hebben in 2013 op verscheidene manieren aan deze discussie bijgedragen. We hebben een bijdrage geleverd aan de update 2013 van het GGDinformatieblad over het onderwerp Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden van het RIVM. Daarnaast hebben we inhoudelijke ondersteuning en gezondheidskundig advies gegeven aan de betrokken gemeentes en de provincie Drenthe. De verwachting is dat de komende jaren dit onderwerp onder de aandacht blijft staan. Noblesse/Energietransitiepark (ETP) Wijster Nadat na de klachten uit 2012 de problemen verholpen leken te zijn, werd in de zomer van 2013 opnieuw ernstige stankoverlast gemeld in Wijster. De oorzaak was Noblesse, een fabriek die slachtafval van pluimvee verwerkt. Er zijn door omwonenden veel zorgen over de gezondheidsrisico s van Noblesse, maar men maakt zich ook zorgen over wat er mogelijk in de toekomst op het bedrijventerrein ETP in Wijster zal gaan komen. We blijven in gesprek met de omwonenden en adviseerden de gemeente over deze situatie. Binnenmilieu Het binnenmilieu blijft een belangrijk speerpunt. In 2013 zijn hiertoe verschillende ontwikkelingen in gang gezet: Gastlessen PABO s Uit onderzoek is gebleken dat er veel winst voor het binnenmilieu in leslokalen te behalen is door bewustwording van het belang van een goed binnenmilieu bij leerkrachten. In het onderwijsprogramma van PABO-studenten werd tot voor kort weinig aandacht aan het binnenmilieu besteed. Wij hebben daarom in 2012 het initiatief genomen om gastlessen te geven aan PABO-studenten. GGD Nederland heeft met veel enthousiasme en interesse gereageerd op dit initiatief. In 2013 heeft dit geleid tot een landelijke implementatie van het 13

94 geven van gastlessen aan PABO s door GGD en. De GGD Drenthe heeft een actieve rol gespeeld bij de implementatie van dit plan. Pilot ééndagsmethode mechanisch geventileerde scholen GGD Nederland heeft in 2013 een pilot uitgevoerd om een aangepaste ééndagsmethode te testen op mechanisch geventileerde scholen. De ééndagsmethode is een voorlichtingsinstrument dat een ventilatie-advies-op-maat ondersteunt met een aantal concrete hulpmiddelen. De methode bestaat uit vier stappen, namelijk de afstemming met gemeentes, de selectie van scholen, het bezoek aan de school en de evaluatie. Tijdens het bezoek worden de CO2 concentraties in de schoollokalen gemeten en wordt naar aanleiding hiervan voorlichting en advies gegeven. Wij hebben deze pilot gecoördineerd voor de regio Noord-Nederland. De pilot zal in 2014 een vervolg krijgen, waar GGD Drenthe ook aan zal deelnemen. Regionaal platform binnenmilieu basisscholen Om binnenmilieu op basisscholen op de agenda te houden, hebben wij in samenwerking met GGD Groningen en GGD Fryslân een projectplan ingediend om een regionaal platform op te richten met de lokale ketenpartners binnen dit onderwerp. De subsidie is toegekend, in 2014 zal dit project starten. Samenwerking met woningbouwcorporaties De samenwerking tussen de woningbouwcorporaties en GGD Drenthe bleef vaak beperkt tot ad hoc situaties. Om binnenmilieumeldingen beter en efficiënter af te handelen zijn in 2013 de eerste stappen met woningbouwcorporatie Woonconcept gezet om meer te gaan samenwerken. Dit gebeurt onder meer door de opzichters en woonconsulenten bij te scholen in binnenmilieu en gezondheid. Met Lefier en Woonborg wordt in 2014 verder gesproken over een soortgelijk traject. Daarnaast hebben wij voor onder meer de woningbouwcorporaties een themabijeenkomst over asbest en gezondheid georganiseerd. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal meldingen / klachten Aantal klachten m.b.t. binnenhuismilieu Aantal beleidsadviezen Aantal fte t.o.v. waakvlamnorm (%) 78% 78% 0 6. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) Vangnet & advies Tabel 1.6 In 2013 zijn we betrokken geweest bij 202 cliënten, waarvan er bij 125 cliënten sprake was van onder meer vervuilingsproblematiek en bij 26 cliënten er lichamelijke problemen een rol hebben gespeeld. Overige inzet voor inventarisatie van zorg en vangnetfunctie. Het aantal meldingen is ten opzichte van 2012 iets gedaald. De verklaring voor deze daling zal liggen in het feit dat we door gespecialiseerde inzet achter het meldpunt het signaal oppakken. Waar verbindingen gelegd kunnen worden, wordt dit zonder tussenkomst van het netwerk gedaan. Dit scheelt in het aantal meldingen in het netwerk. Een andere oorzaak van het dalen van de OGGZ meldingen kan gevonden worden in het oppakken van de meldingen door de sociale wijkteams. 14

95 7. TBC Bestrijding Een vaccinatie tegen tuberculose heet een BCG-vaccinatie. Het aantal BCG-vaccinaties is gedaald omdat er een tekort is aan tuberculine (de werkzame stof in de vaccinatie). De protocollen zijn daarom aangepast en in 2014 zal er waarschijnlijk een inhaalslag plaatsvinden. Daarnaast is het protocol voor reizigers aangepast waardoor het aantal BCG-vaccinaties verder is gedaald. Het aantal mantouxtesten dat in 2013 is gedaan is fors hoger dan begroot. Dit heeft te maken met een groot bron- en contactonderzoek bij een besmette TBC-cliënt. Het aantal röntgen thoraxfoto s (ook wel screeningen genoemd) is gedaald. Deze screeningen werden voor een groot deel bij gedetineerden uitgevoerd. Dit aantal neemt af, omdat sinds 2011 alleen gedetineerden met een bepaald risicoprofiel nog gescreend worden. Daarnaast zijn in 2013 de penitentiaire inrichtingen Grittenborgh en Bankenbosch gesloten. Mobiele Röntgen Unit In 2013 is de nieuwe MRU (mobiele röntgen unit) opgeleverd en in gebruik genomen. In de MRU is röntgenapparatuur aanwezig waarbij longfoto s gemaakt kunnen worden om te zien of een patiënt besmet is met TBC of niet. Regionalisering Het afgelopen jaar is een Regionaliseringadvies geschreven voor Noord-Nederland. In dit plan staat hoe de Noord-Nederlandse samenwerking in de toekomst op dit onderwerp er uit zal gaan zien. Dit advies is aangenomen door de Noord-Nederlandse directeuren. We zijn gestart met de implementatie hiervan. Verhuizing Daarnaast zijn de medewerkers van de TBC-bestrijding zich gaan voorbereiden op de verhuizing in De TBC-bestrijding wordt namelijk uitgevoerd in een apart gebouw in Assen, los van het hoofdkantoor van de GGD Drenthe. In 2014 zal de Tuberculosebestrijding vanuit het nieuwe gebouw van de GGD Drenthe in Assen plaats gaan vinden. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal BCG vaccinaties Aantal mantouxtesten Aantal Röntgen thoraxfoto s LTBI (behandeling latente tbc infectie) Nieuwe patiënten Tabel

96 8. Rijksvaccinatie programma Jeugd (RVP) Wij coördineren en voeren de vaccinaties in het kader van het rijksvaccinatieprogramma (RVP) uit voor alle kinderen in de leeftijd van 4-19 jaar. We vaccineren alle 9-jarigen tegen Difterie, Tetanus en Polio (DTP) en Bof, Mazelen en Rode Hond (BMR) en alle 12-jarige meisjes tegen HPV (baarmoederhalskanker). Per gemeente wordt op een centrale locatie massavaccinaties voor de 9-en 12-jarigen georganiseerd. Daarnaast is er maandelijks op drie verschillende locaties (Assen, Meppel en Emmen ) een GGD-vaccinatiespreekuur voor de vaccinatie van alleenstaande minderjarige vreemdelingen ( AMV-ers) en alle kinderen vanaf 4 jaar die de vaccinaties in het RVP hebben gemist. De organisatie met betrekking tot de uitvoering is goed op orde. Bij de massa-vaccinatie is er op twee grote locaties (Assen en Emmen) steekproefsgewijs een klanttevredenheidsonderzoek gedaan. Het gemiddeld behaalde cijfer is 8,5. Cliënten zijn tevreden over de uitvoering. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Opkomst vaccinaties DTP/BMR 98% 94%* -4% Opkomst vaccinaties HPV 65% 67% 2% Aantal vaccinatiespreekuren per maand verspreid over de provincie Drenthe (inclusief AMV s) Aantal te verstrekken vaccinaties tijdens de spreekuren Tabel 1.8 *in 2013 zijn we uitgegaan van een opkomst van x 98% (= prikken). Wij hebben prikken geregistreerd. Er is een aantal kinderen niet op de massavaccinaties verschenen maar hebben hun vaccinatie op een GGD-spreekuur gehad. Deze aantallen zijn niet meegenomen in de opkomstpercentages. De officiële cijfers van het RIVM zijn nog niet bekend. 9. Financiële verantwoording 1 bij het programma Beschermen In dit programma Beschermen verantwoorden wij de producten IZB, Seksuele gezondheid, Crises, rampen en incidenten, Technische hygiënezorg, Medische milieukunde, OGGz vangnet & advies en TBC-bestrijding. Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat a Beschermen 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Mutatie reserves/voorzieningen Productiekosten Bijdragen gemeenten Opbrengsten basistaken Overige opbrengsten Totaal 01a Beschermen De bedragen in de financiële tabellen zijn gepresenteerd in duizendtallen. Om die reden kunnen er afrondingsverschillen zijn ontstaan. 16

97 Het programma Beschermen is afgesloten met een positief resultaat van Dit resultaat wordt vooral veroorzaakt door: Infectieziekten bestrijding Invulling vacature arts Infectieziektebestrijding pas per 1 december 2013 ( ). Het bleek erg lastig om hiervoor een geschikte kandidaat te vinden. Seksuele gezondheid Invulling vacature verpleegkundige Seksuele Gezondheid pas (deels) per 1 mei 2013 ( ). Ook hier bleek de procedure om een goede verpleegkundige te vinden langer te duren dan verwacht. Crises, rampen en incidenten Doordat een beleidsmedewerker Crisis en incidenten is toegetreden tot de OR is hier een vacature ontstaan ( ). Daarnaast zijn er meevallende productiekosten van die vooral betrekking hebben op geld dat is begroot voor de nieuwe piketregeling, geënt op de aangepaste organisatiestructuur. TBC-bestrijding Voor wat betreft de TBC-bestrijding wordt samengewerkt met de GGD Groningen. Hiervoor betaalt GGD Drenthe een vast bedrag per jaar. Daarnaast worden onvoorziene kosten (bv. in verband met ziekte personeel) in rekening gebracht. De onvoorziene kosten zijn lager dan begroot. Tot op heden zijn de medewerkers van de TBC gehuisvest in een eigen locatie aan de Overcingellaan in Assen. De GGD Drenthe is per 2 december 2013 verhuisd naar het nieuwe pand aan de Mien Ruysweg 1 te Assen. In dit nieuwe pand zijn alle voorzieningen getroffen om ook de TBC-bestrijding te huisvesten. De bedoeling is, dat de TBC-bestrijding in het eerste kwartaal van 2014 ook over zal verhuizen naar de Mien Ruysweg. In het oude pand aan de Overcingellaan zijn in het verleden bouwtechnische aanpassingen gedaan om het pand geschikt te maken voor TBC-bestrijding. De kosten die hiervoor gemaakt zijn, moeten nu - in verband met de verhuizing - door GGD Groningen versneld worden afgeschreven. Daarnaast worden er extra kosten gemaakt om het gebouw weer in oorspronkelijke staat te herstellen, bij afloop van de huurovereenkomst met de verhuurder. Voor deze kosten is in 2013 een voorziening gevormd van

98 10. Financiële verantwoording bij het programma Beschermen derden In dit programma Beschermen derden verantwoorden wij de baten en lasten van de GHOR en het Rijksvaccinatieprogramma Jeugd. Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat b Beschermen - derden 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Productiekosten Opbrengsten basistaken Bijdrage Ghor Totaal 01b Beschermen - derden Rijksvaccinatieprogramma jeugd Een voordeel van op het Rijksvaccinatieprogramma wordt deels veroorzaakt door prijsindexatie van de prikvergoeding, maar ook door een nieuwe manier van werken waardoor we geen vaccinverlies in rekening gebracht hebben gekregen. De nieuwe manier van werken heeft ook geresulteerd in efficiëntere inzet waardoor een voordeel is ontstaan van GHOR Bij de GHOR is een voordeel ontstaan van door vacatureruimte, die vanwege verplichting tot herplaatsing (garantie tot terugkeer medewerker), niet opgevuld kon worden. 18

99 2. Programma Bevorderen 1. Gezondheidsbevordering basis Advisering aan gemeenten Conform de herijking van de dienstverlening op het gebied van gezondheidsbevordering hebben we in samenspraak met de collega-beleidsambtenaren volksgezondheid, jeugd en Wmo van de gemeenten jaarafspraken gemaakt over welke adviezen en interventies er geleverd zouden gaan worden. Zo zijn er adviezen geleverd ten aanzien van de stand van zaken Volksgezondheidszorgbeleid gerelateerd aan de wensen en behoeften van gemeenten. We hebben een samenvatting gemaakt van het in november 2013 verschenen Nationaal Programma Preventie. Hiermee wordt de impact voor preventie en gezondheid in Drenthe voor deze en de komende periode zichtbaar. Het accent lag in deze periode op het lokaal wijkgericht werken waar inwoners in hun kracht worden ondersteund, waarbij er ook nadruk lag op gezond gedrag. Keuzes en zelfredzaamheid worden steeds meer expliciet. De uitkomsten van leefstijlonderzoeken boden cijfermatige informatie over de speerpunten van gezond gedrag. Bij de keuzes voor realisatie en uitvoering van beleidskaders, blijkt inzicht in preventieproducten in Drenthe onmisbaar. Overzicht en database preventie producten Van de landelijke leefstijl-speerpunten over gezond gedrag hebben we een overzicht gemaakt van het productenaanbod in Drenthe. Dit is de basis om vervolgens in 2014 de mogelijkheid te onderzoeken tot verdere ontsluiting en toegankelijkheid van gegevens. Diverse ondersteunende activiteiten in de preventiestructuur We zijn actief betrokken geweest bij de voorbereiding en implementatie van JOGG Drenthe. De regie zal in 2014 meer gaan liggen bij het landelijk bureau en de GGD Drenthe zal vervolgens namens de gemeenten hierin ondersteunend opereren. In 2013 waren nog niet alle gemeenten in Drenthe bereid om in JOGG te investeren. Er ligt inmiddels wel een infrastructuur zodat alle gemeenten in 2014 kunnen aansluiten. We hebben ondersteuning geboden bij het schrijven van een aanvraag voor een Jeugd- of Sportimpuls en het betrekken van publiek-private partners hierbij. Ook hebben we meegewerkt aan een plan voor sensortechnologie en -preventie. De gehonoreerde aanvraag zal in 2014 leiden tot praktische betrokkenheid bij dit belangrijke thema voor de toekomst. We hebben deskundigheid en advies geleverd voor het invoeren van het extra contactmoment adolescenten en er zijn regionale bijeenkomsten met VO scholen georganiseerd. Met de organisatie van Regionale huisartsen Ondersteuning (ROS) is samengewerkt in het opzetten van een wijkscan. Het landelijke Centrum voor Gezond Leven heeft in nauwe samenwerking met ons een sociaalmarketing-onderzoek uitgevoerd in Meppel. Het doel van dat onderzoek was om te onderzoeken hoe van fruit eten in de kleine pauze op de basisschool een vaste goede gewoonte kan worden gemaakt. De stuurgroep van het thema Drenthe Beweegt! is in 2013 van start gegaan. Onze adviseurs gezondheidsbevordering participeerden in het platform vitale kernen en in de stuurgroep. 19

100 Verder hebben we een begin gemaakt met afbouw van uitvoerende taken zoals het loket de gezonde school en de daarbij behorende nieuwsbrieven en de leskisten omdat deze activiteiten niet meer gefinancierd worden vanuit het basistakenpakket. Er blijkt ook geen additionele vraag te bestaan. De formatie voor gezondheidsbevordering is vanaf 2013 gefaseerd aangepast aan het beschikbare budget. Dit betekent dat we feitelijk 0,8 fte beschikbaar hadden per inwoners in plaats van de begrote 1 fte per inwoners. 2. Financiële verantwoording bij het programma Bevorderen In dit programma Bevorderen verantwoorden wij het product gezondheidsbevordering basis. Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat Bevorderen 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Mutatie reserves/voorzieningen Productiekosten Bijdragen gemeenten Overige opbrengsten Totaal 02 Bevorderen Gezondheidsbevordering basis De budgettaire taakstelling op het product gezondheidsbevordering van is in 2013 gerealiseerd, deels door het verkrijgen van additionele taken wat een besparing oplevert in de basistaken en deels door het onttrekken van salaris van een medewerker aan de Risicoreserve. Tevens is er voor gekozen om langdurige ziekte en zwangerschapsverlof niet te vervangen. 20

101 3. Programma Bewaken 1. EPI basis Onderzoek naar de gezondheidssituatie onder Drentse bevolkingsgroepen De onderzoekcyclus van epidemiologie houdt in dat elke 4 jaar gegevens verzameld worden bij ouderen van 65 jaar en ouder, volwassenen van 19 tot 65 jaar en bij jongeren van 12 tot 19 jaar op het voortgezet onderwijs. Doel van deze onderzoeken is om zoveel mogelijk te weten te komen over de gezondheid, leefstijl, het zorggebruik en het welzijn van de verschillende bevolkingsgroepen. De informatie is van belang voor gemeenten en gezondheids- en welzijnsorganisaties, die aan de hand van de resultaten hun beleid kunnen onderbouwen en bijstellen. In het kader van deze onderzoekcyclus 2013 zijn in het voorjaar volwassenen uitgenodigd om een vragenlijst in te vullen. Het jeugdonderzoek is eind oktober van start gegaan, waarbij jongeren op het voortgezet onderwijs gevraagd zijn via Internet een enquête in te vullen. Drenten van 65 jaar en ouder In het najaar van 2012 hebben ongeveer Drenten van 65 jaar en ouder meegedaan aan het onderzoek van de GGD. Het provinciale rapport was eind 2013 zo goed als klaar en zal begin 2014 worden gepubliceerd. Conclusie van het onderzoek is dat bijna een derde van de zelfstandig wonende ouderen kwetsbaar is. Vrouwen, weduwnaars/weduwes en ouderen met een laag opleidingsniveau en ouderen met een laag inkomen zijn het meest kwetsbaar. De kwetsbaarheid neemt toe met het ouder worden en gaat gepaard met een veelvuldiger gebruik van mantelzorg, diensten en voorzieningen en een grotere behoefte aan zorg en ondersteuning. Begin 2014 ontvangen ook alle gemeenten hun resultaten afzonderlijk en tevens worden de gegevens op de website geplaatst. Onderzoek gezondheid Drentse volwassenen Bijna volwassenen vulden de vragenlijst in, een respons van 45%, waar wij tevreden mee waren. De analyse is in 2013 gestart en in 2014 worden de belangrijkste resultaten en aanbevelingen beschreven in het provinciale rapport. Onderzoek gezondheid Drentse jeugdigen De dataverzameling is gestart in 2013 en loopt nog door tot eind januari Ook voor dit onderzoek wordt gestreefd naar publicatie van de resultaten in De afspraak is gemaakt dat naast de provinciale en gemeentelijke gegevens ook alle scholen die hebben deelgenomen een rapportage met de resultaten van hun school ontvangen. Deelname landelijk gezondheidsonderzoek volwassenen In Drenthe is ook deelgenomen aan het landelijke onderzoek naar de gezondheid van volwassenen. In april 2013 zijn de eerste landelijke resultaten via de website van de Nationale Atlas Volksgezondheid van het RIVM gepubliceerd. In de loop van het jaar zijn van meer onderwerpen de resultaten via dezelfde weg naar buiten gebracht. Voor de GGD Drenthe is daarmee dit project afgesloten. 21

102 Themarapport (on)gezond gewicht in Drenthe Overgewicht en obesitas zijn belangrijke gezondheidsproblemen die in Drenthe, net als in de rest van Nederland, in grote mate voorkomen. De omvang van en trend in overgewicht en de factoren die hiermee te maken hebben, zijn in 2013 uitgewerkt in een themarapport over Drenthe. Het uitbrengen van het rapport zal begin 2014 plaatsvinden. Reden van de vertraging is dat de uitkomsten geactualiseerd zijn met de gegevens van het laatste ouderen- en volwassenenonderzoek en met de meest recente gegevens van jeugd uit het KD+ (kinddossier). Ondersteuning / advisering gemeentelijk (gezondheids)beleid Op verzoek hebben wij voor vier gemeenten een factsheet opgesteld waarin over de landelijke speerpunten per onderwerp informatie is gegeven en de gemeentelijke cijfers zijn gepresenteerd. Bij elk onderwerp is een beknopt beleidsadvies geschreven. De gemeenten gebruiken deze informatie voor hun lokale nota volksgezondheid. Naast deze ondersteuning is dit jaar een begin gemaakt met een structurele informatievoorziening van gemeenten. De informatie betrof gemeentelijke gegevens over (on)gezond gewicht bij jeugd en is betrokken uit het KD+. Naar aanleiding van deze factsheets hebben wij 2 gemeenten aanvullende informatie op wijk-/kernniveau verstrekt. Vanuit deze ervaring willen we de informatievoorziening naar gemeenten in 2014 verder uitbreiden in frequentie en qua onderwerpen. Interne ondersteuning en advies Vanuit de Jeugd Gezondheidszorg is om advies gevraagd over de gehanteerde afkappunten voor de SDQ (screeninglijst van psycho-sociale problematiek). Dit gaat over de grenswaarden gericht op de risico s bij jeugdigen ten aanzien van genoemde problematiek. In 2013 zijn alle scholen voor voortgezet onderwijs weer voorzien van een rapportage over gezondheid en leefstijl van hun leerlingen in klas twee. De gegevens zijn op school- en locatieniveau gepresenteerd en bedoeld als ondersteuning bij het gezondheidsbeleid van de scholen. 2. Financiële verantwoording bij het programma Bewaken In dit programma Bewaken verantwoorden wij het product Epidemiologie (EPI) basis. Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat Bewaken 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Mutatie reserves/voorzieningen Productiekosten Bijdragen gemeenten Overige opbrengsten Totaal 03 Bewaken EPI basis Het voordelig resultaat van wordt voor het grootste deel veroorzaakt door een voordeel op de salarissen inclusief overige personeelskosten (met name inhuur derden). Dit voordeel op de salarissen wordt veroorzaakt door opname ouderschapsverlof van een medewerker en het uitvoeren van extra additionele opdrachten bij Epidemiologie, wat weer een besparing oplevert op de basistaken. 22

103 4. Programma Jeugd Staatssecretaris Van Rijn (VWS) heeft in maart 2013 het advies van Commissie de Winter over het basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg overgenomen. Het advies van de Commissie is om de basistaken grotendeels te handhaven. De GGD sluit op deze wijze beter aan bij de gedecentraliseerde Jeugdzorg. Het advies is voor gemeenten van bijzonder belang omdat zij verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Jeugdgezondheidszorg. Een link naar het rapport van Commissie de Winter vind je op Jeugdwet De commissie kiest ervoor om de filosofie van de Jeugdwet over te nemen als denkwijze voor de uitvoering van de JGZ. Door normaliseren, ontzorgen en versterken van eigen kracht staat niet het probleem, maar de oplossing centraal. Hoe eerder een probleem in beeld, hoe eerder een passende oplossing. Gedeelde uitgangspunten, samenwerking, gecombineerd met flexibilisering in de contactmomenten zijn werkzame elementen in het advies. Zo sluit de GGD in de uitvoering van de JGZ beter aan bij de gedecentraliseerde Jeugdzorg. Flexibilisering Er is gekozen voor flexibilisering van de invulling van de contactmomenten. Daardoor kunnen we beter inspelen op preventie en lichte ondersteuning en daarmee het lokale voorveld voor de Jeugdzorg versterken. De invulling van de contactmomenten wordt meer afgestemd op de situatie van kind en ouder (vraaggericht). Deze houding richt zich op het kind, de ouder en de omgeving. Dat vraagt van ons een omslag in denken en werken. Alle kinderen Een deel van het GGD-aanbod is en blijft voor alle kinderen in Nederland. Deze zorg betreft het signaleren en controleren van medische en psycho-sociale aandachtspunten. Het is logisch om hierbij te kiezen voor wettelijke verankering in de Wet Publieke Gezondheid. Het zogenaamde maatwerkdeel vindt dan een logische plek in de Jeugdwet. Inhoudelijke wijzigingen Het verlenen van de extra zorg of hulp is geen taak van de JGZ, de toeleiding wel; Beleidsadvisering; Samenwerking met onderwijs en in CJG; Preventieve voorlichting; Normaliseren en inschatten van zorgbehoefte In 2013 is binnen GGD Drenthe gestart met de voorbereidingen over de wijze waarop we uitvoering kunnen geven aan onze primaire taak. Hierbij vindt een doorontwikkeling plaats ten aanzien van de invulling van de contactmomenten en is er sprake van flexibilisering en taakherschikking. De inzet is dat we door slim organiseren meer tijd hebben voor de ouders en kinderen met (zwaardere) problematieken. 23

104 1. Integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. In 2013 hebben we hard gewerkt aan de overgang van de JGZ 0-4 jaar van 8 gemeenten. Via verscheidene projectgroepen hebben we ervoor gezorgd dat de overgang per 1 januari 2014 een feit is. In deze projectgroepen participeerden professionals van GGD Drenthe, Icare en externen. De overgang is dankzij de inspanning van deze mensen een succes geworden. De besluiten zijn getekend, afspraken met Icare zijn vastgelegd, de aanstellingsbesluiten verstuurd, de mensen geïnformeerd en geënthousiasmeerd: alles is klaar om te gaan werken aan de inhoudelijke integratie van de jeugdgezondheidszorg in Drenthe. Bij die onderdelen waar we gezamenlijk taxeerden dat de GGD-organisatie nog te kwetsbaar is, hebben we afspraken kunnen maken over een tijdelijke continuering van de dienstverlening door Icare (ICT, digitaal dossier en facilitair onderhoud consultatiebureaus). Begin 2014 gaan we werken aan het in eigen beheer nemen van deze taken. We hebben afgesproken om de projectstructuur nog te laten bestaan gedurende januari 2014 en vervolgens taken over te dragen aan de lijnverantwoordelijken. 2. Preventief gezondheidsonderzoek Preventief gezondheidsonderzoek basis- en voortgezet onderwijs Het basistakenpakket kent drie contactmomenten in de leeftijd van 4-19 jaar. Deze contactmomenten voert de GGD uit in de groepen 2 en 7 van het basisonderwijs en bij jongeren uit de tweede klas van het voortgezet onderwijs. De screening van de leerlingen is naar verwachting verlopen. Op alle scholen zijn de leerlingen van groep 2, groep 7 en klas 2 gescreend, desgewenst in aanwezigheid van de ouders. In totaal is 95% van de kinderen/jongeren gescreend. De opkomst bij de spreekuren in het basisonderwijs is 79% en op het voortgezet onderwijs 74%. Ouders die de afspraak hebben afgezegd of niet verschenen zijn zonder bericht zijn door de GGD bevraagd om inzicht te krijgen in de redenen van de no show. Middels deze informatie verwachten we in te spelen op de behoefte van jongeren/ouders (bijvoorbeeld avond-spreekuren) en zodoende de opkomst te kunnen verhogen omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Basisonderwijs Aantal screeningen (groep 2 en groep 7 Basisonderwijs) % leerlingen groep 2 en groep 7 dat deelgenomen heeft aan de screening. 95% 94% -1% Aantal spreekuurcontacten Opgeroepen Verschenen = 79% Voortgezet onderwijs Aantal screeningen (klas 2 Voortgezet onderwijs) % leerlingen klas 2 dat deelgenomen heeft aan de screening. 95% 97% 2% Aantal spreekuurcontacten Opgeroepen verschenen = 74% Tabel

105 Preventief gezondheidsonderzoek speciaal onderwijs Bij de preventieve gezondheidsonderzoeken die aan kinderen (4-19) in het speciaal onderwijs worden aangeboden hebben we onderstaand schema gehanteerd: - tot 8 jaar 1x per 2 jaar; - vanaf 8 jaar 1x per 3 jaar. We sluiten eens per 6-8 weken aan bij de Commissie van Begeleiding ter bespreking van de zorgleerlingen en het kunnen volgen van hun ontwikkeling. Het gaat in deze om een specifieke groep jongeren waarbij het belangrijk is om gezondheidsrisico s vroegtijdig op te sporen en vast te stellen. Daarnaast is het ook van belang om inzicht te verkrijgen in de relatie tussen gezondheidsproblematiek en onderwijsbeperkingen waardoor deze kinderen binnen het onderwijs op de juiste plek terecht komen. De onderzoeken zijn naar verwachting verlopen. Op de scholen voor speciaal onderwijs heeft 94 % van alle leerlingen die daarvoor in aanmerking komt een onderzoek gehad. Ook de onderzoeken op verzoek/advies/indicatie zijn goed verlopen. Alle kinderen zijn gezien. omschrijving begroot realisatie 2013 verschil Preventieve onderzoeken Onderzoeken op indicatie Advisering Jeugdbeleid en uitvoering Wij verzamelen veel gegevens over kinderen en jongeren in Drenthe. Deze gegevens die tijdens de screenings worden verzameld worden door ons geanalyseerd en geïnterpreteerd. Ook dit jaar hebben alle scholen voor voortgezet onderwijs een rapportage met recente gegevens van ons ontvangen. Daarnaast zijn de scholen ook geïnformeerd over het komende jeugdonderzoek. We hebben met iedere VO school een gesprek gevoerd om de gegevens gezamenlijk in perspectief te plaatsen en te relateren aan het beleid van de school op het terrein van gezondheid, leefstijl en psychosociale begeleiding. Door verschillende gemeenten is de wens uitgesproken om deze gegevens ook op gemeentelijk niveau te mogen ontvangen. We gaan na wat de mogelijkheden zijn om op gemeentelijk niveau deze cijfers aan te leveren. Ook zullen we hierbij kijken naar mogelijkheden voor het basisonderwijs. Tabel 2.0 omschrijving begroot Realisatie 2013 Jaarlijkse rapportage voor het voortgezet onderwijs -aantal rapportages -aantal beleidsadviezen verschil Percentage leerlingen met overgewicht groep 7 nvt 18% (2,6% obesitas) nvt Percentage leerlingen dat rookt klas 2 VO nvt 7% nvt Percentage leerlingen dat alcohol drinkt klas 2 VO nvt 22% nvt Tabel

106 3. Alle kinderen in beeld GGD Drenthe draagt zorg voor de algehele coördinatie, overdracht én beheer van alle kinddossiers van kinderen in de leeftijdscategorie van 4-19 jaar. Het doel hiervan is het monitoren van de individuele gezondheidsloopbaan van jongeren. Dit geeft op zowel individueel-, maatschappelijk- als collectief niveau inzicht in gezondheidsaspecten/bedreigingen en maakt het mogelijk verbetertrajecten en gezondheidsbeleid te ontwikkelen. Bij risicokinderen van 4 jaar vindt er een warme overdracht plaats. In 2013 hebben we aan verscheidene collega-ggd en en/of specialisten dossierinformatie verstrekt. Ook zijn er dossiers opgevraagd en verzonden. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal verstrekte dossierinformatie m.b.t. risicokinderen o.a. aan * -277 kinderartsen Aantal opgevraagde en verzonden digitale dossiers buiten de provincie ** 809 Tabel 2.2 *Het lijkt erop alsof er minder dossierinformatie is verstrekt. Alleen de opgevraagde dossier informatie die door de frontoffice/planning wordt verstuurd, wordt geregistreerd. Nu de medewerkers steeds handiger zijn met het digitaal dossier sturen ze vaker rechtstreeks de informatie naar hun collega s. **Wat opvalt, is dat er meer dossiers zijn opgevraagd dan begroot. Als de GGD de leerlingen lijsten van scholen ontvangt worden meteen de dossiers van buiten de provincie wonende kinderen opgevraagd (en niet pas ten tijde van het contactmoment). Anders dan in het verleden zijn ook dossiers opgevraagd van broertjes en zusjes die dit jaar geen oproep krijgen. Aanbesteding kinddossier Na een verplicht aanbestedingstraject werd duidelijk dat de GGD Drenthe moest overgaan op een ander kinddossier (KIDOS). De aanbesteding van het kinddossier is echter anders gelopen dan verwacht. Al vrij snel werd duidelijk dat GINO (leverancier van het nieuwe kinddossier) niet kon voldoen aan de eisen gesteld in het contract en daarom hebben de drie Noordelijke GGD en besloten de overeenkomst met GINO te beëindigen. Na een Kort Geding - door de leverancier aangespannen - zijn de GGD en volledig in het gelijk gesteld. De leverancier heeft besloten niet verder in beroep te gaan. Inmiddels zijn wij met de vorige leverancier (Topicus) weer in gesprek. Omgaan met privacy In de praktijk hebben medewerkers vaak met privacy te maken als het gaat om het uitwisselen van gegevens. Ook in de verschillende netwerken is dit een aandachtspunt. GGD breed is er een scholing voor alle uitvoerende medewerkers georganiseerd met betrekking tot privacy van dossiervoering. Implementatie centrale planning In de praktijk liepen we tegen het gebruik van de planmodule van het kinddossier. Er werden knelpunten ervaren waarbij niet duidelijk was wat de oorzaak hiervan was. Hiervoor is er een quickscan gemaakt van onze huidige systemen met als doel: komen tot een oplossing voor de knelpunten, het implementeren van de planmodule van KD+ (of een alternatief), het optimaliseren van de 26

107 planning op grond van een gedragen visie (inmiddels ook vastgesteld) waarbij het laten aansluiten van werkprocessen, systemen en competenties van planners centraal staan. Deze ontwikkeling heeft gevolgen voor de uitvoering van de JGZ. Hierbij valt te denken aan het efficiënter en waar nodig centraal organiseren van spreekuren. De implementatie hiervan loopt door naar Risicokind centraal De GGD stelt door middel van een integrale aanpak risicokinderen centraal met als doelen: - bereiken van een optimale gezondheidswinst door het zo vroeg mogelijk signaleren van problemen; - verminderde vraag naar intensieve zorg; - het bevorderen van de kwaliteit van de opvoedingsmogelijkheden van de ouders. Activiteiten die in 2013 zijn uitgevoerd: Alle GGD/JGZ medewerkers zijn POD (Positief Opvoeden Drenthe) geschoold. Daarnaast hebben de verpleegkundigen ook een VOD (Veilig Opvoeden Drenthe) scholing gehad. We leveren een bijdrage aan het verder ontwikkelen van VOD/POD door deelname aan de Professionele Leergemeenschappen ( PLG). Er wordt nog gekeken welke extra scholing medewerkers nodig hebben om VOD (niveau 1-3) te gebruiken. We zijn vertegenwoordigd in alle Zorg Adviesteams (ZAT) van zowel het basis- als voortgezet onderwijs. In 2013 is zoals aangekondigd een 2 e aandachtsfunctionaris kindermishandeling aangesteld en ook is de samenwerking tussen verschillende productgroepen (JGZ en Huiselijk Geweld) binnen de GGD geïntensiveerd. Een Scholing meldcode Kindermishandeling voor alle GGD medewerkers heeft deels in 2013 plaats gevonden. Deze wordt vervolgd in omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal gezinnen kortdurende begeleiding (huisbezoeken, POD, outreachend werken) * 89 Deelname aan zorgoverleggen op school en CJG niveau 100% 100% 0% Aantal besproken leerlingen in de zorgoverleggen geregistreerd nvt in KD+ Aantal casussen kindermishandeling (eigen signalen) Aantal casussen kindermishandeling (via meldpunt Huiselijk ** -40 Geweld) Tabel 2.3 *in een aantal gemeenten heeft de GGD via de CJG werkzaamheden extra ruimte voor opvoedingsondersteuning. Genoemd aantal is inclusief deze extra tijd. ** Bij deze meldingen waren 302 kinderen betrokken. 27

108 Tevens participeerde de GGD in alle CJG netwerken zowel op stuurgroepniveau als MT/werkgroep niveau en natuurlijk in de uitvoering. Hiermee is de GGD een belangrijke partner in de transitie van de jeugdzorg en heeft hier haar specifieke deskundigheid ingebracht. De GGD heeft in afstemming met het bestuur voor de jaren 2013 en 2014 uren gereserveerd voor elke gemeenten om capaciteit en deskundigheid in te brengen voor alle decentralisaties. Een aantal gemeenten heeft al een beroep gedaan op deze uren en voor een aantal gemeenten zal dit beroep in 2014 gaan plaats vinden. 5. Financiële verantwoording bij het programma Jeugd In dit programma verantwoorden wij de producten Integrale jeugdgezondheidszorg 4-19, Preventief gezondheidsonderzoek, Alle kinderen in beeld en Risicokind centraal. Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat Jeugd 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Mutatie reserves/voorzieningen Productiekosten Bijdragen gemeenten Opbrengsten basistaken Totaal 04 Jeugd Het voordeel van heeft voor een groot deel te maken met een voordeel op de salarissen en sociale lasten van Dit voordeel van is ontstaan door vacatureruimte van een jeugdarts en een jeugdverpleegkundige. Dit is al vooruitlopend op de bezuinigingen die per 2014 doorgevoerd moeten worden. Dit heeft wel geresulteerd in hogere kosten voor inhuur die terug zijn te vinden onder overige personeelskosten. Alle kinderen in beeld De productiekosten vallen met mee, omdat er minder ICT kosten zijn gemaakt als gevolg van de aanbesteding van het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (KD+). Vanwege dit aanbestedingstraject zijn wel meer kosten gemaakt voor externe (juridische) begeleiding wat terug te zien is in meer algemene kosten. 28

109 5. Programma Additioneel 1. Jeugdgezondheidszorg (JGZ) A. Centrum voor jeugd en gezin (CJG) en transitie jeugdzorg De specifieke rol van de JGZ in de CJG s is de aandacht voor de publieke gezondheid. Deze rol wordt steeds duidelijker bij de andere CJG-partners. De samenwerking tussen de verschillende kernpartners, zowel op management- als op medewerkerniveau, verloopt goed. CJG-partners weten elkaar steeds eenvoudiger te vinden. JGZ is in verschillende werk-, project- en stuurgroepen vertegenwoordigd. We constateren dat onderwerpen als leefstijl, gezondheid en sociaal medische vraagstukken niet altijd vanzelfsprekend zijn op de CJG-agenda. Ook de samenwerking op regionaal niveau krijgt steeds meer vorm. Niet alleen tussen management maar ook de medewerkers onderling. Door regionale samenwerking wordt er efficiënter gewerkt, waarbij de lokale verschillen niet uit het oog worden verloren. De ontwikkelingen met betrekking tot de transitie jeugdzorg zijn in volle gang. Wij zijn vertegenwoordigd in een aantal project- en expertgroepen. De eerste stappen zijn gezet om de transitie in de praktijk vorm te geven. Per regio/gemeente hebben we verschillende pilots uitgezet. B. Extra contactmoment adolescenten (4e contactmoment voor de groep 15 jaar en ouder ) Het Algemeen Bestuur van GGD Drenthe heeft op 24 juni 2013 het besluit genomen om de uitvoering van het extra contactmoment adolescenten in het schooljaar verder te ontwikkelen in samenwerking met scholen, gemeenten en CJG s. Een projectorganisatie bestaande uit GGDmedewerkers, gemeente-ambtenaren en vertegenwoordigers vanuit het onderwijs heeft over de invulling van dit contactmoment gesproken en uitgangspunten vastgesteld. Ook is er met jongeren van deze doelgroep gesproken en zijn hun wensen geïnventariseerd. Wij hebben ons tevens landelijk georiënteerd op deze ontwikkeling. Omdat er verschillen tussen scholen zijn wordt het op prijs gesteld dat het extra contactmoment zo wordt ingevuld dat een keuze uit een aantal activiteiten / arrangementen (samengestelde activiteiten) gemaakt kan worden. Binnen de drie regio s in Drenthe is met vertegenwoordigers van het MBO en VO gesproken over deze keuzes. Op een aantal scholen in Drenthe is inmiddels gestart met activiteiten. In 2014 zal de volledige uitrol plaatsvinden. C. Preventieve logopedie Zeven gemeenten in de provincie Drenthe hebben de preventieve logopedie bij de GGD belegd. In 2013 heeft een 8 e gemeente aangegeven hiertoe over te willen gaan. Het doel van de preventieve logopedie is het zo vroeg mogelijk onderkennen van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. De wijze waarop de preventieve logopedie wordt uitgevoerd bepaalt de gemeente zelf en wordt verschillend ingevuld. Deze verschillen zijn zichtbaar bij bijvoorbeeld de doelgroep. Deze kan variëren tussen de 0 tot 6 jaar, 0 tot 12 jaar of 4 tot 12 jaar. Wij werken als organisatie preventief. Door de preventieve logopedie bij ons te beleggen wordt de interdisciplinaire samenwerking (artsen-verpleegkundigen-assistenten-logopedisten) vergroot. In het kader van integrale jeugdgezondheidszorg (0-19 jaar) kan de voorschoolse logopedie (0-4 jaar) 29

110 gemakkelijker worden ontwikkeld en uitgevoerd. Door steeds meer gemeenten wordt aangegeven dat ze logopedie vroeger willen inzetten. Onze toegevoegde waarde daarbij is dat de gegevens van de preventieve logopedie worden gekoppeld aan het kinddossier en worden uitgewisseld met het onderwijs. D. Deelname aan verschillende onderzoeken JGZ wordt vaker benaderd om aan verschillende wetenschappelijke onderzoeken mee te doen. Het project GECKO (risico factoren van overgewicht bij kinderen) van het UMCG is inmiddels naar tevredenheid beëindigd. De eerste resultaten zijn bekend. Ook hebben wij ingestemd met een aanvraag van het Trimbos-instituut voor deelname aan het onderzoek naar ADHD en de signalering en behandeling hiervan. In 2013 zou het eindresultaat het TNO onderzoek met betrekking tot Triage worden bekendgemaakt. Dit is helaas niet gelukt. TNO verwacht in 2014 met resultaten te komen. 2. Gezondheidsbevordering A. Projectleider JOGG gemeente Meppel Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) is een programma dat gezond gedrag van kinderen, jeugd en hun ouders, bevordert. Voor de gemeente Meppel zijn door de projectleider JOGG-Meppel meerdere doelen gerealiseerd zoals opgenomen in hun plan. Scholen zijn betrokken, het bevorderen van de gezonde omgeving en het tegengaan van overgewicht bij jeugd is gestimuleerd. De projectleider heeft ingezet op de thema s eten van groenten en fruit, water drinken, beweegvriendelijke omgeving en gezonde leefstijl jongeren 12+. B. JOGG-Drenthe JOGG-Drenthe wordt gesteund en gefaciliteerd door de provincie Drenthe en door het landelijk JOGG-bureau. Ons doel voor 2013 was het realiseren van een aantal concrete thema s, zoals het aanbrengen van watertappunten op publieke plekken. Er is vanuit de GGD een projectleider JOGG- Drenthe geleverd. Partners en belangstellenden zijn via nieuwsbrieven van JOGG-Drenthe over de voortgang geïnformeerd. Samen met Drenthe Beweegt hebben we intensief overleg gevoerd over de voortgang van JOGG met het JOGG-bureau. Het resultaat van dit overleg is een afspraak op basis waarvan JOGG-Drenthe voortgezet kan worden, de gemeenten ook de komende jaren geen eigen bijdrage hoeven te betalen en vanuit de GGD Drenthe meer ondersteuning op het gebied van wetenschappelijke begeleiding en evaluatie en sociale marketing ( digitale wegen gebruiken) aan de JOGG-gemeenten geboden kan worden. Eind 2013 hebben, naast de vier huidige JOGG-gemeenten nog zeven gemeenten aangegeven JOGGgemeente te willen worden. Naar verwachting wordt dit begin 2014 formeel bekrachtigd. 30

111 C. Gezondheidsbeleid Aa en Hunze Voor het gezondheidsbeleid van de gemeente Aa en Hunze hebben we in 2013 een bouwstenennotitie opgesteld. We hebben hier meer uren dan additioneel begroot voor gebruikt. D. Monitor programma Buurt Vitaal gemeente Emmen Het programma Buurt Vitaal Emmermeer was een wijkgericht programma in de gemeente Emmen waarin werd gewerkt aan gezondheid, welzijn en de toegang tot werk. Er is voor twee deelprogramma s een monitor uitgevoerd. De eindrapportage met aanbevelingen is in de eerste helft van 2013 opgeleverd waarmee de opdracht is afgerond. E. Organisatie Lekker Fit, leefstijlprogramma op basisscholen in gemeente Borger-Odoorn De functionaris gezondheidsbevordering en beleidsambtenaar VGZ/jeugd van de JOGG-gemeente Borger-Odoorn hebben in 2013 met een aantal basisscholen het Lekker Fit leefstijlprogramma gerealiseerd. In Lekker Fit-weken worden lessen en activiteiten op scholen georganiseerd in het schooljaar Een gezamenlijke aanvraag bij de jeugdimpuls in het najaar 2013 heeft geleid tot een honorering van activiteiten van een aantal scholen. Het gaat hierbij om advies op maat en werken aan een gezonde school. F. Schoolgruiten Schoolgruiten gaat over het eten van gruiten (groenten en fruit) op school. Een goed schoolfruitbeleid past bij een aanpak waarbij kinderen ook goed ontbijten, lunchen en bewegen. Met het steunpunt Schoolgruiten Wageningen University was afgesproken dat we zouden proberen om een 50-tal Gruitscholen in Drenthe te realiseren. Dit zijn er 11 geworden, vanwege verandering van inzicht bij de opdrachtgever. De opdrachtgever, Wageningen University, heeft de opdracht deels ingetrokken. 3. Epidemiologisch onderzoek A. Onderzoeken naar de gezondheidssituatie onder Drentse bevolkingsgroepen Het is positief dat zowel bij het ouderenonderzoek als bij het volwassenenonderzoek een toenemend aantal gemeenten naast het basisonderzoek gebruik heeft gemaakt van de additionele mogelijkheid om de steekproef te verhogen (3 gemeenten) dan wel extra vragen aan de enquête toe te voegen (4 gemeenten). Op deze relatief goedkope wijze hebben zij informatie vergaard op kern- dan wel wijkniveau of over bij voorbeeld de bekendheid, het gebruik en de tevredenheid van het CJG in hun gemeente. B. Gezondheidsonderzoek n.a.v. milieuklachten Coevorden In de zomer van 2012 heeft er een gezondheidsonderzoek plaatsgevonden onder alle bewoners van de wijk Klinkenvlier. Naar aanleiding van de resultaten hebben we geadviseerd de gezondheidsklachten te blijven monitoren. Dit advies is opgevolgd en daarom hebben wij in opdracht van de gemeente Coevorden en in overleg met de bewoners van de wijk Klinkenvlier het onderzoek in het voorjaar van 2013 herhaald. Van de 130 aangeschreven bewoners hebben 59 de vragenlijst 31

112 geretourneerd. Dat is een representatief aantal. Uit de inventarisatie blijkt dat, in vergelijking met het onderzoek in 2012, er minder mensen klachten hebben gerapporteerd. Echter degenen die klachten hebben, geven aan dat deze nog veel invloed op hun gemoedstoestand hebben. C. Evaluatie alcoholmatigingsbeleid De Wolden Gemeente De Wolden heeft in het najaar van 2009 de integrale nota alcoholbeleid Nuchter bekeken vastgesteld. Om het effect van dit beleid te meten heeft in het voorjaar van 2010 een nulmeting onder jongeren van jaar en hun ouders plaatsgevonden. De nameting vond plaats in In het voorjaar van 2013 zijn er aanvullende vragen over alcoholgebruik meegenomen in het volwassenenonderzoek. De nameting onder jongeren van 12 tot 19 jaar vindt via het lopende jeugdonderzoek plaats. De vervolgmeting bij jongeren van 19 t/m 25 jarigen is in een apart onderzoek in beknopte vorm uitgevoerd in het najaar Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Noord Nederland In het Noorden was tot begin 2013 geen Academische Werkplaats Publieke Gezondheid (AWP) tot stand gekomen. Om dit alsnog te realiseren is eind 2012 bij ZonMW-subsidie aangevraagd; deze is gehonoreerd. ZonMW is een organisatie die gezondheidsonderzoek en zorginnovatie stimuleert. Met de ZonMW-subsidie is één van de epidemiologen van de GGD Drenthe aangesteld als projectleider. Zij gaat de infrastructuur voor de AWP-NN ontwikkelen. Het doel van de Academische Werkplaats is: de volksgezondheid in Drenthe, Groningen en Friesland op een hoger plan te brengen en onderzoek nog beter te laten aansluiten bij de vraagstukken uit de praktijk. Een belangrijk thema in Noord-Nederland is de bevolkingskrimp. Door deze krimp zullen de komende jaren relatief steeds meer ouderen en minder jongeren in het Noorden blijven wonen. Dit heeft gevolgen voor de gezondheidssituatie, de leefbaarheid en de voorzieningen in krimpgebieden. Daarom staan de komende jaren dan ook in het teken van het versterken van de samenwerking tussen lokaal beleid, onderzoek en praktijk. Doel is om te komen tot een steeds betere wetenschappelijke onderbouwing van het lokaal beleid en de praktijk op het gebied van gezondheid en welzijn, met bijzondere aandacht voor demografische krimp. Een goede en nauwe samenwerking met gemeenten is daarbij van groot belang, waarbij het ophalen en verhelderen van de beleidsrelevante vragen voorop staat. Tevens dient de uit het onderzoek verworven kennis direct toepasbaar te zijn voor beleid en praktijk. Binnen de AWP-NN zullen in ieder geval de drie noordelijke GGD en, onderzoeksinstellingen waaronder RIVM, RUG, UMCG en de Noordelijke Hogescholen en gemeenten en provincies gaan samenwerken. 5. Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) De huisverboden Het opleggen van huisverboden is in Drenthe een gemandateerde bevoegdheid van hulpofficieren van justitie. Dit zijn functionarissen bij de politie. Van meet af aan bleef het aantal huisverboden in Drenthe achter bij het landelijke gemiddelde. Na verbetering van de werkprocessen bij politie en digitalisering van de gegevensuitwisseling tussen politie, gemeenten en SHG nam vanaf oktober 2011 het aantal huisverboden sterk toe. In 2013 was er geen continuering van deze stijgende lijn en was 32

113 zelfs sprake van minder huisverboden dan verwacht. Door de politie zal in 2014 fors worden ingezet om de inzet van deze effectieve interventie te vergroten. Eerste hulp bij huiselijk geweld De belangrijkste aanmelder voor Eerste hulp bij huiselijk geweld is politie Drenthe. Het jaar 2013 was het eerste jaar dat alle politiemutaties Huiselijk Geweld vanuit alle Drentse gemeenten automatisch werden verstuurd naar het SHG. Bij ontvangst volgt er vervolgens een triage met de politie en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) / Bureau Jeugdzorg (BJZ) om de ernst, historie en gewenste aanpak te duiden. In 2013 waren dit acties, waaruit trajecten zijn gekomen. Binnen één traject komt het regelmatig voor dat er meer politiebemoeienissen zijn, zoals een aangifte, een mutatie van het incident etc. Meldingen en advies/consult telefonisch steunpunt SHG In 2013 is er vaker dan de afgelopen jaren contact opgenomen met het telefonisch steunpunt. Deels door slachtoffers (zelfmelders) van huiselijk geweld, die graag passende hulpverlening willen. Deels door professionals die volgens de stappen van de Meldcode advies inwinnen of een melding Huiselijk Geweld doen. De verwachting is dat dit aantal alleen maar gaat toenemen. Naast deze vorm van advies heeft het SHG in 2013 een aantal voorlichtingen gegeven over ouderenmishandeling en is er een start gemaakt met het opzetten van een leernetwerk ouderenmishandeling. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Procesregie huisverboden Trajecten eerste hulp bij huiselijk geweld Meldingen huiselijk geweld Belangrijkste ontwikkelingen landelijk Vanaf 1 juli 2013 is het handelingsprotocol van het SHG van kracht. Hiermee heeft het SHG een aantal wettelijke bevoegdheden gekregen. Dit handelingsprotocol schrijft een aantal rechten en plichten voor die zowel betrekking hebben op het werkproces, als de manier van registreren. Het SHG voldoet, ondanks de korte implementatietijd, al aan een behoorlijk aantal criteria, echter nog niet volledig. In 2014 zal hier verder op ingezet worden. Tabel 2.4 Belangrijkste ontwikkelingen provinciaal Sinds 1 juli 2013 is ook ZSM van het Openbaar Ministerie (OM) van start. ZSM staat voor zo snel/spoedig/ slim mogelijk. Alle geweldszaken worden op een centrale triagetafel op Noord Nederlands niveau beoordeeld op de mogelijkheid van snelle afdoening. Op het gebied van huiselijk geweld gaat het om de aangehouden verdachten. Op een systeemgerichte wijze wordt gekeken welke interventies kunnen bijdragen aan het duurzaam stoppen van huiselijk geweld. Het SHG heeft in eerste instantie de rol van informant en in tweede instantie de rol van specialist rondom het organiseren en monitoren van hulpverlening. 33

114 Pilot AMHK In 2013 hebben we zowel op inhoud als op proces de nodige resultaten geboekt. De intentieverklaring om te komen tot een Drents AMHK (Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling) vallend onder de GGD is door alle 12 gemeenten ondertekend. Begin 2014 zal het scenario voor liggen, deze beschrijft de maatschappelijke, financiële en organisatorische dimensie. Vanuit de inhoud hebben we samen met het AMK op een aantal gebieden geïnvesteerd. Door een aantal dagen op één locatie-meldpunt te draaien hebben we elkaar beter leren kennen en met elkaars werksoort kennis gemaakt. Daarnaast hebben we een nieuwe werkwijze ontwikkeld betreffende het aannemen en beoordelen van politiemutaties huiselijk geweld. Door samen te werken met de politie, het AMK/BJZ en het SHG/OGGz kan er een betere risico-taxatie op veiligheid plaatsvinden. Dit komt weer ten goede komt aan een plan van aanpak voor de in te zetten hulpverlening en daarmee de kans op het duurzaam herstellen van de veiligheid en het stoppen van huiselijk geweld. Hierbij wordt voortdurend gekeken naar de meest haalbare effectieve samenwerking tussen alle ketenpartners zoals het CJG en het veiligheidshuis. 6. OGGz A. Beleid en ontwikkeling Veel adviezen stonden in de eerste maanden in het teken van de implementatie van het cliëntvolgsysteem, het privacy-protocol en de aanmelding van de gegevensdeling bij het College Bescherming Persoonsgegevens. In de tweede helft van 2013 is met gemeenten gesproken, vanuit beleid of OGGz-voorzitters, over de rol van de OGGz in 2014 en verder als gevolg van de ophanden zijnde decentralisaties in het sociale domein. Een uitvloeisel daarvan is dat veel gemeenten (gaan) experimenteren met sociale buurtteams of wijkteams. Deze ontwikkeling brengen voor de (potentiële) OGGz-doelgroep kansen op preventie, vroeg-signalering en de organisatie van hulp en zorg in de buurt. Vanuit het OGGz is en wordt met gemeenten meegedacht bij de inrichting van deze teams. Voor 2014 en verder zal bezien moeten worden hoe het OGGz zich gaat verhouden tot deze teams en of de huidige structuur van de OGGz dan nog passend is. Het biedt in ieder geval kansen om het OGGz klein te houden en als vangnet te fungeren. Belangrijk is dat, zolang de transities niet zijn voltooid en de teams nog niet volledig zijn uitgekristalliseerd, de structuur van het OGGz als vangnet overeind blijft. B. OGGz -voorzitterschap De OGGz-netwerkoverleggen vinden in de 12 gemeenten plaats. Meppel en Westerveld hebben een gecombineerd overleg. Alle geplande netwerkvergaderingen zijn in 2013 doorgegaan. In Emmen, Assen en Hoogeveen vindt gemiddeld 2x per maand een overleg plaats, in de overige gemeenten 1x per maand. In 2013 zijn er 166 overleggen geweest. In de gemeente Noordenveld is sprake van een gecombineerde functie: OGGz-voorzitter en procesmanager CJG. Er hebben in deze gemeente 40 MDT-overleggen plaatsgevonden. Eind 2013 heeft de gemeente Noordenveld de medewerker voor het CJG-procesmanagement zelf in dienst genomen, de OGGz-taken worden vanuit de GGD verricht. Het aantal nieuwe meldingen is uitgekomen op 419. Dat is 41 minder dan in 2012 toen er 460 meldingen waren, in 2011 zijn er 466 meldingen geregistreerd. Deze daling van het aantal meldingen was voorzien. Vanaf 2009 / 2010 is begonnen met de implementatie van de OGGz-nieuwe stijl 34

115 waarmee de OGGz-netwerken werden geprofessionaliseerd. Dat heeft er toe geleid dat de netwerken beter in beeld kwamen en het aantal meldingen is aangetrokken. Vanaf 2013 is het Advies- en Meldpunt OGGz anders gaan werken. De sociaal verpleegkundigen die zitting hebben in de netwerken voeren ook de OGGz-meldpunttaken uit. Daarmee is deze deskundigheid op het meldpunt versterkt. Meldingen die binnenkomen worden afhankelijk van de aard van de melding en de verwachtte aanwezigheid van hulpverlening verwerkt tot een OGGzmelding, een meldpuntactie of tot de registratie van een adviesgesprek. Meldingen worden rechtstreeks vanuit het meldpunt doorgezet naar de OGGz-netwerken. Bij Meldpuntacties wordt de melding eerst geïnventariseerd bijvoorbeeld wanneer er (vermoeden is dat er) een actief hulpverleningscontact is. Wanneer mogelijk worden gemelde signalen doorgegeven aan de hulpverlening met de afspraak dat deze het meenemen in hun aanpak. Mede door deze werkwijze zijn er minder meldingen doorgezet naar de OGGz-netwerken. Er zijn 154 meldpuntacties uitgevoerd in 2013.Daarnaast zijn er 85 adviesgesprekken geregistreerd. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de gemelde problematiek niet dusdanig is dat actie vanuit het OGGz is geïndiceerd. Vaak wordt men verwezen naar huisarts of algemeen maatschappelijk werk. Deze gesprekken vonden in voorgaande jaren ook plaats maar door invoering van het nieuwe cliëntvolgsysteem worden deze nu ook geregistreerd. Dat geldt ook voor een deel van de uitgevoerde Meldpuntacties. Deze werkwijze zullen de OGGz-voorzitters samen met meldpuntmedewerkers en OGGznetwerkleden verder uitbreiden in Dit sluit aan bij de ontwikkeling, mede ingegeven door decentralisaties in het sociale domein, dat het OGGz een vangnet moet blijven voor zij die uitvallen in de reguliere hulpverlening of daar niet aankomen. 7. Publieke gezondheid asielzoekers Drenthe Gezinslocatie Emmen De gevolgen van strikter uitzetbeleid van de IND worden zichtbaar. Er zijn iets meer uitzettingen van gezinnen ten opzichte van Overigens nog lang niet zoveel als de IND had verwacht. De instroom is onvoorspelbaar gebleven. Waar er in deze gezinslocatie een grote doorstroom werd verwacht, bleef dit achter bij de verwachting. Dit komt door langere uitzetprocedures. Er is sprake van voortgaande traumatisering van ouders en kinderen door angst voor gedwongen vertrek waardoor de angst van individuen elkaar versterkt. Hierdoor is er meer psycho-sociale zorg ingezet door alle partijen op het centrum. De problematiek is langduriger, heviger en de tweede lijn wordt relatief vaker dan op een AZC ingezet. AZC Zweeloo In dit AZC is zeer veel doorstroom en daarmee veel zijn er veel intakes van 4-19 jarigen geweest. Gezinshereniging van grote Somalische gezinnen, kort verblijf van Syrische gezinnen. We hebben het landelijke advies gevolgd om Syrische kinderen met voorrang te vaccineren voor polio. 35

116 omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal asielzoekers (totaal) Aantal asielzoekerscentra Aantal asielzoekers (4-19 jarigen) Instroom asielzoekers (4-19 jarigen) Aantal AMV in KWE/KWG Aantal KWE/KWG Forensische geneeskunde Onderstaande tabel geeft de verrichtingen forensische geneeskunde in 2013 weer. Tabel 2.5 Omschrijving Arrestantenzorg Telefonisch consult Letselbeschrijving Slachtoffer/daderonderzoek bij zedendelicten Bloed- en DNA-afnamen urinetesten Lijkschouwingen Euthanasie Uitstelverklaringen lijkbezorging NODO meldingen Consultatie Bijzondere advisering NODO procedure Benoemingen 1 4 Gerechtelijk deskundige Totaal Tabel 2.6 Analyse kengetallen Het aantal verrichtingen in het kader van arrestantenzorg is teruggelopen. Dit heeft te maken met het sluiten van PI de Grittenborgh. Het gaat hier om de medische zorg voor gedetineerden in de PI s in Drenthe tijdens de ANW-uren (Avond, Nacht en Weekend uren). GGD Drenthe verricht in dit kader werkzaamheden voor de FMMU (Forensisch Medische Maatschappij Utrecht). Het aantal letselbeschrijvingen is wat gedaald. Het aantal lijkschouwingen is wat toegenomen, het aantal keren euthanasie is min of meer gelijk gebleven. Hiervoor is geen duidelijke oorzaak te benoemen. Bijzondere advisering in het kader strafrechtelijke onderzoeken is beduidend toegenomen. Per 1 januari 2014 is de NODO-procedure 2 zoals deze vanaf 1 oktober 2012 van kracht was beëindigd. Er zijn in 2013 vier NODO-procedures uitgevoerd door GGD Drenthe. Op basis van een landelijke evaluatie is gebleken dat de doelstelling, het opsporen van overlijden ten gevolge van 2 NODO staat voor Nader Onderzoek DoodsOorzaak bij minderjarigen en is een procedure die als apart artikel in de Wet op de Lijkbezorging is opgenomen. Het doel van de NODO-procedure is om meer onderzoek te doen naar en kennis te 36

117 kindermishandeling, niet is gehaald. Landelijk zijn in 40 onderzoeken slechts 2 gevallen van een niet-natuurlijke doodsoorzaak gevonden waarbij de oorzaak geen verband hield met kindermishandeling. Wél is gebleken dat er op het gebied van de volksgezondheid wel belangrijke opbrengsten waren, namelijk ten behoeve van rouwverwerking bij ouders door kennis van de doodsoorzaak, incidentele opsporing van genetische aandoeningen en de kwaliteit van de zorg. De bestaande opzet was volgens de deelnemende organisaties niet werkbaar. Te arbeidsintensief, te emotioneel belastend en tekortschieten van financiële middelen. Omtrent het vervolg van de NODO-procedure is nog veel onduidelijkheid. De NODO-procedure heeft een wettelijke basis in de Wet op de Lijkbezorging. Vooralsnog zullen de bepalingen uit de Wet op de Lijkbezorging onveranderd blijven en zullen de betrokken departementen en de deelnemende organisaties, waaronder de GGD, bekijken hoe hiermee kan worden omgegaan. Overige activiteiten/ontwikkelingen In Noord-Nederlands verband lopen de bijscholingsavonden inmiddels als een geoliede machine. De avonden worden goed bezocht en als goed geëvalueerd. In het kader van regionalisering/nationalisering van de Politie is de projectgroep (Groningen/Fryslân/Drenthe) verder gegaan met het uitwerken van de uniformering op het gebied van werkwijzen, automatisering en tariefstelling. Er wordt gekoerst om op 1 juli 2014 het Noord Nederlandse registratiesysteem werkend te hebben. Zowel de Politie als het Openbaar Ministerie zijn bij deze processen betrokken. 9. Vaccinaties In 2013 zette de lichte daling van het aantal 1 e consulten bij de reizigersspreekuren door. De daling werd met name gezien in de maand juni. In de overige maanden zijn nagenoeg hetzelfde aantal cliënten gezien als in Deze daling is waarschijnlijk veroorzaakt door een combinatie van interne en externe factoren. Extern gaat het dan vooral over de economische crisis waardoor er nog steeds minder vaak en ver gereisd wordt. Intern was er sprake van langdurige uitval van personeel, wat onvoldoende opgevangen kon worden en waardoor we juist ook in de maand juni minder extra spreekuren konden openen dan gewild. Het aantal beroepsvaccinaties (individueel) tijdens de vaccinatiespreekuren daalde ook ten opzichte van de begroting. Dit heeft wellicht te maken met een zekere verzadiging van het aantal medewerkers in de zorg en dienstverlening die reeds gevaccineerd zijn. In Drenthe worden veel scholieren die in de zorg gaan werken al tijdens hun stage gevaccineerd. Na vaccinatie ontstaat levenslange bescherming. krijgen over de doodsoorzaak bij overleden kinderen. Deze nieuwe kennis kan ingezet worden voor preventie t.a.v. kinderen in Nederland m.b.t. onverwacht en onverklaard overlijden. De procedure wordt uitgevoerd door een specifiek opgeleide NODO-forensisch arts. Voor de uitvoering van de procedure werken we samen met de GGD Fryslân, Groningen, Twente en IJsselland. Gezamenlijk wordt een 24- uurs bereik- en beschikbaarheid gewaarborgd. Het daadwerkelijke NODOonderzoek bij overleden kinderen vindt plaats in één van de twee NODO-centra (ziekenhuizen) in Nederland, te weten Amsterdam en Utrecht. 37

118 Preventie Naast de vaccinatiespreekuren en de uitvoering van de beroepsvaccinaties hebben we tal van preventieve activiteiten ondernomen. Zo hebben we opnieuw drie dagen op Groningen Airport Eelde gevaccineerd en zijn we gestart met het versturen van nieuwsbrieven naar reisbureaus om het bewustzijn ten aanzien van het belang van vaccinaties te vergroten bij medewerkers van reisbureaus. We hebben ansichtkaarten (met informatie over vaccinaties op reis) naar de 12 gemeenten in Drenthe gestuurd om uit te delen bij de loketten waar paspoortuitgifte plaatsvindt. We hebben een poster & flyer ontwikkeld en verspreid onder diverse specialistische afdelingen binnen de Drentse ziekenhuizen om reizigers, die een verminderde immuniteit hebben door een chronische ziekte, te adviseren met betrekking tot reizigersvaccinaties. Tot slot hebben de medewerkers van de GGD en Fryslân, Groningen en Drenthe gezamenlijk een bijscholingsdag gevolgd waar de (verbetering van de) communicatie en voorlichting tijdens de vaccinatiespreekuren centraal stond. Eerder in 2013 hadden de Noord-Nederlandse medewerkers ook al een aantal sessies met betrekking tot intercollegiale toetsing bij elkaar gedaan, waarover tijdens deze bijscholingsdag een terugkoppeling plaatsvond. In 2013 is ook nog gezocht naar manieren om de website van de GGD beter vindbaar te maken voor reizigers. Er zijn diverse mogelijkheden geïnventariseerd. In 2014 zal hier verder vervolg aan gegeven worden. omschrijving begroot realisatie verschil 2013 Aantal 1 e consulten reizigersadvisering Aantal vervolgconsulten Aantal (individuele) consulten beroepsvaccinaties Aantal telefonische- en spoedconsulten Totaal consulten tijdens spreekuren Aantal beroepsvaccinaties op locatie (grote groepen) Aantal bloedonderzoek op locatie (grote groepen) Aantal consulten per FTE 1.515* *Uitgaande van begrote consulten en 4,62 fte (totaal aantal fte s op productgroep Vaccinaties, dus inclusief secretaresses e.d.). Tabel

119 10. Financiële verantwoording bij het programma Additioneel Onder het programma Additioneel vallen de volgende producten: Logopedie, Contactmoment adolescenten, Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA), Huiselijk Geweld (HG), OGGZ, Vaccinaties, Forensische Geneeskunde, Transitie Jeugdzorg, additionele GB-projecten, additionele EPI-projecten. Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat Additioneel 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Mutatie reserves/voorzieningen Productiekosten Opbrengsten additioneel jeugd Opbrengsten additioneel overig Overige opbrengsten Resultaat vorig Jaar Totaal 05 Additioneel Het positieve resultaat van wordt met name veroorzaakt door de volgende producten: Publieke Gezondheid Asielzoekers De ene helft hiervan heeft betrekking op een positieve afrekening 2012 en de andere helft heeft betrekking op Het voordeel van 2012 betrof een nabetaling in 2013 op basis van de werkelijke instroom in Op personele inzet kon toen niet meer gestuurd worden. In 2013 heeft er een verrekening plaats gevonden naar aanleiding van een rekenfout door GGD Nederland. De extra gelden kwamen door de verhoogde instroom. Hierop hebben zowel de arts als de verpleegkundige per week extra uren gemaakt om aan de termijn afspraken te kunnen voldoen. Door de onzekerheid of er een nieuw contract zou worden afgesloten tussen de COA en GGD Nederland hebben er geen grote investeringen plaats gevonden. Nu er wel sprake is van een nieuw contract vanaf , zijn deze investeringen alsnog gewenst in Forensische Geneeskunde Minder afschrijvingen ( ) dan begroot doordat een investering nog niet heeft plaatsgevonden. Deze investering betreft een nieuw registratiesysteem. Het is nog steeds onduidelijk of de politie, de grootste opdrachtgever, een contract gaat afsluiten met de GGD en om de forensische zorg te gaan leveren. In de eerste maanden van 2014 wordt hier duidelijkheid over verwacht. Het is niet opportuun te investeren in een nieuw systeem voordat duidelijk is of we de werkzaamheden nog mogen uitvoeren. Om geen tijd te verspillen, is er wel een werkgroep op Noord- Nederlandse schaal opgestart om alvast de wensen en de eisen van een nieuw registratieprogramma te gaan formuleren, mochten we de opdracht wel gaan krijgen. 39

120 Huiselijk Geweld In 2013 hebben er veel personele wisselingen plaatsgevonden door onder andere ziekte. Het vinden van goede vervanging op diverse functies heeft enige tijd gekost. Daarmee bestaat dit positieve resultaat voornamelijk uit niet ingevulde vacatureruimte in deze tussen periode. Daarnaast zijn niet alle medewerkers ingeschaald in de maximale trede waardoor het resterende bedrag verklaard wordt. Vaccinaties Het positieve resultaat bij de vaccinaties is grotendeels te verklaren doordat er minder afschrijvingskosten waren met betrekking tot software. Het huidige softwarepakket zal naar verwachting binnen nu en 3 jaar vervangen worden echter de voortgang daaromtrent is onderhevig aan de landelijke ontwikkelingen op dit vlak. GGD Drenthe is ook vertegenwoordigd in de landelijke werkgroep reizigerszorg waar dit ook een onderwerp van gesprek is, met name om te kijken in hoeverre we hier gezamenlijk in op kunnen trekken om onder andere financieel voordeel te behalen. Daarnaast zijn de inkoopkosten van vaccins iets lager dan in de voorgaande jaren, een resultaat uit de gezamenlijke aanbesteding van de inkoop van vaccins met GGD Fryslân en GGD Groningen. Daartegenover hebben we een grotere groep cliënten met betrekking tot beroepsvaccinaties (op locatie) gevaccineerd, wat hogere inkomsten opleverde dan begroot. 40

121 Paragraaf Bedrijfsvoering Communicatie Het jaar 2013 was het jaar van communicatie rondom de verhuizing, de komst van JGZ 0-4 jaar en de aanpassing van de huisstijl. We brachten 42 nieuwsberichten uit en zochten voor tal van onderwerpen de samenwerking met kranten, radio en tv. Sommige berichten waren enkel informerend: gezondheidsonderzoek voor volwassenen en jongeren, de Academische Werkplaats Noord Nederland en inloopspreekuren voor reizigersvaccinatie. Andere berichten hadden naast een informerend doel ook een preventief doel. Wij noemen in dit kader: berichtgeving over de ziekte van Lyme, de eikenprocessierups, de Aziatische tijgermug en de winterregeling. Tevens brachten wij in 2013 een digitale nieuwsbrief uit voor de ambtenaren van de 12 gemeenten. In deze nieuwsbrief worden zij op de hoogte gehouden over actualiteiten rondom Medische Milieukunde en Infectieziekten bestrijding. De nieuwsbrief komt vooralsnog vier keer per jaar uit. Kwaliteit We beschikken over een kwaliteitssysteem waarmee informatie wordt geborgd uit de procesvoering, klachten van cliënten, incidenten en verbetervoorstellen, audits, klantonderzoek en beoordelingen van klanten / ketenpartners. Op beleidsmatig niveau zijn de kwaliteitssystemen van GGD en GHOR samengevoegd. Audits en HKZ-certificering De GGD Drenthe heeft, als vierde GGD in het land, in november 2013 opnieuw het HKZ-certificaat Preventieve gezondheid behaald en de GHOR is wederom gecertificeerd. Voor de medewerkers van de GGD en de GHOR betekent de HKZ certificering dat zij de processen goed op orde hebben, zicht hebben op de wensen van de klant en de geplande resultaten behalen. Ter ondersteuning van de certificering maar vooral om de verbetercyclus in alle facetten te doorlopen heeft de GGD een goedwerkend systeem van interne audits. In 2013 werden 18 interne audits afgenomen. De hieruit voortgekomen verbeterpunten zijn actief opgepakt. Klachten Er zijn in 2013 zeven klachten van cliënten geregistreerd. Het klachtenproces bestaat uit een bemiddelingstraject en indien de klacht niet naar tevredenheid van de indiener is opgelost behandeling door de externe klachtencommissie. In 2013 is één klacht doorgeleid naar deze klachtencommissie. De overige klachten zijn opgelost via bemiddeling. Klachten per Organisatieonderdeel Aantal Omschrijving Gezondheid & Veiligheid 3 Professioneel handelen Gezondheid & Maatschappij 1 Werkwijze, organisatorisch Jeugdgezondheidszorg 2 1 Professioneel handelen Organisatorisch Tabel

122 Klanttevredenheid GGD Drenthe meet langs diverse kanalen de tevredenheid van klanten en ketenpartners. In het algemeen is de waardering van onze klanten gemiddeld tot groot. Verbeteringen worden, daar waar mogelijk, direct ingezet. Signalen en verbeterpunten Medewerkers van de GGD zijn alert op signalen van cliënten en registreren deze in een geautomatiseerd systeem. Verbeterpunten hieruit worden snel opgelost door medewerkers en management. In 2013 zijn 18 signalen geregistreerd, het grootste deel hiervan betreft JGZ, wat gezien het aantal klantcontacten te verwachten is. signalen per organisatieonderdeel aantal omschrijving Gezondheid & Veiligheid 1 Organisatorisch; kosten Gezondheid & Maatschappij 1 Organisatorisch; bereikbaarheid Jeugdgezondheidszorg 16 Organisatorisch (planning) en professioneel handelen Personeel en organisatie Tabel 2.9 Ten opzichte van 2012 is de formatie in 2013 in fte s per saldo gelijk gebleven. Wij hebben ook in 2013 actief gestuurd op formatie en bezetting. Het ziekteverzuim is licht gestegen in 2013; dit is een ontwikkeling die wij goed in de gaten houden. omschrijving Formatie in fte per 31 december Indiensttredingen (in personen) Uitdiensttredingen (in personen) Ziekteverzuim 4,72% 4,64% Tabel 3.0 Herziening beloningsbeleid Eind 2013 is er een akkoord met de vakbonden bereikt over de tussenmaatregel afschaffing van het automatisme voor het doorlopen van de uitloopschaal voor medewerkers die op en na 1 januari 2014 in dienst van de GGD Drenthe komen. De tussenmaatregel blijft gelden totdat er overeenstemming is over de totale herziening van het beloningsbeleid. In een tripartite overeenkomst tussen de ondernemingsraad, de vakbonden en de directie zijn heldere afspraken gemaakt over welke producten in 2014 worden opgeleverd betreffende herziening beloningsbeleid. Basis op orde In 2013 zijn diverse stappen gezet in de optimalisering van het personeelsbeheer. In samenwerking met een externe partij is een eerste stap gezet in de herinrichting van het personeelsinformatiesysteem. Komend jaar gaan we hier een vervolg aan geven waardoor er een volgende efficiencyslag wordt gerealiseerd. De afdeling P&O werkt sinds halverwege 2013 met RAP 42

123 (Rechtspositie Ambtelijk Personeel) begin 2014 zal Rap opengesteld worden als raadpleegsysteem voor medewerkers. Ander onderdeel van basis op orde is het op orde brengen van een aantal functiebeschrijvingen. Hiervoor zoeken wij samenwerking met een externe partij, voor de zomer 2014 zal de opdracht zijn afgerond. Vorming Training en Opleiding In 2013 is er een nieuw opleidingsbeleidsplan en uitvoeringsregeling gemaakt, waarin de nieuwe caoafspraak over het individuele loopbaanbudget belegd is. Managers hebben hun opleidingsplannen via een nieuw format ingediend waardoor er beter zicht gaat ontstaan op wensen en vormen van opleiden. Komend jaar zal worden gebruikt om meer in-company trainingen in te gaan kopen, ook in samenwerking met de VRD. Integratie JGZ 0-4 jarige Icare Afgelopen jaar is er hard gewerkt om de overkomst van 100 Icare JGZ medewerkers per 1 januari 2014 goed te laten instromen. De GGD Drenthe heeft voor dit traject een projectleider personeel aangetrokken. Er is een sociaal convenant gesloten met de vakbonden en er is ruim aandacht besteed aan communicatie door middel van nieuwsbrieven en informatiebijeenkomsten voor medewerkers. Door de integratie JGZ 0-4 jarige en de komst van 100 nieuwe medewerkers heeft het Algemeen Bestuur goedkeuring gegeven aan uitbreiding van een aantal overheadfuncties. Binnen P&O worden een senior P&O-adviseur en een P&O-adviseur geworven. Allereerst zoeken we binnen de 12 gemeenten en de provincie Drenthe. Medewerkers Tevredenheid Onderzoek In vervolg op het MTO dat eind 2012 binnen de GGD is gehouden, is in 2013 een plan van aanpak gemaakt en besproken door managementteam en ondernemingsraad. De in gezamenlijkheid vastgestelde thema s hebben de nodige aandacht gekregen en zullen in 2014 verder onder de aandacht blijven. ICT en Facilitair Het afgelopen jaar heeft vooral in het teken gestaan van de verhuizing naar de Mien Ruysweg. De medewerkers van de Hulpverleningsdienst Drenthe (HVD), Brandweer Assen en de GGD waren intensief betrokken bij de keuzes voor de inrichting van het gebouw en eisen ten aanzien van de ICT infrastructuur. De bouw van de nieuwe huisvesting is gebeurd onder regie en verantwoordelijkheid van de gemeente Assen. De inrichting van het gebouw, inclusief een ICT/Telefonie platform gebeurde onder regie van de drie organisaties die de huisvesting hebben betrokken. De samenwerking omvatte de gezamenlijke aanbesteding van het ICT-platform en de facilitaire inrichting. Hierdoor kon optimaal gebruik worden gemaakt van schaalvoordelen en ontdubbelingen in apparatuur en software. Ondanks de scherpe planning zijn de verhuizing en de ingebruikname van het nieuwe ICT platform goed verlopen en is het project binnen de gestelde tijdskaders en de projectbegroting gerealiseerd. Vanaf de zomer 2013 werden de afdelingen ICT en Facilitaire Zaken ingezet voor het project Integrale Jeugdgezondheidszorg. Per 1 januari 2014 werd dit voor 8 van de 12 gemeenten aan GGD Drenthe overgedragen. Dit impliceert dat GGD Drenthe het beheer over 36 JGZ-locaties in de provincie overgedragen krijgt. Het eerste kwartaal van 2014 zullen wij het beheer feitelijk overnemen. 43

124 Financiële verklaring bij het programma Bedrijfsvoering Programma 2013 Kosten-/ opbrengstengroep Primitieve begroting 2013 Gewijzigde begroting 2013 Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat Bedrijfsvoering en middelen 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Mutatie reserves/voorzieningen Bijdragen gemeenten Resultaat vorig Jaar Totaal 06 Bedrijfsvoering De lagere kosten voor salarissen en sociale lasten zijn vooral ontstaan door niet ingevulde formatieruimte, die voor een deel in 2014 als bezuiniging wordt ingezet. In 2013 hebben we deze ruimte gebruikt voor het oplossen van een aantal knelpunten. De extra overige personeelskosten hebben betrekking op extra inhuur en voorbereidingskosten voor de overgang naar de nieuwe huisvesting en de komst van 100 voormalig Icare personeelsleden. De kosten worden gedekt door een onttrekking aan de reserves Ondersteuning middelen, Voorbereiding nieuwbouw en de Algemene reserve. Dit geldt ook voor de uitzetting op huisvestings- en algemene kosten. 44

125 Paragraaf Weerstandsvermogen In deze paragraaf gaan wij in op het weerstandsvermogen van de GGD. Met weerstandsvermogen wordt de relatie bedoeld tussen enerzijds de middelen en mogelijkheden die de GGD heeft om niet begrote kosten te dekken en anderzijds de risico s die van betekenis kunnen zijn ten aanzien van de financiële positie. De weerstandscapaciteit In dit onderdeel is geïnventariseerd in welke mate de GGD in staat is de risico s in financiële zin op te vangen. In algemene zin is een overheidsorganisatie in staat haar niet begrote financiële risico s te dekken uit: Opgebouwde reserves; Stille reserves die op korte termijn materieel kunnen worden gemaakt; Onbenutte belastingcapaciteit; Structurele ruimte in de begroting. In de situatie van de GGD kan alleen een beroep worden gedaan op de opgebouwde reserves. Stille reserves ontstaan alleen bij kapitaalintensieve bedrijven, die materiële of andere activa lager hebben gewaardeerd dan de feitelijke waarde. De GGD is een kapitaalarm bedrijf en heeft geen grote investeringen met balanswaardes die lager liggen dan de werkelijke waarde. Ook kunnen we geen eigen belasting heffen; van onbenutte belastingcapaciteit is geen sprake. Als laatste is er geen sprake van structurele ruimte in de begroting; wij hanteren al enige jaren de 0-lijn ten aanzien van de inwonerbijdrage voor de basistaken. Concreet betekent dit dat de GGD alleen een beroep doen op de opgebouwde reserves. De reservepositie per 31 december 2013 was inclusief het te bestemmen resultaat van 2013 ad Om te kunnen beoordelen of de opgebouwde reservepositie zich juist verhoudt tot de financiële risico s wordt de ratio weerstandvermogen gehanteerd die ontwikkeld is door het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement samen met de universiteit Twente. De ratio wordt berekend door het aanwezige weerstandvermogen te delen door de financiële totaalwaardering van de risico s. Bij de beoordeling van het weerstandsvermogen wordt de volgende tabel gehanteerd: Ratio weerstandsvermogen Waardering >2 Uitstekend 1,4<X<2,0 Ruim voldoende 1,0<X<1,4 Voldoende 0,8<X<1,0 Matig 0,6<X<0,8 Onvoldoende <0,6 Ruim onvoldoende Op balansdatum is de ratio van de GGD: / = 1,41. Dit wordt door het Nederlands Adviesbureau voor risicomanagement als ruim voldoende aangemerkt. Tabel

126 Risicobeleid Bij GGD Drenthe voeren wij actief risicobeleid. Dat betekent dat wij ons voortdurend bewust zijn van risico s en daar systematisch mee om wensen te gaan. Het belangrijkste voorbeeld hiervan is dat wij veel waarde hechten aan de HKZ-certificering. Die certificering betekent onder meer dat in alle geledingen van de organisatie medewerkers zich bewust moeten zijn van procesrisico s en daar ook actief op dienen te anticiperen. Een en ander moet worden vastgelegd in handelingsprotocollen, werkbeschrijvingen en het proactief in kaart brengen van alle mogelijke risico s. Ten aanzien van de grootste risico s, zijn de mogelijke bezuinigingen/taakstellingen en de veranderende rol bij de transities in het gemeentelijke domein, realiseren wij ons dat GGD Drenthe een organisatie is van en door de Drentse gemeenten (verlengd lokaal bestuur). Dat betekent dat onze organisatie moet kunnen anticiperen op lokale ontwikkelingen binnen die gemeenten. Dit zien wij dan ook niet zozeer als een risico, maar meer als een gegeven. In ons personeelsbeleid sturen wij op een gezonde verhouding tussen vast personeel en een flexibele schil daaromheen. Aan het eind van 2013 is die verhouding ongeveer 80 20, wat betekent dat 80% van de medewerkers een vast contract heeft en 20% van de medewerkers een tijdelijk contract. Deze verhouding wensen wij ook de komende jaren te hanteren, zodat wij in staat zijn goed te anticiperen op groei- en krimpbewegingen. Ten slotte vereist een aantal risico s directe maatregelen in Denk daarbij het op orde brengen van de piketregeling, het contractbeheer, de toepassing van de reiskostenregeling, een analyse van de beveiligingsrisico s op het gebied van automatisering en het opstellen van een daarbij behorend informatiebeveiligingsplan. Risico-inventarisatie per balansdatum Uit onderstaande tabel blijkt dat alle risico s zijn gewogen naar kans dat ze zich kunnen voordoen en de financiële impact die ze voor GGD Drenthe kunnen hebben. Op geld gewaardeerd betekent dit een bedrag van , waarvan de bezuinigingen/taakstellingen ad en de verkleining van onze rol bij de transities in het gemeentelijke domein ad de grootste risico s vormen. Bij het inventariseren van de risico s hebben wij het voorzichtigheidsprincipe in acht genomen, wat betekent dat wij rekening houden met alle mogelijke risico s op balansdatum. Overigens onderkennen wij dat nooit alle risico s zich tegelijkertijd zullen voordoen. 46

127 proces risico Kans grote calamiteit waardoor reguliere zeer klein GGD-breed dienstverlening in gevaar komt (0-20%) Bezuiniging/taakstelling gemeente zeer groot GGD-breed (80-100%) langdurige uitval geautomatiseerd zeer klein GGD-breed systeem (0-20%) aanbesteding forensische zorg zeer groot forensisch (80-100%) kostendekkendheid tarieven klein diverse (20-40%) mobiliteitskosten personeel zeer groot GB (80-100%) niet halen werkplan (ziekte, uitval zeer klein GGD-breed op organisatieniveau)) (0-20%) niet uitvoeren alle inspecties klein inspectie KO (20-40%) Klacht schending privacy klein GGD-breed (20-40%) Organisatieontwikkeling (daling zeer klein MT productie) (0-20%) arts niet bereikbaar bij acute zorg zeer klein Forensisch (0-20%) crisisorganisatie, piketregeling niet zeer klein GROP op orde (0-20%) niet nakomen afspraken nieuw zeer klein P&O beloningsbeleid (0-20%) onderzoeken niet goed uitgevoerd zeer klein EPI (0-20%) rol verkleint bij de transities gemiddeld OGGZ/HG/JGZ/GB (40-60%) beveiliging informatiesysteem klein GGD-breed (20-40%) contractbeheer groot GGD-breed (60-80%) kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling personeelsbestand ten aanzien van verwachte klein GGD-breed dienstverlening (20-40%) GGD-breed toepassing en controle reiskostenregeling en onkostenvergoeding (werkostenregeling) groot (60-80%) financiële bandbreedte Incidenteel/ structureel bedrag zeer klein (<50.000) i groot ( mln.) s klein ( ) i klein ( ) s klein ( ) s klein ( ) s zeer klein (<50.000) s klein ( ) i zeer klein (<50.000) i zeer klein (<50.000) i zeer klein (<50.000) i zeer klein (<50.000) s gem ( ) s klein ( ) s zeer groot (>1 mln.) s klein ( ) i klein ( ) i gem ( ) s gem ( ) i Totaal risico's

128 Paragraaf Financiering Op grond van artikel 3 lid 3 van het Treasurystatuut Gemeenschappelijke regeling GGD Drenthe nemen wij jaarlijks een paragraaf financiering op. In het Treasurystatuut zijn doelstellingen, richtlijnen en limieten opgenomen ten aanzien van het uitzetten en aantrekken van financieringsbehoeften. Doestelling van ons Treasurystatuut is het maximaliseren van renteopbrengsten en het minimaliseren van rentekosten gegeven een bepaald risicoprofiel alsmede het zorgen voor voldoende liquiditeiten binnen de organisatie. Ten aanzien van het risicoprofiel is de richtlijn opgenomen dat wij alleen gelden uitzetten bij instellingen met een zogenaamde triple A-status, de meest betrouwbare bankinstellingen in Nederland. Na de bankencrisis is een aantal instellingen teruggeplaatst naar een dubbele A-status. Alleen de Bank voor Nederlandse gemeenten (BNG) heeft zijn triple A-status behouden, wat betekent dat wij overtallige middelen alleen uitzetten bij die bank. Met de invoering van het schatkistbankieren eind 2013 dienen wij, net als alle andere lokale overheden, onze overtollige middelen naar een gereserveerde rekening bij de BNG over te boeken. Uit deze overtollige middelen voorziet het Rijk zich in een deel van haar financieringsbehoefte. Ten aanzien van de financiering volgt ons Treasurystatuut de wet Financiering decentrale overheden. De wet regelt de verhouding tussen langlopende en kortlopende geldleningen. De GGD heeft tot op heden een overschot aan liquide middelen en geen langlopende geldleningen afgesloten. 48

129 Overzicht van baten en lasten Baten/Lasten Programma 2013 Primitieve begroting 2013 Begroting 2013 na wijzigingen Resultaat 2013 Verschil 2013 Resultaat 2012 Baten 01a Beschermen b Beschermen - derden Bevorderen Bewaken Jeugd Additioneel Bedrijfsvoering en middelen Overige Totaal Baten Lasten 01a Beschermen b Beschermen - derden Bevorderen Bewaken Jeugd Additioneel Bedrijfsvoering en middelen Overige Totaal Lasten Reserveringen 01a Beschermen Bevorderen Bewaken Jeugd Additioneel Bedrijfsvoering en middelen Overige Totaal Reserveringen Eindtotaal

130 Resultaatsverklaring op hoofdlijnen In de navolgende tabel verklaren we op hoofdlijnen op welke wijze het positieve resultaat van tot stand is gekomen. Het belangrijkste voordeel is ontstaan op de personeelskosten. Een deel van de toegestane formatie is in 2013 niet ingevuld. Enerzijds zijn wij kritisch geweest op het invullen van vacatures bij de ondersteunende functies vanwege de op handen zijnde samenwerking met de Veiligheidsregio. Anderzijds is gebleken dat een aantal vacatures moeilijk in te vullen is en er ook niet altijd tijdelijke inzet mogelijk is. Vooral goede artsen en verpleegkundigen zijn moeilijk te vinden. Dit heeft gespeeld bij de productgroepen Infectieziektebestrijding, Jeugd en de GHOR. In een paar gevallen was er sprake van ouderschapsverlof of vertrek uit een functie, waarvoor geen directe vervanging mogelijk was en zijn taken blijven liggen dan wel zijn door andere medewerkers uitgevoerd. Per saldo is er een voordeel op de personeelskosten ontstaan van: Tweede belangrijke oorzaak van het meevallende resultaat is gelegen in het feit dat wij een deel van de bezuinigingstaakstelling 2014 al in 2013 hebben weten te realiseren. Voor een deel hadden we deze ruimte nodig voor het oplossen van een aantal knelpunten, maar een deel kon doorvloeien naar het resultaat. De bezuinigingstaakstelling 2014 bedraagt, na amendement van het Algemeen bestuur, structureel een bedrag van en is inmiddels in de begroting 2014 verwerkt. De gerealiseerde bezuiniging in 2013 heeft per saldo een voordeel opgeleverd van: In het verlengde hiervan is er nog een voordeel op de huisvestingskosten ontstaan. In 2010 is de locatie Emmen gesloten, maar is een deel van het budget bij de GGD gebleven, omdat toen al duidelijk was dat de huisvesting aan de Overcingellaan niet voldeed. De afgelopen jaren is deze ruimte gebruikt voor de voorbereidingskosten van de verhuizing naar de Mien Ruysweg. Dit jaar echter kon daarvoor ook een bestemmingsreserve worden ingezet, zodat de begrotingsruimte niet volledig nodig was en er een voordeel is ontstaan van: Op de kapitaallasten is door een tweetal oorzaken een voordeel ontstaan van: Enerzijds zijn een paar grote investeringen vertraagd omdat er geen duidelijkheid werd verkregen over aan aantal landelijke ontwikkelingen. Anderzijds zijn wij selectief geweest bij het plegen van vervangingsinvesteringen, vanwege de verhuizing naar de Mien Ruys laan. Er is doorgewerkt met investeringsgoederen waarvan de investeringstermijn al verstreken was Als laatste is het resultaat beïnvloed door een aantal incidentele posten: - Het treffen van een voorziening voor extra en niet voorziene aanpassingen van de TBC ruimten: - Positieve afrekeningen Publieke gezondheid asielzoekers over 2012 en 2013: - Meer inkomsten van het Rijksvaccinatieprogramma: - Voordeel doordat geld voor de nieuwe piketregeling nog niet kon worden besteed. De nieuwe piketorganisatie krijgt in 2014 zijn definitieve vorm: Overige verschillen per saldo Rekeningresultaat Voor een meer gedetailleerde verklaring van de resultaten per programma verwijzen wij u naar het desbetreffende programma in het jaarverslag. 50

131 Balans per 31 december 2013 (bedragen x 1.000) Referentie ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Kortlopende vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Totaal vaste passiva Vlottende passiva Kortlopende schulden Overlopende passiva Totaal vlottende passiva Totaal passiva

132 Algemeen Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is opgemaakt volgens de grondslagen van het Besluit Begroting en Verantwoording voor gemeenten en provincies. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De lasten en baten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan overlopende vakantiegeld-, verlofaanspraken. Vaste activa Materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. De materiële vaste activa worden lineair afgeschreven. Bij de gehanteerde afschrijvingstermijnen is het bepaalde in de Nota activeren, waarderen en afschrijven uitgangspunt geweest. In 2012 en 2013 heeft een vervroegde afschrijving plaats gevonden van op materiële activa, in verband met de nieuwe huisvesting aan de Groene Dijk. Voorraden De voorraad vaccinaties is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Kortlopende vorderingen, overlopende activa en liquide middelen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. Deze voorziening is bepaald op basis van de ouderdom van de vorderingen en op basis van individuele beoordeling. Reserves Reserves zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen Voorzieningen kunnen (conform de BBV) worden gevormd als sprake is van: - verplichtingen en verliezen, waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar wel redelijkerwijs ingeschat kan worden; - op balansdatum bestaande risico's, die kunnen leiden tot verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang al redelijkerwijs ingeschat kan worden; - toekomstige kosten, mits de oorsprong ligt voorafgaande aan de balansdatum en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal begrotingsjaren. 52

133 In 2012 is een voorziening getroffen als voorbereiding op de nieuwe huisvesting. Het ging om een bedrag van 58k voor dubbele huurlasten van de TBC ruimte. In 2013 komt daarbij een voorziening voor vervroegde afschrijving en kosten voor het herstellen in de oude staat van de TBC ruimte. Het gaat hierbij om een bedrag van 87k. Totaalbedrag aan voorzieningen per is 145k. De voorzieningen zijn getroffen in overleg met de accountant. Langlopende schulden De langlopende schuld is gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De langlopende schuld heeft een rente typische looptijd van één jaar of langer. Toelichting op de balans per 31 december 2013 VASTE ACTIVA Ref. 1 Materiële vaste activa (bedragen x 1.000) Omschrijving Afschrijv Aanschaf Cumulatieve Boekwaarde Mutaties 2013 Boekwaarde % Afschrijving Investeringen Desinv. Afschrijving Inventaris / verbouwingen Automatisering Technische installaties Medische apparatuur Wagenpark Totaal De investeringen betreffen alleen investeringen met een economisch nut. Ref. 2 Voorraden De voorraad vaccins is gestegen van 17 naar 23. Ref. 3 Kortlopende vorderingen (bedragen x 1.000) Specificatie kortlopende vorderingen Deelnemende gemeenten Overige vorderingen op openbare lichamen Debiteuren Voorziening dubieuze debiteuren Totaal

134 Ref. 4 Overlopende activa(bedragen x 1.000) Specificatie overlopende activa Vooruitbetaalde bedragen en borg Totaal Ref. 5 Liquide middelen(bedragen x 1.000) Vooruitlopend op het in werking treden van het schatkistbankieren zijn er in 2013 geen rekeningcourantgelden uitgezet in deposito. Overheidsinstellingen dienen namelijk hun liquide middelen beschikbaar te houden. Dit houdt onder meer in dat de centrale overheid een beroep kan doen op beschikbare liquide middelen van decentrale overheden, voordat zij leningen aantrekt op de geld- en kapitaalmarkt. Decentrale overheden zijn verplicht deze middelen beschikbaar te houden. De toekomstige tegenvallende opbrengsten zijn verwerkt in de meerjarenbegroting. Specificatie liquide middelen Kasgelden 1 1 Rekening-courant BNG Rekening-courant ABN-Amro 6 5 Totaal Ref. 6 Eigen vermogen (bedragen x 1.000) Stand per Terugstorting c.q. Toevoegingen Onttrekkingen Saldo per herbestemming Algemene reserve Bestemmingsreserves Te bestemmen resultaat Totaal

135 Ref. 7 Voorzieningen(bedragen x 1.000) In 2012 is een voorziening getroffen ten behoeve van dubbele huurlasten van de TBC ruimte. In 2013 komt daarbij een voorziening voor vervroegde afschrijving en kosten voor het herstellen in de oude staat van de TBC ruimte. Kosten aan de voorziening nieuwbouw en TBC zullen in 2014 worden onttrokken. Stand per Toevoegingen Onttrekkingen Saldo per Voorziening Nieuwbouw Voorziening Frictie Voorziening TBC Totaal Ref. 8 Langlopende schulden(bedragen x 1.000) Specificatie langlopende schulden Langlopende lening Totaal Dit betreft de financiering van de multifunctionele printerapparatuur. Ref. 9 Kortlopende schulden(bedragen x 1.000) Specificatie kortlopende schulden Crediteuren Totaal De toename in de crediteurenstand heeft voornamelijk te maken met afwikkeling van crediteuren ten aanzien van de nieuwbouw. 55

136 Ref. 10 Overlopende passiva(bedragen x 1.000) Specificatie overlopende passiva Vooruitontvangen projectgelden Nog te betalen bedragen/vooruitontvangen Belastingen en premieheffing Totaal Niet in de balans opgenomen verplichtingen GGD Drenthe heeft, in het kader van haar huisvesting, tot en met een verplichting van per jaar voor het huurcontract (inclusief servicekosten) van het pand aan de Mien Ruysweg in Assen. In de balans zijn niet de verplichtingen tot uitdrukking gebracht met betrekking tot de betaling van vakantietoeslagen van circa De verplichting voor overlopende verlofrechten is niet opgenomen. In de arbeidsvoorwaarden is een limiet gesteld voor overlopende verlofrechten van maximaal de helft van het basisverlof per persoon. Op basis van een inventarisatie is gebleken dat er in totaal uren openstaan boven deze limiet. Tegen een gemiddeld uurloon van 35 per werknemer zou dit een kostenpost van bij uitbetaling opleveren. GGD Drenthe is gezamenlijk met de Veiligheidsregio Drenthe een verplichting aan gegaan voor technisch beheer van de kantoorautomatisering. Looptijd is tot en met 30 november Verplichting per jaar voor GGD Drenthe bedraagt GGD Drenthe is gezamenlijk met de Veiligheidsregio Drenthe een verplichting aan gegaan voor software en licenties. Looptijd is tot en met 31 oktober Verplichting per jaar voor de GGD Drenthe bedraagt GGD Drenthe is een contract aangegaan met met Icare per Als gevolg hiervan heeft GGD Drenthe een aantal verplichtingen overgenomen van Icare, dit zijn: huurverplichtingen, leaseverplichtingen en personeel. Dit laatste betekent dat er 100 JGZ medewerkers in dienst zijn getreden bij GGD Drenthe. De overname van Icare brengt frictiekosten met zich mee. Van deze frictiekosten is in 2013 al een bedrag van als schuld verwerkt in de balans

137 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Op grond van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) dienen publieke organisaties de inkomens te publiceren van haar topfunctionarissen. Over 2013 verantwoorden we de inkomens van de beide directeuren en van de leden van het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur. Bij de samenstelling van de in deze paragraaf opgenomen verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de Beleidsregels toepassing WNT d.d. 27 februari 2014, inclusief de wijziging van 12 maart 2014, van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd. alleen invullen bij (gewezen) topfunctionaris Naam (gewezen) topfunction aris (ja/nee) met dienstbetrekking (ja/nee) belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn duur van het omvang van het dienstverband in dienstverband in het jaar het jaar (in dagen) (fte) Totale (herrekende) functie(s) beloning bezoldiging WNT norm noot Aart van Walstijn Directeur ja ja Bram Anker Directeur a.i. ja nee , a. Noot a. Per 1 juli 2013 is de heer Anker voor een half jaar voor drie dagen per week gecontracteerd als interimdirecteur. Contracten voor een half jaar of korter vallen niet onder de WNT. In het najaar van 2013 is de GGD een wervings- en selectieprocedure voor een nieuwe directeur gestart. De procedure heeft niet geleid tot een benoeming. Om die reden heeft het Dagelijks Bestuur de heer Anker verzocht de functie een jaar langer te vervullen. Het nieuwe contract is opnieuw getoetst aan de WNT-norm. Daarbij hebben wij conform de regels ook zijn verdiensten over 2013 betrokken en het bedrag dat boven de WNT-grens gecompenseerd in Om deze reden is er geen vordering opgenomen op de interim-directeur. Het uiteindelijke resultaat is dat de heer Anker in anderhalf jaar tijd minder verdient dan de jaargrens van de WNT. Daarmee voldoen wij in onze optiek over de gehele periode aan doel en strekking van de WNT. 57

138 Leden Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur GGD Drenthe is een gezondheidsdienst op basis van een gemeenschappelijke regeling tussen de 12 Drentse gemeenten. Het Algemeen Bestuur van de GGD bestaat ook uit 12 leden, allen wethouders volksgezondheid. De leden van het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur zijn allen onbezoldigd lid uit hoofde van hun ambt als wethouder van één van de twaalf Drentse gemeenten. Het Algemeen Bestuur wijst uit zijn midden de leden van het Dagelijks Bestuur aan. Leden Algemeen Bestuur: Gemeente Aa en Hunze: de heer H.J. Dijkstra Gemeente Assen: de heer A.L. Langius (lid Dagelijks Bestuur) Gemeente Borger-Odoorn: de heer J.F.A. Alberts Gemeente Coevorden: mevrouw T. Pot-Eland Gemeente De Wolden: mevrouw M. Pauwels (lid Dagelijks Bestuur) Gemeente Emmen: mevrouw M.H. Thalens (voorzitter en lid Dagelijks Bestuur) Gemeente Hoogeveen: de heer K. Smid Gemeente Meppel: mevrouw M. Jansen Gemeente Midden-Drenthe: de heer H.A.M. van Hooft Gemeente Noordenveld: de heer O. Keizer Gemeente Tynaarlo: de heer L.M. Kremers Gemeente Westerveld: mevrouw A.M. Kleine Deters 58

139 Overzicht reserves ultimo Herbestemming in Toe Onttrek 2013 voegingen kingen Algemene reserve Bestemmingsreserves Bestemmingsreserve "Ondersteuning Middelen" Bestemmingsreserve "Voorbereiding Nieuwbouw" Bestemmingsreserve "Achtergesteld werk" Bestemmingsreserve "Verwachte mobiliteitskosten pers." Bestemmingsreserve "Risicoreservering" Bestemmingsreserve "Organisatieontwikkeling" Bestemmingsreserve "Egalisatie onderzoeken EPI" Totaal Reserves Te bestemmen resultaat Totaal Vermogen

140 Nota Reserves en Voorzieningen Het laatste deel van de jaarstukken is de nota Reserves en Voorzieningen. De basis van de gepresenteerde stand van deze nota is de besluitvorming in het Algemeen Bestuur zoals vorig jaar heeft plaatsgevonden. In deze geactualiseerde nota gaan we in op de door het dagelijks bestuur vastgestelde mutaties in De nota reserves en voorzieningen maakt een integraal onderdeel uit van de jaarrekening en daarmee van de vastgestelde jaarplancyclus. In de navolgende rapportages is de stand per reserve geschetst, inclusief de mogelijke ontwikkeling voor de vier daaropvolgende jaren. De besluiten van het bestuur uit 2013 zijn in deze rapportage verwerkt als zijnde goedgekeurd. Daarnaast geeft de rapportage de actuele stand aan van de reserves per 31 december Alle bedragen in de reserves zijn in duizendtallen. 60

141 Nummer: Financiële informatie Naam: Algemene Reserve Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 473 Toevoeging 0 Onttrekking -273 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 200 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari Te verwachten stortingen 174 Te verwachten onttrekkingen -127 Te verwachten stand per 31 december Mogelijke claims Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel De algemene reserve is ingesteld voor de dekking van nadelige rekeningresultaten, onvoorziene incidentele uitgaven en andere niet voorziene bedrijfsrisico s, voor zover hierin niet op andere wijze is voorzien. 2. Historische achtergrond Deze reserve is in het verleden gevormd door batige saldi en toevoegingen vanuit vervallen bestemmingsreserves. Het maximale niveau van de algemene reserve is in 2009 teruggebracht van 10% naar 5% van de omvang van de basistaken 3. Soort Reserve Structureel 4. Looptijd Startdatum 2002 Einddatum Niet bepaald 5. Benodigd peil Minimaal 0 Maximaal 5% basistaken 6. Storting Onder andere eventuele jaarrekeningsaldi. 7. Onttrekking De algemene reserve mag niet worden aangewend als structureel dekkingsmiddel. Onttrekkingen alleen via besluit Algemeen Bestuur. 8. Risicocalculatie Voor deze reserve wordt een maximum aangehouden van 5% van de jaarbegroting van het basistakenpakket (bufferfunctie). Het maximum voor 2013 bedraagt 424k. 9. Ontwikkelingsplanning Als het Algemeen Bestuur besluit om een deel van het resultaat van 2013 toe te voegen aan de reserve dan voldoet deze eind 2013 nagenoeg aan bestuurlijk vastgestelde norm van 5%. Het resultaat 2013 bedraagt Voorgesteld is om een bedrag van van dit resultaat toe te voegen aan de Algemene Reserve. In de prognose van de ontwikkeling is hiermee rekening gehouden. In 2014 zal het noodzakelijk zijn de gewenste omvang opnieuw te bezien, rekening houdende met de uitbreiding van het takenpakket van de GGD (overgang 0-4 jarigen zorg en de voorgenomen overgang van het Algemeen meldpunt kindermishandeling). 10. Algemene opmerkingen Indien het maximum zoals bij 8. omschreven overschreden wordt, zal het overschot uitgekeerd worden aan de gemeenten conform de verdeelsleutel behorende bij het betreffende boekjaar. 61

142 Nummer: Financiële informatie Naam: Ondersteuning middelen Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 215 Toevoeging 0 Onttrekking 100 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 115 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari 115 Te verwachten stortingen 0 Te verwachten onttrekkingen -115 Te verwachten stand per 31 december 0 Mogelijke claims Het resterende saldo ad. 115k te bestemmen voor tijdelijke ondersteuning van de P&O-functie, doorontwikkeling van het documentair managementsysteem en kwaliteitsverbetering van de serviceorganisatie Facilitair en ICT. Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Inzet ondersteuning middelenfunctie tijdens transitie naar nieuwbouw en integratie middelenfunctie met HVD. 2. Historische achtergrond De reserve huisvesting Emmen is in 2011 omgezet naar de reserve ondersteuning middelen. Dit kon omdat besloten is de huisvesting Emmen in 2010 af te stoten. 3. Soort Bestemmingsreserve Incidenteel 4. Looptijd Startdatum 1 januari 2012 Einddatum 31 december Benodigd peil Minimaal 10 Maximaal Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 7. Onttrekking Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. 8. Risicocalculatie N.v.t. 9. Ontwikkelingsplanning De reserve wordt in 2014 afgewikkeld en opgeheven. 10. Algemene opmerkingen Dit betreft de oude reservering huisvesting Emmen. 62

143 Nummer: Naam: Voorbereiding Nieuwbouw Financiële informatie Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 315 Toevoeging Additionele opslagen 81 Onttrekking Advieskosten -382 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 14 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari 14 Te verwachten stortingen 0 Te verwachten onttrekkingen -14 Te verwachten stand per 31 december 0 Mogelijke claims Voor het resterende saldo ad. 14k lopen financiële verplichtingen voor nagekomen kosten. Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Een zo optimaal mogelijke voorbereiding met betrekking tot de tijdsplanning, inrichting, voorbereiding ICT, facilitair, betrokkenheid medewerkers, communicatie enzovoort. 2. Historische achtergrond Met het besluit tot nieuwbouw krijgt de GGD te maken met een aantal voorbereidingskosten en zal externe deskundigheid nodig zijn en zullen o.a. mensuren van medewerkers die mee gaan doen in project- en werkgroepen vervangen moeten worden. Dergelijke projecten zijn incidenteel en vormen geen onderdeel van de exploitatiebegroting. 3. Soort Bestemmingsreserve Incidenteel 4. Looptijd Startdatum 25 juni 2010 Einddatum 31 december Benodigd peil Minimaal 10 Maximaal Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 7. Onttrekking Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. 8. Risicocalculatie Het bedrag dat normaliter door de markt gevraagd wordt voor een dergelijk ondersteuning in de voorbereiding. 9. Ontwikkelingsplanning De reserve wordt in 2014 afgewikkeld en opgeheven. 10. Algemene opmerkingen 63

144 Nummer: Naam: Mobiliteitskosten personeel 3 Financiële informatie Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 481 Toevoeging 0 Onttrekking Diversen -186 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 295 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari 295 Te verwachten stortingen 100 Te verwachten onttrekkingen -395 Te verwachten stand per 31 december 0 Mogelijke claims Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Opvangen mobiliteitskosten personeel. 2. Historische achtergrond De vele inhoudelijke ontwikkelingen in het werkveld van de GGD brengen mee dat we - vaker dan we gewend zijn moeten constateren dat de beschikbare personele kwaliteit niet meer aansluit op de behoefte. Deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat deze reserve in 2010 is gevormd. 3. Soort Bestemmingsreserve Incidenteel 4. Looptijd Startdatum 25 juni 2010 Einddatum 31 december Benodigd peil Minimaal 0 Maximaal Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 7. Onttrekking Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. 8. Risicocalculatie Inschatting op basis van bestaande afspraken. 9. Ontwikkelingsplanning 10. Algemene opmerkingen We houden rekening met meer situaties waarin wij medewerkers naar ander werk moeten begeleiden. Om de kosten van deze van werk-naarwerk begeleiding te dekken, evenals het aansluiting zoeken bij de gemeentelijke mobiliteitsbureaus, stellen wij voor om te reserveren uit het resultaat van In december 2014 heeft het Algemeen Bestuur het overdrachtsdocument voor de overgang van de 0-4 jarigen zorg vastgesteld. Het onderhandelingsresultaat heeft ertoe geleid dat slechts een deel van de geraamde mobiliteitskosten personeel ad ,-- daadwerkelijk aan Icare moet worden betaald. Er resteert een bedrag van Wij stellen voor om dit bedrag terug te betalen aan alle Drentse gemeenten, omdat de desbetreffende reserve Mobiliteitskosten personeel ook door alle gemeenten is gevormd. 3 Betreft de voormalige Fricitiekostenreserve. De naam dekt echter de lading niet. Er worden meer en ook andere kosten uit deze reserve gedekt dan alleen frictiekosten. 64

145 Nummer: Financiële informatie Naam: Risicoreservering Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 991 Toevoeging Additionele opslagen 235 Onttrekking Diversen -262 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 964 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari 964 pm pm pm pm Te verwachten stortingen 215 pm pm pm pm Te verwachten onttrekkingen -182 pm pm pm pm Te verwachten stand per 31 december 997 pm pm pm pm Mogelijke claims Transitie jeugdzorg, ontwikkelingen gezondheidsbevordering. Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Het opvangen van risico van additioneel werk. 2. Historische achtergrond Met de presentatie van de kostprijsnotitie en de invoering van de hybride organisatie is vastgesteld dat de tarieven die gebruikt worden bij de uitvoering van de additionele taken een element bevat ter dekking van risico s op dit gebied. Daarbij gaan wij uit van een risicoreservering van 33% van het personele volume additioneel. 3. Soort Bestemmingsreserve Incidenteel 4. Looptijd Startdatum 25 juni 2010 Einddatum pm 5. Benodigd peil Minimaal Maximaal Zie Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 7. Onttrekking Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. 8. Risicocalculatie Personeelsvolume additionele taken per einde jaar x worst-case scenario (=33%). De gewenste omvang, conform deze norm, voor 2014 en verder is Ontwikkelingsplanning Zie verwacht verloop verdere jaren hierboven. 10. Algemene opmerkingen 65

146 Nummer: Financiële informatie Naam: Organisatieontwikkeling Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 499 Toevoeging Egalisatie van de opleidingskosten forensisch geneeskundigen 11 Onttrekking Diversen -60 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 450 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari pm Te verwachten stortingen 135 pm pm Te verwachten onttrekkingen -248 pm pm Te verwachten stand per 31 december 337 pm pm Mogelijke claims Individueel loopbaanbudget, systeemupdate en schakelpunt Steunpunt Huiselijk Geweld, opleidingen GAGS (geneeskundig adviseur gevaarlijke stoffen) en Forensisch Geneeskundigen. Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Aansluiten op verwachte en gesignaleerde ontwikkelingen. 2. Historische achtergrond Het betreft onder meer een onderzoek naar de beste oplossing voor de post & archieffunctie, het opstellen van een nieuw en actueel functieboek, verwachte en benodigde externe ondersteuning bij de integratie van de middelenfunctie met die van de VRD. Tot slot wordt er een bedrag gereserveerd voor de actualisatie van de website. Voor organisatieontwikkeling zijn geen structurele posten opgenomen in de begrotingen. 3. Soort Bestemmingsreserve Incidenteel 4. Looptijd Startdatum 25 juni 2010 Einddatum p.m. 5. Benodigd peil Minimaal 10 Maximaal Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 7. Onttrekking 8. Risicocalculatie 9. Ontwikkelingsplanning 10. Algemene opmerkingen Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. Realistische inschatting van de te verwachten kosten bij de onder 2. genoemde onderwerpen en de mogelijk claims. De GGD is een professionele en kennisrijke organisatie die, zeker de komende jaren, een belangrijk expertisecentrum van en voor de gemeenten is. Om deze rol aan te (blijven) kunnen is het in onze ogen noodzakelijk om de medewerkers en organisatie voortdurend te ontwikkelen. 66

147 Nummer: Financiële informatie Naam: Egalisatie epidemiologische onderzoeken Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 28 Toevoeging 0 Onttrekking Onderzoekskosten epidemiologie -17 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 11 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari 11 pm pm pm pm Te verwachten stortingen 0 pm pm pm pm Te verwachten onttrekkingen pm pm pm pm pm Te verwachten stand per 31 december pm pm pm pm pm Mogelijke claims Kenmerk reserve Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Egalisatie van de kosten van 3 onderzoeken epidemiologie per 4 jaar 2. Historische achtergrond Er heeft altijd een onbalans gezeten tussen de tijdstippen van onderzoeken en de kosten daarvan vergeleken met de reguliere financiering via de (jaar)begrotingen. 3. Soort Bestemmingsreserve Incidenteel 4. Looptijd Startdatum 27 juni 2011 Einddatum p.m. 5. Benodigd peil Minimaal 0 Maximaal Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 7. Onttrekking Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. 8. Risicocalculatie Realistische inschatting van de te verwachten kosten bij de onder 2. genoemde onderwerpen. 9. Ontwikkelingsplanning pm 10. Algemene opmerkingen 67

148 Nummer: Financiële informatie Naam: Voorziening Stand per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 93 Toevoeging Extra en niet voorziene aanpassingen TBC-ruimten voormalig pand Overcingellaan 87 Onttrekking -35 Stand per 31 december 2013 (na resultaatbestemming) 145 Verwacht verloop verdere jaren (Te verwachten) stand per 1 januari 145 Te verwachten stortingen 0 Te verwachten onttrekkingen -145 Te verwachten stand per 31 december 0 Mogelijke claims Kenmerk voorziening Nr. Onderwerp Omschrijving 1. Doel Kosten die in 2013 en verder worden gemaakt, maar waarvan de onvermijdelijke verplichting is ontstaan. 2. Soort Voorziening Incidenteel 3. Looptijd Startdatum 31 december 2012 Einddatum 31 december Benodigd peil Minimaal Niet van toepassing Maximaal Niet van toepassing 5. Storting Besluitvorming Algemeen Bestuur. 6. Onttrekking Directeur en Dagelijks Bestuur, verantwoording achteraf aan Algemeen Bestuur. 7. Risicocalculatie Realistische inschatting van de te verwachten kosten. 8. Ontwikkelingsplanning De voorziening zal in het jaar na de betrekking van de nieuwbouw aangewend worden. 9. Algemene opmerkingen De voorziening is gevormd na overleg met de accountant. 68

149 Algemeen Bestuur GGD Drenthe Datum : 23 juni 2014 Agendapunt : Bijlagen : jaarstukken 2013 Onderwerp : jaarstukken 2013 Voorstel/advies: a. De jaarstukken 2013 vast te stellen en kennis te nemen van het positieve resultaat ad ; b. Kennis te nemen van de productbladen 2013; c. Kennis te nemen van de accountantsverklaring 2013; d. De reserve Ondersteuning Middelen op te heffen en het resterende saldo ad te bestemmen voor tijdelijke ondersteuning van de P&O-functie, doorontwikkeling van het documentair managementsysteem en kwaliteitsverbetering van de serviceorganisatie Facilitair en ICT; e. De reserve Voorbereiding Nieuwbouw op te heffen. Voor het resterende saldo lopen financiële verplichtingen voor nagekomen kosten; f. De einddatum van de reserve Organisatieontwikkeling, zijnde , op te heffen en deze reserve een permanent karakter te geven;

150 g. Het resultaat 2013 ad als volgt te bestemmen: Een bedrag van toe te voegen aan de reserves Organisatieontwikkeling en Mobiliteitskosten 1 personeel en te gebruiken voor: - Reservering Individueel loopbaanbudget: ; - Systeem-update en handelingsprotocol Meldpunt Huiselijk geweld Wegwerken verlofstuwmeren ; - Kwalitatieve aanpassingen in het personeelsbestand door omscholing, loopbaanbegeleiding en mobiliteit Vijftig procent van het restant ad , zijnde , terug te betalen aan de Drentse gemeenten en het overige toe te voegen aan de Algemene Reserve. h. Uit de reserve Mobiliteitskosten personeel een bedrag van terug te betalen aan de Drentse gemeenten, vanwege de meevallende frictiekosten die aan Icare worden betaald. 1 Betreft de voormalige Frictiekostenreserve. De naam dekte echter de lading niet; er worden meer en ook andere kosten uit gedekt dan alleen frictiekosten. Om die reden is de naam van de reserve gewijzigd van Frictiekostenreserve naar Mobiliteitskosten personeel.

151 Toelichting Hoofdlijnen analyse totstandkoming rekeningresultaat Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2013 aan. Het boekjaar is afgesloten met een positief resultaat van De hoofdlijnen, waardoor dit resultaat tot stand is gekomen, zijn: Het belangrijkste voordeel is ontstaan op de personeelskosten. Een deel van de toegestane formatie is in 2013 niet ingevuld. Enerzijds zijn wij kritisch geweest op het invullen van vacatures bij de ondersteunende functies vanwege de op handen zijnde samenwerking met de Veiligheidsregio. Anderzijds is gebleken dat een aantal vacatures moeilijk in te vullen is en er ook niet altijd tijdelijke inzet mogelijk is. Vooral goede artsen en verpleegkundigen zijn moeilijk te vinden. Dit heeft gespeeld bij de productgroepen Infectieziektebestrijding, Jeugd en de GHOR. In een paar gevallen was er sprake van ouderschapsverlof of vertrek uit een functie, waarvoor geen directe vervanging mogelijk was en zijn taken blijven liggen dan wel zijn door andere medewerkers uitgevoerd. Per saldo is er een voordeel op de personeelskosten ontstaan van: In oktober 2012 heeft het Algemeen Bestuur de GGD-organisatie een bezuinigingstaakstelling opgelegd van die definitief gerealiseerd moest zijn in de begroting 2014, maar zover mogelijk ook al zijn effect moest hebben in Een groot gedeelte van de bezuiniging 2014 konden we al in 2013 realiseren door het niet vervullen van vacatures die in 2014 worden geschrapt. Vanaf 2014 is een structureel verlaging van de inwonerbijdrage doorgevoerd van ,-- In het verlengde hiervan is er nog een voordeel op de huisvestingskosten ontstaan. In 2010 is de locatie Emmen gesloten, maar is een deel van het budget bij de GGD gebleven, omdat toen al duidelijk was dat de huisvesting aan de Overcingellaan niet voldeed. De afgelopen jaren is deze ruimte gebruikt voor de voorbereidingskosten van de verhuizing naar de Mien Ruysweg. Dit jaar echter kon daarvoor ook een bestemmingsreserve worden ingezet, zodat de begrotingsruimte niet volledig nodig was en er een voordeel is ontstaan van: Op de kapitaallasten is door een tweetal oorzaken een voordeel ontstaan van: Enerzijds is een paar grote investeringen vertraagd omdat er geen duidelijkheid werd verkregen over aan aantal landelijke ontwikkelingen. Anderzijds zijn wij selectief geweest bij het plegen van vervangingsinvesteringen, vanwege de verhuizing naar de Mien Ruysweg. Er is doorgewerkt met investeringsgoederen waarvan de afschrijvingstermijn al verstreken was. Als laatste is het resultaat beïnvloed door een aantal incidentele posten: - Het treffen van een voorziening voor extra en niet voorziene aanpassingen van de TBC ruimten: - Positieve afrekeningen Publieke gezondheid asielzoekers over 2012 en 2013: - Meer inkomsten van het Rijksvaccinatieprogramma: - Voordeel doordat geld voor de nieuwe piketregeling nog niet kon worden besteed. De nieuwe piketorganisatie krijgt in 2014 zijn definitieve vorm: Overige verschillen per saldo Rekeningresultaat

152 Reservebeleid Jaarlijks ontvangt het Algemeen Bestuur bij de jaarstukken de Nota Reserves en Voorzieningen en stelt deze vast. Het reservebeleid van de GGD is erop gericht om het aantal reserves qua tijd, omvang en aantal zoveel mogelijk te beperken. De bestemmingsreserves waren voor een groot deel bedoeld voor de dekking van kosten die de afgelopen jaren hebben plaats gevonden, namelijk de invoering van IJGZ, de verhuizing naar de Mien Ruysweg en de ontwikkeling van de organisatie. Dientengevolge kan een aantal reserves in 2014 worden opgeheven en financieel afgewikkeld. Reserve Ondersteuning Middelen Deze reserve heeft een restantsaldo per ultimo 2013 van en kan in 2014 worden opgeheven. Er speelt echter nog een aantal zaken die een direct gevolg zijn van de verhuizing naar de Mien Ruysweg en de samenwerking binnen een andere schaalgrootte, waarvoor het noodzakelijk is eenmalig middelen ter beschikking te stellen. Het gaat dan vooral om implementatie van andere werkwijzen en procesverbeteringen. Concreet gaat het om : a. Een bedrag van voor de doorontwikkeling van een Documentair Managementsysteem. Met dit systeem zijn de medewerkers van de GGD in staat om post en documenten digitaal te verwerken en op te slaan. Het systeem ondersteunt daarmee de principes van Het Nieuwe Werken: het optimaal gebruiken van de automatisering om zodoende het werk tijd- en plaatsonafhankelijk te kunnen organiseren. Het systeem is ook in gebruik bij de VRD, zodat op optimaal gebruik kan worden ge maakt van samenwerkings- en schaalvoordelen. b. Een bedrag van voor ondersteuning van de P&O functie voor met name de afwikkeling van de personele overgang van de medewerkers van Icare. c. Een bedrag van voor kwaliteitsverbetering in de serviceorganisatie van ICT/Facilitair. Reserve Voorbereiding Nieuwbouw De reserve heeft op balansdatum een beklemd restantsaldo van Met beklemd wordt bedoeld dat in 2013 nog huisvestingszaken zijn geconstateerd waarvan de kosten in 2014 komen, maar die gedekt dienen te worden uit deze reserve. In de eerste maanden van 2014 zal dit plaats vinden waarna de reserve is uitgeput en kan worden opgeheven. Reserve Organisatieontwikkeling Ten aanzien van deze reserve stellen wij u voor om de genoemde einddatum in de nota Reserves en Voorzieningen, zijnde , op te heffen en deze reserve een permanent karakter te geven. De GGD is een professionele en kennisrijke organisatie die, zeker de komende jaren, een belangrijk expertisecentrum van en voor de gemeenten is. Om deze rol aan te (blijven) kunnen is het in onze ogen noodzakelijk om de medewerkers en organisatie voortdurend te ontwikkelen. In de begroting is echter geen structureel bedrag opgenomen voor organisatieontwikkeling; er zijn alleen reguliere budgetten opgenomen voor opleiding, vorming en training. Organisatieontwikkeling gaat echter verder dan dat. Het gaat erom dat de GGD bij voortduring in staat moet worden geacht om te veranderen en in te spelen op lokale wijzigingen en behoeften. Dat belang wordt nog pregnanter aan de vooravond van de drie grote transities in het gemeentelijke domein. Overigens stellen wij niet voor om structureel begrotingsgeld beschikbaar te stellen. De organisatie zal dit zelf moeten verdienen door bijvoorbeeld schaalgroottevoordelen in de samenwerking met de VRD en eventueel gemeenten (of andere gemeenschappelijke regelingen) en voordelen als gevolg van excellente bedrijfsvoering en dan met name intensiever gebruik van automatiseringsmiddelen, stuurinformatie, etc. In die zin hebben wij een soort no cure, no pay - constructie voor ogen: de organisatie zal voor verdere organisatieontwikkeling het geld eerst zelf moeten verdienen.

153 Overigens blijft het daadwerkelijk beschikbaar stellen van middelen te allen tijde een afweging van het Algemeen Bestuur. Resultaatsbestemming Wij stellen u voor om een deel van van het resultaat te reserveren voor een aantal zaken, die wij noodzakelijk achten maar waarvoor geen dekking aanwezig is in de bestaande begroting van de GGD. Het gaat om: Een bedrag van voor de reservering voor verplichtingen ten aanzien van het individueel loopbaanbudget. Met ingang van 2013 is de GGD, op grond van de CAR-UWO verplicht een bedrag van 500 per medewerker te reserveren voor individuele loopbaanontwikkeling. In 2013 is er intensief met de Ondernemingsraad van gedachten gewisseld over de wijze waarop invulling aan deze verplichting kon en kan worden gegeven. De middelen zijn echter niet besteed. Het gaat om een wettelijke verplichting. De regelgeving (BBV) staat echter niet toe dat voor personeelskosten een voorziening ten laste van het resultaat wordt gevormd. Een bedrag van is nodig voor een Systeemupdate en schakelpunt Steunpunt Huiselijk Geweld ten behoeve van een nieuw handelingsprotocol. Sinds 1 juli 2013 is het Protocol van handelen voor de Steunpunten Huiselijk Geweld (SHG s) van kracht geworden. Dit betekent dat sommige werkprocessen op onderdelen moeten worden bijgesteld en hiermede ook het automatiseringssysteem van de GGD. Het aandeel in de kosten van de GGD Drenthe t.b.v. aanpassing van dit systeem, inclusief de noodzakelijke procesaanpassingen bedraagt Als gevolg van de verhuizing en de integratie van de JGZ hebben veel medewerkers extra verlof opgebouwd. Op een aantal posten willen wij de verlofstuwmeren wegwerken door tijdelijk extra personeel in te zetten. Dit heeft de voorkeur boven het afkopen van het verlof. Het betreft dan vooral verlof van medewerkers op de receptie en de Servicedesk ICT en Facilitair. Voor het inlopen dit verlof willen wij een bedrag reserveren van Het gaat in deze situatie om beschikbaarheidsfuncties. Als deze medewerkers verlof nemen, dan dienen anderen de plek in te vullen vanwege de bereikbaarheid (telefonistes, receptie en servicedesk). De GGD betaalt in principe geen bovenmatig opgespaarde verlofuren uit vanwege de verkeerde prikkel die hiervan uitgaat. Dat betekent wel dat op de beschikbaarheidsfuncties extra moet worden ingehuurd. Voor de overige medewerkers met verlofstuwmeren, geldt dat zij deze binnen twee jaar moeten terugbrengen naar de afgesproken maximum hoeveelheid. De vele inhoudelijke ontwikkelingen in het werkveld van de GGD brengen mee dat we vaker dan we gewend zijn moeten constateren dat de beschikbare personele kwaliteit niet meer aansluit op de behoefte. We houden rekening met meer situaties waarin wij medewerkers naar ander werk moeten begeleiden. Wij achten het raadzaam om voor de dekking van deze van werk-naar-werk begeleiding, alsmede het aansluiting zoeken bij de gemeentelijke mobiliteitsbureaus te reserveren uit het resultaat van Tot en met 2013 hebben wij personeelslasten voor voormalig personeel gedekt uit de voormalige reserve frictiekosten (nu: Mobiliteitsreserve). In de reserve is nog een bedrag beschikbaar van circa De lasten bedragen voor 2014 echter Met een toevoeging van zijn de kosten van de bovenwettelijke ontslagvergoeding van voormalig personeel gedekt. De oorspronkelijke bedoeling was dat via intensief beleid deze medewerkers naar andere banen zouden worden begeleid. Van deze begeleiding is in de afgelopen 2 jaar om uiteenlopende reden niet voldoende terecht gekomen. Te weinig mensen zijn naar ander werk toe geleid, met als uiteindelijk gevolg dat de beschikbare reserve niet toereikend is om alle kosten te dekken. In 2014 en 2015 gaan wij het beleid ten aanzien van de mobiliteit van voormalig medewerkers en medewerkers die bovenformatief zijn of raken intensiveren. De kosten die dit met zich meebrengt zullen in eerste

154 instantie worden gedekt uit de exploitatie, maar worden uiteindelijk terug verdiend door lagere kosten voor niet-actief en bovenformatief personeel. In de begroting 2016 moeten structurele middelen worden opgenomen voor van werk-naar werk begeleiding.

155 Wij stellen u voor om vijftig procent van het restant van het resultaat ad terug te betalen aan de gemeenten en het restant ad toe te voegen aan de Algemene Reserve. Bij de jaarstukken 2012 heeft het Algemeen Bestuur besloten om een bedrag van te reserveren voor de projectkosten van de overgang van 0-4 jarigen naar de GGD en deze te onttrekken aan de Algemene Reserve, conform de besluitvorming in Naobij. Deze kosten zijn voor het grootste deel in 2013 besteed; een deel volgt nog in de eerste maanden van De voortgang van het project geeft geen aanleiding om dit bedrag bij te stellen. Met de onttrekking van kent de reserve eind 2014 een stand van Door de toevoeging zal de reserve een omvang hebben van Gezien het huidige risicoprofiel van de GGD vinden wij dat op dit moment van een voldoende omvang. Als onderdeel van de jaarstukken is de Nota Reserves en Voorzieningen opgenomen. Mocht u anders besluiten tot bestemming van reserves, dan wijzigt alleen de Nota Reserves en Voorzieningen. Het jaarverslag en de jaarrekening worden daarmee niet gewijzigd. Terugbetaling meevallende frictiekosten Icare In december 2014 heeft het Algemeen Bestuur het overdrachtsdocument voor de overgang van de 0-4 jarigenzorg vastgesteld. Het onderhandelingsresultaat heeft ertoe geleid dat slechts een deel van de frictiekosten ad daadwerkelijk aan Icare moet worden betaald. Er resteert een bedrag van Wij stellen voor om dit bedrag terug te betalen aan alle Drentse gemeenten, omdat de desbetreffende reserve Mobiliteitskosten personeel ook door alle gemeenten is gevormd. De totale terugbetaling aan de gemeenten bedraagt Als het terug te betalen bedrag wordt omgerekend naar rato van het aantal inwoners, dan resulteert dit in een bedrag per gemeente van: inwoners 1/1/2012 Terugbetaling Aa en Hunze Assen Borger-Odoorn Coevorden Emmen Hoogeveen Meppel Midden-Drenthe Noordenveld Tynaarlo Westerveld De Wolden Drenthe totaal

156 Product Programma Budgethouder Opdrachtgever Wettelijke grondslag Doelgroep 090 GHOR Beschermen derden Corry Kanning Hulpverleningsdienst Drenthe (dienstverleningsovereenkomst) Wet veiligheidsregio s en Wet publieke gezondheid De inwoners van Drenthe en overige burgers Doel Voor zover mogelijk voorkomen van rampen en crises. Bieden van een optimale en adequate geneeskundige hulpverlening bij grootschalige ongevallen, rampen en crises. Samen met de GGD beperken van gezondheidsschade voortvloeiend uit grootschalige infectieziekten (zie ook productblad 201). Resultaat/maatschappelijk effect Instandhouding geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR). De GHOR is belast met de coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening in het kader van de rampenbestrijding en crisisbeheersing, en met de advisering van andere overheden en organisaties op dat gebied. Het bureau CRI van de GGD geeft invulling aan de GHOR in Drenthe. De GHOR maakt afspraken met zorgverleners in de regio (waaronder de GGD) die een taak hebben op het gebied van de geneeskundige hulpverlening over kwalitatief verantwoorde zorg onder rampomstandigheden. De GHOR maakt afspraken over wederzijdse bijstand met buurregio s. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Uitvoering dienstverleningsovereenkomst met de HVD Drenthe: de GGD voert de GHOR taken uit ten behoeve van de Veiligheidsregio (Hulpverleningsdienst) Drenthe. Voorbereiding grootschalige geneeskundige hulpverlening bij grote ongevallen, rampen en crises. Samen met de GGD: (voorbereiding) grootschalige infectieziektebestrijding. De GHOR levert adviezen, procesbeschrijvingen, contracten, opleidingen, trainingen/oefeningen, audits, 24 uur inzetbaarheid en crisismanagers en/of sleutelfunctionarissen ten behoeve van het crisismanagement. Opstellen en uitvoeren OTO jaarplan GHOR (opleiden, trainen, oefenen sleutelfunctionarissen en crisisorganisatie). Activiteiten van de GHOR worden verantwoord aan het bestuur van de Veiligheidsregio Drenthe. Onder meer via de MARAP. Intern bewaakt de GHOR de voortgang via kwartaaloverzichten van het jaarplan. Bijzonderheden worden daar vermeld. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel ontstaan van 25k door vacatureruimte, die vanwege verplichting tot herplaatsing (garantie tot terugkeer medewerker), niet opgevuld kon worden.

157 Prestatie indicatoren omschrijving begroot werkelijk afwijking Optimalisatie crisisorganisatie GHOR loopt Uitvoering loopt dienstverleningsovereenkomst Afspraken (convenanten en overeenkomsten) partners witte kolom liggen vast gereed Generiek draaiboek infectieziektenbestrijding stagneert Toelichting Het bureau CRI (onderdeel GHOR) is HKZ gecertificeerd. gereed Er wordt gewerkt aan de optimalisatie van de crisisorganisatie GHOR en de gehele crisisorganisatie GGD. In samenwerking met het team IZB en de GROPbeheerder wordt een generiek draaiboek grootschalige infectieziektenbestrijding opgesteld.

158 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep 160 en 170 Preventief gezondheidsonderzoek basisonderwijs en voortgezet onderwijs Jeugd Jenny Polanen/Wilma Bos Wet Publieke Gezondheid Alle leerlingen van het regulier basisonderwijs en het voortgezet onderwijs in de provincie Drenthe. Doel Resultaat/maatschappelijk effect De preventieve gezondheidsonderzoeken die aan kinderen in de leeftijdsgroep 4-19 jaar worden aangeboden zijn conform de kerntaken van de jeugdgezondheidszorg; De kerntaken van de jeugdgezondheidszorg zijn vastgelegd in de Wet Publieke Gezondheidszorg (Wet PG) en bijbehorend besluit Jeugdgezondheidszorg; * Het voorzien van informatie, advies, en begeleiding; *Het vroegtijdig signaleren van fysieke en/of psychosociale ontwikkelingsproblemen, pedagogische vraagstukken en gezondheidsbedreigende omgevingsfactoren; *Advisering en ondersteuning van jongeren en ouders met vragen betreffende somatische en/of psychosociale gezondheid en opvoeding; *Het systematisch volgen van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van een kind en/of groepen kinderen, het meten van factoren die de gezondheid bevorderen of bedreigen en het inschatten van zorgbehoeften. Het vroegtijdig opsporen van gezondheidsrisico's bij jongeren zodat ze zich gezond kunnen ontwikkelen en deel kunnen nemen aan de samenleving en verantwoordelijkheid kunnen dragen voor eigen gezondheid en ontwikkeling. Opvoeden, opgroeien en gezondheid hangen nauw met elkaar samen. - Alle kinderen zijn in beeld (het verzamelen van een breed scala aan gegevens van het kind) - Het kind wordt benaderd als onderdeel van het systeem - Behoeften worden tijdig gesignaleerd( belang van kind en ouder staat voorop) waardoor erger kan worden voorkomen - De gezondheid wordt bewaakt en ziekten worden voorkomen - De eigen kracht van ouders wordt versterkt(informatie en advies) Stand van zaken voorgenomen activiteiten De screenings zijn naar verwachting verlopen. Op alle scholen zijn de leerlingen van groep 2, groep7 en klas 2 gescreend, desgewenst in aanwezigheid van de ouders. De resultaten van de effectstudie van Triage door TNO zijn in tegenstelling tot de verwachtingen nog niet bekend. Het algemeen bestuur van de GGD heeft op 24 juni het besluit genomen om de uitvoering van het extra contactmoment adolescenten in schooljaar verder te ontwikkelen in samenwerking met scholen, gemeenten en CJG s. De ambtelijke werkgroep blijft nauw betrokken bij de ontwikkeling. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel op salarissen en sociale lasten die is ontstaan door vacatureruimte van een jeugdarts en een jeugdverpleegkundige. Dit is al vooruitlopend op de bezuinigingen die per 2014 doorgevoerd moeten worden. Dit heeft wel geresulteerd in hogere overige personeelskosten voor inhuur van externen. De productiekosten vallen mee omdat er minder ICT kosten zijn gemaakt als

159 gevolg van de aanbesteding van het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (KD+). Vanwege dit aanbestedingstraject zijn wel meer kosten gemaakt voor externe (juridische) begeleiding wat terug te zien is door meer algemene kosten. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Basisonderwijs Aantal screenings (groep 2 en groep Basisonderwijs) % leerlingen groep 2 en groep 7 die 95% 94% deelgenomen hebben aan de screening. Aantal spreekuurcontacten Opgeroepen Verschenen Toelichting Voortgezet onderwijs Aantal screenings (klas 2 Voortgezet onderwijs) % leerlingen klas 2 die deelgenomen 95% 97% hebben aan de screening. Aantal spreekuurcontacten Opgeroepen verschenen Opkomst bij de spreekuren in het basisonderwijs 79% en op het voortgezet onderwijs 74%. Ouders die de afspraak hebben afgezegd of niet verschenen zijn zonder bericht zijn door ons bevraagd geworden om zodoende inzicht te krijgen in de redenen van no show. Middels deze informatie hopen wij dit percentage te kunnen verlagen.

160 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep 161 en 171 Preventief gezondheidsonderzoek speciaal onderwijs Jeugd Jenny Polanen/Wilma Bos Wet Publieke Gezondheid Kinderen van het speciaal onderwijs in de leeftijdscategorie van 4-19 jaar. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten *Het systematisch volgen van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van een kind en/of groepen kinderen, het meten van factoren die de gezondheid bevorderen of bedreigen, het inschatten van zorgbehoeften en het onderzoeken van de mate waarin ouders/verzorgers en het kind worden belast en of de opvoeding en verzorging van hun kind aan kunnen; *Het beoordelen welke consequenties fysieke, cognitieve of psychosociale beperkingen hebben voor het volgen van onderwijs * Het bijstaan van ouders en leerlingen in bovenstaande De preventieve gezondheidsonderzoeken die aan kinderen in het speciaal onderwijs van de leeftijdscategorie 4-19 jaar worden aangeboden zijn conform de kerntaken van de jeugdgezondheidszorg: - tot 8 jaar 1x per 2 jaar; - vanaf 8 jaar 1x per 3 jaar; Dit product omvat tevens informatie, advies, en begeleiding. De JGZ neemt ook deel aan de commissie van begeleiding (zorgoverleg)binnen het onderwijs. - Het vroegtijdig opsporen en vaststellen van gezondheidsrisico's bij deze specifieke groep jongeren zodat ze zich passend bij hun aanleg gezond kunnen ontwikkelen. - Het kunnen deelnemen aan de samenleving en verantwoordelijkheid kunnen dragen voor eigen gezondheid en ontwikkeling. Opvoeden, opgroeien en gezondheid hangen nauw met elkaar samen. - Het inzichtelijk hebben van de relatie tussen gezondheidsproblematiek en onderwijsbeperkingen waardoor kinderen binnen het onderwijs op de juiste plek terecht komen De ontwikkelingen van het Passend Onderwijs zijn nog volop in gang en de JGZ doet daarin actief mee. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel op salarissen en sociale lasten die is ontstaan door vacatureruimte van een jeugdarts en een jeugdverpleegkundige. Dit is al vooruitlopend op de bezuinigingen die per 2014 doorgevoerd moeten worden. Dit heeft wel geresulteerd in hogere overige personeelskosten voor inhuur van externen. De productiekosten vallen mee omdat er minder ICT kosten zijn gemaakt als gevolg van de aanbesteding van het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (KD+). Vanwege dit aanbestedingstraject zijn wel meer kosten gemaakt voor externe (juridische) begeleiding wat terug te zien is door meer algemene kosten.

161 Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal preventieve gezondheidsonderzoeken Opgeroepen 1285 verschenen 937 Onderzoeken op indicatie 300 Opgeroepen 384 verschenen 309 Toelichting

162 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel 162 en 172 Risicokind centraal, een integrale benadering Jeugd Jenny Polanen/Wilma Bos Wet Publieke Gezondheid Risicokinderen van het basisonderwijs 4-12 jaar. Risicokinderen van het voortgezet onderwijs jaar. Risicokinderen van het speciaal onderwijs in de leeftijdscategorie 4-19 jaar. De JGZ stelt door middel van een integrale aanpak risicokinderen centraal met als doel: Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten *Het bijtijds signaleren van ontwikkelings- en/of opvoedingsvragen (of problemen), en het ondersteunen van ouders bij het oplossen daarvan. *Alle kinderen de kans geven om zich te ontwikkelen in een aandachtsvolle- en veilige omgeving waar problemen tijdig worden gesignaleerd en aangepakt (het behalen van optimale gezondheidswinst). *Het bereiken van een optimale gezondheidswinst door het zo vroeg mogelijk signaleren van problemen; *Verminderde vraag naar intensieve zorg; *Het bevorderen van de kwaliteit van de opvoedingsmogelijkheden van de ouders. - De JGZ levert een bijdrage aan het verder ontwikkelen van VOD/POD door deelname aan de PLG s. Er wordt nog gekeken welke extra scholing, instructie, medewerkers nodig hebben om VOD (niveau 1-3) te gebruiken. - De managers JGZ participeren in de lokale, regionale en provinciale werkgroepen en expertteams ter voorbereiding van de transitie jeugdzorg. In verschillende gemeenten nemen JGZ medewerkers deel aan pilots. - Het aanstellen van een 2e functionaris kindermishandeling. - Evalueren van de procesbeschrijving Huiselijk Geweld-JGZ wordt doorgeschoven naar 2014 Scholing meldcode Kindermishandeling voor alle GGD medewerkers heeft deels in 2013 plaats gevonden. Deze wordt vervolgd in Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel op salarissen en sociale lasten die is ontstaan door vacatureruimte van een jeugdarts en een jeugdverpleegkundige. Dit is al vooruitlopend op de bezuinigingen die per 2014 doorgevoerd moeten worden. Dit heeft wel geresulteerd in hogere overige personeelskosten voor inhuur van externen. De productiekosten vallen mee omdat er minder ICT kosten zijn gemaakt als gevolg van de aanbesteding van het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (KD+). Vanwege dit aanbestedingstraject zijn wel meer kosten gemaakt voor externe (juridische) begeleiding wat terug te zien is door meer algemene kosten. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal gezinnen kortdurende begeleiding * (huisbezoeken, POD, outreachende werken) Deelname aan zorgoverleggen op school- 100% 100%

163 Toelichting en CJGniveau niveau Aantal besproken leerlingen in de zorgoverleggen geregistreerd in KD+ Aantal casussen kindermishandeling (eigen signalen) Aantal casussen kindermishandeling (via ** meldpunt Huiselijk Geweld) Inzet expertise bij calamiteiten scholen *in een aantal gemeenten hebben we via de CJG werkzaamheden extra ruimte voor opvoedingsondersteuning. Genoemd aantal is inclusief deze extra tijd. ** Bij deze meldingen waren 302 kinderen betrokken.

164 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep 163 en 173 Digitaal dossier JGZ (beheer en overdracht) Jeugd Jenny Polanen/Wilma Bos Wet Publieke Gezondheid Kinderen in de leeftijdscategorie van 4-19 jaar. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten De GGD draagt zorg voor de algehele coördinatie, overdracht én beheer van alle EKD's van kinderen in de leeftijdscategorie van Bij risicokinderen van 4 jaar vindt er een warme overdracht plaats. Voor kinderen van het BO en VO die niet eerder een preventief gezondheidsonderzoek hebben gehad wordt er een dossier aangemaakt en is er een zogenaamd intredeonderzoek. Dit onderzoek vindt plaats bij gezinshereniging en bij kinderen die om andere redenen nog nooit bij de JGZ zijn geweest; Het aanleggen en volledig bijhouden en overdragen van het integraal digitaal dossier JGZ; Opvragen en versturen van dossiers in geval van verhuizing; Verstrekken van dossierinformatie; Verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in gezondheidsaspecten en te kunnen adviseren voor een adequaat lokaal of regionaal gezondheidsbeleid. Het monitoren van de individuele gezondheidsloopbaan van jongeren. Dit geeft op zowel individueel-, maatschappelijk- als collectiefniveau inzicht in gezondheidsaspecten/bedreigingen en maakt het mogelijk verbetertrajecten en gezondheidsbeleid te ontwikkelen. Op basis van de uitkomst van de Europese aanbesteding van het digitaal kinddossier moesten wij overstappen naar een andere aanbieder en dus ook een ander kinddossier. Aan het begin van het implementatie traject bleek al vrij snel dat deze aanbieder de beloften uit de aanbesteding niet kon waarmaken. Op basis hiervan heeft de GGD Drenthe samen met collega GGDen de overeenkomst stopgezet. Op basis van een gerechtelijke uitspraak kan de GGD het gesprek aangaan met onze huidige leverancier m.b.t. continuering van de samenwerking. Financieel ( 1.000,--) baten lasten Saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel op salarissen en sociale lasten die is ontstaan door vacatureruimte van een jeugdarts en een jeugdverpleegkundige. Dit is al vooruitlopend op de bezuinigingen die per 2014 doorgevoerd moeten worden. Dit heeft wel geresulteerd in hogere overige personeelskosten voor inhuur van externen. De productiekosten vallen mee omdat er minder ICT kosten zijn gemaakt als gevolg van de aanbesteding van het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg (KD+). Vanwege dit aanbestedingstraject zijn wel meer kosten gemaakt voor externe (juridische) begeleiding wat terug te zien is door meer algemene kosten. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal verstrekte dossierinformatie * m.b.t. risicokinderen o.a. aan kinderartsen Aantal opgevraagde en verzonden digitale dossiers buiten de provincie **

165 Toelichting *Alleen de opgevraagde dossier informatie die door de frontoffice verstuurd wordt, wordt geregistreerd. Nu de medewerkers steeds handiger zijn met het digitaal dossier sturen ze vaker rechtstreeks de informatie naar hun collega s. **Als we de leerlingen lijsten ontvangen worden meteen de dossiers van buiten de provincie wonende kinderen opgevraagd. Anders dan in het verleden worden dan ook dossiers van broertjes en zusjes die dit jaar geen oproep krijgen opgevraagd.

166 Product 165 en 175 Gezondheidsmonitor Jeugd Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Bewaken Jenny Polanen/Wilma Bos Wet Publieke Gezondheidszorg Scholen; Gemeenten; Ketenpartners; CJG s. Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van de prevalentie van medische, biologische, psychosociale en sociale problematiek; het bepalen van risicogroepen en het adviseren daarover ten behoeve van het beleid van scholen, gemeenten en CJG's; Op basis van ontwikkelingen, signalen en epidemiologische gegevens worden scholen CJG's en gemeenten geïnformeerd over de leefstijl van Drentse jongeren. De uitkomsten van de gezondheidsmonitor worden gebruikt bij de ontwikkeling en uitvoering van gezondheidsbeleid op scholen. Relevante informatie over leefstijl van jongeren stelt gemeenten in staat om adequaat beleid te ontwikkelen gericht op het bevorderen van de gezondheid van jongeren, zodat zij deel kunnen nemen aan de samenleving en verantwoordelijkheid kunnen dragen voor eigen gezondheid en ontwikkeling. De scholen zijn geïnformeerd over het komende jeugdonderzoek. Een aantal gemeenten heeft aangegeven geïnteresseerd te zijn in de informatie die aan scholen wordt verstrekt in de jaarlijkse rapportages. Door epidemiologie wordt onderzocht welke informatie op gemeenteniveau kan worden verstrekt op basis van de vragenlijsten afgenomen in schooljaar Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel op salarissen en sociale lasten die is ontstaan door vacatureruimte van een jeugdarts en een jeugdverpleegkundige. Dit is al vooruitlopend op de bezuinigingen die per 2014 doorgevoerd moeten worden. Dit heeft wel geresulteerd in hogere overige personeelskosten voor inhuur van externen. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Vierjaarlijks jeugdonderzoek, met presentaties, rapportages voor gemeenten, scholen en ketenpartners en beleidsadvies Jaarlijkse rapportage voor het voortgezet onderwijs - Aantal rapportages - Aantal beleidsadviezen Percentage leerlingen met overgewicht groep 7 opvolgen 2013/2014 opvolgen 2013/ %(2,6% obesitas) Percentage leerlingen die roken klas 2 7% Toelichting Percentage leerlingen die alcohol 22% drinken klas 2 De cijfers ten aanzien van overgewicht, roken en drinken zijn verkregen vanuit de screeningen en de door de leerlingen in het kader van de screening ingevulde vragenlijsten.

167 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep 166 en 176 Rijksvaccinatieprogramma Jeugd Beschermen - derden Jenny Polanen/Wilma Bos Wet Publieke Gezondheid 4-19 jarigen. Doel Bescherming van kinderen tegen een aantal gevaarlijke en soms dodelijke infectieziekten door uitvoering van vaccinaties in het kader van de RVP; De GGD coördineert en voert de vaccinaties in het kader van het rijksvaccinatieprogramma (RVP) uit voor alle kinderen in de leeftijd van 4-19 jaar. De sector JGZ vaccineert alle 9-jarigen tegen DTP en BMR en alle 12-jarige meisjes tegen HPV. Op een aantal locaties in Drenthe worden massavaccinaties voor de 9-12 jarigen georganiseerd. Daarnaast is er maandelijks op 3 verschillende locaties (Assen, Meppel en Emmen)een JGZ vaccinatiespreekuur voor de vaccinatie van AMV-ers) en alle kinderen vanaf 4 jaar die de vaccinaties in het RVP hebben gemist; Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het beschermen van jongeren en de maatschappij tegen gevaarlijke en soms dodelijke infectieziekten. De organisatie m.b.t. de uitvoering is goed op orde. Bij de massa vaccinatie is er op 2 grote locaties (Assen en Emmen) steekproefsgewijs een klanttevredenheidsonderzoek gedaan. Het gemiddeld behaalde cijfer is 8,5. Cliënten zijn tevreden over de uitvoering. Er wordt nagedacht over het integreren van deze activiteit binnen het CJG. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Een voordeel van 46k op het Rijksvaccinatieprogramma wordt deels veroorzaakt door prijsindexatie van de prikvergoeding, maar ook door een nieuwe manier van werken waardoor we geen vaccinverlies in rekening gebracht hebben gekregen. De nieuwe manier van werken heeft ook geresulteerd in efficiëntere inzet waardoor een voordeel is ontstaan van 8k. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Opkomst vaccinaties DTP/BMR 98% 94%* Opkomst vaccinaties HPV 65% 67% Aantal vaccinatiespreekuren per maand verspreid over de provincie Drenthe (inclusief AMA s) Aantal te verstrekken vaccinaties tijdens de spreekuren Toelichting *in 2013 zijn we uitgegaan van een opkomst van x 98% (= prikken). Geregistreerd door JGZ zijn prikken. Er zijn een aantal kinderen die niet op de massavaccinaties zijn verschenen maar via een JGZ spreekuur hun vaccinatie hebben gehad. Deze aantallen zijn niet meegenomen in de opkomst%. De cijfers van het RIVM zijn nog niet bekend.

168 B 20 Product 201 Infectieziekten bestrijding Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Beschermen Gea Reitsema Wet Publieke Gezondheidszorg Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeester, wethouders en ambtenaren; Zorgveld: huisartsen, instellingen, ziekenhuizen, laboratoria, scholen, kinderopvang etc. Beperken van gezondheidsschade voortvloeiend uit infectieziekten door preventie, signalering en bestrijding van infectieziekten. Activiteiten zijn: 24- uurs bereikbaarheid, surveillance, beoordelen en afhandelen meldingen en nemen van maatregelen; bron- en contactopsporing; netwerk- en regiefunctie; preventie, beleidsadvisering; outbreakmanagement; onderzoek; collectieve taken in verband met risico's reizigers. Het voorkomen van uitbraken van infectieziekten leidt tot: voorkomen van maatschappelijke ontwrichting, beperking van menselijk leed en zorgkosten. Campagnes: - Teken en ziekte van Lyme; - Voedselinfecties; - Norovirus; - Zwemwater gerelateerde infectiezieken; - Krentenbaard; - Griep en verkoudheid. Alle campagnes zijn uitgevoerd. Voorbereiding symposia infectiepreventie zorgmedewerkers (2014). Voorbereiding is gedaan, symposium vindt plaats in januari/februari 2014 Zwangerschap en 5 e ziekte: is uitgevoerd. Gezamenlijk advies intensieve veehouderij: loopt op Noord- Nederlands niveau. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Invulling vacature arts Infectieziekte bestrijding pas per 1 december 2013 (59). Het bleek erg lastig om hiervoor een geschikte kandidaat te vinden. Andere niet ingevulde vacature (6). Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal aangiften meldingsplichtige ziekten (art.26) % Meldingen infectieziekten dat op tijd gemeld 100% 99% wordt aan RIVM Aantal oefeningen draaiboeken outbreaks 3 2 Totaal aantal meldingen infectieziekten Aantal OGZ-diagnostiek % van de infectieziektemeldingen die onverwijld is 100% 100% gemeld aan de burgemeester conform de afspraken hierover met de gemeente Aantal besmettingen met hepatitis A per ,04 0 inwoners Toelichting Qua aantallen geen bijzonderheden.

169 Product 202 Seksuele gezondheid Programma Beschermen Budgethouder Gea Reitsema Wettelijke grondslag Wet Publieke Gezondheid Doelgroep Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Hoog-risicogroepen: mensen met veel wisselende seksuele contacten; Jongeren. Doel Preventie van introductie en verspreiding van SOA en HIV en waar nodig het bestrijden ervan in het werkgebied. Hieronder vallen alle activiteiten met betrekking tot Soa s en AIDS. Activiteiten zijn spreekuren voor doelgroepen, consultatie en advies, ontwikkeling en uitvoering preventieprojecten, surveillance, bron- en contactopsporing, netwerk en regiefunctie. Resultaat/maatschappelijk effect Het voorlichten van jongeren en mensen met een hoog risico leidt tot het voorkomen van Soa s onder de Drentse bevolking; Het voorkomen van uitbraken van Soa s leidt tot: voorkomen van maatschappelijke ontwrichting, beperking van menselijk leed en zorgkosten. De samenwerking met JGZ: vormgeving van het extra contactmoment en het Stand van zaken voorgenomen activiteiten versterken van de interne samenwerking loopt. Het project digitale benadering sekswerkers en MSM is uitgevoerd. Samenwerking Noord-Nederland intensiveren: operationele teams geïntegreerd. Vrijwilligersbeleid ontwikkelen: is opgepakt op Noord-Nederlands niveau. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Invulling vacature verpleegkundige Seksuele Gezondheid pas (deels) per 1 mei 2013 (10). De procedure om een goede verpleegkundige te vinden bleek langer te duren dan verwacht. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Campagnes Drenthe 3 1 Campagnes Noord-Nederland 1 4 Campagnes landelijk 1 1 Aantal voorlichtingen intern 2 1 Aantal voorlichtingen extern 8 6 Toelichting I.v.m. onderbezetting personeel en de focus op de intensivering van de samenwerking op Noord-Nederlands niveau is er meer aangesloten bij landelijke programma s en Noord-Nederlandse programma s. Dit is ook in lijn met het voornemen om de teams van Groningen en Drenthe te integreren.

170 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep 203 GGD Rampenopvangplan (GROP) Beschermen Corry Kanning Wet publieke gezondheid (Wpg) & Wet veiligheidsregio s (Wvr) Inwoners en bezoekers van Drenthe Medewerkers GGD Doel Een efficiënte respons- en afstemmingsorganisatie creëren t.b.v. de GGD-taken bij crises, rampen en incidenten. De GGD-taken bij crises, rampen en incidenten zijn infectieziekten bestrijding (IZB), medische milieukunde (MMK), gezondheidsonderzoek na rampen (GOR) en psychosociale hulpverlening (PSH). Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het bureau CRI waaronder het GROP valt is procesverantwoordelijk voor wat betreft de voorbereiding op en aanpak van crises, rampen en incidenten. De GGD is voorbereid op haar taken binnen de rampenbestrijding en crisisbeheersing Actualiseren GGD Rampen Opvangplan (GROP): Het GROP is geactualiseerd, vastgesteld door de directie en ter kennisgeving aangeboden aan het algemeen bestuur. Optimaliseren crisisorganisatie GGD: In gezamenlijkheid met de GHOR is gewerkt aan het optimaliseren van de gehele crisisorganisatie GGD, inclusief de GHOR. Planvorming in 2013, uitwerking volgt in Coördinatie procesdraaiboeken GROP: Een structurele activiteit. Nu het GROP is geactualiseerd, zullen in 2014 ook de procesdraaiboeken worden aangepast. Inventariseren verdere samenwerkingsmogelijkheden GGD en Noord Nederland: Naast de bestaande samenwerking rondom het opstellen van het GROP en het OTO jaarplan, geen verdere samenwerkingsmogelijkheden in Opstellen en uitvoeren OTO jaarplan GROP (opleiden, trainen, oefenen sleutelfunctionarissen): Het OTO jaarplan GROP 2013 is vastgesteld en deels uitgevoerd: Activiteiten voor het crisisteam, team IZB, team MMK en enkele functionarissen crisisteam hebben functiegerichte trainingen gevolgd. In verband met optimalisatie crisisorganisatie en actualisering GROP is een aantal activiteiten uit het OTOjaarplan doorgeschoven naar Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Doordat een beleidsmedewerker Crisis en incidenten is toegetreden tot de OR is hier een vacature ontstaan ( 11k). Daarnaast zijn er meevallende productiekosten van 36k die vooral betrekking hebben op geld dat is begroot voor de nieuwe piketregeling, geënt op de aangepaste organisatiestructuur.

171 Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Actualiseren GROP gereed Sleutelfunctionarissen toegerust op taak loopt binnen rampenbestrijding; crisisorganisatie GGD functioneert goed Inzetten/oefeningen zijn geëvalueerd gereed Checklist zelfevaluatie Landelijk Netwerk gereed Acute Zorg gebruikt bij actualisatie GROP Voldaan aan normen landelijk kwaliteitskader OTO loopt Toelichting -

172 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel 203a PSH (Psycho Sociale Hulpverlening) bij crises, rampen en Incidenten Beschermen Corry Kanning Wet publieke gezondheid (Wpg) & Wet veiligheidsregio s (Wvr) Inwoners en bezoekers van Drenthe Adequate psychosociale hulpverlening coördineren en aansturen bij en na crises, rampen en incidenten. Ondersteunen en adviseren gemeenten op het terrein van de PSH (PSHi en PSHOR) en de nazorg. Het verminderen/voorkomen van maatschappelijke onrust die door een incident is of zou kunnen ontstaan. Het verminderen/voorkomen van psychosociale klachten en gezondheidsproblemen als gevolg van het incident. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het bureau CRI waaronder het onderdeel PSH valt is procesverantwoordelijk voor wat betreft de voorbereiding op en aanpak van het PSH-proces tijdens en na crises, rampen en incidenten. De GGD is in staat adequate psychosociale hulpverlening te coördineren en aan te sturen bij crises, rampen in incidenten en de nazorg daarvan. -De GGD beschikt over een protocol PSHi -De GGD participeert in een convenant dat gemeenten sluit met andere hulpverleningsinstanties inzake de PSHi -De GGD heeft schriftelijke afspraken gemaakt met hulpverleningsinstanties over de PSH (overeenkomst) Resultaat: Het protocol en convenant PSHi zijn gereed voor ondertekening door de convenantpartners. -De GGD beschikt over een procesplan PSHOR Resultaat: Conform de overeenkomst tussen GGD/GHOR en GGZ over de uitvoering van de PSHOR inclusief nazorg is het procesplan PSHOR geactualiseerd en vastgesteld door de DPG. Voortvloeiend daaruit zijn de handboeken Leider Kernteam en Leider Psychosociale opvang geactualiseerd. Extra: de werkafspraken tussen GGD en VNN in het kader van het landelijk protocol Red Alert zijn geactualiseerd en geaccordeerd. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie De GGD is voorbereid op haar taken op het terrein van de PSH (i). De GGD adviseert gemeenten op het terrein van de PSH(i) en de nazorg. De GGD adviseert rechtstreeks de structureel structureel structureel hulpverleningsinstanties inzake PSHi. Afspraken met gemeenten en hulpverleningsinstanties (convenant en overeenkomst) liggen vast. loopt

173 Toelichting De GGD geeft uitvoering aan protocol, ja convenant en overeenkomst. Het protocol PSHi is geactualiseerd. ja Adviezen/inzetten/oefeningen zijn ja geëvalueerd Het proces en de sleutelfuncties PSH ja maken deel uit van de OTO-activiteiten GROP. De twee Inzetten PSHi uit 2012 zijn geëvalueerd. Het geactualiseerde PSHiprotocol en bijbehorende convenant is gereed voor ondertekening.

174 Product 204 Technische Hygiënezorg: Kinderopvang (KO) / Tatoeages & Piercings (TP) Programma Beschermen Budgethouder Gea Reitsema Wettelijke grondslag Wet Kinderopvang / Warenwet Doelgroep Inwoners van Drenthe (TH + TP) / bezoekers van bedrijven (TP); Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Ouders en kinderen die gebruik maken van de Drentse kinderopvanginstellingen; Gemeenten: ten behoeve van vergunning verstrekking waarvoor de GGD het mandaat heeft (TP). Doel Het toezicht houden op en het bevorderen van de veiligheid, hygiëne en gezondheid in kinderdagcentra, BSO, gastouderbureaus, gastouders en peuterspeelzalen. De wettelijke basis hiervoor is de Wet Kinderopvang. Activiteiten zijn risico-inventarisatie en -controle door inspecties, consultatie en voorlichting; T&P: Het toezicht houden op en het bevorderen van de veiligheid, hygiëne en gezondheid in tatoeage- en piercingshops en salons voor permanente make-up: situaties waarbij de overdracht van micro-organismen mogelijk is. De wettelijke basis voor dit project is het Warenwetbesluit Hygiënevoorschriften Tatoeëren en Piercen; T&P: Inspectie is t.b.v. afgeven vergunning (vergunning is 3 jaar geldig). Resultaat/maatschappelijk effect Ouders (en kinderen) hebben informatie over de kwaliteit van de kinderopvang; Gemeenten zijn in staat hun handhavingstaak rond de kwaliteit van de kinderopvang te baseren op de inspectiegegevens; De kwaliteit van de kinderopvang neemt toe in de verbetercyclus na de inspecties; Inwoners van Drenthe zijn geïnformeerd over de kwaliteit van een bedrijf voor tatoeage, piercing en permanente make-up; Door goede kwaliteitscontrole worden de Volksgezondheidrisico's als gevolg van slechte hygiëne beperkt. Inspectie op basis van risicoprofielen kinderopvang: de inspecties Stand van zaken voorgenomen activiteiten lopen. Het blijkt dat de opgestelde profielen niet altijd overeenkomen met de praktijk tijdens inspectie. Optimalisering van inrichting nieuwe planningstool: eind 2013 is de planningstool omgezet naar een webbased versie waardoor de tool sneller is en meer mogelijkheden voor rapportages en signalering van doorlooptijden heeft gekregen. Ontwikkeling kennis risico gestuurd toezicht en pedagogische verdieping: loopt conform landelijke ontwikkelingen. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting In verband met ziekte heeft externe inhuur plaatsgevonden. Hierdoor vallen de totale personeelskosten hoger uit dan begroot. Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Groen) Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Geel) 227* 125 Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Oranje) Aantal insp. KDV/BSO/GOB (RP Rood) Aantal inspectie PSZ (KO)

175 Aantal gastouder inspecties (steekproef 5 %) (KO) Toelichting KDV,BSO/GOB/PSZ nieuw KDV/BSO/GOB/PSZ herinspectie Gastouders nieuw (toetsingskader A+B) Aantal inspecties T&P Inspectie uitbreiding/incidenteel Aantal inspecties basisvoorzieningen per 168** 169 FTE Percentage basisvoorzieningen waarbij in het afgelopen jaar inspecties zijn uitgevoerd. 100% 100% *de locaties die nog geen risicoprofiel hebben omdat ze vorig jaar nog niet in een risicoprofiel ingeschat konden worden, hebben als uitgangspunt het risicoprofiel geel gekregen. ** uitgaande van álle inspecties binnen Wet KO (begroot 1.017) en uitgaande van aantal fte s inspecteurs (6,04). Kinderopvang In de tweede helft van het jaar zijn er zeer veel nieuwe locaties bijgekomen. Dit waren niet alleen echt nieuwe locaties, maar voor een belangrijk deel bestaande locaties die door een andere organisatie zijn overgenomen of die te maken hadden met een houderwisseling. Daarnaast bleken er meer locaties rode en oranje profielen te hebben dan was gepland. Tenslotte zijn er in 2013 ook nog meer nieuwe gastouders aangemeld dan waarmee van te voren rekening was gehouden. Dit alles heeft als gevolg gehad dat niet alle reguliere inspecties konden worden bezocht. Peuterspeelzalen Het aantal minder uitgevoerde inspecties bij peuterspeelzalen is te verklaren uit het feit dat een aantal peuterspeelzaal-organisaties zijn overgegaan tot het omzetten van hun peuterspeelzalen naar kinderdagverblijven. In overleg met gemeenten is daarom geen reguliere inspectie bij deze peuterspeelzalen uitgevoerd. Daarentegen zijn bij deze PSZ wel onderzoek voor registratie uitgevoerd. Tatoeage & Piercing In verband met verlenging van de geldigheidstermijn van de vergunningen voor tatoeage- en piercingshops zijn er in 2013 geen reguliere inspecties uitgevoerd. Wel zijn er 13 nieuwe locaties bezocht, en is er op dit vlak tijd gestoken in het verder ontwikkelen van de samenwerking Noord-Nederlands verband.

176 Product 206 Medische Milieukunde Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Beschermen Gea Reitsema Wet Publieke Gezondheid Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Overige instellingen, zoals scholen, woningbouwcorporaties, zorginstellingen, enzovoort; Provincie. Het beschermen en bevorderen van de gezondheid van burgers door het contact met schadelijke milieudeterminanten te beperken. Activiteiten die hieronder vallen zijn: voorlichting en behandeling van vragen en klachten, advisering bij milieu-incidenten en het signaleren van ongewenste situaties. Medisch milieukundige risico s worden tijdig in kaart gebracht. De kwaliteit van besluitvorming neemt hierdoor toe. Door al in planvorming deze invalshoek mee te nemen, kunnen risico s verkleind worden en daarmee de maatschappelijke kosten; Inwoners van Drenthe kunnen hun zorgen over medisch milieukundige vraagstukken inbrengen. Door onderzoek kan worden ingegrepen waardoor gezondheidsrisico s en maatschappelijke onrust voorkomen / weggenomen kan worden en waarbij tevens kosten bespaard kunnen worden. Voorlichting - Eikenprocessierups: uitgevoerd - Gezond de zomer door: uitgevoerd in de vorm van een nieuwsbrief. - Website: is het afgelopen jaar regelmatig actuele informatie op gezet/aangepast. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal meldingen / klachten Aantal klachten m.b.t. binnenhuismilieu Aantal beleidsadviezen Aantal fte t.o.v. waakvlamnorm (%) 78% 78% Toelichting Qua aantallen geen bijzonderheden. Wel merken we dat de problematiek bij de meldingen groter wordt. Denk bijvoorbeeld aan geuroverlast en asbestincidenten. Dit zijn langlopende trajecten, waar het team MMK intensief bij betrokken wordt.

177 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep 207 OGGZ Vangnet en advies Beschermen Rianne Folkerts Wet Publieke Gezondheid Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Samenwerkingspartners binnen de OGGZ-netwerken Doel Resultaat/maatschappelijk effect Het terugdringen van risico s voor de volksgezondheid en beperken van de overlast van mensen met complexe problematiek waar nog geen passende hulp beschikbaar is en deze naar passende hulpverlening leiden. Dit is de vangnetfunctie. Beperken van mogelijke gezondheidsrisico s als gevolg van (extreem) ongezonde situaties, zoals vervuiling, huisdieren en onveiligheid; Mensen (die dit niet uit zichzelf zorgvragen stellen) toeleiden naar de reguliere zorg, dit leidt tot verbetering van de kwaliteit van leven en op langere termijn kostenbesparing van crisisinzet. De inzet en samenwerking binnen de netwerken verloopt goed. Sprake van korte lijnen in de onderlinge samenwerking. Door de komst van het cliëntvolgsysteem hebben we hier nog een verbeteringsslag in kunnen maken. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie totaal Aantal OGGZ-cliënten bij sociaal verpleegkundigen Toelichting Aantal OGGZ-cliënten per gemeente: Waarvan vangnetfunctie / inventarisatie Assen 3 30 Aa en Hunze 2 11 Midden Drenthe 4 16 Noordenveld 5 13 Tynaarlo 1 10 Emmen Borger-Odoorn 4 17 Coevorden 3 9 Hoogeveen 5 11 Meppel 4 34 Westerveld 1 4 De Wolden 2 4 Totaal aantal OGGZ-cliënten In 2013 zijn we betrokken geweest bij 202 cliënten waarvan er 51 keer sprake was van inzet vanuit de vangnetfunctie. Hierbij vindt er verheldering van problematiek plaats en inventarisatie van zorg. Overige inzet was vanwege de aanwezigheid van vervuiling dan wel dat er sprake was van lichamelijke problematiek (zie info Product 522). De vangnetfunctie als taak van de GGD blijkt goed te werken. De neutrale positie en de brede blik van de verpleegkundige zijn twee punten die hierin een onderscheidende rol spelen.

178 Product 209 Gezondheidsbevordering Programma Bevorderen Budgethouder Karin Eeken Wettelijke grondslag Wet Publieke Gezondheid Doelgroep Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Ketenpartners en intermediairs: huisartsen, welzijnsstichtingen, scholen, overige preventie-aanbieders; Scholen in Drenthe. Doel Verbeteren van de preventiestructuur waarbij van belang de samenwerking en afstemming met ketenpartners. Adequaat informeren van gemeenten over ontwikkelingen op het gebied van de publieke gezondheid en deze ontwikkelingen vertalen in praktisch toepasbare beleidsadviezen. Adviseren en ondersteunen van de JGZ zodat gezondheidsbevordering naar jeugd in het algemeen en via de CJG s in het bijzonder effectief en efficiënt kan worden uitgevoerd. In overleg met en in opdracht van gemeenten leveren van die GB activiteiten (beleidsadvisering, uitvoeren van en ondersteunen bij gezondheid bevorderende programma s, onderzoek en ontwikkeling en verbeteren lokale preventiestructuur) aansluitend bij het gemeentelijk gezondheidsbeleid. Resultaat/maatschappelijk effect Gezondheid is het resultaat van de inspanning van velen. Door gemeenten te ondersteunen bij deze inspanning ontstaat integraal beleid met haalbare doelen. Hierdoor verbetert op langere termijn de gezondheid van de Drentse inwoners; Alle adviezen en activiteiten richten zicht op de leefstijl en/of gezondheidsgedrag van individuen of groepen mensen. Hierdoor stellen we mensen in staat hun gezondheidsvaardigheden te versterken en maken we keuzes van burgers voor gezond gedrag makkelijker. Dit verlaagt de ziektelast later in de levensloop en leidt tot sociaal maatschappelijke en sociaal economische winst. Gezonde keuzes zijn mogelijk als sprake is van een combinatie van geïntegreerde activiteiten en samenhangend gezondheidsbeleid. Goede coördinatie van de preventie-inspanningen van verschillende organisaties leidt tot een grotere effectiviteit van preventie en tot efficiënte inzet van publieke middelen. Met alle gemeenten is gesproken over de uitvoering van de basistaken. Stand van zaken voorgenomen Worden uitgevoerd conform de afspraken die daarover in het bestuur zijn activiteiten gemaakt. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting De budgettaire taakstelling op het product Gezondheidsbevordering is in 2013 gerealiseerd, deels door het verkrijgen van additionele taken en deels door het onttrekken van salaris van een medewerker aan de reserve. Tevens is er voor gekozen om langdurige ziekte en zwangerschapsverlof niet te vervangen. Daarnaast zijn er extra opbrengsten gerealiseerd doordat er extra diensten zijn geleverd aan het CJG Emmen en door het ontvangen van gelden voor geleverde inzet voor een subsidie aanvraag die uiteindelijk niet doorging.

179 Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Project JOGG-Drenthe (*) 1 1 Uitgeven nieuwsbrieven voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs gezonde school (**) Loket Gezonde School ( dgn. opgeheven 17.00) (***) p.w. Aantal keren deelname aan netwerkoverleg (****) Aantal geïmplementeerde GB- p.m. 0 programma s met CGL erkenning per gemeente¹ (*****) FTE GB per inwoners 1,0 0,80 (******) Gemiddeld cijfer dat gemeenten 7,0 (*******) geven voor GB als geheel (*******) Aantal adviezen naar alle gemeenten (********) 12 >12 Toelichting 1 In 2013 is een inventarisatie gedaan worden naar de stand van zaken. Vanaf 2014 wordt dit getal als benchmark ingevoerd. (*) Voorbereiding en implementatie van JOGG Drenthe is op verschillende plekken en in verschillende vormen verder gerealiseerd. Afspraken t.a.v. financiële structuur zijn bijgesteld. (**) Vanwege veelheid relevante onderwerpen zijn meer nieuwsbrieven Loket Gezonde School uitgegeven. Dit zijn activiteiten die vervallen in 2014 vanwege de verschuiving naar additioneel en hier geen middelen voor beschikbaar zijn. (***) Een korte studie van vraag en afhandeling bij het Loket Gezonde School toont geringe behoefte en gebruik. Navraag bij aan het loket verbonden partners levert nauwelijks een reactie op en additionele middelen voor instandhouding ontbreken. (****) GB participeerde in lokale netwerken zowel binnen gemeenten als in regionaal verband. (*****) Rechtstreekse relatie is moeilijk 100% aan te tonen, met CGL gesprek over wijzigingen in erkenningen. (******) GB fte kleiner dan landelijke norm (*******) Kwalitatief besproken met GB en accountmanagers. Deels tevredenheid en deels behoefte aan meer inzicht in wat GB levert. (********) Van zowel schriftelijke als mondeling verstrekte adviezen is sprake. ALGEMEEN: Met alle gemeenten zijn gesprekken gevoerd en zowel maatwerk als collectieve activiteiten zijn geïnitieerd, conform de afspraak met het Bestuur.

180 Product Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten 210 Epidemiologie Bewaken Karin Eeken Wet Publieke Gezondheid Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen: zorgaanbieders, scholen, samenwerkingspartners. Het monitoren van de gezondheidssituatie op landelijk uniforme wijze, in opdracht van gemeenten in het werkgebied. Het verrichten van onderzoek, advisering, begeleiding en ondersteuning bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek en het formuleren van conclusies en (beleids)aanbevelingen op basis van de verkregen onderzoeksresultaten. Dit ter onderbouwing van lokaal en regionaal beleid. Inzicht in de staat en de ontwikkeling van de gezondheid van de Drentse inwoners zijn van belang voor het maken van de goede beleidskeuzen in gemeenten. Hierdoor wordt de effectiviteit van beleidsmaatregelen vergroot. Presentatie resultaten onderzoek onder ouderen en volwassenen jaar; Integraal aanbod ten behoeve van ondersteuning voor de lokale nota volksgezondheidsbeleid. Voorbereiding onderzoek onder jeugd en volwassenen. Thematische rapporten. Aanleveren gegevens t.b.v. GGD Benchmark. Het integraal aanbod voortkomend uit het project Verkenningen is vastgesteld in het algemeen bestuur. De voorbereidingen voor het onderzoek onder jeugd en volwassenen is in volle gang, evenals de analyse van de gegevens uit het ouderenonderzoek. Van de thematische rapporten worden 2 rapporten opgeleverd, te weten overgewicht in Drenthe en één over demografische ontwikkelingen in Drenthe. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Door opname van ouderschapsverlof door een medewerker en het uitvoeren van extra additionele opdrachten bij Epidemiologie is een voordeel ontstaan op de personeelskosten (13). Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 3 3 * Aantal adviezen ** Toelichting Evaluatie * Ouderen: rapportage is gaande. Volwassenen: analyse is gaande. Jeugd: dataverzameling is gaande. **Verstrekte adviezen: 4 factsheets aan gemeenten t.b.v. lokale nota VGZ; 1 advies n.a.v. vraag wethouder; 12 factsheets overgewicht per gemeente; 2 factsheets met info over overgewicht naar kern; 3 adviezen over voorkomen ondergewicht in betreffende gemeente; intern advies aan JGZ over afkappunten SDQ (vragenlijst jeugd).

181 Product 212 TBC bestrijding (inkoop bij GGD Groningen) Programma Budgethouder Wettelijke grondslag Doelgroep Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Beschermen Gea Reitsema Wet Publieke Gezondheid Drentse inwoners; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren. Preventie van introductie en verspreiding van tuberculose en waar nodig bestrijden ervan in het werkgebied. Activiteiten zijn 24-uurs bereikbaarheid, surveillance, beoordelen en afhandelen meldingen en nemen van maatregelen, bron- en contactopsporing, netwerk- en regiefunctie, advisering en preventie, outbreakmanagement en onderzoek. Het voorkomen van uitbraken van TBC leidt tot: voorkomen van maatschappelijke ontwrichting, beperking van menselijk leed en zorgkosten. Uitvoering van de TBC-bestrijding conform overeenkomst met GGD Groningen. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting In 2013 waren de medewerkers van de TBC gehuisvest in een eigen locatie aan de Overcingellaan in Assen. De GGD Drenthe is per 2 december 2013 verhuisd naar het nieuwe pand aan de Mien Ruysweg 1 te Assen. In dit nieuwe pand zijn alle voorzieningen getroffen om ook de TBC-bestrijding te huisvesten. De bedoeling is, dat de TBC-bestrijding in het eerste kwartaal van 2014 ook over zal gaan naar de Mien Ruysweg. In het oude pand aan de Overcingellaan zijn in het verleden bouwtechnische aanpassingen gedaan om het pand geschikt te maken voor TBC-bestrijding. De kosten die hiervoor gemaakt zijn, moeten nu in verband met de verhuizing - door de GGD Groningen versneld worden afgeschreven. Daarnaast worden er extra kosten gemaakt om het gebouw weer in oorspronkelijke staat te herstellen, bij afloop van de huurovereenkomst met de verhuurder. Voor deze kosten is in 2013 een Voorziening gevormd (85). Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal BCG vaccinaties Percentage personen dat preventieve 20 behandeling voltooid Percentage personen dat (curatieve) 20 behandeling voltooid Aantal mantouxtesten Aantal Röntgen thoraxfoto s LTBI (behandeling latente tbc infectie Nieuwe patiënten Toelichting Het aantal BCG s vaccinaties is gedaald omdat er een tekort is aan tuberculine. Protocollen zijn daarom aangepast en in 2014 zal er waarschijnlijk een inhaalslag plaatsvinden. Daarnaast is het protocol voor reizigers aangepast waardoor het aantal bcg s verder daalt. Het percentage personen dat de preventieve/curatieve behandeling heeft voltooid is in 2013 niet meer gemeten aangezien er door een grote uitbraak andere prioriteiten zijn gesteld.

182 Groot aantal mantouxtesten i.v.m. groot bron- en contactonderzoek bij besmette TBC-cliënt. Het aantal screenings (röntgenfoto s thorax) is gedaald omdat vanaf 2011 alleen gedetineerden met een bepaald risicoprofiel nog gescreend worden. Daarnaast zijn de PI s Grittenbrogh en Bankenbosch gesloten. Dit maakt dat dat het aantal screenings daalt.

183 Product Additioneel JGZ gemeente Assen Programma Additioneel jeugd Budgethouder Jenny Polanen Opdrachtgever Gemeente Assen Doelgroep 1. Ouders en jongeren 0-23 jaar (ondersteuning CJG) 2. Kinderen tussen 8-12 jaar (Fit en Funweek) 3. Kinderen tussen 0-19 jaar (Ontwikkel groep CJG) 4.Basisschoolleerlingen 4-12 jaar (preventieve logopedie) Doel 1. Ondersteunen en doorontwikkeling CJG Assen 2. Een stimulans geven aan de ouders en kinderen om te werken aan een gezonde leefstijl (plezier staat hier centraal). 3. organiseren en anticiperen op CJG ontwikkelingen/activiteiten door de professional 4. Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten 1. Zichtbaar en goed functionerend CJG voor bewoners gemeente Assen 2. Bewustwording creëren bij ouders en kinderen op het gebied van gezonde leefstijl 3. Meer draagvlak vanuit de professional, tijdig anticiperen op ontwikkelingen 4. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs. Het competent maken van ouders/verzorgers m.b.t. de spraak- /taalontwikkeling van hun kind en het versterken van de signaleringsfunctie van leerkrachten. 1. Het CJG is zichtbaarder geworden (meer bezoekers website en meer online vragen). 2. Voortzetten traject in 2013 in een breder kader (gezonde leefstijl, samenwerking met gezondheidsbevordering zoeken). Op verzoek van de gemeente is afgeweken van deze insteek. Via een ander traject (GB) zal deze brede insteek worden opgepakt. 3. Doorontwikkelen van de ontwikkelgroep en activiteiten (bijv. week van de opvoeding maar ook CJG werklunches). Tussentijdse evaluatie heeft aangetoond dat het rendement onvoldoende bleek. Besloten is daarom hiermee te stoppen. 4. Onderzoek naar mogelijkheden 0-4 jaar en aansluiten bij werkgroep VVE. Logopedisten hebben binnen deze doelgroep reeds een aantal activiteiten uitgevoerd. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie 1. Ondersteuning CJG 604u 618u 2. Fit en Fun week 41u 27u 3. Ontwikkelgroep 135u 135u

184 4. Preventieve logopedie 2.380u 2.702u Toelichting 4. Zie jaarverslag logopedie. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

185 Product Programma Budgethouder Opdrachtgever Doelgroep Doel Additioneel JGZ gemeente Borger-Odoorn Additioneel jeugd Wilma Bos Gemeente Borger-Odoorn Ouders en kinderen/jongeren (-9 maanden 23 jaar) wonend of schoolgaand in de gemeente Borger-Odoorn; Professionals van alle kern- en ketenpartners van het CJG. Bijdrage leveren aan realiseren doelstellingen CJG. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Een goed functionerend CJG - samenwerking tussen ketenpartners, daardoor betere ondersteuning ouders, kinderen en scholen. Werkzaamheden binnen CJG Borger Odoorn zijn volgens verwachting verlopen. De gemeente heeft de aanstelling van een GGD medewerker als coördinator CJG met een jaar verlengd. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Coördinatie CJG 907u 907u Contactpersoon CJG 394u 394u Toelichting

186 Product Additioneel JGZ gemeente Coevorden Programma Additioneel jeugd Budgethouder Jenny Polanen/Wilma Bos Opdrachtgever Gemeente Coevorden Doelgroep 1. Ouders en kinderen/jongeren (-9 maanden 23 jaar) wonend of schoolgaand in de gemeente Coevorden en Professionals van alle kern- en ketenpartners van het CJG. 2. Kinderen tussen 0-12 jaar (preventieve logopedie) Doel 1. Bijdrage leveren aan een goed functionerend CJG. 2. Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. Resultaat/maatschappelijk effect 1. Een goed functionerend CJG samenwerking tussen ketenpartners, daardoor betere ondersteuning van ouders, kinderen en scholen. 2. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in de het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs en het competent maken van ouders/verzorgers m.b.t. spraak- /taalontwikkeling van hun kind en het versterken van de signaleringsfunctie van pedagogische medewerkers en leerkrachten. Stand van zaken voorgenomen activiteiten 1. Uit evaluaties met scholen blijkt dat de contactpersonen naar tevredenheid functioneren. Er zijn nog wel aandachtspunten waar aandacht aan besteed zal worden. De uitgevoerde werkzaamheden en resultaten worden meegenomen in de jaarrapportage van het CJG. 2.Er zijn gesprekken met betreffende ambtenaren gevoerd m.b.t. evaluatie en aanpassing van de nieuwe werkwijze. Ook de invulling van 2013 is besproken. De gemeente is tevreden over de inzet van logopedie en er is een contract voor onbepaalde tijd afgesloten. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie 1. Contactpersoon scholen 381u 381u 2. Preventieve logopedie 340u 366u Toelichting 2.zie Jaarverslag. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

187 Product Additioneel JGZ gemeente Emmen Programma Additioneel jeugd Budgethouder Wilma Bos/Jenny Polanen Opdrachtgever Gemeente Emmen Doelgroep 1. Ouders en kinderen/jongeren (-9 maanden 23 jaar) wonend of schoolgaand in de gemeente Emmen en Professionals van alle kernen ketenpartners van het CJG. 2. Kinderen van 0-12 jaar/preventieve logopedie Doel 1. Bijdrage leveren aan realiseren doelstellingen CJG 2. Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten 1. Een goed functionerend CJG samenwerking tussen ketenpartners, daardoor betere ondersteuning ouders, kinderen en scholen. 2. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs 1. De werkzaamheden voor het loket zijn afgerond en overgedragen aan een team van telefonistes. Een deel van de uren voor KIESindividueel worden ingezet voor een extra KIEsgroep. 2. De vraag naar logopedische ondersteuning is zowel binnen het basisonderwijs als in de voorschoolse periode groot. De gemeente is tevreden over de inzet van logopedie. Met betreffende ambtenaar is de nieuwe werkwijze geëvalueerd en ook zijn er afspraken gemaakt voor Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie 1. CJG Emmen u u 2. Preventieve logopedie u u Toelichting 2.zie Jaarverslag logopedie. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

188 Product Additioneel JGZ gemeente Hoogeveen Programma Additioneel jeugd Budgethouder Wilma Bos/Jenny Polanen Opdrachtgever Gemeente Hoogeveen Doelgroep 1. Ouders en kinderen/jongeren (-9 maanden 23 jaar) wonend of schoolgaand in de gemeente Hoogeveen en Professionals van alle kern- en ketenpartners van het CJG. 2. Basisschoolleerlingen 4-12 jaar (preventieve logopedie) Doel 1. Bijdrage leveren aan realiseren doelstellingen CJG 2. Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. Resultaat/maatschappelijk effect 1. Een goed functionerend CJG samenwerking met ketenpartners, daardoor betere ondersteuning aan ouders, kinderen en scholen. 2. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in de het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs. Het competent maken van ouders/verzorgers m.b.t. spraak- /taalontwikkeling van hun kind en het versterken van de signaleringsfunctie van leerkrachten. Stand van zaken voorgenomen activiteiten 1. De jeugdverpleegkundige heeft meegewerkt dan wel uitvoering gegeven aan een aantal groepsbijeenkomsten over gezonde leefstijl en begeleiding van kinderen in echtscheidingssituaties. De jeugdarts heeft deelgenomen aan het MDT van het CJG en van het wijkteam Wolfsbos/Zuid 2. De gemeente is tevreden over de inzet van de logopedie. ER is een contract voor onbepaalde tijd afgesloten. Met betreffende ambtenaar zijn er afspraken gemaakt over de invulling van 2014 en later waarbij er sprake is van een groeimodel. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie 1. CJG Hoogeveen 109u 109u 2. Preventieve logopedie 1.170u 1.162u Toelichting 2.zie Jaarverslag logopedie en plan van aanpak. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

189 Product Programma Budgethouder Opdrachtgever Doelgroep Doel Additioneel JGZ gemeente Meppel Additioneel jeugd Wilma Bos Gemeente Meppel Ouders en kinderen/jongeren (-9 maanden 23 jaar) wonend of schoolgaand in de gemeente Meppel; Professionals van alle kern- en ketenpartners van het CJG. Bijdrage leveren aan realiseren doelstellingen CJG. Resultaat/maatschappelijk effect Een goed functionerend CJG samenwerking met ketenpartners, daardoor betere ondersteuning aan ouders, kinderen en scholen. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot Realisatie MDT CJG Meppel 78 u 78 u Toelichting

190 Product Programma Budgethouder Opdrachtgever Doelgroep Additioneel JGZ gemeente Noordenveld Additioneel jeugd Jenny Polanen Gemeente Noordenveld Kinderen van 0-6 jaar Doel Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. Resultaat/maatschappelijk effect 1. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in de het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs; 2. Competent maken van ouders/verzorgers m.b.t. spraaktaalontwikkeling van hun kind; 3. Versterken van signaleringsfunctie van pedagogische medewerkers en leerkrachten. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het laatste kwartaal is logopedie vooral ingezet binnen het onderwijs. De vraag naar logopedie blijft groot. De gemeente is tevreden over de inzet van de logopedie. In 2014 zal de focus ook gelegd worden op de samenwerking met het CJG. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Preventieve logopedie 258u 288u Toelichting Zie jaarverslag. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

191 Product Programma Budgethouder Opdrachtgever Doelgroep Additioneel JGZ gemeente Westerveld Additioneel jeugd Jenny Polanen Gemeente Westerveld Basisschoolleerlingen 4-12 jaar (preventieve Logopedie) Doel Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling. Resultaat/maatschappelijk effect 1. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in de het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs; 2. Competent maken van ouders/verzorgers m.b.t. spraaktaalontwikkeling van hun kind; 3. Versterken van signaleringsfunctie van leerkrachten. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Er heeft een gesprek plaatsgevonden m.b.t. de wensen/beleid periode De gemeente heeft aangegeven voornemens te zijn m.i.v. 1 januari 2015 te stoppen met de inzet van preventieve logopedie dit vanwege de bezuinigingen. In 2014 zullen de gesprekken voortgezet worden. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Preventieve logopedie 394u 372u Toelichting Zie jaarverslag. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

192 Product Additioneel JGZ gemeente De Wolden Programma Additioneel jeugd Budgethouder Wilma Bos/Jenny Polanen Opdrachtgever Gemeente De Wolden Doelgroep 1. Ouders en kinderen/jongeren (-9 maanden 23 jaar) wonend of schoolgaand in de gemeente De Wolden en Professionals van alle kern- en ketenpartners van het CJG. 2. Basisschoolleerlingen 4-12 jaar (preventieve logopedie) Doel 1. Bijdrage leveren aan realiseren doelstellingen CJG 2. Zo vroeg mogelijke onderkenning van problemen in de verbale en non-verbale communicatie en het bevorderen van (de voorwaarden voor) een normale communicatieve ontwikkeling Resultaat/maatschappelijk effect 1. Een goed functionerend CJG samenwerking met ketenpartners, daardoor betere ondersteuning aan ouders, kinderen en scholen. 2. Een afname van ernstige spraak-/taalontwikkelingsproblemen in de het basisonderwijs, dus een betere start van de schoolloopbaan en het voorkomen van uitstroom naar het speciaal onderwijs. Het competent maken van ouders/verzorgers m.b.t. spraaktaalontwikkeling van hun kind en het versterken van signaleringsfunctie van leerkrachten. Stand van zaken voorgenomen activiteiten 1. De SoVa training heeft plaatsgevonden in het najaar. Er zijn themalessen seksuele vorming voorbereid en uitgevoerd op alle scholen. De JGZ medewerker geeft mede vorm aan het inbedden van de Aanmeldfunctie van BJZ in het CJG. Verslaglegging van de CJG werkzaamheden vind plaats in het CJG jaarverslag. 2. ER heeft een gesprek plaatsgevonden m.b.t. de wensen/beleid periode De gemeente is tevreden over de inzet van de preventieve logopedie en ziet graag continuering in de komende jaren. Er is een contract voor 5 jaar afgesloten. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie 1. CJG De Wolden 313u 313u 2. Preventieve logopedie 544u 563u Toelichting 2. Zie jaarverslag logopedie. Deze wordt in januari/februari 2014 met betreffende ambtenaar besproken.

193 Product Programma Budgethouder Opdrachtgevers Doelgroep Doel Additioneel JGZ niet gemeente gebonden Additioneel jeugd / additioneel bewaken Jenny Polanen/Wilma Bos PromensCare, UMCG 481 kinderen van KDC 482 deelnemers aan het gecko onderzoek van het UMCG 483 medewerkers die deelnemen aan het effect onderzoek Triage/TNO 499 Professionals met frequente oudercontacten, zoals pedagogisch medewerkers, intern begeleiders, MEE begeleiders, praktijkondersteuners huisartsenpraktijk etc., die met de methodiek willen gaan werken. 481 voorzien in artsenfunctie KDC 482 bijdrage leveren aan het gecko onderzoek en daarmee aan het ontdekken van oorzaken overgewicht 483 evaluatie werkwijze Triage/JGZ het kunnen voeren van twee vier korte oplossingsgerichte adviesgesprekken met ouders die een specifieke vraag hebben over het gedrag en/of de ontwikkeling van hun kind. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Gezonde jeugd; voorkomen van psychosociale problematiek bij kinderen. 481 het KDC heeft verzocht om extra inzet 482 het lijkt erop dat we meer Gecko-onderzoeken hebben kunnen uitvoeren dan verwacht. 483 resultaten zijn nog steeds niet bekend. 499 er zijn 2 trainingen en 1 ouderbijeenkomst verzorgd Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Artsenfunctie KDC 120u 146u Aantal metingen in kader Geckoonderzoek POD 80u 45u Toelichting

194 Product 485 PGA Publieke Gezondheidszorg Asielzoekers Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever GGD Nederland Doelgroep Centraal orgaan opvang asielzoekers (COA) Asielzoekers in Drenthe Doel Resultaat/maatschappelijk effect Uitvoering contract GGD Nederland met het COA Uitvoering JGZ taken (inclusief AMV (alleenstaande minderjarige vreemdeling) en beschermde opvang) Uitvoering GVO taken Infectieziekten: bron en contactopsporing, tbc etc. Technische Hygiëne Zorg bij de centra, overige taken (bijvoorbeeld honger, dorststakingen, OGGZ etc. Publieke gezondheidszorg aan een kwetsbare maatschappelijke groep (asielzoekers). Werkzaamheden volgens contract uitgevoerd. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting De afrekening PGA 2012 bedroeg 31. Eind 2013 heeft er een verrekening plaats gevonden naar aanleiding van een rekenfout door GGD Nederland. De extra gelden kwamen door de verhoogde instroom. Door de onzekerheid of er een nieuw contract zou worden afgesloten tussen de COA en GGD Nederland hebben er geen grote investeringen plaats gevonden. Nu er wel sprake is van een nieuw contract vanaf , zijn deze investeringen alsnog gewenst in Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal asielzoekers (totaal) Aantal asielzoekerscentra (AZC) 2 2 Aantal asielzoekers (4-19 jarigen) Instroom asielzoekers (4-19 jarigen) Aantal AMV in KWE/KWG Aantal KWE/KWG Toelichting In GLO (gezinslocatie) blijven gezinnen langer dan verwacht, veel meerwerk door psychologische problemen. In AZC zeer grote instroom, o.a. door gezinshereniging met grote gezinnen.

195 Product 486 Schoolgruiten Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Steunpunt SchoolGruiten Wageningen University Doelgroep Groep 1-8 Scholen (directie/leerkrachten/ouders) Doel Minimaal twee vaste dagen in de week groente en fruit te eten in de schoolpauze. Door structurele en planmatige aanpak het groente en fruitbeleid vastleggen in het schoolbeleid. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Vanaf 2016 stijgt de BMI van kinderen in Drenthe niet langer, maar daalt (de knik in de curve). Het project is afgesloten. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal Gruitscholen in Drenthe Toelichting Het project is afgesloten. Hierover is verantwoording afgelegd aan de subsidiegever.

196 Product 506 Huiselijk Geweld Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever Centrumgemeente Emmen Doelgroep Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Ketenpartners: politie, OM, AMW, AFPN, AMK, enzovoort. Doel Organiseren van een gerichte aanpak van huiselijk geweld, het laten uitvoeren van een huisverbod, afstemming tussen hulpverlening en juridisch traject; Verbeteren van de aanpak, door monitoring, evaluatieonderzoek, pilots, enzovoort. Resultaat/maatschappelijk Verminderen van de effecten van huiselijk geweld in gezinnen in Drenthe. Door effect in te grijpen, hulp te bieden en te vervolgen moet het geweld stoppen; Huiselijk geweld heeft vele maatschappelijke effecten (ongezondheid, schoolen werkuitval, therapeutische- en juridische kosten) en ook de kinderen gaan later in veel gevallen opnieuw geweld gebruiken. Het stoppen van huiselijk geweld leidt op de langere termijn dan ook tot een besparing op die maatschappelijke kosten; Een gecoördineerde aanpak is het meest effectief. Door dit centraal aan te sturen, worden middelen en mensen optimaal effectief ingezet. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Implementeren Meldcode huiselijk geweld in Drenthe: er is verschil in de diverse gemeenten en organisaties. Langzaamaan zie je de bekendheid van de Meldcode groeien. Handelingsverlegenheid blijft ook de komende jaren een onderwerp wat nog veel coaching en advies vraagt van het SHG. Uitvoeren werkwijze Uitvoeringsnotitie is voor alle gemeenten ingevoerd. Dit was het eerste jaar waarin het steunpunt huiselijk geweld alle politie mutaties automatisch doorgestuurd kreeg. Gedurende het jaar kwamen we tot de conclusie dat het oude protocol niet meer werkt op de huidige praktijk, aangezien we nu meer en complexere casuïstiek tot ons krijgen. Herziening staat geagendeerd om in de Regiovisie opgenomen te worden. Versterken doorzittingsmacht vanuit het advies- en steunpunt huiselijk geweld. De uitvoeringsnotitie voorziet hierin. Deze is per 1/7/13 ook van kracht geworden. Hierdoor heeft het SHG meer wettelijke mogelijkheden gekregen. Bijdragen aan verbinding met CJG s en Veiligheidshuizen. SHG participeert in het Veiligheidshuis. Afstemming met CJG vindt plaats bij de gemeenten Assen, Noordenveld en Hoogeveen. Waar mogelijk ook in andere gemeenten. De privacy discussie is ook hier onderwerp van gesprek. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Minder salarislasten dan begroot (13) door relatief goedkope inhuur en/of uitzendkrachten. Minder besteed werkbudget (5). Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantallen instroom codering HG Aantal gestarte trajecten eerste hulp bij huiselijk geweld Aantal huisverboden Aantal contactmomenten met Centrumgemeente % veiligheidshuizen waar GGD deel is van de stuurgroep 100% 100%

197 Toelichting De instroom komt overeen met de verwachting en is zelfs iets hoger. Er is hard gewerkt om betrokkenen te motiveren tot aanvaarden van een hulpaanbod. Bij gezinnen met kinderen lukt dit vaker dan bij systemen zonder kinderen omdat je hier nog weinig drang en dwang mogelijkheden hebt. Het aantal huisverboden is dit jaar lager dan verwacht. Hier heeft het SHG weinig tot geen invloed op. Jammer, want uit meerdere onderzoeken blijkt dat het inzetten van een huisverbod vaker leidt tot het structureel laten stoppen van huiselijk geweld. Er is door alle ontwikkelingen veel contact geweest met de centrumgemeente. De GGD is deelnemer in de stuurgroep van het veiligheidshuis Drenthe, het onderwerp daar is hoe het SHG en het Veiligheidshuis maximaal gebruik van elkaar kunnen maken.

198 Product 508 Meldpunt kindermishandeling Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever Gemeente Emmen Doelgroep Inwoners van Drenthe; Gemeenten: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Ketenpartners: politie, OM, AMW, AFPN, AMK, enzovoort. Doel In samenwerking met het AMK te komen tot een plan van aanpak tot intensieve samenwerking. Waar mogelijk te starten met activiteiten uit dit plan. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten De burger die te maken heeft met huiselijk geweld/kindermishandeling sneller, kwalitatief beter en eenduidiger te kunnen helpen. Het plan is opgeleverd, de pilot loopt en zal zijn verdere vervolg krijgen in Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Opleveren implementatieplan AMHK 1 1 Toelichting Het plan is opgeleverd en de implementatie is inmiddels begonnen en zal doorlopen in 2014.

199 Product 520 Meldpunt OGGZ en HG Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever Centrumgemeente Emmen, Centrumgemeente Assen Doelgroep Inwoners van Drenthe; Ketenorganisaties in de OGGZ; Gemeenten. Doel Meldingen van huiselijk geweld en OGGZ kunnen gedaan worden bij de twee meldpunten, zodat er van daaruit acties uitgezet kunnen worden om in te grijpen in problematische situaties. Ook wordt gericht advies gegeven over een mogelijke aanpak. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het kunnen melden van huiselijk geweld bij een meldpunt is laagdrempeliger dan het doen van aangifte en zodoende komen huiselijke geweldsituaties eerder in beeld en kan er eerder worden ingegrepen. Hierdoor worden de maatschappelijke effecten van huiselijk geweld beperkt; Meldingen over OGGZ-situaties kunnen door het meldpunt worden uitgezet naar het OGGZ-netwerk, waar een gecoördineerde aanpak wordt gerealiseerd, waardoor de situaties worden verbeterd; Door de meldingen op één punt binnen te laten komen, wordt inzicht verworven in de problematiek van OGGZ en huiselijk geweld. Deze informatie draagt bij aan beleids- en werkontwikkeling van gemeenten en leidt tot verbeteringen in de aanpak. Verdere afstemming en integratie met advies- en meldpunt kindermishandeling in het kader van landelijke Meldcode huiselijk geweld: loopt en zal in 2014 nog verder vorm en inhoud krijgen. Ontwikkelen visie en implementatie bezetting meldpunt OGGZ door sociaal verpleegkundigen loopt en zal in 2014 verder vorm en inhoud krijgen. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal vragen HG meldpunt Aantal consulten HG meldpunt Aantal meldingen HG meldpunt Toelichting Aantal vragen OGGZ meldpunt Aantal consulten OGGZ meldpunt Aantal meldingen OGGZ meldpunt % van gemeenten waar de GGD is vertegenwoordigd in het Meldpunt Huiselijk Geweld (indicator B22) Het aantal vragen en consulten Huiselijk geweld (HG) blijft achter bij de begroting. Waarschijnlijk zal dit in 2014 hoger worden als meer organisaties de Meldcode correct gaan toepassen. Het aantal zelfmelders is in 2013 wel iets hoger dan verwacht. Dit zou verklaard kunnen worden door de langdurige campagne die de overheid voert over het onderwerp Huiselijk Geweld.

200 Het aantal vragen en consulten OGGZ is iets hoger dan begroot, naast professionals bellen er ook regelmatig burgers, vaak familie met het meldpunt. Het aantal meldingen is ten opzichte van 2012 iets gezakt, de precieze oorzaak is onbekend, aangezien er geen onderzoek naar is gedaan. Deels zal de verklaring liggen in het oppakken van het signaal door de sociaal verpleegkundigen achter het meldpunt. Waar verbindingen gelegd kunnen worden, wordt dit zonder tussenkomst van het netwerk gedaan. Wat scheelt in het aantal meldingen in het netwerk. Een andere oorzaak van het dalen van de OGGZ meldingen zou gevonden kunnen worden in het oppakken van de meldingen door de sociale wijkteams.

201 Product 522 OGGZ-uitvoering Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever Centrumgemeenten + verrichtingen per gemeente Doelgroep OGGZ-cliënten, specifiek die doelgroep waar bijvoorbeeld somatische problematiek speelt, verzorgings- en vervuilings- of verwaarlozingsproblemen zijn en de mensen waar de hulpverleners met een GGZ-insteek niet binnenkomen; Melders van vervuiling en verwaarlozing; Gemeenten, GGD: signalen volksgezondheidsrisico s worden gemeld. Doel Toeleiden van de OGGZ-doelgroep naar adequate en reguliere hulp, om zodoende de kwaliteit van hun leven te verbeteren. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Voorkomen van escalatie en volksgezondheidsproblematiek. De druk op de sociaal verpleegkundigen blijft net als voorgaande jaren onverminderd hoog. Veel tijd gaat zitten in contactlegging, vertrouwen winnen en het organiseren van zorg voor begeleiding van deze doelgroep. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal OGGZ-cliënten bij sociaal verpleegkundigen Voorlichting OGGZ 2 6 Toelichting Totaal Waarvan: Waarvan Aantal OGGZ-cliënten per gemeente Vervuiling somatisch Assen Aa en Hunze Midden Drenthe Noordenveld Tynaarlo Emmen Borger-Odoorn Coevorden Hoogeveen Meppel Westerveld De Wolden Totaal aantal OGGZ-cliënten In 2013 zijn we betrokken geweest bij 202 cliënten, waarvan er bij 125 sprake was van onder andere vervuilingsproblematiek en bij 26 cliënten er lichamelijke problemen een rol hebben gespeeld.. Overige inzet was vanwege bv. inventarisatie van zorg en vangnetfunctie (zie info 207).

202 Product 523 OGGZ beleid en ontwikkeling Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever Centrumgemeenten Assen Doelgroep Gemeenten; Instellingen Doel Beleids- en werkontwikkeling ten behoeve van de OGGZ in Drenthe. Gezamenlijke werkwijze, implementatie van nieuwe inzichten, versterking van de netwerken in de gemeenten. Resultaat/maatschappelijk Beleidsinformatie voor (centrum)gemeenten om het beleid en de inzet van effect instellingen zo goed mogelijk te richten op burgers met Multi problematiek; Door met uitvoeringspartijen en gemeenten gezamenlijk de OGGZ-aanpak in Drenthe te verbeteren ontstaat een meer effectieve werkwijze. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Implementatie van een Cliëntvolgsysteem (CVS) in de 12 OGGZ-netwerken: in alle 12 gemeenten wordt met tevredenheid gewerkt met het CVS. Er is een privacy protocol ontwikkeld m.b.t. het CVS. Voor de gemeenten in het werkgebied van centrumgemeente Assen is aanmelding bij College Bescherming Persoonsgegevens gedaan. Opzetten provinciaal beleidsoverleg over de OGGZ is niet gerealiseerd. Emmen, Coevorden en Borger-Odoorn hebben een gezamenlijk OGGZ-beleidsoverleg. Dat geldt ook voor de gemeenten Hoogeveen, De Wolden, Meppel en Westerveld. In de noordelijke gemeenten is een dergelijk overleg er niet, vanuit de gemeenten wordt daar nu geen prioriteit aan gegeven. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal beleidsadviezen aan (centrum)gemeenten Aantal verbetervoorstellen OGGZ-praktijk in Drenthe Toelichting Veel adviezen stonden in de eerste maanden in het teken van de implementatie van het cliëntvolgsysteem, het privacy protocol en de aanmelding van de gegevensdeling bij College Bescherming Persoonsgegevens. In de tweede helft van 2013 is met gemeenten gesproken, vanuit beleid of OGGZ-voorzitters, over de rol van de OGGZ in 2014 en verder als gevolg van de ophanden zijnde decentralisaties in het sociale domein. Een uitvloeisel daarvan is dat veel gemeenten (gaan) experimenteren met sociale buurtteams of wijkteams. Deze ontwikkeling brengen voor de (potentiële) OGGZ-doelgroep kansen op preventie, vroeg signalering en de organisatie van hulp en zorg in de buurt. Vanuit het OGGZ is en wordt met gemeenten meegedacht bij de inrichting van deze teams. Voor 2014 en verder zal bezien moeten worden hoe het OGGZ zich gaat verhouden tot deze teams en of de huidige structuur van de OGGZ dan nog passend is. Het biedt in ieder geval kansen om het OGGZ klein te houden en als vangnet te fungeren. Belangrijk is dat zolang de transities niet zijn voltooid en de teams nog niet volledig zijn uitgekristalliseerd dat het de structuur van het OGGZ als vangnet overeind blijft.

203 Product OGGZ-voorzitterschap Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Opdrachtgever Gemeenten: Assen, Aa en Hunze, Tynaarlo, Noordenveld, Hoogeveen, Midden- Drenthe, De Wolden, Meppel, Westerveld, en Centrumgemeente Emmen Doelgroep OGGZ-cliënten; OGGZ-netwerken: ketenpartners; Gemeenten. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Een gecoördineerde aanpak van situaties waarin mensen zelf geen zorg vragen of organiseren, maar waar wel sprake is van een multi probleemsituatie met eventueel ook gevolgen voor de omgeving. Door aansturing van een netwerk per gemeente ontstaat een effectieve werkwijze voor inwoners van de gemeente met deze complexe problematiek. Voorkomen van escalatie van de problematiek door actief mensen met OGGZkenmerken te benaderen en toe te leiden naar reguliere zorg; Adequate inzet van mensen en middelen door een gezamenlijke aanpak te organiseren, te monitoren en te evalueren; Beleidsinformatie voor stuurgroepen en gemeenten om het beleid en de inzet van instellingen zo goed mogelijk te richten op burgers met multiproblematiek. Doorontwikkeling werkwijze OGGZ-nieuwe stijl, professionalisering van OGGZnetwerken: implementatie OGGZ nieuwe stijl is afgerond. Professionalisering van de OGGZ-netwerken is een doorlopend proces waarbij voortdurend aandacht is voor onderlinge samenwerking en deskundigheidsbevordering. Implementatie en daadwerkelijk gebruik van Cliënt Volg Systeem (CVS) in de netwerken is voor 12 gemeenten in 2013 voltooid. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal netwerkbijeenkomsten inclusief MDT en CJG Noordenveld Aantal cases Toelichting De OGGZ-netwerkoverleggen vinden in de 12 gemeenten plaats, Meppel en Westerveld hebben een gecombineerd overleg. Alle geplande netwerkvergaderingen zijn in 2013 doorgegaan, tijdens de vakanties hebben de OGGZ-voorzitters elkaars werk overgenomen. In Emmen, Assen en Hoogeveen vindt gemiddeld 2x per maand een overleg plaats, in de overige gemeenten 1x per maand. In 2013 zijn er 166 OGGZ-netwerkoverleggen geweest. In de gemeente Noordenveld is sprake van een gecombineerde functie: OGGZvoorzitter en procesmanager CJG. Er hebben 40 MDT-overleggen plaatsgevonden. Eind 2013 heeft de gemeente Noordenveld de medewerker voor de CJG-procesmanagement taken zelf in dienst genomen, de OGGZ-taken worden vanuit de GGD verricht.

204 Het aantal nieuwe OGGZ-meldingen is uitgekomen op 419. Dat is 41 minder dan in 2012 toen er 460 meldingen waren, in 2011 zijn er 466 OGGZ-meldingen geregistreerd. Deze daling van het aantal OGGZ-meldingen was voorzien. Vanaf 2009 / 2010 is begonnen met de implementatie van de OGGZ-nieuwe stijl waarmee de OGGZnetwerken werden geprofessionaliseerd. Dat heeft er toe geleid dat de netwerken beter in beeld kwamen en het aantal OGGZ-meldingen is aangetrokken. Vanaf 2013 is het Advies- en Meldpunt OGGZ anders gaan werken. De sociaal verpleegkundigen die zitting hebben in de OGGZ-netwerken voeren ook de OGGZ-meldpunttaken uit. Daarmee is de OGGZ-deskundigheid op het meldpunt versterkt. Meldingen die binnenkomen worden afhankelijk van de aard van de melding en de verwachtte aanwezigheid van hulpverlening verwerkt tot een OGGZmelding, een Meldpuntactie of tot de registratie van een adviesgesprek. OGGZ-meldingen worden rechtstreeks vanuit het OGGZ-meldpunt doorgezet naar de OGGZ-netwerken. Bij Meldpuntacties wordt de melding eerst geïnventariseerd bijvoorbeeld wanneer er (vermoeden is dat er) een actief hulpverleningscontact is. Wanneer mogelijk worden gemelde signalen doorgegeven aan de hulpverlening met de afspraak dat deze het meenemen in hun aanpak. Mede door deze werkwijze zijn er minder OGGZ-meldingen doorgezet naar de OGGZ-netwerken. Er zijn 154 meldpuntacties uitgevoerd in Daarnaast zijn er 85 adviesgesprekken geregistreerd. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de gemelde problematiek niet dusdanig is dat actie vanuit het OGGZ is geïndiceerd. Vaak wordt men verwezen naar huisarts of algemeen maatschappelijk werk. Deze gesprekken vonden in voorgaande jaren ook plaats maar door invoering van het nieuwe cliëntvolgsysteem worden deze nu ook geregistreerd. Dat geldt ook voor een deel van de uitgevoerde Meldpuntacties. Deze werkwijze zullen de OGGZ-voorzitters samen met meldpuntmedewerkers en OGGZ-netwerkleden verder uitbreiden in Dit sluit aan bij de ontwikkeling, mede ingegeven door decentralisaties in het sociale domein, dat het OGGZ een vangnet moet blijven voor zij die uitvallen in de reguliere hulpverlening of daar niet aankomen.

205 Product 540 THZ additioneel Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Gea Reitsma Opdrachtgever Gemeente Assen, Aa en Hunze, Noordenveld, Midden-Drenthe en Tynaarlo voor scholen, bij evenementen de betreffende gemeente/organisator en prostitutiebedrijven Doelgroep Gemeenten; Scholen; Prostitutiebedrijven; Organisatoren van grote evenementen. Doel Inspecteren van en adviseren over de hygiëne en veiligheid op basisscholen, prostitutiebedrijven en ten tijde van evenementen met tijdelijke sanitaire voorzieningen. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Voorkomen en beperken van gezondheidsrisico s door slechte hygiënische omstandigheden, voorkomen van infectieziekten. De pilot inspectie basisscholen nieuwe stijl i.s.m. MMK en IZB is in december 2013 geëvalueerd. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal inspecties basisscholen Aantal inspecties tijdens evenementen 4 4 Aantal inspecties prostitutiebedrijven 12 9 Toelichting In 2013 zijn 26 basisscholen door de GGD Drenthe bezocht. Van deze 26 basisscholen zijn op 15 basisscholen presentaties gegeven. In Midden-Drenthe is een gezamenlijke presentatie gegeven aan de directeuren van het bovenschools bestuur van 10 basisscholen. Bij een school kon geen afstemming bereikt worden over een datum voor een presentatie. Een prostitutiebedrijf wordt op verzoek van de gemeente niet meer bezocht, 2 prostitutiebedrijven zijn op 16 januari 2014 bezocht, vandaar dat die niet meegenomen zijn in dit jaaroverzicht.

206 Product 545 MMK additioneel Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Gea Reitsema Opdrachtgever GGD NL, gemeenten Doelgroep Inwoners van de gemeente Coevorden Arcadis, en via dit bedrijf de provincie Drenthe. Op verzoek van de provincie besteed Arcadis deze opdracht uit aan de GGD Drenthe. Doel Opleveren omgevingsplan voor de bodemsanering van het CPC terrein in Coevorden. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten De GGD Drenthe zal in het omgevingsplan een inschatting maken van eventuele gezondheidsrisico s en mogelijke hinder voor omwonenden in en gebruikers van het saneringsgebied De pilot inspecties THZ-MMK (IZB) loopt. T.b.v. de pilot mechanische geventileerde scholen zijn de eerste verkenningen gedaan. Huisbezoeken binnenmilieu: waarschijnlijk in 2014 actueel. Overige additionele taken: het team is zeer actief in het opzoeken van mogelijkheden voor additioneel werk. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Opstellen omgevingsplan in opdracht van 1 1 Arcadis ten behoeve van provincie Drenthe Aanvullende opdracht omgevingsplan 1 1 CPC Pilot mechanische ventilatie GGD NL 1 1 Ondersteuning landelijke uitrol 1 1 gastlessen bimi PABO GGD NL Woonconcept bimi training opzichters en woonconsulenten 1 1 Toelichting Dit jaar is in de begroting opgenomen dat er voor 0,1 fte verpleegkundige een taalstelling ligt voor additioneel werk MMK. Deze taakstelling is gerealiseerd middels de pilot mechanische ventilatie en het omgevingsplan CPC.

207 Product 550 Vaccinaties Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Gea Reitsema Opdrachtgever Individuele klanten en bedrijven/instellingen Doelgroep Inwoners Drenthe; Beroepsgroepen die specifieke gezondheidsrisico s lopen als gevolg van hun beroepsuitoefening. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Voorkomen van infectieziekten bij specifieke doelgroepen waar de overheid geen primaire verantwoordelijkheid heeft; Inwoners van Drenthe voorlichten over en beschermen tegen infectieziekten tijdens reizen of tijdens het uitoefenen van hun beroep. Voorkomen van infectieziekten, die kunnen worden opgelopen in het buitenland of tijdens de beroepsuitoefening. Hierdoor wordt de verspreiding van deze ziekten ook voorkomen en dat leidt tot een beperking van individueel leed en maatschappelijke kosten door ziekte en uitval. Acquisitieactiviteiten rond beroepsvaccinaties en reizigersvaccinaties o.b.v. met als doel het stabiliseren van de omzet. Verbeteren vindbaarheid website. Samenwerking op Noord-Nederlands niveau verder inrichten (bv. uitwisseling personeel en inloopspreekuren GAE). Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Positief resultaat wordt deels veroorzaakt door lagere afschrijvingen dan begroot (9) (een deel van de investeringen wordt in 2013 voor het laatst afgeschreven). Minder omzet dan begroot, maar ligt in lijn met vorig jaar. Tegenover lagere omzet staan ook minder (inkoop)kosten vaccinaties (tevens voordeel inkoopkosten door Europese aanbesteding). Naar verhouding weinig kosten publieksinformatie en drukwerk in Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Aantal 1 e consulten reizigersadvisering Toelichting Aantal vervolgconsulten Aantal (indiv.) consulten beroepsvaccinaties Aantal telefonische- en spoedconsulten Totaal consulten tijdens spreekuren Aantal beroepsvaccinaties op locatie (grote groepen) Aantal bloedonderzoek op locatie (grote groepen) Aantal consulten per FTE 1.515* * Uitgaande van begrote consulten en 4,62 fte (totaal aantal fte s op productgroep Vaccinaties, dus inclusief secretaresses e.d.). Het aantal consulten en beroepsvaccinaties is licht gedaald t.o.v. de begroting. Het aantal nieuwe consulten is met 227 gedaald en deze daling heeft vooral plaatsgevonden in de maand juni. In de overige maanden zijn nagenoeg hetzelfde aantal cliënten gezien. Het aantal beroepsvaccinaties (individueel) tijdens de vaccinatiespreekuren daalt ook ten opzichte van de begroting. Dit heeft wellicht te maken met een zekere verzadiging van het aantal medewerkers in de zorg die reeds gevaccineerd zijn. In Drenthe worden veel scholieren die in de zorg gaan werken al tijdens hun stage gevaccineerd. Na vaccinatie ontstaat levenslange bescherming.

208 Product 555 Forensische geneeskunde Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Rianne Folkerts Wettelijke grondslag Gemeenten, Regiopolitie Drenthe, KMAR, Reclassering, OM, AMK Doelgroep Arrestanten in politiecellen (Politie, KMAR); Gemeenten: uitoefening wet op de lijkbezorging; OM, AMK: letselbeschrijving en andere forensische informatielevering voor het opsporingsproces. Doel Uitvoeren van de medisch forensische taken, met name arrestantenzorg en lijkschouw, voor diverse opdrachtgevers. Resultaat/maatschappelijk Arrestanten vallen onder de verantwoordelijkheid van de politie, het effect zorgdragen voor de medische vraagstukken leidt er toe dat er geen onaanvaardbare risico s hierin door de politie worden genomen; Het correct uitvoeren van de lijkschouwingen is voor de verantwoordelijke gemeenten van belang om onnauwkeurig (medisch) handelen en andere onwettige gedragingen, die tot de dood kunnen leiden, uit te sluiten; Nauwkeurige letselbeschrijvingen kunnen worden gebruikt in de opsporing en berechting van daders van (kinder)mishandeling. Hierdoor neemt het maatschappelijke vertrouwen in het nut van melding en aangifte bij mishandeling op termijn toe. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Bijdrage leveren aan evaluatie NODO-procedure (na 40 cases) o.b.v. landelijk beleid, is afgerond. Het ministerie heeft begin 2014 de NODO procedure stop gezet. Uitwerking samenwerking op Noord Nederlands niveau, zal zijn vervolg krijgen in Bijdrage aan landelijke ontwikkelingen m.b.t. landelijk dekkend netwerk FG, is nog gaande wat betreft 1 tarief voor de politie. Uitbreiden van het digitaal werken, ook op alle externe locaties, is geslaagd in Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Minder afschrijvingen (17) dan begroot doordat een investering (nieuw registratiesysteem) nog niet heeft plaatsgevonden. Meer omzet dan begroot (18). Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Arrestantenzorg Bloed/DNA afname/urinecontrole Consultatie/advies Letselbeschrijving Lijkschouw Lijkschouw-euthanasie NODO melding NODO-procedure* 2 4 Telefonisch consult Slachtoffer-/daderonderzoek bij zedendelicten Benoemingen gerechtelijk deskundige Aantal lijkschouwen per FTE arts 140** 160 Levering van arrestantenzorg in regio 100% 100%

209 Toelichting *We verwachten nog 2 NODO-procedures (uitgevoerd door Drentse arts) tot aan de landelijke evaluatie. **Uitgaande van lijkschouwen (incl. euthanasie) 340 en 2,43 fte arts (incl. inhuur). Wanneer wordt uitgegaan van lijkschouwen (excl. euthanasie) 225 bedraagt het aantal lijkschouwen per FTE-arts 93.

210 Product 561 JOGG-Meppel Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Meppel Doelgroep B&W gemeente Meppel. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het leveren van een projectleider die de projectopdracht gaat uitvoeren conform het plan van aanpak gedurende in het contract afgesproken periode voor de in het contract vastgestelde aantal uren; De projectleider richt zich op de aanpak van overgewicht volgens de JOGGmethodiek en is voor de gemeente aanspreekpunt voor de verschillende acties rondom gezond gewicht. Het project ondersteunt direct het speerpunt aanpakken overgewicht dat de gemeente Meppel in haar gezondheidsbeleid heeft opgenomen. Met het aanstellen van de projectleider geeft de gemeente Meppel uitvoering aan haar raadsbesluit van 2011, waarin geld beschikbaar werd gesteld voor de aanpak van overgewicht. Het project heeft een looptijd tot en met Het uitvoeringsplan 2013 loopt. Er zijn tal van activiteiten op de diverse thema s van JOGG gaande. De aanpak richt zich op de wijk Koedijkslanden & Berggierslanden. Vier thema s staan centraal: Eten van groenten en fruit, Water drinken, Beweegvriendelijke omgeving en Gezonde leefstijl jongeren 12+. Binnen deze thema s wordt ingezet op zowel activiteiten voor de doelgroep als op het inrichten van een gezonde omgeving. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Projectleider voor de gemeente Meppel (16 uur per week) 0,44 fte 0,44 fte Toelichting JOGG Meppel is naar tevredenheid uitgevoerd. Vanaf 1 januari 2014 verzorgt de gemeente Meppel zelf de regie.

211 Product 562 Monitor Buurt Vitaal Emmermeer Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Emmen Doelgroep Deelnemers (inwoners van de wijk Emmermeer) aan het programma Buurt Vitaal. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het doel van het programma Buurt Vitaal is het stimuleren van de ontwikkelingskansen van de bewoners van Emmermeer door het bundelen van krachten en het uitbreiden van de inzet van samenwerkende partijen in de wijk. Dit doel is uitgewerkt in drie thema s; De bovengenoemde drie thema s zijn: 1. stimuleren van empowerment bij bewoners; 2. wegnemen van belemmeringen op het gebied van gezondheid; 3. wegnemen van belemmeringen op het gebied van financiën. Het doel van de monitor is het meten van de tevredenheid van de deelnemers, de vorderingen bij de deelnemers, de tevredenheid van organisaties en de succes- en faalfactoren. Het bereiken van een optimale gezondheidswinst door het zo vroeg mogelijk signaleren van problemen, zodat behandeling kan worden voorkomen of tijdig met behandelen gestart kan worden. Hierdoor kan de vraag naar intensieve zorg verminderen, wordt de kwaliteit van opvoeders bevorderd en wordt een bijdrage geleverd daar waar intensieve zorg nodig is, zodat het kind zoveel mogelijk in de eigen omgeving kan verblijven. Het realiseren van coördinatie 1 gezin 1 plan. Het project is afgerond. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Rapportage met 1 1 monitoruitkomsten Advies 1 1 Toelichting Opdracht is voldaan en voltooid, rapportage is opgeleverd. Meedoen aan dit project leverde inzichten op ten aanzien van meerdere inrichtingsmanieren van wijkgericht werken.

212 Product 563 Gezondheid versterkt in eigen hand Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Emmen Doelgroep De wijken Angelslo en de dorpen Bargercompascuum en Zwartemeer. Doel Met het programma beoogt de gemeente om interventies voor gezondheid effectiever te maken; er treedt een kwantitatieve en kwalitatieve verbetering van de gezondheidssituatie op in de wijk Angelslo en de dorpen Bargercompascuum en Zwartemeer. Resultaat/maatschappelijk effect Gezondheidswinst voor inwoners van de betreffende wijk en dorpen. Stand van zaken voorgenomen activiteiten Ten behoeve van uitvoering van het project wordt een verpleegkundige ingezet voor gemiddeld 16 uren per week. In hechte samenwerking met lokale partners, inwoners en belangengroeperingen worden lokale programma s met bijbehorende interventies bedacht en uitgevoerd. In 2013 is veel gerealiseerd, zoals een kookgroep door en voor ouderen, een loopgroep met ouderen, een alcoholpreventieprogramma voor bo(bovenbouw) kinderen en hun ouders op 12 bo scholen. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Verpleegkundige inzet voor de 1 1 gemeente Emmen (gemiddeld 16 uur per week) In drie gebieden gezondheidsbevorderende leefstijlinterventies 3 3 Toelichting Inzet (0,44fte sociaal verpleegkundige) voor wijkgerichte gezondheidsbevordering. Met inwoners, preventie-, zorg- en onderwijspartners is intensief samengewerkt.

213 Product 565 JOGG Drenthe Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Provincie Drenthe Doelgroep Politiek, partijen in preventie en zorgketen, JOGG-gemeenten, STAMM, marktpartijen als Shell/NAM. Doel Uitvoeren projectplan JOGG-Drenthe (In het projectplan, dat bij de start van JOGG-Drenthe werd opgesteld, is 2011 benoemd als initiatiefase waarin de voorbereidingen voor de daadwerkelijke start van het project worden getroffen en 2012 als uitbouw ; de uitvoering van activiteiten rond de speerpunten van het project. In 2013 zal de uitbouw gecontinueerd worden en zal begonnen kunnen worden met de versnelling en de borging). Resultaat/maatschappelijk effect Borging provinciale bijdrage aan JOGG-Drenthe. Vanaf 2016 stijgt de BMI van kinderen in Drenthe niet langer, maar daalt. (de knik in de curve). Stand van zaken voorgenomen activiteiten In de oorspronkelijke planning van JOGG-Drenthe staat voor 2013 als doel het verder uitbouwen en het starten met versnelling en borging. Gedurende het jaar is intensief overlegd met betrokken partijen over de mogelijkheden JOGG Drenthe te continueren. Eind 2013 is duidelijk dat de inzet vanaf beperkt zal moeten worden tot wat mogelijk is binnen de inzet vanuit de basis voor het speerpunt overgewicht. Er is een reëel perspectief op additionele financiering maar de definitieve afspraken konden nog niet worden gemaakt (peildatum ) Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Geaccepteerde verantwoording 1 naar provincie over besteding gelden Toelichting Nog niet van toepassing.

214 Product 566 Gezondheidsbeleid Aa en Hunze Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Aa en Hunze Doelgroep Gemeenteraad Aa en Hunze Doel Voorbereiden gezondheidsbeleid Aa en Hunze. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Beleidsvoorbereidende notitie t.b.v. realisatie nota gezondheidsbeleid Aa en Hunze. Interviews met beleidsambtenaren. Opstellen van een bouwstenennotitie voor de raadscommissie. Het project is afgerond. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren omschrijving begroot realisatie Inzet beleidsmedewerker GB voor 60 uur 96 uur de gemeente Aa en Hunze Toelichting Het maken van de notitie en in gang zetten van interactief proces, heeft technisch gezien tot meer uren geleid dan begroot. Er is tevredenheid geuit over de geboden ondersteuning.

215 Product 570 Sense Noord-Nederland Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Gea Reitsema Opdrachtgever Opdracht van VWS aan GGD en Doelgroep Hoog-risicodoelgroepen: mannen die seks hebben met mannen (MSM), prostituees, mensen met veel wisselende contacten (Soa); Jongeren tot 23 jaar met vragen over seksualiteit en seksuele gezondheid (Sense); Intermediairs die met jongeren werken: verwijzers naar Sense (Sense). Doel GGD Drenthe is een onderdeel van het SOA-centrum Noord-Nederland. Hiervoor wordt curatieve SOA-bestrijding geleverd via spreekuren voor risisogroepen. Het SOA-centrum wordt gefinancierd door VWS. Groningen fungeert als centrum-ggd en coördineert het centrum (Sense); GGD Drenthe werkt samen met Groningen en Friesland binnen Sense Noord- Nederland. Jongeren tot 23 jaar krijgen Sense-spreekuren laagdrempelige hulp bij vragen over en problemen met hun seksuele gezondheid. Sense wordt gefinancierd door VWS, GGD Groningen fungeert als centrum-ggd en coördineert de uitvoering (Sense). Resultaat/maatschappelijk Het tijdig behandelen van mensen uit de hoog-risicodoelgroepen leidt tot een effect beperking van de verspreiding van Soa s onder de Drentse bevolking (Soa); Het opsporen van de contacten met mensen met een SOA leidt tot een beperking van de verspreiding van Soa s onder de Drentse bevolking (Sense); De laagdrempeligheid van de Sense-spreekuren leidt er toe dat jongeren in een vroegtijdig stadium met hun vragen over seksualiteit komen. Hierdoor worden eventuele problemen voorkomen of tijdig aangepakt (Sense). Stand van zaken voorgenomen activiteiten Versterking van de digitale hulpverlening aan jongeren met vragen over seksualiteit (Sense): enorm succesvol, zie ook toelichting bij Prestatieindicatoren. Implementatie nazorgproject VGV: is uitgevoerd. Testlab: zie ook toelichting bij Prestatieindicatoren. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal soa consulten (Soa) Vindpercentage soa (Soa) 12,5% 12,6% Aantal gevonden soa (Soa) Aantal consulten (Sense) Aantal Soa consulten per inwoners Aantal Soa consulten per FTE verpleegkundige Wachttijden weinig risico, geen klachten 100% 50% max 10 werkdagen Wachttijden veel risico 2-10 werkdagen 100% 100% Wachttijden klachten wijzen op soa 1 werkdagen 100% 100%

216 Toelichting Het aantal consulten in 2013 is hoger dan begroot. Er zijn meer cliënten bij de GGD Drenthe geweest voor soa-onderzoek en daaruit zijn ook meer SOA gevonden. Het aantal meldingen voor soa-onderzoeken neemt ondanks strakke triage nog steeds toe. Het aantal sense consulten neemt af, dit heeft wellicht ook te maken met een uitgebreider online aanbod voor jongeren om vragen te stellen over seksualiteit. De wachttijden voor cliënten zonder klachten is gestegen omdat de vraag enorm toeneemt. Hiervoor is ingezet op hulpverlening via de digitale weg, waarbij onderzoekspakketten per post worden bezorgd en cliënten zelfonderzoek kunnen doen (urine).

217 Product 575 Epi add Midden-Drenthe ophoging ouderenonderzoek Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Midden-Drenthe Doelgroep Inwoners van Midden-Drenthe; Gemeente Midden-Drenthe: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in Midden-Drenthe: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het basisaanbod voor gemeenten bestaat uit een steekproef die op gemeenteniveau leidt tot uitspraken voor de totale groep ouderen en naar 2 leeftijdsgroepen of geslacht. De gemeente Midden-Drenthe heeft aangegeven de steekproef op te willen hogen om op kernniveau te kunnen rapporteren. Verzoek is om dit voor de 6 kernen Beilen, Smilde, Hoogersmilde, Bovensmilde, Westerbork en Nieuw-Balinge uit te voeren en de resultaten per kern te rapporteren. Inzicht in de staat en de ontwikkeling van de gezondheid van de inwoners van 65 jaar en ouder in de 6 kernen in Midden-Drenthe zijn van belang voor het maken van de goede beleidskeuzen in gemeente Midden-Drenthe. Hierdoor wordt de effectiviteit van beleidsmaatregelen vergroot. Gegevensverzameling onder ouderen in Midden-Drenthe; Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. Het onderzoek loopt nog. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt in 1 e kwartaal 2014 verstrekt.

218 Product 576 Epi add Emmen ophoging ouderenonderzoek Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Emmen Doelgroep Inwoners van Emmen; Gemeente Emmen: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in Emmen: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het basisaanbod voor gemeenten bestaat uit een steekproef die op gemeenteniveau leidt tot uitspraken voor de totale groep ouderen en naar 2 leeftijdsgroepen of geslacht. De gemeente Emmen heeft aangegeven de steekproef op te willen hogen om de resultaten te presenteren voor de 6 gebieden in de gemeente Emmen. Inzicht in de staat en de ontwikkeling van de gezondheid van de inwoners van 65 jaar en ouder in de 6 gebieden in Emmen zijn van belang voor het maken van de goede beleidskeuzen in de gemeente Emmen. Hierdoor wordt de effectiviteit van beleidsmaatregelen vergroot. Gegevensverzameling onder ouderen in Emmen; Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. Het onderzoek loopt nog. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt in 1 e kwartaal 2014 verstrekt.

219 Product 579 Epi add Midden-Drenthe ophoging volwassenenonderzoek Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Midden-Drenthe Doelgroep Inwoners van Midden-Drenthe; Gemeente Midden-Drenthe: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in Midden-Drenthe: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Het basisaanbod voor gemeenten bestaat uit een steekproef die op gemeenteniveau leidt tot uitspraken voor de totale groep volwassenen en naar 3 leeftijdsgroepen en naar geslacht. De gemeente Midden-Drenthe heeft aangegeven de steekproef op te willen hogen om op kernniveau te kunnen rapporteren. Verzoek is om dit voor de 6 kernen Beilen, Smilde, Hoogersmilde, Bovensmilde, Westerbork en Nieuw-Ballinge uit te voeren en de resultaten per kern te rapporteren. Inzicht in de staat en de ontwikkeling van de gezondheid van de volwassen inwoners in de 6 kernen in Midden-Drenthe zijn van belang voor het maken van de goede beleidskeuzen in gemeente Midden-Drenthe. Hierdoor wordt de effectiviteit van beleidsmaatregelen vergroot. Gegevensverzameling onder volwassenen in Midden-Drenthe; Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. Het onderzoek loopt nog. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt voor de zomer in 2014 verstrekt.

220 Product 580 Epi add Vervolgonderzoek Coevorden Klinkenvlier Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Coevorden Doelgroep Inwoners van Coevorden, i.b.v. de wijk Klinkenvlier; Gemeente Coevorden: burgemeester, wethouders en ambtenaren; Instellingen in Coevorden: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Monitoren van gezondheidsklachten door middel van een vragenlijst bij alle bewoners van de wijk Klinkenvlier. De analyse van de gegevens zal een beschrijvend overzicht van de stand van zaken m.b.t. de gezondheid van de bewoners leiden. Er zal geen causaal verband gelegd kunnen worden met overlast van de biovergister of eventuele andere bronnen. Evenmin leidt het tot nieuwe etiologische inzichten. Inzicht in de gezondheid en het welzijn van de bewoners van de wijk Klinkenvlier in Coevorden. Uitvoeren vragenlijstonderzoek Analyse op databestand Rapportage Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 1 Toelichting Evaluatie: Onderzoek heeft in het voorjaar plaatsgevonden. Het rapport is begin juli met de gemeente en de bewoners besproken. In augustus is het definitieve rapport aan de gemeente verstrekt.

221 Product 581 Epi add Meppel aanv. vragen volwassenonderzoek Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Meppel Doelgroep Inwoners van Meppel; Gemeente Meppel: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in Meppel: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Het basisaanbod voor gemeenten bestaat uit een basisvragenlijst voor alle 12 gemeenten. De gemeente Meppel heeft aangegeven extra vragen te willen opnemen t.b.v. de evaluatie van het CJG. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Inzicht in bekendheid, gebruik en tevredenheid van het CJG. Dataverzameling Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt voor de zomer in 2014 verstrekt.

222 Product 582 Epi De Wolden ophoging/aanv. vragen volwassenonderzoek Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente De Wolden Doelgroep Inwoners van De Wolden; Gemeente De Wolden: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in De Wolden: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Het basisaanbod voor gemeenten bestaat uit een basisvragenlijst voor alle 12 gemeenten. De gemeente De Wolden heeft aangegeven extra vragen te willen opnemen t.b.v. de evaluatie van het CJG. De gemeente De Wolden heeft aangegeven extra vragen te willen opnemen t.b.v. de evaluatie van het alcoholmatigingsbeleid. Voor de vervolgmeting van het alcoholmatigingsbeleid wordt de steekproef opgehoogd zodat het mogelijk is resultaten te presenteren voor de leeftijdsgroep met ouders met opgroeiende kinderen. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Inzicht in bekendheid, gebruik en tevredenheid van het CJG. Evaluatie van het alcoholmatigingsbeleid Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. De rapportage wordt voor de zomer afgerond. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 2 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt voor de zomer in 2014 verstrekt.

223 Product 583 Epi add Noordenveld aanv. vragen volwassenonderzoek Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente Noordenveld Doelgroep Inwoners van Noordenveld; Gemeente Noordenveld: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in Noordenveld: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Het basisaanbod voor gemeenten bestaat uit een basisvragenlijst voor alle 12 gemeenten. De gemeente Noordenveld heeft aangegeven extra vragen te willen opnemen t.b.v. de evaluatie van het CJG. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Inzicht in bekendheid, gebruik en tevredenheid van het CJG. Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. De rapportage wordt voor de zomer afgerond. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt voor de zomer in 2014 verstrekt.

224 Product 584 Epi add De Wolden vervolgmeting alcohol oudere jongeren Programma Additioneel (van tot ) Budgethouder Karin Eeken Opdrachtgever Gemeente De Wolden Doelgroep Inwoners van De Wolden; Gemeente De Wolden: burgemeesters, wethouders en ambtenaren; Instellingen in De Wolden: zorgaanbieders, samenwerkingspartners. Doel Onderzoek onder jongeren van 18 tot en met 25 jaar t.b.v. de evaluatie van het alcoholbeleid. Resultaat/maatschappelijk effect Stand van zaken voorgenomen activiteiten Evaluatie van het alcoholmatigingsbeleid. Analyses op het databestand; Rapportage op gemeenteniveau. De rapportage wordt in 2014 afgerond. Financieel ( 1.000,--) baten lasten saldo begroting realisatie verschil Toelichting Prestatieindicatoren Omschrijving begroot realisatie Aantal onderzoeken 1 1 Aantal adviezen 1 Toelichting Evaluatie: dataverzameling is afgerond; analyse is grotendeels klaar. Rapportage met advies wordt in 2014 verstrekt.

225 Beleidsbegroting 2015 Inclusief Meerjarenraming

226 2

227 Inhoud Inhoud... 3 Inleiding Programma Beschermen Programma Bevorderen Programma Bewaken Programma Jeugd Programma Additioneel Bedrijfsvoering Meerjarenraming Financiering

228 Inleiding Vanaf dit jaar krijgen de decentralisaties hun beslag. Voor GGD Drenthe wordt het de komende jaren hard werken om mee te gaan in alle bewegingen binnen de gemeenten en het maatschappelijk veld. De GGD neemt een bijzondere positie in. Zorgaanbieders zien de GGD graag als een voorpost van de gemeenten, terwijl de gemeenten er meer en meer toe neigen om ons als een zorgaanbieder aan te merken. Daarmee is onze positie op het snijvlak van het publieke domein en het private aanbod gekenschetst. Het bevestigt de bijzondere en unieke positie van de GGD als organisatie in het bestel. De GGD is in gesprek met gemeenten en partners uit het veld over de rol en waarde die de GGD kan inbrengen in de transitie en transformatie van het zorgdomein. De uitnodiging van een aantal gemeenten om hierover met elkaar in gesprek te blijven wordt dan ook van harte aangenomen. De GGD sluit waar mogelijk graag aan bij de lokale uitvoering en in de lokale netwerken. Voor ons is er geen enkele discussie dat wij een organisatie zijn voor en van de gemeenten. Wij voeren alle taken uit in opdracht van de gemeenten; soms omdat het moet op basis van wet- en regelgeving en soms op verzoek van de gemeente. Voor 2015 is de grootste opgave om deze unieke positie op het snijvlak van het publieke domein en het private veld te benutten voor betere resultaten op het gebied van preventie en vroeg-interventie. Daarnaast is GGD Drenthe de enige publieke organisatie op bovenlokaal niveau. Deze positie kan nuttig zijn bij de organisatie van taken op het gebied van coördinatie, casemanagement en toeleiding waarvoor de lokale schaal tekort schiet. In 2015 starten we met de implementatie van het nieuwe programma voor de zorg voor jeugd. Door een andere opzet van de contactmomenten, kunnen wij meer inzetten op advies, ondersteuning en begeleiding van ouders en kinderen. Daarmee wordt voorkomen dat kinderen en ouders naar zwaardere zorg worden verwezen. De professionals van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) krijgen meer armslag om oplossingen te treffen als zij risico s signaleren. We kunnen niet langer volstaan met signaleren en verwijzen. Het begrip preventie moet worden opgerekt tot ook het bieden van ondersteuning en lichte interventies. Binnen het jeugdveld levert de JGZ in het generalistisch schakelpunt haar kennis en kunde. Daarnaast zijn er nog twee schakelpunten, waarvoor de positie van de GGD moet worden bepaald. Het eerste betreft de rol die de JGZ zou kunnen spelen in het specialistische schakelpunt. Vanuit dit schakelpunt kan de JGZ met haar expertise een belangrijke rol spelen in de verbinding met de huisartsen. Het tweede schakelpunt betreft het huidige gespecialiseerd casemanagement van Bureau Jeugdzorg. Dit in relatie met het Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. 4

229 In het begrotingsjaar zijn de gemeenten weer een stap verder bij de inrichting van de sociale teams op wijk- en buurtniveau. Voor GGD Drenthe heeft dit tot gevolg dat de taken van het Meldpunt OGGZ veranderen. De coördinerende taken worden overgenomen door de buurtnetwerken, waardoor het accent voor het Meldpunt weer komt te liggen op het aannemen en afhandelen van meldingen over kwetsbare inwoners van niet-professionals. Het aantal meldingen schiet tekort om het Meldpunt kwalitatief verantwoord en doelmatig op lokaal niveau te organiseren. GGD Drenthe zal er wel op moeten toezien dat haar coördinerende taken niet worden beëindigd voordat de lokale netwerken op orde zijn, anders kunnen veel OGGZ cliënten uit beeld raken. Wet- en regelgeving bepalen dat het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) wordt samengevoegd met het Steunpunt Huiselijk Geweld. In Drenthe is het AMK nu nog een onderdeel van Bureau Jeugdzorg. De taken van het AMK worden door Bureau Jeugdzorg overgedragen aan GGD Drenthe. In 2015 moet het nieuwe Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) van start gaan. De voorstellen hiervoor zijn nog niet in de begroting 2015 verwerkt. Onder regie van een kwartiermaker wordt op dit moment met een aantal publieke partners van de GGD en een vertegenwoordiging van de gemeenten gewerkt aan een uitwerking ten behoeve van het werkgeverschap voor de specialistische casemanagers van BJZ. Op basis van inhoudelijke- en bedrijfsmatige argumenten worden de gemeenten geadviseerd over waar de taken belegd moeten worden en wie vervolgens dan logischerwijs werkgever zou moeten zijn. Het veranderende veld heeft ook gevolgen voor de manier waarop GGD Drenthe de taken op het gebied van Gezondheidsbevordering moet invullen. Gemeenten streven naar integraal beleid, waarin de publieke gezondheid en veiligheid slechts twee van de vele dimensies zijn. Wij zullen onze onderzoeksfunctie meer gaan inzetten om inzicht te geven in de gezondheidssituatie, liefst op wijken buurtniveau. Op basis van dit inzicht in de gezondheidssituatie gaan onze medewerkers de gemeenten adviseren over de belangrijke ontwikkelingen en mogelijke aanpak van die problemen, vanuit ons perspectief. Het is vervolgens aan de gemeenten hoe dat wordt omgezet in integraal lokaal beleid. Het accent binnen onze functie Gezondheidsbevordering wordt verlegd naar informatievoorziening en advies aan gemeenten. Het uitvoeren van concrete preventieprojecten doen wij alleen als er geen bevredigend aanbod is in de markt. Provinciale gegevens zullen wij niet meer verstrekken aan gemeenten die hieraan geen behoefte hebben. Het levert echter geen financieel voordeel op. Gegevens op provinciaal niveau ontstaan namelijk door aggregatie van gegevens op lokaal niveau. De kosten worden hoofdzakelijk bepaald door het kleinste niveau waarop gegevens worden verzameld. Vanaf eind 2013 is GGD Drenthe samen met de VRD gevestigd in de nieuwbouw aan de Mien Ruysweg in Assen. In 2014 hebben wij een start gemaakt met samenwerking op het gebied van ICT en Facilitair Beheer. Voor de overige middelenfuncties (financiën, P&O, documentaire informatievoorziening, kwaliteitszorg en communicatie) heeft GGD Drenthe ervoor gekozen eerst in eigen huis de functies op sterkte te brengen. In 2015 moet dit het geval zijn. Daarna kan worden onderzocht op welke manier samenwerking met de VRD op deze functies tot kwaliteitsverbetering en doelmatigheidswinst kan leiden. 5

230 Qua presentatie is deze begroting gewijzigd ten opzichte van voorgaande begrotingen. In voorgaande jaren was de beschrijving van de programma s gescheiden. Vanaf deze begroting zijn cijfers en inhoud geïntegreerd. Elk programma heeft zijn eigen begrotingscijfer, met als referentiekader het rekeningcijfer van Per programma is aangegeven welke GGD-producten onder dat programma vallen en is de raming van lasten baten per programma aangegeven. Hiermee sluit de begroting beter aan op de wijze zoals die bij gemeenten en provincies bekend is. Wij maken nog meer inzichtelijk wat de GGD aan producten en diensten levert en welke bedragen daarvoor beschikbaar worden gesteld. 6

231 1. Programma Beschermen De taken op het gebied van gezondheidsbescherming zijn zeer divers en voor een groot deel landelijk in protocollen vastgelegd. De beleidsvrijheid voor gemeenten is beperkt. Op elk deelgebied kan de beschikbare kennis en kunde worden benut voor ondersteuning en advies, als zich op lokaal en regionaal niveau incidenten voordoen. Voor het overige volgen deze taken een eigen protocol. Voor de beschermingstaken Seksuele Gezondheid en Medische Milieukunde (MMK) geldt dat zij in hoge mate gespecialiseerd zijn. De uitvoering is daardoor kwetsbaar. Voor deze specialistische taken wordt daarom samenwerking gezocht met de andere noordelijke GGD en om de kwetsbaarheid te pareren. In 2015 sluit de provincie Friesland aan bij het samenwerkingsverband van de GGD Groningen en Drenthe op het vakgebied Seksuele gezondheid. Met een nog breder samenwerkingsverband wordt beoogd om de kwaliteit te verbeteren en de kwetsbaarheid van de uitvoering te verminderen en meer ruimte te creëren voor gerichte, preventieve activiteiten. In Drenthe beschikt de GGD over een klein team voor het inhoudelijke brede terrein van MMK. Om alle kennis op peil te houden gaan de MMK-teams van de drie Noordelijke GGD en op inhoud samenwerken. In 2015 worden gezamenlijk de nodige stappen gezet om te komen tot een kenniscentrum Medische Milieukunde voor Noord-Nederland. Daarnaast wil GGD Drenthe in 2015 een duurzame samenwerking met Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Drenthe opbouwen. Voor de Algemene Infectieziekten Bestrijding (inclusief tuberculosebestrijding), maar ook voor MMK en Seksuele Gezondheid geldt in principe dat binnen deze specialismen de landelijke ontwikkelingen en protocollen gevolgd zullen worden. Daarnaast wordt blijvend, kritisch, gezocht naar de beste manier om doelgroepen te bereiken. Daarbij zullen wij in het licht van de uitgangspunten van de drie decentralisaties de preventiecampagnes vooral insteken op de eigen kracht van de inwoners van Drenthe. Daarbij wordt de informatie gebruikt die GGD Drenthe verzamelt uit surveillance en uit de signalen die de GGD van zowel inwoners als samenwerkings- / ketenpartners ontvangt. Daarbij gaat GGD Drenthe meer en meer met haar doelgroepen in gesprek om de juiste aansluiting te vinden voor preventieve interventies. 7

232 De Technische Hygiënezorg zal in 2015 de invoering van Het Nieuwe Toezicht bij de kinderopvang (start in 2014) verder uitwerken en implementeren. Door inzet van het Nieuwe Toezicht moet een ander evenwicht gevonden worden tussen het toezicht op de wettelijke randvoorwaarden en het toezicht op de pedagogische kwaliteit in de praktijk. Daarnaast moet er een betere kwaliteitsborging door de kinderopvangorganisaties zelf gaan plaatsvinden. Het toezicht zal mede daarop gebaseerd worden. Tot slot zal ook de transparantie van het toezicht vergroten. De kwaliteitseisen worden op zodanige wijze herijkt of geherformuleerd dat er meer ruimte voor maatwerk en innovatie ontstaat binnen kinderopvangorganisaties. Bij deze hervorming van het toezicht- en handhavingsstelsel volgt GGD Drenthe de landelijke richtlijnen. De transities/decentralisaties hebben direct effect op de manier waarop vorm en inhoud wordt gegeven aan de taken op het gebied van de Openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ). De invoering van integrale aanpak op wijk- en buurtniveau vraagt vergaande ontschotting tussen de betrokken instellingen. De integrale aanpak zal tot gevolg hebben dat minder cliënten een beroep doen op de vangnetfunctie van de OGGZ, maar als een beroep wordt gedaan op het vangnet, dan zal OGGZ problematiek gemiddeld zwaarder zijn. Dat vraagt veel van de deskundigheid van de OGGZmedewerkers. Per 1 januari 2015 is het AMHK operationeel. Het AMHK moet onveiligheid in alle gezinssituaties en afhankelijkheidsrelaties stoppen om te komen tot duurzaam herstel van veiligheid. Het AMHK sluit vanuit het wettelijk kader aan bij de praktijk van de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG s), scholen, reguliere gezondheidszorg en de wijk- en buurtteams in gemeenten. Het AMHK fungeert als één loket voor burgers en professionals voor advies, consultatie en melding voor alle vormen van geweld in gezinssituaties en afhankelijkheidsrelaties. Het AMHK gaat functioneel samenwerken met verplichte jeugdzorg en het veiligheidshuis. Wij verwachten dat de samenhang en verbinding tussen de GGD en GHOR in 2015 veel verder gaat dan in de huidige situatie. Publieke gezondheid en veiligheid zijn werkelijk verbonden. In Drenthe gaan we een stap verder dan in de rest van het land, omdat gekozen is voor fysieke integratie van de GHOR en de GGD. Daardoor maken beide organisaties optimaal gebruik van elkaars kennis en kunde om elkaar te ondersteunen bij incidenten en crises. Deze vorm van samenwerking maakt het mogelijk richting gemeenten optimaal hulp te verlenen, ook wanneer een incident overgaat in een grootschalig voorval. De directeur publieke gezondheid (DPG) draagt zorg voor een naadloze opschaling van GGD naar GHOR, maar ook ten aanzien van de overige partners binnen de witte kolom. De voorgaande jaren heeft de GGD belangrijke stappen gezet in de richting van een goede crisisorganisatie. Tegelijkertijd is geconstateerd dat deze organisatie qua personele bezetting kwetsbaar is en daarom nog niet optimaal functioneert. Een kwaliteitsverbetering is vanaf 2014 ingezet. Daarbij worden de crisisorganisaties van GGD en GHOR naadloos op elkaar aangesloten. In 2015 heeft deze kwaliteitsverbetering zijn beslag gekregen. 8

233 Begroting 2015 Beschermen en Beschermen -derden Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Beschermen Baten Crises en incidenten Infectieziekte bestrijding Medische milieukunde Openbare geestelijke gezondheidszorg Seksuele gezondheid Technische hygiënezorg Tuberculose bestrijding Totaal Baten Lasten Crises en incidenten Infectieziekte bestrijding Medische milieukunde Openbare geestelijke gezondheidszorg Seksuele gezondheid Technische hygiënezorg Tuberculose bestrijding Totaal Lasten Beschermen - derden Baten Geneeskundige hulpopvangorganisatie in de regio Rijksvaccinatieprogramma jeugd Totaal Baten Lasten Geneeskundige hulpopvangorganisatie in de regio Rijksvaccinatieprogramma jeugd Totaal Lasten Programmatotaal

234 2. Programma Bevorderen Als onafhankelijk adviseur van de gemeenten zet GGD Drenthe meer in op het bijeenbrengen van gezondheidsinformatie om de successen en noden van het lokale gezondheidsbeleid in steeds bredere zin te kunnen volgen. De functionaris gezondheidsbevordering adviseert de gemeenten bij het formuleren en actualiseren van lokaal gezondheidsbeleid en gezondheidsbevordering en adviseert op basis van landelijke, regionale en lokale kennis en ervaring over mogelijke interventies die aansluiten op de lokale prioriteiten. In 2015 zal nog meer dan nu samenhang aangebracht worden tussen de bronnen van gezondheidsinformatie en de epidemiologische onderzoeken van de GGD en gezondheid bevorderende adviezen en activiteiten. Voor Gezondheidsbevordering geldt de afspraak dat vanaf 2014 gefaseerd minder budget beschikbaar is voor de uitoefening van de basistaken. Onder deze noemer zal Gezondheidsbevordering zich meer gaan manifesteren als makelaar tussen de behoefte c.q. vraag van de gemeenten en partijen die bevorderingsprojecten en interventies kunnen uitvoeren. In de toekomstige rol van de GGD past het minder goed als de GGD zelf een organisatorisch of financieel belang zou hebben bij aanvullende opdrachten van gemeenten. Dat kan de geloofwaardigheid als onafhankelijk adviseur belasten. Daarom zal de GGD in de toekomst alleen projecten zelf uitvoeren tegen aanvullende vergoeding, als er geen adequaat aanbod in de markt is. Begroting 2015 Bevorderen Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Bevorderen Baten Gezondheidsbevordering algemeen Totaal Baten Lasten Gezondheidsbevordering algemeen Totaal Lasten De begroting gaat uit van het niveau 2014, wat inhoudt dat in totaal een bedrag van , - op dit product en programma is bezuinigd. De bezuiniging is in twee tranches bereikt: , - in 2013 en , - in

235 3. Programma Bewaken De GGD heeft tot taak om inzicht te geven in de belangrijke ontwikkelingen in de gezondheidssituatie. Dat doet zij door met beide benen in het veld te staan en daar de informatie op te halen. Dat doet zij ook door eigen epidemiologisch onderzoek. Op basis van deze informatie ontwikkelt de GGD adviezen voor lokaal gezondheidsbeleid. In 2015 staat de bespreking van de uitkomsten van de gezondheidsenquêtes onder jeugd, volwassenen en ouderen op de agenda. In het kader van de landelijke harmonisatie wordt gestreefd naar uitvoering van een landelijk jeugdonderzoek waaraan alle 25 GGD en meedoen. Ook GGD Drenthe draagt hier aan bij. In 2015 is de informatievoorziening aan gemeenten door epidemiologie verder uitgebreid en geoptimaliseerd, zodat gemeenten hun gezondheidsbeleid en de uitvoering daarvan kunnen onderbouwen en monitoren. Dit doet GGD Drenthe door middel van: themarapporten en factsheets met verdiepende informatie vanuit eigen onderzoeksgegevens; het verder uitbouwen van het halen van informatie uit bestaande interne en externe databronnen. Het betreft zowel interne registratiesystemen als ar ook uit externe bronnen; het met regelmaat publiceren van een vaste gegevensset, aansluitend bij de behoefte van gemeenten; het door ontwikkelen van de website waardoor gegevens en informatie voor iedereen steeds beter toegankelijkheid worden. Vanaf 1 januari 2015 verwachten wij betere managementinformatie te genereren uit het digitale kinddossier, waardoor we in staat zijn specifiek op de informatiebehoefte en wensen van gemeenten in te spelen. Begroting 2015 Bewaken Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Bewaken Baten Epidemiologie Gezondheidsmonitor jeugd Totaal Baten Lasten Epidemiologie Gezondheidsmonitor jeugd Totaal Lasten

236 4. Programma Jeugd In 2015 heeft de GGD integrale Jeugdgezondheidszorg (ijgz) ingevoerd voor acht Drentse gemeenten volgens het in Naobij geschetste eindbeeld. De ongedeelde zorg voor de 0- tot 19- jarigen biedt de gelegenheid om het programma te rationaliseren: andere organisatie van contactmomenten, minder overdrachtsmomenten, differentiatie in aanbod op basis van behoefte van kind en ouders, inzet van andere disciplines en minder staf- en steundiensten. Hiermee is al een bezuinigingsopdracht gerealiseerd. De JGZ opereert nog meer als partner in de lokale netwerken die zich richten op het zo vroeg mogelijk aanbieden van preventieve activiteiten en het verzorgen van een doorgaande lijn waarbij het belang van de burger voorop staat. De JGZ brengt haar specifieke deskundigheid in, draagt over en wordt ingezet waar nodig. Zij werkt binnen de interventieniveaus 1 tot en met 3 en haalt er als dat nodig is specialistische ondersteuning bij (interventieniveau 4) ter voorkoming van zwaardere zorg. Daarbij blijft de JGZ zich inzetten voor een brede preventie met oog voor de vragen die gezinnen in deze tijd bezig houden. Het versterken van de eigen kracht van ouders staat daarbij centraal en problemen die klein zijn, worden klein gehouden. Wij streven naar normaliseren in plaats van problematiseren. Verdere efficiencywinst wordt ingezet door meer aandacht voor risicokinderen, het bekwamen en inzetten van onze mensen voor lichte opvoedingsondersteuning ( PoD3) en intensieve deelname aan lokale zorgnetwerken. Ook gemeenten en zorgaanbieders zullen als gevolg van het Regionale Transitie Arrangement Drenthe investeren in de versterking van het voorliggende veld. De GGD speelt een belangrijke rol bij de toeleiding naar zwaardere/specialistische zorg, omdat zij beschikt over deskundigheid op het terrein van sociale geneeskunde en publieke gezondheid en een onafhankelijke positie heeft. Met ingang van 1 januari 2015 wordt ook Wet publieke gezondheidszorg gewijzigd. Met deze wijziging worden nieuwe uitgangspunten voor het basistakenpakket JGZ vastgelegd. Deze uitgangspunten worden meegenomen bij het herontwerp van het programma. Het betreft onder andere het contactmoment adolescenten, dat een structurele plek krijgt. 12

237 Begroting 2015 Jeugd Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Jeugd Baten Alle kinderen in beeld Gezondheidszorg 0 tot 4 jarigen uniform Preventieve gezondheidsonderzoeken Risicokind centraal Totaal Baten Lasten Alle kinderen in beeld Gezondheidszorg 0 tot 4 jarigen uniform Preventieve gezondheidsonderzoeken Risicokind centraal Totaal Lasten In het programma Jeugd zijn de kosten en opbrengsten opgenomen van de integrale JGZ, conform de notitie Financiering Jeugdgezondheidszorg vanaf 2014, zoals die in december 2013 door het Algemeen bestuur is vastgesteld. Voor een verdere toelichting op de wijze van financiering en wat dit betekent voor deelnemende en niet-deelnemende gemeenten aan de ijgz verwijzen wij u graag naar het hoofdstuk dat ingaat op de financiering. 13

238 5. Programma Additioneel In het programma additioneel worden de producten en diensten verantwoord die de GGD levert aan gemeenten en derden. Voor deze producten worden jaarlijks maatwerkafspraken gemaakt met de desbetreffende afnemers. Voor de begroting 2015 en daarna zijn de producten opgenomen, zoals die ten tijde van het opstellen van deze begroting bekend waren en geleverd worden. Het additionele programma wijzigt echter bij voortduring. Vandaar dat wij het Dagelijks Bestuur drie maal per jaar en het Algemeen Bestuur eenmaal per jaar op de hoogte brengen van nieuwe en/of gewijzigde producten. De begroting wordt hierop aangepast. Forensische Geneeskunde omvat in Nederland lijkschouw en arrestantenzorg. De GGD is de belangrijkste uitvoerder van deze taken. In 2015 zal de politie als een van de belangrijkste opdrachtgevers van forensische geneeskunde een nieuw contract afsluiten. Op dit moment worden diverse scenario s besproken. Afhankelijk van de uitkomst zal de interne organisatie van de forensische geneeskunde daarop (eventueel) moeten worden aangepast. De verwachting is dat de productgroep Vaccinaties in 2015 naast het actief vaccineren van reizigers en mensen die in de uitoefening van hun beroep risico lopen op een infectieziekte meer van doen krijgt met de toenemende invloed van zorgverzekeraars op dit product. Diverse zorgverzekeraars willen contracten sluiten met verschillende uitvoerende partijen om zo de marktwerking te versterken. GGD Drenthe kan vaccinaties marktconform aanbieden en is in staat om het collectieve preventiebelang daarbij goed in het oog te houden. Wij zullen l actief blijven participeren in deze landelijke ontwikkelingen en inzetten op versterking van het product door middel van regionale en landelijke samenwerking. In de afgelopen zeven jaar speelden de Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheidszorg een belangrijke rol bij het verbinden van beleid, praktijk en onderzoek. In de werkplaatsen werken GGD en wetenschap samen om te komen tot wetenschappelijk onderbouwd beleid en bewezen interventies. In 2015 houdt de bekostiging vanuit het Rijk op en zullen de gemeenten het aandeel van de GGD in de academische werkplaats zelf moeten betalen. De publieke zorg voor asielzoekers zal volgens het contract dat is afgesloten tussen de COA en PGVN (voorheen GGD Nederland) worden uitgevoerd. 14

239 Begroting 2015 Additioneel Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Additioneel Baten Centra voor jeugd en gezin Contactmoment adolescenten Diverse overige additionele producten Epidemiologie additioneel Forensische geneeskunde Gezondheid versterkt in eigen hand Jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen maatwerk/prenataal Jongeren op gezond gewicht Kies trainingen Medische milieukunde additioneel OGGZ additioneel OGGZ voorzitterschap Preventieve logopedie Promens Care inzet jeugdarts Publieke gezondheid asielzoekers Regie leefstijl Regiovisie huiselijk geweld Reizigersvaccinaties Sense Noor Nederland Sociale vaardigheidstrainingen Steunpunt huiselijk geweld THZ additioneel Transities sociale domein Zorgstructuur primair onderwijs Totaal Baten

240 Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Additioneel Lasten Centra voor jeugd en gezin Contactmoment adolescenten Diverse overige additionele producten Epidemiologie additioneel Forensische geneeskunde Gezondheid versterkt in eigen hand Jeugdgezondheidszorg 0-4 jarigen maatwerk/prenataal Jongeren op gezond gewicht Kies trainingen Medische milieukunde additioneel OGGZ additioneel OGGZ voorzitterschap Preventieve logopedie Promens Care inzet jeugdarts Publieke gezondheid asielzoekers Regie leefstijl Regiovisie huiselijk geweld Reizigersvaccinaties Sense Noor Nederland Sociale vaardigheidstrainingen Steunpunt huiselijk geweld THZ additioneel Transities sociale domein Zorgstructuur primair onderwijs Totaal Lasten

241 Bedrijfsvoering De transities vragen een nieuwe wijze van werken van onze mensen. Ook voor onze professionals geldt dat zij doordrenkt moeten zijn van de doelstellingen van het nieuwe beleid en dat zij in het voorliggende veld een belangrijke verantwoordelijkheid hebben om die doelstellingen te realiseren. De mensen van de GGD zijn bij uitstek in staat om er op toe te zien dat een cliënt tijdig de juiste vorm van ondersteuning, hulp of zorg krijgt aangeboden. Dat vraagt nieuwe competenties en wellicht ook andere functie-eisen. Naarmate de rol van GGD Drenthe duidelijker wordt in het jeugd- en sociale domein gaan onze mensen steeds beter passen in hun nieuwe rol. In 2013 is een organisatie-ontwikkelingstraject ingezet. Dat traject ondersteunt de nieuwe wijze van denken en samenwerken. De invoering van Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE s) moet gepaard gaan met meer ruimte voor de professional om volgens de regels van het beroep uitvoering te geven aan de opdracht van de gemeenten. De RVE s worden organisatie-breed ingevoerd. Vanaf 1 januari 2014 werkt de GGD ook volgens principes van Het Nieuwe Werken (HNW). De vergrijzing van het personeel, ontwikkelingen in het veld, doorontwikkeling van onze RVE- en HNW-principes werken we nader uit in onderwerpen als arbeidsmobiliteit, gedrag en cultuur in relatie tot RVE en HNW, papierloos werken en de ontwikkeling van GGD Drenthe naar een netwerkorganisatie. In 2015 zal voor wat betreft bedrijfsvoering en de ondersteunende functies verdere aandacht zijn voor het werken op een andere schaal. De samenwerking met de Veiligheidsregio Drenthe wordt geïntensiveerd; schaalvoordelen worden benut. Verdere samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld één of meerdere gemeenten worden niet uitgesloten. Resultaat moet zijn dat voor dezelfde middelen, meer kwaliteit in de ondersteuning wordt geleverd en kwetsbaarheid wordt verminderd. Begroting 2015 Bedrijfsvoering Programma Producten Resultaat 2013 Begroting 2015 Bedrijfsvoering en middelen Baten Algemeen beheer Overige bedrijfsvoering Totaal Baten Lasten Algemeen beheer Overige bedrijfsvoering Totaal Lasten

242 Totaaloverzicht programma s Programma Resultaat 2013 Begroting 2015 Beschermen Baten Lasten Beschermen - derden Baten Lasten Bevorderen Baten Lasten Bewaken Baten Lasten Jeugd Baten Lasten Additioneel Baten Lasten Bedrijfsvoering en middelen Baten Lasten Eindtotaal

243 Meerjarenraming De meerjarenraming is opgesteld op basis van de 0-lijn. Deze 0-lijn hanteren we sinds 2011 en betekent dat de inwonerbijdrage in absolute zin hetzelfde blijft en er geen kostenstijgingen en accressen worden doorberekend. De begroting 2014, na wijzigingen in verband met de integrale Jeugdgezondheidszorg (december 2013), heeft als basis gediend. De begroting is materieel in evenwicht. In deze begroting 2015 betalen de gemeenten precies dezelfde bijdrage voor de JGZ als in 2014.In 2016 zijn de lasten en baten van het programma Jeugd met ,- verlaagd in verband met het nog te behalen integratievoordeel op de integrale JGZ. Dit voordeel komt ten goede aan de acht deelnemende gemeenten, conform de besluitvorming die in december 2013 in het Algemeen Bestuur van de GGD heeft plaats gevonden. De vier niet-deelnemende gemeenten blijven nominaal hetzelfde bijdragen aan de GGD voor de 4- tot 19-jarigenzorg. Om dit te bewerkstelligen dienen de relatieve percentages in 2016 ten opzichte van elkaar te worden aangepast. Zie verder ook het hoofdstuk dat ingaat op de financiering per gemeente. Hierna volgt de meerjarenraming per programma, waarbij tevens het resultaat 2013 wordt weergegeven, zoals in de BBV gebruikelijk is. Het resultaat heeft echter een concept-status, omdat de jaarstukken van de GGD pas in juni 2014 definitief kunnen worden vastgesteld. Beschermen Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming 2018 Baten 81 Inwonerbijdrage gemeenten Opbrengsten Algemeen basis Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Reserveringen Productiekosten Algemeen basis Totaal Lasten

244 Beschermen derden Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming 2018 Baten 82 Opbrengsten Jeugd basis Bijdrage GHOR Bijdragen gemeenten 0-4 jarigen Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Productiekosten Jeugd basis Totaal Lasten Bevorderen Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming Inwonerbijdrage Baten gemeenten Overige opbrengsten Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Reserveringen Productiekosten Algemeen basis Totaal Lasten

245 Bewaken Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming 2018 Baten 81 Inwonerbijdrage gemeenten Overige opbrengsten Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Reserveringen Productiekosten Jeugd basis Productiekosten Algemeen basis Totaal Lasten Jeugd Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming Inwonerbijdrage Baten gemeenten Opbrengsten Jeugd basis Bijdragen gemeenten 0-4 jarigen Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Reserveringen Productiekosten Jeugd basis Totaal Lasten

246 Additioneel Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming Opbrengsten Jeugd Baten additioneel Opbrengsten Algemeen additioneel Overige opbrengsten Bijdragen gemeenten 0-4 jarigen Resultaat voorgaande jaren Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Reserveringen Productiekosten Jeugd additioneel Productiekosten Algemeen additioneel Totaal Lasten Bedrijfsvoering en middelen Baten/lasten Kostensoort Resultaat 2013 Raming 2015 Raming 2016 Raming 2017 Raming 2018 Baten 81 Inwonerbijdrage gemeenten Resultaat voorgaande jaren Totaal Baten Lasten 40 Salarissen en sociale lasten Overige personeelskosten Kapitaallasten Huisvestingskosten Algemene Kosten Doorbelasting middelen Reserveringen Totaal Lasten Totaal alle programma s

247 Financiering De financiering van het programma Jeugd is gewijzigd. Het Algemeen Bestuur heeft in de vergadering van december 2013 de notitie Financiering Jeugdgezondheidszorg vanaf 2014 vastgesteld. Voor het programma Jeugd is de financiering van een vaste bijdrage per jeugdige los gelaten. Voor elke gemeente is een pro rato-percentage vastgesteld. De totale kosten van het programma Jeugd worden volgens dit pro-rato percentage over de gemeenten verdeeld. Hiermee wordt bewerkstelligd dat alle gemeenten tot en met 2018 hetzelfde bedrag of minder betalen voor het programma Jeugd. Voor de vier niet-deelnemende gemeenten aan de integrale JGZ geldt dat zij tot en met 2018 nominaal hetzelfde bedrag betalen (een kleine afronding daargelaten). Voor de acht deelnemende gemeenten geldt dat zij vanaf 2016 gezamenlijk een bedrag van ,- minder betalen. Zij profiteren van het integratievoordeel, waarvan de hoogte ook in december 2013 door het Algemeen Bestuur is vastgesteld. Voor de overige programma s worden de kosten conform de gemeenschappelijke regeling naar rato van het aantal inwoners aan de gemeenten doorbelast. Hierbij is uitgegaan van het aantal inwoners per 1 januari Programma Jeugd Conform bestuursbesluit december Jeugd Perc. totaal Perc. totaal Perc. totaal Perc. totaal Perc. totaal Aa en Hunze 2,48% ,48% ,52% ,52% ,52% Assen 17,79% ,79% ,91% ,91% ,91% Borger-Odoorn 6,15% ,15% ,04% ,04% ,04% Coevorden 3,45% ,45% ,51% ,51% ,51% Emmen 25,94% ,94% ,82% ,82% ,82% Hoogeveen 13,61% ,61% ,51% ,51% ,51% Meppel 3,30% ,30% ,35% ,35% ,35% Midden-Drenthe 7,74% ,74% ,78% ,78% ,78% Noordenveld 6,56% ,56% ,59% ,59% ,59% Tynaarlo 3,28% ,28% ,33% ,33% ,33% Westerveld 4,14% ,14% ,17% ,17% ,17% De Wolden 5,56% ,56% ,47% ,47% ,47% ,00% ,00% ,00% ,00% ,00%

248 Toelichting programma Jeugd: de totale financiering voor het programma Jeugd ad (tabel pagina 22) is hoger dan de kosten van het Programma Jeugd zoals weergeven in de kostentabel op pagina 20. De verklaring hiervoor is dat in de bijdrage mede betaald wordt voor ondersteunende zaken zoals bedrijfsvoering, algemeen beheer en middelenfuncties (P&O/ICT/Financiën). Deze kosten worden bij de GGD niet alleen in het programma Jeugd verantwoord, maar ook in het programma Bedrijfsvoering en middelen. In de totale bijdrage zijn ook de bedragen opgenomen voor maatwerk. De kosten hiervan zijn (voorlopig) opgenomen in het programma Additioneel. Met andere woorden: de financieringstabel geeft de totale bijdrage weer voor alle zaken die direct en indirect met de jeugdzorg te maken hebben en sluit daarmee aan op de bedragen die de gemeenten in 2013 daadwerkelijk hebben betaald aan de GGD en aan Icare samen. Echter de hiermee samenhangende kosten worden binnen meerdere programma s van de GGD verantwoord. Overige programma s basistaken inwoners 2014 inwoners per per per per per inw. totaal inw. totaal inw. totaal inw. totaal inw. Aa en Hunze , , , , , Assen , , , , , Borger-Odoorn , , , , , Coevorden , , , , , Emmen , , , , , Hoogeveen , , , , , Meppel , , , , , Midden-Drenthe , , , , , Noordenveld , , , , , Tynaarlo , , , , , Westerveld , , , , , De Wolden , , , , , totaal 24

249 Algemeen Bestuur GGD Drenthe Datum : 23 juni 2014 Agendapunt :.. Bijlagen : Beleidsbegroting 2015 inclusief Meerjarenraming Onderwerp : Beleidsbegroting 2015 inclusief Meerjarenraming Voorstel/advies: De Beleidsbegroting 2015 inclusief Meerjarenraming vaststellen Besluit:

250

251 W W I Ontwerp BEGROTING RUD Drenthe 2015 Aldus vastgesteid in de vergadering van het algemeen bestuur van de gerneenschappelsjke regeling van de RUD Drenthe, d.d Voørzitter, Directeu r, XM s#åfw; ;í4> ':1;2ê"0 fmw«">w">ïr"z, gmf?í@n,s;f Imax mr mmv Mf'wz?:h«<>

252 Inhoud 1 Aanbieding inleiding Bepalingen met betrekking tot de begrolingscyclus Functie van de ontwerpbegreting..... Leeswijzer... Ontwikkelingen en wijzigingen... 3 De RUD Drenthe als organieatie Deel van de RUE) Drenthe... Hel: bereiken van de gestelde doelen...._ De financiele middelen ern de doelen te bereiken.. Paragrafen Weerstandsvermogen & risicds..... Financiering / treasury..... Bedrijfsvoering... Financiële begreting Uitgangspunten bij de financiele begroting..... Financiele meerjarenbegroting..... Toelichting op de begroting...

253 Q 1 Aanbieding 1.1 Inleiding De RUD Drenthe is een gemeenschappelijke regeling (GR) opgericht door de gemeenten Aa en Hunze, Assen, Borger-Odoorn, Coevorden, De Wolden, Emmen, Hoogeveen, Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld, Tynaarlo, Westerveld en de provincie Drenthe. Deze 13 partijen zijn overeengekomen de taken op het gebied van milieu te bundelen in 1 regionale uitvoeringsdienst. Hierdoor ontstaat een robuuste organisatie die in staat is haar taken op een hoog kwaliteitsniveau en uniform in het hele gebied uit te voeren. Het is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen de Drentse gemeenten en de provincie Drenthe. De gemeenschappelijke regeling is in werking getreden op 1 juli Bepalingen met betrekking tot de begrotingscyclus ln artikel 25 van de gemeenschappelijke regeling zijn nadere voorschriften voor de procedure voor het opstellen en vaststellen van de (ontwerp) begroting opgenomen. a. Het Algemeen Bestuur stelt voorschriften vast inzake het financieel- en administratieve beheer. De artikelen 212 en 213 van de Gemeentewet zijn van overeenkomstige toepassing. b. Het dagelijks bestuur zendt jaarlijks voor 1 april een ontwerpbegroting van het lichaam voor het komende kalenderjaar, met bijbehorende toelichting, naar de provinciale staten en de raden van de deelnemers. c. Op de ontwerpbegroting is artikel 59 van de Wet gemeenschappelijke regelingen van toepassing. Provinciale staten en de gemeenteraad kunnen binnen zes weken na ontvangst van de ontwerpbegroting bij het Dagelijks Bestuur schriftelijk een zienswijze indienen. Het Dagelijks Bestuur voegt deze schriftelijke zienswijze, eventueel voorzien van een schriftelijke reactie daarop, bij de ontwerpbegroting zoals die aan het Algemeen Bestuur wordt aangeboden. d. Het Algemeen Bestuur stelt vervolgens uiterlijk 1 juli van het jaar, voorafgaande aan hetjaar waarvoor de begroting dient, de begroting vast. ln de gemeenschappelijke regeling is voorzien in eenzelfde samenstelling van het Algemeen en het Dagelijks bestuur. Dat borgt de betrokkenheid van de deelnemers bij de vaststelling van de (ontwerp-) begroting. De ontwerp-begroting wordt ook gezonden aan de gemeenteraden. Het is aan de colleges van de deelnemers om daarbij het standpunt van het college te vennoorden en een concreet voorstel aan de raad te doen. Twee weken nadat deze is vastgesteld, doch uiterlijk 15 juli van het jaar voorafgaande aan hetjaar waan/oor de begroting dient, zendt het Dagelijks Bestuur de begroting aan de deelnemers (provinciale staten en de gemeenteraden) en de minister van Binnenlandse Zaken. De deelnemers hebben de mogelijkheid bij de minister een zienswijze in te dienen. 3

254 I 1.3 Functie van de ontwerpbegroting Op basis van de Financiële verordening heeft het Algemeen Bestuur kaders gesteld voor het financiële beleid en het financiële beheer alsmede de kaders voor de inrichting van de financiële organisatie. Met de Controle verordening heeft het Algemeen Bestuur de regels vastgesteld voor de controle op het financiële beheer en de inrichting van de financiële organisatie. De begroting betreft het vaststellen en toedelen van beschikbare gelden vormt het kader waarbinnen de directie van RUD Drenthe bevoegd is tot het doen van uitgaven en het aangaan van verplichtingen. De begroting en de financiële positie zijn in onderlinge samenhang van belang voor het inzicht in de financiën van de RUD Drenthe. 4

255 1.4 Leeswijzer ln hoofdstuk 2 worden de ontwikkelingen en wijzigingen geschetst die zich hebben voorgedaan nadat de conceptbegroting in het bedrijfsplan van 1 juli 2013 is vastgesteld. ln hoofdstuk 3 is de inhoudelijke beschrijving van de doelstellingen en voornemens van de RUD Drenthe uiteengezet. Daarnaast treft u in hoofdstuk 3 het financiële kader aan waarbinnen deze begroting is opgesteld. ln hoofdstuk 4 wordt aandacht besteed aan de verplichte paragrafen, weerstandsvermogen & risico's, financiering en bedrijfsvoering. De financiële begroting is opgenomen in hoofdstuk 5. Hierin wordt de begroting voor de jaren 2015 tot en met 2018 nader toegelicht. De ramingen kunnen in de loop van 2015 nog nader geconcretiseerd worden. Ook worden hierin de belangrijkste ontwikkelingen ten opzichte van het bedrijfsplan toegelicht. 5

256 I 2 Ontwikkelingen en wijzigingen ln dit hoofdstuk worden de belangrijkste (financiële) ontwikkelingen uiteengezet die na de vaststelling van de begroting 2014 zijn ontstaan. Frictiekosten RUD Drenthe Door de oprichting van de RUD Drenthe en de overplaatsing per 1 januari 2014 van medewerkers naar de RUD worden de latende organisaties geconfronteerd met frictiekosten (indirecte kosten die pas na verloop van tijd vrijvallen). Om de opvang van de frictiekosten beter mogelijk te maken hebben de latende organisaties afgesproken dat de RUD Drenthe hiervoor een bijdrage van E 1 miljoen gaat uitkeren aan de latende organisaties. In de begroting van 2014 was er uitgegaan dat de RUD het gehele bedrag van 1 miljoen in 2014 moest lenen en uitkeren aan de 13 eigenaren. Maar in november 2013 is afgesproken dat er in het eerste jaar E wordt uitgekeerd en het 2ejaar E Hierdoor zijn in minder rentelasten. De bovengenoemde kosten mogen volgens het BBV (Besluit, begroting en verantwoording) niet worden geactiveerd en worden in 2014 en 2015 als kosten verantwoord. Het gevolg is dat 2014 en 2015 met een fors nadelig saldo zullen sluiten, maar het totale negatieve saldo is lager dan begroot in De RUD Drenthe zal tijdelijk een negatieve reserve hebben, maar in paragraaf "incidentele kosten" wordt hien/oor een dekkingsplan gegeven. Extra reiskosten voor woon- / werkverkeer ln artikel 6:11 van het sociaal statuut zijn afspraken opgenomen over compensatie voor extra kosten voor woon-werkverkeer als gevolg van een verandering van werklocatie / standplaats. Deze kosten waren niet in de uitgangsbegroting opgenomen. Deze afspraken zullen in 2014 t/m 2016 jaarlijks een extra last geven van ë ,- Extra kosten zakelijke reiskosten: Tijdens de nul-meting konden de kosten voor de zakelijke kilometers niet inzichtelijk worden gemaakt en de RUD is nog te kort operationeel om hierover zelf representatieve gegevens aan te leveren. ln de begroting van 2014 is een post van E ,- opgenomen voor de kosten lease auto's/onkostenvergoeding_ Bij andere RUD'n blijkt dat zakelijke kilometers een kostenpost van redelijke omvang is. Daarom is de afgelopen periode deze uitgavenpost getoetst met het rekenmodel van de Omgevingsdienst Groningen. Hieruit blijkt dat onze kosten waarschijnlijk ca. E ,- hoger zullen uitvallen. Voor de begroting van 2015 is een specifieke post reiskosten opgenomen en daarin zijn de posten zakelijke reiskosten en extra reiskosten voor woon- / werkverkeer opgenomen. 6

257 Verhoging van de personeelskosten ln de begroting van 2014 is per fte primair proces een gemiddelde salarissom gehanteerd van E conform de uitkomsten aanvullende nulmeting. Per 1 januari 2014 zijn de medewerkers geplaatst met een salarisschaal die is gekoppeld aan het vastgestelde functiegebouw. Omdat tijdens het opstellen van deze begroting nog geen detail info beschikbaar is, zijn de loonkosten bepaald aan de hand van de gekoppelde salarisschalen (01/04/2012 gemeenteambtenaren) uit het functiegebouw. De gemiddelde loonsom op basis van het functiegebouw is ca. ë ,= per fte. Uit deze calculatie blijkt dat de totale salariskosten ca ,= hoger kunnen uitvallen dan begroot. Doordat aan de salariskosten ook overige personeelskosten (2% opleiding; 3% algemene kosten en 1% inhuur ziekte) zijn gekoppeld zal hiervoor ook een kleine prijsverhoging ontstaan. Deze verhogingen zijn verwerkt in deze begroting. ln de loonkosten is geen rekening gehouden met loonstijgingen als gevolg van cao afspraken, deze gevolgen worden binnen de begroting van de RUD opgevangen (taakstellende bezuiniging). Afschaffing van het BTW compensatiefonds ln het reageerakkoord Rutte-2 was de afschaffing van het BTW compensatiefonds als bezuinigingsmaatregel opgenomen. ln het voorjaar van 2013 is bekend geworden dat het BTW compensatiefonds niet wordt afgeschaft, maar er is nog steeds sprake van een mogelijk BT\N-plafond. Daarom heeft de RUD Drenthe ervoor gekozen alleen de werkelijk door haar betaalde BTW door te schuiven aan de latende organisaties op basis van transparantiemethode (koepelvrijstelling). Dit houdt de BTW druk op het BTW compensatiefonds gelijk, omdat hierbij geen BTW in rekening wordt gebracht over het personeelsdeel. De daadwerkelijke in rekening gebrachte BTW aan de RUD wordt conform de vastgestelde verdeelsleutel begroting RUD doorgeschoven en het voorstel is om deze per kwartaal te verrekenen. De belastingdienst is akkoord met de koepelvrijstelling en dit heeft verder geen financiële consequenties. Kosten materieel Het materieel ten behoeve van het uitvoeren van metingen heeft de RUD bij de start om niet verkregen van de deelnemers. Om de kwaliteit van de diverse metingen en het goed kunnen uitvoeren van de werkzaamheden te kunnen waarborgen, zullen er in 2015 vervangingsinvesteringen moeten worden gedaan van ca. ë euro. Deze vervangingsinvestering geeft vanaf 2016 een extra kapitaallast van é per jaar. Om het gereedschap in goede staat te houden en gecertificeerd te hebben zijn ook jaarlijkse onderhoudskosten van E ,- opgevoerd. 7

258 1 Her/jking bijdrage deelnemers: Aanleiding ln de package deal uit 2009 is tussen Rijk, IPO en VNG onder andere afgesproken dat de Wabo-bevoegdheid voor bedrijven naar de gemeenten wordt gedecentraliseerd met uitzondering van de IPPC- en de BRZO-bedrijven. De decentralisatie van bevoegdheden, betekent een overheveling van de samenhangende financiële middelen. Voor de decentralisatie wordt een bedrag vanuit het provinciefonds nagenoeg overgeheveld naar het gemeentefonds. Gevolgen bijdrage deelnemers Door deze overheveling zullen de gemeenten een hogere financiële bijdrage leveren aan de RUD en zullen zij in kader van het BTW compensatiefonds een nieuw (hoger) percentage krijgen voor de compensatie van de in rekening gebrachte BTWNaan de RUD. Eén en ander is verder uitgewerkt in paragraaf ln de begroting zijn geen projectgelden opgenomen, omdat de daarbij behorende financiële middelen niet zijn overgeheveld naar de RUD. De RUD bezit veel kennis van milieu projecten en daarom zijn er opdrachtgevers die niet alleen de projectbegeleiding, maar de uitvoering van het gehele project opdragen aan de RUD. Dit betekent dat de RUD ook projectgelden zal beheren. De financiële omvang is bij het opstellen van deze begroting nog niet duidelijk. Eventuele overheveling van projectgelden heeft verder geen financiële consequenties. Ontwikkelingen in de activiteiten bij' de RUD: - Tot 1 januari 2015 wordt de uitvoering van taken op het gebied van warmte-koude opslag en indirecte lozingen uitgevoerd en gefinancierd door derden Ten aanzien van WKO betreft het taken die door de wetgever per 1 juli 2013 in het leven zijn geroepen en aan de gemeenten zijn toebedeeld. Ten aanzien van de indirecte lozingen betreft het taken die tot op heden om niet door de waterschappen zijn uitgevoerd maar feitelijk al wel tot het takenpakket van de gemeenten en de provincie behoorden. Voor de taken is door de deelnemende deelnemers (nog) geen formatie en daarmee ook geen budget ingebracht in de RUD Drenthe. Tussen de betrokken instanties (gemeenten, provincie, waterschappen en RUD) vinden nog gesprekken plaats. Dit kan leiden tot een kleine wijziging in de exploitatielast en daarmee in de bij te dragen kosten voor de deelnemende partijen.. ln het jaar 2014 zal de RUD diverse leges voor de provincie gaan heffen. Tijdens het opstellen van deze begroting waren nog niet alle gegevens beschikbaar en daarom zijn de eventuele effecten niet in deze begroting verwerkt. Het uitgangspunt is dat dit budgetneutraal gebeurt. 8

259 u 3 De RUD Drenthe als organisatie 3.1 Doel van de RUD Drenthe De RUD Drenthe is een regionale uitvoeringsdienst op het gebied van de milieuwetgeving, regelgeving en -handhaving. Onze klanten zijn de Drentse gemeenten en de Provincie Drenthe. Onze doelgroepen zijn bedrijven, instellingen (inrichtingen) en inwoners binnen de provincie Drenthe. De doelstellingen van de RUD Drenthe zijn: 0 de RUD Drenthe zorgt en/oor dat de taakuitvoering voldoet aan de wettelijke kwaliteitseisen, onder voonrvaarde dat zij daarvoor de opdracht en de financiële middelen krijgt; ø de RUD Drenthe zorgt voor een kwalitatief goede uitvoering van taken; ø de RUD Drenthe zorgt voor een goede afstemming/samenwerking met partijen die participeren in de RUD Drenthe, de partijen waarvoor taken worden uitgevoerd en de andere handhavingsdeelnemers; ø de RUD Drenthe zorgt voor een zo eenduidig mogelijke taakuitvoering in de gehele regio, met maatwerkafspraken als het gaat om ambities en bestuurlijke keuzes van de individuele organisaties; ø de RUD Drenthe zorgt ervoor dat de taakuitvoering beduidend efficiënter gaat plaatsvinden dan de som van de huidige taakuitvoering door de afzonderlijke organisaties; ø de RUD Drenthe zorgt voor een breed pallet aan ontwikkelingsmogelijkheden in termen van specialismevorming en doorgroeimogelijkheden; ø de RUD Drenthe draagt bij aan verdergaande innovatie in de aanpak en organisatie van de VTH-taken; 0 de RUD Drenthe zorg ervoor dat specifieke expertise wordt geborgd en waar mogelijk verder wordt uitgebouwd; 3.2 Het bereiken van de gestelde doelen Onze klanten kunnen en/an op aan, dat wij de taken goed uitvoeren volgens de bestuurlijk gemaakte afspraken. Wij ondersteunen onze klanten adequaat en deskundig. Wij denken mee met het behalen van de gemeentelijke en provinciale milieudoelstellingen. Wij streven daarbij naar eenduidigheid en waar nodig maatwerk. Wij borgen de noodzakelijke menskracht en kennis voor de uitvoering van deze taken. Wij zijn klant- en oplossingsgericht. Wij zijn ons daarbij bewust van het maatschappelijk krachtenveld, waarin we functioneren. Wij gaan professioneel, integer en zorgvuldig om met het spanningsveld tussen de verschillende rollen (vergunningverlening en handhaving) binnen en buiten onze dienst. Wij zetten ons in voor een veilige en schone leefomgeving in Drenthe.' ø Door de bundeling van formatie wordt een schaal gecreëerd die beter in staat is om versnippering en gaten in de capaciteit van de 13 deelnemers op te vangen. Dit bevordert de continuïteit. ø De RUD Drenthe kan door haar schaal veel meer interne specialismen ontwikkelen dan de individuele organisaties afzonderlijk, die nodig zijn voor de taakuitvoering. Dit scheelt externe inhuur. 9

260 o De RUD Drenthe gaat als werkgever meer bieden aan haar medewerkers als het gaat om inhoudelijke ontwikkeling en carrièreperspectief. Op basis van ervaringen weten we dat daarmee de arbeidssatisfactie van medewerkers toeneemt. o De RUD Drenthe zal vanwege het feit dat deze als backoffice gaat werken voor de opdrachtgevers een positieve prikkel geven aan de professionalisering van de bestuurlijk en ambtelijke handhavingscultuur. ø Door bundeling van de taken is het mogelijk om de taakuitvoering efficiënter en goedkoper uit te gaan voeren. Deze efficiency wordt bereikt door een efficiëntere inrichting van de ondersteuning, een strakkere aansturing van werk en productie, meer specialismevorming (minder uitzoeken en ieder voor zich het wiel opnieuw uitvinden), betere opvang van gaten in de capaciteit en uiteindelijk daardoor ook minder kosten voor externe inhuur. De eerste twee jaar ligt het accent op een goede bedrijfsvoering door een goede effectieve samenwerking te creëren tussen de medewerkers afkomstig uit dertien organisaties. De Drentse maat zal ontwikkeld worden met daaraan gekoppeld het productenboek. Na de vaststelling van de Drentse maat zal in 2016 met een output gestuurde begroting worden gewerkt. 3.3 De financiële middelen om de doelen te bereiken Voor het opstarten van de RUD Drenthe was een budget geraamd van ë ,-. Door de vele inbreng van kennis uit de latende organisatie is er minder gebruik gemaakt van de inhuur derden dan begroot was en zijn er in ,-. aan oprichtingskosten gemaakt. Deze besparing leidt tot een lastenverlichting en een verlaging van het negatieve resultaat. Naast voornoemde oprichtingskosten worden incidentele kosten voorzien gedurende de eerste drie jaren dat de RUD Drenthe operationeel is. Dit betreft incidentele kosten voor de inrichting van de bedrijfsvoering. Deze worden (voor het grootste deel) gemaakt als de dienst eenmaal operationeel is. Omdat er is gekozen voor een lage overhead is deze eenmalige investering nodig om de bedrijfsvoeringsfuncties op te starten en om te zorgen voor een goede integratie van de verschillende culturen en werkwijze van de verschillende organisaties en het vormgeven van beleid en instrumenten ten behoeve van de bedrijfsvoering. Naast eenmalige kosten heeft de RUD Drenthe ook structurele kosten, deze kosten komen terug in de ontwerpbegroting. Bij het opstellen van deze ontwerpbegroting vormt de totale exploitatielast van de begroting in het bedrijfsplan het kader. De begroting kent in 2014 een totale exploitatielast van E ,-. De totale exploitatielast is voor de eerste twee jaar (te weten 2014 en 2015) over de deelnemers versleuteld op basis van een vaste verdeelsleutel. De begroting 2014 en 2015 zijn om die reden ook niet geïndexeerd. Per 1 januari 2016 worden op basis van afname/producten contracten gemaakt en de financiering zal ook op die basis plaatsvinden. 10

261 4 Paragrafen ln het Besluit Begroting en Verantwoording zijn 7 verplichte paragrafen opgenomen voor provincies, gemeenten en hun gemeenschappelijke regelingen. Deze zijn niet allemaal relevant voor de RUD Drenthe. Om die reden zijn de paragrafen lokale heffingen, kapitaalgoederen, grondbeleid en verbonden partijen niet opgenomen. 4.1 Weerstandsvermogen & risico's Het weerstandsvermogen geeft aan in welke mate de RUD Drenthe in staat is tegenvallers op te vangen. Aangezien alle structurele verplichtingen in de begroting opgenomen zijn, is het weerstandsvermogen voornamelijk bedoeld voor het opvangen van risico's. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit - de middelen en mogelijkheden waarover de gemeenschappelijke regeling beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken - en de risico's die niet anderszins zijn ondervangen. Het minimaal aan te houden weerstandsvermogen is afhankelijk van de grootte van de GR en de te onderkennen financiële risico's. Weerstandscapaciteít De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden om niet begrote kosten, die onvenlvachts en substantieel zijn, te dekken. Het gaat daarbij voor de RUD Drenthe om de volgende elementen: ø Post onvoorzien ln de begroting is een post onvoorzien opgenomen van ë ,-. 0 De stille resen/es De RUD Drenthe beschikt niet over stille reserves. ø Het vrij aanwendbaar deel van de algemene reserve De RUD Drenthe kent (nog) geen algemene reserve. Indien enig jaar een batig saldo oplevert wordt dit saldo toegevoegd aan de algemene reserve van de Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe. De algemene reserve mag maximaal 10% van de jaaromzet bedragen. Voor zover het batig saldo van enig jaar zou leiden tot een algemene reserve van meer dan 10% van de jaaromzet, wordt het saldo boven de 10% gerestitueerd op basis van de in lid 2 opgenomen verdeelsleutel, tenzij een meerderheid van het Algemeen Bestuur instemt met een doelreservering van het batig saldo voor de Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (artikel 27 lid 6 van de GR RUD Drenthe). Indien enig exploitatiejaar een nadelig saldo oplevert en de algemene reserve ontoereikend is om dit nadelige saldo te dekken, stelt het Algemeen Bestuur een plan vast dat is gericht op het afbouwen en/of dekken van het nadelig exploitatiesaldo. Het Algemeen Bestuur bepaalt tevens of en zo ja, tot welk bedrag de deelnemers zullen bijdragen in het nadelig exploitatiesaldo. Het bedoelde plan wordt niet eerder vastgesteld dan nadat de colleges van gemeenten en gedeputeerde staten gedurende een termijn van acht weken in de gelegenheid zijn gesteld om hun mening ten aanzien van het plan naar voren te brengen (artikel 27 lid 7 van de GR RUD Drenthe). 11

262 Moge//jke risico's ln de 2ehelft van 2014 zal de RUD een analyse van risico's uitvoeren en neemt dit mee in de volgende begroting. Vooruitlopend hierop staan hieronder de mogelijke risico's genoemd die voor de begroting van 2015 van belang zijn. 1. Risico's taakuitvoering Door de aard van de werkzaamheden die de RUD uitvoert, zijn de risico"s beperkt. Waar mogelijk is hien/oor een verzekering (goed werkgeverschapverzekering) afgesloten. 2. Begroting grotendeels nog gebaseerd op aannames en niet op werkelijke gegevens De begroting voor 2015 is gemaakt op basis van een actualisatie van de begroting Doordat de RUD nog maar kort operationeel is, zijn er bij deze actualisatie op diverse aspecten aannames gemaakt. Er bestaat een risico dat begrote bedragen niet toereikend zullen zijn. Voor een aantal posten zoals personeelskosten en de reiskosten hebben we nu al gekozen voor een aangepaste raming (zie hoofdstuk 2). Deze aanpassing blijft gebaseerd op aannames. Voor de reiskosten is een nieuwe post in de begroting opgevoerd zodat dit extra aandacht krijgt. 3. Verlofregeling Medewerkers die vanuit de latende organisaties worden geplaatst bij de RUD Drenthe mogen een beperkt aantal uren meenemen (artikel 6:12 sociaal statuut). Het maximaal aantal uren dat mag worden meegenomen bedraagt: de resterende verlofuren over 2013 plus 3 maal de voor hem geldende wekelijkse aanstellingsduur. Het gaat daarbij na inschatting om uren (= 8 fte's) Daarnaast zal een beperkt aantal medewerkers gebruik maken van hun recht om opgebouwde compensatieverlof mee te nemen naar de RUD Drenthe; het gaat daarbij om ca uur (= 1,5 fte). Indien medewerkers dit verlof gaan opnemen zijn er minder productieve uren beschikbaar voor de RUD Drenthe, waardoor de met de opdrachtgevers afgesproken programma's onder druk komen te staan. 4.2 Financiering I treasury De Wet FIDO (Wet Financiering Decentrale Overheden) is per 1 januari 2001 in werking getreden. Volgens deze wet is elke gemeenschappelijke regeling verplicht om een financieringsparagraaf in haar begroting en jaarrekening op te nemen. Daarin worden de ontwikkelingen aangegeven met betrekking tot de kasgeldlimiet, de ontwikkelingen wat betreft de rente-risiconorm, de ven/vachte toe- of afname van geldleningen of uitzettingen en het verdere beleid ten aanzien van de treasury. De randvoorwaarden waarbinnen de treasury zich kan en mag bewegen wordt geformuleerd in het treasurystatuut. Uiteraard valt dit binnen het wettelijke kader zoals gesteld door de Wet FIDO. 12

263 4.2.1 Treasurybeleid De treasuryfunctie van de RUD Drenthe dient tot: 1. Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; 2. Het beschermen van vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico's zoals renterisico's, koersrisico's, liquiditeitsrisicds en kredietrisico's; 3. Het minimaliseren van de interne ven/verkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; 4. Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet FIDO respectievelijk de limieten en richtlijnen van dit statuut Ge/dleníngen De RUD Drenthe zal, voor het overgrote deel van haar werkzaamheden, deze betalen uit de voorschotbetalingen van de latende organisaties. Aangezien de RUD Drenthe nog geen reserves heeft, zal voor de schommelingen in de liquiditeitspositie en voor het aangaan van investeringen in met name ICT een overeenkomst met een nader te bepalen bank worden gesloten. Bij het aangaan van de leningen zal de RUD Drenthe de kasgeldlimiet en de renterisiconorm niet overschrijden kasgeldlimiet' De kasgeldlimiet geeft aan in welke mate in de financiering van investeringen mag worden voorzien in de vorm van kortlopende middelen. Volgens artikel 2 lid 1 van de Wet FIDO bedraagt de kasgeldlimiet van gemeenschappelijke regelingen 8,2% van de primitieve begroting. Voor 2015 is dit ,- en voor 2016: E ,-. De RUD Drenthe voldoet hieraan op basis van deze begroting Renterisiconormz De renterisiconorm schrijft voor hoeveel maximaal geleend mag worden voor een periode langer dan één jaar. De renterisiconorm bedraagt 20% van de vaste schuld (er geldt een drempelbedrag van 6 2,5 miljoen). Dat betekent dat in enig jaar 20% van de vaste schuld mag worden vernieuwd De RUD Drenthe voldoet hieraan op basis van deze begroting. 1 Een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal aanvang van het jaar; van de jaarbegroting van het openbare lichaam bij 2 Een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van het begrotingstotaal van het openbare lichaam bij aanvang van het jaar; 13

264 4.3 Bed rijfsvoering De RUD Drenthe wordt ingericht als een innovatieve en toekomstgerichte organisatie. Zeker in de beginperiode gaat alle aandacht uit naar het bijeenbrengen van een dertiental culturen en werkwijzen in één uitvoeringsorganisatie, uniformering van de werkwijzen én het vormgeven van de relatie met de deelnemers. Onderstaande doelstellingen verwoorden dan ook de ambitie waar de RUD Drenthe voor gaat en vormen de leidraad voor de inrichting van de organisatie. Optimale dienstverlening - De RUD Drenthe is een uitvoeringsorganisatie op het gebied van de milieuwetgeving, regelgeving en -handhaving. Onze klanten zijn de gemeenten en de Provincie Drenthe. Onze doelgroepen zijn bedrijven, instellingen (inrichtingen) en inwoners van Drenthe. De RUD Drenthe is betrokken bij de opdrachtgevers en de medewerkers kennen het gebied. Onze klanten kunnen ervan op aan, dat wij de taken goed en volgens de bestuurlijk gemaakte afspraken uitvoeren. Wij ondersteunen onze klanten adequaat en deskundig. Wij denken mee met het behalen van de gemeentelijke en provinciale milieudoelstellingen. Wij streven daarbij naar eenduidigheid en waar nodig maatwerk. Wij borgen de noodzakelijke menskracht en kennis voor de uitvoering van deze taken. Wij zijn klant- en oplossingsgericht. Wij zijn ons daarbij bewust van het maatschappelijk krachtenveld, waarin we functioneren. Wij gaan professioneel, integer en zorgvuldig om met het spanningsveld tussen de verschillende rollen (vergunningverlening en handhaving) binnen en buiten onze dienst. Wij zetten ons in voor een veilige en schone leefomgeving in Drenthe. Efficiënt werken tegen zo laag mogelijke kosten Door de RUD Drenthe 'lean and mean' in te richten ontstaat een efficiënte organisatie die de VTH-taken tegen zo laag mogelijke kosten op hetjuiste kwaliteitsniveau uitvoert. Professionaliseren en resultaatgericht werken Hiermee bedoelen wij dat houding en gedrag van de medewerker en de leidinggevende is gericht op: - het leveren van goede dienstverlening; de juiste behandeling van de klant; het realiseren van de afgesproken resultaten;. het nakomen van afspraken en het elkaar hierop aanspreken; - het nemen van initiatieven en zelfstandig werken; - procedures en processen die zodanig zijn ingericht dat zij een efficiënte dienstverlening ondersteunen. Dienstverlening is een basiscompetentie van medewerkers die bij de RUD werken. 14

265 Samenwerken Effectieve samenwerking tussen medewerkers onderling, met opdrachtgevers en partners vormt de basis voor de dienstverlening naar de klanten. Samenwerking opbouwen, onderhouden en uitbouwen met de diverse ketenpartners wordt steeds belangrijker. De RUD Drenthe als aantrekkelijke werkgever op de arbeidsmarkt De RUD Drenthe wil zich presenteren als een moderne werkgever die met zijn tijd meegaat en goede werkomstandigheden biedt voor de medewerker. Bij de huidige medewerker wordt steeds meer een beroep gedaan op kennis en creativiteit (het nieuwe kapitaal van de organisatiel), steeds meer samen in teams en over organisatieonderdelen heen. Dit stelt andere eisen aan de inrichting van het werk en de besturing van organisaties. Maatschappelijk verantwoord werken Plaats- en tijdonafhankelijk werken draagt bij aan duurzaamheidsdoelstellingen: - medewerkers hoeven minder te reizen; de organisatie heeft minder werkplekken nodig (dan dat er medewerkers zijn);. de organisatie heeft minder vergaderlocaties en spreekruimtes nodig; - het ziekteverzuim vermindert door een betere werk-privé balans; Ontwikkelen van een sturingsinstrumentarium De RUD Drenthe gaat een P&C-cyclus ontwikkelen. Er worden afspraken gemaakt en vastgelegd over eisen en wensen ten aanzien van sturingsinformatie. Bij de implementatie van de P&C-cyclus besteden we ook aandacht aan houding en gedrag en koppelen deze aan de personele jaarcyclus. Deze P&C cyclus zal zoveel als mogelijk aan gaan sluiten bij de cyclus van de latende organisaties en de kaders voor deelnemingen. 15

266 _ ln 5 Financiële begroting Uitgangspunten bij de financiële begroting In deze paragraaf worden de uitgangspunten uiteengezet die leidend zijn geweest bij het opstellen van deze voorliggende ontwerpbegroting. Het gaat hierbij om de volgende uitgangspunten:. De door de deelnemers in het bedrijfsplan aangeleverde formatie voor het primaire proces vormt de basis voor de ontwerpbegroting 2014, te weten 109,4 formatieplaatsen en dit is het uitgangspunt voor het werkaanbod dat de RUD Drenthe voor haar deelnemers gaat uitvoeren.. De peildatum van de formatie primair proces is 1 januari 2012 (min 10%). _ Verrekening per deelnemer vindt plaats op basis van een vastgestelde verdeelsleutel. ln november 2013 heeft het Ministerie van infrastructuur en Milieu een overheveling van taken en bevoegdheden doorgevoerd tussen provincies en gemeenten. Hierdoor is de provincie financieel gekort vanuit het provinciefonds en dat dit geld is overgeheveld naar de gemeenten. Dit heeft tot gevolg dat de verdeelsleutel voor de financiële bijdrage is herijkt en dit wordt verder uitgewerkt in paragraaf de eerste twee jaar (2014 en 2015) wordt de begroting op basis van een lumpsum gefinancierd. Tijdens deze twee jaar zal de Drentse maat ontwikkeld worden met daaraan gekoppeld het productenboek. Vanaf 2016 gaat de RUD Drenthe werken op basis van een outputmodel. Vanaf 1 januari 2016 zal op basis van afname/producten contracten worden gemaakt en de financiering zal op die basis plaatsvinden. - Alle bedragen in de begroting zijn exclusief BTW. De RUD Drenthe schuift alleen de werkelijk door haar betaalde BTW door aan de latende organisaties op basis van transparantiemethode (koepelvrijstelling).. Besloten is om na twee jaar vanaf de start van de RUD Drenthe het functioneren van de dienst te evalueren met de deelnemers. Rekening houdend met de start van de RUD Drenthe betekent dit een evaluatie over de jaren 2014 en

267 j 2 f v 5.2 Financiële meerjarenbegroting Onderstaand is een specificatie opgenomen van de exploitatielasten. ln de begroting is de taakstelling van 10% op het primaire proces doorgevoerd. ln de begroting ie geen indexering voor de personeelskosten en overige kosten opgenomen, maar bij de begroting vanaf zal er wel een indexatie worden doorgevoerd. -.. te Qls" pereoneelekosten reiskosten materieel uitvoering kapitaallaaten onvoorzsen eubzøeai e Gëüt-b(>3l\.3-\ 7*incidentele koeien 8 compensatie opstart- en friotiekoeten LO ë j ffñähflbrïñriisñb e ' e ' e ' ë % fâ l l. fiñ?hñïiffhfihíib ,.,1. " -~. Y; V íg,.,... 1" > Up basis van de normale bedrijfsvoering eluit de RUD-begroting 2015 positief (oa. ë positief). Ale gevolg van de incidentele kosten (ë zijnde opstartkosten en compensatie frictiekoeten latende organisaties) ie het resultaat van de begroting 2015 negatief (ca negatief). 5.3 Toelichting op de begroting Hieronder volgt een toelichting op de afzonderlijke posten Pereoneelekosten ln het bedrijfsplan is met een gemiddelde ealarieeom van ,- per fte primair proces gerekend (conform uitkomsten aanvullende nulmeting). Omdat tijdens het opstellen van deze begroting nog geen detail info beschikbaar ie, zijn de loonkosten bepaald aan de hand van de gekoppelde salarissohalen (01/04/2012 gerneenteambtenaren) uit het funotiegebouw (zie bijlage 1). De RUD zal voor de eerste twee jaren de oao ontwikkelingen zelf opvangen en daarom zijn deze niet meegenomen. Uit deze calculatie blijkt dat de totale salariskosten oa. E ,= zijn en dit ie ca ë ; hoger dan begroot in Doordat aan deze salariskosten ook overige personeelskosten (2% opleiding; 3% algemene kosten en 1% inhuur ziekte) zijn gekoppeld zal hiervoor ook een kleine prijsverhoging ontstaan. Deze verhogingen zijn verwerkt in deze begroting. 17

268 H g Reiskosten Bij andere RlJD'n blijkt dat zakelijke kilometers een kostenpost van redelijke omvang is en daarom is in de begroting van 2015 een speciale post reiskosten opgevoerd. ln de begroting van 2014 is onder de post materieel opgevoerd voor lease kosten van het wagenpark. Deze post was deels bestemd voor de leasekosten van het wagenpark en het overige deel voor de vergoeding van zakelijke kiiometers. Tijdens het opstelien van deze begroting zijn de kosten voor zakelijke kilometers her-berekend aan de hand van een rekenmodel van de omgevingsdienst Groningen. Dit resulteert in een post van ë ,=. in deze begroting zijn de kosten voor zakelijke reiskosten met e ,e verhoogd en hiervoor is een post van ,= opgenomen. ln het sociaal statuut zijn afspraken gemaakt over compensatie voor extra kosten voor woonwerkverkeer als gevolg van een verandering van werklocatie I standplaats. Deze kosten waren niet in de uitgangsbegroting opgenomen, maar deze afspraken zullen in 2014 t/m 2016 jaarlijks een extra last geven van e ,~ Door deze extra kosten is de begroting erg scherp* geworden. De RUE) heeft minder ruimte om de lening voor de opstart en friotiekosten af te lossen en dit heeft tot gevolg dat hiervoor een langere periode nodig is 56,3. lvlaterieel De medewerkers hebben gereedschappen tot hun beschikking en deze moeten in goede staat en gecertificeerd zijn en hiervoor zullen jaarlijks onderhoudswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd en hiervoor is een kostenpost van ë ,~ opgenomen Uitvoering De uitvoeringskosten bestaat uit twee onderdelen. 1. De package deal, waarin de provincie Drenthe en de gemeente Emmen voor een vaste prijs een gezamenlijk pakket diensten verzorgen voor de RUD Drenthe. 2. Uitvoeringskosten RUD eigen beheer. ad 1) De RUE) Urenthe heeft een dienstverleningsovereenkomst met de provincie Drenthe en de gemeente E-Emmenvoor het verzorgen van een groot gedeelte van de PlOFACl-l taken. ln onderstaande tabel zijn de uit te voeren ondersteunende diensten door de provincie Drenthe en de gemeente Emmen weergegeven: Financiële ondersteuning administratie É mm-e g k U Financiele ondersteuning P&C Huisvesting en facilitaire ondersteuning P&O ondersteuning _ [ ICT exploitatie & beheer 608,000 ]gwet>hoeting & beheer

269 o Doordat de RUD een grotere ruimte heeft gekregen binnen het provinciehuis zijn de huurkosten voor de huisvesting met ë euro verhoogd ten opzichte van de begroting Deze komen ten taste van budget uitvoeringskosten FtUD eigen beheer. De ondersteuning op het werkveld Juridisch, Communicatie, Aanbesteding en eventuele andere diensten kan op basis van het in de package deal overeengekomen uurtarief worden afgenomen. Deze uren worden betaaid uit de middelen van de uitvoeringskosten RUE) eigen beheer (ad 2). ln de package deal is een indexering op basis van het daarvoor geldende gemeentelijke en provinciale indexcijfer overeengekomen. Deze kosten zijn niet in de begroting opgenomen en zullen opgevangen moeten worden door voordelen bij de uitvoering van de package deal. ad 2) De overige uitvoeringemiddelen zijn middelen die de RUE) Drenthe inzet voor het uitvoeren van eigen taken en taken die geen onderdeel zijn van de package deal. si to i t > > i mi > vh -r of /,«De bovengenoemde kosten worden onder andere ook ingezet voor loopbaanbegeleiding, accountant, verzekeringen, etc Kapitaa/lasten De totale investeringen door de RUD Drenthe worden geraamd op circa 6 1,6 miljoen. De investeringen hebben een looptijd van vijf jaar en het gehanteerde rentepercentage voor de berekening van deze kapitaallasten bedraagt 4%. De investering in het ICT workfloweysteern zullen waarschijnlijk in 2014 plaats vinden en worden in 2016 geactiveerd. Het materieel ten behoeve van het uitvoeren van metingen heeft de RUD bij de start om niet verkregen van de deelnemers. Om de kwaliteit van de diverse metingen en het goed kunnen uitvoeren van de werkzaamheden te kunnen waarborgen, zullen er in 2015 vervangingsinvesteringen moeten worden gedaan van ca Deze ven/angingsiriveetering geeft vanaf 2016 een extra kapitaallast van ë perjaar Orivoorzien Voor onvoorzien ie een etelpoet opgenomen van perjaar incidentele kosten ondersteuning nieuwe organisatie % 160 O00 rente over leningen voor de opstart en frictiekoeten , compensatie opstart- en tnctiekoaten LO i I I n?iä ewïëi ---_-' "» "-@ > "... 2 W ä 1.-.ii ø Naast de kosten voor het oprichten/starten van de dienst (deze kosten zijn in 2013 gemaakt) worden incidentele kosten voorzien gedurende de eerste drie jaren dat de RUD Drenthe operationeel is. Dit betreft incidentele kosten voor de inrichting van de bedrijfsvoering; deze worden (voor het grootste deel) gemaakt als de dienst eenmaal operationeel is. Omdat er is gekozen voor een lage overhead voor de bedrijfsvoering is deze eenmalige investering nodig om de bedrijfsvoeringsfuncties op te starten en om te 19

270 U 0 U 2 zorgen voor een goede integratie van de verschillende culturen en werkwijzen ven de verschillende organisaties en het vormgeven van beleid en instrumenten ten behoeve van de bedrijfsvoering. De RUD Drenthe eluit een lening ten bedrage van eenmiljoen euro voor het betalen van de friotiekosten. Zowel in 2014 als in 2015 wordt een half miljoen uitgekeerd. De Provincie Drenthe is bereid om deze kosten te financieren en in de begroting te de renteleet hiervoor oogenornen" De eenmalige kosten ( ,-) en de bijdrage aan de deelnemers voor de friotiekoeten (êé1 miljoen) mogen ingevolge van de regeling BBV (Besluit, begroting en verantwoording) niet worden geactiveerd en zullen deels in 2015 als kosten worden verantwoord. Het gevolg is dat 2015 met een nadelig saldo zal sluiten en dit zal voor de RUD Drenthe tijdelijk tot een negatieve reserve leiden. ln hoofdstuk 4 ie aangegeven dat er een dekkingsplan moet worden opgesteld om de negatieve reserve ef te bouwen cq. te dekken. De resultaten over de jaren 2015 l:/m 2019 geven voldoende ruimte orn dit in 6 jaar te realiseren. r /,_,»,,,,,,_, > > " ".""" äsh ~)á'>lí'r~:">:>«'à>i'. f.*l/14; ' Âf'>,`r~f'>',*»~>~>/>">,ír~:1~,'f,«'>".n?kißr 1:1;<~,'/1./:~fx,"r>,~:"c 'ci er to 1, 'ffl'>*//fm//>",_'>@~'~:>f,/r f,*`,*'<*/`,`»;>,;_."">/".;±_~;1 4,>>~,~'5>'~" Leningi tbvopeten: enifriotieleoetenf 31decemberZ201 g ikjg A?oeeing eind O00 f g g äeldoleninggfrlotåektoetene 31 december i000 Bij: Lening friotiekoeten eind O00 Afloeeing eind Sieldolileningjljffrfíotigekoeeten 31deoernlzrer 2015 tr 1eo"ot>o A?oeeing eind 2016 iísaildo lenignggjfribfiekgoeten 31deeemeer O00 Afloeeing eind ßeldoleningfriotiekoeten31 deeemberi2oi1i7i Aflossing eind içeeee vreirereeengueeei eeeeeer gene A?oeeing eind bij ßeldolening?riotiekoetienge 31dergiemibgeri Afloeeing eind g W ßeldo leningfriotíeiroeten 31 deoember ;00i3 emooo eeorioo ieoooeo

271 m 5, Dekking gemeente /provincie De financiële bijdrage per deelnemer was gebaseerd op de financiële opgave van de deelnemers voor de salaris- en inhuurkoeten voor het primaire proces (uitkomsten nulmeting). Door de overheveling van bevoegdheden van de provincie naar de gemeenten zijn ook de financiële middelen van het provinciefonds naar het gemeentefonde overgeheveld (zie hoofdstuk 2). in de onderstaande tabel wordt deze herverdeling aangegeven. Het nieuwe percentage als gevolg van de herverdeling zal ook als verdeelsleutel worden gebruikt voor de berekening van de doorgeschoven BTW. Er, êï 3 Q v _. =e ß?-786 erverdeelefíect is verdeeld obv het percentage zoaie deze in het bedrijfspian (nülage 5) is vastgesteld, De bovengenoemde tabel is de berekening voor de jaarlijkse bijdrage per deelnemer voor 2014 en Omdat per 1 januari 2014 het eohatkietbankeren is ingevoerd, ie in afwijking van de gemeenschappelijke regeling met de deelnemers en de RUD afgesproken dat de bijdrage maandelijks wordt voidaan. Deze is op de eerste werkdag van de maand beschikbaar op de bankrekening van de RUD Drenthe. Daarnaast kan de RUE) Drenthe eventueel een beroep doen op een vervroegde bijdrage indien de liquide middelen niet toereikend zijn in een bepaalde maand. Vanaf 2016 werkt de RUD Drenthe met een outputmodel op basis van een productenboek dat ie gebaseerd op de Drentse maat. Vanaf dat moment wijzigt derhalve ook de financiering van de RUD. 21

272 W " *W g l. ~ g -' 42 ' er r ` 1» BIJLAGEN Bijlage 1: Formatieoverzicht formatie in fte's functie-gebouw RUD dd I 1 FTE CAR gemeente werkgeverg }}" sisincltotaal schaal maand iaerket H fstfategiechl, algemeen directeur ï 1, ë á%;~" ln M etretegisoh ll, strategisch menegerl 1, r ë adviseur ii 1, e projeeiieider ii 1, strategisch ll, strategisch manager ll 6, adviseur ill 21, ~ preieøiieiøeriii 1,00 ii medewerker beleideuitvoering I 20, medewerkerontwikkelinglll 0, ts medewerker bedrijfsvoering! 1, ë medewerkerbeleidsuitveeringll 14, medewerker hanclhavingl 13,68 3, medewerker systemen lll 1,00 3, medewerker beleidseitveering lll 7, medewerker handhaving ll 15, me<:;lewerl<er aclminietratief åeecretaríeel ll 1, ë lnetieweiter bedrrifsvoenng in 4, e medewerker handhaving lll 2, ë medewerker administratief åeecxretarleel ill 2, ë ' medewerker handhavinglv 1, *E fr.: 00 medewerkerbedriifsvoenngv ~ 1, G. 071 U, V *'1`;\a `>'<.«"E~">>" Wgrriii "'.;~` C^»\".~'á ;ifi=%'?f7f*w:ï'i,f'i70"`"'*"('{>: UT U) G? N \S \Â C0 CG (Q fih KWX6173 mmrrnmmmnnmfnmmrrnmmrormmm nn na nn :in na rn en en 1.>=Éï~.. rf»< W ä '>?>T~^.fé1fsiT'L,'t"/1.4,; ;';lt~:-wt >`llt'*ií'$?iïr>">`í?7/1*>.vwwwã? " f i> f gsgl ~,.mi "..r. Deze loonsornmen zijn exclusief persoonlijke toelagen!! looneom gemiddeld per FTE rs U.,.r fi-`:"~:.é*";`ï`>11=f25%=. ssf**np`" m ;.""->*f;ï"-rfërrc->f*=f2 '=±1,. W 4% W il".é' í Bijlage 2: Staat van reserves en voorzieningen De RUE) Drenthe heeft nog geen reserves en voorzieningen. Bijiage 3: Overzicht van rente en afschrijving sub mea/ /cr (we) ,00%[ e glg sub totaal /CT (vl/fe) I 4, O0%[ é`12.000, ,00%[ e e g l e _ mein - ie l.er0,;00.ï400ee e,e0e;400fl.ll.fâriie iii1ei000;4ee 1 ff>«>ff><>><2<>n r2rf>.fmii en-2311 M231 0 "_"..._"..._.".._.""...,. Aandaohtspunt ln het bovenstaande overzicht is weergegeven welke rente en afschrijving wordt verwacht. Conform het financieel reglement heeft de RUE) gekezen om investeringen af te schrijven op basis van annuiteit in het jaar nadat de investering gereed ie. Bijlage 4: Staat van investeringen De RUD Drenthe heeft nog geen investeringen en daarom nog niet van toepassing 22

273 ' `.ju > Bijlage 5 v/gp M We. Elfen"'heI Toelichting Ontwerp BEGROTING RUD Drenthe 2015 Onderstaande tabei geeft de relatie van de begroting 2015 weer ten opzichte van de begroting / uitgangspunten begroting I Z]personeelskosten v reiskosten amooo 3 te materieel ä ë l 4 uitvoering ë l *E ë le i É kapitaallasten É É ee ,635 6 onvoorzien ë fë subtotaal 11" '.747,2å4 6 12, I ' incictentesekosten stoooo fê É É ßzooo l B compensatie ope-tart-«en frictiekoaíen LO K É *ë Bare n :Tb fih :th dit M riñ "'^""F* ñh ms Gb nt! fih 1% fih l..... ë É ,000 l szooool wi ee.wa Toelichting op de begrotingeposten: 1) De loonkosten zijn bepaald aan de nand van cie gekoppelde ealariseohalen (O1/04/2012 gemeenteambte-naren) uit het funotiegebouw, maar excl. cao ontwikkelingen 2) reiskosten op basis van het rekenmodel van de orngevingsdienst Groningen, plus extra kosten ( ?-) voor woon- werkverkeer naar aanleiding van het sociaal statuut. 3) 4) 5) 6) 7) 3) ln de begroting van 2014 zijn de reiskosten gebaseerd op ieasewagenpark en deze kosten waren opgenomen in de post rnaterieei. Er wordt nu voor gekozen de reiskosten als aparte post op te nemen in de begroting. De investering met betrekking tot een workflow systeem plaats. en toolbox vinden later Doordat de lening voor de eenmalige- & friotiekosten pas eincl 2014 worden afgesloten, geeft dit een besparing op de kosten. De opstartkoeten zijn lager en de bijdrage voor de friotiekosten worden opgesplitst over twee jaar. 23 Me Regíortrtle ti'1írvrmfrzirrg.~rr)yíort:.*r mm en t.>r.ror' Urwerrttte

274 W» 1 we/«' W l W.K "">>"/»«,4,;â;, ontwerpbegrotlngswijziging 2014 Aldus vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling van de RUD Drenthe, cl.cf...juni 2014 Voerzitter, Directeur, Je lseginzmle l!lïel1z>e1"írl,gmlienxt'wm en, maar lelremllw

275 Het Rijk heeft per 1 januari 2014 Wabo-bevoegdheden overgedragenvan de provincie naar de gemeenten. Deze decentralisatie van bevoegdheden betekent ook een overheveling van de daarmee samen-hangende financiële middelen. Voor de jaren 2014 en 2015 kan de RUD rekenen op een niet-geïndexeerde vaste bijdrage van E ,-- van de 13 partners gezamenlijk. De inbreng van de primaire formatie door de 13 partners zal veranderen als gevolg van de overdracht van wettelijke bevoegdheden. Ook zal de verdeelsleutel hierdoor aangepast worden. De decentralisatie van bevoegdheden betekent ook een overheveling van de daarmee samenhangende financiële middelen. Met als gevolg een begrotingswijziging voor In de Decembercirculaire van het Ministerie van BZK wordt voor deze decentralisatie een bedrag vanuit het Provinciefonds overgeheveld naar het Gemeentefonds, maar deze overheveling heeft geresulteerd in negatief herverdeeleffect van É ,--. Dit tekort wordt opgevangen door de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling. De lasten worden verdeeld conform de verdeelsleutel die opgenomen is in de begroting van In de tabel is de gewijzigde verdeelsleutel en de nieuwe bijdrage per deelnemer vermeld. 2

276 J! 7 lßm, #44;/\\ I! " //\N sstí É? _/ë//é Ai Jßäää øßzwäëiåsëwïä P)/ff" U ë gâêß/ßåßa?mks/%yw _" lyâßféåßwës wig,ik? É üwwmmmmmmaämm wmaämmwmm åânåä?wäm m*m mämm?åmëm ï ï ïmïï ` AA ".M.mk_ß"_ßMWk?W/%Wä_" j 1 _" Aw M '_ I? í 6 IUULJÉMM ïmïïï hgmmm \V ç?xßfè/z' I *L/Ay ( _ ~ W ï H 1%) 0 0 åw`/,_v 0 W? \f ls; M wíäy//mëêá"âw/9á"r "A /aan äáäã_%m 4 U ßjø _ >Uí;í:]% / Hfä)_;WM,/k_;,_ :_"m_?f"` èñifêsï \ Hg, vssäy//a Kmømsg/4M"_g"/à 1>j"Uí_V ff 1 "ZW MM//`Âv"  MM/_/H;/_] al elsáïs //////U/wb ~ ~,_>}\A\_\Mimi. WM/"wmaJH 4 7  I M < _HHY AMM)/vmwww/My/*V/à //N/J w _ "?w?så mwmï?mwm ïmwmßlßmmm "www "W_~mM ' km m É_m_øm" [ al "nú/ã"`(\mmmâa_a\`ã / A/ _] ` [AMA] / " ` ` EMM"/M /K 1 ÃA_{M_:?? vl AA?QA `ví\_a\_; J Hàåa?v ZI I/?qyíßí låäê ' ' [Y] M0% ïw É MmmmwñhwH / ` ` H. " I hmm_ïmmmw_mwmïï ï ` N *_ *MH ; A_s /áíé/'mk //ye/6 É W Lllmämmm \ 2' 4/í I "X I mnmmw ma M ` ` ` mäwï mwmmmwwè _ \_ ågmm "V n mï Wmhhsï `1 `_'\\ mwmm _? hnwwäß Au? h_?ä ïmïïïm_mw"ä mw mwwwwum _ wmmkmmw MwïwW%m ` ßmürülï _-_.É m mmmhmm m wmnw_ u 1 M _! _% Ém~Mmm mïm_m_mnnmmmï _ ` W Ã/ 4! sësávssss WW t _ W_sÉ_4/y//xâsíz sñëssíswåsâßâ /çss /2% AA ésâå/2% /4 åsss Âä ååß wv//6, \W lj 1/ri M" 1 J N) N Éísâá /J.zw êw?xå///ë 4% Mw H s`s{_w/âhå É/4% så/â? $ Â,_ ( W?/íç! g 1,1,É/âsämåsål ZA sísósy/m âw íd>,%sí %q!/kwik _øøsm%/åäáy//ååå s 3%/ßyyï///WH såyå Q "I > r w wnüzlf/my, kåsgíykty 4% sssgz  _ A W mm maw A My ` zi mw A`?sß_"H/khskg V / & MH Â, V wämü % wi à ü _ y A_w\ L wäïwåmlwäümmåh M å_ ämm NMaa änaammääa Wäammä 03 ga gamämwß Nam ää É 3" gq_ %M%ÉÉWQQQ W<_mm%&mÉ_M w M8 5 "_ U M O m_ H W ww 6 6 w 9 9 U W O O S_ W W 3 mw M 9 56 M wp M uw 1 O_ 6 M 9 M "W W 6U d 8J L f_ 8 UH 8 U C O L 'V I* B Q W L' X t, sy _` / A_ M ` ïïmåwmw ï ` X ` ` 1% _ ` u ï Q ï \ " ï MW ï ïr_\_ Q _ 1 V h *sg vt'! \ /lg; A 0 mm, A M y Lïïsiå "_ /1 _ \ k :Q _/íêô ål _: / íswsyg k / _] y g k V Mylåwålldlúlúl,MMU \ t \\ A  4

277 *De hen/erdeling levert een negatief verschil. De toevoeging aan het gemeentefonds is ,- lager, dan de uitname uit het provinciefonds. In de ko/om 'correctie herverdee/effect' wordt de verhoging per partner getoond, we/ke is berekend op basis van de vastgestelde kostenverdeelsleutel.

278

279

280

281