Rapport van het onaangekondigd inspectiebezoek aan Step Up Now Enschede B.V., locatie Ribbeltsweg 84 in Enschede op 6 december 2016

Transcriptie

1 Rapport van het onaangekondigd inspectiebezoek aan Step Up Now Enschede B.V., locatie Ribbeltsweg 84 in Enschede op 6 december 2016 Utrecht, januari 2017 Referentie: V

2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Bevindingen onaangekondigd Quick Scan bezoek Thema 1. Veiligheid Thema 2. Toepassen van vrijheidsbeperking Thema 3. Uitvoering van het ondersteuningsplan Thema 4. Kwaliteit van personeel en organisatie 13 3 Oordeel Thema Veiligheid Thema Toepassen van vrijheidsbeperking Thema Uitvoering van het ondersteuningsplan 17 4 Herstelmaatregelen en handhaving Te nemen maatregelen Handhaving 19 Bijlage 1 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten 20 Pagina 2 van 27

3 1 Inleiding Op 6 december 2016 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een onaangekondigd Quick Scan bezoek gebracht aan Step Up Now Enschede B.V., locatie Ribbeltsweg 84 in Enschede. Aanleiding en belang De taak van de inspectie is het bevorderen van zorg van goede kwaliteit en van goed niveau. Goede zorg is in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig, cliëntgericht en tijdig. De zorgaanbieder stemt de zorg af op de reële behoefte van de cliënt en levert de zorg in overeenstemming met de professionele standaard. Hierbij neemt de zorgaanbieder de rechten van de cliënt zorgvuldig in acht en borgt hij dat de cliënt ook overigens met respect wordt behandeld. Op basis van de bevindingen tijdens dit bezoek beoordeelt de inspectie per thema in welke mate de zorg die Step Up Now Enschede B.V., locatie Ribbeltsweg 84 biedt, voldoet aan wetgeving, aan veldnormen van koepelorganisaties en beroepsverenigingen binnen de gehandicaptenzorg en aan zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf 1. De in dit rapport genoemde normen hebben als doel bij te dragen aan zorg van goede kwaliteit en van goed niveau. Werkwijze De inspecteurs gebruiken tijdens het onaangekondigd toezichtbezoek een Quick Scan instrument dat is ontwikkeld om de uitvoering van de zorg te beoordelen en dat is gebaseerd op de genoemde wetgeving, veldnormen en de zorgvuldigheidsnormen van de inspectie. Om tot een verantwoord oordeel te komen heeft de inspectie: - Een bezoek gebracht aan het kantoor en een woning; - gesprekken gevoerd met een begeleiders, een gedragskundige en de bestuurder; - zorgplannen en elektronische dossiers ingezien. De aard van het onaangekondigde Quick Scan bezoek brengt met zich mee dat niet alle thema s uitputtend aan de orde kunnen komen. De inspectie stelt daarom prioriteiten. Bovendien is de beschikbaarheid van de gesprekspartners afhankelijk van werktijden en werkzaamheden op de betreffende dag. De zorg voor de cliënten krijgt voorrang en dit heeft tot gevolg dat gesprekken soms van korte duur zijn. De inspecteurs kijken naar de aanwezigheid van risico s op de volgende vier thema s: Veiligheid Toepassen van vrijheidsbeperking Uitvoering van het ondersteuningsplan Kwaliteit van personeel en organisatie De inspectie toetst aan de hand van de eerdergenoemde normen of de zorg en ondersteuning aan cliënten van goede kwaliteit en van goed niveau is. Daar waar de zorg die de instelling biedt, niet voldoet aan deze normen geeft de inspectie in hoofdstuk 2 een toelichting. 1 Zie bijlage 1 Pagina 3 van 27

4 Als de norm niet van toepassing is dan is de kolom nvt aangevinkt. Indien de norm niet is beoordeeld, dan is de kolom nb aangevinkt. In hoofdstuk 3 van dit rapport staat het oordeel van de inspectie, waarbij ook ruimte is voor het benoemen van andere aspecten die tijdens het inspectiebezoek zijn opgevallen. In hoofdstuk 4 van dit rapport staat vermeld welke maatregelen het bestuur van Step Up Now Enschede B.V., binnen welke termijn moet nemen om te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, veldnormen en zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf voor het bieden van zorg en ondersteuning van goede kwaliteit en van goed niveau. Pagina 4 van 27

5 2 Bevindingen onaangekondigd Quick Scan bezoek Naam instelling Adresgegevens Bezochte locatie Step Up Now Deurningerstraat 3a Enschede Ribbeltsweg 84 Enschede Beschrijving Step Up Now Step Up Now Enschede B.V. is onderdeel van een concern met Step Up Now Hengelo B.V., Step Up Now dagbesteding B.V. en Soledad Huisvesting B.V. De vier B.V. s zijn dochterondernemingen van Cerebro Holding B.V. De zorg, begeleiding en ondersteuning wordt op het moment van het inspectiebezoek vormgegeven vanuit Step Up Now Enschede B.V. Vanuit Soledad Huisvesting B.V. wordt voor de cliënten van Step Up Now Enschede B.V. de huisvesting geregeld. Soledad Huisvesting B.V. heeft zelf geen onroerend goed, maar is bemiddelaar/tussenpersoon voor cliënten bij het huren van een woning. Step Up Now Hengelo B.V. en Step Up Now dagbesteding B.V. worden ontbonden. Vanuit deze B.V. s vinden geen activiteiten plaats. De bestuurder is voornemens deze B.V. s uit te laten schrijven bij de Kamer van Koophandel. Step Up Now Enschede B.V. (hierna: Step Up Now) is een organisatie die verblijf en begeleiding biedt aan mensen met een verstandelijke beperking en/of psychiatrische problematiek. De cliënten hebben daarnaast soms te maken met verslavingsproblematiek. De meeste cliënten zijn jong volwassenen, maar er zijn ook oudere cliënten. In totaal zijn op het moment van het inspectiebezoek 37 cliënten op verschillende locaties in Enschede en Hengelo woonachtig. Negen cliënten maken aanspraak op zorg en begeleiding vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze cliënten hebben indicaties van VG03 tot VG06. De overige cliënten maken aanspraak op ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Bij plaatsing kijkt Step Up Now of de cliënten bij de organisatie passen. Step Up Now maakt gebruik van eclusiecriteria. Bij bijvoorbeeld zware verslavinsproblemtiek of ernstige psychiatrische problematiek worden cliënten niet aangenomen. Cliënten die zorg en begeleiding ontvangen op basis van de Wlz hebben een persoonsgebonden budget (PGB) waarmee zij zorg en begeleiding inkopen bij Step Up Now. Bij Step Up Now werken 13 medewerkers, waaronder een orthopedagoog, die zorg en begeleidingsgebonden taken hebben. De meeste medewerkerszijn MBO geschoold. Een kleiner deel is HBO of WO geschoold. Alle medewerkers hebben een voor zorg en begeleiding relevante opleiding gevolgd. De leiding is in handen van een direceur die tevens bestuurder is. Momenteel draagt de directeur een aantal verantwoordelijkheden over aan de orthopdedagoog en de zorgcoordinator. De orthopedagoog is eindverantwoordelijk voor de verleende zorg en begeleiding. Step Up Now heeft een toelating op basis van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). Er is een eenhoofdige Raad van Bestuur. Een Raad van Toezicht ontbreekt sinds anderhalf jaar. Sinds de transitie verkeert Step Up Now in zwaar weer. Door uitblijven van betalingen van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) is onrust in de organisatie ontstaan. Een deel van de medewerkers heeft het vertrouwen in Step Up Now Pagina 5 van 27

6 verloren en dit heeft ertoe geleid dat diverse medewerkers, waaronder een orthopedagoog, hun dienstverband met wederzijds goedvinden hebben opgezegd. In deze periode is ook de toenmalige Raad van Toezicht opgestapt. Sinds circa een half jaar zijn er diverse nieuwe medewerkers, waaronder de huidige orthopedagoog, in dienst. Dit nieuw team is, hoewel de financiële problemen nog niet zijn opgelost, volgens de gesprekspartners enthousiast en heeft vertrouwen in Step Up Now. Korte beschrijving Ribbeltsweg Op de locatie Ribbeltsweg 84 zijn tien appartementen. Tijdens het inspectiebezoek verblijven daar zes cliënten, waarvan twee met een VG-indicatie (VG06) en vier met een GGZ-indicatie. Op korte termijn komen er twee nieuwe cliënten bij met een VG06 indicatie. De cliënten hebben allemaal een eigen één-kamer appartementje met sanitaire ruimte en een keuken. Zes woningen zijn gesitueerd op de begane grond, vier woning bevinden zich op de hoger gelegen etage. Op de Ribbeltsweg 84 is een gezamelijke huiskamer waar koffie wordt gedronken en met cliënten wordt gekookt en gegeten. Cliënten kunnen van deze gezamenlijke ruimte gebruik maken maar het staat hen ook vrij om in hun eigen appartement te koken en te eten. Tussen 15:00 en 22:00 uur is er begeleiding op de woning. De begeleding wordt gegeven door één medewerker die een beroep kan doen op een achterwacht als dat nodig is. Buiten deze uren krijgen cliënten op afspraak aparte begeleiding van hun persoonlijk begeleiders. De cliënten kunnen 24 uur per dag een beroep doen op de bereikbaarheidsdienst die dienst heeft voor zowel de locaties van Step Up Now in Hengelo als in Enschede. De bereikbaarheidsdienst belt altijd binnen tien minuten terug en kan binnen een half uur bij de cliënt zijn. Ja Nee Bopz aanmerking Binnen de locatie worden fiatiebanden, zoals bijvoorbeeld Zweedse-, brate- of posey banden, gebruikt om cliënten vast te binden. Binnen de locatie worden separeerruimtes, afzonderingsruimtes of andere ruimtes gebruikt waar cliënten worden ingesloten. Pagina 6 van 27

7 2.1 Thema 1. Veiligheid Aanwezig Norm ja nee nvt nb 1.1 Medewerkers melden incidenten. De zorgaanbieder heeft hiervoor een operationeel meldingsysteem 2. Meldingen worden in de teams besproken. Er is een aandachtsfunctionaris of commissie die meldingen analyseert en de uitkomsten terugkoppelt aan de teams. Meldingen en analyses leiden tot verbeteracties. 1.2 Apparatuur die in beheer is van de locatie, zoals tillift, thermostaatkraan, zuurstofapparaat, elektrische rolstoel etc. is voorzien van een gebruiksaanwijzing en wordt structureel onderhouden en gekeurd. 1.3 De middelen die bij het toepassen van vrijheidsbeperking in het kader van de wet Bopz worden ingezet (bijvoorbeeld Zweedse band, afzonderingsruimte, separeerruimte), worden met regelmaat gecontroleerd en verkeren in goede staat. 1.4 Alleen bij 24 uurszorg: Op de locatie is bedrijfshulpverlening georganiseerd, worden periodiek ontruimingsoefeningen gehouden en zijn er vrije doorgangen naar de nooduitgangen. 1.5 Medewerkers kunnen aantonen dat zij met/bij cliënten aandacht besteden aan de onderwerpen vriendschap, intimiteit, seksualiteit en het voorkómen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. 1.6 Medewerkers kennen het protocol dat beschrijft hoe ze moeten handelen als er sprake is van (een vermoeden van) seksueel grensoverschrijdend gedrag/misbruik. 1.7 Medewerkers zijn geïnstrueerd over en in staat tot het hanteren van de meldcode huiselijk geweld. (verplicht sinds 1 juli 2013) 1.8 Alle medicatie staat op naam van cliënten. Er zijn geen voorraden zonder naam, m.u.v. een werkvoorraad die voldoet aan de handreiking werkvoorraad geneesmiddelen. 2 De zorgaanbieder treft zodanige voorbereidingen dat het systeem voor veilig incident melden (VIM) per 1 juli 2016 voldoet aan artikel 9 Wkkgz en artikel 6.1 Uitvoeringsbesluit Wkkgz. Pagina 7 van 27

8 Aanwezig Norm ja nee nvt nb 1.9 Medicatie wordt onder de goede condities bewaard. Bij ja is aan alle onderstaande elementen voldaan (indien van toepassing): temperatuur, vochtigheidsgraad, hygiëne, licht en veiligheid zijn passend; medicatie in de koelkast gescheiden van voedingsmiddelen; houdbaarheidsdata zijn actueel Medicatie is niet toegankelijk voor onbevoegden. Bij ja is aan alle onderstaande elementen voldaan (indien van toepassing): - medicatie bevindt zich in een afgesloten medicijnkast; - sleutelbeheer is adequaat geregeld; - de voorraad Opiumwetmiddelen (lijst I) wordt bewaard in een afgesloten kast/kist gescheiden van de overige medicatie Voor iedere cliënt is een actuele, door een apotheker verstrekte en geprinte medicatietoedienlijst aanwezig Per medicijn is op de medicatietoedienlijst afgetekend dat de medicatie is verstrekt. Toelichting 1.6 Het protocol seksueel misbruik was niet bekend en niet aanwezig in de beveiligde internetomgeving waarin medewerkers beleidsdocumenten, protocollen en richtlijnen kunnen vinden. Seksualiteit was wel een gespreksonderwerp bij de medewerkers en zij bespraken op dit punt casustiek. 1.7 Step Up Now had wel een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, maar deze was niet bekend bij de gesproken medewerkers. 1.8 t/m 1.12 Step Up Now had geen beleid voor medicatie. Cliënten die medicatie nodig hadden moesten zelf in staat zijn die te beheren en zichzelf toe te dienen of in te nemen. Medewerkers van Step Up Now dienden geen medicijnen toe. Ze hielden er indien nodig wel toezicht op dat cliënten hun medicatie innamen. Pagina 8 van 27

9 2.2 Thema 2. Toepassen van vrijheidsbeperking Aanwezig Norm ja nee nvt nb 2.1 De medewerkers kunnen voorbeelden noemen van vrijheidsbeperkende maatregelen 3 die op de locatie worden toegepast en hoe ze er in de praktijk bij de begeleiding van cliënten mee omgaan. (De inspectie toetst hiermee de mate van bewustwording bij medewerkers) 2.2 De toegepaste vrijheidsbeperkende maatregelen 3 zijn in de cliëntdossiers opgenomen en beargumenteerd. 2.3 Uit het cliëntdossier blijkt dat bij de toepassing van de vrijheidsbeperking 3 minder ingrijpende alternatieven zijn overwogen. 2.4 De inbreng van betrokken disciplines en van niet bij de behandeling betrokken deskundigen ten aanzien van vrijheidsbeperking 3 is in het cliëntdossier zichtbaar. 2.5 In het cliëntdossier is de inbreng van de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger zichtbaar ten aanzien van de toepassing van vrijheidsbeperking 3 en de evaluatie daarvan. X X X X X Ook is in het cliëntdossier zichtbaar of er sprake is van overeenstemming met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger over de toepassing en of er bij de toepassing sprake is (geweest) van verzet door de cliënt. 2.6 Als ingeval van moeilijk verstaanbaar gedrag wordt gekozen voor toepassing van een vrijheidsbeperkende maatregel 3, dan wordt altijd een multidisciplinaire analyse gemaakt ter preventie en vermindering van dit gedrag. Ook wordt zichtbaar gezocht naar alternatieven. 2.7 Individuele uitvoeringsafspraken voor het toepassen van ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen 4 zijn beschreven in het cliëntdossier. X X 3 Onder de term vrijheidsbeperking of vrijheidsbeperkende maatregelen verstaat de inspectie: alle vormen van vrijheidsbeperking. Daar waar de reikwijdte van normen wordt beperkt tot de meest ingrijpende vormen van vrijheidsbeperking wordt dit aangegeven met de term ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen (zie 3 e noot). 4 Onder ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen verstaat de inspectie: fiatie met onrustband in bed, fiatie met onrustband in stoel, fysieke fiatie, separatie in daarvoor bestemde ruimte, afzondering in daarvoor bestemde ruimte, insluiting in eigen kamer/appartement, psychofarmaca, gedwongen medicatie en gedwongen vocht/voeding. Pagina 9 van 27

10 Aanwezig Norm ja nee nvt nb 2.8 Bij de toepassing van ingrijpende vrijheidsbeperkende maatregelen 4 is een afbouwplan op cliëntniveau aanwezig, ofwel beargumenteerd niet aanwezig. 2.9 Bij het gebruik van onrustbanden 5 is er voor elke individuele cliënt aantoonbaar eterne deskundigheid geraadpleegd. X X Toelichting Nvt. 5 De inspectie verstaat hieronder alle fiatiemateriaal waarmee mensen anders dan op grond van de WGBO (uit rolstoel glijden bijv.) worden vastgebonden om onrust weg te nemen. Dit kan zijn in bed, op een stoel, in een rolstoel, aan een muur, met losse polsbanden en enkelbanden of anderszins. Pagina 10 van 27

11 2.3 Thema 3. Uitvoering van het ondersteuningsplan Aanwezig Norm ja nee nvt Nb 3.1 Alle cliënten hebben een actueel ondersteuningsplan 6, 8. - Uit de evaluatiecyclus blijkt dat het ondersteuningsplan jaarlijks* wordt geëvalueerd; - De datum van de eerstvolgende evaluatie staat in het ondersteuningsplan of er wordt aantoonbaar met een jaarplanning gewerkt. *NB het ondersteuningsplan van kinderen moet ten minste tweemaal per jaar worden geëvalueerd. 3.2 Het ondersteuningsplan bevat minimaal de volgende onderdelen 8 : - een persoonsbeeld; - een lange termijn perspectief; - een beschrijving van de gewenste bejegening van de cliënt; - (hoofd)doelen en afspraken; - SMART werkdoelen; - vermelding van de verantwoordelijke behandelaar 7 (gedragswetenschapper en/of arts). 3.3 Medewerkers kunnen aannemelijk maken dat het ondersteuningsplan in dialoog met de cliënt of zijn/haar cliëntvertegenwoordiger is opgesteld Uit het cliëntdossier blijkt dat de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger heeft/hebben ingestemd met de inhoud van het ondersteuningsplan De inbreng van het multidisciplinaire team is (in ieder geval vanaf ZZP met behandeling VG3, LVG1, LG3, ZGaud1, ZGvis3 en SGLVG1) zichtbaar in het cliëntdossier. 6 De Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg gebruikt in plaats van de term ondersteuningsplan de term zorgplan. De inspectie hanteert in dit rapport als synoniem de term ondersteuningsplan, omdat die term in de gehandicaptenzorg gebruikelijk is. 7 Van toepassing voor ZZP s met behandeling: VG3 t/m 8, LVG1 t/m 5, LG3 t/m 7, ZGaud1 t/m 4, ZGvis3 t/m 5 en SGLVG1. Op basis hiervan verwacht de inspectie vanaf ZZP VG5 en vergelijkbare behandelintensiteit voor de andere ZZP s, afhankelijk van de zorgvragen een zichtbare nauwe betrokkenheid van een arts dan wel een gedragswetenschapper. 8 Voor deze normen geldt een afwijkend handhavingbeleid voor cliënten die zorg ontvangen vanuit een Persoonsgebonden Budget/PGB. Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Het toezicht op de zorg aan deze cliënten blijft, voor wat betreft de normen en beoordelingsaspecten die specifiek over het zorgplan gaan, beperkt tot toetsen en zo nodig het geven van het advies om bepaalde zaken te verbeteren. Verdergaande handhavingmaatregelen zullen achterwege blijven. Dit neemt niet weg dat ook de zorg aan deze groep cliënten aantoonbaar van goed niveau, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht moet zijn, afgestemd op de reële behoefte van de cliënt. De zorgaanbieder neemt hierbij de rechten van de cliënt zorgvuldig in acht. Pagina 11 van 27

12 Aanwezig Norm ja nee nvt nb 3.6 Het cliëntdossier bevat een risico-inventarisatie op die onderwerpen die voor de cliënt van toepassing zijn. Deze inventarisatie leidt tot passende/concrete begeleidingsafspraken om gewogen risico s hanteerbaar te maken en vermijdbare risico s te voorkomen. 3.7 Cliënten hebben passende dagbesteding in lijn met de afgegeven indicatie, of hier wordt in het belang van de cliënt beargumenteerd van afgeweken. Dit is zichtbaar in het cliëntdossier. 3.8 De uitvoering van de doelen en afspraken over de zorg en ondersteuning is zichtbaar in de rapportage. Uit de rapportage blijkt dat deze afspraken en doelen regelmatig worden geëvalueerd volgens een Plan-Do- Check-Act cyclus. Toelichting 3.7 Bij Step Up Now was volgens de orthopedagoog een aantal cliënten dat geen dagbesteding, werk of school had. Cliënten waren soms moeilijk te motiveren om dagebesteding te volgen. Voor deze cliënten werd wel gezocht naar een passende daginvulling. In de bezochte locatie, Ribbeltsweg 84, hadden vijf van de zes cliënten wel dagbesteding die bij hun wensen en behoeften aansloot. Voor de zesde cliënt was men op zoek naar passende dagbesteding. Pagina 12 van 27

13 2.4 Thema 4. Kwaliteit van personeel en organisatie Aanwezig Norm ja nee nvt Nb 4.1 De zorgaanbieder zet op het juiste moment voldoende deskundige en vertrouwde medewerkers in ter uitvoering van de dagelijkse zorg 9. (Dit is een belangrijke norm vanuit cliëntvertegenwoordigers) 4.2 De medewerkers vinden dat zij voldoende tijd hebben om de gemaakte afspraken over de zorg en ondersteuning na te komen. 4.3 Medewerkers kennen de grenzen van hun verantwoordelijkheden en bevoegdheden en schakelen tijdig leidinggevenden en/of vakinhoudelijke specialisten in. 4.4 De zorgaanbieder is in het bezit van een recente 10 verklaring omtrent gedrag (VOG) van alle medewerkers die vanaf 1 januari 2016 in dienst zijn getreden en zorg verlenen of beroepsmatig in aanraking komen met cliënten die Wlz-zorg of intramurale GGZ-zorg ontvangen. (Geldt alleen voor zorgaanbieders die Wlz-zorg verlenen, zowel instellingen als solistisch werkende zorgverleners. Bij instellingen waar sprake is van zowel Wlz- als Wmo-zorg geldt de VOG-eis alleen voor zorgverleners die contact hebben met Wlzcliënten) 4.5 Medewerkers zijn zich bewust van de bejegening die cliënten nodig hebben in relatie tot hun problematiek en ondersteuningsbehoefte. 4.6 Medewerkers zijn aantoonbaar geschoold om aan de ondersteuningsbehoefte van cliënten te kunnen voldoen. 4.7 De zorgaanbieder registreert en toetst met voldoende regelmaat volgens een concreet plan de bekwaamheid van medewerkers in voorbehouden en risicovolle handelingen. 9 De zorgaanbieder heeft zich voorafgaand aan de inzet van medewerkers aantoonbaar vergewist van de geschiktheid van die medewerkers door raadpleging van voormalige werkgever(s) en relevante registers. De zorgaanbieder zet alleen zorgverleners of opdrachtnemers in met wie hij een schriftelijke overeenkomst volgens artikel 4 lid 1 sub b Wkkgz heeft gesloten. 10 Recent = niet eerder dan drie maanden vóór het tijdstip van aanvang van de werkzaamheden afgegeven Pagina 13 van 27

14 Aanwezig Norm ja nee nvt Nb 4.8 De zorgaanbieder biedt medewerkers via georganiseerde overlegstructuren zoals teamoverleg en intervisie de gelegenheid te bespreken welk effect hun bejegening en handelen heeft op de cliënt. 4.9 Woon- en dagbestedingsbegeleiders stemmen over de uitvoering van de zorg structureel met elkaar af De zorgaanbieder heeft aantoonbaar medezeggenschap van cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers geregeld Kwaliteitsverbeteringen op basis van signalen van cliënten, cliëntvertegenwoordigers, medewerkers en/of interne audits zijn zichtbaar. (De inspectie toetst dit om te kunnen beoordelen of er ook op locatieniveau aandacht is voor continue verbetering van de kwaliteit van de zorg) 4.12 De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de voor de doelgroep(en) geldende wetgeving 11 en gebruikt informatie uit de klachtenafhandeling voor verbeteracties. a) als de WKCZ nog van toepassing is: i. de zorgaanbieder heeft een klachtencommissie met ten minste drie leden, waaronder een voorzitter die niet werkzaam is voor of bij de zorgaanbieder ii. cliënten en/of hun vertegenwoordigers hebben altijd rechtstreeks toegang tot de klachtencommissie iii. cliënten en hun vertegenwoordigers weten welke klachtroutes ze kunnen bewandelen 11 Voor de klachtenprocedure zoals beschreven in de Wkkgz geldt een overgangsregeling tot 1 januari In de overgangsperiode blijft de klachtenregeling die de zorgaanbieder had op grond van de Wkcz van toepassing tot het tijdstip waarop hij beschikt over een klachtenregeling die voldoet aan de eisen van de Wkkgz. Voor de afhandeling van Bopzklachten geldt de klachtenprocedure zoals deze wordt beschreven in de Wkkgz niet, omdat voor de behandeling van Bopz-klachten afwijkende regels gelden, die zijn vastgelegd in de Wet Bopz en in het Besluit Klachtenbehandeling Bopz. Pagina 14 van 27

15 Aanwezig Norm ja nee nvt Nb 4.12 (vervolg) b) zodra de zorgaanbieder een klachtenregeling conform de Wkkgz heeft vastgesteld: i. De zorgaanbieder informeert cliënten en hun vertegenwoordigers op een daarvoor geschikte manier over de klachtenregeling en wijziging(en) daarvan. ii. iii. De zorgaanbieder zorgt voor de beschikbaarheid van ten minste één onafhankelijke 12 klachtenfunctionaris. De klachtenfunctionaris richt zich bij het verrichten van de werkzaamheden op het bereiken van een zo bevredigend mogelijke oplossing voor de klacht Medewerkers hebben toegang tot een kwaliteitssysteem dat o.a. beleidsnota s, protocollen en procedures bevat die niet ouder zijn dan drie jaar. Toelichting 4.6 Afgezien van supervisie en intervisie, dat moeizaam van de grond kwam door het verloop onder het personeel, had Step Up Now de laatste jaren, door financiele tekorten, geen mogelijkheden om de medewerkers deskundigheidsbevordering aan te bieden. De bestuurder van Step Up Now hoopte dit in 2017 weer te kunnen doen. Hierbij wilde hij onder andere aandacht besteden aan meer kennis bij medewerkers van psychiatrische problematiek. Step Up Now was van plan om op korte termijn nieuwe cliënten in zorg te nemen. Het betrof onder andere cliënten met VG06 indicaties. Deze verandering in combinatie met het achterblijven van deskundigheidsbevordering vraagt om aandacht. 4.7 Medewerkers van Step Up Now voerden geen risicovolle of voorbehouden handelingen uit Medezeggenschap was geregeld. Er was een cliëntenraad die gecoacht werd door een eterne vrijwilliger. De bestuurder vertelde dat het moeite kostte om cliënten te interesseren voor de cliëntenraad. Daarom had hij onlangs twee ouders van cliënten bereid gevonden om zitting te nemen in de cliëntenraad De bestuurder van Step Up Now was niet op de hoogte van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) en de overgangsregeling inzake de klachtenprocedure. Ten tijde van het bezoek voldeed Step Up Now wel aan de wetgeving. 12 Onafhankelijk wil zeggen: niet betrokken bij de kwestie waarop de klacht betrekking heeft, en vrij om de werkzaamheden naar eigen inzicht te verrichten zonder daarover verantwoording af te hoeven leggen aan de zorgaanbieder. Pagina 15 van 27

16 (4.12) De inspectie heeft gewezen op de veranderingen die uiterlijk 1 januari 2017 moeten zijn doorgevoerd om als zorgaanbieder nog steeds te voldoen aan de Wkkgz Medewerkers hadden toegang tot een kwaliteitssysteem met protocollen en beleidsnota s. Een protocol seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik en medicatieverstrekking ontbraken hierin. Daarnaast was de indeling van het systeem onoverzichtelijk waardoor het vinden van benodigde protocollen of procedures moeilijk was. Pagina 16 van 27

17 3 Oordeel De inspectie hanteert als uitgangspunt dat locaties aan alle getoetste normen moeten voldoen om zorg en ondersteuning van goede kwaliteit en van goed niveau te kunnen bieden. Deze normen en de uitkomsten van de toetsing staan beschreven in hoofdstuk 2. Op basis van het Quick Scan bezoek aan Step Up Now, locatie Ribbeltsweg 84 op 6 december 2016 komt de inspectie per thema tot de volgende bevindingen. 3.1 Thema Veiligheid Van de in totaal 5 beoordeelde normen voldoet de zorg die Step Up Now, locatie Ribbeltsweg 84 biedt, aan 3 normen wel en aan 2 normen niet. 3.2 Thema Toepassen van vrijheidsbeperking Vrijheidsbeperking vindt bij Step Up Now niet plaats. 3.3 Thema Uitvoering van het ondersteuningsplan Van de in totaal 8 beoordeelde normen voldoet de zorg die Step Up Now, locatie Ribbeltsweg 84 biedt, aan alle normen. De ondersteuningsplannen zagen er navolgbaar uit. 3.4 Thema Kwaliteit van personeel en organisatie Van de in totaal 12 beoordeelde normen voldoet de zorg die Step Up Now, locatie Ribbeltsweg 84 biedt, aan 10 normen wel en aan 2 normen niet. Doordat Step Up Now sinds begin 2016 in zwaar weer verkeert is een aantal zaken onvoldoende op orde. Zo heeft het door financiële tekorten de afgelopen jaren, afgezien van intervisie en supervisie, ontbroken aan deskundigheidsbevordering van medewerkers. Gezien de uiteenlopende en vaak ingewikkelde problematiek van cliënten is dit zorgelijk. Daarnaast hebben de financiële tekorten geleid tot een groot verloop onder het personeel waardoor nieuwe medewerkers zijn aangenomen die ingewerkt moesten worden en de cliënten moesten leren kennen. Mede door dit verloop is intervisie van de medewerkers onvoldoende van de grond gekomen. De deskundigheid van de medewerkers in relatie tot de zorgvragen van de cliënten heeft hierdoor de afgelopen tijd onder druk gestaan. Uit het gesprek met de bestuurder bleek dat de financiële problemen nog niet zijn opgelost. Hoewel de inspectie heeft gesproken met medewerkers die een deskundige en gedreven indruk maken, is het de vraag of de organsatie stabiel blijft en de plannen om in 2017 de deskundigheidsbevordering weer vorm te geven kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast merkt de inspectie op dat Step Up Now niet voldoet aan de WTZi en de Zorgbrede Governancecode door het ontbreken van een Raad van Toezicht. Het ontbreken van intern toezicht leidt tot een kwetsbare situatie. De bestuurder is Pagina 17 van 27

18 volledig op zichzelf aangewezen om ervoor te zorgen dat Step Up Now financieel gezond wordt en goede zorg biedt die voldoet aan wet- en regelgeving. 3.5 Oordeel Samenvattend oordeelt de inspectie dat de zorg die Step Up Now biedt, in voldoende mate voldoet aan de getoetste normen. In hoofdstuk 4 geeft de inspectie aan wat zij van Step Up Now verwacht. Pagina 18 van 27

19 4 Herstelmaatregelen en handhaving 4.1 Te nemen maatregelen Op basis van de bevindingen tijdens het bezoek vertrouwt de inspectie erop dat de raad van bestuur van Step Up Now in staat is de geconstateerde normoverschrijdingen te herstellen. Daarnaast verwacht de inspectie dat Step Up Now voldoet aan de WTZi en de Zorgbrede Governancecode. De inspectie gaat er vanuit dat de raad van bestuur van Step Up Now verbetermaatregelen neemt en deze instellingsbreed doorvoert. 4.2 Handhaving De inspectie kan altijd opnieuw een (on)aangekondigd bezoek brengen aan Step up Now. De inspectie sluit hiermee het bezoek af. Pagina 19 van 27

20 Bijlage 1 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten De in hoofdstuk 2 genoemde beoordelingsaspecten zijn gebaseerd op wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen binnen de gehandicaptenzorg en aan zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf, waarvan de belangrijkste hieronder worden genoemd. Wetgeving: Wet langdurige zorg (Wlz). Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek. Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ) 13. Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ). Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Besluit langdurige zorg (Blz). Regeling langdurige zorg (Rlz). Uitvoeringsbesluit Wkkgz. Besluit klachtenbehandeling Bopz. Besluit rechtspositieregelen Bopz. Besluit middelen en maatregelen Bopz. Besluit patiëntendossier Bopz. Besluit verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Geneesmiddelenwet; Opiumwet; Arbeidsomstandighedenwet. Veldnormen: Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg ; Harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector (HKZ), versie gehandicaptenzorg 2008; Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013; Beleidsdocument veilig melden, KNMG, 2007; Veldnorm Nationaal Epilepsiefonds voor het baden van mensen met epilepsie, ongedateerd; Handreiking medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, mei 2011; Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Nederland, VGN, 2010; Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, 2008; Risicovolle medicatie in verband met dubbele controle, KNMG, 2013 Van incident naar fundament, Movisie, 2005; Convenant preventie seksueel misbruik, VGN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CNV Publieke Zaak, Nu91, ABVA/KABO FNV, F.B.Z. 2007; Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, VGN, Kennisplein gehandicaptenzorg, 2011; Sturen op aanpak van seksueel misbruik, VGN, Kennisplein gehandicaptenzorg, 2011; 13 De Wkkgz, die per 1 januari 2016 in werking is getreden, vervangt de Wkcz per 1 januari 2017 of zoveel eerder als de zorgaanbieder zijn klachtenregeling aan de Wkkgz heeft aangepast. Pagina 20 van 27

21 Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CGraad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, 2008; Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009; Voorlopige richtlijn wettelijk kader orthopedagogische behandelcentra, VOBC LVG januari 2011; Veldnorm voor afzonderings- en separeervoorzieningen in de Gehandicaptenzorg, TNO, 12 november 2012; Competentiebo; Competentieprofielen VGN, 2009; Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap, Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV), december 2010; Klachtenrichtlijn gezondheidszorg versie 3.0, KNMG, Aanvullende circulaires en rapporten: Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012; Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in langdurige zorg volop gaande, duidelijke ambities voor 2011 nodig, IGZ, december 2010; Richtinggevend kader vrijheidsbeperking, VWS, 26 maart 2008; Brandveiligheid van zorginstellingen, onderzoek van de VROM-Inspectie, de Arbeidsinspectie, de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg, december 2011; Checken brandveiligheid en oefenen bedrijfshulpverlening, dàt maakt zorg beter, brochure i-szw, juli 2012; Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis, IGZ, 2011; Bulletin Het mag niet, het mag nooit: seksuele intimidatie door hulpverleners in de gezondheidszorg, IGZ, augustus 2004; Verantwoord richtlijngebruik in de gehandicaptensector, NIVEL, 2010; De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, Bronnen per thema en per norm Thema Veiligheid Norm 1.1: Norm 1.2: Norm 1.3: paragrafen 1.4, 3.4 en 4.3.2, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 pagina 7 en 8, Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, 2011 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 hoofdstuk 5, en bijlage 3, punten 10 en 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg artikel 3 Wkkgz Veldnorm Nationaal Epilepsiefonds voor het baden van mensen met epilepsie, ongedateerd artikel 7.1.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 artikel 3 Wkkgz artikel en paragraaf 7.2, HKZ, versie gehandicaptenzorg 2008 Veldnorm voor afzonderings- en separeervoorzieningen in de Gehandicaptenzorg, TNO, 2012 Pagina 21 van 27

22 Norm 1.4: artikelen 2 en 3 Wkkgz artikelen 3, 10 en 15, Arbeidsomstandighedenwet Brandveiligheid van zorginstellingen, onderzoek van de VROM- Inspectie, de Arbeidsinspectie, de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg, december 2011 Checken brandveiligheid en oefenen bedrijfshulpverlening, dàt maakt zorg beter, brochure i-szw, juli 2012 artikelen 4.1, , 3.4, 3.5, 7.1 en 10.1 HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2, en bijlage 3, punten 6 en 10, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Norm 1.5: Norm 1.6: Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, VGN, 2011 Convenant preventie seksueel misbruik, VGN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CNV Publieke Zaak, Nu91, ABVA/KABO FNV, F.B.Z., 2007 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, VGN 2011 Sturen op aanpak seksueel misbruik, VGN, 2011 Convenant preventie seksueel misbruik, VGN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CNV Publieke Zaak, Nu91, ABVA/KABO FNV, F.B.Z., 2007 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Norm 1.7: artikel 8 Wkkgz Besluit verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, 16 juli 2013 Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, 18 maart 2013 Norm 1.8: Norm 1.9: artikel 3 Wkkgz Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, 2011 Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Ned., VGN, 2010 Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, 2008 artikel 3 Wkkgz Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, 2011 artikel 7.1.4, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 artikelen 6.1 en 6.3, Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap, LCHV, 2010 Norm 1.10: artikel 3 Wkkgz Pagina 22 van 27

23 Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, 2011 artikel 2 en 3a, Opiumwet (lijst I) Norm 1.11: Norm 1.12: artikel 3 Wkkgz Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, 2011 Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, 2008 artikel 3 Wkkgz Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, VGN, 2011 Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, 2008 Thema Vrijheidsbeperking Norm 2.1: Norm 2.2: Norm 2.3: Norm 2.4: artikel 1.3.1, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, 2008 artikel 7:454 BW (WGBO) artikelen 37a, 38 en 56, Wet Bopz artikel 2, Besluit rechtspositieregelen Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz paragraaf 2.6, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 artikel 7:454 BW (WGBO) artikelen 37a, 38 en 56, Wet Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, 2008 Artikelen 37, 37a, 38 en 56 Wet Bopz artikel 2, Besluit rechtspositieregelen Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking Pagina 23 van 27

24 in langdurige zorg, IGZ, 2012 paragraaf 2.12, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragrafen 1.2 en 4.4, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 3, punten 9 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Norm 2.5: Norm 2.6: Norm 2.7: Norm 2.8: artikelen 7:447, 7:450 en 7:465 BW (WGBO) artikel 38 Wet Bopz Wlz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 paragrafen 2.6 t/m 2.8, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 2, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Visiedocument 2.0, 2013 artikel 38 en 39 Wet Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, 2008 Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 3, punten 10, 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg artikel 7:454 BW (WGBO) artikelen 37a en 56 Wet Bopz artikel 2 Besluit rechtspositieregelen Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 3, punten 10 en 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg artikel 38 Wet Bopz Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 Norm 2.9: artikel 2 Besluit middelen en maatregelen Bopz Etra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, 2012 Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder Pagina 24 van 27

25 vrijheidsbeperking, CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN, ActiZ, VGN en IGZ, 2008 Thema Ondersteuningsplan Norm 3.1: Norm 3.2: Norm 3.3: artikelen 38 en 56 Wet Bopz paragrafen 2.6, 2.10, 2.12 en 2.13 HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 hoofdstuk 3, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 hoofdstuk 5, en bijlage 3, punt 9, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg artikelen 36 en 38 Wet Bopz artikel Wlz paragraaf 2.6 HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragraaf 1.1, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 3, punt 9, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Visiedocument 2.0, 2013 artikelen 7:448, 7:450 en 7:465 BW (WGBO) artikelen 37 en 38 Wet Bopz paragrafen 2.6 t/m 2.8, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 p.6 punt 3, paragraaf 1.1, paragraaf 2.2, paragraaf 3.1.2, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 2, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Visiedocument 2.0, 2013 Norm : artikelen 7:450 en 7:465 BW (WGBO) artikel 38 Wet Bopz paragraaf 2.7, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 Norm 3.5: Norm 3.6: paragraaf 2.12, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragrafen 1.2 en 4.4, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 3, punten 9 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg paragraaf 2.5, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 paragraaf 3.1.2, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 bijlage 3, punt 10, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Norm 3.7: bijlage 3, punt 4, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Visiedocument 2.0, Wet- en regelgeving eisen aantoonbare instemming van de cliënt; een handtekening is formeel geen wettelijk eis. Pagina 25 van 27

26 Norm 3.8: artikel 7:454 BW (WGBO) artikelen 37a en 56 Wet Bopz artikel 2 Besluit rechtspositieregelen Bopz artikel 2 Besluit patiëntendossier Bopz paragraaf 3.2.3, Handreiking ondersteuningsplannen, VGN, 2013 paragraaf 2.13, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2, en bijlage 3, punten 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Thema Kwaliteit van personeel en organisatie Norm 4.1: artikel 2 leden 1 en 2, artikel 3 en artikel 4 lid 1 sub b Wkkgz paragrafen 1.2, 3.2, 4,7, 5,1, 5,2, 5,3, 5,7, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, 2012 Norm 4.2: Norm 4.3: paragraaf 5.5, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, 2012 artikel 2 lid 2 sub b en artikel 3 Wkkgz paragraaf 4.2, artikel 5.1.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Competentiebo; Competentieprofielen, VGN, 2009 Norm 4.4: artikel 4 Wkkgz artikel 3.1, leden 1 en 2 Uitvoeringsbesluit Wkkgz artikel 4.3, Convenant preventie seksueel misbruik, VGN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CNV Publieke Zaak, Nu91, ABVA/KABO FNV, F.B.Z., 2007 Norm 4.5: artikel 3 Wkkgz paragrafen 1.3, 5.2, 5.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2, en bijlage 3, punten 10, 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Pagina 26 van 27

27 Norm 4.6: Norm 4.7: Norm 4.8: Norm 4.9: Norm 4.10: artikel 3 Wkkgz paragrafen 5.2, 5.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Competentiebo; Competentieprofielen, VGN, 2009 artikel 4.1 lid 2 Uitvoeringsbesluit Wkkgz paragraaf 5.2, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 11, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg artikelen 2 en 3 Wkkgz paragraaf 5.6, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punten 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt, VGN, 2009 paragrafen 1.5, 2.9, 3.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 3, punt 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg artikel 2 e.v. WMCZ Paragrafen 1.3, 3.2, 4.7, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2 en bijlage 3, punt 8, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Norm 4.11: artikel 7 Wkkgz paragrafen 3.2, 4.4, 4.6, 5.5, 5.7, 5.8, 6.3, 6.4, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 hoofdstuk 5, paragraaf Verantwoorden in het verlengde van verbeteren, en bijlage 2 Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Norm 4.12: Norm 4.13: artikel 2, WKCZ artikelen 13 lid 1 en artikel 18 lid 1 Wkkgz artikelen 7.1, 7.2 en 7.3 Uitvoeringsbesluit Wkkgz artikelen 1 t/m 3 en 5 Klachtenrichtlijn gezondheidszorg artikelen 37 en 41 e.v. Wet Bopz artikelen 2, 3 en 4 Besluit klachtenbehandeling Bopz paragraaf 2.1, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 artikel 7 Wkkgz paragrafen 4.3, 9.1 t/m 9.3, HKZ, versie gehandicaptenzorg, 2008 bijlage 2 en bijlage 3, punten 11 en 12, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Pagina 27 van 27