Convenant Veilige Publieke Taak

Transcriptie

1 Convenant Veilige Publieke Taak Onder agressie en geweld wordt verstaan lichamelijke en verbale geweldpleging, belaging intimidatie en bedreiging gepleegd in of door omstandigheden die verband houden met de uitvoering van de publieke taak (al dan niet door middel van of gepaard gaand met beschadiging van goederen). Bron: Eenduidige Landelijk Afspraken (ELA) September 2012

2 CONVENANT Ondergetekende partijen verklaren kennis te hebben genomen van de Eenduidige Landelijke Afspraken van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninksrijksrelaties en Justitie verklaren ieder voor zich en gezamenlijk de in deze Eenduidige Landelijke Afspraken genoemde afspraken onverkort na te zullen komen. In het bijzonder zullen zij hun processen zo inrichten dat aan de afspraken uit de Eenduidige Landelijke Afspraken kan worden voldaan en zullen zij de uitvoering van die afspraken faciliteren in menskracht en financiële middelen. In het bijzonder verklaart de Werkgever: dat deze een goed werkend beleid heeft waarin aandacht is voor preventie van agressie & geweld en sanctiemaatregelen tegen de daders van agressie & geweld dat werknemers wordt aangespoord elke geval van agressie & geweld te melden dat bij strafbare feiten in principe aangifte wordt gedaan. Hetzij door het slachtoffer dan wel door de werkgever, waarbij het slachtoffer als getuige wordt gehoord dat binnen 48 uur tegen de dader wordt opgetreden conform het sanctiebeleid van de werkgever In het bijzonder verklaart de Politie: dat op meldingen van agressie & geweld tegen mensen met een publieke taak met prioriteit wordt gereageerd dat het ingrijpen van de politie ter plaatse primair gericht is op het doen stoppen van de agressie en aanhouding van de verdachte dat aan de werkgever faciliteiten worden geboden om binnen 24 uur aangifte te kunnen doen op een vast afgesproken plaats dat gegevens van een bekende verdachte bij het doen van de aangifte aan de werkgever worden verstrekt zodat deze kan voldoen aan de afspraken van sanctionering jegens de verdachte In het bijzonder verklaart het Openbaar Ministerie: dat aan de afhandeling van aangiften van strafbare feiten in het kader van de ELA, hoge prioriteit wordt gegeven dat in principe vervolging plaatsvindt, tenzij het opportuniteitsbeginsel om een andere beslissing vraagt dat aangever en slachtoffer de gelegenheid wordt gegeven zich te voegen in het strafproces dat aangever en slachtoffer op de hoogte worden gehouden van het verloop van hun zaak Met het tekenen van dit convenant, geven de partijen aan gezamenlijk op te trekken in de aanpak van agressie & geweld tegen personen met een publieke taak. Zij verklaren tevens dat zij kunnen worden aangesproken op het nakomen van de afspraken binnen de Eenduidige Landelijke Afspraken en de hierboven genoemde aanvullende afspraken. Houten, 17 september 2012 Korpsbeheerder Wnd Korpschef Hoofdofficier van Justitie Utrecht Utrecht Utrecht mr. A. Wolfsen drs. M.H.C. Barendse mr. dr. J.R. Bac

3 CONVENANT Ondergetekende partijen verklaren kennis te hebben genomen van de Eenduidige Landelijke Afspraken van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninksrijksrelaties en Justitie verklaren ieder voor zich en gezamenlijk de in deze Eenduidige Landelijke Afspraken genoemde afspraken onverkort na te zullen komen. In het bijzonder zullen zij hun processen zo inrichten dat aan de afspraken uit de Eenduidige Landelijke Afspraken kan worden voldaan en zullen zij de uitvoering van die afspraken faciliteren in menskracht en financiële middelen. In het bijzonder verklaart de Werkgever: dat deze een goed werkend beleid heeft waarin aandacht is voor preventie van agressie & geweld en sanctiemaatregelen tegen de daders van agressie & geweld dat werknemers wordt aangespoord elke geval van agressie & geweid te melden dat bij strafbare feiten in principe aangifte wordt gedaan. Hetzij door het slachtoffer dan wel door de werkgever, waarbij het slachtoffer als getuige wordt gehoord dat binnen 48 uur tegen de dader wordt opgetreden conform het sanctiebeleid van de werkgever In het bijzonder verklaart de Politie: dat op meldingen van agressie & geweld tegen mensen met een publieke taak met prioriteit wordt gereageerd dat het ingrijpen van de politie ter plaatse primair gericht is op het doen stoppen van de agressie en aanhouding van de verdachte o dat aan de werkgever faciliteiten worden geboden om binnen 24 uur aangifte te kunnen doen op een vast afgesproken plaats «dat gegevens van een bekende verdachte bij het doen van de aangifte aan de werkgever worden verstrekt zodat deze kan voldoen aan de afspraken van sanctionering jegens de verdachte In het bijzonder verklaart het Openbaar Ministerie: «dat aan de afhandeling van aangiften van strafbare feiten in het kader van de ELA, hoge prioriteit wordt gegeven dat in principe vervolging plaatsvindt, tenzij het opportuniteitsbeginsel om een andere beslissing vraagt o dat aangever en slachtoffer de gelegenheid wordt gegeven zich te voegen in het strafproces o dat aangever en slachtoffer op de hoogte worden gehouden van het verloop van hun zaak Met het tekenen van dit convenant, geven de partijen aan gezamenlijk op te trekken in de aanpak van agressie & geweld tegen personen met een publieke taak. Zij verklaren tevens dat zij kunnen worden aangesproken op het nakomen van de afspraken binnen de Eenduidige Landelijke Afspraken en de hierboven genoemde aanvullende afspraken. Hilversum, september 2012 Korpsbeheerder Flevoland Hoofdofficier van Justitie Flevoland Korpsbeheerder Hoofdofficier van Justitie Gooi en Vechtstreek Gooi en Vechtstreek mr. H.E. Hoogendijk

4 Ondertekening werkgever Met deze mede ondertekening sluit het Flevoziekenhuis zich als werkgever met een publieke taak bij de afspraken genoemd in dit convenant. Baarn, 20 september 2012

5 Ondertekening werkgever Met deze mede ondertekening sluit UWV zich als werkgever met een publieke taak aan bij de afspraken genoemd in dit convenant. Baarn, 20 september 2012

6 Ondertekening werkgever Met deze medeondertekening sluit de Belastingsdienst Utrecht-Gooi zich als werkgever met publieke taak aan bij de afspraken genoemd in dit convenant. Baarn, 20 september 2012

7 Toelichting Convenant Veilige Publieke Taak In het kader van het programma "Veilige Publieke Taak heeft de minister van BZK op 31 mei 2008 een landelijke norm voor een veilige publieke taak vastgesteld. Werkgevers uit verschillende sectoren met een publieke taak hebben deze normstelling ondertekend. De vier punten van deze landelijke normstelling zijn: - Agressief of gewelddadig gedrag tegen werknemers met een publieke taak wordt nooit getolereerd; Geef de professional de ruimte om zijn werk te doen; - Volg de aanwijzingen van de professional op; - Verstoor de (bedrijfs)orde niet. Cruciaal bij deze normstelling is een actieve rol van de werkgevers van functionarissen met een publieke taak. Zij zijn (wettelijk) verantwoordelijk voor het beschermen van de uitvoering van de publieke taak en haar werknemers. Daarnaast is de werkgever verantwoordelijk voor de bedrijfsorde. Hieronder valt ook dat elk van zijn werknemers op een correcte manier wordt bejegend, respectvol en in een veilige omgeving. In eerste instantie is de werkgever verantwoordelijk voor het treffen van maatregelen ter voorkoming en beheersing van mogelijke agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. De werkgever dient dit vorm te geven door duidelijke normen, heldere procedures en ondersteuning, begeleiding en opvang van werknemers vast te stellen. Met mede ondertekening van dit convenant verklaart de werkgever van functionarissen met een publieke taak daartoe de geëigende maatregelen te hebben genomen Er zijn door de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA) vastgelegd voor politie en het Openbaar Ministerie over de aanpak van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak die op deze aanpak van werkgevers aansluit. Deze afspraken zijn in nauwe samenwerking met politie en Openbaar Ministerie tot stand gekomen en op 1 april 2010 in werking getreden. (non) verbale en/of fysieke agressie tegen functionarissen met een publieke taak wordt niet getolereerd en krijgt altijd een vervolg (hetzij strafrechtelijk dan wel door een interventie van de werkgever) De afhandeling van dit soort incidenten zal plaatsvinden conform de Eenduidige Landelijke Afspraken (ELA). De kernpunten uit de afspraken zijn: 1. Politie en Openbaar Ministerie geven hoge prioriteit aan de opsporing en vervolging van strafbare feiten van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. 2. Meldingen van agressie en/of geweld tegen functionarissen met een publieke taak krijgen directe opvolging. 3. Werkgevers kunnen namens hun werknemers aangifte doen van agressie geweld en in beginsel wordt door de aangever of getuige domicilie gekozen op het werkadres. 4. Een aangifte van een strafbaar feit wordt altijd opgenomen. Bij twijfel over strafbaarheid wordt contact gelegd met het openbaar ministerie. Indien geen sprake is van een strafbaar feit wordt in verband met dossiervorming altijd een mutatie gemaakt. 5. Schade wordt zoveel mogelijk verhaald op de daders. 6. Slachtoffers en de werkgever worden geïnformeerd over hun positie in het strafproces en de strafrechtelijke afhandeling van de zaak. 7. In principe vindt bij strafbare feiten vervolging plaats door het Openbaar Ministerie tenzij het opportuniteitsbeginsel om een ander beslissing vraagt. 8. Bij voldoende wettig en overtuigend bewijs zal worden overgegaan tot vervolging en wordt een straf opgelegd (bij OM-afdoening) of geëist (bij dagvaarden) overeenkomstig de ernst van het geweld, rekening houdend met de landelijk vastgestelde verhoogde strafeis bij geweld tegen functionarissen met een publieke taak.

8 9. Als blijkt dat agressie of geweld tegen een functionaris met een publieke taak zich niet alleen beperkt tot de werkomgeving, maar zich ook uitstrekt tot de privésfeer dan wordt de aangever/werkgever geadviseerd over te nemen maatregelen. In eerste instantie is de werkgever verantwoordelijk voor het treffen van maatregelen indien sprake is van werkgerelateerd geweld.

9 Aangifte doen? Zo doe je het goed Stappenplan aangifte doen voor medewerkers in de zorg

10 mamm Inleiding Het is belangrijk dat binnen een zorginstelling bij strafbare feiten altijd aangifte wordt gedaan bij de politie. Alleen dan kunnen de veroorzakers via de justitiële weg worden aangepakt. Ook als het niet wenselijk is dat de veroorzaker wordt vervolgd of als een medewerker bang is om aangifte te doen, is het belangrijk om in ieder geval een gesprek met de wijkagent te hebben. Samen kan gekeken worden naar de mogelijkheden die er zijn. Wanneer is er sprake van een bedreiging of mishandeling? De definitie van bedreiging of mishandeling is: handelingen of dreiging van handelingen die de lichamelijke integriteit van cliënten en medewerkers aantasten en lichamelijk of psychisch letsel kunnen veroorzaken, dan wel levensbedreigend kunnen zijn (zie bijlage 1 voor voorbeelden). Voor wie is dit stappenplan? Dit stappenplan is voor medewerkers werkzaam in een zorginstelling. Elke zorginstelling valt binnen de zogenaamde Veilige Publieke Taak. Dit betekent dat binnen de provincie Utrecht zorginstellingen en de politie afspraken hebben gemaakt over het doen van aangifte bij een strafbaar feit. Op landelijk niveau zijn er afspraken met de politie en openbaar ministerie (OM) over hoe omgegaan wordt met geweldsincidenten tegen medewerkers werkzaam in een zorginstelling. Deze afspraken zijn verwerkt in dit stappenplan. Wie heeft dit stappenplan geschreven? Nicolet Eerens Beleidsadviseur Veiligheid en Gezondheid- Stichting Beschermende Woonvormen Utrecht (SBWU) Met medewerking van: Hans Slijpen Accountmanager Zorg - Politie Midden Nederland Esther van de Kamp Projectleider - Bureau Regionale Veiligheidsstrategie (RVS) Hoe dit stappenplan te gebruiken? In dit document is een stappenplan opgenomen waarin staat hoe te handelen bij een strafbaar feit. Alle cursief/oranje tekst wordt nader uitgelegd in bijlage I. 1 Stappenplan Stap 1 Verzorging slachtoffer / 112 bellen Verzorg en bied steun aan het slachtoffer en roep zo nodig (bij een acute situatie) een nooddienst (ambulance en/of politie) in via telefoonnummer 112. Bij een acute situatie zal de politie ter plaatse. een voorlopige (getuigen-)verklaring afnemen. Stap 2 Informeer leidinggevende Informeer direct je leidinggevende of diens plaatsvervanger. Geef precies door wat er is gebeurd, waar, wanneer en door wie. Bekijk samen welke (persoons-)gegevens je over een cliënt mag doorgeven. Je hebt als medewerker binnen een zorginstelling immers bt roepsgebenn. Overleg over de volgende te nemen stappen en bepaal wie het verdere overleg met de politie doet. Stap 3 Gesprek met de wijkagent Er wordt een afspraak gemaakt met de wijkagent van de politie. Tijdens het gesprek met de wijkagent wordt gezamenlijk gekeken naar de vervolgacties. Bij twijfel over het doen van aangifte wordt met de wijkagent overlegd zonder persoonsgegevens te benoemen. Mogelijke vervolgacties: 1. De politie kan de dader toespreken. Het zogenaamde bromsnorgesprek. Soms is dit genoeg. 2. Het incident kan vastgelegd worden voor de toekomst middels een melding bij de politie. 3. Er wordt besloten aangifte te doen. Ca dan naar stap 4 aangifte van het incident bij de politie". De leidinggevende neemt contact op met de contactpersoon veiligheid' binnen de instelling. Stap 4 Aangifte van het incident bij de politie (onder domicilie) Bepaal samen met je contactpersoon veiligheid en/of de wijkagent van de politie op welke manier je aangifte gaat doen. 1 Neem bij het ontbreken van een centrale contactpersoon veiligheid in ieder geval contact op met je leidinggevende.

11 Let op: Geef bij de politie door datje een medewerker bent met een publieke taak. Neem ter ondersteuning een leidinggevende of een collega mee. Doe altijd aangifte met de adresgegevens van de instelling. Maak dus geen privéadres bekend. Er zijn drie manieren om aangifte te doen: 1 Aangifte doen met de adresgegevens van de instelling De medewerker doet aangifte van het incident met de adresgegevens van de instelling. 2 Aangifte werkgever/getuigenverklaring werknemer De leidinggevende doet aangifte van het incident met de adresgegevens van de instelling. De medewerker legt een getuigenverklaring af en doet dus geen aangifte. Zonder deze getuigenis kan er niet worden overgegaan tot een strafrechtelijke vervolging. Als er een andere getuige is van het strafbare feit (medewerker en/of cliënt) dan kan deze eveneens een getuigenverklaring afleggen. 3 Aangifte doen onder nummer (beschermde aangifte) De medewerker doet zelf aangifte. Privégegevens, inclusief de naam van de aangever of getuigen, worden vervangen door een nummer. Indien de medewerker geen aangifte wil doen, dan kan de leidinggevende de aangifte doen. De medewerker legt dan een getuigenverklaring af. De naam van de medewerker of de getuige, wordt vervangen door een nummer. Het kan soms voorkomen dat de rechter de getuige later in het proces alsnog wil horen. Let op controleer altijd welke persoonsgegevens van jou zijn opgenomen in de melding of in het proces-verbaal. Het is verstandig om je verklaring goed na te lezen en een kopie te vragen. Stap 5 Interne melding maken De medewerker maakt melding van het incident via het interne meldsysteem. Ook als besloten wordt om geen aangifte of melding bij de politie te doen dan is het belangrijk een melding te maken van het incident. Bijlage I: aanvullende informatie Bij stap 1 - Verzorging slachtoffer / 112 bellen Voor de juridische kant komt bij een acute situatie de politie om getuigen te verhoren en bewijzen te verzamelen. Zorg dat er niets wordt veranderd aan de plaats van het misdrijf en dat getuigen niet met elkaar in contact treden. 7 W s van een incident Verzamel voor de aangifte alvast zoveel mogelijk feiten die de politie voor de aangifte nodig heeft, de 7 W s van een incident: wie, wat, waar, waarmee, op welke wijze, wanneer en waarom. Deze informatie helpt de politie bij de opsporing van de dader en ondersteunt het openbaar ministerie bij de vervolging. Voorlopige (getuige)verklaring afleggen De politie zal bij een acute situatie een voorlopige (getuige)verklaring willen afnemen. In een latere fase word je gevraagd om deze verklaring te ondertekenen, lees deze definitieve verklaring altijd goed door en vraag een kopie. Slachtofferhulp Voor het slachtoffer en betrokkenen biedt slachtofferhulp ondersteuning. Bij stap 2 - Informeer leidinggevende Bekijk samen met je leidinggevende welke (persoons-)gegevens je over een cliënt mag doorgeven. Beroepsgeheim2 Medewerkers binnen een zorginstelling hebben een beroepsgeheim3 *. Het beroepsgeheim omvat alle gegevens die de professional in de uitoefening van zijn beroep over de cliënt te weten komt, ook niet medische zaken. Het beroepsgeheim bestaat uit een zwijgplicht en een verschoningsrecht. 2 Zie: Handreiking Beroepsgeheim en politie/justitie, Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG)", herziene versie februari Personen zonder eigen beroepsgeheim, die betrokken zijn bij de hulpverlening en beroepshalve toegang hebben tot cliënteninformatie (assistenten, maatschappelijk werkers, etc.), hebben een afgeleid beroepsgeheim.

12 Zwijgplicht Een zorgprofessional heeft een zwijgplicht tegenover iedereen over hetgeen hem verteld wordt in het hulpverleningscontact. De zwijgplicht is in de hulpverleningsrelatie essentieel. Juist vanwege de zwijgplicht kan een cliënt zich in vertrouwen openstellen voor hulpverlening en met de professional soms zeer gevoelige of schaamtevolle gebeurtenissen en gevoelens bespreken. De zwijgplicht heeft een individueel belang en een maatschappelijk belang: vrije toegang tot de gezondheidszorg zonder vrees dat vertrouwelijke informatie openbaar wordt gemaakt. Verschoningsrecht Een zorgprofessional heeft een verschoningsrecht tegenover de rechter, de rechter-commissaris, de officier van justitie en de politie. Het verschoningsrecht geeft de zorgprofessional het recht om zich tegenover deze partijen te verschonen van het afleggen van een getuigenis of van het beantwoorden van vragen wanneer hij door te spreken zijn beroepsgeheim zou schenden4. Mogelijkheden om het beroepsgeheim te doorbreken Het beroepsgeheim kan worden doorbroken als de cliënt toestemming geeft om de zwijgplicht te doorbreken. De hulpverlener moet er dan wel van overtuigd zijn dat de cliënt deze toestemming uit vrije wil geeft en overziet wat de gevolgen hiervan zijn. Ook kan de zwijgplicht worden doorbroken bij een conflict van plichten, bijvoorbeeld wanneer je daarmee een misdrijf kunt voorkomen. Ook wanneer er sprake is van een groot maatschappelijk belang kan het beroepsgeheim worden doorbroken. Bij aangifte van een strafbaar feit Hierbij mogen de naam en de eventuele adresgegevens van de dader worden gegeven. Het is niet toegestaan om tijdens het afleggen van de verklaring aan de politie iets te vertellen over het ziektebeeld van de veroorzaker. De rechters in Nederland hebben ruimschoots middelen om dit bij deskundigen na te vragen. Delen van informatie met de politie In Nederland weegt het geheim van de cliënt zwaarder dan het belang van opsporing van strafbare feiten. Dat is een van de achtergronden van de regeling van de zwijgplicht en het verschoningsrecht. Cliënten moeten zich ongehinderd en zonder angst voor arrestatie kunnen wenden tot zorg. Als er een informatieverzoek vanuit de politie komt gaat dit altijd in overleg met de leidinggevende. Delen van informatie met een advocaat Alleen indien schriftelijk gemachtigd door de cliënt, kan de advocaat inlichtingen ontvangen of inzage in bepaalde delen van het dossier verkrijgen. Aangegeven moet zijn hoe ver de machtiging reikt. Ook hier geldt dat de verstrekking ondanks toestemming van de cliënt, de toets van de proportionaliteit, subsidiariteit en doelmatigheid moet kunnen doorstaan. Inbeslagneming Opsporingsambtenaren mogen geen brieven, andere geschriften en tekstdragers (dvd s, cd s, usb-sticks) in beslag nemen, zonder toestemming. Je kunt toestemming geven als de cliënt ermee instemt of vanwege een conflict van plichten. Maar ook als de cliënt instemt, mag je toch besluiten om de gegevens niet te geven. Om te voorkomen dat het volledige dossier in beslag wordt genomen, kan er een samenvattende rapportage aan politie/justitie worden verstrekt, die door een onafhankelijk iemand is opgemaakt. Het OM mag gegevens uit een intern meldsysteem5 opvragen vanwege een strafrechtelijk onderzoek, als de informatie niet op een andere minder belastende manier kan worden verkregen. Medewerker als getuige bij een rechtszaak Je dient gehoor te geven aan een officiële oproep van de rechter-commissaris of de rechter om te verschijnen in een gerechtelijk vooronderzoek of ter terechtzitting. Vervolgens mag je voor de rechter(-commissaris) je beroepen op verschoningsrecht waardoor je geen getuigenverklaring hoeft af te leggen. 4 Het wettelijk kader van het beroepsgeheim wordt gevormd door internationale verdragen, de Grondwet, de Wet bescherming persoonsgegevens, de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg, de Wet geneeskundige behandelovereenkomst, de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen, het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van StralVordering. 5 Het OM heeft op grond van de artikelen 105 en 126nf Wetboek van Strafvordering (Sv) de bevoegdheid de gegevens uit een meldsysteem te vorderen.

13 VERGROTEN VEILIGHEID VERTROUWEN Bij stap 3 - Gesprek met de wijkagent In principe hoort iedereen die kennis draagt van een strafbaar feit dit te melden bij de politie. Wanneer je overweegt om aangifte te doen is het verstandig om eerst een gesprek aan te gaan met de wijkagent van de politie. Onderling kan je dan overleggen welke vervolgstappen worden ondernomen. De wijkagent is te bereiken via: Melding doen bij de politie Bij het doen van een melding legt de politie je verhaal vast in de vorm van een verslag, voor het geval dat het incident herhaald wordt of een dreiging later daadwerkelijk waargemaakt wordt. Soms heeft de politie ook al meer informatie over de betreffende dader en dan kan de informatie die jij hebt aangedragen er nu juist voor zorgen dat er een strafrechtelijke vervolging komt. Meld misdaad anoniem Anoniem melden bij een onafhankelijke stichting kan ook. Dit kan door te bellen met Meld misdaad anoniem. Een paar voorbeelden van het soort meldingen zijn een overval, brandstichting, wapenhandel, inbraak, maar ook bedreiging. De informatie wordt doorgegeven aan de plaatselijke politie. Een anonieme melding wordt eerst getoetst. Kloppen de gegevens in de melding en is er meer over een verdachte of adres bekend? Nader onderzoek kan nieuwe feiten opleveren. Als die feiten de anonieme tip onderbouwen dan kan de politie overgaan tot actie. Meld Misdaad Anoniem, telefoon (ma-zo ) of www. meldmisdaadanoniem. nl. Contactpersoon veiligheid Het is voor medewerkers en leidinggevende niet altijd duidelijk in welke situatie je op welke manier aangifte doet. Overleg bij twijfel altijd met de contactpersoon veiligheid binnen de instelling. Deze kan, zo nodig na overleg met de wijkagent, adviseren om het strafbaar feit te melden of om over te gaan tot het doen van aangifte. Bij stap 4 - Aangifte doen bij de politie (onder domicilie) Zonder aangifte kan de politie geen strafrechtelijk onderzoek instellen en dus ook geen dossier opmaken voor het openbaar ministerie. Het openbaar ministerie kan op haar beurt geen strafrechtelijke vervolging instellen wanneer er geen proces-verbaal binnenkomt. En dus vallen veel strafrechtelijke mogelijkheden, om bijvoorbeeld iemand met strafrechtelijke drang of dwang te behandelen, af. Juist sommige mensen met onder meer persoonlijkheidsstoornissen, die wellicht beter afzouden zijn binnen een strak gestructureerde strafrechtinstelling, blijven vanwege het ontbreken van een aangifte in de reguliere zorg terugkomen. De politie zal haar best doen om een aangifte zo snel mogelijk op te nemen. Wanneer er geen haast bij is, kan er ook altijd een afspraak gemaakt worden zodat je bij aankomst op het politiebureau niet lang hoeft te wachten. In sommige gevallen kan de politie ook naar de instelling komen om daar de aangifte op te nemen. Alleen als het gaat om vernieling en/of diefstal kun je aangifte doen via internet: ivww.politic.nl/aangifte Veilige publieke taak Het is belangrijk om te weten dat elke zorginstelling binnen de zogenaamde Veilige Publieke Taak valt. Op landelijk niveau zijn er afspraken gemaakt met de politie en het openbaar ministerie over hoe omgegaan wordt met geweldsincidenten tegen medewerkers. Deze afspraken zijn verwerkt in dit stappenplan. Eén van die afspraken is dat aangever en getuige niet hun privéadres opgeven, maar het adres van de instelling, dat immers toch al bij de dader bekend is én je doet immers aangifte in verband met je werkzaamheden. Let op; Deze werkwijze voorkomt dat privé- adressen van de medewerkers in strafdossiers terechtkomen. Een andere afspraak die gemaakt is met politie en openbaar ministerie is dat medewerkers die aangifte of melding doen kort iets over de instelling vertellen en de zorg die ze verlenen, zodat duidelijk is dat het een medewerker met een publieke taak betreft. Aangifte doen / getuigenverklaring Wanneer een personeelslid door een cliënt wordt bedreigd of mishandeld is het mogelijk dat een leidinggevende aangifte doet namens de instelling voor het getroffen personeelslid. Voorwaarde is dat het getroffen personeelslid zelf als getuige gehoord wordt. Zonder deze getuigenis kan er niet worden overgegaan tot een strafrechtelijke vervolging van de cliënt. Uiteraard doen aangever en getuige er goed aan om niet hun privéadres op te geven, maar het adres van de instelling, dat immers toch al bij de dader bekend is. Als een medewerker niet meer

14 VERGROTEN VEILIGHEID VERTROUWEN bij de instelling werkt kan post van de rechtbank door de instelling worden doorgezonden naar het privéadres. Deze werkwijze voorkomt dat het privéadres van de medewerker in het strafdossier terechtkomt. Indien de medewerker uit dienst treedt dan worden over het doorsturen van de post met de desbetreffende medewerker afspraken gemaakt. Daarnaast is het belangrijk dat bij aangifte door de werkgever de instelling het signaal afgeeft dat zij agressie en geweld richting haar werknemers niet tolereert. komt. Soms kan de rechter-commissaris de getuige(n) nog willen verhoren. Let Op: aangifte doen onder nummer geldt alleen als het slachtoffer of de getuige aarzelen om aangifte te doen of een verklaring af te leggen, omdat deze zich (ernstig) bedreigd voelen, niet hun identiteit willen prijsgeven en de identiteit van het slachtoffer of de getuige niet bekend is bij de dader. In alle andere gevallen geldt het doen van aangifte via het werkadres. Aangifte doen onder nummer Aangifte onder nummer gebeurt als de aangever en/of het slachtoffer aarzelen om aangifte te doen, omdat zij zich ernstig bedreigd voelen en niet hun identiteit willen prijsgeven. De belangrijkste voorwaarde is dat er een reële angst voor represailles bestaat en dat de dader het slachtoffer niet al bij zijn of haar naam kent. Het moet mogelijk zijn om de aangever zijn anonimiteit te waarborgen. Als het slachtoffer en/of getuige(n) aangifte wil doen onder nummer roept de politie de hulpofficier van justitie6 erbij. Deze overlegt met de aangever en/of het slachtoffer of een aangifte onder nummer zinvol is. De politie zal een uitgebreide verklaring opnemen, inclusief de vraag waarom er aangifte onder nummer wordt gedaan. De aangifte kan door de werknemer zelf gedaan worden, waarbij zijn naam wordt vervangen door een uniek nummer. Ook kan de aangifte namens de werknemer gedaan worden door de werkgever, met daarbij een door de getuige of slachtoffer zelf op schrift gestelde verklaring, waarbij de identiteit van het slachtoffer of de getuige zelf niet wordt prijsgegeven. Naam, adres en andere persoonsgegevens worden dan niet in de aangifte en verklaring opgenomen, maar opgenomen in een speciaal beveiligd bestand waaraan een nummer wordt gekoppeld. De aangever zal met dit nummer in de aangifte en in het proces-verbaal worden aangeduid. Daarnaast zal de politie afspraken willen maken door wie en op welke manier het slachtoffer wordt geïnformeerd. Geef hiervoor de naam en instellingsadres van een contactpersoon binnen de instelling op. De politie stelt een proces-verbaal op. Het proces-verbaal gaat naar het openbaar ministerie, zij beoordeelt of het tot een strafzaak 6 Een hulpofficier van justitie is een ervaren politieman die namens de officier van justitie bepaalde taken mag uitvoeren.

15 VERGROTEN VEILIGHEID VERTROUWEN Bijlage II Strafbare feiten7 I. Dader past verbaal geweld toe Wat Aangifte Wanneer Artikel strafhoek Bedreigen of dreigbrief Ja Indien bedreigd wordt met: * Openlijk geweld (geweld in de openbaarheid door Art. 285 sr (bedreiging) 2 personen of meer) Enig misdrijf waardoor de algemene veiligheid van personen en/of goederen of de verlening van diensten kan ontstaan Verkrachting Feitelijke aanranding van de eerbaarheid * Enig misdrijf tegen het leven gericht Gijzeling Zware mishandeling Brandstichting Terrorisme Beledigen Ja Indien: Openbaar mondeling Bij geschrift / afbeelding In tegenwoordigheid slachtoffer mondeling Door feitelijkheden Door toe / aangeboden geschrift / afbeelding Art. 266/267 sr (belediging) Schelden / schreeuwen Onder omstandigheden Als het een belediging of bedreiging betreft Art. 266, 267 en 285 sr Vernederen Onder omstandigheden Als het een belediging betreft Art. 266, 267 sr Treiteren / pesten Onder omstandigheden Als het een belediging betreft of als het stalkingachtige vormen aanneemt: Gericht op de persoon van de werknemer Art. 266, 267 sr Art. 285b sr (belaging en stalking) Diens persoonlijke levenssfeer wordt daarbij stelselmatig beïnvloedt Houdt gedurende langere periode aan Heeft het oogmerk om die werknemer bang te Evt. art sr (ambtsdwang) maken, wat van werknemer gedaan te krijgen of die werknemer te beletten iets te doen 2. Dader past fysiek geweld toe Wat Aangifte Wanneer Artikel strafhoek Duwen, trekken, vastgrijpen Onder omstandigheden Als het gedrag pijn doet of letsel teweeg brengt Als het gebeurt om aangever bang te maken Art. 300 sr (mishandeling) Art. 285 sr Slaan Ja Mits het pijn doet of letsel teweeg brengt Art. 300 sr Schoppen Ja Mits het pijn doet of letsel teweeg brengt Art. 300 sr Spugen Ja Mits gericht wordt gespuugd Art. 266, 267 sr Verwonden Ja Mits opzettelijk gebeurt Art. 300 sr Fysiek hinderen (bv de weg Onder omstandigheden Indien het verzet tegen een (actieve) ambtsverrichting betreft (wederspannigheid) Art. 180 sr (wederspannigheid) Evt. de plaatselijke verordeningen versperren) Art. 138 sr (lokaal/ In geval van niet weggaan ondanks verordening huisvredebreuk) 7 Het overzicht komt uit de "Handreiking aangifte doen bij de politie, versie 201 3, onderdeel van het project Veiligezorg

16 (vervolg) 2. Dader past fysiek geweld toe Wat Aangifte Wanneer Artikel strafhoek Stalken Ja Indien het wederrechtelijk en stelselmatig gebeurd Art. 285 b sr Verkrachting Ja Art. 242 sr Gooien met Onder Indien gericht tegen slachtoffer, evt. bedreiging of Art. 285 sr (bedreiging) voorwerpen (bijvoorbeeld meubilair of omstandigheden poging zware mishandeling/doodslag Als de voorwerpen beschadigt raken, kan dit vernieling opleveren (benadeelde is de eigenaar) 302, 287 jo 45 sr Art. 350 sr (vernieling) stenen) Vernieling van voorwerpen Ja Gewone voorwerpen Brandstichting Art. 350 sr Art. 161 quinies ev. 3. Overig Wat Aangifte Wanneer Artikel strafhoek Diefstal eigendom Ja Art. 310 sr ev. Roofoverval Ja Art. 312 srev. Bommelding Ja Art. 142a lid 2 Seksuele chantage Onder * Indien bedreiging met bv verkrachting Art. 285 sr omstandigheden Ontuchtige handelingen Art. 246 sr Aanranding, betasting, knijpen, ed Ja Indien het ontuchtige handelingen betreft Art. 246 sr Discriminatie naar sekse Onder omstandigheden Indien beledigend Art. 266/267 sr Discriminatie naar huidskleur Discriminatie naar geloofsovertuiging Discriminatie naar seksuele geaardheid of voorkeur Ja Indien beledigend Art c sr Ja Indien beledigend Art. 137 c sr Ja Indien beledigend Art. 137 c sr Discriminatie naar leeftijd Onder omstandigheden Indien beledigend Art. 266/267 sr Meer informatie: Bureau Regionale Veiligheidsstrategie ^ERS

17 Nee o fiat IncMwrtvfa tol ImisacTOmeWtifftiMWi wam dtehumibag. = (^imjsteo^bicgjgtstfbaxfea^amassk^ih^tmotljmiijxeos^^ o ^J]awteiÉK^sra[iif! pte=a(2)oas (5) '(«sofficsftil (Stffl waag m ssin teffte. ^AFV** Meer óraformaïó over veológ aaragaftt dloero:

18 Eenduidige Landelijke Afspraken Bij agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak Inleiding In het programma Veilige Publieke Taak van 18 oktober 2007' hebben de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en lustitie toegezegd eenduidige landelijke afspraken voor politie en Openbaar Ministerie te realiseren. Bij de totstandkoming van deze afspraken zijn de lokale afspraken tussen politie en Openbaar Ministerie ten aanzien van de aanpak van geweld tegen politieambtenaren als vertrekpunt genomen.* 2 Daarnaast zijn in deze afspraken de uitkomsten van een tweetal onderzoeken meegenomen, te weten: de evaluatie van de Polarisrichtlijn en Bont en Blauw.3 Begripsomschrijving Agressie en geweld Onder agressie en geweld wordt verstaan lichamelijke en verbale geweldplegingen, belaging, intimidatie en bedreiging gepleegd in of door omstandigheden die verband houden met de uitvoering van de publieke taak (al dan niet door middel van, of gepaard gaand met beschadiging van goederen).4 Onderlinge agressie en geweld tussen functionarissen met een publieke taak valt niet onder deze begripsomschrijving. In deze landelijke afspraken gaat het om agressie en geweld die direct verband houdt met het uitvoeren van werkzaamheden in de sectoren openbaar bestuur, onderwijs, volksgezondheid, rechtsbedeling, veiligheid, sociale zekerheid en infrastructuur. Publieke Taak Publieke taken zijn overheidstaken5 én taken in het publieke belang die zijn ontleend aan de grondwettelijke opdracht tot overheidszorg6. Dit houdt in dat de taken door de overheid zelf kunnen worden uitgevoerd of in opdracht van deze overheid. Ook kan het gaan om private sectoren die in belangrijke mate zijn gereguleerd door de overheid (Openbaar Vervoer). TK, vergaderjaar ,28 684, nr Geweldsprotocollen geweld tegen politieambtenaren 3 TK, vergaderjaar , en , nr. 204,1 Deze definitie is minder ruim dan de definitie die het Openbaar Ministerie hanteert in de strafvorderingsrichtlijn kwalificerende slachtoffers 5 De overheid heeft het monopolie op deze taken, te weten: defensie, politiezorg, rechtsbedelingen de munt 6 Om vast te stellen of hiervan sprake is, worden de volgende criteria gehanteerd, waarbij sprake is van een publieke taak als één van de criteria van toepassing is: a. de overheid heeft het monopolie op de taak (monopolie) b. de uitvoering van de taak is een wettelijke verplichting (wettelijke taak) c. de taak wordt gereguleerd door de overheid (toezicht) d. de taak wordt geheel of grotendeels gefinancierd uit publieke gelden (financiering) e. er is overheidsverantwoordelijkheid ten aanzien van de bescherming van gebonden afnemers (leveringszekerheid, kwaliteiten betaalbaarheid) (universeel) Functionarissen met een publieke taak zijn onder andere (politie) ambtenaren, ambulancepersoneel, brandweerpersoneel, onderwijzers, medewerkers van gemeentelijke diensten, stadswachten, OV-personeel maar ook functionarissen die ten behoeve van de uitvoering van die taken ondersteunende werkzaamheden verrichten, zoals receptionisten en facilitair dienstverleners. Een beveiliger in dienst van een particulier beveiligingsbedrijf die bijvoorbeeld een school beveiligt, valt ook onder de definitie. Ook vrijwilligers die activiteiten verrichten voor de publieke taak zoals gastvrouwen in ziekenhuizen worden in dat geval aangemerkt als functionarissen met een publieke taak. Probleemstelling Functionarissen met een publieke taak worden in toenemende mate geconfronteerd met agressie en geweld. Dat is onacceptabel. De publieke taak is essentieel voor het functioneren van onze samenleving, omdat deze taak voor iedereen in gelijke omstandigheden beschikbaar en opeisbaar is. Voorbeelden van aantasting van deze taak zijn het afdwingen van een uitkering of het hinderen van hulpverlening door ambulance- of brandweerpersoneel waardoor die alleen nog mogelijk is onder begeleiding en bescherming van de politie. De gevolgen van agressie en geweld raken niet alleen de functionaris, maar brengen de adequate uitvoering van de publieke taak, zoals hulpverlening, toezicht en dienstverlening in gevaar. Dat maakt het extra ernstig omdat het gezag en de integriteit van de overheid wordt aangetast en daarmee het functioneren van de rechtsstaat. Hiermee wordt niet gezegd dat geweld tegen gewone burgers als minder ernstig wordt ervaren. In alle gevallen past een adequate reactie op agressie en geweld. Juist voor de burger is het extra belangrijk dat zij in alle omstandigheden erop kunnen vertrouwen dat zij de bescherming, hulp en diensten ontvangen die zij van de overheid mogen verwachten. De samenleving is gebaat bij een goed functionerende overheid en publieke taak die tegen aantasting daarvan moet worden beschermd.

19 r Functionarissen die zich met de uitvoering van deze taak bezighouden dienen dan ook extra tegen agressie en geweld te worden beschermd. Daarom zijn specifieke afspraken gemaakt over de afhandeling van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak door politie en Openbaar Ministerie. Dit betekent ook dat functionarissen met een publieke taak zich ervan bewust moeten zijn dat zij uit hoofde van hun bijzondere positie een voorbeeldfunctie vervullen. Van hen mag worden verwacht dat zij professioneel, deskundig en met respect en begrip voor specifieke omstandigheden en daarmee optredende emoties, handelen. Doei landelijke afspraken Het doel van deze afspraken is een eenduidige, effectieve en snelle afhandeling van agressie en geweld tegen functionarissen meteen publieke taak door politie en Openbaar Ministerie. Uitgangspunten De volgende uitgangspunten worden gehanteerd: 1. Hoge prioriteit aan de opsporing en vervolging van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak door politie en Openbaar Ministerie; 2. Er is aandacht voor de kwaliteit van onderzoeken en processen-verbaal; 3. Lik op stukwordtzoveel mogelijk toegepast, (super)snelrecht/ ZSM; 4. Schade wordt zo veel mogelijk verhaald op de dader; 5. Slachtoffers en de werkgever worden optimaal geïnformeerd over hun positie en mogelijkheden in het strafproces en de strafrechtelijke afhandeling van de zaak; 6. Actief communicatiebeleid (uitdragen van successen) is onderdeel van deze aanpak. Ketenafspraken politie en OM Er vindt eenduidige registratie plaats door politie en Openbaar Ministerie van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. Er wordt bij de politie-eenheden en regioparketten een contactfunctionaris aangesteld die verantwoordelijk is voor de uitvoering van deze afspraken (kwaliteit, proces en communicatie). Er vindt monitoring van deze afspraken plaats op lokaal niveau waarbij tweemaal per jaar de voortgang wordt besproken tussen politie en OM. Uitwerking landelijke afspraken De uitgangspunten zijn vertaald in de volgende opsporings- en vervolgingsafspraken. Opsporingsafspraken De politie geeft hoge prioriteit aan de opsporing van verdachten van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. Dit houdt in: 1. Meldingen van agressie en/of geweld tegen functionarissen met een publieke taak krijgen directe opvolging. ia. De politie reageert altijd bij verzoeken om assistentie in het geval van agressie en geweldszaken tegen medewerkers met een publieke taak. 2. Indien een strafbaar feit is gepleegd en de verdachte daarbij direct bekend is, dienen altijd opsporingshandelingen te volgen (aanhouding, opmaken proces-verbaal) conform de Aanwijzing opsporing. 3. Agressie en geweldszaken tegen functionarissen met een publieke taak zijn geen bagatelzaken. 4. Een aangifte van een strafbaar feit wordt altijd opgenomen. Bij twijfel over strafbaarheid van het feit wordt contact gelegd met het Openbaar Ministerie. Indien geen sprake is van een strafbaar feit wordt in verband met dossiervorming altijd een mutatie gemaakt. 5. Er wordt in beginsel proces-verbaal opgemaakt en na voorafgaand overleg in het kader van Aanhouden en Uitreiken, ingestuurd naar het Openbaar Ministerie. 6. De politie zorgt voor eenduidige registratie (landelijke code)7 en maakt afspraken met het Openbaar Ministerie op welke wijze het proces-verbaal ten behoeve van de herkenbaarheid (oormerken) bij het Openbaar Ministerie wordt aangeleverd.8 7. Als blijkt dat agressie en/of geweld tegen een functionaris met een publieke taak zich niet alleen beperkt tot de werkomgeving, maar zich ook uitstrekt tot de privésfeer dan wordt de aangever en/of werkgever geadviseerd over te nemen maatregelen. In eerste instantie is de werkgever verantwoordelijk voor het treffen van maatregelen indien sprake is van werkgerelateerd geweld. In geval van ernstige bedreigingen (met geweld) waardoor een adequate en integere uitvoering van de publieke taak ernstig wordt belemmerd en/of onmogelijk wordt gemaakt, wordt gehandeld conform de Aanwijzing beveiliging personen, objecten en diensten. De politie zorgt voor een goede kwaliteit van onderzoek en processen-verbaal. Daarbij hoort een goede informatieanalyse en het muteren van meldingen ten behoeve van dossieropbouw. Door een transparante werkwijze kan deze kwaliteit worden getoetst en worden uitgedragen. Dit houdt in: 8. Geweld tegen functionarissen met een publieke taak maakt deel uit van de structurele informatieanalyse bij de politie. De politie deelt deze analyse met relevante partners indien daartoe aanleiding is (bijvoorbeeld trends of toename geweld). 7 Hiervoor zullen in het bedrijfsprocessensysteem Basis Voorziening Handhaving (BVH) in 2010 de nodige aanpassingen worden gerealiseerd 8 In het kader van het Geweldsprotocol geweld tegen politieambtenaren hebben de korpsen al afspraken gemaakt over de herkenbaarheid (oormerken) van het procesdossier

20 * 9- Werkgevers met een publieke taak kunnen aangifte doen van agressie en geweld tegen hun werknemers. Het slachtoffer wordt in dat geval in beginsel als getuige gehoord.9 xo. Werkgevers die vaker te maken hebben met geweld tegen hun werknemers kunnen hierover (aangifte)afspraken maken met de politie. n. In beginsel wordt door de aangever of getuige domicilie gekozen op het werkadres. De politie informeert aangevers en/of getuigen over de mogelijkheden hieromtrent, ia. Geweldszaken tegen functionarissen met een publieke taak worden in beginsel door de recherche behandeld. 13. Relevante antecedenten (strafbare feiten en mutaties) worden in het proces-verbaal vermeld. 14. Het proces-verbaal wordt in geval van schade en/of letsel voorzien van beeldmateriaal (kleurenfoto s en/of video opnames) de plaats/context van het delicten/of een medische verklaring. 15. De politie neemt waarnemingen over alcohol en drugsgebruik (facilitators) die mogelijk van invloed zijn geweest op het gedrag van de verdachte op in het proces-verbaal. Bij de opsporing en vervolging van deze zaken wordt zoveel mogelijk lik op stuk toegepast. Dit houdt in: 16. Bij ernstige vormen van agressie en geweld wordt de verdachte niet eerder heengezonden dan nadat contact is opgenomen met het Openbaar Ministerie. 17. Bij minder ernstige vormen van geweld wordt indien mogelijk de Aanhouden en Uitreiking- procedure (AU- procedure) toegepast. Loopzaken worden zoveel mogelijk vermeden. De politie informeert de benadeelde optimaal en ondersteunt het verhalen van de schade op de dader. Dit houdt in: 18. De politie past schadebemiddeling/regeling toe conform de Aanwijzing slachtofferzorg. 19. Indien na overleg met het Openbaar Ministerie (super)snelrecht wordt toegepast informeert de politie in verband met het korte tijdbestek de benadeelde over de voegingsmogelijkheid in het strafproces. Vervolgingsafspraken Het Openbaar Ministerie geeft hoge prioriteit aan de vervolging van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. Daarbij wordt bovendien zoveel mogelijk lik op stuk toegepast. Dit houdt in: 1. Bij agressie en/of geweld tegen functionarissen met een publieke taak vindt vervolging plaats, tenzij het opportuniteitsbeginsel om een ander besluit vraagt. 2. De vervolgingsbeslissing wordt door het Openbaar Ministerie met voortvarendheid genomen. 9 Een werkgever die aangifte doet van agressie en geweld tegen zijn werknemer geeft daarmee een krachtig signaal af dat dit gedrag tegen zijn werknemers én de publieke taak niet wordt geaccepteerd. Tevens neemt de werkgever hiermee de (exclusieve) verantwoordelijkheid voor de aangifte weg bij zijn werknemers en daarmee wellicht ook de vrees voor en het risico van represailles, Ministerie van Justitie en BZK, Anonimiteit in het Strafproces, juni 2008, p Bij ernstige vormen van geweld worden bewijsbare zaken door het Openbaar Ministerie gedagvaard voor de rechter tenzij het opportuniteitsbeginsel tot een andere beslissing noopt. 4. Er wordt indien mogelijk voorlopige hechtenis gevorderd en/of de AU-procedure gevolgd. Een en ander conform de Menukaart snelrecht. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de voegingsmogelijkheid van het slachtoffer. 5. Bij minder ernstige vormen van geweld wordt in beginsel de AU-procedure toegepast. Loopzaken worden zoveel mogelijk vermeden. Het Openbaar Ministerie zorgt voor een goede kwaliteit van de vervolging. Door een transparante werkwijze kan deze kwaliteit worden getoetst en worden uitgedragen. Dit houdt in: 6. Het Openbaar Ministerie zorgt voor eenduidige registratie van deze zaken. 7. Dossiers betreffende agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak worden ten behoeve van de herkenbaarheid geoormerkt. 8. Het Openbaar Ministerie vraagt indien nodig bij de Reclassering een adviesrapport aan waarin wordt gerapporteerd over de mogelijkheden tot daderhulpverlening en de noodzaak van bijzondere voorwaarden, conform de Aanwijzing huiselijk geweld ofwel de Aanwijzing bijzondere voorwaarden. 9. De officier van justitie motiveert in het requisitoir dat conform de BOS Polarisrichtlijnen van het Openbaar Ministerie een zwaardere strafwordt geëist en motiveert eventuele afwijkingen van deze richtlijnen. ga. Bij jeugdigen wordt zo nodig doorverwezen naar Bureau Halt. Daarbij worden de bestaande criteria voor Halt in acht genomen. gb. Bij recidive wordt bezien of (erkende) gedragsinterveniërende maatregelen kunnen worden opgelegd. Gedragsinterveniërende maatregelen komen in beginsel niet in plaats van straffen, maar als aanvullende maatregel bij straffen. 10. Het Openbaar Ministerie registreert de gevorderde straf in GPS-systeem. Het Openbaar Ministerie informeert de benadeelde optimaal en ondersteunt het verhalen van de schade op de dader. Dit houdt in: 11. Het Openbaar Ministerie ondersteunt het slachtoffer bij het uitoefenen van zijn rechten, waaronder schadevergoeding. Dit alles conform de Aanwijzing slachtofferzorg. Het slachtoffer wordt op de hoogte gehouden van de strafzaak, tenzij het slachtoffer aangeeft daar geen prijs op te stellen. 12. In geval van een OM-afdoening wordt bij schade in beginsel een voorwaarde opgelegd, te weten betaling van het schadebedrag. Helvoeren van een actief communicatiebeleid ten aanzien van dezezaken. Dit houdt in: 13. Het Openbaar Ministerie brengt in afstemming met de politie persberichten uit over veroordelingen van verdachten van agressie en geweld tegen functionarissen met een publieke taak. Hierbij worden de beleidsuitgangspunten meegenomen in het persbericht.

21 B *