De educatieve republiek vs de pedagogische civil society. Hans Van Crombrugge HI Gezinswetenschappen Odisee Expoo 2015

Transcriptie

1 De educatieve republiek vs de pedagogische civil society Hans Van Crombrugge HI Gezinswetenschappen Odisee Expoo 2015

2 Vragen Uitgangspunt opvoedingsondersteuning: Zijn de ouders burgers? Of zijn alle burgers opvoeders? Is de relatie tussen professionals en ouders een van burgers? 2

3 Geen retorische vraag! Praktische consequenties voor plaats en rol van ouders in opvoedingsondersteuning Praktische consequenties voor verhouding tussen professionals en ouders Theoretische impact: verschil tussen pedagogische civil society en educatieve republiek 3

4 Antwoord/stelling Alle leden van samenleving zijn betrokken partij bij opvoedingsondersteuning, niet alleen de pedagogische civil society Als burgers van een samenleving hebben een pedagogische verantwoordelijkheid Relatie tussen belanghebbenden is deze tussen burgers Ze vormen samen een educatieve republiek 4

5 Opbouw Drie verschillende types van ouders als burgers Engeland: ouders = bourgeois => medebeheer Duitsland: ouders = consument => professional eerste en laatste woord Frankrijk: ouders = citoyens => eerste mede-opvoeder Interpretatie: verschillende historische achtergrond m.b.t. verhouding overheid-gezin (minimaal) Optie voor educatieve republiek (vs pedagogische civil society) als denkkader 5

6 Engeland (1) Recente evolutie m.b.t. Children s centres: Kritiek op duaal systeem + terugkeer liberalism Public Service Mutuals & Localism Act Mede-eigenaarschap en -bestuur Gemeenschapscentra: kinderopvang, gezondheidszorg, werkgelegenheid Met en voor kinderen Informatie voor ouders 6

7 Engeland (2) => medebestuur: Veronderstelde meerwaarde voor ouders en gezinnen: Meebepalen doelstellingen, verzekeren tegemoetkomen aan behoeften, versterkt zelfvertrouwen, persoonlijke ontwikkeling en employability, transfer naar ouderlijk functioneren voor de centra: Duidelijke accountability naar ouders toe, duidelijkheid over meerwaarde, sterkere band met lokale gemeenschap voor de lokale overheden: Lokaal gestuurde innovatie en creativiteit, rendementsverhoging en kostenbesparing, beperken tot kerntaken door sterke civil society 7

8 Duitsland (1) Eltern-Kind-Zentren Grote regionale verschillen (Länder, Grootsteden) Nood aan samenwerking verschillende diensten aan gezinnen Samenwerkingsverband met in centrum kinderdagverblijf en/of oudervormingsinstelling; met onderwijs,gezondheidszorg, jeugddiensten, arbeidsbemiddeling, integratiediensten, huisvesting, volwassenenvorming Vaak verzuild Verschillende organisatievormen Kita plus Coöperatiemodel Centrum 8

9 Duitsland (2) Plaats en rol van ouders: Geen medebestuur Adviesraden indien verplicht (Kita) Lage participatiegraad (hoger opgeleid) Moeilijke communicatie ouders-professionals Vaak heel sociaal/ideologisch homogeen Totaal geen vorm van samenwerking ouders of professionals als burgers 9

10 Duitsland (3) Historische achtergrond: Onderwijs = publiek => volledig overheid Gezin = privé => heel terughoudende overheid Ideologisch Verdacht : staatscollectivisme (Nazi, DDR) 10

11 Frankrijk (1) Réseaux d Écoute, d Appui, et d Accompagnements des Parents Aanleiding: Alle ouders i.p.v. bepaalde groepen Integraal alle aspecten gezinsleven i.p.v. fragmenteerde en geïsoleerde diensten Alle maatschappelijke actoren i.p.v. pedagogische professionals => Netwerken dynamiek van sociale associatie 11

12 Frankrijk (2) Opzet: Opvoeders ondersteunen in samenwerken en steun vinden bij elkaar Lokale civiele netwerken ouders, professionals,., iedereen 12

13 Frankrijk (3) Principes: (1) bientraitance ~ empowerment republikeinse principes pedagogisch vertaald (2) coéducation ~ ouders eerst, maar niet alleen 13

14 Frankrijk (4) Lokaal netwerk, maar nationaal kader - tegen uitsluiting - convivialité - pact gezin-republiek : elkaar steunen Nationaal beleid kan prioriteiten stellen i.k.v. algemeen belang Gemeenschappelijk doel: transmissie republikeinse waarden emancipatie socialisatie Stad en/of regio neemt initiatief, schrijft project uit 14

15 Frankrijk (5) Historische/politieke context Opvoeding is politiek gebeuren Ondersteuning maatschappelijke verantwoordelijkheid Relatie ouders-professionals: die van burgers = citoyens Gezamenlijk overleg over algemeen belang Res publica => niet alleen opvoeders, alle burgers 15

16 Conclusie Frans model van educatieve republiek krijgt mijn voorkeur boven pedagogische civil society om opvoedingsondersteuning c.q. Huizen van Kind verder te conceptualiseren Argument: Maximale empowerment van alle actoren Meerwaarde t.o.v. Civil Society Model: Constructieve plaats voor professsionals en overheid Ook andere actoren kunnen hun belangen inbrengen in algemeen belang Provincialisme van het lokale overstijgen Actief burgerschap als principe => Groter sociaal kapitaal: Linking (naast bonding en bridging van civil society) 16

17 Hans Van Crombrugge Hoofdlector Pedagogiek Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Odisee Huart Hamoirlaan Brussel 02/ Voor meer gedetailleerde informatie en literatuurverwijzingen: Zijn ouders (als burgers) welkom in het Huis van het Kind? in: K. Emmery (2013). Gezinsbeleid in De rol van het gezin en de burger in de Huizen van het Kind. Brussel, HIG, p [ _zijn_ouders_als_burgers_welkom.pdf] 17