Wat zit er in de huisapotheek?

Transcriptie

1 MIJN APOTHEEKKASTJE Wat zit er in de huisapotheek? + Middelen voor uitwendig gebruik + Ontsmettingsmiddelen Voor kleine snijwonden, schrammen, schaafwonden en open blaren gebruik je, na grondig reinigen, best een waterige oplossing op basis van chloorhexidine. Gebruik geen mercurochroom of eosine, het kan o.a. een onderliggende ontsteking verbergen en is onvoldoende werkzaam. Bij wonden is het raadzaam na te gaan of u ingeënt bent tegen tetanus. Indien het meer dan 10 jaar geleden is, is een hervaccinatie noodzakelijk. Gebruik ontsmettingsalcohol om materiaal (een schaar, een pincet...) te ontsmetten. Ontsmettingsalcohol is ook te gebruiken op een intacte huid maar nooit bij open wonden. Producten te gebruiken bij insectenbeten Zorg dat de steekplaats niet infecteert bij een wespensteek. Ontsmetten is daarom aangewezen. Bij een bijensteek verwijdert u voorzichtig de angel. Ook hier moet u een infectie van de steekplaats voorkomen. Houd de plaats van de steek goed in de gaten. Raadpleeg de huisarts bij uitslag. Koel bij jeuk, pijn of zwelling de steekplaats af met koud water, een nat kompres, een koud voorwerp of ijs. Producten met een antihistaminicum gebruikt u beter niet op eigen houtje. Neem bij problemen contact op met uw huisarts. Een teek verwijdert u best zo snel mogelijk met een pincet zonder ze vooraf te verdoven. Daarna best ook weer ontsmetten. Zalf te gebruiken bij kneuzing met zwelling De doeltreffende werking van deze zalven is niet bewezen. Bij brandwonden Hou het verbrande deel zo snel mogelijk en minstens 20 minuten onder (koud)zacht stromend water. Dek oppervlakkige brandwonden waarbij de huid enkel rood ziet niet af. Is de wond open of ziet u blaren? Verbind de wonde met een proper verband, theedoek of laken en neem onmiddellijk contact op met uw huisarts. Open een blaar nooit zelf. Gaat ze toch vanzelf open, dek ze dan af met steriele kompressen. Gebruik nooit vette zalf of boter. Middelen tegen neusverstopping Een neusverkoudheid verdwijnt meestal spontaan. Gebruik bij hinder een fysiologische wateroplossing. U kan die oplossing ook zelf maken door een halve koffielepel zout op te lossen in 250 ml (= één bierglas) vers gekookt en afgekoeld water. De oplossing moet u dagelijks verversen. + Middelen voor inwendig gebruik + Koortswerende en pijnstillende medicatie De voorkeur gaat uit naar een product op basis van paracetamol. Op dit ogenblik is dat onder de eenvoudige pijnstillers de beste keuze. Het is goed werkzaam tegen pijn en koorts en heeft bijna geen nevenwerkingen. Neem de aanbevolen hoeveelheid (Maximum 3 gram/dag) en raadpleeg uw huisarts bij langdurig gebruik (maximaal 2 tot 3 dagen). Soms worden ook acetylsalicylzuur (aspirine) en ibuprofen gebruikt als paracetamol ontoereikend is maar dit doe je best op advies van de arts. Acetylsalicylzuur is werkzaam bij koorts en pijn en heeft ook een ontstekingsremmende werking maar een negatieve invloed op het maagslijmvlies en het kan gevaarlijk zijn bij kinderen.

2 Ook ibuprofen is pijnstillend, koortsverlagend en ontstekingsremmend. Maar net zoals bij acetylsalicylzuur is er kans op bijwerkingen zoals maag-en darmzweren en bloedingen. Acetylsalicylzuur en ibuprofen hebben veel wisselwerkingen met andere geneesmiddelen. Vraag aan uw arts of apotheker of u deze middelen kan gebruiken met uw andere medicijnen, ook als u ze zonder voorschrift kocht. Producten te gebruiken bij overmatig maagzuur of slechte vertering Antacida (zuurbindende middelen) verzachten de pijn gedurende slechts één of twee uren. Ze neutraliseren de zuurtegraad van de maag. Gebruik ze beperkt in tijd en raadpleeg eerst uw apotheker of huisarts of ze voor u aangewezen zijn. Maagzout is af te raden, zeker bij verhoogde bloeddruk, hartlijden en nierproblemen. Maagzuurremmers (zoals omeprazol) worden voorgeschreven als behandeling van een maagzweer of slokdarmontsteking maar ook bij klachten als reflux, zure oprispingen of brandend maagzuur. Zij zorgen ervoor dat de maag minder zuur produceert. Het is vaak aanbevolen om ze na 2 maanden weer af te bouwen. Het kan ook voorkomen dat u ze levenslang moet gebruiken. Bespreek uw arts of u in aanmerking komt voor afbouwen. Het is namelijk zo dat 1 persoon op 2 die maagzuurremmers neemt, deze waarschijnlijk niet meer nodig heeft. Middelen tegen diarree Diarree kan gevaarlijk zijn, zeker voor zuigelingen, kinderen en bejaarden omwille van uitdroging. Daarom is gewoon blijven drinken en eten van het grootste belang. Dit is heel vaak belangrijker dan medicatie. Speciale zoutoplossingen zijn enkel te gebruiken op doktersvoorschrift. Een product op basis van loperamide kan vanaf de leeftijd van 6 jaar gebruikt worden als de diarree om sociale redenen onderdrukt moet worden. Lees aandachtig de bijsluiter. Middelen tegen verstopping Meestal is verstopping te wijten aan onevenwichtige voeding en een tekort aan vocht. Gebruik meer vezels of niet-verteerbare stoffen in de vorm van fruit, verse bladgroenten en granen. Drink minstens 1,5 liter per dag en beweeg dagelijks 30 minuten matig-intensief. Vermijd regelmatig gebruik van laxeermiddelen zonder voorschrift van de arts. Raadpleeg uw huisarts in geval van langdurige verstopping. Vitaminen en voedingssupplementen Om zich beter te beschermen tegen gezondheidsproblemen nemen heel wat mensen extra vitaminen en mineralen in. Zonder medische indicatie zijn deze voedingssupplementen echter overbodig. Het lichaam heeft namelijk geen overvloed aan vitaminen nodig en een gezonde en gevarieerde voeding volstaat meestal om de behoefte te dekken. Voedingssupplementen kunnen trouwens nooit gezonde voedingsgewoonten vervangen. + Geneesmiddelen op voorschrift van de arts + Onderstaand vindt u een toelichting bij geneesmiddelen die vaak voorgeschreven worden in België. Cholesterolverlagers Te veel cholesterol verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Dit betekent evenwel niet dat geneesmiddelen steeds nodig zijn om de cholesterol te doen dalen. Gezonde voeding, voldoende lichaamsbeweging en vermijden van stress zijn even belangrijk en steeds de eerste stap. Voor je beslist iets in te nemen, raadpleeg je best je arts. Afhankelijk van het soort vet en de verhouding ervan zal de arts bepalen

3 welke medicatie voor u het beste is. De eerste keuze is meestal simvastatine uit de groep statines. Anti-depressiva Om een juiste diagnose en een correcte behandeling te starten van een depressie is het belangrijk een goed gesprek te hebben met de huisarts. Vraag de arts tijd om naar uw verhaal te luisteren. Dit is de eerste stap naar herstel. Om een ernstige depressie te behandelen hebben zowel gesprekken als geneesmiddelen hun waarde. Een combinatie van beide geeft dikwijls het beste resultaat. Voor een gespreksbegeleiding kan uw arts u doorverwijzen naar vb. een psychotherapeut, psycholoog of psychiater. Een arts kan ook beslissen dat geneesmiddelen nodig zijn. Antidepressiva hebben pas na drie tot vier weken resultaat. Bij wie ook last heeft van angst of slaapstoornissen kiest de arts er soms voor om tegelijk ook sneller werkende geneesmiddelen voor te schrijven Voorbeelden hiervan zijn oxazepam, lorazepam en lormetazepam. Deze slaap- en kalmeermiddelen mogen maar gedurende een korte periode (1 à 2 weken) ingenomen worden omdat ze snel afhankelijkheid kunnen veroorzaken. Ze kunnen ook de kans op vallen verhogen, vooral bij ouderen. Antidepressiva moeten gedurende een aantal maanden genomen worden. Het gebruik wordt geleidelijk en enkel in overleg met de arts afgebouwd, ook al zijn de depressieve symptomen sterk verminderd of verdwenen. Bloeddrukverlagers Indien u een verhoogde bloeddruk heeft, is een gezonde levensstijl meestal belangrijker dan de inname van geneesmiddelen. Hierdoor kan dikwijls de dosis van de medicijnen worden beperkt en wordt de doeltreffendheid ervan verhoogd. Een gezonde levensstijl houdt in dat u niet rookt, gezond eet, uw alcoholgebruik beperkt, een goed lichaamsgewicht behoudt en zorgt voor dagelijkse lichaamsbeweging en voldoende ontspanning. Als een gezonde levensstijl onvoldoende resultaat oplevert kunnen daarnaast geneesmiddelen nodig zijn om de bloeddruk onder controle te houden. Er is een uitgebreid gamma bloeddrukverlagende middelen op de markt. Deze worden meestal goed verdragen. Uw arts zal uitzoeken welk geneesmiddel voor u het meest geschikt is. Antistollingsgeneesmiddelen In de volksmond worden deze geneesmiddelen ook wel bloedverdunners genoemd, niettegenstaande ze het bloed niet verdunnen maar wel tussenkomen in de stolling. Ze worden gebruikt om de schadelijk effecten van bloedklonters te voorkomen of te behandelen. Fenprocoumon (Marcoumar) en acenocoumarol(sintrom) worden vaak voorgeschreven. Bij deze medicijnen moet het bloed frequent gecontroleerd worden. Teveel antistolling kan kans geven op bloeding, te weinig op een bloedklonter. Deze geneesmiddelen hebben ook kans op wisselwerking met andere geneesmiddelen. Ook middelen die u zonder voorschrift koopt, kunnen invloed hebben op de werking. Als u deze middelen neemt, vermeld dit altijd als u een geneesmiddel zonder voorschrift koopt. Wees ook matig met het gebruik van voedsel dat vitamine K bevat zoals broccoli, spinazie, andijvie, enzovoort. Er zijn nieuwe antistollingsmiddelen op de markt die gebruiksvriendelijker zijn, de NOAC s. Maar deze middelen zijn veel duurder en de effecten op lange termijn nog niet gekend. Je moet ze ook heel getrouw innemen omdat ze veel korter werken. En de nierfunctie moet opgevolgd worden. Geneesmiddelen bij ouderen Ouderen gebruiken vaak verschillende geneesmiddelen per dag. Meestal gaat dit goed maar er kunnen ook problemen opduiken. Hoe meer medicijnen men neemt, hoe groter de kans op wisselwerkingen ertussen. Ook wordt het lichaam gevoeliger voor medicatie bij het ouder worden. Zo komt het vaak voor dat de nieren minder goed gaan werken. Hierdoor kunnen geneesmiddelen die via de nieren uitgescheiden worden, langer in het lichaam blijven. Dit kan leiden tot overdosering maar ook tot meer bijwerkingen. De arts kan dan beslissen om de dosis te verlagen.

4 Bespreek regelmatig uw medicatie met uw arts of apotheker. Geef altijd aan als u bijwerkingen heeft en de klachten niet verbeteren. Het is ook niet altijd even eenvoudig om de vele medicijnen dagelijks in te nemen. Behoud een overzicht van wat u slikt. Dit kan door een medicatieschema aan uw arts of apotheker te vragen. Of u kunt een pillendoos gebruiken die u vult (of laat vullen) voor een week. Meld ook altijd aan uw arts en/of apotheker als u zelfzorgmedicijnen gebruikt. Zij kunnen vertellen of het samengaat met uw chronische medicijnen. + Verbandmateriaal + Kleefpleisters zijn linnen of plastiek banden waarvan één zijde kleefstof bevat. Je gebruikt ze enkel om andere verbanden vast te leggen. Voor een gevoelige huid bestaan er hypoallergene kleefpleisters. Wondpleisters zijn stroken kleefpleister waarop in het midden een wondkussentje is aangebracht. Ze zijn te gebruiken bij het afdekken van kleine, oppervlakkige wonden. Steriele kompressen bestaan uit gaas of cellulose en worden gebruikt voor het reinigen, ontsmetten en afdekken van wonden. Je koopt ze best individueel verpakt. Elastische windels zijn van geweven katoen en elastiek en krijgen na uitrekken terug hun oorspronkelijke lengte. Ze worden gebruikt om gewrichten te ondersteunen of zwelling tegen te gaan. Gaaswindels zijn niet rekbaar. Ze worden gebruikt om een ander verband (bv. kompres) te fixeren. Steriel drukverband, ook nood- of snelverband genoemd is een zwachtel waarop een kompres zit met binnenin vochtopslorpende watten. Het wordt gebruikt om een ernstige of levensbedreigende wonde te stelpen of een wonde steriel af te dekken. Elastisch netverband is een elastisch, met grote mazen geweven verband dat gebruikt wordt om ander verband op zijn plaats te houden. Kousverband is een buisvormig, licht rekbaar, geweven jersey verband bedoeld om ander verband op vingers, tenen, armen of benen te fixeren. Driehoeksverband is een driehoekig verband om een ander verband of een spalk op zijn plaats te houden of om als draagdoek of steriel verband te gebruiken. + ander materiaal + koortsthermometer roestvrije schaar splinterpincet tekenpincet veiligheidsspelden lijstje met nuttige telefoonnummers Meestal gaan klachten vanzelf over. Neem echter nooit langer dan enkele dagen op eigen houtje medicatie. Raadpleeg uw huisarts als de klachten langer duren. Aarzel niet om raad te vragen aan de apotheker of huisarts bij de minste twijfel. Zij kunnen ook de samenstelling van uw huisapotheek nakijken en aanpassen aan de noden van uw gezin. Geneesmiddelen van de huisapotheek juist bewaren

5 Plaats de huisapotheek in een droge kamer (niet in de badkamer of de keuken) en buiten het bereik van kinderen. De hal is meestal een goede plaats. Vervallen geneesmiddelen kunnen gevaarlijk zijn. Ruim jaarlijks de huisapotheek op en breng de oude geneesmiddelen terug naar de apotheek. Dit hoeft niet de apotheek te zijn waar je de geneesmiddelen kocht. De apotheek zorgt voor een milieuvriendelijke vernietiging. Gooi nooit geneesmiddelen weg of giet geen siropen of restanten van vloeibare geneesmiddelen in de gootsteen of toilet.. Verwijder de buitenverpakkingen, die kunnen bij het papier. Gebruikte naalden bewaar je in een naaldencontainer die je kan inleveren bij het containerpark. Een geneesmiddel vervalt ten laatste 5 jaar na de productiedatum maar sommige vervallen vroeger. De vervaldatum staat op de verpakking voorafgegaan door: vervaldatum, houdbaar tot, ex., exp., peremp. of blijft goed tot. Vindt u geen vervaldatum, bekijk dan de productiedatum en tel er vijf jaar bij. Deze datum wordt meestal weergegeven na LOT. De eerste twee cijfers duiden het productiejaar aan. De maand wordt aangeduid met een letter ( A staat voor januari, B staat voor februari...). De laatste twee cijfers geven de dag van de maand weer. Sommige geneesmiddelen zoals bv. oogdruppels en magistrale bereidingen (geneesmiddelen klaargemaakt door de apotheker) zijn slechts een beperkte tijd (1 tot 2 maanden) na opening te gebruiken. Breng ze terug naar de apotheker na de behandeling. Bewaar geneesmiddelen in de koelkast alleen als het uitdrukkelijk op de verpakking staat. Bewaar geneesmiddelen in hun oorspronkelijke verpakking en met de bijsluiter erbij. Kleef op elke geneesmiddelenverpakking een sticker met de belangrijkste gebruiksinformatie : voor wie het geneesmiddel werd gebruikt, voor welke aandoening, wanneer, hoe en hoelang het geneesmiddel gebruikt moet worden, de vervaldatum of vraag dit aan uw apotheker. Op die manier heeft u de belangrijkste gegevens onmiddellijk bij de hand. Geneesmiddelen juist betalen Spreek met je arts of apotheker over goedkope(re) geneesmiddelen. Sinds 1 oktober 2005 kan de arts geneesmiddelen voorschrijven op stofnaam (VOS). De arts gebruikt dan geen merknaam, maar wel de wetenschappelijke naam van het geneesmiddel. Dit is een meer neutrale, wetenschappelijke en niet merkgebonden wijze van voorschrijven. De apotheker kan bij voorschriften op stofnaam beter rekening houden met de continuïteit van uw behandeling en geneesmiddelen afleveren die veel goedkoper zijn voor u en voor de gemeenschap. Voor vele geneesmiddelen worden er kleine en grote(re) verpakkingen aangeboden. In het geval het gaat om een chronische behandeling kan de kleine verpakking nuttig zijn als startverpakking, om de behandeling op te starten en om de effectiviteit en de tolerantie te testen. Eens de therapie op punt staat, gaat de voorkeur naar grote verpakkingen, omdat die (meestal) goedkoper zijn, wat voor de patiënt en de gemeenschap een goede zaak is. De arts moet op zijn voorschrift wel duidelijk aangeven welke verpakkingsgrootte hij wenst afgeleverd te zien of hoe lang de behandeling moet duren, want indien hij dit vergeet MOET de apotheker de kleinste verpakking afleveren. Als je een geneesmiddel zonder voorschrift koopt, kan je steeds aan je apotheker vragen of er een goedkopere variant beschikbaar is. Voor informatie rond de beste prijs voor uw geneesmiddelen kan u steeds terecht op de website of het nummer Contactadres: Samana, Haachtsesteenweg PB 40, 1031 Brussel / V.u.: Johan Tourné, Meirstraat 13, 2980 St. Amands