Binnenverlichting inbouwen in Mehano MW 41

Transcriptie

1 Binnenverlichting inbouwen in Mehano MW 41 Mehano bracht in het verleden met groot commercieel succes een aantal Belgische modellen op de markt. Vele modelspoorliefhebbers zullen één of meerdere diesellocomotieven van de reeks 77 en/of 51 op hun baan hebben, misschien naast één van de vele class 66 modellen. Iedereen weet dat de relingen van de 77, en de verlichting niet top waren, maar dat heeft velen wellicht niet weerhouden om toch minstens één exemplaar aan te schaffen. Ook de motorwagen van de reeks 41 was en is een populair model. Ook hier is van meet af aan kritiek geweest op bijvoorbeeld de koppelingen. Lees zeker de recensie in Modelspoormagazine 62 van september Geen enkel exemplaar is afgeleverd met binnenverlichting. Misschien heeft de niet echt correcte weergave een rol gespeeld. Nochtans, velen willen graag Hoe je dat doet leggen we hier uit. We nemen een dubbel stel en Viessmann binnenverlichting met helwitte LED s (artikel 50461).

2 We gaan natuurlijk naast binnenverlichting ook reizigers plaatsen in de trein. Als we een figuurtje passen merken we onmiddellijk op dat we alle reizigers zullen moeten amputeren tot onder de armen! Het zitvlak van de zetels in het interieur bevindt zich immers net onder de onderste rand van het raam!

3 Het moeilijkste is zoals steeds het openen van de rijtuigen. Verwijder daartoe alle trapjes en de luchtslangen aan de kop. Doe dit met een fijn tangetje voorzichtig door ze recht uit de kap te trekken. Met een kruisschroevendraaier verwijder je de twee vijsjes onderaan elk stel.

4 Zorg voor een potje waar je de onderdelen die je verwijderd hebt kan instoppen. Sommige onderdelen zijn zo klein dat je wellicht uren over de vloer kruipt als je er één verliest. Je zal misschien ook merken dat sommige onderdelen niet (meer) aanwezig zijn! Je kan nu de kap losmaken van het onderstel door de twee uiteinden een beetje open te trekken en dan de twee delen uit elkaar te halen.

5 Probeer te vermijden dat het motorgedeelte helemaal uit elkaar valt. Controleer direct of alle draadjes nog mooi vast zitten. Zeker daar waar die gesoldeerd zijn aan de stroomafnemers breken ze gemakkelijk. Soldeer losse draadjes opnieuw goed vast! Verwijder voorzichtig de plakband die de draadjes vast houdt aan het kartonnen plafond. Verplaats de draadjes naar de onderkant van het interieur. Maak gebruik van de uitsparingen waar ook de draadjes lopen naar de stroomafnemers zodat ze later niet in de weg zitten als we de kap terug plaatsen. Je kan de plakband gemakkelijk opnieuw gebruiken. Het kartonnen plafond recupereren we niet.

6 Het interieur moet nog steeds perfect passen op het onderstel, zonder draadjes die zo maar ergens liggen of hangen! Let er vooral ook op dat de scharnierende koppeling (groene pijl) niet wordt gehinderd nadat de draadjes zijn verplaatst. Hier zie je ook duidelijk hoe de draadjes in de uitsparingen van het interieur (rode pijlen) beweegbaar (!) hun weg vinden. Als we de verlichting willen koppelen moeten we gebruik maken van de bestaande verlichting voor het koersbord in de trein. De decoder die wij aantroffen in de motorwagen is schijnbaar een gewone ESU maar dat is niet zo. Deze decoders zijn speciaal geconfigureerd voor deze stellen. Ook al lijkt het dat je met de zogenaamde extra functies zou kunnen werken om de binnenverlichting apart te schakelen (wat ideaal zou zijn) dan kan dat toch niet. De functies zijn niet aan te sturen. Daarenboven zijn in de koppelingen tussen de bakken en de stellen geen extra draadjes voorzien om extra functies van het ene rijtuig naar het andere rijtuig over te brengen.

7 We testen op de print in het niet gemotoriseerd gedeelte. Let op, de motorwagen functioneert alleen als de twee rijtuigen van het gemotoriseerde stel elektrisch met elkaar zijn verbonden!!! Je merkt dat aan de achterkant aan de twee zijden van de print 3 soldeereilanden zijn geplaatst (dus 6 in totaal). Aan de voorkant merk je dat er drie door de printplaat door lopen. De middelste soldeerpunten vormen de gemeenschappelijke geleider. Let op, dit is de + en niet de -!!! De twee andere krijgen stroom afhankelijk van de rijrichting en zijn doorverbonden met de rode en witte LED op de daartoe bestemde aparte verlichtingsprint. In ons geval, met een dummystel, bevindt er zich geen verlichtingsprint aan de koppeling tussen de stellen! Als we zouden solderen zoals op de foto onze klemmen zijn geplaatst dan schakelt de rijrichtingafhankelijke verlichting niet meer. De rode en witte LED s branden dan permanent. Op de print merken we twee diodes. Deze zorgen er voor dat de verlichting voor het koersbord permanent brandt, onafhankelijk van de verlichting die de rijrichting aanduidt, terwijl deze toch rood en wit schakelt. Een diode laat de stroom slechts in één richting door. Je kan een diode vergelijken met deuren van een nooduitgang. Je kan het gebouw wel uit lopen, maar niet langs de nooduitgang binnen lopen.

8 We moeten dus solderen tussen de diodes en aan de gemeenschappelijke geleider. De oranje draad zit hier tussen de diodes. De bruine is aan de achterkant aan een leeg soldeereiland gesoldeerd aan de gemeenschappelijke geleider. Je kan ook solderen aan het soldeereiland op deze foto links boven (de bruine pijl). Aan de verlichtingsprint soldeer je aan elke kant één draad vast. De polariteit speelt geen rol. Zorg dat de draadjes lang genoeg zijn zonder te overdrijven. Je moet in elk geval de verlichtingsstrip op een comfortabele manier tegen het dak van het rijtuig kunnen kleven. +/- 10 cm draad volstaat. Laat je niet afschrikken door het solderen. Probeer eerst op het soldeereilandje. Breng daar wat soldeersel aan. Vertin de uiteinden van de draadjes die je wilt gebruiken. Breng één uiteinde aan het soldeereilandje. Verwarm en laat het soldeersel mooi in elkaar vloeien. Klaar. Als je dit hebt gedaan voor de 3 beschikbare soldeereilandjes (twee op de LED-strip, één op het printje) heb je al een beetje ervaring. Hetzelfde doe je nu aan één van de twee diodes. Je brengt voorzichtig wat extra soldeersel aan. Je voegt het vertinde uiteinde van het andere draadje er bij. Opwarmen, mooi in elkaar laten vloeien. Klaar. Als je aan de draadjes trekt mogen deze niet loskomen! Gebruik een zogenaamde derde hand of kleef het printje met wat plakband tijdelijk ergens vast. Een goede soldering aanbrengen op een steeds bewegend onderdeel lukt zelfs de beste vakman niet! Het gemotoriseerde gedeelte gaan we nu ook voorbereiden. Het kartonnen plafond maken we los van de draden die we vervolgens met wat schilderstape mooi inpakken tot een stijvere bundel draden. Merk op dat we ook de motor hebben vastgekleefd met een beetje van deze tape zodat die niet overal gaat bungelen.

9 Deze bundel kleven we met een druppeltje (1 = één) vast aan de bovenkant van de drie tussenschotten op het interieur. We plaatsen de cardanassen (die meestal uit hun pakking zijn gevallen) opnieuw tussen de motor en de draaistellen. Doe dit voorzichtig. Het is een beetje zoeken hoe ze precies moeten passen maar het lukt je met wat puzzelen zeker en vast wel. Begin aan één kant bij de motor. Steek het cardanasje mooi op zijn plaats. Als je aan het vliegwiel van de motor draait beweegt het koppelstukje ook en kan je draaien tot de twee tandjes er mooi in passen. Aan de andere kant doe je hetzelfde met de draaistellen. Als de cardanassen niet opnieuw hoeven geplaatst, of als ze terug op hun plaatst zitten kan je met een eenvoudig elastiekje de boel bij elkaar houden.

10 In het gemotoriseerde gedeelte van de trein zit een printje met dezelfde vorm als hoger. Hier merk je dat veel meer onderdelen op het printplaatje zijn geplaatst, waaronder de 8 polige NEM-stekker. Je moet je niets van al die dingen aantrekken. Alleen moet je weten dat de twee diodes die we ook boven beschreven nu op een andere plaats zitten. Als de foto niet duidelijk genoeg is zal onderstaand vereenvoudigd schema je zeker helpen. Wil er op letten dat voor je iets soldeert alle draadjes nog goed vast hangen! Is dat niet zo soldeer deze dan eerst opnieuw vast waar ze thuis horen! En let op. Mehano beschikte blijkbaar alleen over zwarte draad (behoudens dan die ene rode naar de stroomafnemer). Als je iets los merkt, en je kan zelf niet uitmeten of vinden waarvoor het draadje dient, is het zeker noodzakelijk afhankelijk van de positie van het losse eindje direct te bepalen waar het thuis hoort en het ook direct weer vast te solderen. Controleer beter een keer te veel dan te weinig of alles nog goed vast zit. Ook telkens nadat je iets gesoldeerd hebt. Na elke stap! Solderen boven aan de print kan aan de onderkant iets los maken!

11 Merk op dat je een gemotoriseerd rijtuig hebt met een speciale print. Als je met een dummy rijdt (zoals in ons voorbeeld) zijn de drie andere rijtuigen wat de print betreft identiek. Enkel aan de print van het laatste rijtuig zullen ook draadjes zijn gesoldeerd die naar de specifieke verlichtingsprint met de rode en witte LED s gaan. Voor we verder afwerken testen we. Nogmaals, het gemotoriseerde rijtuig moet gekoppeld zijn met de 5 polige koppeling aan het daartoe behorende rijtuig. De andere koppelingen hebben maar 3 contacten. Als alles behoorlijk functioneert werken we verder. We amputeren onze reizigers tot onder hun armen en bevestigen deze met één druppeltje secondelijm aan de zetels. Met dubbelzijdige plakband (die dik genoeg moet zijn) kleven we de verlichtingsstrip tegen het plafond in de kap van het rijtuig. Bemerk nu het gemak van wat ruimte door de draadjes voldoende lang te hebben gehouden.

12 We hebben fel witte LED s gebruikt om moderne verlichting na te bootsen. Om deze toch wat diffuus te maken kleven we een laagje schilderstape over de strip. We sluiten voorzichtig het rijtuig. Bemerk de met de schroevendraaier aangeduide uitsparing die je kan geleiden naar een mooi gesloten voertuig. Zorg dat je de draadjes zo plooit en wegwerkt dat ze zo weinig mogelijk zichtbaar zijn. Zorg er ook voor dat ze nergens geklemd raken. De onderdelen moeten weliswaar met een beetje kracht bij elkaar worden gedrukt, maar moeten perfect passen. Als dat niet zo is zit wellicht een draadje in de weg, heb je één van je reizigers foutief geplaatst, Los dat dan op voor je de schroeven aanbrengt. Als de schroef in de daartoe bestemde opening is geplaatst draai je eerst minstens een halve toer tegen de klok in zodat de schroefdraad zijn weg vindt in de reeds aanwezige ruimte. Vergeet niet de treden en slangen terug te plaatsen. Doe dit boven een groot wit papier, op een witte tafel, een witte doek, Als iets niet direct op zijn plaats schuift en valt vind je dat minuscule onderdeeltje toch gemakkelijker terug!

13 Frans Hooyberghs