INTERBESTUURLIJKE SAMENWERKING IN VLAANDEREN: EEN EXPLORATIEVE STUDIE VAN EEN APARTE BESTUURLIJKE WERELD

Transcriptie

1 B-project interbestuurlijke samenwerking INTERBESTUURLIJKE SAMENWERKING IN VLAANDEREN: EEN EXPLORATIEVE STUDIE VAN EEN APARTE BESTUURLIJKE WERELD KWALITATIEVE ANALYSE Prof. dr. Ellen WAYENBERG Prof. dr. Filip DE RYNCK Joris VOETS Rapport D/2006/10106/024 Maart 2007 algemeen secretariaat steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie vlaanderen PARKSTRAAT 45 BUS B-3000 LEUVEN BELGIE Tel: Fax: sbov@soc.kuleuven.be

2

3 Interbestuurlijke samenwerking in Vlaanderen: een exploratieve studie van een aparte bestuurlijke wereld Kwalitatieve analyse ( Bijlage 2 ) INHOUDSOPGAVE INLEIDING REGIOSPECIFIEKE FOCUSGROEPEN REGIO WESTHOEK Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking Varia LEUVENSE REGIO Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking Varia GENTSE REGIO Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking Varia Wayenberg, De Rynck & Voets I

4 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen 1.4. OVERZICHT VAN DE BESPROKEN INTERBESTUURLIJKE SAMENWERKINGSVERBANDEN Regio Westhoek Leuvense regio Gentse regio DATA VAN EN DEELNEMERS AAN DE FOCUSGROEPEN Regio Westhoek Leuvense regio Gentse regio NIVEAUSPECIFIEKE FOCUSGROEPEN VLAAMS NIVEAU Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking Varia PROVINCIAAL NIVEAU Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking Varia LOKAAL NIVEAU Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking II B-project interbestuurlijke samenwerking

5 Interbestuurlijke samenwerking in Vlaanderen: een exploratieve studie van een aparte bestuurlijke wereld Kwalitatieve analyse ( Bijlage 2 ) Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking Varia DATA VAN EN DEELNEMERS AAN DE FOCUSGROEPEN Vlaams niveau Provinciaal niveau Lokaal niveau Wayenberg, De Rynck & Voets III

6

7 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen Inleiding In het kader van het onderzoek naar de interbestuurlijke samenwerking in Vlaanderen zijn 12 focusgroepen georganiseerd. Het merendeel ervan, 9 om precies te zijn, vond plaats ter analyse van de interbestuurlijke samenwerking in drie regio s. Het ging daarbij om de Westhoek als regio van kleine Vlaamse gemeenten, het Leuvense als regio van een Vlaamse centrumstad en het Gentse als regio van een Vlaamse grootstad. In elk van deze regio s zijn drie focusgroepen georganiseerd: één rond welzijn en cultuur, één rond milieu, recreatie, toerisme en ruimtelijke ordening en één gebiedsbrede focusgroep. Naast deze 9 regiospecifieke focusgroepen zijn er ook nog 3 niveauspecifieke focusgroepen ingericht: één voor het Vlaamse, één voor het provinciale en één voor het lokale bestuursniveau. De data van en deelnemers aan elk van deze focusgroepen staan opgelijst op het einde van dit document. In totaal werkten meer dan 80 mensen mee aan de door ons georganiseerde focusgroepen. Elk van hen willen we hiervoor dan ook graag van harte bedanken. Wat volgt in deze bijlage, is een neerslag van de verschillende focusgroepen die in het kader van het onderzoek zijn georganiseerd. Eerst wordt stilgestaan bij de regiospecifieke focusgroepen en daarna bij de niveauspecifieke. De verslagen van die focusgroepen zijn gestructureerd met behulp van een werkkader dat de volgende 11 aandachtspunten bevat: 1) formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking 2) Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking 3) Private actoren in interbestuurlijke samenwerking 4) Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking 5) Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking 6) Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking 7) Provinciale overheid in interbestuurlijke samenwerking 8) Lokale overheid in interbestuurlijke samenwerking 9) Kritische succes- en faalfactoren van interbestuurlijke samenwerking 10) Toekomst van de interbestuurlijke samenwerking 11) Varia De verslagen van de focusgroepen zijn hier opgenomen met als doel om weer te geven wat er tijdens die groepsgesprekken aan bod kwam. Die verslagen geven dan ook de meningen van deelnemers weer en zijn dus niet te beschouwen als objectieve beoordelingen van de onderzoekers. Informatie, gedachten, ideeën, enz. die in dit onderdeel staan, verwoorden dus niet a priori objectieve waarheden, wel subjectieve impressies. Voor het rapport zelf zijn deze gegevens door de onderzoekers geaggregeerd, verwerkt, bediscussieerd, geconfronteerd met elkaar en met de resultaten van de inventarisatieoefening. Deze verslagen hebben hier tot doel om geïnteresseerden een geanimeerde kijk te bieden op de complexe en gevarieerde interbestuurlijke wereld in Vlaanderen. Wayenberg, De Rynck & Voets 1

8 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen 1. Regiospecifieke focusgroepen 1.1. Regio westhoek Formeel-juridische vorm van de interbestuurlijke samenwerking CO7: Dit is een projectvereniging van 7 gemeenten, de provincie is niet vertegenwoordigd in de raad van bestuur die bestaat uit 14 politici (helft meerderheid, helft minderheid), voorbereiding van de raad door een voorbereidend comité met raadgevende experten waaronder de provinciale gebiedswerker cultuur. Bedoeling was om personeel aan te werven en het geheel goed beheersbaar te houden en dan is de projectvereniging de makkelijkste vorm uit het decreet op de intergemeentelijke samenwerking. Er is nog geen goede structuur uitgedacht: wie stuurt wie precies aan? Als een archeoloog 10 dagen op verlof wil gaan, wie beslist daarover? Formeel de raad van bestuur maar die komt twee à drie maal per jaar samen. Dit bewijst dat CO7 een voorbeeld is van type 3 samenwerking (collaboratie) met een eigen dynamiek die steeds meer toeneemt. Westhoek Streekmuseum: Gestart vanuit 3 musea met een VZW structuur. De idee was oorspronkelijk om die drie musea onder te brengen in één structureel verband met het halen van een gezamenlijke erkenning als einddoel. Het ging om private musea met een sterk belang van de gemeenten Veurne en Alveringem. Vanuit de provincie kon via het nieuwe decreet op de intergemeentelijke samenwerking geen intergemeentelijk samenwerkingsverband worden afgesloten. Bijgevolg hebben die drie musea en de provincie een overkoepelende VZW opgericht en via een achterpoortje zijn de gemeenten daar dan ook mee in opgenomen. Dat achterpoortje bestond erin dat gemeentelijke mandatarissen aan de VZW konden meewerken maar zonder stemrecht. Het bestuur van de overkoepelende VZW bestaat nu uit: de provincie, de VZW s, mensen uit de musea en uit de gemeenten maar die laatsten dus zonder stemrecht. Recent is gebleken dat de fusie van musea die beoogd werd vanuit de provincie gewoon niet haalbaar is. De koers moet dus nu gewijzigd worden, enerzijds omdat die fusie dus een utopie is en anderzijds omdat 3 andere musea in de Westhoek aan de deur kwamen kloppen om mee te werken. Van die aankloppende musea is één een VZW terwijl de rest gemeentelijke musea zijn. Door dit laatste zal ook de globale structuur moeten veranderen want de vraag is of één overkoepelende VZW nu nog wel zinvol en haalbaar is. Westhoeksportoverleg: Een interlokale vereniging waar de provincie dus formeel niet bij zit. Hetzelfde geldt voor BLOSO geen gemis dat noch provincie noch BLOSO formeel in de structuur zitten. 2 B-project interbestuurlijke samenwerking

9 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen Ne.St.O.R.: Gestart als een pilootproject, mede ondersteund vanuit de provincie en door onderzoek naar leefbaarheid in de Westhoek. Initiatief genomen door OCMW-besturen van Poperinge, Vleteren en Alveringem die subsidies hebben aangevraagd en gekregen van Europa en de provincie legde daar dan middelen bij. Het ging om een pilootproject van 3 jaar en er werd gewoon een samenwerkingsovereenkomst afgesloten door Poperinge, als grootste bestuur, met Vleteren en Alveringem. De provincie was wel niet de vierde partner bij die overeenkomst. Er werd een stuurgroep opgericht met de OCMW voorzitters, de secretarissen en maatschappelijk werkers. En ook een dagelijks bestuur van maatschappelijk werkers die tussendoor samenkwamen. De stuurgroep bestond uit 12 mensen en er was telkens één voorzitter die dan voorzitter was van die stuurgroep voor 1 jaar. De mandatarissen werden dus nauw betrokken bij de samenwerking. Ook omdat na 3 jaar een stuk geld zelf moest ingebracht worden en er dus door de voorzitters teruggekoppeld moest worden naar de raden. Na twee jaar is Lo-Reninge bij de samenwerking gekomen. VZW Schuldbemiddeling: Al jaren is er binnen het OCMW Langemark-Poelkapelle een erkende dienst budget-begeleiding en schuldbemiddeling. Bij de sociale dienst groeide gaandeweg de nood aan structurele ondersteuning van die dienst door juristen. Maar als klein bestuur is het niet mogelijk om een voltijds jurist aan te werven. Die behoefte was er niet alleen in Langemark-Poelkapelle maar ook in andere besturen. Maar in het kader van de bestaande wetgeving was het heel moeilijk om in dit verband te gaan samenwerken: er moet daarvoor een kader zijn en één bestuur moet uiteindelijk de jurist in kwestie aanwerven. Er waren pogingen om dit te doen tussen Langemark-Poelkapelle, Zonnebeke en Wervik maar uiteindelijk is dit niet gelukt. Vanuit het Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen zijn besturen samengebracht rond schuldbemiddeling en van daaruit is er de aanwerving gevolgd van een jurist. Inmiddels enkele jaren later bleek het aantal personeelsleden van die schuldbemiddeling groter dan het Welzijnsconsortium en daar kwam dan een onevenwicht met die raden van bestuur. Wat is dan gebeurd vorig jaar? Er is dan een eigen VZW Schuldbemiddeling opgericht met als voordeel: RSZ-vrijstelling voor (nieuwe) personeelsleden van de VZW. Het probleem van de politici die al in zoveel samenwerkingsverbanden zetelen, werd omzeild door vooral ambtenaren naar de algemene vergadering af te vaardigen. Die ambtenaren hebben allemaal een mandaat gekregen van hun raad om beslissingen te nemen. En dan is er ook geen probleem naar continuïteit. Het bestuur van de VZW bestaat dus voor het merendeel uit ambtenaren. De leden zijn de OCMW s en daarnaast zijn ook een aantal CAW s lid maar die zitten in de raad van bestuur wel in een minderheidspositie. In totaal zijn nu bij de VZW Schuldbemiddeling 21 partners aangesloten waaronder dus de OCMW s van Langemark-Poelkapelle, Zonnebeke en Wervik. Wayenberg, De Rynck & Voets 3

10 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen Er is heel duidelijke bewaking naar coördinatiefunctie enz., dit is allemaal heel duidelijk geregeld om te vermijden dat er problemen zouden ontstaan. In het begin moesten er middelen voorzien worden voor de 3 juristen die er tewerkgesteld zijn en dan moest de zegen worden gekregen van de OCMW-raden en zelfs van het overlegcomité vanuit de gemeente. Er is bewust niet gekozen voor de oprichting van een OCMW vereniging omwille van de te logge structuur van die vereniging en van vooral het RSZ-voordeel van de VZW want er werd direct gestart met nieuwe werknemers Regionale sociale verhuurkantoren: OCMW s uit de Westhoek zijn verenigd in drie regionale sociale verhuurkantoren. Volgens het decreet op de sociale verhuurkantoren moet er gekozen worden tussen een VZW of een OCMW-vereniging. Er is niet gekozen voor een OCMW-vereniging want iedere beslissing in zo n vereniging moet goedgekeurd worden door elk OCMW afzonderlijk. Het nadeel van een VZW is een vertegenwoordiging van de leden/besturen die daar ten persoonlijken titel zitten. Bijgevolg is de terugkoppeling naar het oorspronkelijke bestuur dan niet (voldoende) gegarandeerd. Provinciale politici zitten momenteel niet in het bestuur van de 3 regionale sociale verhuurkantoren van de Westhoek. In de toekomst wil men hierin verandering brengen. Ingeval van een VZW structuur kan dit vrij eenvoudig door de statuten ervan aan te passen. Ingeval van een OCMW vereniging zou dit weer moeilijker gaan. Regionale welzijnsraden: Twee regionale welzijnsraden zijn actief in de Westhoek. Beiden hebben een VZW-structuur na beslissing van de provincie. Waarom die keuze door de provincie? Omdat het provinciale beleid niet altijd strookte met de signalen die van onderuit kwamen, van private en publieke partners, en men daar constant een spanningsveld voelde. Met VZW s dacht men een formule te hebben die beter kon ingaan op de noden van de regio. Er is een dubbele link van de provincie naar beide regionale welzijnsraden: enerzijds via de raad van bestuur/algemene vergadering waarin de provincie evenwel enkel een raadgevende stem heeft en anderzijds via het feit dat binnen het provinciale team welzijn iemand is aangeduid om de regionale welzijnsraden permanent te ondersteunen. Binnen elke VZW-structuur zijn er een aantal deelwerkingen waar er concreet interbestuurlijk wordt samengewerkt. Typisch voor de regionale welzijnsraad in de regio Veurne Diksmuide is bijvoorbeeld het Platform Jeugd en Welzijn. Dit is er al vanaf de start van de regionale welzijnsraad. Het is een platform waar jeugddiensten op het niveau van de jeugdconsulenten met welzijnsvoorzieningen samen zitten. Dit is de laatste jaren sterk aan het evolueren. Aanvankelijk zorgde dit platform voor veel overleg en ook een stuk coördinatie. Nu is er sprake van echte collaboratie zoals door het gezamenlijk uitvoeren van een enquête. 4 B-project interbestuurlijke samenwerking

11 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen Westhoekpersoneel: Dit is een interlokale vereniging die alle gemeenten verenigt waar intergemeentelijk personeel werkzaam is. Tot dat personeel behoren naast een intergemeentelijke milieuambtenaar ook een intergemeentelijke duurzaamheids- en ruimtelijk ordeningsambtenaar. De provincie West- Vlaanderen maakt deel uit van het beheerscomité van deze vereniging naast gemeenten en de West-Vlaamse Intercommunale (WVI). Dit comité overlegt over de uitvoering van de overeenkomst op grond waarvan Westhoekpersoneel als interlokale vereniging is opgericht overeenkomstig het decreet van 6 juli 2001 op de intergemeentelijke samenwerking. 4 Daarnaast is de provincie ook lid van een stuurgroep die tot taak heeft om de tijdsbesteding en het takenpakket van de intergemeentelijke ambtenaren op te volgen. Er is een algemene overeenkomst interlokale vereniging Westhoekpersoneel waarbij alle gemeenten betrokken zijn, ook de WVI en de provincie. Die overeenkomst geldt voor onbepaalde duur. Dan zijn er overeenkomsten tussen Westhoekpersoneel en de gemeenten rond de intergemeentelijke ambtenaar die er wordt tewerkgesteld. In verband met het takenpakket van het intergemeentelijk personeel bestaat er nog een derde soort overeenkomsten tussen Westhoekpersoneel en de gemeenten. Die overeenkomsten regelen wat wel niet kan voor het intergemeentelijk personeel want dit moet duidelijk omschreven worden. Regionale landschappen: In de Westhoek zijn twee regionale landschappen actief: het Regionaal Landschap West- Vlaamse Heuvels en het Regionaal Landschap Ijzer en Polder. Beiden hebben een VZW structuur. Zowel gemeenten, de provincie, (buitendiensten van) de Vlaamse overheid als private partners maken deel uit van de raad van bestuur. Ruilverkavelings- en landinrichtingscomité en natuurinrichtingsprojecten: Dit zijn drie instrumenten voor interbestuurlijke samenwerking van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) die allen sterk in de regelgeving zijn verankerd. Alle types van interbestuurlijke samenwerking (overleg, coördinatie en collaboratie) zijn aanwezig. Bekkenbesturen en waterschappen: Decretaal zijn er verschillende structuren voor het water in het leven geroepen. Vroeger waren er bekkencomités, dat was ambtelijk overleg. Nu is er het bekkenbestuur waarin de mandatarissen zitten. Daarnaast is er het bekkensecretariaat, samengesteld uit een kerngroep van ambtenaren + het ambtelijk overleg, het vroegere bekkencomité. En dan is er een bekkenraad, een overlegorgaan waarin alle sectoren zijn samengebracht. Al die structuren hebben tot doel om de coördinatie, de samenwerking te bevorderen, te zorgen voor meer afstemming en overeenstemming. Daarnaast heeft men waterschappen gemaakt. Maar die zijn een lege doos, die hebben geen juridische grondslag gekregen, het zijn alleen 4 Art. 7 van het decreet van 6 juli 2001 op de intergemeentelijke samenwerking (B.S. 10 november 2001). Wayenberg, De Rynck & Voets 5

12 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen overlegstructuren. Ergens is het wel positief dat er geen rechtspersoonlijkheid is toegekend aan de waterschappen want anders zouden die een intercommunale kunnen worden en door een te grote structuur zou er dan niet meer soepel kunnen ingespeeld worden op lokale problemen. Vertaald naar de types van interbestuurlijke samenwerking zorgen die structuren voor overleg en coördinatie. Collaboratie is er eigenlijk niet. Dus er zijn al die structuren maar toch heeft men nog zaken daarvan los opgezet. Bijvoorbeeld het contract met Nederland i.v.m. de Schelde. Op hoog niveau heeft men beslist dat die uitdieping, beveiliging, natuurlijkheid van de Schelde er moet komen. Ander voorbeeld: de havenuitbreiding van Zeebrugge, dit is ook iets dat een apart leven is gaan leiden los van alle bestaande dossiers. Westtoer: Westtoer is een autonoom provinciebedrijf van de provincie West-Vlaanderen. Er is een samenwerkingsovereenkomst tussen Westtoer en de provincie en er zijn er ook tussen Westtoer en de gemeenten. De samenwerkingsovereenkomst Westtoer-provincie houdt in dat de provincie Westtoer voor 80 % financiert. Het gaat dan vooral om werkingskosten en Westtoer heeft dan de opdracht om de rest zelf bij te verdienen. Op die manier wordt Westtoer verplicht om commerciële zaken te ontwikkelen zoals studies uitvoeren in Oost-Europa waardoor mensen soms zeggen: Westtoer zou beter voor ons werken. Die overeenkomst heeft een duurtijd van zes jaar. Die duurtijd geldt ook voor de samenwerkingsovereenkomst tussen Westtoer en de gemeenten. Die overeenkomsten zijn georganiseerd per regio. Westtoer is actief in 4 regio s: de Westhoek, de kust, Brugge-Ommeland en de Leiestreek. Ingeval van de Leiestreek is dit wat speciaal omdat die streek zich ook over Oost-Vlaanderen uitstrekt. Er is dan ook een soort van overeenkomst tussen West- en Oost-Vlaanderen. Die samenwerkingsovereenkomst houdt in dat de gemeenten volgens een verdeelsleutel (gebaseerd op inwoners, draagkracht,...) een bijdrage leveren aan Westtoer. Ieper legt dan bijv. 2 frank bij per inwoner en Mesen niet meer dan 1000 euro. En de provincie legt dan nog eens het totaalbedrag van de gemeenten bij. En die middelen zijn dan enkel bedoeld voor promotie, de werkingskosten zitten daar niet in. Dus alle gemeenten dragen financieel bij tot Westtoer en er is geen enkele gemeente die ooit gezegd heeft dat ze niet kreeg waarop ze dacht recht te hebben. Wat gemeenten wel zeggen, is dat zij ondervertegenwoordigd zijn in Westtoer. Dit vloeit voort uit het feit dat Westtoer een autonoom provinciebedrijf is. De raad van bestuur ervan telt 16 leden en 9 ervan moesten van de provincie komen. Er bleven dan ook maar 7 mandaten over om te verdelen onder de West-Vlaamse gemeenten en de private partners. Het gevolg hiervan is dat er dan ook weinig rechtstreekse betrokkenheid is van individuele gemeenten bij strategische beslissingen van Westtoer. Om aan dit probleem van gemeentelijke onder- 6 B-project interbestuurlijke samenwerking

13 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen vertegenwoordiging te verhelpen, zijn regionale adviescomités ingericht in de vier streken waarbinnen Westtoer actief is. Alle gemeenten zijn in die comités vertegenwoordigd via een mandataris of iemand aangeduid door de gemeente. En de voorzitter van dat adviescomité heeft dan een zetel in de raad van bestuur van Westtoer. En via de overblijvende mandaten is dan de private sector vertegenwoordigd zoals de horeca. Het probleem van die adviescomités is uiteraard dat zij er zijn om advies te geven en niet om te beslissen maar uiteraard hangt hun rol ook sterk af van de voorzitter van het comité. Ook probeert Westhoekoverleg de gemeentelijke vertegenwoordiging beter te organiseren door jaarlijks een vergadering in te richten voor de colleges van de deelnemende gemeenten. Algemeen (Gebiedsbrede focusgroep): Beoordeling van de VZW: - Voordelen van de VZW zijn de soepelheid en flexibiliteit ervan. - Vanuit bestuursoogpunt bekeken is de VZW niet de beste keuze want die vorm is niet gemaakt om er een publieke functie mee te vervullen. Een VZW is typisch een privaatrechtelijke vorm: mensen die zich verenigen voor een bepaald doel. Het is niet echt een instrument om mee te gaan besturen zoals een autonoom gemeente- of provinciebedrijf of een interlokale vereniging. Bij wijze van voorbeeld kan gedacht worden aan de VZW Sportbeheer die in Poperinge eind vorige legislatuur is afgeschaft. In die VZW zaten de helft particulieren uit de sportsector en de helft politici. De gemeentelijke meerderheid zat in die VZW als minderheid en bijgevolg droeg het bestuur financiële verantwoordelijkheid voor zaken die het eigenlijk niet in handen had Politici en ambtenaren in interbestuurlijke samenwerking CO7: De raad van bestuur van de projectvereniging bestaat uit 14 politici (helft meerderheid, helft minderheid), voorbereiding van de raad door een voorbereidend comité met raadgevende experten waaronder de provinciale gebiedswerker cultuur Probleem van politieke desinteresse. Bijgevolg beslist het comité dat de raad van bestuur van de projectvereniging voorbereidt eigenlijk wat er gebeurt die beslissingen betreffen zaken die ook in gemeenteraden aan bod komen zoals anciënniteit van personeel, aankopen etc. Een ambtenaar moet gedekt worden en in CO7 is dat eigenlijk niet het geval. De handtekening is er wel, strikt juridisch is het dus in orde. Ingeval van CO7 is er de vraag tot financiële bijdrage. Eenmaal politici die knoop hebben doorgehakt, is de zaak voor hen gesloten. Dan zeggen ze: werk maar met dat geld. Westhoek Streekmuseum: Geen probleem van politieke desinteresse vanuit de 2 gemeenten die er oorspronkelijk bij betrokken waren (Veurne en Alveringem). Ook de schepenen van cultuur volgen de vergaderingen van de VZW in de mate van het mogelijke. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat er aan de samenwerking een duidelijk lokaal initiatief ten grondslag lag. Het is af te Wayenberg, De Rynck & Voets 7

14 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen wachten hoe dit gaat evolueren eenmaal de groep van samenwerkende musea wordt uitgebreid. Westhoeksportoverleg: Politieke interesse is OK: politici laten de ambtenaren doen zolang ze binnen het budget blijven. Ne.St.O.R.: Gestart als een pilootproject, mede ondersteund vanuit de provincie. De provincie was wel niet de vierde partner van de samenwerkingsovereenkomst die werd afgesloten tussen de drie initieel betrokken OCMW-besturen. VZW Schuldbemiddeling: Het probleem van de politici die al in zoveel samenwerkingsverbanden zetelen, werd omzeild door vooral ambtenaren naar de algemene vergadering af te vaardigen. Die ambtenaren hebben allemaal een mandaat gekregen van hun raad om beslissingen te nemen. En dan is er ook geen probleem naar continuïteit. Regionale sociale verhuurkantoren: Provinciale politici zitten momenteel niet in het bestuur van de drie regionale sociale verhuurkantoren van de Westhoek die elk een VZW-structuur hebben. In de toekomst wil men hierin verandering brengen. Ingeval van een VZW-structuur kan dit vrij eenvoudig door de statuten ervan aan te passen. Ingeval van een OCMW-vereniging zou dit weer moeilijker gaan. Regionale welzijnsraden: Voor de twee welzijnsraden geldt dat men bezig is/was met begeleiding van lokale besturen in het kader van het lokaal sociaal beleid vanuit hun kernopdracht om overleg te organiseren tussen welzijnsdiensten en dit zowel privaat als openbaar en intersectoraal. De provincie heeft erop aangestuurd om die ondersteuning tot een opdracht te maken van de welzijnsraden. Er is een samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie en de welzijnsraden waarin jaarlijks een vijftal inhoudelijke taken worden bepaald en dat lokaal sociaal beleid is een taak voor alle welzijnsraden. Intussen heeft de Vlaamse overheid het initiatief genomen eind vorig jaar om regionale organisaties te zoeken die 50 uur procesbegeleiding geven aan elk lokaal bestuur. In de Westhoek zijn beide welzijnsraden voor deze opdracht gevraagd. Daardoor is er voor de eerste keer een rechtstreekse opdracht en dus link van de Vlaamse overheid ten aanzien van de regionale welzijnsraden. Om die dubbele opdracht vanuit de provincie en de Vlaamse overheid vorm te geven, is gekozen voor een regionale stuurgroep waarin de schepenen van sociale zaken en de OCMW voorzitters samen zitten. En daarnaast is er een werkgroep van ambtenaren opgericht, meestal uit OCMW en gemeente. Door dit zo op te splitsen (mandatarissen versus ambtenaren) werkt dit goed. 8 B-project interbestuurlijke samenwerking

15 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen De vorm is in de statuten vastgelegd en ook bewust beredeneerd. Er is toen beslist om de raad van bestuur samen te stellen uit mensen die in het veld werkzaam zijn. Daar is toen niet gekozen voor politici want er zijn meer private welzijnsorganisaties dan publieke. En het is ook niet altijd het directieniveau dat afgevaardigd is in de raad van bestuur. Men wilde dat er echt wel over de inhoud van maatschappelijk werk, over sociaal beleid zou worden gepraat. En dan is het beter om een maatschappelijk werker te sturen. Regionale landschappen: Zowel politici als ambtenaren aanwezig in de regionale landschappen. Er zijn een aantal lokale politici die sterk hun stempel drukken op de samenwerking. Dit is ook nodig want er kan geen draagvlak zijn zonder dat politici mee in het verhaal zitten. Bij de aanwezige politici is er af en toe de nood om enkel onder mekaar samen te zitten en te kijken: hoe gaan we het nu aanpakken? Ruilverkavelings- en landinrichtingscomité en natuurinrichtingsprojecten: De comités zijn vooral ambtelijk bevolkt. Bekkenbesturen en waterschappen: Het water is een niet volledig ambtelijk verhaal omdat mandatarissen in de bekkenbesturen betrokken zijn. Zij nemen de finale beslissingen in de planvorming van het bekkenbeheerplan en uiteindelijk is het de Vlaamse regering die finaal de bekkenbeheerplannen moet goedkeuren. Politieke betrokkenheid in bijvoorbeeld de regionale landschappen gebeurt vooral ten behoeve van die landschappen maar i.v.m. het water gebeurt dit vooral ten behoeve van positiebescherming, macht en bevoegdheidsafbakening. Politici zijn maar warm te maken voor het water indien ze voldoende betrokken worden. Initieel was er in het huishoudelijk reglement voor het waterschap voorzien dat er een ambtelijk werkgroep zou zijn en dan een soort van bestuur dat ging beslissen. Vanuit de polder is ervoor gepleit om die twee samen te voegen, niet om eerst de ambtenaren iets te laten uitwerken en dan maar te zien wat het wordt. Politici en ambtenaren gaan nu dus samenwerken. Dat is goed want er is een mix van politici en ambtenaren nodig zoals in de vroegere bekkencomités. Toen zaten politici en ambtenaren daar samen maar indien de aanwezige politici daar toen niet terugkoppelden naar hun collegamandatarissen, dan wist men gewoon niet wat er in het comité gebeurde. Algemeen (Gebiedsbrede focusgroep): Er wordt een zekere verschuiving erkend naar de ambtelijke, professionele kant ingeval van interbestuurlijke samenwerking. De situatie is dan deze van ambtenaren die een zekere autonomie hebben en dan hun bestuur overtuigen. CO7 is hier een voorbeeld van. Dit is niet direct een probleem. Er is niets verkeerds aan een ambtenaar die zijn bestuur probeert te overtuigen. Ingeval van CO7 wordt die verschuiving in ambtelijke richting alvast niet ervaren als negatief want alle beslissingen worden uiteindelijk toch genomen door de raad van bestuur. En Wayenberg, De Rynck & Voets 9

16 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen al de beslissingen gaan meestal vooraf door een gesprek tussen de verantwoordelijke ambtenaar en schepen. Lokale topambtenaren zouden wel meer feedback moeten krijgen van de ambtenaren die in samenwerkingsverbanden functioneren. De aanwezigheid van politici in samenwerkingsverbanden is heel belangrijk. Vanuit de provincie blijft de politiek soms toch op de achtergrond, wat interbestuurlijke samenwerking in de Westhoek betreft Private actoren in interbestuurlijke samenwerking Westhoek Streekmuseum: Dit is een vorm van PPS (betrokkenheid private musea) met de nuance dat er een sterke rol is van de gemeenten vanaf het begin. VZW Schuldbemiddeling: Er zijn een aantal CAW s lid van de raad van bestuur maar die zitten er wel in een minderheidspositie. Regionale sociale verhuurkantoren: Er zit een private partner in de VZW-structuur onder de vorm van de regionale welzijnsraad die de private partners vertegenwoordigt. Regionale welzijnsraden: De welzijnsraden in de Westhoek brengen private en publieke welzijnsactoren samen, waaronder ook uit gemeente en OCMW. Er zijn wel meer private organisaties dan publieke vertegenwoordigd in de welzijnsraden. Regionale landschappen: De aanwezigheid van private partners wordt door publieke partners gezien als een meerwaarde. Nieuwe ideeën worden erdoor aangedragen, zij zorgen voor een kritische noot in het verhaal maar telkens op een opbouwende manier. Westtoer: Private partners hebben mandaten in de raad van bestuur van het autonoom provinciebedrijf. 10 B-project interbestuurlijke samenwerking

17 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen Totstandkoming van de interbestuurlijke samenwerking CO7: Projectvereniging met 7 gemeenten, gestart vanuit de gemeenten maar direct met de hulp van de provincie. Er was een provinciaal reglement waarmee de pot middelen kon worden verdubbeld. De gemeenten voelden direct de nood om de samenwerking te structureren: gestart als een feitelijke vereniging en dan gestructureerd tot een projectvereniging. Waarom? Men wilde personeel aanwerven en het geheel toch goed beheersbaar houden en dan is de projectvereniging de makkelijkste vorm uit het IGS decreet. Westhoek Streekmuseum: De provincie is de initiatiefnemer geweest om de drie musea samen te brengen en nu ook om de uitbreiding te realiseren. De meerwaarde die men oorspronkelijk voor ogen had, was een gezamenlijke erkenning, dus een structurele werkingssubsidie van de Vlaamse Gemeenschap. Dit werd ook doorkruist door het feit dat één van de drie musea die meerwaarde alleen heeft kunnen bereiken. Dus de meerwaarde is dan moeten herbekeken worden de meerwaarde ligt nu in de sterkere promotie en het samenbrengen van meer financiering, ook een gezamenlijk profiel, gezamenlijke huisstijl en communicatie. En dan gezamenlijke producten zoals een bezoekersgids voor elk museum die dan wordt samengebracht in een box die op de markt wordt gebracht. Ook het afstemmen van openingsuren, dit is coördinatie. Het eerstgenoemde is dan veeleer collaboratie, dus marketing, beeldvorming etc. Westhoeksportoverleg: Een jong initiatief, stimulans vanwege de provincie. Ne.St.O.R.: Gestart als project van 3 OCMW besturen, mede ondersteund vanuit de provincie en door onderzoek naar leefbaarheid in de Westhoek. Europese subsidies werden aangevraagd en verkregen evenals subsidies van de provincie. VZW Schuldbemiddeling: Al jaren is er binnen het OCMW Langemark-Poelkapelle een erkende dienst budget-begeleiding en schuldbemiddeling. Bij de sociale dienst groeide gaandeweg de nood aan structurele ondersteuning van die dienst door juristen. Maar als klein bestuur is het niet mogelijk om een voltijds jurist aan te werven. Die behoefte was er niet alleen in Langemark-Poelkapelle maar ook in andere besturen. Maar in het kader van de bestaande wetgeving was het heel moeilijk om in dit verband te gaan samenwerken: er moet daarvoor een kader zijn en één bestuur moet uiteindelijk de jurist in kwestie aanwerven. Er waren pogingen om dit te doen tussen Langemark-Poelkapelle, Zonnebeke en Wervik maar uiteindelijk is dit niet gelukt. Vanuit het Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen zijn besturen samengebracht rond Wayenberg, De Rynck & Voets 11

18 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen schuldbemiddeling en van daaruit is er de aanwerving gevolgd van een jurist. Na een tijd bleek het aantal personeelsleden van die schuldbemiddeling groter dan het Welzijnsconsortium en daar kwam dan een onevenwicht met die raden van bestuur. Wat is dan gebeurd vorig jaar? Er is dan een eigen VZW Schuldbemiddeling opgericht. Regionale sociale verhuurkantoren: Volgens het decreet op de sociale verhuurkantoren moet er gekozen worden tussen een VZW of een OCMW-vereniging. De keuze is gemaakt voor een VZW-structuur. Regionale welzijnsraden: Regionale welzijnsraden zijn ontstaan vanuit een impuls van de Vlaamse overheid naar provincies toe om regionaal welzijnsoverleg te voorzien als een functie. De provincie West- Vlaanderen heeft ervoor gekozen om deze functie gebiedsdekkend in te richten en via een VZW-structuur. Even is er nog een tussenvorm geweest waarbij de provinciale gebiedswerker voor leefbaarheid en welzijn het overleg trok. Na verloop van tijd is de keuze gemaakt voor een VZW-structuur, met uitzondering van het Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen. Waarom die keuze? Omdat het provinciale beleid niet altijd strookte met de signalen die van onderuit kwamen, van private en publieke partners, en men daar constant een spanningsveld voelde. Met private VZW s dacht men een formule te hebben die beter kon ingaan op de noden van de regio. Westhoekpersoneel: De provincie en de West-Vlaamse Intercommunale (WVI) hebben bij drie Westhoek-gemeenten de nood gedetecteerd tot een intergemeentelijke milieuambtenaar: bij Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge en Houthulst. Provincie en WVI hebben ook samen een oplossing bedacht voor die nood. Die oplossing stond bekend onder de InterGemeentelijke Milieu-Ambtenaar (IGMA) en bestond erin dat een milieudeskundige werd aangeworven, opgeleid en begeleid door de WVI maar met de expliciete bedoeling om enkel tewerkgesteld te worden ten behoeve van de drie voormelde Westhoekgemeenten. Dit alles gebeurde in 2002 en werd geformaliseerd mits het afsluiten van een samenwerkingsovereenkomst tussen de WVI en de drie betrokken gemeenten naast een afsprakennota m.b.t. het takenpakket van de ambtenaar in kwestie. Formeel bekeken was de provincie West-Vlaanderen hier enkel indirect bij betrokken gegeven haar participatie in de WVI. 5 Gaandeweg ontstond de nood aan nog meer intergemeentelijk personeel en dit niet alleen bij Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge en Houthulst. Dit leidde tot de oprichting van West-hoekpersoneel, een interlokale vereniging die alle gemeenten verenigt waar intergemeentelijk personeel werkzaam is. 5 Tot op heden is de provincie West-Vlaanderen een belangrijke aandeelhouder van de West-Vlaamse Intercommunale Dienstverlenende Vereniging (WVI) die bekend staat als een provinciaal kind. Daartoe is een verlenging aangevraagd van de termijn waarbinnen overeenkomstig het decreet van 6 juli 2001 op de intergemeentelijke samenwerking de provinciale kapitaalsinbreng in een dienstverlenende vereniging diende beperkt te worden tot maximaal 20 %. Die termijn is afgelopen met ingang van 1 januari Ingeval van de WVI is evenwel een eenmalige verlenging van deze provinciale kapitaalsbeperking verkregen tot 1 januari B-project interbestuurlijke samenwerking

19 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen Regionale landschappen: Vandaag zijn de regionale landschappen opgericht overeenkomstig het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (B.S. 10 januari 1998) en diverse uitvoeringsbesluiten ervan. In het bijzonder gaat het om: het besluit van de Vlaamse regering van 8 december 1998 tot vaststelling van de regelen voor de voorlopige en definitieve erkenning van regionale landschappen, (B.S. 12 februari 1999) en het besluit van de Vlaamse regering van 11 mei 1999 tot wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 8 december 1998 tot vaststelling van de regelen voor de voorlopige en definitieve erkenning van regionale landschappen, (B.S. 24 juni 1999). Voor de totstandkoming van die Vlaamse regelgeving waren er ook al regionale landschappen actief. Ruilverkavelings- en landinrichtingscomité en natuurinrichtingsprojecten: Dit zijn drie instrumenten voor interbestuurlijke samenwerking van de Vlaamse LandMaatschappij (VLM) die allen sterk in de regelgeving zijn verankerd. Bekkenbesturen en waterschappen: In Vlaanderen is er geen sprake van integratie maar van een ongelofelijke versnippering van allerlei organisaties en diensten die bij waterbeleid betrokken zijn. De decreetgever heeft dit willen oplossen door een reorganisatie maar dit is niet gelukt. Waarom niet? Omdat al die waterbeheerders niet bereid waren om hun actieterrein prijs te geven. Het Vlaams Gewest wil waterlopen categorie 1 behouden. De havenbedrijven vormen een apart verhaal. De provincies zeggen: de tweede categorie afschaffen kan niet. Dus alles i.v.m. de onbevaarbare waterlopen is eigenlijk gebleven zoals het was naar organisatie en uitvoering toe. Het decreet heeft dan eigenlijk verschillende structuren in het leven geroepen. Vroeger waren er bekkencomités, dat was ambtelijk overleg. Nu is er het bekkenbestuur waarin de mandatarissen zitten. Daarnaast is er het bekkensecretariaat, samengesteld uit een kerngroep van ambtenaren + het ambtelijk overleg, het vroegere bekkencomité. En dan is er een bekkenraad, een overlegorgaan waarin alle sectoren zijn samengebracht. Al die structuren hebben tot doel om de coördinatie, de samenwerking te bevorderen, te zorgen voor meer afstemming en overeenstemming. Daarnaast heeft men waterschappen gemaakt. Westtoer: In 2000 richtte de provincie Westtoer op. Dit is een autonoom provinciebedrijf voor toerisme en recreatie dat het taakdomein overnam van drie voorheen apart opererende structuren in de toeristische sfeer: de provinciale cel voor toerisme, de VZW Westtoerisme en de VZW Westvlaamse Vereniging voor de Vrije Tijd. De activiteiten van deze drie werden op initiatief van de provincie dus samengebracht in Westtoer vanuit de overtuiging dat hierdoor meer efficiënt en effectief zou kunnen worden gewerkt rond toerisme. Wayenberg, De Rynck & Voets 13

20 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen Feitelijke versus formele werking van de interbestuurlijke samenwerking CO7: De provincie is niet formeel vertegenwoordigd in de raad van bestuur van CO7. Vanuit CO7 kan de provincie wel niet worden gemist omwille van haar inhoudelijke ondersteuning. Formeel is CO7 dus geen vorm van interbestuurlijke samenwerking, feitelijk wel. Westhoek Streekmuseum: De drie samenwerkende musea en de provincie hebben een overkoepelende VZW opgericht en via een achterpoortje zijn de gemeenten daar dan ook mee in opgenomen. Dat achterpoortje bestond erin dat gemeentelijke mandatarissen aan de VZW konden meewerken maar zonder stemrecht. In de praktijk draait de samenwerking om een aantal mensen en soms wordt dan bijna vergeten om de algemene vergadering samen te roepen. Voor dit project wordt meer geloofd in de vorm van een overlegstructuur: de mensen rond tafel en de zaken bespreken. Maar als we Vlaamse of Europese middelen willen aantrekken, dan is het meestal opgelegd om een formele structuur te hebben. Dus ja, de VZW zou hier kunnen weggelaten worden omdat de provincie veel taken op zich neemt zoals het zoeken naar financiering. Maar uiteraard doet de provincie dat niet voor alle samenwerkingsverbanden. Het is een beleidskeuze van de provincie om dit te doen. Westhoeksportoverleg: Het gaat om een interlokale vereniging waar de provincie en BLOSO formeel niet bijzitten. Geen gemis dat noch provincie noch BLOSO formeel in de structuur zitten. De provincie en zowel BLOSO bieden wel ondersteuning, vooral naar materiaal toe. Het is wel zo dat de vraag tot ondersteuning komt van de gemeenten, het is niet zo dat de bovenlokale besturen zelf naar de gemeenten toegaan. Ne.St.O.R.: Ondersteuning vanuit de provincie bij opstart en financiering van project. Provincie wel geen vierde partner van samenwerkingsovereenkomst die werd afgesloten tussen de drie initieel betrokken OCMW besturen. Geen probleem dat de provincie niet formeel betrokken is in het samenwerkingsverband, er kan altijd een beroep op worden gedaan. Gelijkaardig zijn het Westhoekoverleg tussen de OCMW voorzitters en de burgemeesters: formeel is de provincie er niet bij betrokken maar feitelijk wel. Regionale sociale verhuurkantoren: Provinciale politici zitten momenteel niet in het bestuur van de drie regionale sociale verhuurkantoren van de Westhoek. De provinciale gebiedswerker welzijn en leefbaarheid zit wel als waarnemer in de drie raden van bestuur. 14 B-project interbestuurlijke samenwerking

21 Kwalitatieve analyse: verslagen focusgroepen Er is een grote kloof tussen de praktijk en het bestuur ingeval van de regionale sociale verhuurkantoren. De praktijk betreft hoe het sociaal verhuurkantoor dagdagelijks werkt en dan zijn er veel contacten met maatschappelijk werkers. Het bestuur van de VZW staat volledig naast die praktijk met OCMW-voorzitters en raadsleden die slechts een paar keer per jaar samenkomen. Regionale welzijnsraden: De twee regionale welzijnsraden uit de Westhoek zijn ingericht op initiatief van de provincie. Formeel is de provincie geen lid van die raden. Wel is er een dubbele link tussen beide raden en de provincie: enerzijds via de raad van bestuur/algemene vergadering waarin de provincie met raadgevende stem zetelt en anderzijds via het feit dat binnen het provinciale team welzijn iemand is aangeduid om de regionale welzijnsraden permanent te ondersteunen. Tussen de provincie en elke welzijnsraad wordt ook een samenwerkingsovereenkomst afgesloten waarin jaarlijks een vijftal opdrachten voor de raden worden bepaald zoals de opdracht rond lokaal sociaal beleid. Ook levert de provincie mee ideeën aan waarrond in de regionale welzijnsraden wordt gewerkt. Regionale landschappen: Sinds hun ontstaan zijn de beide regionale landschappen in de Westhoek sterk geëvolueerd en dit wordt niet geheel erkend vanuit het Vlaamse niveau. Er is gestart vanuit een natuurinsteek maar nu is er ook een hele module monumenten en landschappen aan gekoppeld, een module beheerovereenkomsten met de Vlaamse LandMaatschappij (VLM). De (Vlaamse) Afdeling Natuur, de voogdijoverheid t.o.v. de regionale landschappen, vindt dan dat de regionale landschappen te breed gaan en dat ze zaken doen die niet strikt donkergroen zijn. Er is dus een spanningsveld tussen een feitelijk verbrede werking en een in de regelgeving vastgelegde vrij enge werking. Ruilverkavelings- en landinrichtingscomité en natuurinrichtingsprojecten: Regionale landschappen zijn niet betrokken bij landinrichting en ruilverkaveling want daarvoor is er geen wettelijke voorziening. Wel wordt vastgesteld dat de ambtenaren van VLM veel naar de fora van de regionale landschappen komen om hun plannen daar voor te leggen en dit wordt geapprecieerd. En er wordt ook rekening gehouden met opmerkingen en vragen die vanuit de regionale landschappen komen. Bekkenbesturen en waterschappen: Decretaal bekeken heeft de provincie de waterschappen als tool gekeken en geprobeerd om die te sturen. Via het Westhoekoverleg is gezegd: neen, wij willen dit zelf in handen nemen. Wij willen dit zelf bepalen en het secretariaat ervan moet dan ook worden waargenomen. Wayenberg, De Rynck & Voets 15

22 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek bestuurlijke organisatie Vlaanderen Het delicate karakter van integraal waterbeheer: art. 1 van het decreet op het integraal waterbeheer zegt dat polders zich moeten inschrijven in dat integraal waterbeheer. Maar als daar geen controle op is, en de polder doet dit niet, tja dan is dit zo. Neem het voorbeeld van de Kerkevaart: die loopt wel door natuurgebied maar de polder doet zijn goesting ermee, ook al heeft de polder een waterhuishoudingsplan. Want los van dit plan kan de polder nog steeds vrijblijvend beslissen wat die doet als er zelf voor wordt gefinancierd Vlaamse overheid in interbestuurlijke samenwerking CO7: Enkel financiële ondersteuning. Op dit moment zijn er subsidies van de Vlaamse overheid op basis van het 1 euro 1 euro principe: wat de gemeenten geven, wordt verdubbeld door de Vlaamse overheid. Men zit nu aan het maximum van 0,3 euro per inwoner. Daarnaast is er Vlaamse subsidiëring van de archeologische werking die binnen CO7 zit: men krijgt euro voor de twee projectcoördinatoren, voor de beeldbank. Dus er zijn drie personeelsleden van CO7 die alle drie volledig gefinancierd worden door Vlaanderen. Westhoek Streekmuseum: Financiering van de overkoepelende VZW: het vroegere museumdecreet, later erfgoeddecreet, stuurde aan op een samenwerking van verschillende musea om samen erkend te worden. Dit is geprobeerd en er is aangeklopt bij de Vlaamse overheid om het traject naar een fusie van die drie musea mee te financieren. Dat was een traject van 3 jaar en er konden Vlaamse subsidies voor verkregen worden. In eerste instantie was dit goedgekeurd maar die aanvraag moet ieder jaar worden hernieuwd. Het eerste jaar werd goedgekeurd maar het tweede jaar niet meer. Ondertussen was er die decreetwijziging van het museum- naar het erfgoeddecreet. Er was ook een coördinator aangetrokken, personeelslid van de provincie die uitbesteed wordt aan de VZW. Maar de Vlaamse Gemeenschap financierde die niet langer en er ontstond een financieel probleem om die coördinator te kunnen houden en het hele project verder te financieren. Daarvoor is dan een effort gedaan, verschuiving van middelen binnen de provincie. Er waren ook nog Europese middelen. Westhoeksportoverleg: BLOSO niet formeel in de structuur van de samenwerking, wel ondersteuning en dit vooral naar materiaal toe. Ne.St.O.R.: De Vlaamse overheid is hier eigenlijk niet bij betrokken, hooguit als tussenschakel voor Europese subsidies. Wel een eenmalige startsubsidie verkregen van Mieke Vogels indertijd. 16 B-project interbestuurlijke samenwerking