BEPERKT AKOESTISCH ADVIES VOOR KINDERDAGVERBLIJVEN KINDERDAGVERBLIJF SPEELPALEIS VAN CORTBEEMDELEI 237 TE ANTWERPEN

Transcriptie

1 VINÇOTTE nv Jan Olieslagerslaan Vilvoorde België tel: brussels@vincotte.be Onze gegevens Referentie : (Speelpaleis) Contactpersoon : Martijn Verellen Uw gegevens Referentie : Contactpersoon : Stephanie Van der Stuyft Stad Antwerpen T.a.v. Stephanie Van der Stuyft Grote Markt Antwerpen Interventiegegevens Plaats: Van Cortbeemdelei 237, Antwerpen Datum: 18 maart 2017 Uitgevoerd door: M. Verellen Inlichtingen document Datum : 22/03/2017 Aantal bladzijden: 11 Bijlage(n) : geen BEPERKT AKOESTISCH ADVIES VOOR KINDERDAGVERBLIJVEN KINDERDAGVERBLIJF SPEELPALEIS VAN CORTBEEMDELEI 237 TE ANTWERPEN Maatschappelijke zetel: Jan Olieslagerslaan Vilvoorde België BTW BE RPR Brussel BNP Paribas Fortis: BE BIC: GEBABEBB

2 pagina 2 van 11 Inhoud 1. OMSCHRIJVING VAN DE OPDRACHT BESCHRIJVING VAN DE RUIMTES POLYVALENTE RUIMTE LEEFGROEPRUIMTE TAMBOERIJN FOTO S TER ILLUSTRATIE VAN DE RUIMTES: GEWENSTE SITUATIE MEETVOORWAARDEN NAGALMTIJDSMETINGEN MEETINSTRUMENTEN MEETPERIODE MEETMETHODE LIGGING VAN DE MEETPOSITIES ALGEMENE VUISTREGELS VOOR RUIMTE-AKOESTIEK RESULTATEN NAGALMTIJDSMETINGEN POLYVALENTE RUIMTE LEEFGROEPRUIMTE TAMBOERIJN ADVIES Bijlagen geen

3 pagina 3 van OMSCHRIJVING VAN DE OPDRACHT Op vraag projectleider stadsbeheer Stephanie Van der Stuyft van Stad Antwerpen werd er door Vinçotte nv een voorbezoek uitgevoerd om klachten van werknemers over de ruimteakoestiek van de polyvalente ruimte in kinderdagverblijf Speelpaleis te onderzoeken. Ter evaluatie van de huidige situatie werden tijdens het voorbezoek reeds nagalmtijdmetingen uitgevoerd. Deze situatie wordt vergeleken met de gewenste situatie. Verder worden er in deze studie geen kwantitatieve berekeningen gemaakt. 2. BESCHRIJVING VAN DE RUIMTES Kinderdagverblijf Het Speelpaleis is gelegen Cortbeemdelei 237 te Antwerpen. Het advies handelt over de polyvalente ruimte, die zowel de inkom, de buggyparkeerplaats, de gang als de achterste speelruimte omvat. Ter informatie en ter referentie werd ook de naglmtijd in de leefgroepruimte Tamboerijn gemeten polyvalente ruimte De polyvalente ruimte omvat zowel de inkom, de buggyparkeerplaats, de gang als de achterste speelruimte. Het is een open geheel. Er ligt linoleum op de vloer. Verder bestaan de wanden en het plafond uit geschilderde bezetting en glas. Bij de inrichting werden speeltuigen en zetels uitgevoerd in vernist hout en met plastiek overtrokken zachte kussens. Deze materialen zijn eenvoudig in gebruik en in onderhoud, maar absorberen weinig geluid leefgroepruimte tamboerijn De leefgroepruimte Tamboerijn is 1 grote open ruimte. Er is een akoestisch plafond voorzien wat over de volledige ruimte voor de geluidsabsorptie zorgt. Verder ligt er linoleum op de vloer en bezetsel op de muren. De achterwand bestaat uit een grote glaspartij. Bij de inrichting werden speeltuigen, zetels en meubels uitgevoerd in vernist hout en met plastiek overtrokken zachte kussens. Deze materialen zijn eenvoudig in gebruik en in onderhoud, maar absorberen weinig geluid.

4 pagina 4 van Foto s ter illustratie van de ruimtes: foto: buggyparkeerplaats foto: voorste polyvalente ruimte, inkom en zicht op de balie foto: gang tussen 2 polvalente speelruimtes foto: achterste polyvalente speelruimte foto: leefgroepruimte Tamboerijn foto: leefgroepruimte Tamboerijn

5 pagina 5 van GEWENSTE SITUATIE Zoals door Stad Antwerpen wordt aangegeven op het e-loket van ondernemen in Antwerpen: gebruik zo veel mogelijk absorberende materialen bij de afwerking en inrichting van de ruimte. In de huidige situatie is er geen enkel goed akoestisch absorberend materiaal aanwezig in de volledige polyvalente ruimte. Om een concrete waarde te kunnen geven voor de gewenste nagalmtijd in een speelruimte van een kinderopvang, verwijzen we naar een kleuterspeelruimte uit de norm NBN S , Akoestische criteria voor schoolgebouwen (2012). De normale eis voor een ongemeubelde speelruimte in een kleuterschool gebouwd na 2012 bedraagt 0.6 seconden. De verhoogde eis bedraagt 0.5 seconden. Voor een bemeubeld gebouw wordt de nagalmtijd nog eens 10 % korter ingeschat. De nagalmtijd in het kinderdagverblijf tussen de 0.5 en 0.6 seconden moeten bedragen om aan de normale eis van akoestisch comfort te voldoen. De waarde van 0.5 tot 0.6 seconden geldt hier slechts als streefwaarde. Aangezien het hier niet om een kleuterschool nieuwer dan 2012 gaat, is deze norm niet afdwingbaar.

6 pagina 6 van MEETVOORWAARDEN NAGALMTIJDSMETINGEN 4.1. Meetinstrumenten De volgende instrumenten werden gebruikt bij het uitvoeren van de metingen: Omschrijving Merk Type N serie N Vnv Hand-held Analyser Bruël & Kjaer /2 Microphone 1/2" prepolarised Bruël & Kjaer Sound level Calibrator Bruël & Kjaer /9 De geluidsmeter werd gekalibreerd voor de metingen Meetperiode Alle metingen werden uitgevoerd op zaterdag 18 maart 2017 tussen 9 en 11, wanneer er geen activiteit was in het kinderdagverblijf Meetmethode De nagalmtijd is de tijd waarin het geluidsniveau in een gesloten ruimte 60 db zakt na het uitzetten van een constante geluidsbron of na een impulsgeluid zoals een klap of een ploffende ballon. Deze parameter bepaalt in grote mate de akoestische beleving in een ruimte en heeft rechstreeks invloed op het achtergrondgeluidsniveau in een open kantoor, de spraakverstaanbaarheid en het akoestisch comfort. De nagalmtijd in de ruimte werd bepaald door middel van een impulsief geluid, geproduceerd door een slag van de contract manager van Vinçotte nv. De snelheid waarmee het geluidsniveau afneemt werd hiermee bepaald op 3 ontvangerpunten met elk 2 tot 4 verschillende bronposities. De nagalmtijd werd bepaald in de 1/3 oktaafbanden van 100 Hz tot en met 5000 Hz. De bepaling van de nagalmtijd gebeurt rechstreeks in de geluidsanalyser Bruël & Kjaer type 2270.

7 pagina 7 van Ligging van de meetposities De geluidsmeter werd in de polyvalente ruimte op 3 verschilde meetposities opgesteld en in de leefgroep tamboerijn slechts op 1 meetpositie, aangezien er hier geen problemen gemeld waren. De meetposities van de polyvalante ruimte werden als volgt benoemd: inkom gang achterste poly Het meetpunt in de leefgroep tamboerijn kreeg volgende naam: tamboerijn Volgende fotos geven de meetposities weer: foto: meetpunt inkom foto: meetpunt achterste poly foto: meetpunt gang Voor elke meetpositie werden 2 tot 4 bronposities gebruikt. foto: meetpunt tamboerijn

8 pagina 8 van ALGEMENE VUISTREGELS VOOR RUIMTE-AKOESTIEK Wanneer spraakverstaanbaarheid belangrijk is, zijn de oktaafbanden van 500 Hz, 1000 Hz en 2000 Hz de belangrijkste frequentiegebieden. Dit zijn namelijk de meest voorkomende frequenties in de menselijke spraak. 250 Hz en 4000 Hz zijn ook aanwezig in de spraak, maar zijn minder essentiëel voor de spraakverstaanbaarheid. Reflecties die binnen de 50 milliseconden na het directe geluid bij de ontvanger/luisteraar aankomen verbeteren de spraakverstaanbaarheid. Op 50 milliseconden legt het geluid ongeveer 17 meter af. Reflecties dicht bij de spreker of dicht bij de luisteraar zijn bijgevolg positief voor de spraakverstaanbaarheid, reflecties ver van de spreker of ontvanger zijn hiervoor negatief. Klassieke geluidsabsorberende materialen zoals minerale wol of melamineschuim absorberen beter de hoge frequenties dan de lage frequenties. Hoe dikker de absorberende laag en hoe zwaarder de platen (grotere dichtheid), hoe beter lage frequenties absorberen. Hoe dunner de laag en hoe lichter het materiaal, hoe minder lage frequenties geabsorbeerd worden. Om lage frequenties te absorberen kan ook gebruikt worden gemaakt van plaatmateriaal (eventueel met openingen) met een laag minerale wol achter. Door de optimalisatie van de dichtheid en dikte van de minerale wol in combinatie met de afmetingen van de openingen kan de absorptie geoptimaliseerd worden voor 1 bepaald frequentiegebied. Dit moet deskundig geplaatst worden om goede resultaten te behalen. De optimale plaats om absorptie aan te brengen is niet rechstreeks op de muur, maar op een korte afstand van de muur. Deze afstand is optimaal voor een vierde van de golflengte. De golflengte van een geluidsgolf met een frequentie van 850 Hz is 40 cm, dus is een ruimte van 10 cm achter de absorptie ideaal. Voor muur- en vloerabsorptie is dit vaak niet haalbaar, maar bijvoorbeeld bij gordijnen, een vals plafond of plafondeilanden is dit wel nuttig om rekening mee te houden. In lage frequenties treden ook soms staande golven op wanneer twee evenwijdige muren weinig absorberen. Het geluid wordt dan heen en weer geslingerd tussen deze muren. Dit geeft een grote variatie in geluidskwaliteit op verschillende plaatsen in de ruimte. Dit effect kan verkleind worden door het aanbrengen van geluidsabsorptie op minstens 1 van de evenwijdige muren. Een andere mogelijkheid is het plaatsen van objecten die de geluidsgolven kunnen breken, zoals (deels open) kasten of schermen of Om een bepaald equivalent absorptie-oppervlak te bekomen, kan ofwel gekozen worden voor een grote oppervlakte met een lagere absorptie-coëfficiënt ofwel een berperktere oppervlakte met een hogere absorptie-coëfficiënt. Absorptie die gelijkmatig verdeeld is over de ruimte, geeft minder variatie doorheen de ruimte in akoestische eigenschappen. Vermijd daarom het zeer absorberend maken van slechts 1 zijwand. Wanneer extra absorptie wordt aangebracht op bestaande wanden, wordt de bestaande absorptie vervangen door de aangebrachte. Bij het toevoegen van extra absorptie die niet op een bestaande wand is aangebracht, behoudt de wand de bestaande absorptie en is alle toegevoegde absorptie extra. Gebruik enkel materialen waarvan de akoestische absorptie goed gekend en gemeten werd in een onafhankelijk labo. Dit rapport behandelt enkel het akoestische aspect. Andere aspecten die belangrijk kunnen zijn zoals brandwerendheid, stabiliteit, esthetiek, hygiëne, moeten uiteraard ook bekeken worden alvorens over te gaan tot de uitvoering.

9 pagina 9 van RESULTATEN NAGALMTIJDSMETINGEN 6.1. Polyvalente ruimte De gemeten nagalmtijden zijn visueel weergegeven per 1/3 oktaafband in volgende grafiek: De lijnen in kleur zijn de nagalmtijden per meetpositie en de dikke zwarte lijn is het gemiddelde over de 3 meetposities. Aangezien de meeste absorptiegegevens van absorberend materiaal worden opgegeven in oktaafbanden, wordt in volgende tabel de gemiddelde nagalmtijd in de volledige polyvalente ruimte weergegeven in oktaafbanden: parameter oktaafband centrumfrequenties in Hz nagalmtijd in de polyvalente ruimte (s) De maximaal toelaatbare nagalmtijd voor onbemeubelde kleuterspeelruimtes in een moderne school is 0.6 seconden volgens NBN S akoestische criteria voor schoolgebouwen (2012). Een verhoging van 10% is toegelaten om de nauwkeurigheden van metingen en berekeningen te dekken. De waarde bij 1000 Hz en 2000 Hz liggen hier 3 keer zo hoog dan de norm voor een normaal akoestisch comfort. De langste nagalmtijden liggen in de frequentiebanden van 500, 1000 en 2000 Hz, wat net ook de belangrijkste frequenties zijn van de menselijke spraak, maar ook in alle andere frequentiebanden is de norm duidelijk overschreden. Het is daarom zeer duidelijk dat deze ruimte akoestisch niet geschikt is om kinderen in te laten spelen.

10 pagina 10 van Leefgroepruimte Tamboerijn Ter informatie werd ook een meting uitgevoerd in de leefgroepruimte van leefgroep tamboerijn. Aangezien hier geen klachten waren, werd slechts op 1 meetpositie en 3 bronposities gemeten. De gemeten nagalmtijden zijn visueel weergegeven per 1/3 oktaafband in volgende grafiek: Aangezien de meeste absorptiegegevens van absorberend materiaal worden opgegeven in oktaafbanden, wordt in volgende tabel de gemiddelde nagalmtijd in de leefgroepruimte van leefgroep tamboerijn weergegeven in oktaafbanden: parameter oktaafband centrumfrequenties in Hz Tamboerijn 1/ De maximaal toelaatbare nagalmtijd voor onbemeubelde kleuterspeelruimtes in een moderne school is 0.6 seconden volgens NBN S akoestische criteria voor schoolgebouwen (2012). Een verhoging van 10% is toegelaten om de nauwkeurigheden van metingen en berekeningen te dekken. De waarde bij 125 Hz, 250 Hz en 500 Hz voldoen hier aan de norm voor een normaal akoestisch comfort. De nagalmtijden in de 1000 Hz, 2000 Hz en 4000 Hz overschrijden de limietwaarde van de norm, maar de overschrijding is vele malen kleiner dan in de polyvalente ruimte. De belangrijkste absorptie van geluid gebeurt hier in het akoestisch plafond. Deze ruimte voldoet niet aan de norm voor speelruimtes in een kleuterschool, maar als er geen klachten zijn, lijkt het ons niet noodzakelijk, maar eventueel wel nuttig deze en gelijkaardige ruimtes mee aan te passen.

11 pagina 11 van ADVIES Op vraag projectleider stadsbeheer Stephanie Van der Stuyft van Stad Antwerpen werd er door Vinçotte nv een voorbezoek uitgevoerd om klachten van werknemers over de ruimteakoestiek van de polyvalente ruimte in kinderdagverblijf Speelpaleis te onderzoeken. Ter evaluatie van de huidige situatie werden tijdens het voorbezoek reeds nagalmtijdmetingen uitgevoerd. Deze situatie wordt vergeleken met de gewenste situatie. Verder worden er in deze studie geen kwantitatieve berekeningen gemaakt. Om een concrete waarde te kunnen geven voor de gewenste nagalmtijd in een speelruimte van een kinderopvang, verwijzen we naar een kleuterspeelruimte uit de norm NBN S , Akoestische criteria voor schoolgebouwen (2012). De normale eis voor een ongemeubelde speelruimte in een kleuterschool gebouwd na 2012 bedraagt 0.6 seconden. De verhoogde eis bedraagt 0.5 seconden. Voor een bemeubeld gebouw wordt de nagalmtijd nog eens 10 % korter ingeschat. De nagalmtijd in het kinderdagverblijf tussen de 0.5 en 0.6 seconden moeten bedragen om aan de normale eis van akoestisch comfort te voldoen. De waarde van 0.5 tot 0.6 seconden geldt hier slechts als streefwaarde. Aangezien het hier niet om een kleuterschool nieuwer dan 2012 gaat, is deze norm niet afdwingbaar. Volgende nagalmtijden werden opgemeten: parameter (eenheid) oktaafband centrumfrequenties in Hz nagalmtijd in de polyvalente ruimte (s) nagalmtijd in leefgroeplokaal tamboerijn (s) Volgend advies kan gegeven worden op basis van de resultaten in dit rapport: De polyvalente ruimte is akoestisch ongeschikt om kinderen in te laten spelen. De gemeten nagalmtijd is in een aantal frequentiebanden zelfs 3 keer de streefwaarde van 0.6 seconden uit de norm NBN S In de leefgroepruimte Tamboerijn en eventuele gelijke leefgroeplokalen kan extra absorptie nuttig zijn, maar ons inziens niet noodzakelijk als er geen klachten zijn. Wij blijven ter beschikking voor verdere vragen en opmerkingen. M. Verellen Contract Manager Acoustics Ing. S. Claes Product Manager Acoustics