ARCHIEVEN LANDAANWINNING EN BEDIJKING

Transcriptie

1 ARCHIEVEN LANDAANWINNING EN BEDIJKING Versie LANDELIJK NOORD-HOLLAND FLEVOLAND FRYSLÂN GRONINGEN LANDELIJK NATIONAAL ARCHIEF Inventaris van de archieven van de Ministeries voor Algemeene Oorlogvoering van het Koninkrijk (AOK) en van Algemene Zaken (AZ): Kabinet van de Minister-President (KMP), (1924) (1989) (Internationale betrekkingen) Betrekkingen op het gebied van landaanwinning en grondgebruik : Stukken betreffende de oprichting van het Internationaal Instituut voor Inpoldering, Landaanwinning, Cultuurtechniek en Grondgebruik ( ), 1 omslag 1

2 Inventaris van het archief van de Rijksdienst voor de Uitvoering van Werken (DUW) en Commissies, (1937) (1955) Inventaris van het archief van de Zuiderzeeraad, Diverse documenten over inpolderingsprojecten. Zie m.n. C. Stolk, Slikken of Stikken, werkverschaffing in Groningen Bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) liggen archieven over de joodse werkkampen. Zie toegangsnr. 260 Arbeidsinzet 2

3 Inventaris van het archief van de familie Lely, Het archief bevat grotendeels stukken afkomstig van ir. Cornelis Lely ( ): briefwisseling, o.a. aan zijn kinderen; stukken betreffende zijn persoonlijke leven als (familie)foto's, diploma's; stukken betreffende zijn openbaar leven als civiel ingenieur en als minister, als lid van de Eerste- en Tweede Kamer en als gouverneur van Suriname; stukken betreffende zijn overlijden en zijn nalatenschap; daarnaast stukken betreffende andere familieleden, waaronder correspondentie, foto's en twee familie-memorialen. E n k e l e v o o r b e e l d e n : N 3

4 4.WCA Inventaris van het Kaarten- en Tekeningenarchief van het Ministerie van Waterstaat en voorgangers, (1681) (1982) 1. Kaarten van de Waterstaat 1.1. Waterstaatswerken Bedijkingen, droogmakerijen, inpolderingen Friesland - div. nrs.: Ameland en Friesland, bedijking van de Wadden tussen Ameland en Friesland, ontwerp, div. nrs.: Ameland, Het Wad, inpoldering tussen het eiland en Friesland, ontwerp, : schaal 1:25000, Ameland, situatie van 1878 en 1879 met ontwerp van de verbindingsdam van de Maatschappij tot Landaanwinning, div. nrs.: Friesland, overstromingstoestand, 1910 NEDERLANDS INSTITUUT VOOR OORLOGSDOCUMENTATIE (NIOD) 4

5 123 Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) - 176: beschrijving der Mussert-Polder (beoogde inpoldering van het Waddengebied tussen Terschelling-Ameland en de Friese kust Arbeidsinzet - Stukken over joodse werkkampen aan het wad GEMEENTEARCHIEF ROTTERDAM Kamer van Koophandel en Fabrieken te Rotterdam - 173: periode , deelonderwerp Wadden, indijking der, Familie Ledeboer - 301: Bewijzen van aandeel in de Maatschappij tot Landwinning op de Friese Wadden voor Lambertus Vincentius Ledeboer stukken GEMEENTEARCHIEF DEN HAAG Vereeniging tot bevordering van fabrieks- en handwerksnijverheid in Nederland - Inventaris, inleiding, verantwoording van de inventarisatie: Circulaire aan de K.v.K., hulp vragend voor inlandse industrie (3 ex.) Onderzoek omtrent de droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee. FLEVOLAND ARCHIEVEN NIEUWE LAND (LELYSTAD) Nieuw Land is museum, archief, provinciaal depot voor bodemvondsten, bibliotheek en Nieuw Land bezit een aantal omvangrijke archieven van overheidsinstellingen die voor het ontstaan van de provincie Flevoland onmisbaar waren: educatiecentrum. Het houdt zich bezig met het - Zuiderzeevereeniging beheer en toegankelijk maken van collecties die - Openbaar lichaam 'Zuidelijke IJsselmeerpolders' (ZIJP) voor Flevoland van grote cultuurhistorische waarde - Dienst der Zuiderzeewerken (ZZW) zijn. De collecties tonen de lange geschiedenis van - Directie van de Wieringermeer/Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders (RIJP). Flevoland: het verleden van de bewoners van het moeraslandschap in de Nieuwe Steentijd, de - Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet Middeleeuwse heren van Kuinre, de vissers en Op kan worden gezocht in de inventarissen van veel van 5

6 eilandbewoners, de polderwerkers en de bewoners van het nieuwe land. De geschiedenis van het Zuiderzeeproject staat centraal, maar ook de Scheepsarcheologie en Swifterbantcultuur zijn belangrijke thema's. deze archieven. Enkele belangrijke voorbeelden: - Zuiderzeevereeniging, : In 1886 opgericht, stelde zich ten doel een onderzoek in te stellen naar de technische uitvoerbaarheid en de economische wenselijkheid van de inpoldering van de Zuiderzee. Dit archief omvat: A. Archief van het Bestuur van de Zuiderzeevereeniging, ; B. Gedeponeerde archieven: 1. Archief van het Comité tot oprichting van de Zuiderzeevereeniging (Zuiderzeecomité), ; 2. Archief van het Technisch Bureau, ; 3. Archief van de Zuiderzeevisserijcommissie, 1905; 4. Archief van de Commissie ter bestudering van de voortgang der inpolderingen, 1932; 5. Stukken afkomstig van A. Buma (voorzitter), ; 6.Stukken afkomstig van ir J.M. Telders, ; 7. Stukken afkomstig van mr. G. Vissering, (ca 1899)-1936; C Documentatie: 1. Documentatie van de Zuiderzeevereeniging; 2. Documentatie van mr. G. Vissering.Archief prof. mr. Blom: Stukken die prof.mr D. van Blom ( ) ontving uit hoofde van zijn lidmaatschap van de Zuiderzeeraad ( ) en van de Commissie inzake de bestudeering uitgifte Zuiderzeegronden. Kaarten uit het archief zijn opgenomen in Topografisch- Historische Atlas. - Dienst der Zuiderzeewerken/directie Zuiderzeewerken, : De dienst werd in 1919 opgericht op basis van de wet van 1918 tot afsluiting en gedeeltelijke inpoldering van de Zuiderzee. Hij was belast met de uitvoering van de opeenvolgende werken. In 1977 werd de naam van de Dienst gewijzigd in Directie Zuiderzeewerken van de Rijkswaterstaat. De Directie Zuiderzeewerken ging in 1989 samen met de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders in de reguliere directie Flevoland van de Rijkswaterstaat. Dit archief omvat: A 76,5 m en supplement, B Plaatsingslijst van het archief van afdeling B (Waterloopkunde), m. C Dossierinventaris van het archief van afdeling C (vanaf 1975 Dienstkring Noordoostpolder), m. D Tekeningenarchief, bladen. Toegang digitaal Tekeningenarchief. E 3685 foto s en ca. 500 foto s betr. de Watersnood 1953, Dienst der Zuiderzeewerken/directie Zuiderzeewerken, afdeling Afsluitdijk,

7 - Directie Zuiderzeewerken, Werkarchief Dienst der Zuiderzeewerken, standplaats Enkhuizen, Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, : De Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeewet werd opgericht om maatregelen te nemen ter tegemoetkoming aan de Zuiderzeevissers en andere 2.11 die schade ondervonden van de afsluiting van de Zuiderzee. Het archief van de rijksdienst is in het bezit van het Rijksarchief in Flevoland, terwijl de uitvoeringsdossiers zich bij het Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland bevinden (zie Rijksdienst ter Uitvoering van de Zuiderzeesteunwet, Uitvoeringsdossiers). In het Nationaal Archief te Den Haag bevindt zich nog het archief van de Generale Commissie. - Archief F.L. Joosten: Het archief bevat onder andere krantenartikelen betreffende de afsluiting en drooglegging van de Zuiderzee - NOORD-HOLLAND NOORD-HOLLANDS ARCHIEF 18 Provinciaal Bestuur ( ) : Stukken betreffende de plannen tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, het onderzoek naar de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee en de verlening van subsidie voor dat onderzoek, alsmede stukken betreffende de afwijzing van een verzoek van het bestuur van Stad en Lande van Gooiland om vergunning tot het droogmaken van een gedeelte van de Zuiderzee nabij de Huizerhaven, , 1 pak : zie daar voor meer : Stukken betreffende de advisering van de minister van Waterstaat over de verlening van vergunningen tot het zuigen van schelpen en grind in de Waddenzee en de Zuiderzee, met ter kennisneming ontvangen afschriften van 156 Rijkswaterstaat Directie Noord-Holland te Haarlem, vergunningen, , 1 pak Diverse stukken, o.a Periode Taken Zee- en havenwerken Overige werken 7

8 228 Rijkswaterstaat, Directie Noord-Holland ( ), 32 m a. Stukken betreffende werken aan de Hondsbossche zeewering en andere zeedijken. b. Stukken betreffende werken aan de havens te Enkhuizen, Hoorn, Edam, Volendam, Monnickendam, Muiden en Huizen. c. Stukken betreffende indijkings- en droogmakingsplannen en -projecten in de Zuiderzee, op Terschelling en Texel 2.3. taken 05. Zee- en havenwerken 1. Algemeen: Stukken behorende tot rubriek D "Rijkszee- en havenwerken te Petten, Medemblik en Nieuwdiep". Deze rubriek betreft": e. de overdracht van rijkswaterstaatswerken op Urk aan de Dienst der Zuiderzeewerken in verband met de droogmaking van de Noordoostpolder (1936) 354 Rijkswaterstaat, directie Noord-Holland, Diverse archieven, b.v Waterstaatswerken Voorgeschiedenis, plannen, voorontwerpen - Stukken betreffende de plannen voor de inpoldering van het Balgzand, , 1 pak 364 Lorentz, prof.dr. H.A., te Haarlem ( ), 6 m. 751 inv. nrs., 2210 beschreven archiefstukken o.a.: - 304: Aantekening en berekening betreffende de voortplanting van geluidstrillingen langs een snaar, de opwaaiing van golven in een kanaal en het getij in de Zuider- en Waddenzee, datering: z.j., 1 schrift - 441: Verhandeling betreffende de wisselwerking tussen een geladen cilinder en een lading in een schil met berekening van de elektrische en magnetische energie en het magnetisch moment, z.j., 1 omslag NB: Op achterzijde fragmenten van verhandelingen betreffende de elementaire elektrische lading en betreffende de opstuwing van water door de Waddenzee na de afsluiting van de Zuiderzee; tevens verhandeling van N.N. betreffende de variatierekening 544 Plaatselijke commissie van de Landinrichtingsdienst in de Provincie Noord-Holland te Haarlem, Tot cultuurtechnische werken van de commissie werd o.a. de bevordering van de landaanwinning langs de kusten gerekend Provinciale Waterstaat, Advies en toezicht Waterkeringen Droogmakerijen en landaanwinning 8

9 - 417: Correspondentie over het bevorderen van aanslibbing van schorren door het gebruik van moerasplanten in de polder Eendracht, Gemeente Texel, 1927, , 1 omslag. NB: Zie ook inventarisnummers 459 en Provinciale Waterstaat, In de inventaris een rubriek: Droogmakerijen en landaanwinning 639 Provinciaal Bestuur, Wegen, Verkeer en Waterstaat - 52: Nota over de inpoldering van de Markerwaard, 1971, 1973, 1 omslag en bijbehorende commissies ( ), 20,5 m - 53: Vergunning tot concessie voor het waterschap Texel voor het indijken van twee gedeelten van de Waddenzee nabij de hoogwaterkering tussen De Horn en de Oostkaap langs de oostkust van het eiland Texel, 1977, 1 omslag WESTFRIES ARCHIEF (HOORN) 9

10 Bibliotheek In de bibliotheek diverse historische publicaties over de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee (en de Lauwerszee) F29: De Zuiderzee, de Friesche Wadden en de Lauwerszee, hare bedijking en droogmaking / B.P.G. van Diggelen. - Zwolle : Tjeenk Willink, D223: Onderzoek omtrent de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee (met 15 platen), C. Lely, Leiden: Brill), E58: Vergelijking van verschillende ontwerpen tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee C. Lely, Amsterdam: Zuiderzee-Vereeniging (Onderzoek omtrent de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee) nota E60: Resultaten der terreinwerkzaamheden verricht in 1889 en 1890 C. Lely, Amsterdam: Zuiderzee-Vereeniging (Onderzoek omtrent de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee) nota E61: De afsluiting Noord-Holland-Wieringen-Friesland en de droogmakerij van het gedeelte der Zuiderzee binnen die afsluiting C. Lely, Amsterdam: Zuiderzee-Vereeniging (Onderzoek omtrent de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee) nota s 1, 3-5, E66: Nota betreffende de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee C. Lely, Amsterdam: Zuiderzee-Vereeniging (Onderzoek omtrent de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerszee) nota 2-163: A311: Ontwerp tot het droogmaken der Zuiderzee en een gedeelte Vriesche Wadden, Jer. Wenmaekers, Brussel: Corné, Familiearchief Verloren : Aandelen van de Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden, , 1 omslag REGIONAAL ARCHIEF ALKMAAR De provincie Noord-Holland heeft een omvangrijke geschiedenis van inpoldering en landaanwinning. In Regionaal Archief Alkmaar liggen diverse gemeentearchieven (b.v. Wieringen, Wieringermeer, Zijpe) en waterschapsarchieven (zie overzicht). In de pilot was geen tijd meer om een 10

11 inventarisatie te maken van materiaal m.b.t. landaanwinning dat in deze archieven te vinden is. WATERLANDS ARCHIEF (PURMEREND) Het Waterlands Archief heeft nauwelijks materiaal over landaanwinning aan de kust. 3. Stukken uit het sächsisches hauptstaatsarchiv te dresden 3.3. Geheimes Archiv Frieszländische Sachen (Friese zaken) Regierung (Bestuur): : Opmerkingen van hertog George van Saksen ten aanzien van de artikelen in het contract met Thomas Beukelaar voor de indijking van het Grote Bildt. Gegeven te Erfurt op 10 maart Concept (Vindplaats: Loc. 8194, Regierung 1501, fol ) FRYSLÂN TRESOAR 1 Bestuur van de Saksische hertogen over Friesland 3. Stukken uit het sächsisches hauptstaatsarchiv te dresden 3.3. Geheimes Archiv Frieszländische Sachen (Friese zaken) Generalia Frieszländische Sachen : Akte van hertog George van Saksen dat hij met Thomas Beukelaar en de gebroeders heer Jacob ridder, Floris en Diederik van Wijngaarden is overeengekomen, dat zij tegen betaling van goudgulden de bedijking van het Grote Bildt zullen voltooien volgens het opgemaakt ontwerp. De binnen- en buitendijks gelegen landen zullen zij gedurende elf jaar - een jaar gratis en ieder volgend jaar voor 5 goudgulden per morgen - in gebruik hebben, onder reserve der onbruikbare "blicken". Betreffende het visrecht en Thomas Beukelaar, die gedurende die 11 jaar grietman aldaar zal zijn. Gegeven op 22 februari Minuut of afschrift 4 Rentmeestersrekeningen - 001: George, hertog van Sassen, namens de Roomsch koning en het Rijk erfgubernator in Frieslanden, landgraaf in Duringen en markgraaf van Meissen, 11

12 oorkondt, dat hij eet Thomas Boeckel(a)er en de gebroeders heer Jacob ridder, Floris en Dierick van Wyngaerden is overeengekomen, dat dezen tegen betaling van g.gld. de bedijking van de Groote Bilde in Frieslanden in 1505, volgens opgemaakt ontwerp, zullen voltooien, dat zij deze landen binnen- en buitendijks gedurende elfjaren (éen jaar gratis en ieder volgend jaar voor 5 g.glds. per morgen) in gebruik zullen hebben onder reserve der onbruikbare "blicken" en van het vischrecht, en dat Thomas Boeckel(a)er gedurende die 11 jaren grietman aldaar zal zijn, 1505 februari 22 (am daege Kathedra Sancti Petri). NB: Afschrift (enigszins door vocht beschadigd) voor in inv. nr. 1a. 5 Gewestelijke bestuursinstellingen van Friesland II. Gedeputeerde Staten van Friesland Inventaris A. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen I. Openbare werken 3. Openbare werken aan of in zee : Stukken betreffende de aanleg van een dijk om het buitendijks gelegen land in Ferwerderadeel, , 1 omslag : Rapport aan het dijksgerecht van Ferwerderadeel betreffende de toestand van de dijken en het buitendijks gelegen land, opgemaakt op verzoek van de grietman van Barradeel door S. Miedema, 1791, gelijktijdig afschrift, 1 stuk. NB: De reden tot het houden van deze inspectie was de zorgwekkende afkalving van het buitendijkse land Provinciale Waterstaatsdienst, Toezicht op en (voorbereidingen tot) uitvoering van werken betreffende zee-, IJsselmeer-, en slaperdijken Zee- en IJsselmeerdijken : Stukken betreffende organisatie en taken van waterschap Anjumeren Lioessenserpolder, met tekeningen, , 8 omslagen : Uitvoering van werken/verbeteren van dijken: tienjarenplannen voor landaanwinning, (Zie ook inventarisnummers 1155, 1165, 1166) : Uitvoering van werken/verbeteren van dijken: tienjarenplannen voor landaanwinning, (Zie ook inventarisnummers 1155, 1165, 1166). 12

13 - 1341: indijking en droogmaking van het Lemsterhop, Stukken betreffende bijzondere onderwerpen Taakuitoefening Toezicht op en (voorbereidingen tot) indijkingen, droogmakingen en inpolderingen, nrs : Stukken betreffende - een voorstel van A. Buma te Hindeloopen tot vaststelling van een verordening op subsidiëring tot drooglegging en kanalisering van meren en poelen; - het verstrekken van inlichtingen aan de minister van Waterstaat over toepassing van de wet houdende bepalingen omtrent het ondernemen van droogmaking en indijkingen; - plannen tot landaanwinningswerken, met tekeningen, omslag : Stukken betreffende plannen tot gedeeltelijke bedijking van de Lauwerszee, , 1 omslag : Stukken betreffende plannen tot indijking van de Lauwerszee, , 1 omslag : Nota's en verslagen betreffende de afsluiting en droogmaking van de Lauwerszee, met index, : Stukken betreffende voorbereidingen tot de inpoldering van de Lauwerszee, met tekeningen, : "Waarom werd de Lauwerszee niet ingelijfd?", Bijdrage tot de geschiedenis van de waterstaat van Friesland door K. Pringle, zonder jaar, concept, 1 stuk : Stukken betreffende het plan tot landaanwinning en bedijking van een gedeelte van het Wad, door het maken van een verbindingsdam tussen Ameland en de Friese kust, , met retroakta, 1860, 1865, 1 omslag 13

14 - 1741: Stukken betreffende plannen tot landaanwinning en bedijking van het Amelander Wad, , 1 omslag : Stukken betreffende plannen tot landaanwinning en bedijking voor de zeedijken van de waterschappen de Bildtpollen, de Oude Bildtpollen, Noorderleegs buitenveld en de Ferwerderadeelbuitenpolder, , 1 omslag : Stukken betreffende plannen tot inpoldering van de Griegronden en de Bosplaat op Terschelling, met tekening, , 1 omslag : Stukken betreffende een plan tot inpoldering van een gedeelte van de Waddenzee tussen Zwarte Haan en Holwerd, met tekening, : Stukken betreffende bedijking op Vlieland, met tekening, 1962, 1 omslag : Rapport inzake landaanwinning in de Wadden d.m.v. het aanleggen van dammen, schrijver onbekend, met tekeningen, zonder jaar, (ca. 1934), 1 omslag : Stukken betreffende een plan tot droogmaking van de Zuiderzee, 1877, 1 omslag : Stukken betreffende plannen tot droogmaking van een gedeelte der Zuiderzee tussen Hindeloopen, Workum en Makkum en kanalisering op grote schaal, i.v.m. droogmaking van enkele meren en plassen, 1878, 1879, 1 omslag : Stukken betreffende een onderzoek naar het meest wenselijk peil van de Zuiderzee na de afsluiting i.v.m. afstroming, scheepvaart en zoetwatervoorziening, , 1 omslag : Stukken betreffende de uit de Zuiderzee - vereniging afkomstige kommissie tot bestudering van het wenselijk peil van het Ijsselmeer, met tekening, 1933, 1934, 1 omslag : Stukken betreffende de afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee, met 14

15 tekeningen, , 1 omslag : Stukken betreffende een plan tot aanleg van de Afsluitdijk van Wieringen naar Piaam, opgemaakt door het aannemersbedrijf Broersma te Lemmer, 1919, 1 omslag : Stukken betreffende de Kommissie Provinciale Bijdragen Zuiderzee werken, , 1 omslag : Stukken betreffende de inpoldering van de Noord-Oostpolder, de afwatering van gronden tussen Kuinre en Schoterzijl op Frieslands boezem en verdere gevolgen voor Friesland, met tekeningen, , 1 omslag : Stukken betreffende plannen tot bedijking van de buiten de IJsselmeerdijken gelegen Makkumer- en Workumerwaard, met tekeningen, , 1 omslag 11 Provinciaal Bestuur van Friesland Gedeputeerde Staten, , Waterstaat en verkeer Zeedijken van Ferwerderadeel: 3396: Stukken betreffende het goedkeuren van een besluit van de volmachten tot regeling van de grens van het werkgebied van de "Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden" van jhr. P.J.W. Teding van Berkhout, 1870, 1 omslag : Stukken betreffende de overweging en uitvoering van plannen tot landaanwinning in de Lauwerszee en/of Waddenzee en het aanleggen van dijken van Ameland en/of Schiermonnikoog naar het vasteland van Friesland en/of Groningen, Met retroacta pakken (Zie ook kaartenverzameling nrs. 966, 968, 969, , 989, 1181, , 1187, 1193, 4601, Zie ook inv. nr. 9862) 3502: Stukken betreffende diverse plannen tot landaanwinning in de Zuiderzee, , 1 omslag (Zie ook kaartenverzameling nrs. 962, 965) 11 Provinciaal Bestuur van Friesland : Stukken betreffende de subsidiëring van de werkzaamheden van de Maatschappij 15

16 Gedeputeerde Staten, : Waterstaat en verkeer tot Landaanwinning op de Friesche Wadden en betreffende het intrekken van de aan de Maatschappij verleende concessie, , 1 omslag (Zie ook kaartenverzameling nr. 990) Provinciale en Gedeputeerde Staten van Friesland, Gedeputeerde Staten van Friesland, Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen Taakuitvoering Waterstaat (-1.79) Landaanwinning, droogmaking, indijking en inpoldering : Stukken betreffende de grensscheiding tussen de eigendommen van de Staat en die van de aanliggende zeewerende waterschappen wegens de landaanwinning op de Wadden, ; met retroactum, 1908; met kaart - (zie 2041): Stukken betreffende de grensscheiding tussen de eigendommen van de Staat en die van de aanliggende zeewerende waterschappen wegens de landaanwinning op de Wadden, ; met retroactum, 1908; met kaart : Stukken betreffende -de afsluiting van de Zuiderzee; -de inpoldering en bedijking van het IJsselmeer (m.n. de Noordoostpolder); -de instelling en opheffing van de Friese Commissie voor de Noordoostpolder, , 1 pak - Zie ook de inventarisnummers 2581, 2582, : Stukken betreffende de toepassing van de Wet droogmakingen en indijkingen, 1924, 1 omslag : Stukken betreffende de indijking van de Nittershoekpolder in de Lauwerszee, , 1 omslag -.: Stukken betreffende de grensscheiding tussen de eigendommen van de Staat en die van de aanliggende zeewerende waterschappen wegens de landaanwinning op de Wadden, ; met retroactum, 1908; met kaart - 16

17 Zie inventarisnummer : Memorie van K. Vogel, opzichter van enkele zeewerende waterschappen, over landaanwinning en bedijkingen van Noord-Friesland, 1928, 1 katern : Stukken betreffende het geven van adviezen aan de minister van Waterstaat over het verlenen van een concessie aan de Ontginningsmaatschappij "De Drie Provinciën" tot droogmaking van gronden in het waterschap Het Buitenveld, 1928, 1929, 1 omslag : Stukken betreffende de bedijking van gronden in de Waddenzee en de plannen tot de aanleg van verbindingsdammen naar Ameland, Terschelling en Texel, , 1 omslag : Stukken betreffende de toepassing van de Wet van 14 juli 1904 (Staatsblad no.147) houdende bepalingen omtrent het ondernemen van droogmakerijen en indijkingen, met een opgaaf van gebieden in Friesland waar sprake kan zijn van indijkingen of bekadingen, 1939; met retroactum, 1925, 1 omslag : Stukken betreffende de instelling, samenstelling, werkzaamheden en opheffing van de Commissie Landaanwinning Friesland, , 1 omslag. N.B. Zie ook inventarisnummer : Stukken betreffende het vervaardigen van een film over de landaanwinning in Friesland, getiteld "Van Waddenzand tot vruchtbaar land", , 1 omslag Stukken betreffende de afsluiting van de Lauwerszee, in numerieke volgorde geordend, , [1971]: : Statuten van de Stichting Landaanwinningsbelangen Noord-Friesland, met stukken betreffende die statuten, 1954, 1 omslag : Verslag, ingekomen van de Hoofdingenieur-Directeur van de Provinciale 17

18 Waterstaatsdienst, over de stand van landaanwinningswerken langs de Friese waddenkust, 1954; met tekening, 1 omslag : Raadsbesluiten inzake de toetreding tot de Stichting Landaanwinningsbelangen Noord-Friesland, met stukken betreffende de goedkeuring ervan, , [1967], 1 omslag : Notulen van de vergadering met het Nederlands Economisch Instituut en de Rijksdienst landaanwinningswerken in Friesland en Groningen over het instellen van een onderzoek naar met name de economische kant van de landaanwinnig, 1958, mei 2, minuut, 1 stuk : tukken betreffende de afwijzing van het plan van de Ontginningsmaatschappij "De Drie Provinciën" tot inpoldering van het Tjeukemeer, 1958, 1959, 1 omslag : Stukken betreffende de indijking van gronden aan het IJsselmeer langs de Friese kust, , 1 omslag Volksontwikkeling en -opvoeding en religie : Stukken betreffende het verlenen van medewerking aan de tentoonstelling "Komende Kansen" over de landaanwinning in Friesland en de inpoldering van de Lauwerszee, die van 25 juni t/m 5 juli 1958 te Kollum is gehouden, ; met tekeningen, 1 pak Commissies, gedeponeerde archieven en de griffier : Stukken betreffende de Commissie Landaanwinning Friesland, ; met kaarten, 1 omslag (Zie ook inventarisnummer 2562) Commissaris der koningin in Friesland 3.. Inventaris van het archief van de Commissaris der Koningin in Friesland, Waterstaat - 883: Stukken betreffende landaanwinning te Schiermonnikoog, 1941, 1 omslag 18

19 12-03 Provinciale Planologische Dienst in Friesland II.B.4. Waterstaat - --: Stukken betreffende bedijking, inpoldering en ontwikkeling van de Waddenzee en het IJsselmeer, (Zie het archief van de Commissaris der Koningin vanaf 1962) - 260: Stukken betreffende droogmaking, indijking, inpoldering en ontpoldering, , 1 omslag Staatscommissie belast met het instellen van een Diverse relevante stukken onderzoek naar de mogelijkheden tot indijking van de Lauwerzee met het oog op verbetering van de afstroming van het boezemwater in Friesland en Groningen Ontvangers der Domeinen 1.2. Archief van het kantoor Dokkum, Stukken betreffende bijzondere onderwerpen Stukken betreffende vergunningen Wateren Waddenzee - 206: Stukken betreffende het in gebruik nemen van een gedeelte wad ten noorden van de zeedijk van de Oost- Holwerder en de Ternaardpolder, 1933, 1 omslag - 208: Stukken betreffende inpolderingen aan de Friese Waddenkust en de Lauwerszeekust, , 1 omslag 45 Rijksarchief in Friesland Stukken betreffende het geven van advies aan Gedeputeerde Staten van Friesland en Rijkswaterstaat over de bepaling van de grens tussen Friesland en Groningen in de Waddenzee en in de Lauwerszee en over het geven van namen aan objecten in de droog te leggen Lauwerszee, , 1 omslag 49 Rijkswaterstaat in Friesland, (1840) (1957) Naast de omvangrijke overdracht van haven- en sluiswerken werden in december 1819 ook de zeeweringen ten noorden en zuiden van Harlingen aan de Provincie in beheer en bekostiging overgedragen. * Sinds 1811 waren deze werken van rijkswege niet meer 19

20 onderhouden. Daarom waren van belangrijke herstelwerkzaamheden aan deze dijkwerken noodzakelijk. Op Terschelling werden van regelmatig de dijkwerken hersteld en verhoogd en in 1818 werd een binnendijk aangelegd. De werken van Terschelling kwamen met die van Vlieland in 1822 aan Noord-Holland. Op Ameland werd in 1846 een stroomleidende dam aangelegd tegen de afkalving van het eiland door de stromingen in de geul de Balg. De Stormvloed van 3, 4 en 5 februari 1825 heeft in Friesland grote schade aangericht. De waterhoogten waren volgens de hoofdingenieur nog hoger dan die bij de vloeden van 1775 en In een "summier" rapport van 7 maart 1825, bedoeld voor de naar aanleiding van de ramp aangestelde Commissaris-Speciaal des Konings, stelde de hoofdingenieur vast, dat de dijken van het Rode Klif tot het Nieuwe Bildt aanzienlijke schade hadden opgelopen en op zes plaatsen waren bezweken; daardoor was de provincie voor een flink deel onder water gezet. De belangrijkste twee doorbraken waren die in de buiten- en slaperdijk van het Workumer Nieuwland, waar kolken van 13 à 14 m. diepte ontstonden. Snel legde men ringkistdammen aan de westkant van de doorgebroken gedeelten. Ameland verloor een deel van de noordwester duinen. Binnenlands ontstonden beschadigingen aan wegen, polderkades, vaarten (o.a. verzanding), watermolens, bruggen, etc. De schade was vooral groot in Hemelumer Oldephaert en N oordwolde, Wymbritzeradeel, Workumer Nieuwland en de Vijfdeelen Binnen- en Buitendijks Archief van het arrondissement Friesland (vanaf 1918 Leeuwarden), (1956): - 550: 15 Friese wadden en Zuidzee, : Stukken betreffende plannen tot indijking van de Friese wadden onder Ameland,

21 49-01 Rijkswaterstaat Archief van het arrondissement Leeuwarden(1944-) (-1968) 2.1. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen Taakuitvoering Landaanwinning en inpoldering, o.a. - 18: Nota van rijks- en provinciale waterstaatsdiensten in Groningen en Friesland betreffende het plan tot indijking van de Lauwerszee, afschrift met bijlagen, 1952 Stukken betreffende de samenstelling van de ontwerpnota "Aspecten van de dam(men) naar Ameland" en de interimrapporten "Aspecten van indijking van het Amelander Wad als variant voor dijksverhoging", , o.a : : Archief van de Directie Landaanwinning (vanaf 1971 bij Directie Friesland), Dienst Lauwerszeewerken (1954) Stukken betreffende bijzondere onderwerpen Taakuitvoering Algemeen, nrs Voorbereiding, nrs , o.a : Nota betreffende onderzoek over de indijking van de Lauwerszee, 1955, 1 omslag - 487: Stukken betreffende overzichten van natuurverschijnselen ten behoeve van het ontwerpen van plannen tot indijking in de Lauwerszee, met bijlagen, [1962], 1 pak Afsluiting, nrs Algemeen Sluizen Inrichting,

22 Algemeen Havens Polders Algemeen Marnewaard, o.a : Verslag van de bespreking met de vertegenwoordigers van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en Oevereigenaren over verkaveling van particuliere gronden langs de Groninger oever van de Lauwerszee, 1969, 1 stuk Ezumakeeg Kollumerwaard Overdracht, nrs Gedeponeerde stukken uit het archief van Directie Landaanwinning, Dienst Landaanwinningswerken in Friesland ( ): Rijkswaterstaat in Friesland, Directie Friesland, ?? Waddenzeecommissie ( ) ressorterend onder voorzitterschap Rijkswaterstaat 95 Noorderleegs-Buitenveld N.V. = De Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden, : Tekeningen van de landaanwinningswerken bij de Friese Wadden en in de Lauwerszee, , 3 stukken Diverse interessante archieven Diverse stukken I. Het archief van de eigenaren van de Noorderleegpolder, , en van het Noorderleegs-Buitenveld, , later de NV Het Noorderleegs-Buitenveld, A. Stukken van algemene aard, nrs. 1-5 B. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 1. Stukken betreffende oprichting en reglementering van de NV. en de omzetting van de NV. in een BV, nrs Stukken betreffende commissarissen, bestuurder en personeel, nrs Stukken betreffende aandeelhouders en aandelen, nrs Stukken betreffende het reservefonds, nr

23 5. Stukken betreffende belastingen en waterschapslasten, nrs Stukken betreffende de financiële administratie, nrs Stukken betreffende het archief, nr Stukken betreffende aan- en verkoop van landen, nrs Stukken betreffende eigendomsrechten op landen en de zeedijk en het recht van weg, nrs Stukken betreffende waterstaatswerken, a. Stukken betreffende landaanwinning, nrs , o.a. - 71: Brief ingekomen van H.H. Buisman te Leeuwarden waarin deze bericht dat de spartinaplant een doeltreffend middel is om de aanslibbing te bevorderen, 1938, 1 stuk - 73: Stukken inzake de door de Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden verrichte landaanwinningswerken, , 1904 en ongedateerd, 1 omslag - 74: Stukken betreffende het uitbrengen van een gunstig advies door Gedeputeerde Staten van Friesland aan de minister van Waterstaat om aan L.A. Sanders te Amsterdam een concessie te verlenen om een gedeelte van de Friese Wadden in te dijken, , 1 omslag b. Stukken betreffende dijkaanleg en afwatering, nrs , o.a. - 82: Stukken inzake een niet uitgevoerd plan tot indijking van het Noorderleegs - Buitenveld, de Keegen onder Marrum en Nijkerk en een gedeelte van deboerenpollen onder Ferwerd, en ongedateerd, 1 omslag - 95: Kaart van het Noorderleegs - Buitenveld met daarop aangegeven de aan te leggen waterafvoerwegen, (19de eeuw), 1 stuk c. Stukken betreffende het onderhoud, nrs d. Stukken betreffende de aanleg van wegen en het onderhoud daarvan, nrs Stukken betreffende de exploitatie van binnen- en buitendijkse landen a. Stukken betreffende scharverhuur en het houden van schapen door de eigenaren van het Noorderleegs-Buitenveld, de NV. en de polhoeder, nrs b. Stukken betreffende de drinkwatervoorziening ten behoeve van het vee, nrs c. Stukken betreffende de verkoop van grasgewas en vee, nr. 132 d. Stukken betreffende het verpachten van binnen- en buitendijkse landen, nrs

24 II. De archieven van de polhoeders A.B. Bokma en A.C. Slim als zaakwaarnemer van een in de Noorderleegpolder gelegen boerderij van de familie van Sloterdijck te Huizum, a. Het archief van polhoeder A.B. Bokma als zaakwaarnemer van een in de Noorderleegpolder gelegen boerderij van de familie van Sloterdijck te Huizum, , nrs b. Het archief van polhoeder A.C. Slim als zaakwaarnemer van een in de NoorderIeegpolder gelegen boerderij van de familie van Sloterdijck te Huizum, , nrs III. Stukken waarvan het verband met een der archieven niet gebleken is, nr. 146 Bij het archief van het Noorderleegs-Buitenveld bewaarde niet-archivalia, nrs , o.a : Kranteknipsels betreffende de landaanwinning aan de Fries-Groningse Waddenkust en in de Lauwerszee, , 1 omslag - 150: Afschriften van krant- en tijdschriftenartikelen betreffende de inpoldering van de Lauwerszee, de landaanwinningswerken, het aanleggen van zeewaardige dijken, de afwatering en waterschapslasten, 1959, 1960, 1962 en ongedateerd, 1 omslag 119-B Ritske Boelema Gasthuis (R.B.G.) te Leeuwarden - 165: Akte van grensregeling tussen de Maatschappij tot landaanwinning op de Friesche Wadden te Holwerd en de eigenaars van de keeglanden onder Ferwerderadeel, waaronder het Gasthuis, 1871, Inv , 1 doos (doos M) Tjallinga Weeshuis 2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen 2.5. Onroerende goederen Overige stukken - 73: Bestek en voorwaarden voor het graven van een drinkput en het leggen van een dijk in het buitendijks land onder Westernijkerk, 1885, 1 stuk 147 Plattelandsjongerenorganisatie De Jongerein 2.3. Archief van de Provinciale Agrarische Commissie van de Jongerein en de Katholieke Plattelands Jongeren Friesland Stukken betreffende bijzondere onderwerpen: 24

25 - 344: Stukken betreffende de bemoeienis van de commissie met de gedeeltelijke inpoldering van de Waddenzee, 1976, 1 omslag (Zie ook inv. nr. 141) Ontwikkelingsschap De Kleibouwstreek - 122: Stukken betreffende de indijking van een stuk van de Waddenzee ten noorden van de gemeente Ferwerderadeel, ; met retroakta, 1958, 1959, 1 omslag Vereniging van landeigenaars en landgebruikers in Het Bildt/De Bildtse Vereeniging Archief van de commissie voor werkverschaffing ( ), o.a. - 31: Lijsten van werkgevers, wier werklieden in aanmerking komen voor de werkverschaffing [1892]; met exemplaar van een gedrukte circulaire aan de werkgevers, houdende voorwaarden voor de werkverschaffing, 1 omslag - 32: Staten van werkgevers en hun arbeiders en de aan laatstgenoemden uitgekeerde lonen 1893 februari-maart en 1893 november 1894 maart, 1 omslag - 33: Rekeningen, 1890/ /93, 1 omslag - 34: Bijlagen bij de rekening van 1892/93, , 1 pak Politieke Partij Radicalen (PPR), Gewest Friesland 3. Ii. stukken betreffende bijzondere onderwerpen 3.6. Politieke werkzaamheden op specifieke terreinen Milieu en defensie - 38: Stukken betreffende het geven van reacties op de plannen voor de structuur van het Waddengebied in het algemeen en voor het inpolderen van buitendijks gebied aan de Friese Noordkust in het bijzonder, , 1 omslag 222 Landelijke Vereniging tot Behoud van de Waddenzee (Waddenvereniging - Archief van Zie: S. de Haan, Inventaris van het archief van de Landelijke Vereniging tot Behoud van de Waddenzee, Tresoar, Stukken betreffende bijzondere onderwerpen Algemeen - Stukken betreffende de werkzaamheden van de interdepartementale Waddenzeecommissie, , 2 omslagen Beheer en bescherming van het Waddengebied Waterstaat Inpoldering en landaanwinning In Nederland: - 822: Stukken betreffende het plan-olsmeijer tot indijking van de Dollard, , 1 omslag - Stukken betreffende de bemoeienis van de vereniging met plannen tot 25

26 inpoldering van het Balgzand, en 20ste eeuw, 4 omslagen Klooster St. Odulfus te Stavoren - 5: Brief van J. van Tongeren, klerk van (de raadsheer in het Hof van Friesland Antonis) del Vaille, aan Johannes Doetichem, kelner van het klooster (cellarius), waarin hij deze aanmaant belasting te betalen voor buitendijks land te Nes (Westdongeradeel), 1576, 1 stuk, geen regest. NB: Aanwinst Klooster Jerusalem of Gerkesklooster bij Augustinusga 2. Archief van het klooster tot de opheffing (1580) 2.3. Eigendommen en financiën Eigendommen Verkrijging - 28: Akte van transport waarbij Tyart Heddinghe en het klooster landen binnenen buitendijks ruilen, 1483, 1 charter. NB: reg. nr : Akte van transport waarbij Elke Taddema en het klooster landen binnen- en buitendijks ruilen, 1483, 1 charter. NB: reg. nr Liauckemastate te Sexbierum 2. Huisarchief Liauckama 2.6. Stukken betreffende het beheer van onroerende goederen Onderscheiden goederen en belangen onder Sexbierum c.a: - 608: Schetskaart van de Ried (tussen Wijnaldum en Pietersbierum/Sexbierum met de afbedijkte percelen daarvan en hun bemalingen, Z.j. (17e eeuw) behorende bij de stukken van het proces over het recht van Liauckama op de Ried aangetast door de vergunningen van partij Camstra tot inpoldering, de vergunningen tot indijking waren door Camstra gegeven zie kaartenverzameling nr. 831, 1 blad - 619: stuk inzake het proces over de indijking van landen aan de Ried, 1618, 1 stuk behorende bij de stukken van het proces over het recht van Liauckama op de Ried aangetast door de vergunningen van partij Camstra tot inpoldering, Familiearchief Van Burmania-Van Eysinga 3. Stukken uit het archief der staten - 77: Verklaring van de Vijf deelen Buitendijks, dat zij, onverkort hun recht tegen Oostergo, de dijken zullen versterken na de toezegging door Oostergo van 2 stuivers per gulden van land, buiten poorten liggende, 1529, authentiek afschrift uit die tijd, 1 stuk 325 Familie Van Harinxma thoe Slooten 1.2. Famillearchlef Van Harinxma thoe Slooten Openbaar bestuur, openbare werken, instellingen van algemeen nut 26

27 Openbare werken, bedijkingen, ontginningen: - 403: Stukken betreffende de indijking van het Workumer Nieuwland, Met retroacta, (Octrooi verleend aan Pieter van Harinxma c.s.), 1 dossier 326 Familie thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg Inventaris van de Koopbrieven van Georg Wolfgang I zu Schwartzenberg Inventaris Van De Koopbrieven, Huurcontracten E.D. Van Wilco Van Holdingha Ii Thoe Schwartzenberg Inv. Nrs : Koopbrief van binnen -en buitendijks land te Paesens, met stem, bezwaard met dijkonderhoud. Via niaarneming door Wilco van Hold. II thoe Schw. verkregen van Tiberius Pipinus ab Emingha te Gouturn. Geproclameerd in Oostdongeradeel, met zegel, 1710, 1 stuk 327 Familie Van Sminia 2.1. Archieven geordend per familie Dummyrubriek Familie Van Donia (zie tabel N a) Bonne van Donia : Brief van Johannes Rudolphi aan Bonne van Donia aangaande de toestand van de Noorderzeedijken van de Vijdeelen buitendijks, met bijbehorende meetstaat, 1663, 2 stukken Dummyrubriek Familie Van Aebinga (zie tabel O a) Schelte van Aebinga - Koopbrief van een perceel buitendijks hooiland groot 6 pondematen te Nijkerk (Ferwerderadeel) verkocht door Barthold van Douma c.s. aan Schelte van Aebinga c.u. Met bijbehorende stukken, 1611, 3 stukken 333 Familie Van Haren Stukken van leden van de familie Van Haren Adam Ernst van Haren ( ) en Amalia Henriëtte Wilhelmina barones du Tour ( ) Raad ter admiraliteit te Harlingen: - 79: Stukken inzake de financiering van de indijking van de Bildtpollen, 1711, 1715 WETTERSKIP FRYSLÂN (IN DEPOT BIJ TRESOAR) Contributie Zeedijken Contributie Oostdongeradeel, , financiën e.a. Begrotingen van inkomsten en uitgaven met betrekking tot de landaanwinningswerken, ,2 omslagen en 8 katernen: 27

28 Voorganger s wetterskip Fryslân (omslag) (omslag) Rekeningen van ontvangsten en uitgaven met betrekking tot de landaanwinningswerken, , 9 katernen Anjumer- en Lioessenserpolder, , waterstaat Landaanwinning 435: Bestekken en processen-verbaal van aanbesteding door het dijksbestuur van het uitbaggeren van slijksloten en "vurgen", 1887, stukken 436: Kaarten van de buitendijkse gronden en landaanwinningen van het waterschap, 1915, 1917, [ca. 1917], [ca. 1930], [ca. 1945]. 8 bladen N.B. De kaart van [ca. 1945] is onvolledig. 439: Kaarten van de buitendijkse gronden en landaanwinningen van het waterschap en die van de Contributie Zeedijken Oostdongeradeel, opgemaakt in verband met gezamelijk te verrichten landaanwinningswerken, 1944, 1945, [ca. 1950] en portefeuille en 4 bladen 444: Stukken betreffende de uitvoering van landaanwinningswerken in het kader van het zogenaamde "tienjarenplan voor de landaanwinning", omslag 445: Stukken betreffende landaanwinning, ingekomen van de "Stichting landaanwinningsbelangen Noord-Nederland", gevestigd te Metslawier, 1954, 1957, omslag 28

29 05. Contributie Zeedijken van Westdongeradeel, ca , grenzen, opheffing, wapen en bezit 05. Contributie Zeedijken van Westdongeradeel, ca , waterstaat Limietscheiding 213: Stukken betreffende het aangaan door het waterschap met de "Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden" te Holwerd van een grensregeling tussen de bestaande voorgronden van het waterschap en de door de genoemde maatschappij in te polderen gronden van de Wadden, 1869, 1871, 1 omslag - 902: Akte van aanbesteding door het dijksbestuur van het herstellen van 18 rijshoofden ten westen van Wierum, 1818, 1 stuk N.B. Zie ook de inv.nrs en : Kaart door de N.V. Grontmij van landaanwinningen ter hoogte van Kromme Horn bij Wierum, [eerste helft 20e eeuw], 1 blad - 910: Kaart van de landaanwinningen van het waterschap, [eerste helft 20e eeuw], 1 blad - 912: Stukken betreffende de uitvoering door het waterschap van landaanwinningswerken (10-jarenplan), , 1 omslag - 913: Akten waarbij Rijkswaterstaat in de directie Groningen en Friesland aan het waterschap vergunningen verleent tot het uitvoeren van werken ter bevordering van de landaanwinning op het Wad langs de noordelijke oever van de gemeente Westdongeradeel, 1952, 1962, 2 stukken - 914: Akten, waarbij de Staat der Nederlanden aan het waterschap privaatrechtelijke vergunning verleent tot het aanleggen van landaanwinningswerken op de aan de Staat toebehorende oppervlakte Waddenzee, gelegen ten noorden van de gemeente Westdongeradeel tussen het Schoor en Moddergat, 1952, 1954, 1955, 3 stukken - 915: Staat van per jaar uit te voeren onderdelen van het 10-jarenplan voor de landaanwinning, met begroting van kosten, 1952, 1 blad - 916: Jaarverslagen betreffende de landaanwinningswerken van het waterschap, , 1 omslag - 917: Kaarten van de landaanwinningen van het waterschap, , 1960, 9 bladen - 919: Kaart van de begreppeling van de landaanwinningen van het waterschap, 1957, 10 bladen - 920: Kaart van de in 1957 te realiseren begreppeling van de landaanwinningen bij het Schoor, 1957, 1 blad 29

30 - 921: Kaarten betreffende de in het kader van de jaarplannen 1958, 1960 en 1962 uit te voeren landaanwinningswerken, , 3 bladen - 922: Kaarten en grafiektekeningen betreffende landaanwinningswerken, behorende bij of opgemaakt ten behoeve van jaaroverzichten, , 6 bladen - 923: Hoogtekaarten van de landaanwinningen van het waterschap, 1958, 1959, [ca. 1960] en z.d, 6 bladen - 924: Kaart door Provinciale Waterstaat van in te gebieden in het noordoostelijk gedeelte van het Friese Waddengebied in het kader van het 10-jarenplan van de landaanwinning, 1960, 1 blad - 925: Kaart van de in het kader van het 5-jarenplan voor de landaanwinning aan te leggen rijsdammen, 1961, 1 blad - 926: Kaart van de landaanwinningen van het waterschap, met opgave van de "afslibbaarheid" in percentages, [tweede helft 20e eeuw], 1 blad 06. Ternaarderpolder, ca , waterstaat - 343: Stukken betreffende de bemoeienis van het waterschap met het project van jhr. P.J.W. Teding van Berkhout en later van de Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden, tot inpoldering van het tussen Ameland en het vasteland gelegen deel van de Waddenzee, 1860, 1861, 1864, , 1872, 1885, 1 omslag 07. Oost-Holwerderpolder, , waterstaat - 339: Stukken betreffende de bemoeienis van het waterschap met het project van jhr. P.J.W. Teding van Berkhout en later van de Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden, tot inpoldering van het tussen Ameland en het vasteland gelegen deel van de Waddenzee, 1860, 1861, 1864, 1868, , , 1880, 1 omslag 08. Eastergoa's Sédiken, , betrekkingen tot andere lichamen - 20: Stukken betreffende de verlening door gedeputeerde staten aan het waterschap van provinciale bijdragen ten behoeve van de landaanwinningswerken, , 1 omslag - 369: Stukken betreffende geldleningen aangegaan door het waterschap ten behoeve van de landaanwinningswerken, , 1 omslag - 364: Stukken betreffende het aangaan door het waterschap van rekeningcourantovereenkomsten ten behoeve van de landaanwinningswerken van het 30

31 waterschap, 1964, , 1 omslag - 460: Stukken betreffende de financiële verantwoording van de ontvangsten en uitgaven ten behoeve van de landaanwinningswerken, , 1 omslag - 461: Stukken betreffende de uitvoering door het waterschap van werken ter bevordering van de landaanwinning op het wad langs de noordelijke oever van de gemeente Westdongeradeel, en 1977, 1 omslag - 463: Situatie-tekening van landaanwinningswerken ten oosten van de veerdam te Holwerd, 1966, 1 blad - 464: Situatie-tekening van de landaanwinningenswerken, 1967, 1 blad 09. West-Holwerderpolder, , waterstaat - 269: Akte, waarbij het dijksbestuur zijn ingenomenheid betuigt met de concessieaanvraag van Lambertus Johannes Huber te Leeuwarden tot landaanwinning ten noorden van de polder, Afschrift, 1 stuk - 270: Vergunning door het dijksbestuur aan Lambertus Johannes Huber te Leeuwarden tot vrije toegang van vee tot en over de dijk, in verband met zijn voorgenomen landaanwinning, [1904]. Concept, 1 stuk 10. Zeedijken van Ferwerderadeel, ca , waterstaat Landaanwinning (Zie ook de inv.nrs. 76, 287 en 288) - 289: Stukken betreffende een geschil tussen het waterschap enerzijds en de wed. A. Coenders en W.L. van Vierssen anderzijds betreffende de aanleg door het waterschap van een kadijk voor de buitendijkse kegen en het laten afvlakken van de keegoevers, alles tot behoud van de buitendijkse gronden en ter beveiliging van de zeedijk, 1732, 1733, 1737, 1 pak (In slechte staat) : Kaarten, gebasseerd op kadastrale gegevens, van de buiten de zeedijk gelegen landaanwinningen, 1835, [eerste helft 19e eeuw], 9 bladen (N.B. 1. De volgorde van blad 1-8 is van west naar oost; 2. De bladen 1-8 met kadastrale perceelnummers en namen van landeigenaren) : Kaartboekje van de buiten de zeedijk gelegen landaanwinningen, met vermelding van eigenaren, [tweede kwart 19e eeuw], 1 deel - 296: Stukken betreffende de bemoeienis van het waterschap met het project van jhr. P.J.W. Teding van Berkhout en later van de Maatschappij tot Landaanwinning op de Friesche Wadden, tot inpoldering van het tussen Ameland en het vasteland gelegen deel van de Waddenzee, 1864, 1867, 1869, 1870, 1871, 1875, 1890, 1 omslag - 298: Akte waarbij de eigenaren van de buitendijkse gronden gelegen tussen het Noorderleeg en de Armdijk het waterschap machtigen om hen te vertegenwoordigen jegens de N.V. Maatschappij tot Landaanwinning op de 31