Eerste nieuwsbrief. De werkgroep. Werkgroep roofvogels Noordoostpolder. Maart 2013 Nieuwsbrief 1. In dit nummer: Interessante informatie:

Transcriptie

1 Maart 2013 Nieuwsbrief 1 Werkgroep roofvogels Noordoostpolder Bruine kiekendieven op het nest; 2012 In dit nummer: Eerste nieuwsbrief 1 Eerste nieuwsbrief De werkgroep 1 Wintertelling 2 De buizerd en de zangvogels. Camera en telescoopstokken Klimcursus 3 Ball-Chatri 4 Onderzoek torenvalken 5 Donateurs Voor u ligt de eerste digitale nieuwsbrief van de Stichting Werkgroep Roofvogels NOP. Het bestuur vond dat het tijd werd om onze werkzaamheden en ervaringen met een breder publiek te delen. Er is tenslotte veel kennis en ervaring die, samen met de vele mooie foto s, erom vragen gepubliceerd te worden! Aan de andere kant is informeren en voorlichten een doelstelling van de werkgroep; een periodieke nieuwsbrief kan daaraan bijdragen. Wij starten met minimaal twee exemplaren per jaar; als er voldoende copy is kunnen dat er wellicht meer worden! Wij stellen het zeer op prijs als u, als geïnteresseerde lezer, laat weten wat u van de nieuwsbrief vindt. Het adres waarop u uw reacties kwijt kunt vindt op de laatste pagina. Het bestuur van de Stichting Werkgroep Roofvogels NOP wenst u veel leesplezier! Buizerd ca 30 dagen oud Interessante informatie: De nieuwsbrief zal in eerste instantie uitsluitend digitaal verspreid worden. Dit heeft onder andere te maken met de kosten die een gedrukte versie met zich mee brengt. Over 1e week april: start eileg buizerd en havik De werkgroep 24 en 25 augustus Dutch Birdfair in de OVP (zie website) 1 juni grauwe kiekzoekdag (zie website werkgroep grauwe kiekendief) De WRNOP bestaat uit een bestuur en een aantal enthousiaste vrijwilligers. De belangrijkste doelstelling van de werkgroep is het inventariseren van territoria en het broedsucces van de roofvogels die in de NOP voorkomen. Daarnaast wordt voorlichting gegeven, meestal in de vorm van lezingen. Het adviseren van (overheids-)instellingen zoals gemeente en Waterschap wordt steeds belangrijker. Door het hele jaar heen houdt de werkgroep zich hiermee bezig: het in kaart brengen van nesten, het volgen van de resultaten gedurende het broedseizoen, het ringen van de jonge vogels en de wintertelling (waarover elders in deze nieuwsbrief meer) zijn arbeidsintensief. Het levert een goed beeld op van de roofvogelstand in de Noordoostpolder. En het is natuurlijk geweldig om te doen: prachtige waarnemingen en mooi foto en filmmateriaal van onze prachtige roofvogels!

2 P a gina 2 Werkgroep Roofvoge ls NOP Nieuwsbrief 1 Wintertelling 2013 Al jaren wordt op de laatste zondag van januari de wintertelling gedaan. De gehele Noordoostpolder wordt dan door de WRNOP geteld: de NOP is in sectoren verdeeld en alle vrijwilligers gaan, gewapend met kaarten, tellijsten en verrekijkers, op pad om de roofvogels te tellen. Dit gebeurt in vrijwel alle delen van Nederland. Het beeld dat dan ontstaat draagt bij aan de kennis over het gedrag van roofvogels. In de winter ziet het roofvogelbestand er anders uit dan in de zomer. Afhankelijk van het weer vertrekt een aantal buizerd richting het zuiden maar komen er ook noordelijke buizerds naar onze contreien. Blauwe kiekendieven en ruigpootbuizerds ontvluchten de koude van hun broedgebieden en zakken af naar het zuiden; ze blijven dan in wisselende aantallen in ons land hangen. Vorig jaar waren er veel ruigpootbuizerds te zien; dit jaar vrijwel geen één! Het aantal blauwe kieken daarentegen was weer groter dan vorig jaar. Ook opvallend was het lage aantal torenvalken dat tijdens de wintertelling waargenomen is. De waarnemingen gedurende de gehele winter ondersteunen dit beeld; de torenvalken zijn even uit het beeld verdwenen! Het is altijd een uitdaging om te verklaren waardoor dit veroorzaakt wordt. Het meest voor de hand liggend is het voedselaanbod. Maar het is maar de vraag of het aantal muizen zo dramatisch laag was dat de torenvalken zich gedwongen zagen tijdelijk hun heil elders te zoeken. De omstandigheden tijdens de telling waren niet echt geweldig. De temperatuur was ongeveer 2-3 C met, vooral in de ochtend, regen. Het was zwaarbewolkt met een matige wind. De resultaten, in vergelijking met vorig jaar, vindt u hieronder. Resultaten wintertelling 2012 / 2013 Het aantal waargenomen blauwe kiekendieven is vele malen groter dan vorig jaar. De zeearend was een mooie nieuwe waarneming! Buizerd 281 Ruigpootbuizerd 2 Torenvalk 18 Sperwer 5 Havik 4 Blauwe kiek 1 Slechtvalk 1 Ransuil 1 Buizerd 183 Ruigpootbuizerd 0 Torenvalk 7 Sperwer 6 Havik 4 Blauwe kiek 9 Slechtvalk 0 Ransuil 0 Zeearend 1 Zeearend Het is een feit: de zeearend doet met regelmaat de Noordoostpolder aan. Het aantal waarnemingen van deze reus, ook wel de vliegende deur genoemd, neemt toe. Het is dan ook mooi dat deze opvallende verschijning tijdens de wintertelling is waargenomen. De vogel op de foto is een volwassen exemplaar; de grote gele snavel en de witte, ruitvormige staart zijn goed herkenbare kenmerken. Juveniele vogels hebben een donkere snavel en de staart is bruin gekleurd.

3 Werkgroep Roofvoge ls NOP Nieuwsbrief 1 P a gina 3 De buizerd en de zangvogels... Tijdens één van mijn rondjes door mijn inventarisatiegebied om de nesten weer in kaart te brengen spotte ik een groot nest in een windsingel. Een mooi buizerdnest, dacht ik zo. Ik parkeerde mijn auto op het erf en meldde me aan de achterdeur, gewapend met visitekaartje, folder en de brochure Erfvogels. Ik werd begroet door een wat oudere mevrouw en een wat jongere. De laatste was een jaar of tien. Na een voorstelrondje gaf de dame antwoord op de vraag: Ik denk een buizerd, maar ik heb het er helemáál niet op. Ik heb er een hekel aan, eigenlijk. Het meiske had het nest nog niet eerder gezien. Met z n drieën begaven we ons naar de uiterste hoek van de singel en ja; een mooi buizerdnest. Maar de mevrouw vond het nog steeds niks; die buizerd vreet alle kleine vogeltjes op en die vinden we juist zo leuk. Na wat heen en weer vragen en praten bleek dat ze eigenlijk nog nooit had gezien dat de buizerd ook écht vogeltjes ving. Dat de buizerd vooral muizen, ratten, mollen en ook graag wormen eet was een verrassing en leek ook wel nuttig te zijn. Op de vraag of ze zou willen bellen of e- mailen als het nest bezet zou worden, moest ze nog even nadenken. Ik heb haar beloofd dat ik nog wel eens zou terugkomen om te kijken of het wat zou worden met het nest. Nou ja, da s wel goed, maarruh, ik weet het niet. Nog niet overtuigd dus; daar gaan we nog wel een paar keer langs! Buizerdnest Camera en telescoopstokken Om een goed beeld te krijgen van het verloop van het broedsel is het van belang om in het nest te kunnen kijken. Het aantal gelegde eieren, het aantal jongen, de leeftijd ervan zijn belangrijke informatie om het broedsucces te kunnen bepalen. Ook is het van belang te weten wanneer de jongen geringd kunnen worden. Dit luistert vrij nauw: als de vogels te jong zijn past de ring simpelweg niet en als ze te oud zijn bestaat het risico dat ze van het nest springen. Ze zijn te jong om zichzelf te kunnen redden en zullen dan waarschijnlijk sterven. Om dit allemaal verantwoord te kunnen doen zonder de nesten te verstoren heeft de werkgroep een stokkenset met daarop een camera. Met deze stokken kunnen nesten tot zo n 20 meter hoogte bereikt worden. Onlangs is een nieuwe stokkenset aangeschaft; telescopisch en lichter van gewicht. Dat maakt het makkelijker om in korte tijd de nesten te bekijken. Het gaat tenslotte om tientallen nesten en ze moeten meerdere keren bekeken worden. Hoe makkelijker en sneller dat gaat, hoe beter voor de vogels en de waarnemer! HD-camera op telescoopstok Klimcursus De werkgroep heeft subsidie weten te verkrijgen om drie boomklimcursussen te kunnen bekostigen. Om de jonge vogels te kunnen ringen moet er naar het nest geklommen worden; sommige bevinden zich op wel 20 meter! Het welzijn van de vogels is van belang, maar de veiligheid van de klimmers is dat zeker ook. En mocht er onverhoopt iets mis gaan is het ook belangrijk dat het klimmen op verantwoorde wijze plaats vindt. Opleiding en certificering is dan ook voor de verzekering een issue. De subsidie dekt niet alle kosten; een deel wordt uit de werkgroepkas bekostigd. De 4- daagse cursus zal worden gevolgd door Jan, René en Martien. Door 3 klimmers op te leiden is het mogelijk om het vele werk te verdelen. Jan is ook in opleiding om te kunnen ringen; de druk kan hierdoor nog beter worden verdeeld. Het ringen moet in een korte tijd gebeuren; met meerdere ringers en klimmers is dat beter te organiseren.

4 P a gina 4 Werkgroep Roofvoge ls NOP Nieuwsbrief 1 Ball-Chatri De ball-chatrie is een dubbele kooi van gaas waarin zich als lokaas een levende vogel of muis bevindt. De buitenkant van de kooi is bezet met strikken van nylondraad. Als de vogel op de kooi landt om de prooi te pakken zal de muis of vogel snel door de kooi bewegen en zo de buizerd of torenvalk aanzetten zich over de kooi te verplaatsen. Hierbij raakt deze verstrikt in de lussen en komt vast te zitten. Op deze manier is het mogelijk om buiten de broedtijd roofvogels als buizerd en torenvalk te vangen voor onderzoek, zonder dat ze beschadigen. Wij zijn in de winter van begonnen met deze manier van roofvogels vangen. Hoewel het concept eenvoudig klinkt, kost het erg veel tijd om een vogel te vangen. Tot nu toe hebben we 2 torenvalken en 2 buizerds gevangen. De torenvalken waren allebei door ons in de zomer van 2012 als nestjong geringd op de golfbaan en waren nog in het territorium aanwezig. De buizerds die we tot nu hebben gevangen waren beide 2 kj vogels die sterk waren vermagerd (< 700 gram). Eén van de buizerds werd een week na ringen dood teruggemeld. Jan Nagel met de eerste door ons gevangen buizerd. Het betreft hier een 2 kj vogel (op basis van iris en borst). De vogel was bij vangen sterk vermagerd en is een week later helaas dood teruggemeld.

5 Werkgroep Roofvoge ls NOP Nieuwsbrief 1 P a gina 5 Werkgroep roofvogels NOP De Werkgroep bestaat uit uitsluitend vrijwilligers die veel tijd steken in het welzijn van de roofvogels. De Werkgroep is afhankelijk van subsidies en financiële bijdragen om haar werk goed te kunnen doen. U begrijpt dat elke bijdrage dan ook zéér welkom is! Als u de roofvogels in uw omgeving net zo belangrijk vindt als wij, kunt u donateur worden. roofvogelsnop@planet.nl Uw bijdrage kunt u storten op tnv J.G.A. van der Ploeg te Kraggenburg o.v.v. WRN.O.P. en uw naam en adres. Onderzoek torenvalken De werkgroep Roofvogels Nederland gaat een onderzoek starten naar de verschillen tussen torenvalken die enerzijds op zandgronden leven en anderzijds op zwaardere (klei-)grond. Eén van de gebieden die hiervoor in aanmerking komt is de Noordoostpolder. Wij hebben ons aangemeld om aan dit onderzoek deel te nemen. Hiervoor zullen enkele kasten gevolgd worden. Er is nog contact met de WRN op welke wijze dit onderzoek precies vorm gegeven wordt en welke gegevens verzameld worden. Torenvalken in kast, bijna klaar om uit te vliegen Fotoverantwoording en copyright. Alle foto s, met uitzondering van de zeearend op pagina 2, zijn gemaakt door leden van de Werkgroep Roofvogels N.O.P. Niets van deze uitgave mag worden gebruikt zonder toestemming van de Werkgroep Roofvogels N.O.P. Nieuwe telescoopstok met camera in actie