Plan van aanpak FlevoMeer Bibliotheek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Plan van aanpak FlevoMeer Bibliotheek"

Transcriptie

1 SAMEN NAAR MEER GELETTERDHEID IN LELYSTAD! Plan van aanpak FlevoMeer Bibliotheek De overheid stelt dat iedere burger over voldoende kennis, vaardigheden en ondernemingsvermogen moet beschikken om zich blijvend bewust, kritisch en actief te kunnen bewegen in onze huidige complexe en veranderlijke maatschappij. FlevoMeer Bibliotheek ziet educatie als een kerntaak, waarbij het motto Een leven lang leren is. Ook wil en kan ze hierin een belangrijke rol spelen. De bibliotheek biedt non formele leertrajecten aan, buiten de context van formele educatie, gerelateerd aan werk, maatschappelijke participatie of persoonlijke ontwikkeling. De bibliotheek speelt in op een maatschappelijke behoefte om meer samen te doen, elkaar te helpen en te ontmoeten. Dit plan van aanpak sluit aan bij het actieplan laaggeletterdheid 2012/2015 Taal voor het Leven van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ik denk omdat ik verder denken wil, zoals ik loop om niet stil te staan

2 INLEIDING Geletterdheid is een fundamentele voorwaarde voor duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, zelfredzaamheid van burgers en sociale cohesie. Naar schatting telt Nederland nog steeds 1,5 miljoen mensen, die problemen hebben met lezen en schrijven. Hiervan behoren circa 1,1 miljoen mensen tot de potentiële beroepsbevolking tussen de 16 en 65 jaar, waarvan 8% jaar, 31% jaar en 61% 46 jaar en ouder. Tien procent van de beroepsbevolking heeft moeite met het schrijven van een verjaardagskaart of met het lezen van een bijsluiter of een schoolrapport. Eén op de vijftien werknemers heeft moeite met het personeelsblad, werkrooster of een bestelformulier. Ook zijn er veel jongeren, jonge moeders en opvoeders met een onnodige taalachterstand. Een kwart van alle groep 8 leerlingen verlaat de basisschool met een leesachterstand van twee jaar. Flevoland kent ruim laaggeletterden van jaar. In Lelystad wonen meer dan laaggeletterden van jaar, dit is 14% van de inwoners. Deze groep laaggeletterden is zeer divers en ongeveer 26% van de Lelystadse doelgroep is van niet- Nederlandse afkomst. Doordat laaggeletterden beperkt kunnen lezen, schrijven en/of spreken worden ze belemmerd in hun dagelijks functioneren. Taalvaardigheid speelt, naast algemene (digitale) basisvaardigheden, een cruciale rol om te participeren in de samenleving, bij de opvoeding van kinderen en bij kansen op de arbeidsmarkt. Door bezuinigingen, op onder andere volwasseneneducatie en inburgering, wordt het steeds moeilijker een passend aanbod te vinden om basisvaardigheden te (blijven) verwerven en de Nederlandse taal beter te leren lezen, schrijven en spreken. Brede doelgroep De groep laagopgeleiden is divers en bestaat uit ouderen, volwassenen met sociale en economische problemen in het dagelijks leven, mensen met een fysieke of psychische beperking, werklozen, jonge moeders, immigranten en autochtonen. Ook hoogopgeleide allochtonen, die de taal nog slecht beheersen, vallen onder de doelgroep. Laaggeletterd zijn betekent niet dat iemand analfabeet is. Laaggeletterd zijn kent vele gradaties. Het Europees Referentie Kader biedt een kwalificatie structuur waarin de niveaus zijn uitgewerkt. Bibliotheek als neutrale en veilige plek Vrijwel iedereen weet de weg naar de bibliotheek te vinden. Als kind of als ouder met kind is men er wel geweest. De bibliotheek is een veilige plek voor jong en oud en van hoog tot laag opgeleid. Er heerst een informele sfeer. Je kunt er zomaar binnen lopen, laagdrempeliger kan het niet. Digitaal leren voor laagopgeleiden Digitale vaardigheden zijn vandaag de dag bijna even belangrijk als lezen en schrijven. Een steeds groter deel van het maatschappelijk verkeer verloopt online. Daarbij profiteren jongeren en hoogopgeleiden in de praktijk beduidend meer van de mogelijkheden die internet biedt dan ouderen en laagopgeleiden. Dit verschil wordt bovendien groter, waardoor binnen onze maatschappij een digitale kloof dreigt te ontstaan. 2

3 FlevoMeer Bibliotheek wil laaggeletterden een passend aanbod bieden. De bibliotheek is een unieke plek om laaggeletterdheid aan te pakken. De bibliotheek heeft een open functie in een stad, dorp of wijk en beschikt over ruimte én materialen. Het is belangrijk om Flevolanders basisvaardig te maken op de gebieden van opvoeding, gezondheid, reïntegratie en zelfredzaamheid. Recent onderzoek van Stichting Expertise Centrum ETV heeft uitgewezen dat digitaal leren voor laagopgeleiden succesvol kan zijn als het voldoet aan randvoorwaarden en ondersteuningsvormen: de inhoud van het programma, de rol van de begeleider, de leercontext en de mate van zelfsturing. FlevoMeer Bibliotheek als schakel FlevoMeer Bibliotheek is op basis van haar drie kernfuncties - lezen, informatie en educatie - de essentiële schakel om gemeente, welzijns-, gezondheids-, onderwijs-, arbeidsorganisaties, bedrijven en laaggeletterden inhoudelijk te verbinden. En ook de schakel voor gemeenten om in deze periode van bezuinigingen voor laaggeletterden een basisvoorziening in stand te houden. Wet werken naar vermogen Bevorderen van de ontwikkeling van mensen is in wezen een onderdeel van de nieuwe Wet werken naar vermogen (Wwnv), die per 1 januari 2013 ingaat en diverse regelingen voor mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt zal vervangen. De zelfredzaamheid van mensen staat hierbij voorop. Iedereen telt mee en heeft recht zoveel mogelijk mee te doen in de samenleving, zodat een ieder kan werken naar maximale vermogen. Het bevorderen van leesplezier, het begrijpend lezen, het computergebruik, het opzoeken van informatie en het verlagen van de drempel om naar de bibliotheek te gaan, past bij het bevorderen van de ontwikkeling van mensen in het kader van deze nieuwe wet. FlevoMeer Bibliotheek heeft programma s ontwikkeld die daarbij aansluiten. Aansluiting landelijk actieplan De gekozen aanpak van FlevoMeer Bibliotheek sluit aan op het project Taal voor het Leven, waarvan Stichting Lezen& Schrijven de regie heeft en dat voortkomt uit het door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap opgestelde actieplan. Een belangrijk element uit dit project is de beproeving van nieuwe werkwijzen door middel van pilots. Bij Taal voor het Leven worden getrainde vrijwilligers gekoppeld aan laaggeletterden voor trainingen die in de omgeving van de deelnemer (een informele onderwijssetting) plaatsvinden. Lesmateriaal is beschikbaar en wordt gekoppeld aan de nieuwe eindtermen om het lees- en schrijfniveau van laaggeletterden te verhogen. De taaltrainers krijgen een speciale opleiding en worden begeleid door professionele docenten uit de publieke en private sector, de taalregisseurs. Deze taalregisseurs hebben veel ervaring in het werken met laaggeletterde volwassenen en zijn daarom een belangrijke succesfactor. Om meer opbrengstgericht te kunnen werken, sluit FlevoMeer Bibliotheek aan bij de door Steunpunt Taal en Rekenen te ontwikkelen en door OCW vast te stellen standaarden en eindtermen die passen bij de doelgroep laaggeletterden. 3

4 Aansluiting gemeentelijk beleid - Welzijn Lelystad heeft taalcoaches, als onderdeel van de landelijke campagne Het begint met taal van het ministerie van VROM, Wonen, Werken en Integratie. - Voorleesexpress (al actief in Lelystad) heeft contact met een groot aantal gezinnen. - NT2 docenten van FlevoMeer Bibliotheek Lelystad bereiken al meer dan honderd laaggeletterden. - Het Educatief Platform Lelystad werkt al samen op het gebied van laaggeletterdheid. - Wethouder Meta Jacobs project Dat geeft de burger moed. - Raakvlakken Gemeentelijk beleid Gezondheidseducatie/armoedebeleid. Samenwerking organisaties in Lelystad Naast de samenwerking met Lelystadse organisaties, bijvoorbeeld op het gebied van welzijn, zorg en onderwijs, spelen organisaties in de wijk een cruciale rol bij het bereiken en motiveren van mensen met een taal- en basisvaardigheden achterstand. Ook moet er aansluiting gevonden worden bij de lopende projecten zoals Taalmaatjes, BoekStart, Voorleesexpress, Brede School projecten, Festival van het Leren, Educatief Platform e.d. - FlevoMeer Bibliotheek biedt in eerste plaats facilitaire ondersteuning. Denk aan accommodatie, studieplekken, collecties van boeken en (digitale) leermiddelen, computers en toegang tot educatieve websites. De bibliotheek levert daarnaast expertise en advies en fungeert tenslotte als doorverwijzer. - Welzijn Lelystad, Gilde Samenspraak, De Meerpaal Dronten, Carrefour, het Gol, Axion, Concern voor Werk, Triade, Zorggroep Oud en Nieuwe Land, Learn for life en diverse maatjesprojecten beschikken over een grote groep vrijwilligers (taalcoaches, taalmaatjes) die zorgvuldig (gekwalificeerd) ingezet kunnen worden als taaltrainer. - ROC Flevoland is partner in deskundigheidsbevordering, samenwerking en doorverwijzing. - Flevolandse organisaties op het gebied van welzijn, zorg en onderwijs zoals CJG activeringscentra, consultatiebureaus, gezondheidscentra, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, primair- en VO onderwijs verwijzen door en stemmen het aanbod op elkaar af. - PSO platform (Provinciale Service Organisatie) geeft advies in uitvoering en verspreiding van materialen en het verzorgen van kleine collecties boeken, makkelijk-lezen-boeken, meeleesboeken, uisterboeken, informatieve boeken, prentenboeken, ETV boeken en e-readers. - De gemeenten zijn betrokken vanuit inhoudelijk beleid op het gebied van bestrijden laaggeletterdheid en volwasseneneducatie, reïntegratie en maatschappelijke participatie. 4

5 AANBOD LAAGGELETTERDHEID Diensten De vestigingen van FlevoMeer Bibliotheek beschikken over diverse faciliteiten, zoals: - Taalcursussen - Makkelijk Lezen Plein Jeugd - NL Plein - Digitale informatiebanken zoals krantenbank - Digitale kranten, Press display (kranten wereldwijd) - Cursusruimte met tien laptops en een smartboard - Groot letterboeken, e-readers, materialen aangepast lezen en luisterboeken - Honderd materialen voor laaggeletterden - Servicebalie Nieuwe Media Makkelijk Lezen Plein Een Makkelijk Lezen Plein (MLP) is een speciale voorziening in FlevoMeer Bibliotheek voor kinderen met een leesprobleem. Er staan geschikte materialen voor kinderen die moeite hebben met lezen. Ze zijn voor dit plein geselecteerd vanwege het eenvoudiger taalgebruik, de duidelijke lay-out, de aansprekende omslag en de aantrekkelijkheid van de inhoud. NL Plein Het NL Plein in FlevoMeer Bibliotheek Lelystad is bestemd voor volwassenen die materialen zoeken over Nederland en de Nederlandse taal. Naast taalleermethoden zijn er ook lees- en luisterboeken voor mensen met een andere moedertaal of voor laaggeletterden. Dit plein biedt ook maatschappijgeoriënteerde materialen en boeken specifiek over Nederland. Inburgeraars kunnen zich hier voorbereiden op het inburgeringexamen. Maatwerk FlevoMeer Bibliotheek streeft naar korte lijnen en een 1-op-1 benadering/koppeling. De aangeboden programma s zijn concepten en geen kant en klare producten. In overleg worden de vraag en het resultaat vastgesteld en het programma vervolgens aangepast. 5

6 Programma s FlevoMeer Bibliotheek biedt diverse programma s aan, die verder in dit plan van aanpak uitgewerkt zijn en naar wens aangepast kunnen worden: a. Workshops Leren doen we samen b. Taaltrajecten in de bibliotheek c. Digitale basisvaardigheden en kennismaken met internet d. Voorleesworkshops e. Leesclub voor laaggeletterden f. Collecties voor organisaties, instellingen en bedrijven a. Workshops Leren doen we samen 1. Aanleiding Voor deze doelgroep, de jonge moeders, alleenstaande ouders, richten we ons op specifieke workshops die breder van opzet zijn dan alleen gericht op basisvaardigheden als lezen, schrijven en rekenen. Het gaat bijvoorbeeld om thema s die bij het opvoeden en de ontwikkeling van kinderen een rol kunnen spelen. 2. Doelstelling Doel is het versterken van de zelfredzaamheid en participatie bij jonge moeders of alleenstaande ouders, waardoor zij in staat zijn om veranderingen in hun persoonlijkeen maatschappelijke omgeving te bewerkstelligen. 3. Doelgroep Jonge moeders of alleenstaande ouders, die de volledige zorg dragen voor één of meerdere kinderen. 4. Succesfactoren - Gemotiveerde deelnemers - Veilige plek in de bibliotheek - Samenwerking met Vluchtelingenwerk, Welzijn - Inzet gekwalificeerde mediacoaches 5. Samenwerkingspartners Partners kunnen hierin zijn de gemeenten, Welzijnswerk, Triade, Zorggroep Oude en Nieuwe Land, ROC s, IVIO, consultatiebureaus, CJG, peuterspeelzalen en basisscholen. Ook wil FlevoMeer Bibliotheek samenwerken met GGZ voor de workshops over opvoedkunde. 6. Activiteiten/aanpak De aanpak voor deze doelgroep bestaat uit het volgen van verschillende workshops: Workshop Voorlezen In deze workshop komen de volgende onderdelen aan de orde: - Wat lees je voor? - Hoe lees je voor? - Wanneer lees je voor? - Aan wie lees je voor? - Waarom lees je voor? 6

7 Specifieke aandacht is er voor het stimuleren van taal thuis, met name voor jonge kinderen. Hierbij wordt het project BoekStart betrokken, zodat de allerjongsten worden bereikt in samenwerking met de gemeente en consultatiebureaus. Ouders van pasgeborenen krijgen bij aangifte van hun kind bij de gemeente een brief met het aanbod om de BoekStart koffer op te halen bij de bibliotheek. Deze koffer bevat een stoffen boekje, een cd met kinderliedjes en een boekje met voorleestips. Ook wordt het onderwerp interactief voorlezen besproken. Deelnemers gaan zelf met voorlezen aan de slag. Workshop Aanleren van digitale vaardigheden Omgaan met internet, en, social media, kind en de digitale wereld e.d. Er wordt met het programma Klik & Tik en ETV.nl gewerkt. Afhankelijk van de voorkennis van de groep wordt een workshop gegeven over de mogelijkheden van internet, internet & privacy, veilig internet, informatie zoeken, Twitter, gebruik van sociale media, jonge kinderen & media. De workshops digitale vaardigheden bestaan uit vijf tot zeven bijeenkomsten. Boeken Tupperware party Praten over boeken met je kind, tweetalig opvoeden, voorlezen, zingen, en andere thema s, de ontwikkeling taal, Boekstart. Voorlichtingen gericht op de bij deze doelgroep behorende thema's: kind en school / schoolkeuze en omgaan met tv / computer, kind en gezondheid. Na de boekenparty kunnen de ouders uitgenodigd worden om wekelijks met hun baby of peuter naar de bibliotheek te komen op de inloop. Deze workshops kunnen uiteraard ook los van elkaar worden gegeven of in een ander verband worden ondergebracht. 7. Beoogd resultaat FlevoMeer Bibliotheek streeft de volgende resultaten na: - De bibliotheek ondersteunt het informeel leren door het aanbieden van een voorleesworkshop - De bibliotheek biedt vervolg faciliteiten - Heel laagdrempelig - Versteviging contacten, ouders kunnen elkaar ontmoeten - In de praktijk (durven) brengen van het geleerde door bijvoorbeeld een te versturen, een formulier in te vullen, doordacht gebruik van sociale media, etc. - Kennis over taalontwikkeling en opvoeden (ontwikkelingen in de verschillende leeftijdsfases) - Samenwerking Welzijn Lelystad, Vluchtelingenwerk en GGZ 8. Begroting De begroting is gebaseerd op afname van drie workshops, die gegeven worden in drie weken aan één groep. Groepsgrootte is maximaal twaalf en minimaal vier deelnemers. Totaal 1.770,- Per groep Deze begroting dient als richtlijn, elk project kan op maat geleverd worden. Elke vervolg workshop : 240,- Bijdrage FlevoMeer Bibliotheek: - Materiaalkosten workshops - Faciliteren van het nieuwe lokaal (huur per dagdeel 250,-) 7

8 - Een open leeromgeving, Klik & Tik: - Advisering op gebied van leren en lezen - Organisatie educatieve activiteiten, bijvoorbeeld leesclubs - Afstemming overleg met samenwerkingspartners b. Taaltrajecten in de bieb 1. Aanleiding Door bezuinigingen op onder andere volwasseneneducatie en inburgering is het voor laaggeletterden en werklozen nog moeilijker geworden een passend aanbod te vinden om de Nederlandse taal blijvend te (leren) lezen, schrijven en spreken. FlevoMeer Bibliotheek wil hen een passend aanbod bieden om hun taalvaardigheid en digitale vaardigheden te vergroten. Voor werkzoekenden en inburgeraars is het van belang te blijven participeren en oriënteren, waarbij het taalniveau up to date blijft. Een taaltraject in de bibliotheek kan ingezet worden als nazorg, na een afgesloten cursus/project of als instap op weg naar een cursus/project. 2. Doelstelling Het project Taaltrainingen in de bieb stelt zich ten doel: de taalvaardigheid en basisvaardigheid van Flevolandse werkzoekenden te (blijven) bijhouden en vergroten door ondersteuning van ervaren vrijwilligers en mediacoaches in de bibliotheek. Het project heeft maatschappelijke participatie ten doel en het vergroten van kans op reintegratie. 3. Doelgroep De doelgroep bestaat uit Flevolandse laaggeletterde werkzoekenden. Dit betreft een zeer diverse groep, uiteenlopend van laagopgeleide autochtonen tot hoog opgeleide allochtonen, zowel mannen als vrouwen. Een groot deel van deze personen is ook opvoeder en/of heeft een inburgeringcursus doorlopen of heeft een voortraject nodig. Dagbesteding is voor deze doelgroep van belang. Als deze Flevolandse werkzoekenden / opvoeders taalvaardiger zouden zijn,dan dragen zij actief bij aan de taalontwikkeling van hun kinderen en de kans op werk vergroot. Daarom onderscheiden wij in onze aanpak twee groepen: - opvoeders van kinderen en gezondheid - werkzoekenden en/ of degenen waarbij het gaat om behoud van werk 4. Succesfactoren - Gekwalificeerde vrijwilligers als ervaringsdeskundigen c.q. taaltrainer - Begeleiding door beroepskrachten - Bewezen methodieken - De taaltrainers zijn vrijwilligers die begeleid worden door beroepskrachten, waarbij gebruik wordt gemaakt van methodieken die hun waarde hebben bewezen - Inzet nulmeting bij aanvang en effectmeting afloop traject 5. Samenwerkingspartners Naast de samenwerking met de gemeenten, St. Welzijn Flevoland, Stichting Gilde Samenspraak, CJG en het ROC Flevoland spelen organisaties in de wijk een cruciale rol bij het bereiken en motiveren van mensen met een taalachterstand. Ook moeten we aansluiting vinden bij de lopende wijkprojecten, arbeidsbeleid en gezondheidseducatie. De bibliotheek biedt in de eerste plaats facilitaire ondersteuning. Denk aan accommodatie, studieplekken, collecties van boeken en (digitale) leermiddelen, 8

9 computers en toegang tot educatieve websites. FlevoMeer Bibliotheek levert daarnaast expertise en advies. 6. Activiteiten/aanpak De volgende activiteiten worden uitgevoerd: - Introductiecursussen - Training in materiaalgebruik Taalkracht, ETV materialen, BoekStart - Ondersteuning van taaltrainers bij lesmateriaal middels taalspreekuur - Drie maal per jaar overleg met taaltrainers over vorderingen cursisten - Thematische bijeenkomsten deskundigheidsbevordering Deze lessen vinden individueel of in kleine groepen plaats tijdens openingsuren in één van de vestigingen van FlevoMeer Bibliotheek. Per taaltraject worden doelstelling en aanpak vastgesteld. Een traject duurt minimaal een half jaar, waarbij taaltrainers en (groepjes) cursisten elkaar wekelijks minstens een uur treffen (totaal twintig bijeenkomsten). De bibliotheek ontwikkelt een maatwerktraject, zodat zij zelfstandig gebruik kunnen maken van het beschikbare materiaal. De bibliotheek ontwikkelt workshops of een les voor vrijwilligers over de bibliotheek en haar aanbod c.q. producten. Evaluatie en monitoring - Op deelnemersniveau wordt bij start en eind van het traject het taalniveau gemeten - Per leskoppel/groep worden de doelen waar samen aan gewerkt vastgelegd en vorderingen bijhouden in een dossier/portfolio - Op projectniveau worden de voortgang van het project, de resultaten in de samenwerking en het resultatenniveau van de cursisten bijgehouden 7. Beoogd resultaat FlevoMeer Bibliotheek streeft de volgende resultaten na: - In een periode van drie jaar krijgen 150 Flevolanders ondersteuning van een vrijwillige taaltrainer in de bibliotheek - Uit de effectmeting blijkt dat cursisten vooruitgang hebben geboekt op de volgende terreinen: het taalniveau is gestegen meer zelfvertrouwen in taalvaardigheid in de dagelijkse praktijk eerste drempels zijn weggenomen bij digitale vaardigheden het (maatschappelijk) netwerk van de vrouwen en mannen is geactiveerd taaltrainers en ervaringsdeskundigen hebben hierbij een belangrijke rol bij als het gaat om voorlichting en signalering, activering 8. Begroting De begroting is gebaseerd op afname voor één groep die wekelijks bij elkaar komen en wekelijks in de gelegenheid gesteld worden in de bibliotheek te trainen, in totaal twintig weken (uitgezonderd schoolvakanties). Groepsgrootte is maximaal twaalf en minimaal vier deelnemers. Totaal 8.120,- Per groep voor een half jaar Na de eerste groep kan een individuele deelnemer aangemeld worden voor een taalcursus in de bibliotheek. Prijs per deelnemer: 500,- 9

10 Bijdrage FlevoMeer Bibliotheek: - Materiaalkosten bibliotheekles - Faciliteren ruimte voor de lessen, huur per dagdeel 250,- - Advisering op gebied van leren en lezen - Organisatie educatieve activiteiten, bijvoorbeeld leesclubs - Afstemming overleg met samenwerkingspartners c. Digitale basisvaardigheden en kennismaken internet 1. Aanleiding Digitale vaardigheden zijn vandaag de dag bijna even belangrijk als lezen en schrijven. Een steeds groter deel van het maatschappelijk verkeer verloopt online. Daarbij profiteren jongeren en hoogopgeleiden in de praktijk beduidend meer van de mogelijkheden die internet biedt, dan ouderen en laagopgeleiden. 2. Doelstelling De digitale cursussen worden gegeven om mensen die moeite hebben met de nieuwe ontwikkelingen op internet en digitale ontwikkelingen een goede start te geven, zodat ze zichzelf verder kunnen ontwikkelen. De digitale cursussen zijn in het tijdperk van digitalisering van diensten om cliënten, werknemers de gelegenheid te geven zich zelfstandig te kunnen redden zonder hulp van consulenten en familie. 3. Doelgroep De digitale cursussen in de bibliotheek zijn gericht op Flevolanders die niet of nauwelijks online zijn, met de focus op laaggeletterden. De cursussen zijn er voor iedereen die vragen heeft over het gebruik van de digitale snelweg. Werkzoekenden, cliënten van het UWV, bijstandsgerechtigden kunnen geholpen worden zelfstandig digitale formulieren, opdrachten e.d. in te vullen zonder persoonlijk contact met een consulent, contactpersoon. 4. Succesfactoren - Maatwerktrajecten beschikbaar - Gekwalificeerde en ervaren Mediacoaches - Faciliteiten in de bibliotheek, nazorg in de bibliotheek, servicepunt 5. Samenwerkingspartners Samenwerking wordt gezocht met Welzijn Flevoland, ouderenbonden, het ROC, IVIO, Concern voor Werk, SW bedrijven, het UWV en SD voor doorverwijzing van hun cliënten. 6. Activiteiten/aanpak Op zes ochtenden worden er workshops georganiseerd voor zowel beginners als voor mensen die al wat meer ervaring hebben met internet. Voor beginners zal er gebruik worden gemaakt van Klik & Tik. Voor mensen die al wat ervaring hebben zijn er workshops over Google, Hyves (of ander sociale netwerken), foto bewerken, fotoalbum maken, downloaden en spelletjes op de pc of internet en You Tube. De digitale cursussen kunnen in overleg naar inhoud samengesteld worden. 10

11 7. Beoogd resultaat De volgende resultaten worden nagestreefd: - Informeel leren is ondersteund door het aanbieden van Klik& Tik en ETV.nl - Flevolanders vinden de weg naar de bibliotheek voor het volgen van workshops, zowel beginnend als meer ervaren gebruikers - Deelnemers weten de bibliotheek te gebruiken o.a. als studieruimte, dagbesteding, vraagbaak 8. Begroting De begroting is gebaseerd op afname voor één groep die zes workshops volgt. Groepsgrootte is maximaal acht en minimaal vier deelnemers. Deze begroting dient als richtlijn en de inhoud van elke workshop kan op maat geleverd worden. Totaal 756,- 6 workshops Bijdrage FlevoMeer Bibliotheek: - Materiaalkosten workshops - Faciliteren van het nieuwe lokaal, huur per dagdeel 250,- - Open leeromgeving Klik & Tik: - Afstemming overleg met samenwerkingspartners d. Voorleesworkshops 1. Aanleiding Ontlezing is een algemene tendens die steeds vaker voorkomt in de samenleving. Maar ook zijn er nog veel mensen die analfabeet zijn of die slecht in taal zijn, door bijvoorbeeld dyslexie. FlevoMeer Bibliotheek wil deze mensen graag helpen om zich te verbeteren in taal, zodat zij door meer en beter (voor)lezen zich beter in de maatschappij kunnen bewegen. 2. Doelstelling De voorleesworkshop geeft een handvat waarmee jonge ouders, grootouders, maar ook oudere broers en zussen jonge kinderen kunnen voorlezen, zodat de woordenschat zich beter ontwikkeld bij deze groep. Ook een taalachterstand kan hierdoor verminderd worden. 3. Doelgroep Deze voorleesworkshop is voor iedereen, jong of oud, die graag wil leren hoe je op verschillende manieren, leuk, boeiend en interactief kunt voorlezen aan jonge kinderen. 4. Succesfactor - Per workshop worden vier deelnemers aangeleverd 5. Samenwerkingspartners Samenwerking zoeken wij met VO/MBO scholen ( maatschappelijke stage), ouderenbonden, vrijwilligersorganisaties en ouders van jonge kinderen, via SZ van gemeenten. 11

12 6. Activiteiten/aanpak De voorleesworkshop duurt ongeveer twee uur. In deze workshop komen de volgende elementen ter sprake: wat lees je voor? (hoe kies je een goed boek?) hoe lees je voor? wanneer lees je voor? aan wie lees je voor? en waarom lees je voor? Ook zal het onderwerp interactief voorlezen worden besproken. De deelnemers gaan zelf aan de slag. Vervolgworkshops behoren tot de mogelijkheid. 7. Beoogd resultaat FlevoMeer Bibliotheek streeft de volgende resultaten na: - Dertig Flevolanders weten de weg naar de bibliotheek te vinden voor het volgen van de voorleesworkshop - De deelnemers stimuleren de kinderen tot het lenen en lezen van boeken - De bibliotheek ondersteunt het informeel leren door het aanbieden van minimaal één voorleesworkshop - Elke deelnemer doet aan ouderparticipatie door het volgen van de workshop - Vier vrijwilligers zijn maatschappelijk ingezet 8. Begroting De bijbehorende begroting is gebaseerd op maximaal twaalf en minimaal vier deelnemers. Totaal 242,- Per workshop e. Leesclub voor laaggeletterden 1. Aanleiding Voor honderdduizenden mensen die moeite hebben met lezen (en schrijven) is een boek een gesloten zaak. Veel laaggeletterden zijn zelfs nog nooit voorgelezen. De binnenkant en de buitenkant, alles aan een boek is hen vreemd. Dus een mooi geschreven verhaal helaas ook. Ontlezing is een algemene tendens die steeds vaker voorkomt in de samenleving. Maar ook zijn er nog veel mensen die analfabeet zijn of die slecht zijn in taal, door bijvoorbeeld dyslexie. FlevoMeer Bibliotheek wil deze mensen graag helpen om zich te verbeteren in lezen en spreken, zodat zij zich maatschappelijk beter kunnen handhaven en zich met taal beter op hun gemak voelen. Het lezen van een boek of artikel, samen bespreken van een boek of artikel kan statusverhogend werken. 2. Doelstelling Op een laagdrempelige manier leesplezier ontwikkelen bij laaggeletterden door samen een boek te lezen of film te bekijken, daarover te praten en ervaringen te delen. Het stimuleren van het durven en blijven lezen. Het vergroten van de zelfredzaamheid en onafhankelijkheid van burgers door het zelfstandig kunnen lezen en schrijven. De drempel verlagen die bij laaggeletterden vaak aanwezig is om de bibliotheek te bezoeken. Het stimuleren van het spreken in het openbaar en de bibliotheek zien als laagdrempelige, veilige omgeving. 12

13 3. Doelgroep De lees club is bedoeld voor mensen die nooit of nauwelijks zelfstandig een boek of artikel lezen, die geen enkele ervaring hebben met gedrukte tekst, maar ook voor mensen die moeite hebben met de Nederlandse taal en op een leuke manier met taal aan de slag gaan, door middel van ronde tafelgesprekken. 4. Succesfactoren - Rustige plek in de bibliotheek, met leestafel - Minimaal vier deelnemers - Inzet gekwalificeerde vrijwilligers - Collectie Eenvoudig communiceren ter beschikking - Samenwerking ROC (SPW, afdeling Educatie) 5. Samenwerkingspartners Samenwerking zoeken wij met het ROC Flevoland, IVIO, SW bedrijven, Welzijnsorganisaties de Vrijwilligers organisaties, gezondheidscentra en de Gemeente. Ook zoekt FlevoMeer Bibliotheek contact met de leerkrachten in de Brede School wijken, zij weten vaak of de ouders/verzorgers van hun leerlingen moeite hebben met lezen. 6. Activiteiten/aanpak De leesclub vindt altijd plaats in de bibliotheek, op een prettige en gezellige plek. Deelnemers zitten aan een tafel, waardoor het boek waaruit gelezen wordt makkelijk op de tafel wordt gelegd. De leesclub vindt vier maal plaats op een doordeweekse dag op een tijdstip dat voor de (meeste) deelnemers praktisch is. 7. Beoogd resultaat - Er is minimaal één leesclub van start gegaan - Er is minimaal één samenwerking aangegaan - Minimaal acht laaggeletterde deelnemers zijn bereikt 8. Begroting Totaal 697,- Per leesclub (4x) Bijdrage FlevoMeer Bibliotheek: - materiaalkosten leesclubs - faciliteren van een ruimte voor de leesclub, huur per dagdeel 250,- - advisering op gebied van leren en lezen - afstemming overleg met samenwerkingspartners f. Collecties voor instellingen, organisaties en bedrijven 1. Aanleiding FlevoMeer Bibliotheek heeft voor laaggeletterden aantrekkelijk, op hun niveau afgestemd lees- en leermateriaal in haar collectie. Laaggeletterden kunnen zo positieve leeservaringen opdoen, wat cruciaal is: uit onderzoek blijkt dat als iemand plezier heeft in lezen, hij/zij een grotere leesvaardigheid krijgt. Maar voor veel laaggeletterden is het niet vanzelfsprekend om naar de bibliotheek te gaan. Een goed alternatief is om collecties bij bedrijven en opleidingsinstellingen te plaatsen. 13

14 2. Doelstelling De collecties hebben tot doel bedrijven en opleidingsinstellingen te faciliteren om de geletterdheid van hun werknemers en studenten te vergroten. 3. Doelgroep De collecties zijn gericht op medewerkers van bedrijven en studenten van (ROC)opleidingen 4. Activiteiten/aanpak Bedrijven en opleidingsinstellingen krijgen een aantrekkelijke en op de doelgroep gerichte collectie in huis, liefst geplaatst in een aantrekkelijke leesomgeving. Er zijn collecties beschikbaar met makkelijk-lezenboeken, meeleesboeken, luisterboeken, informatieve boeken en stripboeken. De collectie wordt voor een half jaar of een jaar uitgeleend. De aanvrager bepaalt zelf de inhoud en omvang van de collectie. De aanvrager kan de collectie laten samenstellen door de bibliotheek en laten afleveren bij de plaatselijke bibliotheek of bij de instelling zelf. Of kan de collectie zelf uitzoeken bij het Servicecentrum Flevolandse Bibliotheken in Lelystad, waar de achtergrondcollectie van de gezamenlijke Flevolandse bibliotheken is geplaatst. Aanvullend kan een bibliotheekspecialist advies geven over het creëren van een aantrekkelijke leesomgeving in de instelling om de motivatie van de werknemers en studenten voor het daadwerkelijk gaan lezen en leren verder te verhogen. 5. Beoogd resultaat FlevoMeer Bibliotheek streeft de volgende resultaten na: - Werknemers en studenten hebben een positieve associatie met boeken en lezen - Werknemers en studenten hebben een grotere leesvaardigheid 6. Begroting Per boek 1,35 per half jaar en 2,70 per boek per jaar. De collectie kan worden afgehaald bij de lokale bibliotheek of tegen meerkosten worden afgeleverd op het gewenste adres voor 15,- per rit. Advisering leesomgeving kost 50,- per uur. Tenslotte boeken uit de achtergrondcollectie van het SFB: 750 banden x 15,- per band = ,- 14

Taalcoach in de bieb

Taalcoach in de bieb Taalcoach in de bieb Het mobiliseren en faciliteren van Utrechtse vrijwilligers voor een aanval op laaggeletterdheid in de bibliotheken concept 16/02/12 Samenvatting Utrecht kent ruim 26.000 laaggeletterden.

Nadere informatie

Biblionet Verbindt Samen de toekomst leren lezen Een nieuwe koers voor de bibliotheken in Groningen

Biblionet Verbindt Samen de toekomst leren lezen Een nieuwe koers voor de bibliotheken in Groningen Biblionet Verbindt Samen de toekomst leren lezen Een nieuwe koers voor de bibliotheken in Groningen Beeld > Koptekst en voettekst... 1 Beeld > Koptekst en voettekst... 2 Beeld > Koptekst en voettekst...

Nadere informatie

Meer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar

Meer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Meer (voor)lezen, beter in taal De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Adriaan Langendonk Miniconferentie Flevoland 23 september 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud

Nadere informatie

Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016

Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016 Commissie Samenleving Harderwijk 12 mei 2016 Agenda 1. Welkom 2. Ontwikkelingen 3. Strategienota 4. Digitale vaardigheden 5. Taalvaardigheden (inleiding door Chérif Ait Abderrahman (Stichting Lezen en

Nadere informatie

Noordoostpolder. Jaarcijfers 2018

Noordoostpolder. Jaarcijfers 2018 Noordoostpolder Jaarcijfers 2018 JAARCIJFERS HUIS VOOR TAAL NOP 2018 WAT IS HUIS VOOR TAAL? In Huis voor Taal komen activiteiten en expertise op het gebied van leren, ontwikkelen, het sociale- en non-formeel

Nadere informatie

de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar

de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Jos Debeij Gerlien van Dalen Adriaan Langendonk VNG regionale conferenties 15 en 16 april 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud

Nadere informatie

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University

Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University LAAGGELETTERDHEID IN DEN HAAG - CONCLUSIES Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS

Nadere informatie

Waalwijk Taalrijk. - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder. - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen)

Waalwijk Taalrijk. - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder. - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen) 1 Waalwijk Taalrijk - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen) - Samenleving: Taalvaardige inwoners die zich goed in

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod ISKB taalcoaching 25 jaar ISKB Taal en meer In 2011 vierde de ISKB met vrijwilligers, cursisten en leerlingen haar 25 jarig bestaan. We hebben een niet meer weg te

Nadere informatie

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst!

Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal verbindt mensen Wij verbinden mensen met taal Want Taal doet meer dan schrijven, spreken en lezen Het is de sleutel naar een nieuwe toekomst! Taal doet meer In Utrecht wonen meer dan 15.000 volwassenen

Nadere informatie

Taal verrijkt. aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen. Rijn en Venen

Taal verrijkt. aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen. Rijn en Venen Taal verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen Rijn en Venen De Bibliotheek Rijn en Venen wil lezen voor iedereen mogelijk én plezierig maken. Daarbij richten we ons ook op mensen

Nadere informatie

Aanbod. laaggeletterdheid

Aanbod. laaggeletterdheid Aanbod laaggeletterdheid voor Organisaties voor volwasseneneducatie 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding...2 Aanbod algemeen Kernaanbod...3 Aanvullend aanbod: wisselcollecties...4 Aanvullend aanbod: meerdere

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal

Nadere informatie

Plus. + Deelname aan de provinciale pilot Boekstart in 2009. + Overleg met ambtenaar lokaal onderwijs over de invoering van Boekstart in Boxtel.

Plus. + Deelname aan de provinciale pilot Boekstart in 2009. + Overleg met ambtenaar lokaal onderwijs over de invoering van Boekstart in Boxtel. + Deelname aan de provinciale pilot Boekstart in 2009. + Overleg met ambtenaar lokaal onderwijs over de invoering van Boekstart in Boxtel. + Financiering Boekstart uit de Aboutaleb middelen en het onderwijs

Nadere informatie

Bij iedere doelgroep wordt de groep die hen direct beïnvloedt (ouders/opvoeders/leerkrachten etc) meegenomen.

Bij iedere doelgroep wordt de groep die hen direct beïnvloedt (ouders/opvoeders/leerkrachten etc) meegenomen. Bijlage 3 Voorstel extra activiteiten vestiging Carnisselande Inleiding: Om de expertise en samenwerking tussen bibliotheek, gemeente en andere instellingen op het gebied van leesbevordering, informatie,

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal

Nadere informatie

Aanbod. laaggeletterdheid en inburgering

Aanbod. laaggeletterdheid en inburgering Aanbod laaggeletterdheid en inburgering voor Organisaties voor volwasseneneducatie 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding...2 Aanbod algemeen Kernaanbod...3 Aanvullend aanbod: wisselcollecties...4 Aanvullend

Nadere informatie

Subsidieaanvraag Taalhuis Netwerkaanpak tegen laaggeletterdheid

Subsidieaanvraag Taalhuis Netwerkaanpak tegen laaggeletterdheid Subsidieaanvraag Taalhuis Netwerkaanpak tegen laaggeletterdheid 17 oktober 2016 Contactpersoon: Cyril Crutz Directeur-bestuurder 0485-583 500 / 06-27093679 c.crutz@biblioplus.nl www.biblioplus.nl Inleiding

Nadere informatie

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen

Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Lydia de Jong, Jorijn Tragter 28 mei 2016 Wie zijn wij? Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma

Nadere informatie

Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière

Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière Eigen Kracht 2013 2014 van barrière naar carrière Projectplan Eigen Kracht - Van barrière naar carrière LEVgroep Penningstraat 55 5701 MZ Helmond Projectperiode 2013 2014 1 1 Inleiding Eigen Kracht is

Nadere informatie

Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid. Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven

Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid. Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven Dinsdag 30 oktober 2012 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses

Nadere informatie

Taal vergroot je wereld samen met de Bibliotheek

Taal vergroot je wereld samen met de Bibliotheek Taal vergroot je wereld samen met de Bibliotheek Westfriese Bibliotheken jong geleerd, is oud gedaan Ruim 15% van de kinderen in Nederland loopt een risico op taalachterstand. Wie moeite heeft met lezen

Nadere informatie

Computercursus voor laaggeletterden. Klik & Tik en E-TV. Leven Lang Leren pilot, BasisBibliotheek Maasland. Inhoud: Projectplan 2

Computercursus voor laaggeletterden. Klik & Tik en E-TV. Leven Lang Leren pilot, BasisBibliotheek Maasland. Inhoud: Projectplan 2 Computercursus voor laaggeletterden Klik & Tik en E-TV Inhoud: Projectplan 2 Tussentijdse evaluatie (februari 20) 6 Projectplan Computercursus voor laaggeletterden Klik & Tik en E-TV Aanleiding Op 30 maart

Nadere informatie

Jaarverantwoording Taalpunt Hengelo 2018

Jaarverantwoording Taalpunt Hengelo 2018 Jaarverantwoording Taalpunt Hengelo 2018 Doel Informele taalondersteuning bieden aan alle inwoners van Hengelo met een taalachterstand om zo de Nederlandse taal te bevorderen. Doelgroep Alle inwoners van

Nadere informatie

De bieb in De buurt 2

De bieb in De buurt 2 De bieb in de buurt 2 Inleiding De bibliotheek is een plek waar kennis, informatie, mooie verhalen en inspiratie voor het oprapen liggen. De bibliotheek dient als trefpunt in de buurt. Het is een plek

Nadere informatie

Notitie Taal en Toekomst

Notitie Taal en Toekomst Notitie Taal en Toekomst Inhoudsopgave Inleiding... 2 Landelijk beleid 2 Regionaal beleid.... 2 Conclusies beleid en realisatie tot nu toe.... 2 Resultaten 2017... 3 Beleidsambities voor 2018 3 Taal en

Nadere informatie

Samen voor taal in Arnhem

Samen voor taal in Arnhem Samen voor taal in Arnhem nataliekuypers.nl Een overzicht voor professionals Inleiding In Arnhem groeien niet alle kinderen op in een taalrijke omgeving; een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke

Nadere informatie

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein

De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein De Bibliotheek; óók partner in het sociale domein Laaggeletterden hebben vaker te maken met armoede, Schuldhulp en gezondheidsproblemen. Gemeenten, wijkteams en consulenten Werk en Inkomen zijn zich hier

Nadere informatie

Taal&Werk. Vergroot uw kansen

Taal&Werk. Vergroot uw kansen Taal&Werk Vergroot uw kansen Taal&Werk biedt ondersteuning bij taallessen, persoonlijke ontwikkeling en loopbaanvragen Laat u verrassen! Taal&Werk Inleiding Taal verbindt. Het belang van het beheersen

Nadere informatie

Meer vaardig meer burger!

Meer vaardig meer burger! (Digi)taalhuis Wageningen Projectplan 2016/2017 Meer vaardig meer burger! Kernpartners, Wageningen, augustus 2016 1. Probleemstelling In Nederland zijn 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar minder

Nadere informatie

De Bieb voor de Zaanstreek. Beleidsplan

De Bieb voor de Zaanstreek. Beleidsplan De Bieb voor de Zaanstreek Beleidsplan 2019 2022 Kerntaken De Bieb In de Zaanstreek heeft één op de zes mensen (30.000 volwassenen) moeite met lezen en schrijven. Laaggeletterdheid ligt aan de basis van

Nadere informatie

Studiedag Voorleesexpress

Studiedag Voorleesexpress Studiedag Voorleesexpress November 2016 Ed Klute & Nural Örücü Programma Introductie Mira Media + projecten Interculturele Mediawijsheid / mediaopvoeding Digitale vaardigheden & Digitale kloof Onze doelgroepen

Nadere informatie

Uitkomsten BOP-enquête basisvaardigheden Zuid-Holland

Uitkomsten BOP-enquête basisvaardigheden Zuid-Holland Uitkomsten BOP-enquête basisvaardigheden Zuid-Holland 2017-2018 Aan de landelijke BOP-enquête basisvaardigheden 18 + van de KB hebben in totaal 126 (=86%) (basis)bibliotheken deelgenomen; er waren 147

Nadere informatie

Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders

Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders Informatiefolder voor ouders 2012 Activiteiten voor kinderen van 0 tot 12 jaar en hun ouders Jeugd Toeleidingsactiviteiten Mijn kind is groep 3 Naschoolse activiteiten Weerbaarheid Opvoeden doe je niet

Nadere informatie

Voor informatie en aanmeldingen kan er contact worden opgenomen de Taalhuiscoördinator(en) van het Alfa-college.

Voor informatie en aanmeldingen kan er contact worden opgenomen de Taalhuiscoördinator(en) van het Alfa-college. 1 november 2017 april 2018: - Opzet en voortgang van het project, aantal te betrekken en betrokken partners, aantal te bereiken en bereikte inwoners, bereikte doelen in het kader van participatie van inwoners

Nadere informatie

Meer Waarde Boeken! Hoofdlijnen Beleidsrichting Vastgesteld RvT maart 2015 Ton Mengerink / Mark Deckers / Lynn Karsijns

Meer Waarde Boeken! Hoofdlijnen Beleidsrichting Vastgesteld RvT maart 2015 Ton Mengerink / Mark Deckers / Lynn Karsijns Meer Waarde Boeken! Hoofdlijnen Beleidsrichting 2015-2018 Vastgesteld RvT maart 2015 Ton Mengerink / Mark Deckers / Lynn Karsijns Gemeenteraad Berkelland 29 september 2015 M. Deckers Strategisch adviseur

Nadere informatie

Aanbod onderwijs 2015/2016

Aanbod onderwijs 2015/2016 Aanbod onderwijs 2015/2016 Pagina LEESBEVORDERING EN TAALONTWIKKELING Lezen is van groot belang voor de ontwikkeling van het kind en zijn schoolprestaties. Met ons enthousiasme en expertise voor taal,

Nadere informatie

Wetgeving rond participatiesamenleving biedt kansen. voor bibliotheken

Wetgeving rond participatiesamenleving biedt kansen. voor bibliotheken Wetgeving rond participatiesamenleving biedt kansen voor bibliotheken Breng vraag en aanbod bij elkaar en help laaggeletterden vooruit Nederland telt 1,3 miljoen laaggeletterde volwassenen (16-65 jaar).

Nadere informatie

Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018

Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018 Regionaal Programma volwassenen Educatie 2018 Augustus 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid en educatie 2.1 Afbakening Wet educatie en beroepsonderwijs 2.2 Doelgroep 2.3 Formeel en non-formeel

Nadere informatie

De Voorleesvogel voor ouders en kleuters. Draaiboek voor de leerkracht

De Voorleesvogel voor ouders en kleuters. Draaiboek voor de leerkracht De Voorleesvogel voor ouders en kleuters Draaiboek voor de leerkracht 1 Openbare Bibliotheek Amsterdam Team Educatie 020-5230786 / 780 g.vanderbijl@oba.nl 2 Inhoud In het kort... 4 Een planning... 6 1.

Nadere informatie

Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen

Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen Het non-formele bibliotheekaanbod voor volwassenen Programma s laagdrempelig Voor veel laaggeletterden is leren en het volgen van formeel of non-formeel onderwijs allerminst een vanzelfsprekend. Zaken

Nadere informatie

PRODUCTSHEET. Overzicht van programma s voor kwetsbare doelgroepen. Taal- en digitale ondersteuning

PRODUCTSHEET. Overzicht van programma s voor kwetsbare doelgroepen. Taal- en digitale ondersteuning PRODUCTSHEET COLLECTIE & DIENSTEN Overzicht van programma s voor kwetsbare doelgroepen Taal- en digitale ondersteuning ProBiblio heeft voor u de meest gebruikte en laagdrempelige programma s voor taal

Nadere informatie

Online taalleren met professionele ondersteuning

Online taalleren met professionele ondersteuning Online taalleren met professionele ondersteuning Met NLvaardig volgen deelnemers hun taaltraject volledig online. Natuurlijk onder enthousiaste professionele begeleiding. Geen groepslessen dus, cursisten

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

Hoe bereik je meer deelnemers voor Taalcafés en Klik & Tik cursussen? Landelijke Dag Basisvaardigheden - 8 nov 2018

Hoe bereik je meer deelnemers voor Taalcafés en Klik & Tik cursussen? Landelijke Dag Basisvaardigheden - 8 nov 2018 Hoe bereik je meer deelnemers voor Taalcafés en Klik & Tik cursussen? Landelijke Dag Basisvaardigheden - 8 nov 2018 Wie hebben we in de zaal? Ik ben bibliotheekmedewerker Wie hebben we in de zaal? Ik ben

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven

Stichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief

Nadere informatie

Aanvalsplan laaggeletterdheid en de toekomst van de volwasseneneducatie

Aanvalsplan laaggeletterdheid en de toekomst van de volwasseneneducatie Aanvalsplan laaggeletterdheid en de toekomst van de volwasseneneducatie Ina den Hollander Weert, 19 mei 2011 Kenniscirkel Leven Lang Leren Brabantse en Limburgse bibliotheken Wat is laaggeletterdheid?

Nadere informatie

Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016

Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement. Ruim denken - 21 november 2016 Laaggeletterdheid in Vlaardingen Dr. Christine Clement Ruim denken - 21 november 2016 Vraag: Wat is laaggeletterdheid? Wat kunnen laaggeletterde mensen wel of niet lezen/schrijven? A. Niets B. Maximaal

Nadere informatie

Inzichten werksessies rollen medewerkers en vrijwilligers. Onderdeel van toolkit Nieuw Participeren

Inzichten werksessies rollen medewerkers en vrijwilligers. Onderdeel van toolkit Nieuw Participeren Inzichten werksessies rollen medewerkers en vrijwilligers Onderdeel van toolkit Nieuw Participeren Doel van de sessies Door middel van een groepsgesprek gezamenlijk creëren van inzicht in ieders rol, bijdrage

Nadere informatie

Taal en Werk. Hetty Wiersema Adviseur werk. Maria Sabel Taal voor het Leven. Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard

Taal en Werk. Hetty Wiersema Adviseur werk. Maria Sabel Taal voor het Leven. Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard Taal en Werk Hetty Wiersema Adviseur werk Lia Eekhout Taalhuis Kennemerwaard Maria Sabel Taal voor het Leven Check in Wie ben je Wat kom je halen? Wat kom je brengen? Laaggeletterd zijn, wat is dat? Laaggeletterdheid

Nadere informatie

Taal Verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen. Bibliotheek Rijn en Venen 2013

Taal Verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen. Bibliotheek Rijn en Venen 2013 Taal Verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen Bibliotheek Rijn en Venen 2013 Bibliotheek Rijn en Venen 9 vestigingen 5 gemeentes 150.000 inwoners 27.750 bibliotheekleden Collectie:

Nadere informatie

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%

Nederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35% Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden

Nadere informatie

Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd

Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 4.e Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep Jeugd Wanneer je gaat netwerken is het handig om je verhaal scherp

Nadere informatie

Uitnodiging Symposium Laaggeletterdheid

Uitnodiging Symposium Laaggeletterdheid Uitnodiging Symposium Laaggeletterdheid Het is een onderwerp waar u misschien niet dagelijks bij stilstaat, toch beïnvloedt het de levens van velen. Laaggeletterdheid. In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen

Nadere informatie

Taal is Meedoen! Huis voor Taal Noordoostpolder Plan van aanpak en begroting 2019

Taal is Meedoen! Huis voor Taal Noordoostpolder Plan van aanpak en begroting 2019 Huis voor Taal Noordoostpolder Plan van aanpak en begroting 2019 Taal is Meedoen! Aanleiding Meedoen in de huidige Nederlandse samenleving vraagt dat inwoners voldoende de Nederlandse taal en digitale

Nadere informatie

Inspirerende voorbeelden van bibliotheekinnovatie.

Inspirerende voorbeelden van bibliotheekinnovatie. Inspirerende voorbeelden van bibliotheekinnovatie. MAATSCHAPPELIJKE VRAAGSTUKKEN? BESPREEK ZE MET DE BIBLIOTHEEK! Onze samenleving staat voor grote uitdagingen. Hoe houden we onze kenniseconomie op peil?

Nadere informatie

Aandacht voor de zwakke lezer in Kennemerwaard. Van collecties naar communities

Aandacht voor de zwakke lezer in Kennemerwaard. Van collecties naar communities Aandacht voor de zwakke lezer in Kennemerwaard Van collecties naar communities 10 jaar MLP en 4YOU! 17 mei 2013 2 Mooie plekken in de bibliotheek 17 mei 2013 Aandacht voor de zwakke lezer in Kennemerwaard

Nadere informatie

l m n o p q r s t u v w x y z Taalprogramma s Stroomschema Taalprogramma s gericht op preventie en ontwikkelingsstimulering leeswijzer en stroomschema

l m n o p q r s t u v w x y z Taalprogramma s Stroomschema Taalprogramma s gericht op preventie en ontwikkelingsstimulering leeswijzer en stroomschema a b c d e Deelnemende organisaties TAALPROGRAMMA S VOOR 0 TOT 8 JAAR - LEESWIJZER EN STROOMSCHEMA Taalprogramma s f voor g 0 tot h 8 i jaar j k l m n o p q r s t u leeswijzer en stroomschema Stroomschema

Nadere informatie

Strategische visie. van de Drentse bibliotheken 2012-2015

Strategische visie. van de Drentse bibliotheken 2012-2015 Strategische visie van de Drentse bibliotheken 2012-2015 Al deze veranderingen hebben ingrijpende gevolgen De bibliotheken in Drenthe krijgen te maken met bezuinigingen en veranderende politieke opvattingen.

Nadere informatie

[Typ hier] Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019

[Typ hier] Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019 Regionaal Programma volwassenen Educatie 2019 Augustus 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid en educatie 2.1 Afbakening Wet educatie en beroepsonderwijs 2.2 Doelgroep 2.3 Formeel en non-formeel

Nadere informatie

Jaarverslag Salland

Jaarverslag Salland Jaarverslag 2017 Salland De Brede Bibliotheek in 2017 Op 19 april 2017 opende in de Bibliotheek Raalte het Leer&Meer Plein. Het is een plek voor iedereen om te werken en te leren, voor kennismaking en

Nadere informatie

Workshop Taal Werkt! 11 september 2014

Workshop Taal Werkt! 11 september 2014 Workshop Taal Werkt! 11 september 2014 Programma Wat is laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid binnen het bedrijfsleven Taalvrijwilligers binnen bedrijven Brainstorm Wat is laaggeletterdheid? 5 Feiten &

Nadere informatie

Bibliotheek Venlo, onmisbaar voor een toekomstbestendige gemeente Venlo. Samen bouwen aan onze maatschappelijke bibliotheek

Bibliotheek Venlo, onmisbaar voor een toekomstbestendige gemeente Venlo. Samen bouwen aan onze maatschappelijke bibliotheek Bibliotheek Venlo, onmisbaar voor een toekomstbestendige gemeente Venlo Samen bouwen aan onze maatschappelijke bibliotheek Inhoud Kernboodschap De Openbare Bibliotheek Venlo Missie Facts en figures (2016)

Nadere informatie

Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering

Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering In iedere FAQ-lijst vindt u eerst de lijst met vragen, zodat u de voor u interessante vragen en antwoorden op de pagina s hierna makkelijk terug kunt

Nadere informatie

Voorstel programma educatie

Voorstel programma educatie Voorstel programma educatie 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Landelijke ontwikkelingen 3. Regio Rivierenland 4. Opdracht ROC Rivor 5. Opleidingsbehoefte per gemeente 6. Voorwaarden cursusaanbod 2013

Nadere informatie

Bibliotheek Beekdaelen. Invoegen plaat je van beekdaelen

Bibliotheek Beekdaelen. Invoegen plaat je van beekdaelen Bibliotheek Beekdaelen Invoegen plaat je van beekdaelen Missie De Openbare Bibliotheek Nuth en (Landgraaf-) Onderbanken is een voor elke burger laagdrempelige en eigentijdse voorziening die vrije toegang

Nadere informatie

De top 10 van Biblionet Drenthe in Jaarverslag ingekort tot tien speerpunten

De top 10 van Biblionet Drenthe in Jaarverslag ingekort tot tien speerpunten De top 10 van Biblionet Drenthe in 2015 Jaarverslag ingekort tot tien speerpunten 1 Onderwijs: Succesvolle projecten en een sterk netwerk Biblionet Drenthe draagt bij aan het verbeteren van de lees- en

Nadere informatie

tieve En Ect Educa traj

tieve En Ect Educa traj Educatieve trajecten Educatieve trajecten In opdracht van gemeentes verzorgt het ROC Kop van Noord- Holland opleidingen voor volwassenen om participatie in de samenleving of op het werk te vergroten: de

Nadere informatie

De Bibliotheek voor kinderdagverblijven en peuterspeelzalen

De Bibliotheek voor kinderdagverblijven en peuterspeelzalen De Bibliotheek voor kinderdagverblijven en peuterspeelzalen EEN KIND DAT 15 MINUTEN PER DAG LEEST, LEERT DUIZEND NIEUWE WOORDEN PER JAAR! 1 Wat kan de Bibliotheek betekenen voor kinderdagverblijven en

Nadere informatie

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO)

Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Gemeente Heerhugowaard R Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Datum indiening 13 september 2016 Volgnummer Registratienummer Bij16-439 Onderwerp laaggeletterdheid

Nadere informatie

Halfjaarcijfers Huis voor Taal

Halfjaarcijfers Huis voor Taal Halfjaarcijfers Huis voor Taal Dronten JANUARI - JUNI 2017 VERHALEN VAN DE GA NAAR Durven BEKIJK VERSLAG GA NAAR Doen GA NAAR Prettig voelen 183 Deelnemers zijn ingeschreven bij Huis voor Taal; 3 daarvan

Nadere informatie

Om van gewone dingen meer te weten

Om van gewone dingen meer te weten Een brede verkenning naar het gebruik en de waarde van ETV.nl-materialen in non-formele educatie voor volwassenen - SAMENVATTING - COLOFON Titel :. Een brede verkenning naar het gebruik en de waarde van

Nadere informatie

Programma Kinderen Maken Muziek

Programma Kinderen Maken Muziek Programma Kinderen Maken Muziek Periode 2015-2017 Inleiding Kinderen Maken Muziek wil een bijdrage leveren aan het versterken van de sociale cohesie door kinderen samen een instrument te leren bespelen.

Nadere informatie

Kwispellezen Beestachtig goed lezen met een hond.

Kwispellezen Beestachtig goed lezen met een hond. Kwispellezen Beestachtig goed lezen met een hond. Met een frisse blik Landelijke studiedag MLP en 4you! 07 juni 2018 Utrecht Demi van der A www.kwispellezen.nl Kwispellezen Kinderen lezen voor aan een

Nadere informatie

Biebpanelonderzoek : De Bibliotheek in de toekomst

Biebpanelonderzoek : De Bibliotheek in de toekomst Biebpanelonderzoek 3-2016: De Bibliotheek in de toekomst Met dit onderzoek geven we u inzicht in het beeld en de wensen van BiebPanelleden ten aanzien van de Bibliotheek in de toekomst. Wat moet de Bibliotheek

Nadere informatie

SAMEN DIGITAAL : de opgave

SAMEN DIGITAAL : de opgave SAMEN DIGITAAL : de opgave -> Bibliotheek Utrecht, Mariken van Meer Internetvaardigheden Utrechtse situatie De Utrechtse aanpak / Leven en Leren -> Stichting Digisterker, Piet Boekhoudt CBS typen internetvaardigheden

Nadere informatie

Taal: de sleutel naar echt meedoen

Taal: de sleutel naar echt meedoen Taal: de sleutel naar echt meedoen Leren en participeren, hoe doe je dat? www.wmoradar.nl Bewoners die moeite hebben met de Nederlandse taal, kunnen bij Radar Wmo diensten een taalcursus volgen in hun

Nadere informatie

De participatiebibliotheek

De participatiebibliotheek Voor meer informatie: Marjolein Bakker adviseur Communicatie marjolein.bakker@bibliotheek-zoetermeer.nl Hoofdbibliotheek Stadhuisplein 2 2711 EC Zoetermeer T 079-34 38 200 www.bibliotheek-zoetermeer.nl

Nadere informatie

Lezen, leren & lokaal verbonden

Lezen, leren & lokaal verbonden Lezen, leren & lokaal verbonden Meerjarenbeleidsplan 2016 tot en met 2019 Marly Driessens maart 2015 Inleiding In 2016 breekt voor bibliotheek De Lage Beemden een nieuwe beleidsperiode aan. Het fundament

Nadere informatie

leren & ontspannen leren en ontspannen_folder_a5_def.indd 1 11-04-11 12:44

leren & ontspannen leren en ontspannen_folder_a5_def.indd 1 11-04-11 12:44 leren & ontspannen leren en ontspannen_folder_a5_def.indd 1 11-04-11 12:44 leren en ontspannen_folder_a5_def.indd 2 11-04-11 12:45 leren & ontspannen Er valt veel te lenen in Bibliotheek Den Haag, maar

Nadere informatie

Iedereen mediawijs. Inspiratie voor projecten bij bibliotheken

Iedereen mediawijs. Inspiratie voor projecten bij bibliotheken Inspiratie voor projecten bij bibliotheken Inspiratie voor projecten bij bibliotheken Den Haag, mei 2014 Inleiding Inspiratie voor projecten bij bibliotheken Mediawijsheid is belangrijk voor mensen omdat

Nadere informatie

Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals. Stichting PAS

Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals. Stichting PAS Samen voor taal in Arnhem Een overzicht voor professionals Stichting PAS Inleiding Een taalrijke omgeving is een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke rol spelen. Helaas groeien in Arnhem niet

Nadere informatie

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht.

Hierbij delen wij u mee dat op donderdag 13 februari het Bondgenootschap Laaggeletterdheid regio Nijmegen is opgericht. Maatschappelijke Ingekomen stuk D1 (PA 12 maart 2014) Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail

Nadere informatie

Project Taalcoaches. 1 januari 2009 31 december 2011. Locatie Moerdijk. Vluchtelingenwerk Brabant-West. Projectvoorstel taalcoaches.

Project Taalcoaches. 1 januari 2009 31 december 2011. Locatie Moerdijk. Vluchtelingenwerk Brabant-West. Projectvoorstel taalcoaches. Locatie Moerdijk VluchtelingenWerk Brabant-West Postbus 173 4250 DD Werkendam Telefoon (0183) 50 90 16 Fax (0183) 50 90 17 afdeling@vluchtelingenwerk.org Project Taalcoaches 1 januari 2009 31 december

Nadere informatie

Mediaplan als onderdeel van het Leesplan, toegespitst op informatievaardigheden

Mediaplan als onderdeel van het Leesplan, toegespitst op informatievaardigheden Mediaplan als onderdeel van het Leesplan, toegespitst op informatievaardigheden Binnen de landelijke aanpak van de Bibliotheek Een mediawijze leerling heeft alle competenties in huis die nodig zijn om

Nadere informatie

Cursussen digitale vaardigheden. januari - juni 2016

Cursussen digitale vaardigheden. januari - juni 2016 Cursussen digitale vaardigheden januari - juni 2016 Een leven lang leren Steeds meer informatie wordt digitaal aangeboden. Goede digitale basisvaardigheden zijn een voorwaarde voor informatievaardigheid.

Nadere informatie

Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team

Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Stichting Lezen & Schrijven Michiel Sträter Jaarcongres Management Kinderopvang 22-04-2014 Kennismaken - Leidinggevende - Beleidsmedewerker

Nadere informatie

Werving tbv Educatieve Trajecten. 19 juni 2013. Drenthe College

Werving tbv Educatieve Trajecten. 19 juni 2013. Drenthe College Werving tbv Educatieve Trajecten 19 juni 2013 Drenthe College Drenthe College - Middelgroot ROC met werkgebied: provincie Drenthe - Ca 650 medewerkers en 8300 studenten - 3 sectoren voor beroepsonderwijs

Nadere informatie

Stichting Lezen & Schrijven

Stichting Lezen & Schrijven Laaggeletterden herkennen en dan? Clarine van Ommeren Apeldoorn 18 september 2014 Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange

Nadere informatie

Een dekkend taalnetwerk in Utrecht TIP en TOP. Congres Taal voor het Leven 30 oktober 2013

Een dekkend taalnetwerk in Utrecht TIP en TOP. Congres Taal voor het Leven 30 oktober 2013 Een dekkend taalnetwerk in Utrecht TIP en TOP Congres Taal voor het Leven 30 oktober 2013 Even voorstellen Marga Tubbing, taalregisseur regio Utrecht marga@lezenenschrijven.nl 06-44349008 Lineke Maat,

Nadere informatie

Welzijn Heemstede van de toekomst. Prettiger leven: meer welzijn, minder zorgen

Welzijn Heemstede van de toekomst. Prettiger leven: meer welzijn, minder zorgen Welzijn Heemstede van de toekomst Prettiger leven: meer welzijn, minder zorgen Juni 2015 Deze brochure is een samenvatting van het plan: Welzijn Heemstede van de toekomst Transformatieplan Welzijn Heemstede

Nadere informatie

De Bibliotheek maakt je rijker! dienstengids

De Bibliotheek maakt je rijker! dienstengids De Bibliotheek maakt je rijker! dienstengids inhoudsopgave Veel mensen hebben een bepaald beeld van wat bibliotheken doen. Dat beeld bestaat voornamelijk uit vestigingen met veel boekenkasten en een plek

Nadere informatie

Plan van aanpak participatieverklaring Tholen

Plan van aanpak participatieverklaring Tholen Plan van aanpak participatieverklaring Tholen Integratie & re-integratie nieuwkomers (2015) Auteur: S.Rook Instelling: Gemeente Tholen Plaats van uitgave: Tholen Datum: 29-03-2016 Versienummer: 1.0 Plan

Nadere informatie

Nieuwsbrief VoorleesExpress Haarlem

Nieuwsbrief VoorleesExpress Haarlem Nieuwsbrief VoorleesExpress Haarlem maart 2017 Webapplicatie goede monitor Door het gebruik van de webapplicatie houden we beter zicht op hoe het voorleestraject verloopt. p. 2 VoorleesExpress Haarlem

Nadere informatie

#telmeemettaal PROGRAMMA

#telmeemettaal PROGRAMMA Welkom PROGRAMMA Inleiding Tel mee met Taal Actielijn 1 Lokale netwerkaanpak/taal voor het Leven Actielijn 2 Taalakkoorden Actielijn 3 Leesbevordering/Kunst van Lezen Actielijn 5 Kennis en communicatie

Nadere informatie

Bibliotheek Waterland Formulierenbrigade in Bibliotheek Purmerend

Bibliotheek Waterland Formulierenbrigade in Bibliotheek Purmerend Bibliotheek Waterland Formulierenbrigade in Bibliotheek Purmerend Margreet Verbruggen, 13 november 2014. Vestigingen 4 december 2014 Purmerend Edam Volendam Beemster Landsmeer Graft-De Rijp 2 Laaggeletterdheid

Nadere informatie

Zie voor volledige tekst Staatscourant: ministeriële regeling met de standaarden en eindtermen voor de opleiding digitale vaardigheden

Zie voor volledige tekst Staatscourant: ministeriële regeling met de standaarden en eindtermen voor de opleiding digitale vaardigheden Notitie Digisterker-cursussen en de WEB-gelden Versie december 2017 Op 29 september 2017 is de ministeriële regeling met de standaarden en eindtermen voor de opleiding digitale vaardigheden 1 gepubliceerd

Nadere informatie

MEE op Weg. IJsseloevers

MEE op Weg. IJsseloevers IJsseloevers MEE op Weg Vanuit haar droom van een inclusieve samenleving en missie MEE maakt meedoen mogelijk heeft MEE IJsseloevers het initiatief genomen tot het project MEE op Weg. MEE op Weg Vanuit

Nadere informatie

Aanvraag subsidie Zwaluwen Jeugd Actie

Aanvraag subsidie Zwaluwen Jeugd Actie Aanvraag subsidie Zwaluwen Jeugd Actie R.K.S.V. CLUZONA Voetbalvereniging Cluzona streeft er naar een vereniging te zijn waar zowel de jeugd als volwassenen met veel plezier sporten op een mooie, gezellige

Nadere informatie

Verlegen om woorden Lesbrief voor vmbo

Verlegen om woorden Lesbrief voor vmbo Verlegen om woorden Lesbrief voor vmbo Voor de lessen Nederlands, PSO en LOB. Verlegen om woorden is een pakket met tips en handvatten om een ouderbijeenkomst te organiseren over ouderbetrokkenheid en

Nadere informatie