externe en interne analyse en beheren staat tegenwoordig volop in de belangstelling.

Transcriptie

1 6 fi nanciën 6.1 inleiding historie In de eerste jaren van het bestaan van de stichting waren fi nanciën een administratieve bijzaak. Het ging om kleine bedragen voor campagnes met een beperkte omvang. Jaarlijks werd een eenvoudige jaarrekening opgesteld door een externe boekhouder. In 2003 werd een belangrijke stap gezet toen Wakker Dier het CBF-Keurmerk aanvroeg en toegekend kreeg. Een scala van maatregelen moest worden doorgevoerd. Met name op fi nancieel gebied, zoals een meerjaren, tussentijdse rapportages en een uitgebreidere en kwalitatief betere verslaglegging. Sinds 2009 neemt Wakker Dier deel aan de Transparant Prijs, waarbij jaarrekening en verslag worden beoordeeld op een veelheid van criteria die volop stof tot nadenken geven, ook op fi nancieel gebied. De accountants van AREP controleren jaarlijks ons fi nancieel verslag. Wij vinden het belangrijk om helder en volledig verantwoording af te leggen aan de samenleving waarin wij opereren. externe en interne analyse De wijze waarop goede doelen hun fi nanciën verwerven Daarnaast maken steeds meer organisaties gebruik van en beheren staat tegenwoordig volop in de belangstelling. Steeds luider klinkt de roep om transparantie en plannen) en op het gebied van bankieren, beleggen en management accounting (het fi nancieel vooruit kijken en verantwoording en een effectief en effi ciënt gebruik van boekhouden hebben allerhande ICT-toepassingen een de toevertrouwde middelen. Om maar een paar onderwerpen te noemen: de kosten voor beheer en adminis- maar roept ook nieuwe risico s op. grote vlucht genomen. Dit biedt nieuwe mogelijkheden, tratie ( de strijkstok ), het directeurssalaris, het ontvangen van subsidies... Maar er worden ook vragen gesteld Intern is langzaam maar zeker het besef gegroeid dat over oppotten of uitgeven, hoe fi nanciële reserves worden belegd en met welke bank er wordt gewerkt. En primair een saaie boekhoudkundige verplichting inhoudt, de inrichting van en de omgang met onze fi nanciën niet of erop wordt toegezien dat derden of medewerkers er maar vooral mogelijkheden biedt om onze stichtingsstrategie te ondersteunen en vorm te niet met een deel van de kas vandoor gaan. geven. 107

2 H6: FINANCIËN DOELSTELLING, BELEID EN STRATEGIE 6.2 doelstelling, beleid en strategie financiën van Wakker Dier doelstelling beleid strategie Het financieel beleid dient het bereiken van de stichtingsdoelstelling zo goed mogelijk te ondersteunen. Dit betekent: ` zorgdragen voor ruim voldoende fi nanciële middelen. ` een fi nanciële inrichting die wendbaar en snel handelen mogelijk maakt. ` We bankieren bij duurzame banken. ` Werken met een beperkte reserve. We potten geen grote bedragen op. ` Onze reserve dient risicomijdend te worden aangehouden en indien nodig snel beschikbaar te zijn. ` We vermijden langlopende verplichtingen en vaste activa zoveel mogelijk. ` Boekhouding en jaarrekening in lijn met vereisten CBF-richtlijn RJ650. ` Professioneel werken met veilige procedures. ` Tijdige en inzichtelijke fi nanciële rapportages. ` Onze reserve wordt uitsluitend aangehouden in de vorm van spaarrekeningen en deposito s. ` Een deel van de reserve wordt tijdelijk ingezet ter fi nanciering van de plofkipcampagne. ` Inzetten op groei en dus fors investeren in fondsenwerving. ` De kosten voor beheer & administratie dienen te dalen als percentage van de lasten. ` We streven naar een zo hoog mogelijk vrij besteedbaar jaarbudget. 108

3 H6: FINANCIËN JAARREKENING: BALANS 6.3 jaarrekening: balans jaarrekening (in euro s) Balans ACTIVA PASSIVA vaste activa reserves en fondsen immateriële vaste activa vrij besteedbaar vermogen software continuïteitsreserve materiële vaste activa bestemmingsreserve verbouwing vastgelegd vermogen inventaris bestemmingsfonds apparatuur kortlopende schulden vlottende activa loonheffing en premieheffing voorraden crediteuren voorraad winkelmateriaal overige schulden en overlopende passiva vorderingen overige vorderingen en overlopende activa liquide middelen totaal activa totaal passiva

4 H6: FINANCIËN JAARREKENING: STAAT VAN BATEN EN LASTEN 6.4 jaarrekening: staat van baten en lasten jaarrekening (in euro s) Staat van baten en lasten gerealiseerd gerealiseerd 2011 BATEN baten uit eigen fondsenwerving donaties nalatenschappen resultaten uit verkoop artikelen sponsoring / overige baten baten uit acties van derden rentebaten en baten uit beleggingen som der baten LASTEN besteed aan doelstellingen: publicitaire aandacht company campaigning consumentenvoorlichting wetgevingsbeïnvloeding als % van het totaal van de som der baten 69% 67% 92% 68% 83% 80% als % van het totaal van de som der lasten 71% 70% 75% 70% 74% 72% werving baten kosten eigen fondsenwerving als % van baten uit eigen fondsenwerving 23% 23% 24% 24% 24% 25% beheer en administratie kosten beheer en administratie als % van het totaal van de som der baten 5% 6% 6% 6% 6% 6% som der lasten RESULTAAT toevoeging/onttrekking aan: continuïteitsreserve bestemmingsreserve resultaat

5 H6: FINANCIËN JAARREKENING: GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN WAARDEBEPALING 6.5 jaarrekening: grondslagen van waardering en waardebepaling Deze jaarrekening voldoet aan de eisen zoals gesteld in RJ 650. thema s in de vee-industrie: Moeder-kindrelatie WAARDERINGSGRONDSLAGEN Alle activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij hieronder anders is vermeld. Vaste activa De bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van de afschrijvingen. De afschrijving bedraagt een vast percentage van de aanschafwaarde en vindt plaats naar tijdsgelang op basis van de verwachte economische levensduur. Dit levert de volgende afschrijvingspercentages op: RESULTAATBEPALING Lasten Bij het bepalen van de kosten nemen we de eerder genoemde waarderingsgrondslagen in acht. Lasten worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Baten Baten worden verantwoord in het jaar waarin deze worden gerealiseerd. ``verbouwing 20,0 % ``inventaris 20,0 % ``apparatuur 33,3 % ``software 33,3 % Voorraden De voorraad winkelgoederen waarderen we tegen kostprijs of tegen de lagere marktwaarde op de balansdatum. Alle moederdieren hebben een sterke drang om voor hun jongen te zorgen. In de vee-industrie krijgen ze nooit de kans om dit natuurlijke gedrag te vertonen. Het scheiden van moeder en jongen gaat abrupt en onnatuurlijk snel. De moeder raakt hierdoor ontregeld en gestresst. De jonge dieren krijgen te vroeg te maken met een verandering van hun dieet en van hun fysieke en sociale omgeving. De vroege scheiding heeft negatieve gevolgen voor welzijn van moeder en kind. Foto: Daria Mnych 111

6 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE BALANS dieren in de vee-industrie: Kalkoenen 6.6 jaarrekening: toelichting op de balans Algemeen Activa Het balanstotaal (zie 6.3) kwam eind uit op De vaste activa daalden licht. Enerzijds werd voor ruim Onze activa bestaan voor 83% uit liquide middelen. Het restant bestaat uit vaste activa (3%), hardware, maar dit werd meer dan gecompenseerd geïnvesteerd in het onderhoud van soft- en winkelvoorraad (1%) en vorderingen als gevolg van onze door de afschrijvingen, in het bijzonder op de software dagelijkse operatie (13%). De passiva zijn voor 93% opgebouwd uit reserves en fondsen; het restant van 7% voor het beheer van onze website. bestaat uit kortlopende verplichtingen. De vorderingen kwamen door twee specifieke posten veel hoger uit dan eind We betaalden conform Deze opbouw sluit naadloos aan bij onze projectmatige manier van werken. Weinig middelen zijn vastgelegd: we kun- de licentie en de ontwikkeling van de database. Daar- het contract alvast een bedrag van voor nen snel schakelen met een hoog, vrij besteedbaar budget. naast stond de ontvangst van de Transparant Prijs ad einde jaar nog open. Dit bedrag is in januari Er is sprake van één niet op de balans opgenomen 2013 daadwerkelijk ontvangen. Voor het overige zijn de langlopende verplichting. Dit betreft het vijfjarig huurcontract dat eindigt in mei De waarde van deze de tabellen terug te vinden. bedragen in lijn met De exacte bedragen zijn in verplichting kwam eind uit op Een kalkoenkuiken komt in een broedmachine uit het ei en leeft daarna met duizenden van zijn of haar soortgenoten in een grote schuur. De ruimte groeit langzaam dicht als de kuikens in enkele maanden worden vetgemest. De drukte leidt tot veel stress, pikkerij en zelfs kannibalisme. De sterfte onder kalkoenkuikens ligt erg hoog. Dit wordt met name veroorzaakt door stress, ontstekingen en verwondingen. Foto: CIWF toelichting op de balans (in euro s) Vaste activa materiële vaste activa immateriële vaste activa totaal totaal verbouwingen inventaris apparatuur website stand begin boekjaar bij: investeringen af: afschrijvingen stand einde boekjaar

7 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE BALANS toelichting op de balans (in euro s) overige vorderingen en overlopende activa borgsom TNT frankeermachine nog te ontvangen rente vooruitbetaalde activa donateursoftware nog te ontvangen uit winkelverkoop artikelen nog te ontvangen Transparant Prijs overige vorderingen TOTAAL toelichting op de balans (in euro s) liquide middelen De liquide middelen daalden licht; voor een toelichting verwijzen we naar het kasstroomoverzicht in 6.8. Conform ons beleid zijn onze gelden ondergebracht bij een tweetal duurzame banken, de ASN en Triodos Bank. Een zeer klein saldo staat nog op de rekening van de ING, omdat hier incidenteel nog spontane giften op binnenkomen. Tot slot vermelden we dat op de Triodos spaarrekening van de beheerstichting een bankgarantie is afgegeven ter grootte van ten behoeve van de verhuurder van het kantoorpand ING rekening courant (Wakker Dier) ING spaarrekening (Wakker Dier) Triodos rekening courant (Wakker Dier) Triodos spaarrekening (Stg beheer) Triodos rekening courant (Stg beheer) Triodos depositorekening (Stg beheer) ASN spaarrekening (Stg beheer) TOTAAL In onze webshop verkopen we niet alleen informatieve boeken en dvd s, maar ook verantwoorde merchandise zoals dit schooletui. 113

8 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE BALANS toelichting op de balans (in euro s) Continuïteitsreserve stand begin boekjaar resultaatbestemming stand einde boekjaar toelichting op de balans (in euro s) Bestemmingsfonds stand begin boekjaar afwaardering stand einde boekjaar toelichting op de balans (in euro s) Bestemmingsreserve stand begin boekjaar - - resultaatbestemming stand einde boekjaar toelichting op de balans (in euro s) Overige schulden en overlopende passiva reservering vakantiedagen reservering vakantietoeslag te ontvangen factuur accountantscontrole overige totaal Passiva Wakker Dier wil de beschikbare middelen aanwenden om de statutaire doelstelling te realiseren. Het vormen van een hoge algemene reserve is hiermee in strijd. Daarom wordt er een beperkte continuïteitsreserve aangehouden die voldoende is om bij het wegvallen van alle baten de algemene lasten en de kosten voor fondsenwerving gedurende één jaar te kunnen dragen. Hierbij wordt gerekend met de cijfers van het afgelopen boekjaar. Deze norm is in lijn met de VFI-richtlijn reserves van Goede Doelen en komt eind uit op een bedrag van euro. Daarnaast heeft het bestuur in besloten tot de vorming van een bestemmingreserve ( ). Deze dient uitsluitend te worden ingezet voor onze meerjarige kiloknaller-campagne, waarbij we ons hard maken tegen de verkoop van te goedkoop vlees, waarbij de dieren (zoals de plofkip) de prijs betalen. Dit bedrag wordt behoudens mogelijke dotaties in 2013 als gevolg van onverwachte, hoge baten in zijn geheel in 2013 ingezet. Verder vermeldt de balans een bestemmingsfonds van Dit betreft een nalatenschap, waarvan de hoofdsom gedurende een periode van 20 jaar (tot 2029) moet worden aangehouden. De rentebaten dienen te worden aangewend voor een persoon of instantie die zich heeft ingezet voor de verbetering van het welzijn van levend vee tijdens transport. Dit fonds is in met afgewaardeerd, omdat het onroerend goed met een fors verlies verkocht is. Hiermee is het dossier afgerond en de hoogte van het nagelaten bedrag definitief vastgesteld. 114

9 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE BALANS Beleggen (zie scorekaart 6.14) Omdat de reserves een beperkte omvang hebben en in noodgevallen op korte termijn beschikbaar moet zijn, houdt Wakker Dier dit bedrag aan in de vorm van spaarrekeningen en deposito s. Er wordt niet belegd in aandelen of obligaties. Daarnaast heeft het bestuur specifi eke normen vastgesteld voor de verdeling van de spaarsaldi over de twee stichtingen en de diverse banken. De controle op het dagelijks beheer van de reserve lichten we toe in De risico s zijn beperkt tot geldontwaarding door hoge infl atie of door banken die niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Dit eerste punt blijft een risico, maar doorgaans stijgen de spaarrentes mee met de infl atie. Het tweede punt wordt deels afgedekt door spreiding over de verschillende stichtingen en banken. Maar in kozen we voor een beperkt bedrag bij de ASN gezien de problemen van het moederbedrijf SNS bank. Als consequentie wordt einde jaar een groot deel (90%) van onze gelden ondergebracht bij de Triodos bank. Een bewuste keuze, omdat we het risico op een faillissement bij deze bank toentertijd aanmerkelijk lager inschatten. Sinds 2011 is een deel van de liquide middelen ( ) tegen een hogere rente voor een langere tijd vastgezet. Deze deposito s zijn in geval van nood, tegen een beperkte boete, opneembaar. Nu de exacte omvang van het bestemmingsfonds vaststaat, zal dit bedrag conform de doelomschrijving worden vastgezet in de vorm van een langlopend spaardeposito. Voor de resultaten op onze beleggingen verwijzen we naar de één na laatste alinea van het volgende hoofdstuk. dieren in de vee-industrie: Geiten Voor ons betalingsverkeer en vermogensbeheer werken we het liefst samen met banken die duurzaamheid hoog op de agenda hebben. De geitenmelkindustrie fl o reer de tot eind Massale ruimingen (Q-koorts) kostten gezonde en drachtige geiten het leven. Geiten krijgen jaarlijks een lam dat direct bij de moeder wordt weggehaald. De bokjes geven geen melk en zijn ongewenst: 20% van hen gaat op transport naar Zuid-Europa. Melkgeiten worden veelal van hun hoorns ontdaan, komen niet buiten en de productie wordt met melkrobotten opgejaagd. FOTO: MENNO HERSTEL 115

10 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 6.7 jaarrekening: toelichting op de staat van baten en lasten Baten De baten (zie 6.4) kwamen uit op Dit is hoger dan in 2011 (+27%) en hoger dan begroot. Voor de niet-fi nanciële achtergronden verwijzen we naar hoofdstuk 4 over fondsenwerving. De baten uit donaties en schenkingen stegen in één jaar tijd met 22%, tot Dit is ook ruim boven de van Zowel het aantal donateurs (+16%), als een hoger gemiddeld jaarbedrag (+5%) droegen hieraan bij. Ook het aantal mensen dat ons structureel met een machtiging steunt, blijft sterk stijgen; zowel procentueel als in absoluut aantal. Verder zitten donaties in de vorm van notariële schenkingen al een aantal jaren zeer sterk in de lift. Hierbij kiest men steeds vaker voor een akte met een onbepaalde looptijd. De overige baten inclusief sponsoring bedroegen Dit is hoger dan in 2011 en meer dan het dubbele van wat was begroot ( ). In 2011 zijn de baten uit sponsoring verantwoord onder overige baten. In verband met de vergelijkbaarheid zijn deze cijfers dit jaar gecombineerd tot één post. Het betreft hier advertentieruimte die ons gratis is aangeboden. Zo konden we vijf keer adverteren in de NRC ( ) en werden onze posters kosteloos uitgehangen op stations en in bushokjes ( ). De waarde van deze sponsoring is vastgesteld door ons mediabureau Zigt. Verder ontvingen we van Google een grant, waarmee wij gratis kunnen adverteren tot een bedrag van 330 usd per dag. In overleg met ons online wervingsbureau Raising Results kennen wij hier een waarde aan toe van per maand. Dit bedrag is gebaseerd op het aantal donateurs dat wij hiermee binnenhalen en wat het zou kosten om dit aantal op een andere wijze te realiseren. Tot slot ontvangen wij als goed doel gratis Microsoft-software, waarvan de waarde door de leverancier is vastgesteld op De baten uit nalatenschappen kwamen uit op , zo n onder de en fors lager dan in 2011 ( ). Het resultaat is een optelsom van diverse kleinere legaten en nalatenschappen. Deze post is vanuit haar aard moeilijk in te schatten. We doen dat op basis van het historisch gemiddelde en we hebben in een lopend jaar weinig invloed op een onderof overschrijding. Google ondersteunt ons bij werving en voorlichting. toelichting op de staat van baten en lasten (in euro s) Winkelverkoop Microsoft stelt ons gratis hun software ter beschikking. gerealiseerd gerealiseerd 2011 verkoop af: afschrijving af: inkoop RESuLTAAT

11 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN Het resultaat van onze webshop kwam uit op Dit is hoger dan vorig jaar en eenzelfde bedrag boven plan. Dit is het gevolg van de gestegen omzet (+40%) na een opfrisser met nieuwe artikelen en een verbeterde site. Ook hebben we meer geadverteerd, bijvoorbeeld op onze Facebook-pagina. Overigens zien wij de winkel als een service-instrument: het realiseren van substantiële baten is geen doelstelling. Voor alle cijfers verwijzen we naar de tabel op de linkerpagina. In hebben we de webshop een fl inke opfrisbeurt gegeven. De vormgeving sluit nu beter aan bij wakkerdier.nl en ook hebben we veel artikelen toegevoegd. FInanCIerInG WINKEL- VERKOOP (0,2%) SPON- SORING (6%) RENTE-BATEN (2%) ACTIES VAN DERDEN (4%) In oktober werd het jaarverslag van Wakker Dier bekroond met de Transparant Prijs in de categorie grote fondsenwervende organisaties. Deze prijs voor de beste charitatieve verslaglegging wordt jaarlijks georganiseerd door PwC, in samenwerking met de Stichting Civil Society en de Nationale Postcode Loterij. De baten uit beleggingen kwamen in uit op Dit is vergelijkbaar met 2011 ( ), maar ruim boven plan ( ). Dit werd deels veroorzaakt door het feit dat de reserve niet daalde zoals in het plan was voorzien. Een andere oorzaak was dat we de rentepercentages op het spaargeld te conservatief NALATEN- SCHAPPEN (5%) DONATIES (83%) BRON: BOEKHOuDING Het geldbedrag dat hieraan verbonden was, , hebben we opgenomen onder de post baten uit acties van derden. hadden ingeschat. Alle cijfers staan in de scorekaart in Andere baten waren niet gepland en werden net als vorig jaar ook niet gerealiseerd. 117

12 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN lasten De lasten (zie 6.4) bedroegen Dat is 12% hoger dan in 2011 en redelijk in lijn met de ( ). Van dit bedrag werd 70% besteed aan de doelstelling, 23% aan fondsenwerving en 7% aan algemene beheer- en administratiekosten. De scorekaart in 6.14 bevat een meerjarenvergelijking van deze percentages. De besteding aan de doelstelling bedroeg , ruim 9% hoger dan in 2011, maar enigszins lager dan begroot ( ). Conform onze strategie besteedden we dit budget vooral aan company campaigning. Voor de niet-fi nanciële achtergronden verwijzen we naar hoofdstuk 3 over campagnes. Er werd besteed aan company campaigning: 49% hoger dan in 2011 en ook fors (+58%) hoger dan begroot. Deze overschrijding was een bewuste keuze, toen we zagen hoe succesvol onze plofkip-campagne zich ontwikkelde. In overleg met het bestuur is het budget verhoogd ten laste van het budget voor publicitaire aandacht om zo het succes verder uit te rollen. In consumentenvoorlichting steeg het bedrag licht tot , vergelijkbaar met onze besteding in 2011 à We kwamen wel onder de uit van , onder andere omdat we een geplande radiospot niet hebben ingezet en geen voorlichtingsmateriaal met geselecteerde bladen hebben meegestuurd. Een ingeplande radiospot tegen plofkip op Wagner pizza s trokken we terug, omdat het merk voortaan 1 ster Beter Leven kippenvlees gaat gebruiken. De bestedingen aan wetgevingsbeïnvloeding kwam uit op , ongeveer in lijn met de en vorig jaar. Conform onze strategie besteden we zo min mogelijk tijd en geld aan deze vorm van campagnevoering. De uitgaven aan publicitaire aandacht daalden van in 2011 naar in en kwamen uit op slechts 57% van de oorspronkelijke. Dit werd met name veroorzaakt door de keuze om onze campaigners zoveel mogelijk in te zetten op de plofkip-campagne. Hierdoor was niet voldoende menskracht om het budget zinvol te besteden. toelichting op de staat van baten en lasten (in euro s) kosten eigen fondsenwerving gerealiseerd gerealiseerd 2011 werving behoud upgrading toegerekend vanuit de algemene lasten TOTAAL

13 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN Ook in hebben we fors geïnvesteerd in fondsenwerving om onze groei in donateurs en baten door te kunnen zetten. We investeerden 24% van de baten (CBF-definitie) exact in lijn met de versus 25% in Omdat de baten stegen en we het wervingspercentage gelijk hielden, kwamen we ruim uit boven de ( ) en 17% boven De toegerekende kosten voor eigen fondsenwerving stegen met ongeveer ; zowel het toerekeningpercentage steeg ten gevolge van de personeelsuitbreiding van 15% naar 18% alsook de toe te rekenen algemene lasten (zie hoofdstuk 6.9). fondsenwerving (23%) Lasten beheer & ADMINI STRATIE (7%) wetgevingsbeïnvloeding (1%) consumentenvoorlichting (23%) publicitaire aandacht (15%) company campaigning (31%) BRON: Boekhouding 42% van de directe wervingskosten (2011: 49%) hebben we ingezet voor onze hoogste prioriteit: de werving van nieuwe donateurs. 23% (2011: 21%) werd uitgegeven aan behoud, dat wil zeggen het informeren, behouden van en doen van giftverzoeken aan ons huidige bestand. Tot slot werd 35% (2011: 30%) geïnvesteerd in het beter binden van donateurs en verhogen van het giftbedrag, bijvoorbeeld door middel van een machtiging of schenkingsakte. In de lag de nadruk wat meer op werving en wat minder op upgrading, maar lopende het jaar is dit op basis van de rendementscijfers licht bijgestuurd. Zie ook de tabel op de linkerpagina. De kosten voor beheer en administratie kwamen uit op ruim Dit is boven de en ook 29% hoger dan in Als percentage van de baten kwamen deze kosten uit op 6% in lijn met de en met vorig jaar. Dit gelijkblijvende percentage staat haaks op onze strategie om deze kosten langzamer te laten groeien dan de baten, maar is de consequentie van onze beslissing om in fors uit te breiden in personeel (zie hoofdstuk 5.5) hetgeen via de versleuteling (zie hoofdstuk 7.10) direct doorwerkt op deze indicator. Het VFI (Vereniging Fondsenwervende Instellingen), waar wij lid van zijn, voerde recent een benchmark-onderzoek uit onder haar leden aan de hand van de cijfers over Hieruit bleek dat de aangesloten organisaties gemiddeld uitkwamen op 5,5% kosten voor beheer en administratie als percentage van de baten. Hierbij dient wel te worden aangetekend dat het merendeel van de leden van VFI fors groter is dan Wakker Dier. De meeste kleinere organisaties komen uit op 5-10%. Wakker Dier hanteert daarom een maximumnorm van 7% en streeft op langere termijn naar 5%. Resultaat Het resultaat kwam uit op De van voorzag in een resultaat van negatief. De lasten kwamen weliswaar uit in lijn met het plan, maar de baten stegen veel sneller dan verwacht. Toen dit in de loop van het jaar duidelijk werd, is ervoor gekozen om deze extra middelen niet overhaast in te zetten. We kozen voor een zorgvuldig uitgewerkt plan waarbij we investeren in een grote reclamecampagne tegen de plofkip in het eerste kwartaal van De resultaatbestemming is opgebouwd uit een onttrekking van euro aan continuïteitsreserve en een dotatie van aan de nieuw gevormde bestemmingsreserve. 119

14 H6: FINANCIËN JAARREKENING: KASSTROOM 6.8 jaarrekening: kasstroom Per saldo is de stand van onze liquide middelen in met afgenomen versus negatief in 2011 en een van negatief. vergelijking met einde jaar 2011, toen we door een samenloop van operationele omstandigheden een groot aantal rekeningen hadden openstaan. tenietgedaan door de veel hoger dan verwachte mutatie in het werkkapitaal als gevolg van de effecten zoals hierboven benoemd. De operationele kasstroom (het verschil tussen de ontvangsten op de bankrekening van onze baten en de betaling van onze lasten) bedraagt in negatief (versus 2011: negatief). Enerzijds kwam De begrote operationele kasstroom was voor ingeschat op negatief, lager dan gerealiseerd. Weliswaar profiteerden we van een veel beter resultaat dan begroot, maar dit werd grotendeels het resultaat uit op , maar liefst hoger jaarrekening (in euro s) dan in Ook de af- schrijvingen kwamen hoger Kasstroomoverzicht uit op ( in 2011). Anderzijds moesten we terugbetalen uit het bestemmingsfonds (2011: 5.000). De mutatie in het werkkapitaal kwam einde jaar eenmalig buitengewoon negatief uit door de nog openstaande vordering op de Transparant Prijs ( ) en de vooruitbetaalde rekening van voor onze donateurdatabase. Dit effect werd verder versterkt door onze lagere schuldpositie in Onze investeringen bedroegen in lijn met onze (onderhouds-) en ruim lager dan de in 2011, toen er fors geïnvesteerd is in de software voor het beheer van onze website. gerealiseerd gerealiseerd 2011 Liquide middelen stand begin boekjaar stand einde boekjaar Mutatie liquide middelen Kasstromen Uit operationele activiteiten: resultaat afschrijvingen afwaardering bestemmingsfonds Veranderingen in werkkapitaal: mutatie vorderingen en voorraad mutatie schulden Operationale kasstroom Uit investeringsactiviteiten: investeringen in materiële vaste activa toename

15 H6: FINANCIËN JAARREKENING: ALGEMENE LASTEN 6.9 jaarrekening: algemene lasten opbouw Wakker Dier werkt met een budget voor algemene lasten. Dit is opgebouwd uit de volgende posten (zie ook de tabel): ` personeelskosten ` huisvesting ` kantoor & algemene kosten ` afschrijving en rente Deze indeling is gebaseerd op bijlage C van de Richtlijn RJ 650 Fondsenwervende Instellingen. algemene lasten AFSCHRIJVINGEN EN RENTE (3%) EXTERNE EXPERTISE (6%) KANTOOR ALGEMEEN (17%) PERSONEELS- KOSTEN (66%) HuISVESTING (7%) BRON: BOEKHOuDING We werken vanuit een kantoor met eigen voorzieningen. algemene lasten In stegen de algemene lasten met 17% tot pensioen stegen ongeveer in lijn met personeelsgroei , we kwamen hiermee maar liefst De overige personeelskosten stegen slechts licht met boven het budget uit. Deze sterke stijging wordt met 4%. Binnen deze post bleven de uitgaven aan opleidingen ( ) wat achter bij het plan ( ), maar name veroorzaakt door de aanname van extra personeel boven de en de daaruit voortvloeiende de overige personeelskosten stegen van naar verhoging van de algemene kantoorkosten. Daarnaast Een deel van deze stijging was eenmalig, zoals de wervings- en assessment-kosten voor de nieuwe stegen de kosten voor de inhuur van expertise. medewerkers. Ook hebben we in vanuit Arbo Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) laten uitvoeren door In vergelijking met 2011 stegen de personeelskosten met (+14%) tot De salariskosten een extern bureau. Doordat we dit jaar geen personeel gingen met 16% omhoog, opgebouwd uit een FTE-uitbreiding van 6,3 naar 7,3 en gemiddelde salarisverhoging king met Een toelichting op de personeelsuitbrei- ingehuurd hebben, bespaarden we in vergelij- van 4% en aan het einde van het jaar uitbetaalde overtollige vakantiedagen. De kosten voor sociale lasten ding en het opleidingsbudget vindt u in 5.5. en FOTO: MENNO HERSTEL 121

16 H6: FINANCIËN JAARREKENING: KASSTROOM jaarrekening (in euro s) Algemene lasten gerealiseerd Personeel salarissen brutosalarissen sociale lasten/pensioen premies werknemersverzekeringen pensioen overige personeelskosten opleidingen overige personeelskosten Totaal personeel gemiddeld aantal fte s 8,8 8,4 8,1 7,3 6,6 6,3 Huisvesting huur incl. gas/water/licht overige huisvestingskosten Totaal huisvesting Kantoor algemeen kantoorbenodigdheden, vakliteratuur, contributies ict en telecom kosten betalingsverkeer bestuur & vrijwilligers administratie/accountant externe expertise overige algemene kosten totaal kantoor algemeen Afschrijving en rente afschrijvingen rente Totaal afschrijving en rente Totaal algemene lasten werkelijk

17 H6: FINANCIËN JAARREKENING: ALGEMENE LASTEN De kosten voor huisvesting kwamen uit op Dit was boven plan en boven De huurstijging kwam fractioneel lager uit dan verwacht maar we waren meer kwijt aan overige kosten dan begroot en vorig jaar. Dit betrof met name de niet begrote kosten voor het nieuwe hang- en sluitwerk. De algemene en kantoorkosten stegen met 22% tot , fors hoger dan het geaccordeerde budget à Deze verhoging werd deels veroorzaakt door de uitbreiding in personeel (extra kosten voor kantoor en ICT), maar met name door de inhuur van externe expertise. Dit is een bewuste keuze, omdat we ons team compact willen houden en deze post is relatief bescheiden van aard (2% van onze lasten). Dit jaar kwam een aantal onverwachte projecten voorbij, zoals adviezen van juridische aard inzake contracten, copyright- en cookiewetgeving en onderzoek naar samenwerkings- mogelijkheden met collega-organisatie Varkens in Nood. Daarnaast hebben wij een fi nancieel adviseur gevraagd om onder andere onze pensioenregeling onder de loep te nemen. De kosten voor het betalingsverkeer namen sterker toe dan verwacht vanwege onze snelle groei in donateurs. Onze inschatting van de algemene en kantoorkosten wijkt op veel posten nogal af van de werkelijkheid; dit vereist in de komende jaren extra aandacht. De afschrijvingskosten zijn bescheiden van aard ( : zie ook de tabel in 6.6), maar kwamen wel fors hoger uit dan gepland en vorig jaar, omdat we in overleg met het CBF sinds dit jaar alle afschrijvingen centraal op deze post boeken. Voorheen werd deze kosten verspreid geboekt, zoals bijvoorbeeld de afschrijving op de software voor de website die voorheen ten laste ging van de post voorlichting. Er waren geen rentekosten. Onze huisadvocaat heeft juridische adviezen gegeven over enkele onverwachte projecten. In hebben we het hang- en sluitwerk van ons kantoor vernieuwd. Naast verhoogde veiligheid levert ons dit ook een lagere verzekeringspremie op. FOTO: WAKKER DIER 123

18 H6: FINANCIËN JAARREKENING: TOEREKENING EN VERSLEUTELING 6.10 jaarrekening: toerekening en versleuteling Verdeling De algemene lasten uit 6.9 worden toegerekend aan de campagnebestedingen, fondsenwerving en de kosten voor beheer & administratie. Dit vindt plaats op basis van versleutelingspercentages die zijn gebaseerd op het aantal fte s dat daadwerkelijk op deze gebieden werkzaam was. Deze toerekening is vastgesteld in overleg met het CBF. Toerekening algemene lasten Stap 1 : Wakker Dier bepaalt elk jaar hoeveel werknemers er gemiddeld in dienst waren. In waren dat 9 werknemers die samen uitkwamen op 7,3 fulltime medewerkers (FTE s). Stap 2 : Jaarlijks wordt er aan de medewerkers en directeur gevraagd hoeveel tijd zij hebben besteed aan de diverse campagnes, fondsenwerving en beheer & administratie. De uitkomsten staan in de tabel versleuteling personeel. Zo is bijvoorbeeld zichtbaar dat het team in 25% van de tijd heeft besteed aan company campaigning. Ter vergelijking nemen we ook de percentages van het voorgaande jaar op. Stap 3 : De algemene personeelslasten worden verdeeld over de diverse activiteiten, op basis van de percentages uit stap 2 (zie tabel verdeling van de algemene lasten ). Dus 25% van de personeelslasten rekenen we toe aan company campaigning. Stap 4 : Ook andere algemene lasten zoals huisvesting en algemene kantoorkosten worden volgens hetzelfde percentage toegerekend. Alle medewerkers gebruiken immers ongeveer evenveel ruimte en kantoorartikelen. De post afschrijving en rente heeft een beperkte om- toerekening algemene lasten Versleuteling personeel PERSOneel DIRECteur vang en wordt uit praktische overwegingen op dezelfde wijze versleuteld. Stap 5 : Hierbij tellen we het bedrag op dat we in specifiek aan company campaigning hebben besteed. Stap 6 : Het totaalbedrag van stap 4 en 5 bij elkaar nemen we op in de staat van baten en lasten ( 6.4). Op dezelfde wijze berekenen we de lasten voor de andere campagnes, fondsenwerving en beheer & administratie. fte s totaal totaal 2011 publicitaire aandacht 1,2 + 0,1 = 1,3 = 17% 25% 2 company campaigning 1,6 + 0,2 = 1,8 = 25% 17% consumentenvoorlichting 1,1 + 0,1 = 1,2 = 17% 21% wetgevingsbeïnvloeding 0,2 + 0,0 = 0,2 = 3% 3% eigen fondsenwerving 1,2 + 0,1 = 1,3 = 18% 15% acties van derden 0,0 + 0,0 = 0,0 = 0% 19% beleggingen 0,0 + 0,0 = 0,0 = 0% 15% beheer en administratie 1,1 + 0,4 = 1,5 = 21% 19% 1 totaal aantal fte s 6,4 + 0,9 = 7,3 = 100% 100% 124

19 Verdeling kosten voor fondsenwerving De kosten voor werving en behoud worden volledig toegerekend aan fondsenwerving, tenzij de giftvraag vergezeld gaat van voorlichting (bijvoorbeeld ons magazine Wakker Nieuws of andere aanvullende informatie). In de praktijk is dat vaak het geval en dan worden de kosten gelijkelijk verdeeld over werving en consumentenvoorlichting. De kosten voor upgrading worden volledig toegerekend aan fondsenwerving. Vaststelling kosten beheer & administratie De kosten voor beheer & administratie bestaan uitsluitend uit toegerekende algemene lasten, berekend volgens de hiervoor beschreven procedure. Van het personeel wordt de directeur voor 0,4 FTE van zijn werk toegerekend, de financieel beheerder voor 0,5 FTE, de medewerker fondsenwerving & relatiebeheer voor 0,2 FTE en medewerker donateurcommunicatie en -administratie voor 0,4 FTE. Deze versleuteling en de bijbehorende kosten zijn gebaseerd op de tabel in de aanbeveling van het VFI van januari 2008 (sindsdien ongewijzigd). Op deze wijze is in 21% van de algemene lasten toegerekend aan de kosten voor beheer & administratie, hetgeen uitkwam op toerekening algemene lasten (in euro s) Toelichting lastenverdeling conform bijlage C van RJ650 Publicitaire aandacht Doelstellingen Werving baten B&A Totaal Company Campaigning Consumentenvoorlichting Wetgevingsbeïnvloeding Eigen FONDsenwerving Acties van derden Beleggingen Beheer en administratie gerealiseerd gerealiseerd 2011 Lasten Subsidies en bijdragen Afdrachten Aankopen en verwervingen Uitbesteed werk Publiciteit en communicatie Personeelskosten Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Afschrijving en rente Totaal lasten FTE s 1,3 1,8 1,2 0,2 1,3 0,0 0,0 1,5 7,3 6,6 6,3 Verdeelsleutel 17% 25% 3 17% 3% 18% 0% 0% 21% 100% 4 100% 100%

20 H6: FINANCIËN INTERNE CONTROLE- EN BEHEERMAATREGELEN 6.11 interne controle- en beheermaatregelen Binnen onze organisatie besteden we extra aandacht aan het voorkomen van onregelmatigheden, die een grote fi nanciële impact kunnen hebben. Betalingsverkeer Er zijn schriftelijke procedures opgesteld voor het betalingsverkeer, die door alle betrokkenen zijn ondertekend. Dit betreft zowel betalingen aan derden als interne transacties tussen onderlinge rekeningen. uitgangspunten hierbij zijn: ` strikte functiescheiding ` fysieke scheiding van instrumenten die nodig zijn voor fi nanciële transacties ` beperkingen in tekenbevoegdheden ` beperkingen in de grootte en omvang van het aantal transacties ` adequaat toezicht. De directeur en de penningmeester hebben een toezichthoudende rol. Beiden kunnen meekijken in het grootboek en de directeur tekent alle facturen. Daarnaast worden de baten en lasten maandelijks gerapporteerd, inclusief jaarfasering en een overzicht van de liquiditeiten. De tekenbevoegdheden die in onze procedures zijn vastgesteld, zijn ook bij de Kamer van Koophandel vastgelegd. Er wordt geen kas aangehouden op kantoor. De externe accountant ontvangt de maandrapportage en heeft eveneens leesrecht tot het grootboek. Eenmaal per jaar (of vaker indien nodig) worden deze procedures door directeur en penningmeester tegen het licht gehouden, indien nodig aangepast en vervolgens met de externe accountant besproken. De procedures zijn in verband met de overstap naar de Triodos Bank in het najaar van herzien. Er staan geen verbeterpunten open. Beheer van reserve Voor het beheer van onze reserve heeft het bestuur specifi eke voorwaarden opgesteld (zie 6.6). Het dagelijks beheer van de spaartegoeden en de optimalisatie van de rentebaten worden verricht door de fi nancieel medewerker, onder toezicht en verantwoordelijkheid van de directeur. Hij kan meekijken op alle (spaar)rekeningen. De actuele stand van zaken wordt elke maand aan de penningmeester en de voorzitter gerapporteerd. Eenmaal per jaar worden de beheervoorwaarden door de penningmeester tegen het licht gehouden en indien nodig aangepast met een bestuursbesluit. De penningmeester kan op elk moment een screenshot van spaarrekeningen kan opvragen. We zijn tevreden met de manier waarop toezicht wordt gehouden op het beheer van de reserves. donateurdatabase Op basis van de gegevens in onze database genereren we onze belangrijkste bron van baten. Al onze bestanden draaien in een beveiligde omgeving en worden dagelijks extern gebackupt. De medewerker fondsenwerving & relatiebeheer houdt hierop steekproefsgewijs toezicht. De geplande jaarlijkse toetsing van de beveiligingsprocedures op ICT-gebied kwam met onze bestaande leverancier wegens een gebrek aan expertise niet goed uit de verf. Per einde jaar hebben we deze relatie beëindigd. Dit punt krijgt in 2013 (zie 6.13) extra aandacht. Lang niet iedereen kan zomaar in de kluis. FOTO: WAKKER DIER 126

21 H6: FINANCIËN EVALUATIE 6.12 evaluatie Dips & Hits was het laatste jaar van ons driejaarplan. Bestuur en kantoor kwamen op de beleidsdag gezamenlijk tot de volgende hoogte- en dieptepunten over deze periode op financieel gebied. Dips ``In 2010 waren we veel tijd kwijt aan een knoeiende notaris, die veel te veel kosten in rekening bracht ten laste van een nalatenschap waar de stichting enig erfgenaam van was. Dit is uiteindelijk rechtgezet, maar vroeg veel tijd en aandacht. De notaris werd tuchtrechtelijk veroordeeld. ``Onze voormalige huisbankier combineerde een zeer matig serviceniveau met een slechte MVO-score in de eerlijke bankwijzer. Het werd tijd om te vertrekken. Hits ``In 2010 zijn we van een extern boekhoudkantoor overgestapt op het zelf voeren van de boekhouding met behulp van een professioneel softwarepakket. Dit bevalt uitstekend: het bespaart kosten en levert snelle en accurate rapportages op. ``In is ons betalingsverkeer succesvol ondergebracht bij de duurzame Triodos Bank. Dit was een ingrijpende operatie, onder andere vanwege het grote aantal incasso s dat wij maandelijks laten uitvoeren. Knelpunten & dilemma s Onze reserve is goeddeels ondergebracht nieuw bij de veilige en duurzame Triodos Bank, maar de spaarrente die we ontvangen is duidelijk lager dan elders. Dit scheelt baten die we anders voor de dieren zouden kunnen inzetten. Als we in het vierde kwartaal onze opstellen, zijn de eindejaarscijfers nog nieuw niet bekend. Hierdoor komt het regelmatig voor dat we sommige budgetposten met name onze algemene lasten voor het volgende jaar verkeerd inschatten. En dit leidt dan tot een ingewikkelde uitleg of de indruk dat we onze cijfers niet goed op een rij hebben. Evaluatie ``Doelstelling, beleid en strategie inzake onze financiën zijn actueel en blijven ongewijzigd van kracht. ``Het lukt ons uitstekend om langlopende verplichtingen en hoge investeringen te mijden. Zo houden we het leeuwendeel van onze middelen goed vrij inzetbaar. ``De baten ontwikkelden zich uitstekend (+27% versus 2011) en kwamen ook fors boven plan uit (+17%); een prima resultaat in een jaar van economische stagnatie. ``Alleen de algemene lasten en de daarvan grotendeels afgeleide kosten voor beheer & administratie stegen fors boven de. Een weloverwogen consequentie van onze beslissing nadat we de hadden opgesteld om te investeren in extra mensen vanwege de snellere groei in baten dan verwacht. ``De besteding aan de doelstelling kwam uit op 70% van de lasten. Dit is enigszins lager dan de begrote 74%, maar als absoluut bedrag wel in lijn met de. ``De afbouw van de continuïteitsreserve verloopt langzamer dan gepland, omdat de baten telkens sneller stijgen dan verwacht. Daarom kozen we in voor het opzetten van een bestemmingsreserve. Dit geeft ons beter de mogelijkheid om onverwachte fluctuaties in de baten op de juiste wijze gefaseerd in te zetten. ``De maatregelen op het gebied van interne controle en beheersing zijn adequaat en functioneren zoals gewenst, maar met name op ICT-gebied zijn we niet zeker of onze beveiligingsstandaarden hoog genoeg zijn. ``De financiële maandrapportage functioneert naar tevredenheid, is goed inzichtelijk en verscheen telkens uiterlijk 15 dagen na het einde van de maand. 127

22 H6: FINANCIËN DE BLIK VOORuIT 6.13 de blik vooruit algemeen In de voor 2013 zoeken we wederom de balans tussen ambitie en verstandig plannen. Op basis van onze ervaring in de afgelopen drie jaar hebben we een ambitieuzere groei target vastgesteld. Maar ook nu weer lijken we door de zeer goede eindejaarscijfers over enigszins te zijn ingehaald. Daarnaast hebben we een nieuwe meerjaren opgesteld voor de periode Deze vindt u in de tabellen in de paragrafen 6.3, 6.4, 6.8 en 6.9. In grote lijnen trekken we de trends van 2013 door in de daaropvolgende jaren. Signifi cante koerswijzigingen lichten we hieronder toe. De interne en externe omstandigheden zijn niet dusdanig gewijzigd dat dit aanleiding geeft om het lopende fi nancieel beleid te wijzigen. Apparatuur zoals de server wordt over drie boekjaren afgeschreven. FOTO: WAKKER DIER Verbeterpunten evaluatie ` Met onze nieuwe professionelere ICT-leverancier gaan we onze beheermaatregelen kritisch tegen het licht houden en waar nodig upgraden. ` Onze algemene lasten en de kosten voor beheer & administratie dienen de komende jaren in lijn met onze strategie weer te dalen als percentage van de lasten. ` Waar mogelijk pakken we lopende knelpunten en dilemma s aan. activiteiten ` We stellen een plan op om het beheer van onze reserve te optimaliseren (2013). ` We onderzoeken of we het MVO-karakter van onze fi nanciële reserve kunnen versterken (van uitsluiting naar speerpuntgericht). (2013) ` De SEPA-omschakeling goed voorbereiden en succesvol uitvoeren (2013). ` Aanscherpen van de interne bevoegdhedenregeling (2014). Balans Wij verwachten in 2013 twee substantiële wijzigingen op de balans. Ten eerste wordt de bestemmingsreserve volledig ingezet ter fi nanciering van onze meerjarige kiloknaller-/plofkip-campagne. Ook onttrekken we om dezelfde reden aan de continuïteitsreserve, die dan uitkomt op Dit is 73% van de bestuursnorm. Ten gevolge van twee dotaties in de daaropvolgende jaren komt dit percentage eind 2015 uit op 77%. Baten De baten (zie hoofdstuk 6.4) zijn begroot op , grofweg hetzelfde bedrag als in. We gaan uit van een gezonde groei in donaties, maar dit wordt teniet gedaan door het wegvallen van een aantal eenmalige meevallers in zoals de Transparant Prijs à die we in 2013 niet voorzien. Bij de baten uit donaties verwachten we onze groei in 2013 met 6% te kunnen doorzetten. Dit lijkt bescheiden in het licht van het voorgaande jaar, maar ook hier was sprake van een aantal wat grotere eenmalige baten in. We rekenen op een stijging in het aantal donateurs van 9%, maar gaan daarbij uit van een licht dalend gemiddeld jaarlijks giftbedrag (-2,5%). Dit is eveneens een consequentie van het ontbreken van een aantal eenmalige grote giften. 128

23 H6: FINANCIËN DE BLIK VOORUIT Onze baten uit nalatenschappen schatten we op Een deel hiervan (22%) zit al in de pijplijn, maar we verwachten ook door het jaar heen nog enkele nieuwe dossiers. De overige baten inclusief sponsoring komen naar verwachting uit op en bestaan voornamelijk uit een tweetal giften. De eerste is onze Google Grant, waardoor wij gratis kunnen adverteren met een geschatte waarde van per maand. Daarnaast kennen wij toe aan de NRC Charity Award: deze prijs bestaat uit een tweetal gratis advertenties van 2 pagina s in het NRC Handelsblad, die in de loop van 2013 worden geplaatst. Verder verwachten we een bescheiden bedrag van als resultaat uit de service verkoop van artikelen. Onze baten uit beleggingen bestaan voor 100% uit de gerealiseerde rente op onze spaartegoeden en zijn in de ingeschat op Lasten De lasten (zie hoofdstuk 6.4) zijn begroot op Van dit bedrag besteden we 75% aan de doelstelling, 20% aan fondsenwerving (CBF-definitie: 24%) en 5% aan algemene beheer- en administratiekosten is gepland als besteding aan de doelstelling: maar liefst 34% hoger dan in ( ). Het budget voor publicitaire aandacht zit weer in de lift (+37%), omdat we de beschikking hebben over een extra campagnemedewerkster, die gespecialiseerd is in opstellen van publicitair interessante rapporten. We investeren vooral fors meer in de plofkip-campagne voor extra reclame met een company campaigning karakter. Dit budget stijgt dan ook van in naar in 2013, een stijging van 51%. In consumentenvoorlichting komen we uit op , een stijging van ruim 11% met een programma dat vergelijkbaar is met dat van. De bestedingen aan wetgevingsbeïnvloeding houden we conform onze strategie minimaal, en ramen deze op De wervingskosten begroten we op , een stijging van ruim 7% versus. Onze wervingsstrategie blijft ongewijzigd en wordt ongeveer even zwaar ingezet als in. Het CBF-percentage komt gelijk uit als in op 24%. 52% van het fondsenwervingsbudget zetten we in voor de werving van nieuwe donateurs, in lijn met onze ambitie om weer fors te groeien. 20% geven we uit aan behoud: het informeren, behouden en het doen van giftverzoeken aan onze bestaande donateurs. Tot slot investeren we 28% in beter binden en eventueel verhogen van het giftbedrag, bijvoorbeeld door middel van een machtiging of schenkingsakte. Deze percentages liggen in lijn met de verdeling in iets hoger op werving en iets lager op upgrading omdat we onze wervingsstrategie ongewijzigd voortzetten. De kosten voor beheer & administratie komen naar verwachting uit op : een daling van 4% in vergelijking met. Omdat het gemiddeld aantal FTE s in 2013 nog toeneemt terwijl er niet meer mensen bezig zijn met beheer & administratie, daalt het percentage van de algemene lasten dat aan deze post wordt doorberekend. Zo komt deze indicator uit op 6% van de baten: voldoende onder de maximumnorm van 7% die wij hanteren op basis van het VFI benchmark-onderzoek (zie 6.7). 129