Jeugdzorg en effectiviteit: alle schakels tellen, ook de laatste
|
|
- Timo van Dongen
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Jeugdzorg en effectiviteit: alle schakels tellen, ook de laatste Erik J. Knorth 1 Wanneer we ons afvragen hoe het ervoor staat met de effectiviteit in de jeugdzorg en wat in het kader van deze meeting interessanter is hoe deze zou kunnen worden vergroot, rijst meteen een vraag: Effectiviteit in welk opzicht? Eén opmerking vooraf. Ik beperk me tot dat deel van de jeugdzorg dat zich richt op kinderen en ouders bij wie een indicatie voor hulp bij opgroei- en opvoedingsproblemen is gesteld. We hebben het dan over intensieve ambulante hulp (w.o. de verschillende varianten van pedagogische thuishulp) en over verblijfszorg (met als varianten daghulp, residentiële zorg en pleegzorg). Jeugdzorg effectief? Het in onderzoek meest toegepaste criterium waaraan de effectiviteit van jeugdzorg kan worden afgelezen, is de mate waarin de gedrags- en opvoedingsproblemen waar het hier om gaat verminderd worden. Over andere criteria zoals vergroting van individuele competenties, het bereiken van opvoedingsstabiliteit, verhoging van kwaliteit van leven of meer procesmatig de realisatiegraad van hulpdoelen, weten we veel minder. Uit meta-analytisch onderzoek i dat Nijmeegse collega s deden naar pedagogische thuishulp (Veerman et al., 2005) en dat wijzelf deden naar residentiële hulp (Harder et al., 2006; Knorth et al., 2008) is gebleken, dat de uitkomsten van deze twee hulpvormen elkaar wat betreft de jeugdigen niet veel ontlopen (zie voor eenzelfde conclusie Bates et al., 1997). Als u kijkt naar tabel 1, tweede kolom van rechts, dan ziet u dat gemiddelde effectgroottes voor probleemgedrag van jeugdigen liggen op een niveau van rond de Dit wordt beschouwd als een middelgroot effect en betekent de gemiddelde jeugdige na afloop van de ontvangen hulp beter functioneert, d.w.z. minder probleemgedrag laat zien dan ± 65% à 75% van vergelijkbare jeugdigen die deze hulp niet ontvangen hebben (cf. Carr, 2000, p. 14). ii Hetzelfde geldt voor de ervaren opvoedingsbelasting bij ouders wanneer zij pedagogische thuishulp hebben ontvangen; ook deze vermindert in een meerderheid van de gevallen. Voor residentiële hulp zijn wat betreft uitkomsten bij ouders vrijwel geen gegevens voorhanden. < Tabel 1, zie Bijlage > Ik maak enkele kanttekeningen bij deze resultaten. 1. Het gaat om korte termijn uitkomsten. Hoe kinderen zich op de langere termijn ontwikkelen; daarover hebben we nauwelijks betrouwbare gegevens. 1 Bijdrage ter gelegenheid van het bezoek van Minister Mr. A. Rouvoet aan Noord Nederland, 9 april Erik J. Knorth is als hoogleraar Orthopedagogiek verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, Afdeling Orthopedagogiek - Sectie Jeugdzorg. Adres: Groote Rozenstraat 38, 9712 TJ Groningen (E.J.Knorth@rug.nl). 1
2 2. Verminderen van probleemgedrag en opvoedingsbelasting betekent niet dat alle problemen uit de lucht zijn. iii 3. In een deel van de gevallen maar schatting eenderde deel is er géén sprake van probleemreductie, soms zelfs van verergering van de problematiek. Naast de constatering dat een duidelijke meerderheid van de jeugdigen in meer of mindere mate lijkt te profiteren van de hier besproken typen van hulpverlening en dat is goed nieuws stellen we vast dat er nog wel een en ander aan wensen overblijft. Ik noem er enkele in het besef dat ik in dit korte tijdsbestek verre van volledig ben. Enkele wensen en suggesties Een van deze wensen heeft te maken met de vaststelling dat zoveel jeugdigen en dan met name de kinderen die in pleeggezinnen en residentiële zorgcentra verblijven met zoveel discontinuïteit van opvoedingssituaties, ook professionele discontinuïteit, worden geconfronteerd. iv Het is van groot belang dat kinderen en jongeren sneller op de juiste plaats in de jeugdzorgketen terecht komen en met zo min mogelijk verplaatsingen en wisseling van opvoeders te maken krijgen. v Continuïteit in de zorg en dus samenwerking tussen professionals blijven sleutelbegrippen. Het project Doen Wat Werkt hier in het Noorden van het land is daar een prachtig en inmiddels bekroond voorbeeld van. Er zijn aanwijzingen dat de uitkomsten van vormen van gezins- en opvoedingsbegeleiding nog verbeterd kunnen worden door deze begeleiding niet alleen te focussen op de opvoeders, maar ook het individuele kind nadrukkelijk aandacht te geven (Knot-Dickscheit & Blommert, 2008). Omgekeerd geldt dat bij residentiële hulp de resultaten verbeterd kunnen worden door de sociale omgeving van het kind, en dan in het bijzonder ouders en gezin, veel meer dan gebruikelijk te betrekken bij en te laten participeren in het hulpverleningsproces. Eerste ervaringen die hiermee opgedaan zijn in de Randstad (zie Geurts et al., 2007, 2008) kunnen verder uitgebouwd worden in Noord-Nederland. Feitelijk is het in àlle vormen van jeugdzorg van belang dat interventies zowel op het gezinsen opvoedingssysteem zijn gericht als op de individuele jeugdige. Kinderen leven immers altijd in een sociale context die hun leven en ontwikkeling voordelig of nadelig beïnvloedt. Ik maak in dit verband graag gebruik van de volgende afbeelding (zie Figuur 1). < Figuur 1, zie Bijlage > Deze is geïnspireerd door werk van mijn Noord-Ierse collega prof. John Pinkerton (2006; zie ook Knorth et al., 2007), en benadrukt vier zaken: a) alle vormen van jeugdzorg kunnen en moeten opgevat worden als Family Support, als vormen van gezins- en opvoedingsondersteuning (GO); 2
3 b) er zijn vier niveau van Family Support, lopend van lichte, niet-geïndiceerde ambulante hulp (niveau 1) tot intensieve geïndiceerde hulp waarbij de jeugdige voor een langere periode in een leefgroep of pleeggezin verblijft (niveau 4); c) bij het initiëren van hulp dient meteen dat niveau van ondersteuning gekozen te worden dat het meest tegemoet komt aan de problemen en behoeften van het cliëntsysteem en dat het meest effectief is; d) elk niveau van interventie dient ingebed te zijn in een zorgcontinuüm, waarbij er altijd sprake is van voorzorg en nazorg, alsmede vertrekzorg wanneer verblijf van de jeugdige buiten het gezin deel uitmaakt van een hulparrangement. De (schuin)verticale verbindingspijlen symboliseren dit continuüm. Met dit model als reflectiekader zou ik ter afronding speciaal aandacht willen vragen voor de periode dat jeugdigen de genoten verblijfszorg (de onderste twee niveau s) verlaten en terugkeren in het gezin danwel op weg gaan naar een zelfstandig bestaan in de maatschappij. Deze overgang of transitie is voor kwetsbare jongeren een zéér risicovolle fase (Stein & Munro, 2008). De kans is groot zo weten we uit onderzoek dat, wanneer de begeleiding door pleegouders of groepsopvoeders afneemt of wegvalt, zij terugvallen in oud gedrag en bereikte resultaten teloor gaan (Schmidt et al. 2002; Knorth et al., 2007). Daarom dient er m.i. veel aandacht te worden besteed aan transitiezorg in de vorm van vertrekzorg en nazorg om het (re)integratieproces bij terugkeer in het gezin en/of het ontwikkelingsproces van jongeren op weg naar zelfstandigheid krachtig te ondersteunen. In het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten wordt hier veel aandacht aan besteed, zowel in beleid en praktijkontwikkeling, als in onderzoek. Voor Engeland en Wales bestaat er bijvoorbeeld sinds october 2001 een aparte Children Leaving Care Act, waarin wettelijk bepaald is dat jeugdige zorgverlaters tot hun 21 e aanspraak maken op allerlei vormen van begeleiding en ondersteuning (zie bv. Rainer Foundation, 2007). Recent onderzoek toont aan dat hiertoe ontwikkelde programma s effect sorteren (Wade, 2008). vi In het verlengde hiervan is vanuit de UK een aantal landen, waaronder Nederland, uitgenodigd te participeren in verder ontwikkel- en onderzoekswerk rond deze thematiek (Knorth, Knot-Dickscheit & Strijker, 2008). De Noordelijke regio biedt daarvoor m.i. als proefterrein uitstekende mogelijkheden. 3
4 Referenties Bates, B. C., English, D. J., & Kouidou-Giles, S. (1997). Residential treatment and its alternatives: A review of the literature. Child and Youth Care Forum, 26 (1), Carr, A. (Ed.) (2000). What works with children and adolescents? A critical review of psychological interventions with children, adolescents and their families. London / Philadelphia: Routledge. Children s Bureau (2008). Final Rule on the National Youth in Transition Database. Children s Bureau Express, 9 (3). Washington DC: Author [ Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences 2 nd edition. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. Damen, H. R., & Veerman, J. W. (2004). Werkt het zoals bedoeld? Betekenisvolle en bruikbare interventiecomponenten van het Innovatieprogramma Jeugdzorg Limburg. Kind en Adolescent, 25 (1), Geurts, E. M. W., Knorth, E. J., & Noom, M. J. (2007). Contextual, family-focused residential child and youth care: Preliminary findings from a program evaluation study. Relational Child and Youth Care Practice, 20 (4), Geurts, E. M. W., Knorth, E. J., & Noom, M. J. (2008). Working with the family-context of young people in residential care. In C. Canali, T. Vecchiato, & J. K. Whittaker (Eds.), Assessing the evidence base of intervention for vulnerable children and their families (pp ). Padova: Zancan Publishing. Harder, A. T., Knorth, E. J., & Zandberg, Tj. (2006). Residentiële jeugdzorg in beeld. Een overzichtstudie naar de doelgroep, werkwijzen en uitkomsten. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Kemper, A. (2004). Intensieve vormen van thuisbehandeling: Doelgroep, werkwijze en uitkomsten. Academisch proefschrift. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen. Knorth, E. J., Harder, A. T., Zandberg, T., & Kendrick, A. J. (2008). Under one roof: A review and selective meta-analysis on the outcomes of residential child and youth care. Children and Youth Services Review, 30 (2), Knorth, E. J., Knot-Dickscheit, J., & Strijker, J. (2008). The Netherlands. In M. Stein, & E. R. Munro (Eds.), Young people s transitions from care to adulthood. International research and practice (pp ). London/Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers. 4
5 Knorth, E. J., Knot-Dickscheit, J., & Tausendfreund, T. (2007). Zorg voor jeugdigen: ambulant en niet-ambulant. Ontmoetingen aan de voor- en achterkant of ook gaande door het pand? Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 46 (3), Knot-Dickscheit, J., & Blommert, E. M. (2008). De ondertoezichtstelling in de gezinsvoogdij: Een effectieve vorm van interventie? In A. Minnaert, H. Amsing, & H. Lutje Spelberg (Red.), Het Pedagogisch Quotiënt (in voorbereiding). Pinkerton, J. (2006). Reframing practice as family support: Leaving care. In P. Dolan, J. Canavan, & J. Pinkerton (Ed.), Family support as reflective practice (pp ). London/Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers. Rainer Foundation (2007). What Makes The Difference (WMTD). Project for children in care and care leavers (with a Foreword by professor Mike Stein). London: WMTD/Rainer & National Children s Bureau. Stein, M., & Munro, E. R. (Eds.) (2008). Young people s transitions from care to adulthood. International research and practice. London/Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers. Strijker, J., & Knorth, E. J. (2007). Verplaatsing van pleegkinderen. Een onderzoek naar verplaatsingsgeschiedenis en plaatsingsverloop bij kinderen in de lange termijn pleegzorg. Kind en Adolescent, 28 (1), Van der Ploeg, J. D., & Scholte, E. M. (2003). Effecten van behandelingsprogramma s voor jeugdigen met ernstige gedragsproblemen in residentiële settings. Eindrapport. Amsterdam: NIPPO. Veerman, J. W., Janssens, J. M. A. M., & Delicat, J. W. (2005). Effectiviteit van Intensieve Pedagogische Thuishulp: Een meta-analyse. Pedagogiek, 25 (3), Whittaker, J. K., & Maluccio, A. T. (2002). Rethinking child placement : A reflective essay. Social Service Review, 76 (1),
6 Bijlage Tabel 1 Effectgroottes in twee typen jeugdzorg Type Jeugdzorg Criterium N Gemiddelde gewogen effectgrootte (EG) * 95% Betrouwbaarheidsinterval (BI) EG Intensieve Pedagogische Thuishulp (IPT) Residentiële Zorg voor Jeugdigen (RZJ) Externaliserende gedragsproblemen Opvoedingsbelasting ouders Externaliserende gedragsproblemen Internaliserende gedragsproblemen Probleemgedrag algemeen < EG < < EG < < EG < < EG < < EG < 0.70 * Een EG van < 0.20 wordt als een klein effect beschouwd; een EG van 0.50 als een middelgroot effect; een EG van > 0.80 als een groot effect (Cohen, 1988). Bronnen: IPT (Veerman, Janssens & Delicat, 2005); RZJ (Knorth, Harder, Zandberg & Kendrick, 2008). 6
7 Figuur 1 Zorgcontinuüm model van Pinkerton niveau 1 Voorzorg Gezins- en Opvoedingsondersteuning Nazorg ( vrij toegankelijk ) niveau 2 Voorzorg Gezins- en Opvoedingsondersteuning Nazorg ( geïndiceerd ) niveau 3 Voorzorg GO & Verblijfszorg Vertrekzorg ( partieel, kortdurend ) niveau 4 Voorzorg GO & Verblijfszorg Vertrekzorg ( langer durend ) Verbinding tussen Zorgcontinuüm en vier niveaus van Gezins- en Opvoedingsondersteuning (GO) 7
8 Noten i Bij een statistische meta-analyse worden resultaten van meerdere onderzoekingen met elkaar gecombineerd, waardoor de onderzoeksgroep, en daarmee de robuustheid van de bevindingen, aanzienlijk kan worden vergroot (Cohen, 1988). ii Een effectgrootte van 0.50 betekent dat de gemiddelde cliënt (kind, ouders) na afloop van de ontvangen hulp beter functioneert (minder probleemgedrag resp. opvoedingsbelasting laat zien) dan ± 70% van de cliënten die deze hulp niet ontvangen hebben (cf. Carr, 2000, p. 14). Bij een effectgrootte van 0.36 ( ondergrens BI bij internaliserende gedragsproblemen na RZJ) betreft dit ± 65% van de cliënten; bij een effectgroote van 0.70 ( bovengrens BI bij externaliserende gedragsproblemen na RZJ) betreft het ± 75% van de cliënten. iii Damen en Veerman (2004) concluderen bijvoorbeeld op grond van onderzoek naar een breed opgezet programma voor Intensieve Pedagogische Thuiszorg in de provincie Limburg dat 50% van de ouders vindt dat er niet voldoende gedragsverbetering bij hun kind is bereikt. iv Zo blijkt uit onderzoek van Strijker en Knorth (2007) in een sample van ruim 400 kinderen uit de Noordelijke provincies die voor langere tijd in een pleeggezin zijn opgenomen, dat een derde van hen al twee of meer verplaatsingen achter de rug heeft. Een verplaatsing is een transfer van een kind van de ene naar de andere verblijfplaats, die niet die van (één van) de ouders betreft. Een op de acht kinderen heeft al vier of meer verplaatsingen meegemaakt. Onderzoek van Van der Ploeg en Scholte (2003) onder 150 residentieel geplaatste jongeren laat zien dat 40% al twee of meer residentiële opnames achter rug heeft en dat een derde twee keer of vaker ergens anders dan thuis heeft verbleven (waarbij we verblijf in pleeggezin of tehuis niet meerekenen). v In promotieonderzoek van Kemper (2004), waarin Families First (FF) en de gezinsbegeleidingsprogramma s Intensieve Gezinsbegeleiding (IGB) en Videohometraining (VHT) zijn bestudeerd, is getracht na te gaan of de gezinnen, bij wie de hulp niet aanslaat en het plaatsingsrisico hoog blijft, al aan het begin van de hulpverleningsrit hadden kunnen worden geïdentificeerd. Zij toont aan dat de problematiek in die gezinnen, waarbij het uiteindelijk tóch tot een plaatsing komt, bij de start van de hulp beduidend groter is vergeleken met de gezinnen waarbij niet wordt geplaatst (Kemper, 2004). Dit is een belangrijke bevinding, omdat hier de vraag rijst of het bij al deze gezinnen verstandig is geweest in te zetten (soms lang in te zetten) op plaatsingsvermijding. Kemper zelf plaatst, mede naar aanleiding van een debat hierover in de VS (cf. Whittaker & Maluccio, 2002), een vraagteken bij het hanteren van plaatsingspreventie als beoordelingscriterium voor effectiviteit. Whittaker en Maluccio (2002) maken gewag van een fixatie in de USA op plaatsingsvermijding. Hierdoor worden kinderen nogal eens onnodig lang bloot gesteld aan ontwikkelingsbedreigingen en onveilige pedagogische situaties, soms met fatale afloop. vi Een voorbeeld uit de VS is het volgende. Deze week is een wettelijke bepaling ( Final Rule ) van kracht geworden die alle staten verplicht om gegevens over jonge zorgverlaters te rapporteren aan de Administration for Children and Families on youth receiving independent living services (ACF). Op hun 17 e, 19 e en 21 e geboortedag dient informatie verzameld te worden over demografische gegevens, over kenmerken van persoon en omstandigheden, over hulp die ze ontvangen, en over bereikte resultaten (cf. Children s Bureau, 2008). Aldus wordt een enorme data-base voor beleid en onderzoek opgebouwd. 8
Ambulant en niet ambulant
Erik J. Knorth Jana Knot-Dickscheit Tim Ambulant en niet ambulant Ontmoetingen aan de voor- en achterkant of ook gaande door het pand? Triple Z zo licht mogelijk van aard zo dicht mogelijk bij huis zo
Nadere informatieThe downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Harder, A.T.
The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Harder, A.T. IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version
Nadere informatieProf. dr. Jan Janssens Sectie Orthopedagogiek: gezin en gedrag Radboud Universiteit Nijmegen
De effectiviteit van thuiszorgmethodieken: de wereld na Savanna Prof. dr. Jan Janssens Sectie Orthopedagogiek: gezin en gedrag Radboud Universiteit Nijmegen Is het alleen Savanna? Roermond Tolbert Het
Nadere informatieThe downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care
The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Annemiek T. Harder Studies presented in this thesis and the printing of this
Nadere informatieKleine groepen voor grote problemen
foto: Herbert Wiggerman Groepsgrootte telt in de residentiële jeugdzorg Kleine groepen voor grote problemen Door Annemiek Harder en Erik Knorth 22 De interactie tussen kleine kinderen en peuterleidsters
Nadere informatieAfname van het beroep op de (gespecialiseerde) zorg voor jeugd; de goede vraag?
Afname van het beroep op de (gespecialiseerde) zorg voor jeugd; de goede vraag? Erik J. Knorth Hoogleraar Orthopedagogiek/Jeugdzorg RUG Co-projectleider Academische Werkplaats C4Youth ZonMw Werkconferentie
Nadere informatiePublicaties. Boek. Artikel
Publicaties Boek Metselaar, J. (2011). Vraaggerichte en gezinsgerichte jeugdzorg: Processen en uitkomsten. Evaluatie van het programma Gezin Centraal. Academisch proefschri. Rijksuniversiteit Groningen.
Nadere informatieDUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg
DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg 1 Modules & zorgprogramma s Vraaggericht Kwaliteit Effectiviteit Evidence based werken Professionalisering
Nadere informatieSanne Tiggeloven. Hogeschool Utrecht / FMR / Maatschappelijk werk en Dienstverlening. sannetiggeloven@hotmail.com. 20 april 2015
Het belang van ouders en naasten voor een succesvolle terugkeer De invloed van ouders en naasten op een succesvolle terugkeer na verblijf in een residentiele jeugdinstelling en de hiervoor benodigde organisatorische
Nadere informatieIntensieve ambulante gezinsbehandeling: een alternatief voor uithuisplaatsing?
J.M.A.M. Janssens & A.A.M. Kemper Intensieve ambulante gezinsbehandeling: een alternatief voor uithuisplaatsing? SAMENVATTING Intensieve ambulante gezinsbehandeling wordt vaak gezien als een alternatief
Nadere informatieOverzicht van vijftien jaar jeugdzorgonderzoek
foto: Herbert Wiggerman Programmeringsstudie jeugdzorg Overzicht van vijftien jaar jeugdzorgonderzoek Door Paula Speetjens 30 Bijna honderd jeugdzorginterventies zijn tussen 1991 en zomer 2006 in Nederland
Nadere informatieKenniskring Entree van zorg
Kenniskring Entree van zorg Derde bijeenkomst, 5 november 2013 Groningse zorg voor jeugd en (multiprobleem)gezinnen Programma 1. Opening Lucienne van Eijk 2. Foto van de zorg voor jeugd Marieke Nanninga
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23005 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Stoutjesdijk, Regina Title: Children with emotional and behavioral disorders in
Nadere informatieUniversity of Groningen. Vraaggerichte en gezinsgerichte jeugdzorg Metselaar, Janneke
University of Groningen Vraaggerichte en gezinsgerichte jeugdzorg Metselaar, Janneke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatieContouren van een nieuw jeugdstelsel
Contouren van een nieuw jeugdstelsel Tom van Yperen Nederlands Jeugdinstituut / Universiteit Utrecht 26 mei 2011 te Den Haag t.vanyperen@nji.nl Huidige jeugdstelsel (vereenvoudigd) Zie ook: www.nji.nl
Nadere informatieAanvulling op. Resultaten STOP4-7 Tabellenboek trainingen
Aanvulling op Resultaten STOP4-7 Tabellenboek trainingen 2003-2006 Aanvulling op Resultaten STOP4-7 Tabellenboek trainingen 2003-2006 Praktikon maakt deel uit van de Stichting de Waarden te Nijmegen en
Nadere informatiePerspectief in Pleegzorg:
Perspectief in Pleegzorg: hoe lang zoekend en hoe snel biedend? Peter van den Bergh Pleegzorg Laatste 20 jaar populair Verdubbeling van het aantal plaatsingen Weinig onderzoek naar effectiviteit Veel retrospectief
Nadere informatieUithuisplaatsing van een kind zou nooit in het vrijwillig kader moeten plaatsvinden. TRENDS en ONTWIKKELINGEN in de PLEEGZORG
Inhoud presentatie TRENDS en ONTWIKKELINGEN in de PLEEGZORG Verworvenheden en knelpunten Dr. Peter M. van den Bergh 1. Uithuisplaatsing 2. Dilemma s in de pleegzorg 3. Terugplaatsing 4. Internationale
Nadere informatieGoed voorbeeld doet volgen. Martine Noordegraaf 6-3-2015
Goed voorbeeld doet volgen Martine Noordegraaf 6-3-2015 Welk type ouderschap ziet u het meest in de gehandicaptensector? Adequaat ouderschap Verstoord ouderschap Problematisch ouderschap Overvraagd ouderschap
Nadere informatieZicht op kwaliteit van de jeugdzorg Een wetenschappelijk perspectief
Zicht op kwaliteit van de jeugdzorg Een wetenschappelijk perspectief Jan Willem Veerman Jeugd in Onderzoek Nieuwegein, 11-03-2013 Opbouw 1. Waar gaat het over? 2. Hoe ziet het eruit? 3. Hoe wordt het gebruikt?
Nadere informatieHelping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans
Helping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document
Nadere informatieTRANSFORMATIEONTWIKKELVOORSTEL
TRANSFORMATIEONTWIKKELVOORSTEL TITEL: Voor ieder kind een duurzame plek in een gezin DIT ONTWIKKELVOORSTEL PAST BIJ (meer mogelijkheden mogen aangekruist) Aktielijn 1: Betere toegang tot jeugdhulp voor
Nadere informatiePleegkinderen en pleegzorg: twee decennia kennis verzamelen en delen
6 Pleegkinderen en pleegzorg: twee decennia kennis verzamelen en delen Een schets van werk en persoon van dr. Piet Strijker (1951-2010) Erik J. Knorth SAMENVATTING Het onderhavige artikel bevat een schets
Nadere informatieUniversity of Groningen. Dilemmas in child protection Bartelink, Cora
University of Groningen Dilemmas in child protection Bartelink, Cora IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document
Nadere informatieDe strijd tegen dakloosheid. woongericht, intersectoraal en aanklampend
De strijd tegen dakloosheid woongericht, intersectoraal en aanklampend Dak- en thuisloosheid in Europa: alarmerende cijfers 2 Europese consensusdefinitie van dakloosheid en uitsluiting op de huisvestingsmarkt
Nadere informatieSafeguarding children and youth in residential and foster care: Supporting healthy sexual development Uitkomsten inventariserend onderzoek
Safeguarding children and youth in residential and foster care: Supporting healthy sexual development Uitkomsten inventariserend onderzoek Claire Bernaards, Mirjam Walpot, Leonieke Boendermaker, (Amsterdam
Nadere informatieDe inzet van familienetwerkberaden in de jeugdzorg:
De inzet van familienetwerkberaden in de jeugdzorg: Een systematische review en meta-analyse van de uitkomsten van studies naar de effectiviteit van familienetwerkberaden Universiteit van Amsterdam, Forensische
Nadere informatieAnouk Goemans THE DEVELOPMENT OF CHILDREN IN FOSTER CARE
Anouk Goemans THE DEVELOPMENT OF CHILDREN IN FOSTER CARE Samenvatting SAMENVATTING 10 Chapter 10 SAMENVATTING Pleegzorg is een unieke vorm van jeugdhulpverlening waarbij kinderen die, al dan niet tijdelijk,
Nadere informatieMonitoren van resultaten en werken met prestatie-indicatoren: principes en processen
Monitoren van resultaten en werken met prestatie-indicatoren: principes en processen Jan Willem Veerman SEJN, 24 juni 2 Meten in de praktijk: zo doe je dat! Personele, materiële, organisatorische randvoorwaarden
Nadere informatieWat maakt het verschil? Over intensieve orthopedagogische zorg voor jeugdigen met probleemgedrag Knorth, Erik
Wat maakt het verschil? Over intensieve orthopedagogische zorg voor jeugdigen met probleemgedrag Knorth, Erik IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you
Nadere informatieWerkbladen. Wat werkt in de pleegzorg?
Werkbladen www.nji.nl/watwerkt Wat werkt in de pleegzorg? Wat werkt in de pleegzorg? Het Nederlands Jeugdinstituut beschrijft in de publicatie Wat werkt in de pleegzorg? wat er uit wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieDe inzet van familienetwerkberaden in de preventieve jeugdbescherming. Samenvatting
De inzet van familienetwerkberaden in de preventieve jeugdbescherming Samenvatting Universiteit van Amsterdam, Forensische Orthopedagogiek S. Dijkstra, MSc dr. H. E. Creemers dr. J. J. Asscher prof. dr.
Nadere informatieChild Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers
Child Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers Samenvatting Dit proefschrift gaat over casemanagement van gezinnen binnen jeugdbescherming
Nadere informatieLos laten en vertrouwen geven
Los laten en vertrouwen geven Symposium Op eigen kracht, gemeente Brunssum Goos Cardol, bijzonder lector Opvoeden in het Publieke Domein 19 februari 2014 Transitie en transformatie Decentralisatie is randvoorwaarde
Nadere informatieUniversity of Groningen
University of Groningen The downside up? A study of factors associated with a successful course of treatment for adolescents in secure residential care Harder, Annemiek Theodora IMPORTANT NOTE: You are
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/56803
Nadere informatieJan Dirk van der Ploeg publicaties (4)
Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4) Artikelen in tijdschriften 2015 Effectieve interventies voor agressie bij kinderen. PsychoPraktijk, 6, 14-17. 2014 Scheiding en stress. PsychoPraktijk, 6, 22-26.
Nadere informatieSamenvatting. Gezin Centraal
Samenvatting Gezin Centraal Gezin Centraal is een experimenteel hulpverleningsprogramma dat zich richt op kinderen (6 14 jaar) met ernstige psychosociale problemen en hun gezinnen. Het programma maakt
Nadere informatieCentra voor Jeugd en Gezin in Nederland
Centra voor Jeugd en Gezin in Nederland Caroline Vink Nederlands Jeugdinstituut 28-02-2012 Inleiding: De ontwikkeling van de CJGs in Nederland Stelselwijziging De positie van het CJG in het nieuwe stelsel
Nadere informatiePleegzorg onder de loep. Anne Maaskant
Pleegzorg onder de loep Anne Maaskant De Horizon Academieprijs is een initiatief van Horizon te Rotterdam. Horizon is een instituut voor jeugdzorg en speciaal onderwijs. Het doel van de prijs is het stimuleren
Nadere informatieVerlaten van de pleegzorg: hereniging en 18-plus Mariska Zoon
Verlaten van de pleegzorg: hereniging en 18-plus Mariska Zoon Colofon Heeft u vragen naar aanleiding van deze publicatie? Neem dan gerust contact met ons op. Nederlands Jeugdinstituut Postbus 19221, 3501
Nadere informatie24 uurshulp. Met Cardea kun je verder!
24 uurshulp Met Cardea kun je verder! Met Cardea kun je verder! 24 UURSHULP De meeste kinderen en jongeren wonen thuis bij hun ouders totdat ze op zichzelf gaan wonen. Toch kunnen er omstandigheden zijn,
Nadere informatieHet kip met de gouden eieren en de wetsuit
Het kip met de gouden eieren en de wetsuit Dr. Jana Knot-Dickscheit Rijksuniversiteit Groningen/Molendrift http://www.youtube.com/watch?v=u0qxexqw ajo 3 Roadmap Introductie Doel en inhoud workshop 2 min
Nadere informatieDe Wet op de Jeugdzorg in grote lijnen
De Wet op de Jeugdzorg in grote lijnen De cliënt staat centraal Onder cliënt verstaat de Wet: een jeugdige, zijn ouders of stiefouder of anderen die de jeugdige als behorend tot hun gezin verzorgen en
Nadere informatieInhoud. Deel I Ervaringen uit de praktijk
Inhoud Deel I Ervaringen uit de praktijk Hoofdstuk 1 Inleiding: wat werkt? 15 Deel I Ervaringen uit de praktijk 18 Deel II Reflecties op de praktijk 19 Deel III Het leefklimaat op de groep 20 Vragen voor
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
Samenvatting In deze studie is de relatie tussen gezinsfunctioneren en probleemgedrag van kinderen onderzocht. Er is veelvuldig onderzoek gedaan naar het ontstaan van probleem-gedrag van kinderen in de
Nadere informatievooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik OUDERS & OPVOEDERS Als er binnen uw gezin sprake is van seksueel misbruik, heeft dat grote invloed. Er is veel verdriet, boosheid, wantrouwen en schuldgevoel.
Nadere informatieVan enkelvoudig opvoedingsprobleem tot multiprobleemsituaties
Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement Van enkelvoudig opvoedingsprobleem tot multiprobleemsituaties In het nieuwe jeugdstelsel richten gemeenten hun eigen preventie- en zorgaanbod
Nadere informatieJeugdzorg naar gemeenten
Jeugdzorg naar gemeenten Wat is jeugdzorg en wat komt naar u toe? Tom van Yperen Nederlands Jeugdinstituut Universiteit Utrecht VNG Regioconferenties, mei 2011 t.vanyperen@nji.nl 2 e lijn 1 e lijn 0 e
Nadere informatieDe GGZ. Zitten blijven of overgaan? Jo Hermanns. H & S Consult
De GGZ Zitten blijven of overgaan? 28-10-2016 Jo Hermanns Waarom was de transformatie jeugdzorg nodig? De politiek wilde het anders 1. Nadruk op preventie 2. Eigen kracht aanspreken 3. Demedicaliseren
Nadere informatieJeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing
Jeugdzorg naar gemeente: agenda voor inhoudelijke vernieuwing Tom van Yperen Nederlands Jeugdinstituut 18 januari 2012 te Den Bosch t.vanyperen@nji.nl / s.vanhaaren@nji.nl Waarom de stelselwijziging? 1.
Nadere informatieBijlage 2. Productbeschrijvingen Verblijf middel, Verblijf middelzwaar, Verblijf zwaar, Verblijf extra zwaar en Verblijf Spoedhulp
Bijlage 2. Productbeschrijvingen Verblijf middel, Verblijf middelzwaar, Verblijf zwaar, Verblijf extra zwaar en Verblijf Spoedhulp Verblijf is er op gericht behandeling te bieden waar uithuisplaatsing
Nadere informatieZorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Beleidsanalyse van Rubicon Jeugdzorg
Zorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Beleidsanalyse van Rubicon Jeugdzorg Inspectie jeugdzorg Utrecht, februari 2009 2 1. Aanleiding Het is de taak van pleegzorgaanbieders om er voor te zorgen
Nadere informatieRichtlijn / info voor ouders. Uithuisplaatsing. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming. NVO, BPSW en NIP
Richtlijn / info voor ouders Uithuisplaatsing Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming NVO, BPSW en NIP Inleiding Een kind opvoeden is niet makkelijk. Zo kan het zijn dat uw kind meer of andere zorg nodig
Nadere informatieGedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag
Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag Chantal van den Brink-Vlijm c.vandenbrink@nsg-groenewoud.nl José Wichers-Bots j.wichers@fontys.nl Programma Casus Moeilijke onderwijssituatie
Nadere informatieOnderzoek naar 10 Voor Toekomst
Onderzoek naar 10 Voor Toekomst Intensief ambulante gezinsondersteuning van het Leger des Heils onderzocht door studenten van de Rijksuniversiteit Groningen 2006 2012 0 Inhoud 2006 Procesevaluatie 10 Voor
Nadere informatiemet een breakdown. Hierbij is het onderzoek specifiek gericht op langdurige pleegzorgplaatsingen van adolescente pleegkinderen. Naast de continuïteit
Het doel van een pleegzorgplaatsing is doorgaans gericht op het zo snel mogelijk herstellen van de oorspronkelijke opvoedingssituatie of het op korte termijn verkrijgen van duidelijkheid omtrent de haalbaarheid
Nadere informatieThuisBest, juist voor probleemjongeren. Een effectieve manier van samenwerken
ThuisBest, juist voor probleemjongeren Een effectieve manier van samenwerken Wat is Thuisbest? Behandelarrangement van meerdere partijen: gesloten jeugdzorg en de Viersprong/Prisma voor jongeren met ernstige
Nadere informatieHULPVRAAG Doelgroepen Doelstellingen
Zorgmodule Fasehuis Zorgaanspraak: Zorgaanbieder: Verblijf met behandeling Entréa HULPVRAAG Doelgroepen De doelgroep bestaat uit normaal begaafde jeugdigen van 16-18 jaar, woonachtig in de regio Gelderland-Midden
Nadere informatieBeleid Jeugdhulp. De aanpak in Stein, de Westelijke Mijnstreek en Zuid-Limburg
Beleid Jeugdhulp De aanpak in Stein, de Westelijke Mijnstreek en Zuid-Limburg Agenda Wie ben ik? - Sandra Raaijmakers, beleidsmedewerker jeugdzorg Wat is mijn doel voor de avond? - Informeren over stand
Nadere informatiePleegzorg onderzoek in Vlaanderen
Pleegzorg onderzoek in Vlaanderen Wat weten we van onze zuiderburen? Lisa Kerkhof april 2016 Nederlands Jeugdinstituut In Vlaanderen is veel onderzoek gedaan naar factoren die gerelateerd zijn aan ( breakdown
Nadere informatieImplementatie Projectleidersbijeenkomst Vroege Opsporing. Fleur Boulogne / Adviseur implementatie ZonMw
Implementatie Projectleidersbijeenkomst Vroege Opsporing Fleur Boulogne / Adviseur implementatie ZonMw Definitie van implementatie Implementatie verwijst naar een reeks geplande, bewuste activiteiten die
Nadere informatiePauline Goense, 7 november Implementatie
Pauline Goense, 7 november 2017 Implementatie Innovatie en consolidatie Zorgveld is erg goed in innovatie Echter: weinig aandacht voor consolidatie The better the implementation, the better the results:
Nadere informatieRapportage wachtlijsten jeugdzorg 2004
Rapportage wachtlijsten jeugdzorg 2004 Deze rapportage geeft informatie over het verloop van de wachtlijsten in het jaar 2004. De laatste peildatum van de rapportage is 1 januari 2005. Nu de rapportage
Nadere informatieAmbulante Spoedhulp. hulp in crisissituaties aan jeugd van 0-18 en ouders of verzorgers. crisis
Ambulante Spoedhulp hulp in crisissituaties aan jeugd van 0-18 en ouders of verzorgers wei (gevaar) crisis ji (kans) Wat is Ambulante Spoedhulp? Ambulante spoedhulp is een intensieve hulpvorm bij crisis-
Nadere informatieOnderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.
Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.
Nadere informatieGEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG
GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG Effectiviteit Geef me de 5-methodiek in zorginstelling JP van den Bent In dit rapport worden de wetenschappelijke bevindingen beschreven betreffende de effectiviteit
Nadere informatieGezin Centraal efficiënte hulpverlening aan gezinnen
Gezin Centraal efficiënte hulpverlening aan gezinnen Arjan Bolt & Marga Stokman Hulp die aansluit bij de behoeften, de vragen en de kracht van een gezin is niet alleen effectiever maar ook efficiënter,
Nadere informatieTransitie Jeugdzorg. Van zorgen voor naar zorgen dat. Informatiebijeenkomst voor raadsleden Elburg 7 mei 2012
Transitie Jeugdzorg Van zorgen voor naar zorgen dat Informatiebijeenkomst voor raadsleden Elburg 7 mei 2012 Doel decentralisatie Één financieringssysteem voor het gehele jeugdbeleid: preventief, ambulant
Nadere informatieHOE METEN KAN LEIDEN TOT WETEN. Coleta van Dam Jeugdzo! 7 nov 2012
HOE METEN KAN LEIDEN TOT WETEN Coleta van Dam Jeugdzo! 7 nov 2012 INVENTARISATIE Beleid, financier, wetenschap Managers, bestuurders zorginstellingen Medewerkers primair proces WAAR HEBBEN WE HET OVER?
Nadere informatieSUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION
SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION MAPCHIPP: PARTICIPATING ORGANISATIONS 2 2 BASISPRINCIPES RECHTEN EN BELAN- GEN VAN KINDEREN & ETHISCHE INTERVENTIES:
Nadere informatieEindelijk vertrokken?
Eindelijk vertrokken? Trefdag jong en zonder (t)huis 2 juni 2017 Een belevingsonderzoek bij jongeren die de BJB verlaten dr. Sharon Van Audenhove (PPT gebaseerd op een doctoraal proefschrift, verdedigd
Nadere informatieDeelsessie 2: kwaliteitsstandaarden
Deelsessie 2: Implementatie van de Implementatie van de kwaliteitsstandaarden Programma Toelichting programma Project effectieve jeugdzorg Stadsregio Rotterdam: Werken met kwaliteitscriteria i Resultaten
Nadere informatieMultidimensional Treatment Foster Care for Preschoolers
Multidimensional Treatment Foster Care for Preschoolers MTFC-P streven naar stabilisatie en een vaste opgroeiplek Charlotte Roessink, programmasupervisor MTFC-P Naomi Ekokorhe, opvoedouderbegeleider MTFC-P
Nadere informatieEerder thuis met. ThuisBest. Informatie voor gemeenten en jeugdzorgprofessionals
Eerder thuis met ThuisBest Informatie voor gemeenten en jeugdzorgprofessionals Kinderen horen thuis op te groeien, maar soms is een uithuisplaatsing niet te voorkomen. Uitgangspunt is om deze periode zo
Nadere informatie> Een veel belovend model voor opvoedondersteuning
> Een veel belovend model voor opvoedondersteuning Inhoud presentatie Wat is Triple P? Waarom Triple P? Triple P: een keten van interventies Implementatie in Eindhoven Meerwaarde Wat is Triple P? POSITIEF
Nadere informatieSamenwerking JGZ - Jeugdzorg
Samenwerking JGZ - Jeugdzorg Marian van Leeuwen 19 november 2012 Doelen JGZ (bron NCJ) 1. preventieve gezondheidszorg bieden aan alle kinderen in Nederland van 0-19 jaar. 2. De lichamelijke, psychische,
Nadere informatieeven Als kinderen en ouders geen raad meer weten
even Als kinderen en ouders geen raad meer weten Het ene kind is het andere niet. En de ene ouder is de andere niet. In Nederland groeien de meeste kinderen gelukkig op en hebben een veilig thuis. Voor
Nadere informatieAanbod Horizon Jeugdzorg
Rijnhove Alphen aan den Rijn 4 t/m 12 jaar en 12 t/m 18 jaar Aanbod Horizon Jeugdzorg Bergse Bos Hestia Oostvoorne Midgaard Den Haag JeugdzorgPlus Prisma en JeugdzorgPlus onder de 12 jaar Pleegzorg in
Nadere informatieeven VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!
even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of
Nadere informatieMarja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland
Een presentatie van kwalitatief onderzoek Sy m p o s i u m P l e e g z o r g 2 0 1 4 t e E d e Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland
Nadere informatieZorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Beleidsanalyse van De Bascule, zorglijn Therapeutische pleegzorg
Zorgen voor de veiligheid van pleegkinderen: Beleidsanalyse van De Bascule, zorglijn Therapeutische pleegzorg Inspectie jeugdzorg Utrecht, februari 2009 2 1. Aanleiding Het is de taak van pleegzorgaanbieders
Nadere informatieWelkom. Pedagogische verwaarlozing anno 2013. Het Kind Eerst (juni 2013) www.hetkindeerst.nl
Welkom Pedagogische verwaarlozing anno 2013 Bron: Haren de Krant d.d. 22 april 2010 1 2 Het Kind Eerst (juni 2013) www.hetkindeerst.nl Vraagstelling n.a.v. twitterbericht d.d. 12-06-2013 van Chris Klomp
Nadere informatieKeeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit
Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit Dutch summary De financiële en maatschappelijke kosten van jeugdcriminaliteit zijn
Nadere informatieVoorbereiding op de arbeidsmarkt: een pedagogische perspectief Hermanns, J.M.A.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Voorbereiding op de arbeidsmarkt: een pedagogische perspectief Hermanns, J.M.A. Published in: Het wassende weten: opvattingen over de toekomstige arbeidsparticipatie
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/54857
Nadere informatieUitwerking producten Ondersteuning zelfredzaamheid (C1) en ondersteuning maatschappelijke deelname (C2)
Uitwerking producten Ondersteuning zelfredzaamheid (C1) en ondersteuning maatschappelijke deelname (C2) Het betreft ondersteuning voor jeugdigen om weer maatschappelijk, op school en binnen het gezin zelfstandig
Nadere informatieMethode voogdij. Versie 3
Methode voogdij Versie 3 Colofon Methode Voogdij Uitgave Tekst Oplage Prijs Bestelwijze ISBN NUR Methode voogdij Inhoud Deel I: inleiding en grondslag 1 Inleiding 1.1 Een methode voor de voogdij 1
Nadere informatieParlan heeft verschillende vormen van jeugdzorg, van licht tot zwaar:
Pleegzorg bij Parlan Parlan is een organisatie voor Jeugd en opvoedhulp in Noord-Holland. Het werkgebied van Parlan omvat drie regio s, de regio Kop van Noord-Holland, de regio West-Friesland en de regio
Nadere informatieJeugdbescherming Informatie voor ouders/opvoeders
Jeugdbescherming Informatie voor ouders/opvoeders Inhoudsopgave»» Jeugdbescherming»» Wat is een ondertoezichtstelling (OTS)?»» Wat is uw rol bij een OTS?»» Wat gaat er gebeuren?»» Wat zijn uw rechten?»»
Nadere informatieIntensieve Pedagogische Thuishulp komt tot wasdom
Foto: Martine Sprangers Naar een gouden standaard Intensieve Pedagogische Thuishulp komt tot wasdom Door Mariska van der Steege Er bestaan in Nederland nogal wat varianten van Intensieve Pedagogische Thuishulp
Nadere informatieMet jeugdzorg de boer op
Met jeugdzorg de boer op Verslag van een onderzoek Werkgroep ervaringsleren op de boerderij Noord-Brabant Met jeugdzorg de boer op Verslag van een onderzoek Werkgroep ervaringsleren op de boerderij Noord-Brabant
Nadere informatieDe pedagogische kwaliteit van SWPBS. Monique Nelen, PBS coach
De pedagogische kwaliteit van SWPBS. Monique Nelen, PBS coach Programma Even voorstellen SWPBS als methodiek Het pedagogische doel van onderwijs Pedagogische Kwaliteit SWPBS met pedagogische kwaliteit
Nadere informatieE 1.2 Reguliere pleegzorg, inclusief netwerkpleegzorg E 1.3 Crisispleegzorg E 2 Logeren/kortdurend verblijf
E. Verblijf (gezinsvervangende opvang) Verblijf is bedoeld voor jeugdigen voor wie wonen in een (veilige) thuissituatie tijdelijk of langdurig niet mogelijk is. Aanbieders en lokale teams streven ernaar
Nadere informatieCitation for published version (APA): Strijker, J. (1995). Dagpleegzorg.: methoden van beïnvloeding en risicovariabelen Groningen: s.n.
University of Groningen Dagpleegzorg. Strijker, Johan IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version
Nadere informatieEr zijn als het moet. Visie van de William Schrikker Groep op gespecialiseerde jeugdzorg aan kinderen (van ouders) met een beperking
Er zijn als het moet Visie van de William Schrikker Groep op gespecialiseerde jeugdzorg aan kinderen (van ouders) met een beperking Onze cliënten Jeugdzorg is er in soorten en maten. De William Schrikker
Nadere informatieDeel I Ervaringen uit de praktijk 13
Inhoud Deel I Ervaringen uit de praktijk 13 Hoofdstuk 1 Inleiding: wat werkt? 15 Deel I Ervaringen uit de praktijk 18 Deel II Reflecties op de praktijk 19 Deel III Het leefklimaat op de groep 20 Vragen
Nadere informatie7 Het zorgaanbod jeugdzorg 134 7.1 Inleiding 134 7.2 Provinciale jeugdzorg (voormalige jeugdhulpverlening) 135
Inhoud 1 Inleiding 11 1.1 Jeugdzorg en jeugdbeleid 11 1.2 Leeftijdsgrenzen 12 1.3 Ordening van jeugdzorg en jeugdbeleid 13 1.3.1 Algemeen jeugdbeleid 14 1.3.2 Specifiek gemeentelijk jeugdbeleid 14 1.3.3
Nadere informatieGehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb
Gehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb Een interventieprogramma Monique Boon Ton van der Wiel Psychische en Gedragsproblemen Relatief vaak sprake van psychische en gedragsproblemen. onder
Nadere informatiePedagogische civil society: Gemeenschappelijke activiteiten van burgers rondom het grootbrengen van kinderen.
Beleidsplan Onderdeel Vrij en niet vrij toegankelijke jeugdhulp In deze memo wordt nader in gegaan op de volgende onderwerpen: A. Eenduidige definiëring typen jeugdhulp B. Definiëring welke jeugdhulp wel
Nadere informatie