C-leg. W.Polomski revalidatiearts Heliomare Spaarne Ziekenhuis

Transcriptie

1 C-leg W.Polomski revalidatiearts Heliomare Spaarne Ziekenhuis

2 C-leg 5 jaar klinische ervaring Indicatiestelling

3 Wat is een C-leg Kniecomponent bestaande uit: monocentrisch kniescharnier computergestuurde hydraulische stand- en zwaaifaseregeling

4 Voordelen ten opzichte van andere kniecomponenten Betere stabiliteit onder verschillende loopomstandigheden Alternerend lopen op oneffen en heuvelachtig terrein is mogelijk Verbetering van functionele mogelijkheden door hogere loopsnelheid en minder vermoeidheid

5 Bijzondere eigenschappen De zwaai-en standfase kunnen onafhankelijk van elkaar worden ingesteld Het activiteitenniveau en de behoefte van de individuele patiënt bepalen uiteindelijk de afstelling van de knie In het verloop van de prothesetraining kunnen de afstellingen aangepast worden aan de zich veranderende situatie Volledige ontgrendeling van de knie is op eenvoudige wijze mogelijk (fietsen)

6 Toepassingsgebied Bovenbeenamputatie Knie-exarticulatie

7 Indicatiestelling C-leg voor iedereen!!

8 Stellingen Een C-leg is alleen maar weggelegd voor goed lopende actieve patiënten Gezien het positieve effect op het looppatroon hebben ook oudere patiënten met een relatief laag functioneel niveau recht op een C-leg Een C- leg mag nimmer een eerste voorziening zijn Gezins- en werksituatie kunnen bepalend zijn voor het voorschrijven van een C-leg

9 Stellingen Een C-leg is een onnodig dure voorziening en past niet in het basis verzekeringspakket van de toekomst Alleen lichamelijke en niet geestelijke vermoeidheid is van belang bij indicatiestelling Het instituut waar de voorschrijvende arts werkzaam is dient voor een goede indicatiestelling te beschikken over een looplaboratorium met mogelijkheid om energieverbruik te kunnen meten

10 Ed Polytrauma ten gevolge van motorongeval transfemorale amputatie links transhumerale amputatie links communitieve fractuur onderbeen en enkel rechts communitieve fractuur rechter elleboog

11 Ed Ernstig beperkte enkelfunctie rechts Beperkte elleboogfunctie rechts met instabiliteit

12 Problemen bij prothesetraining Met krukken lopen slechts in beperkte mate mogelijk gebruik makend van tricepskruk rechts Onvoldoende mogelijkheden om zijn balans te handhaven door nagenoeg ankylose rechter enkel

13 Prothesen en prothesetraining In eerste instantie gemobiliseerd met een knie met vaststelling In latere fase blijkt lopen beperkt mogelijk te zijn met een meerassige knie met hydraulische zwaaifaseregeling

14 Aanvraag procedure C-leg Bijeenkomst met instrumentmaker, verzekeraar,patiënt en revalidatiearts Proeflopen bij Otto-Bock Snelle goedkeuring met als reden: onvoldoende compensatiemogelijkheden om zijn balans te handhaven

15 Video ED

16 Cecil Op 11 jarige leeftijd op haar fiets aangereden door een auto Knieexarticulatie links Intensief gerevalideerd door haar vader fysiotherapeut

17 Prothesen en prothesegebruik Aanvankelijk conventionele prothese en later vierassige knieën met pneumatische of hydraulische zwaaifaseregeling Vijfassige 3R60 van Otto-Bock Zeer intensief prothesegebruik thuis,sport en werk

18 Reden van aanvraag C-leg Problemen met dubbeltaken zoals lopen en tegelijkertijd inspelen op de omgevingsfactoren en communiceren met de omgeving Looppatroon gekenmerkt door compensatoire bewegingen vanuit rug, heup knie en schouders

19 Dubbeltaken Het kost moeite om enerzijds aandacht te schenken aan het looppatroon, om zo stabiel en veilig mogelijk te staan en te lopen en tegelijkertijd op een veilige manier haar kinderen te kunnen verzorgen Tegelijkertijd aandacht voor het lopen,de kinderen, omgevingsfactoren zoals verkeer en het overbruggen van niveau verschillen

20 Compensatoire bewegingen Asymmetrisch looppatroon met verkorte standfase van het prothesebeen en langer belasten van het gezonde been Abnormale bewegingen vanuit de schouders rug en heupen door de hoge snelheid waarmee patiënte haar been naar voren brengt en het abrupt afremmen van de zwaaibeweging

21 Aanvraag procedure C-leg Proeflopen bij Otto-Bock Poliklinisch bezoek aan de revalidatiearts daarna schriftelijke onderbouwing aanvraag van de prothese gebruikmakend van een standaard vragenlijst van de verzekeraar.

22 Prothese training Er was geen specifieke prothesetraining noodzakelijk

23 Video Cecil

24 Ernst Hoge transfemorale amputatie 3 dagen post partum in verband met congenitale afwijkingen met necrose van het linker been Stomplengte 11 cm onder de trochanter major

25 Prothesen en prothesegebruik Eerste prothese op leeftijd van 11 maanden Aanvankelijk vrij intensief gebruik van de prothese gebruikmakend van instap en later vacuüm zuigkoker Lange zoektocht naar ideale prothese tot in de VS Op zijn 14e gestopt met het dragen van prothese

26 Reden stoppen gebruik prothese Pijnklachten Slechte fitting koker Was sneller met krukken en zonder prothese Kon in principe alles zonder prothese

27 Reden consult revalidatiearts Sneller vermoeid dan vroeger Pijnklachten schouders, rug en rechter knie Benieuwd naar nieuwe ontwikkelingen op het gebied van prothesiologie

28 Reden aanvraag C-leg Slechte aansturing van de prothese door: zeer korte stomp verminderde kracht van de flexoren en aben adductoren van de linker heup

29 Aanvraag procedure Proeflopen met een C-leg bij de orthopedische instrumentmaker in aanwezigheid van : patiënt en zijn familie revalidatiearts technisch adviseur verzekeraar instrumentmaker Otto-Bock

30 Aanvraag C-leg Mondelinge goedkeuring nagenoeg direct Schriftelijke goedkeuring binnen 2 weken zonder schriftelijke toelichting van de revalidatiearts.

31 Verloop prothesetrainig Aanvankelijk gestart in het ziekenhuis echter vrij snel doorgestuurd naar Heliomare voor meer specifieke looptraining. Aanvankelijk goed resultaat en gebruik van de prothese gedurende 6 tot 8 uur per dag

32 Prothese gebruik Tijdens zomervakantie opnieuw zonder prothese met krukken gelopen Sindsdien gestopt met regelmatig dragen van de prothese met als gevolg opnieuw toename pijnklachten schouders en rug.

33 Voornaamste reden stoppen gebruik van de prothese Lopen met een prothese geeft in tegenstelling tot lopen met krukken een gevoel van verstoord evenwicht waardoor hij zich onzeker voelt

34 Video loopanalyse Ernst

35 Drie verschillende indicaties Verminderde compensatiemogelijkheden om evenwicht te bewaren Het lopen met een prothese als cognitief proces en invloed ervan op het uitvoerren van dubbeltaken Zeer korte stomp met verminderende mogelijkheid om een prothese adequaat aan te sturen

36 Lopen als denkproces Het staan en lopen van een gezond individu wordt gekenmerkt door automatisme Slechts bij verandering van de loopomgeving wordt kortdurend aandacht gevraagd waarna de automatisme meestal terugkeert. Naast intacte motoriek is ook sensibele feedback van groot belang voor het automatisme tijdens het bewegen

37 Geamputeerde patiënt Veranderde motorische eigenschappen van het been Het ontbreken van sensibele feedback Bewust aansturen door bijvoorbeeld visuele controle van de bewegingen van stomp en prothese is vaak noodzakelijk

38 Het belang van automatisatie Proefschrift van C.H. Geurts 92 Invloed van dubbeltaken op handhaving van stabalans bij geamputeerde patiënten. Na een beenamputatie dient er een automatisatie van de houdingsregulatie plaats te vinden als basis voor het herleren van meer complexe vormen van grove motoriek. Het uitblijven hiervan moet gezien worden als complicatie van het revalidatieproces

39 Invloed van dubbeltaken Met behulp van een krachtplatform werd de balanshandhaving van patiënten met transtibiale amputatie onderzocht Zonder dat er aandacht gevraagd werd Met aanbieden van een concurrerende aandachtstaak Er is dan sprake van een dubbeltaak namelijk het handhaven van stabalans en het oplossen van een opdracht

40 Invloed van dubbeltaken Bij het aanbieden van een aandacht vragende opdracht verloren de patiënten hun evenwicht!!!! Deze problemen namen af in het verloop van de prothesetraining maar verdwenen niet helemaal

41 Invloed van dubbeltaken Invloed van dubbeltaken op de stabalans en ook op het lopen neemt af naarmate er een automatisatie van deze bewegingen plaatsvindt

42 Dubbeltaken in directe omgeving ongelijke grond niveauverschillen verkeer geluid gesprek meerdere handelingen te gelijkertijd uitvoeren

43 conclusie Het belang van cognitieve functies om op adequate wijze te kunnen staan en lopen wordt nog steeds onderschat. Goed functionerende amputatiepatiënten klagen vroeger of later over geestelijke vermoeidheid welke hun functioneren duidelijk beperkt.

44 Meerwaarde C-leg Het gebruik van een C-leg draagt bij aan de automatisatie van de bewegingen en vermindert hierdoor de invloed van cognitieve functies op het handhaven van stabalans en op het bereiken van een veilig looppatroon Het uitvoeren van verschillende handelingen,communiceren met de omgeving en tegelijkertijd lopen is met een C-leg mogelijk

45 Drie manieren van aanvraag Proeflopen na overleg met de verzekeraar Eerst proeflopen en daarna beoordeling door de revalidatiearts en schriftelijke motivering richting de verzekeraar Proeflopen op dislocatie in aanwezigheid van alle betrokkenen