UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
|
|
- Antoon Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studiehandleiding Domein Cognitie Naam docent en/of vakcoördinator: Stephen Brown Aantal EC: Deel 1: 6 Deel 2: 3 Vakcode: 5022COGN9Y Studiejaar: Periode: 5-6 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
2 1 Introductie Het nemen van beslissingen is misschien wel het belangrijkste onderdeel van ons mentale leven. Sta ik op om op tijd naar college te gaan? Ga ik met de fiets of de tram? Koop ik een mp3-speler of spaar ik door voor een laptop? Blijf ik in deze relatie of wil ik meer vrijheid? Keuzes lijken bewust en weloverwogen en bepalen de loop van ons leven. Aan de andere kant worden niet alle bovenstaande keuzes bewust afgewogen en lijken veel mensen pas achteraf te beargumenteren waarom ze het een boven het andere verkiezen. Dat is maar goed ook, want anders zou het nemen van beslissingen een dagtaak worden. In het vak Cognitie wordt gewerkt aan kennis en inzicht in het interdisciplinaire domein van de cognitiewetenschappen. Het vak biedt een introductie op cognitie vanuit de psychologie en de biologie waarna aan de hand van het thema decision making een interdisciplinaire benadering verder wordt uitgewerkt. Decision making is een thema dat vanuit zeer diverse wetenschapsgebieden wordt onderzocht. Traditionele modellen over rationele beslissers uit de logica en de economie worden uitgedaagd en aangescherpt door ontwikkelingen binnen de psychologie, neurologie en de kunstmatige intelligentie. Beslissingen op het kleinste niveau van de cel werken door in beslissingen van het individu en beslissingen van groepen. Toch vallen de beslissingen van de groep niet altijd te verklaren vanuit dit kleinste niveau. Voor goed onderzoek binnen dit veld zullen wetenschappers dus kennis moeten hebben van uiteenlopende wetenschapsgebieden en rekening moeten houden met processen die zich op verschillende niveaus afspelen. In deze cursus gaan studenten intensief aan de slag met colleges, werkgroepen en praktische opdrachten in het domein cognitie. 2 Inhoud Deel I De module Cognitie bestaat uit twee delen. Het eerste deel van de cursus gaat over cognitie in brede zin vanuit een psychobiologische benadering. Fysiologie, anatomie en cognitieve psychologie worden behandeld aan de hand van thema s als geheugen, emotie, aandacht en cognitieve controle. Het thema decision making komt in verschillende hoorcolleges aan bod en wordt eveneens benaderd vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines. Naast hoorcolleges van vooraanstaande wetenschappers staan interactieve werkgroepen en presentaties op het programma. Ook scherp je je academische schrijfvaardigheid verder aan door het schrijven van een essay. Deel II In het tweede deel van de module wordt ingegaan op drie specifieke thema s die van belang zijn in het overkoepelende veld van decision making. Gastsprekers die als internationale experts worden beschouwd komen langs om een korte uitleg te geven over hun vakgebied en gaan vervolgens in discussie met een collega. De studenten dragen actief bij aan deze discussies. Het tweede deel mondt uit in een essay over een hot topic binnen het veld van decision making. Toetsing Je kennis wordt getoetst met een tentamen na het eerste deel en met het schrijven van een essay tijdens het tweede deel
3 3 Leerdoelen Deel I 1. De student kan kennis over het brein vanuit een psychobiologische benadering (zoals signaaloverdracht, fysiologie en anatomie van het brein) reproduceren. 2. De student kan vanuit de diverse experimentele onderzoeken de bestaande theorieën over het functioneren van het brein onderbouwen. 3. De student kan uitleggen welke methoden en technieken uit de verschillende disciplines gerelateerd aan het domein Cognitie gangbaar zijn. 4. De student kan uitleggen hoe het thema decision making vanuit verschillende disciplines (economie, psychologie, filosofie, kunstmatige intelligentie en de cognitieve neurowetenschappen) benaderd wordt. 5. De student kan uitleggen dat deze disciplines hetzelfde thema (decision making) op verschillende niveaus behandelen (bijv. beslissingen op celbiologisch niveau tot de invloed van sociale omgeving op een beslissing). 6. De student kan voorbeelden geven van de toepasbaarheid van een theorie uit een discipline in een andere discipline. Deel II 1. De student kan voorbeelden geven van de toepasbaarheid van een theorie uit een discipline in een andere discipline. 2. De student kan uitleggen hoe het thema decision making vanuit verschillende disciplines (economie, psychologie, filosofie, kunstmatige intelligentie en de cognitieve neurowetenschappen) benaderd wordt. 3. Het vertalen van wetenschappelijk debat naar een populair wetenschappelijk paper voor een breed academisch publiek waarbij verschillende standpunten worden geïntegreerd. 4 Opbouw Voor de opbouw van de cursus verwijs ik je naar Hier vind je een overzicht van de colleges, de te bestuderen stof per college en aanvullende achtergrondinformatie. Voor tijden en locaties van de colleges en de werkgroepen verwijs ik je naar: en de weken daarna. 5 Studiebelasting Hieronder volgt een grove berekening van de verwachte tijdsbesteding om je een idee te geven hoeveel je aan de cursus zou moeten werken (zie tabel 1). Het vak bestaat uit twee delen, die 9 en 3 weken lopen en waarvoor je respectievelijk 6 en 3 credits krijgt. De totale tijdsbesteding voor de beide onderdelen is 252 uur, opgebouwd uit 168 uur (deel 1) en 84 uur (deel 2); dat is dus 21 uur in de week. In de tabel hieronder krijg je een goede indruk waar al die uren in gaan zitten. Natuurlijk zullen er individuele verschillen zijn in de tijdbesteding, maar bij de inrichting van het vak is uitgegaan van de volgende tijdsbesteding:
4 Tabel 1: studiebelastingsuren voor verschillende onderdelen: Cususdeel Onderdeel Aantal Duur Uur Deel 1 College volgen Deel 1 Werkgroep volgen Deel 1 Stof lezen Deel 1 Studeren voor tentamen Deel 1 Tentamen maken Deel 1 Onderzoek naar geheugen Deel 1 Voorbereiden presentatie TOTAAL 168 Deel 2 College volgen Deel 2 Werkgroep volgen Deel 2 Voorbereiding werkgroepen (lezen) Deel 2 Voorbereiden en schrijven essay TOTAAL 84 Literatuur Bij de module Cognitie worden twee boeken gebruikt: Cognitive Neuroscience The Biology of the Mind 4e ed 2012 International Student Edition Auteur: Gazzaniga, M., Ivry, R., Mangun, G. Uitgever: Norton (W.W.) & Co Ltd ISBN: Het boek Cognitive Neuroscience kun je bij de Studystore kopen, maar je kunt het boek ook bij diverse andere winkels vinden, zoals bol.com. NB. Let er bij je aanschaf op dat het de 4e International Student Edition is. Game theory A Very Short Introduction Auteur: Ken Binmore ISBN-10: ISBN-13: Dit boekje kun je via internet bestellen bij o.a. bol.com. Verder worden voor de hoorcolleges extra artikelen gebruikt die gedurende de cursus worden aangeboden via de website (Blackboard). 6 Toetsing Deel I De beoordeling van deel I bestaat uit verschillende onderdelen. Er is een eindtentamen en er zijn twee groepsopdrachten (onderzoek en presentatie). Hieronder vind je in de tabel een
5 overzicht van de bijbehorende weging. Alle opdrachten zijn compenseerbaar, er bestaat dus geen minimumcijfer voor een van de deelopdrachten. Tabel: toetsing Deel I Onderdeel Deadline Compenseerbaar Weging Herkansing 1. Gezamenlijke onderzoeksopdracht (geheugen) 30 april 2015, 23:59. Ja 15% Blijft staan (15%) 2. Tentamen* 29 mei 2015, Ja 70% Herkansbaar (70%) 3. Presentatie Verschillende data Ja 15% Blijft staan (15%) (4. Herkansing*) 7 juli 2015, Ja 70% N.v.t. * Tot de tentamenstof behoort alle verplichte literatuur (zie blackboard) en alle stof die behandeld wordt in college en werkgroep. Deel II De beoordeling van deel II bestaat uit een essay waarin je een wetenschappelijk debat binnen het domein decision making vertaalt naar een populair wetenschappelijk essay voor een breed academisch publiek waarbij verschillende standpunten worden geïntegreerd. Tabel: toetsing Deel II Onderdeel Deadline Weging Herkansing 1. Essay 22 juni 2015, 23: % Herkansbaar (100%) (2. Herkansing*) 10 juli 2015, 23:59 100% N.v.t. N.B. Als je om aantoonbare zwaarwegende redenen niet aan alle samenstellende onderdelen kunt voldoen, dien je je voorafgaand aan het toetsingsmoment (tentamen, inleveren opdracht, inleveren paper etc.) te melden bij de studieadviseurs via studieadviseuriis@uva.nl. In geval van aantoonbare zwaarwegende omstandigheden wordt er dan in samenspraak met de docent gekeken of er een andere oplossing mogelijk is. 7 Aanwezigheid Alle collegestof van Cognitie behoort tot de tentamenstof. Aanwezigheid bij de hoorcolleges wordt daarom sterk aanbevolen en voor de werkcolleges geldt zelfs een strikte aanwezigheidsplicht: je mag gedurende het hele vak maximaal 2 werkcolleges missen. Bij een derde keer afwezigheid volgt uitsluiting van het vak. Onder deze regel vallen alle redenen van afwezigheid, dus ook bijvoorbeeld afwezigheid door ziekte. Mochten er bijzondere omstandigheden gelden waardoor je meer dan twee keer een werkcollege mist, laat dit dan in ieder geval vooraf bij je tutor weten. Wanneer je niet naar een werkcollege kunt komen, meld je dan altijd vooraf per af bij je tutor (zie contactgegevens). 8 Inzage recht / Collectieve Nabespreking Je hebt binnen 30 dagen na bekendmaking van de cijfers recht op inzage van alle soorten toetsen (tentamens, papers, opdrachten). Mail voor een kopie van je werk naar secretariaatiis@uva.nl. Vermeld in je altijd de vaknaam, toetsvorm, je studentnummer en de eventuele tentamendatum. Je ontvangt van het secretariaat een wanneer de kopieën klaarliggen. Het secretariaat heeft 5 werkdagen voor het verwerken van je verzoek. We werken tijdens nabesprekingen enkel met kopieën van toetsen, zo voorkomen we fraude. Je
6 bent zelf verantwoordelijk voor het aanvragen en ophalen van een kopie van je werk (zie hierboven). 9 Fraude en plagiaat Deze cursus hanteert de algemene Fraude- en plagiaatregeling van de UvA. Onder plagiaat wordt in ieder geval verstaan: a. het gebruik maken dan wel overnemen van andermans teksten, gegevens of ideeën zonder volledige en correcte bronvermelding; b. het presenteren als eigen werk of eigen gedachten van de structuur dan wel het centrale gedachtegoed uit bronnen van derden, zelfs indien een verwijzing naar andere auteurs is opgenomen; c. het niet duidelijk aangeven in de tekst, bijvoorbeeld via aanhalingstekens of een bepaalde vormgeving, dat letterlijke of bijna letterlijke citaten in het werk werden overgenomen, zelfs indien met een correcte bronvermelding; d. het parafraseren van de inhoud van andermans teksten zonder voldoende bronverwijzingen; Uiteraard is fraude en plagiaat verboden. Hier wordt nauwkeurig op gecontroleerd en streng tegen opgetreden. Bij vermoeden van plagiaat of fraude wordt altijd melding gemaakt bij de Examencommissie. De hoogste sanctie op fraude of plagiaat is volledige uitsluiting van deelname aan alle tentamens, examens of andere vormen van toetsing van de opleiding voor een periode van maximaal 12 maanden of zelfs de definitieve beëindiging van de inschrijving van de betrokkene. Zie voor meer informatie over de Fraude- en plagiaatregeling van de Universiteit van Amsterdam:
7 10 Aanmelding en aanvullende informatie Aanmelding voor de eerstejaars vakken in het eerste semester gebeurt automatisch. Vanaf het tweede semester moet je je zelf aanmelden voor de vakken via het systeem SIS. Zie voor meer informatie hierover Als je je aanmeldt voor een vak, word je ook automatisch ingeschreven voor het bijbehorende tentamen en voor eventuele andere toetsvormen van dat vak. Deze cursus heeft een Blackboardsite. Hier vind je de noodzakelijke aanvullende informatie, zoals de groepsindeling van de werkcolleges, de opdrachten. Bekijk de Blackboardsite dus met grote regelmaat! 12 Vakevaluatie Vaknaam (9EC) Cognitie N 38 Rapportcijfer 7,68 Studenten geven aan veel geleerd te hebben. Docenten en gastsprekers worden goed beoordeeld. In het deel over decision making zat hier en daar overlap in de colleges. Belangrijkste opmerkingen Opleidingscommissie: nvt, geen advies ontvangen Reactie docent: Er zal worden getracht overlap in de colleges tot een minimum te beperken, in overleg met de gastsprekers. * let op: vorig jaar was het vak Cognitie één vak van 9 ec, de evaluatie (en het cijfer hierboven) was vorig jaar dus over het gehele vak. 13 Contactinformatie Coördinator en tutor: Stephen Brown, M.Sc., s.b.r.e.brown@uva.nl, Tutor: Vincent Tijms, M.Sc., v.tijms@uva.nl,
Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1)
Studiewijzer Bachelor Informatica Vak: Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Coördinator: J. Lagerberg Docenten: R. Poss en J. Lagerberg Studielast: 6 EC Studiegidsnummer:
Nadere informatieStudiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN
Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN EXTRA KEUZENVAK Semester, periode : 2 e semester, periode 4 en 5 Coördinator(en) : Arnoud Visser en Bas Terwijn Docent(en) :
Nadere informatieStudiewijzer BACHELOR PSYCHOBIOLOGY VAK: BEHAVIOR-BASED ROBOTICS STUDIEJAAR: 3 E JAAR
Studiewijzer BACHELOR PSYCHOBIOLOGY VAK: BEHAVIOR-BASED ROBOTICS STUDIEJAAR: 3 E JAAR Semester, periode Coördinator(en) Docent(en) Studielast (EC) Vakcode : e semester, 3 e periode : Arnoud Visser : Arnoud
Nadere informatieFRAUDE EN PLAGIAAT REGELING STUDENTEN UvA. Vastgesteld door het College van Bestuur in 2008, laatstelijk gewijzigd mei 2010.
FRAUDE EN PLAGIAAT REGELING STUDENTEN UvA Vastgesteld door het College van Bestuur in 2008, laatstelijk gewijzigd mei 2010. Artikel 1 Definities 1. Onder fraude en plagiaat wordt verstaan het handelen
Nadere informatieDE EXAMENCOMMISSIE VOORLICHTING OVER DE EXAMENCOMMISSIE. mr. drs. Luuk Schoenmakers Voorzitter examencommissie SM&O/ISMB
DE EXAMENCOMMISSIE VOORLICHTING OVER DE EXAMENCOMMISSIE mr. drs. Luuk Schoenmakers Voorzitter examencommissie SM&O/ISMB 1 AGENDA Wat is de examencommissie? Wat is de OER? BSA propedeuse & hoofdfase 1 (2e
Nadere informatie: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6
Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en
Nadere informatieWat is en doet de examencommissie?
Wat is en doet de examencommissie? Voorlichting over de rol van de examencommissie Luuk Schoenmakers, voorzitter examencommissie SM&O/ISMB AGENDA Wat is de OER? Wat is de examencommissie? BSA propedeuse
Nadere informatieUitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)
Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord
Nadere informatieBSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2
Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren
Nadere informatieHandleiding toetsing voor studenten Instituut voor Interdisciplinaire Studies
Handleiding toetsing voor studenten Instituut voor Interdisciplinaire Studies Studiejaar 2012-2013 1 Inleiding Het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS) kent een aantal regels rondom toetsen
Nadere informatieStudiehandleiding eigen vaardigheid basistoets Nederlands (studiegidsnr: 70710P06MY)
Universitaire Pabo van Amsterdam Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam E-mail: upva@uva.nl www.student.uva.nl/upva Studiehandleiding eigen vaardigheid basistoets Nederlands (studiegidsnr: 70710P06MY)
Nadere informatieStudiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE. Onderdeel
Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Onderdeel : Practicum Academische Vaardigheden, jaar 2 (onderdeel van Afstudeerproject BSc KI) Studiejaar, Semester, Periode : Semester 1 en 2, periode 1,
Nadere informatieFraudereglement. van de. Hogeschool van Amsterdam
Fraudereglement van de Hogeschool van Amsterdam 2011 1 Inhoud Artikel 1 Begripsbepalingen...3 Artikel 2 Reikwijdte...3 Artikel 3 Fraude...3 Artikel 4 Plagiaat...4 Artikel 5 Ernstige fraude...4 Artikel
Nadere informatieStudiehandleiding Taal en diversiteit
Universitaire Pabo van Amsterdam Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam E-mail: upva@uva.nl www.student.uva.nl/upva Studiehandleiding Taal en diversiteit (studiegidsnummer 70720219DY) Jaar 2 Semester
Nadere informatieDatawarehousing BIM. Modulecode: BIMDTB06 Modulehouder: H.D.A. de Wit Publicatiedatum: mei 2014 Studiejaar:2013-2014 Studielast: 2 punten
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,
Nadere informatieOER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)
Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-
Nadere informatieBachelor Cognition, Language and Communication. uva.nl/ba-cognition-language-communication
Bachelor 2019-2020 Cognition, Language and Communication uva.nl/ba-cognition-language-communication In de bachelor Cognition, Language and Communication bestudeer je taal en communicatie in relatie tot
Nadere informatieEXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2015-2016
1 EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2015-2016 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. Het tweede studiejaar Psychologie kent de volgende 6
Nadere informatieGROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING
GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING Opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Instituut ISO/Hogeschool Rotterdam Code ISOGDY Module-beheerder: Claudine van Boxtel Studiejaar: 2014-2015 Kwartaal: 1 Opleiding:
Nadere informatieEvaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1
Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1 201300028 Ir. W. De Kogel-Polak 100% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1
Nadere informatieREGLEMENTEN INZAKE ORDE, CALAMITEITEN EN ACADEMISCH WANGEDRAG (FRAUDE) BMS
REGLEMENTEN INZAKE ORDE, CALAMITEITEN EN ACADEMISCH WANGEDRAG (FRAUDE) BMS 2018-2019 Ordereglement Om fraude bij tentamens en toetsen tegen te gaan gelden de volgende regels: Studenten dienen voor aanvang
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Aanvang
Studenthandleiding Bachelorscriptie Burgerlijk recht 2015-2016 Inhoud 1. Inleiding... 2 Doel bachelorscriptie... 2 Aansluiting bij eerder geschreven essays... 2 2. Aanvang... 2 Introductiecollege... 2
Nadere informatieMedia Outlook 2 HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI CDMMOU02-2. Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt. Goedgekeurd door:
HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Media Outlook 2 CDMMOU02-2 Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt Goedgekeurd door: (namens curriculumcommissie) Datum: MARKETING MET INTERACTIEVE MEDIA 6-5 -
Nadere informatieToetsregeling Praktijk en Principes van de Geneeskunde, eerste semester (MED-B1PPGSE1)
Toetsregeling Praktijk en Principes van de Geneeskunde, eerste semester (MED-B1PPGSE1) Bacheloropleiding Geneeskunde Radboudumc Deze regeling is van kracht vanaf 1 september 2018. 1. Begripsbepaling Het
Nadere informatieDe OER in gewoon Nederlands
De OER in gewoon Nederlands Een samenvatting van de hoofdpunten van de Onderwijs- en Examenregeling (OER) 2018-2019 Bachelor Pedagogische wetenschappen en Bachelor Onderwijswetenschappen College of Child
Nadere informatieStudiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media
Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Titel: Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Vakcode: LWX999B10 Opleiding: Kunsten, Cultuur en Media Studiefase: Bachelor 3 e jaar/ KCM Major Periode:
Nadere informatieBachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal
Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.
Nadere informatieEXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE
1 EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2017-2018 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen,
Nadere informatieMarketing met Interactieve Media
HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Marketing met Interactieve Media CDMMIM01-1 Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt Goedgekeurd door: (namens curriculumcommissie) Datum: MARKETING MET INTERACTIEVE
Nadere informatieReglement Onderzoekscollege en Bachelorscriptie Europese Studies
Faculteit der Geesteswetenschappen Europese Studies Reglement Onderzoekscollege en Bachelorscriptie Europese Studies 2015-2016 Vastgesteld en goedgekeurd door de Examencommissie van het College of Humanities,
Nadere informatieWat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.
Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd
Nadere informatieCurriculumevaluatie BA Wijsbegeerte
Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor
Nadere informatieFACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN
FACULTEIT DER GEESTESWETENSCHAPPEN REGELS VOOR HET SCHRIJVEN EN BEOORDELEN VAN BACHELORSCRIPTIES BIJ KUNST- EN CULTUURWETENSCHAPPEN (tot 1 september 2015 geldt dit reglement ook voor de BA Religiewetenschappen)
Nadere informatieStudiehandleiding Opleiding FBTR. Leerarrangement LA32 2 e jaar Tourmanager BLOK B 2015-2016. Commerciële Calculaties
Studiehandleiding Opleiding FBTR Leerarrangement LA32 2 e jaar Tourmanager BLOK B 2015-2016 Commerciële Calculaties 1 Inleiding 1.1 Doel van het leerarrangement In de toekomst zal vaak van je verwacht
Nadere informatieMinor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014
Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave Vak: Filosofische
Nadere informatieEXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE
1 EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2016-2017 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen,
Nadere informatieReactie bachelor OER
Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fgw@studentenraad.nl studentenraad.nl/fgw Reactie bachelor OER 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Artikel 3: Inrichting opleiding... 2 3.1 Indeling
Nadere informatieCulture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -
Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen
Nadere informatieMinor Goede doelen, filantropie en non-profits
Minor Goede doelen, filantropie en non-profits I Inhoudsopgave Vak: Geschiedenis van de filantropie 1 Vak: Inleiding Filantropie 1 Vak: Non-Profit and Charity Marketing 2 Vak: Verklaringen voor prosociaal
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de masteropleiding. Literatuurwetenschap
FACULTEIT DER LETTEREN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING van de masteropleiding Literatuurwetenschap 2012-2013 Par. 1 - Algemene bepalingen Artikel 1 - Toepasselijkheid van de
Nadere informatieOnderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+
Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ juli 2014 ingangsdatum 1 september 2014 Algemeen Het verplichte keuzeonderwijs beslaat 10 ec in studiejaar 2 (keuzevakken) en 10
Nadere informatieMinor Taal en Gehoor - track voor universitaire studenten
Minor Taal en Gehoor - track voor universitaire studenten 2017-2018 I Hier vind je de beschrijvingen van de vakken in de minor. Meer inhoudelijke informatie over de minor vind je op minor.vu.nl. II Inhoudsopgave
Nadere informatieEXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE
EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2015-2016 Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen, waarvan de verplichte bijeenkomsten Practicumgroepen Wetenschappelijk Denken/VRT
Nadere informatieEXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE
1 EXAMENREGELING TWEEDE JAAR PSYCHOLOGIE 2016-2017 Terminologie NAV = Niet aan voorwaarden voldaan; AVV = Aan voorwaarden voldaan. Uitgangspunten 1. Het tweede studiejaar Psychologie kent de volgende 6
Nadere informatieRegels en Richtlijnen voor de bacheloropleiding Sociale Geografie en Planologie, College Sociale Wetenschappen
Regels en Richtlijnen voor de bacheloropleiding Sociale Geografie en Planologie, College Sociale Wetenschappen I. Regels en Richtlijnen Examens en Tentamens De Examencommissie van de bacheloropleiding
Nadere informatieReglement Bachelorscriptie Geschiedenis Vastgesteld op 1-9-2015, verbeterd en goedgekeurd door de examencommissie op 10-9- 2015
Faculteit der Geesteswetenschappen Afdeling Geschiedenis, Europese studies en Religiewetenschappen Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam Datum 10-9-2015 Contactpersoon J.J.B.Turpijn@uva.nl Bijlagen Beoordelingsformulier
Nadere informatieNaam opleiding: Life Science & Technology. Toelating
Naam opleiding: Life Science & Technology Toelating Is de studie moeilijk? De studie is pittig; zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie direct vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd
Nadere informatieMinor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013
Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave
Nadere informatieMaster your Talent lezing over de pre-master Psychologie
9-mrt-15 1 Master your Talent lezing over de pre-master Psychologie 9 maart 2015 9-mrt-15 2 Inhoud De studie: algemeen Pre-master modules De toelating: wanneer en hoe Opbouw Masteropleiding Studielast
Nadere informatieKEUZES BINNEN FUTURE PLANET STUDIES 21 NOVEMBER 2012
. KEUZES BINNEN FUTURE PLANET STUDIES 21 NOVEMBER 2012 1 PROGRAMMA KEUZES FUTURE PLANET STUDIES Dominique Kunst & Denise van Wees Studieadviseurs STUDEREN IN HET BUITENLAND Rick Vermin Opleidingscoördinator
Nadere informatieINSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma
INSTITUUT VOOR INTERDISCIPLINAIRE STUDIES bacheloropleiding Bèta-gamma Intakeformulier 1. Persoonsgegevens Naam Adres Postcode & plaats Telefoon E-mail adres Geboortedatum Svp invullen, uitprinten en terugsturen
Nadere informatieModulehandleiding IMOVGM60M4: Overheid en Vastgoed
Modulehandleiding IMOVGM60M4: Overheid en Vastgoed Opleiding: Vastgoed en Makelaardij Cluster : IMO Studiejaar: 4 Periode: jaar 4, kwartaal 2 EC s: 2 Auteur: M. R. de Voogd Datum: november 2011 Inhoudsopgave
Nadere informatieEXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE
- 1 - EXAMENREGELING BACHELOR-PROPEDEUSE PSYCHOLOGIE 2012-2013 Uitgangspunten 1. De propedeuse Psychologie kent 6 studieonderdelen, waarvan de verplichte bijeenkomsten Practicumgroepen Wetenschappelijk
Nadere informatieMinor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014
Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave
Nadere informatieU I T S P R A A K
U I T S P R A A K 1 6-2 1 6 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellante tegen de Examencommissie MA International
Nadere informatieMinor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde
Internationalisering Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Minor algemeen Alle studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) volgen in het derde Bachelorjaar
Nadere informatieCitaat: De hoorcolleges waren onbegrijpelijk, dus kwam ik alleen voor het werkcollege. De uitleg bij de colleges waren niet nuttig.
Evaluatie opleiding Industrieel Ontwerpen Vak Applicatiebouw Vakcode 280111 Verantwoordelijke docent Mw. dr. A.H.M.E. Reinders Aantal studiepunten 2,9 EC Programma B1 Periode 2 e semester 2006-2007 Rapportage
Nadere informatieCurriculumevaluatie BA Filosofie
Curriculumevaluatie BA Filosofie Beste student, U heeft onlangs het laatste onderdeel van uw bacheloropleiding Filosofie afgerond en staat op het punt het bachelorexamen aan te vragen. Om de kwaliteit
Nadere informatieFaculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules
Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules vakcode (in te vullen door BSZ) naam opleiding vaknaam Engelse vaknaam voertaal studiefase 1 Minor IO/IB French 1 Minor IO/IB Ba aantal
Nadere informatieCulture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -
Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014
Nadere informatieStuderen in een academische context
Studeren in een academische context Jan van Rooij & Sinem Akgün 07-09-2016 - Organisatie van de Universiteit Leiden/psychologie - Honours College - SPS-NIP - Bachelor opleidingscommissie - OER/Examencommissie
Nadere informatieThema 1: Het leren (bevorderen) 19
I nhoud Voorwoord 5 Inleiding 15 Thema 1: Het leren (bevorderen) 19 1 Het leerproces van studenten 21 1.1 Waarom het leerproces van studenten? 21 1.2 Het leerproces volgens Biggs 22 1.3 Leeractiviteiten
Nadere informatieMinor Taal en Gehoor - track voor logopediestudenten
Minor Taal en Gehoor - track voor logopediestudenten 2017-2018 I Hier vind je de beschrijvingen van de vakken in de minor. Meer inhoudelijke informatie over de minor vind je op minor.vu.nl. II Inhoudsopgave
Nadere informatieStudiehandleiding Psychologie (70710P13AY) Semester 2, blok 5 en 6
Universitaire Pabo van Amsterdam Nieuwe prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam E-mail: upva@uva.nl www.student.uva.nl/upva Studiehandleiding Psychologie (70710P13AY) Semester 2, blok 5 en 6 Cursusjaar 1 Studiejaar
Nadere informatieLiteratuurverwijzingen
Literatuurverwijzingen Een literatuurlijst maken & citeren / parafraseren Waarover gaat de presentatie? I Waarom verwijzen? Enkele overwegingen vooraf! II APA - normen III Literatuurverwijzingen: de praktijk
Nadere informatieTekstanalyse. Studiehandleiding Blok 2, DEELTIJD. Docent: Rick Nouwen. Afdeling Taalbeheersing Vakgroep Nederlands Universiteit Utrecht
Tekstanalyse Studiehandleiding Blok 2, 2009-2010 DEELTIJD Docent: Rick Nouwen Afdeling Taalbeheersing Vakgroep Nederlands Universiteit Utrecht Cursuscode: 200400857 1 Doel van de cursus Deze cursus gaat
Nadere informatieICTM-43 Internetmarketing Tools Blokwijzer
ICTM-43 Internetmarketing Tools Blokwijzer Academie voor ICT & Media Blok KB43 Minor Periode 2-2015/16, november 2016 1 Blok: KB43 Internetmarketing Tools Course Blackboard: KB43 Internet Marketing Tools
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de masteropleiding. Romaanse Talen en Culturen. studierichtingen: Franse Taal en Cultuur. Spaanse Taal en Cultuur
FACULTEIT DER LETTEREN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING van de masteropleiding Romaanse Talen en Culturen studierichtingen: Franse Taal en Cultuur Spaanse Taal en Cultuur 2012-2013
Nadere informatieFaculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte
Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement
Nadere informatieIORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens IORE-1AE: de heer R.
Algemene informatie Titel OWE Code OWE Onderdelen Eigenaar OWE Inleiding Ondernemingsrecht IORE IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de onderzoeksmaster. Kunst en visuele cultuur in historisch perspectief
FACULTEIT DER LETTEREN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING van de onderzoeksmaster Kunst en visuele cultuur in historisch perspectief 2012-2013 Par. 1 - Algemene bepalingen Artikel
Nadere informatieUITTREKSEL COURSE MANUAL
BKBBTH Research Training & Bachelor Scriptie diverse docenten 12 ECTS Dit trimester begint het Research Training & Bachelor Scriptie traject met keuze uit 22 thema s. De inschrijving is geweest (17 t/m
Nadere informatieToetskader Faculteit der Archeologie (14 sept. 2010)
Toetskader Faculteit der Archeologie (14 sept. 2010) Voor de bachelor geldt dat het examen leidt tot het (onder begeleiding) werken in de archeologie óf tot een goede aansluiting op de Master- of Research
Nadere informatieStudiehandleiding Beroepsvaardigheden 1
Universitaire Pabo van Amsterdam Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam E-mail: upva@uva.nl www.student.uva.nl/upva Studiehandleiding Beroepsvaardigheden 1 (70710P03MY) Onderdelen: - Digitale technieken
Nadere informatieHandleiding notariële bachelorscriptie
Handleiding notariële bachelorscriptie 2016-2017 1. Algemene Handleiding bachelorscriptie; contactinformatie Deze Handleiding bevat informatie over het schrijven van een bachelorscriptie Notarieel recht.
Nadere informatieHet College van beroep voor de examens aan de Universiteit Utrecht (hierna: het College) heeft de volgende uitspraak gedaan op het beroep van:
CBE, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht College van Beroep voor de Examens ex artikel 7.60 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek Bezoekadres Heidelberglaan 8, Utrecht UITSPRAAK Ons
Nadere informatieRooster Zie roosterinformatie op het web.
Studiehandleiding Onderwerp Een kind dat het Nederlands als zijn moedertaal leert, blijkt de belangrijkste eigenschappen ervan al snel te ontdekken. Bovendien verloopt het verwervingsproces bij Nederlands
Nadere informatieDe studielast van een bachelorscriptie bedraagt 12 EC (12 EC = 12x28 = 336 uur).
Faculteit der Geesteswetenschappen Bachelor Scriptiereglement Hebreeuws, deel 1 studiejaar 2013-2014 1. Studiepunten scriptie De studielast van een bachelorscriptie bedraagt 12 EC (12 EC = 12x28 = 336
Nadere informatieDit reglement is een extract uit de Onderwijs- en Examenregeling van NOVI Hogeschool.
EXAMENREGLEMENT Dit reglement is een extract uit de Onderwijs- en Examenregeling van NOVI Hogeschool. Art 5.1 Toetsing binnen de opleiding 1. Een tentamen ter afsluiting van een onderwijseenheid bestaat
Nadere informatieUniversitaire Pabo van Amsterdam. Nieuwe Prinsengracht VZ Amsterdam.
Universitaire Pabo van Amsterdam Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam E-mail: upva@uva.nl www.student.uva.nl/upva Studiehandleiding Digitaal Denken in Meten en Meetkunde (studiegidsnr.: 70720203AY)
Nadere informatieGROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING
GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING Opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Instituut ISO/Hogeschool Rotterdam Code SPHGDY03RV Module-beheerder: Claudine van Boxtel & Gerard Aerts Studiejaar: 2014-2015
Nadere informatieAanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam
Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale
Nadere informatieBachelorscriptiebrochure BA Taalwetenschap
Bachelorscriptiebrochure BA Taalwetenschap 1. Definitie 2. Omvang 3. Begeleiding 4. Beoordelingscriteria 5. Eindtermen 6. Mogelijke aanvullingen Bijlage: Stappenplannen 1. Definitie De Bachelorscriptie
Nadere informatiestudiehandleiding Schoolorganisatie (70220366AT)
Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen College of Child Development and Education Graduate School of Child Development and Education Nieuwe Prinsengracht 130 1018 VZ Amsterdam infopow@uva.nl
Nadere informatieFormat Studiehandleidingen FHKW 1 juli 2006 Master Media en Journalistiek
Format Studiehandleidingen FHKW 1 juli 2006 Master Media en Journalistiek TOELICHTING Het vervaardigen van een duidelijke studiehandleiding is de eerste keer veel werk, maar levert op den duur tijdsbesparing
Nadere informatieVeel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014
Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014 1. Op welke dag wordt lesgegeven? Er is één vaste lesdag per week. Tijdens het cursusjaar 2013-2014 zijn de lessen als volgt: De
Nadere informatieBEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3
Faculteit Geesteswetenschappen BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Onderstaand formulier betreft de beoordeling van het stageverslag en het onderzoeksverslag. Deze wordt door de begeleidende
Nadere informatieToetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies
Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING DEEL B. studiejaar BACHELOROPLEIDING PSYCHOBIOLOGIE
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING DEEL B studiejaar 2010-2011 BACHELOROPLEIDING PSYCHOBIOLOGIE 1 september 2010 Hoofdstuk
Nadere informatieplagiaat: voorkomen bestrijden bestraffen
plagiaat: voorkomen bestrijden bestraffen 1 een notitie van mei januari 2006 1 http://www.studenten.net/content/artikel.asp?mte_id=1&cge_id=18&akl_id=3194 Plagiaat Inleiding Meer dan de helft van de geënquêteerde
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen
ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie (120 EC) Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september
Nadere informatieMarketing NIMA-B. studiejaar 2015-2016. Media, Informatie en Communicatie. Modulehandleiding. Specialisatie Mediaondernemerschap
Opleiding: Media, Informatie en Communicatie Marketing NIMA-B Modulehandleiding Specialisatie Mediaondernemerschap studiejaar 2015-2016 Blok 1 + 2 Docenten:, Eric de, Willem Buffing, Marcel van der Lugt
Nadere informatieLeerplanschema Minor Psychologie
Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?
Nadere informatieMAJORKEUZE. Bèta-gamma Astrid Bosma en Suzanne van Nimwegen (studieadviseurs) 5 januari 2016
MAJORKEUZE Bèta-gamma Astrid Bosma en Suzanne van Nimwegen (studieadviseurs) 5 januari 2016 1 2 Jaar 1 Semester 1, periode 3 Cognitie/Evolutionair Denken deel 2 (3 EC) Bèta-gamma Practicum tweede helft
Nadere informatieMajorkeuze. Bèta-gamma Anna Holland en Suzanne van Nimwegen (studieadviseurs) 16 januari 2017
Majorkeuze Bèta-gamma Anna Holland en Suzanne van Nimwegen (studieadviseurs) 16 januari 2017 1 Wat is een major? Specialisatie Samenhangend vast programma in een discipline Omvang max.105 EC Onderwijs
Nadere informatieMSc Management van de Publieke Sector
MSc Management van de Publieke Sector September 2015 augustus 2016 Management van de Publieke Sector (MPS) Voor wie bedoeld? Het profiel van het programma De organisatie van het programma Het curriculum
Nadere informatieBijlagen Bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie. Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding
voor Bijlagen Bacheloropleiding Kunstmatige Intelligentie Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding Met de opleiding wordt beoogd: - inhoudelijke kennis, vaardigheid en inzicht op het gebied van Kunstmatige
Nadere informatie