Wet- en regelgeving voor Coördinerend Deskundigen

Transcriptie

1 Wet- en regelgeving voor Coördinerend Deskundigen Hielke Freerk Boersma Arbo- en Milieudienst / SBE 13 en 14 februari 2017

2 Cursus coördinerend SB deskundige Uitreiking casus Wordt gebruikt bij onderdelen vergunningverlening en communicatie Voor 28 maart bestuderen en vragen 5 t/m 14 voorbereiden (CD) Voor 28 maart bestuderen en. (Opfriscursus) 28 en 29 maart verplicht aanwezig Neem bij voorkeur laptop / tablet of Ipad mee ivm voorbereiding presentaties

3 Wet- en regelgeving: inhoud Cursus Coördinerend SB Deskundige Inleiding Historie / Herhaling uitgangspunten ICRP Wettelijk kader - Kernenergiewet Besluit Stralingsbescherming (BS) Basisbesluit stralingsbescherming (Bbs, vanaf 2018) Overige, w.o. Vervoer radioactieve stoffen (14 februari) Oefeningen (13 / 14 februari, casus 29 maart)

4 Cursus Coördinerend SB Deskundige Te behandelen stof Hst 14 m.u.v (toestellen) en gedeelten van 14.9 (Zandvoort, 7 maart 2016) Hst 19.6 In de presentatie wordt verwezen naar paragrafen of tabellen uit de syllabus.

5 Cursus Coördinerend SB Deskundige Historie 1957: Euratom-verdrag 1963: Kernenergiewet 1976: ICRP-26 uitgangspunten stralingsbescherming 1990: ICRP-60 (n.a.v. gegevens LSS uit 1986) 1996: Euratom-richtlijn 96/29 (Basic Safety Standards BSS) 1997: Euratom-richtlijn 97/43 (Stralingsbescherming patiënt) 2002: Besluit Stralingsbescherming (BS)

6 Cursus Coördinerend SB Deskundige Historie 2007: ICRP-103: update van ICRP /4: Gereviseerd Besluit Stralingsbescherming 2014: Revisie EU-BSS (publicatie: 17 januari 2014) 2018: Basisbesluit stralingsbescherming ipv BS

7 Cursus Coördinerend SB Deskundige Uitgangspunten - I Uitgangspunten ICRP (hst ) Rechtvaardiging (justification) Optimalisatie (ALARA) (Bron gerelateerde) dosisbeperking: plafond voor optimalisatie (13.3.1) Dosislimieten

8 Cursus Coördinerend SB Deskundige Uitgangspunten - II Limitering (tabel 13.5): blootgestelde werknemers E < 20 msv/jaar Limieten aan equivalente orgaandoses: 500 msv/jaar op de huid / extremiteiten 150 msv/jaar in de ooglens (ICRP-60) 20 msv/jaar in de ooglens (ICRP-118; EU-BSS)

9 Kernenergiewet: hiërarchie Wet Besluiten Regelingen (MR) / Aanwijzingen Cursus Coördinerend SB Deskundige Beschikkingen / vergunningen Pseudowetgeving (richtlijnen) meestal leidraad opgesteld door beroepsveld

10 Kernenergiewet: kenmerken Vergunningenstelsel art. 15a: splijtstoffen en ertsen art. 15b: nucleaire installaties art. 29: radioactieve stoffen art. 34: toestellen Raamwet (alleen algemene bepalingen) Lex Specialis Cursus Coördinerend SB Deskundige

11 Cursus Coördinerend SB Deskundige Besluiten: Besluiten (14.3.1) Besluit Stralingsbescherming (BS) Besluit Kerninstallaties, Splijtstoffen en Ertsen Splijtstoffen: gew.perc. > 0,1% U/Pu, 3% Th Ertsen voor splijtstofcyclus Zie verder Besluit Vervoer Splijtstoffen, Ertsen en Ra-stoffen

12 Cursus Coördinerend SB Deskundige Ministeriële Regelingen: Uitvoeringsregeling stralingsbescherming EZ Voegde veel oude MR s samen Bevat veel details uit oude BS Van kracht op 1 januari 2014 Regeling stralingsbescherming werknemers 2014 Voegde enkele oude MR s samen rond werknemersbescherming Van kracht op 1 januari 2014 Regeling rechtvaardiging

13 Besluit Stralingsbescherming (BS) Cursus Coördinerend SB Deskundige doelstelling BS integrale bescherming aansluiting Arbo-, Milieuwetgeving voordeel: consistentie van kracht geworden met ingang van 1 maart 2002 Revisie BS 2014 (zie volgende slide) van kracht op 1 januari 2014 (grotendeels)

14 Cursus Coördinerend SB Deskundige Revisie BS 2014 Vereenvoudiging vergunningverlening Vermindering administratieve lasten / rapportage verplichtingen Beperking registratieverplichting (deskundigen) Minder gedetailleerde administratievoorschriften zorgsysteem Verduidelijking enkele definities Verwerken wijzigingen bevoegd gezag KEW

15 Cursus Coördinerend SB Deskundige Basisbesluit Stralingsbescherming (Bbs) Implementatie EU-Richtlijn 2013/59 Helemaal nieuw omdat Van proces- naar situatiegebaseerd (ICRP-103, ) Verdwijnen onderscheid handelingen / werkzaamheden Introductie registratie als middel (naast vergunning en melding) Op z n vroegst vanaf 6 februari 2018

16 Opzet Besluit Stralingsbescherming Cursus Coördinerend SB Deskundige A Algemene bepalingen B Specifieke doelgroepen werknemers, leden van de bevolking & patiënten C Specifieke onderwerpen natuurlijke bronnen en interventie In rood aangegeven onderdelen BS die vermoedelijk gaan veranderen

17 Cursus Coördinerend SB Deskundige Opzet BS: Algemeen A Algemene bepalingen H1 Definities en toepassingsgebied H2 Rechtvaardiging en optimalisatie H3 Algemene voorschriften H4 Meldingen, vergunningen, aanvragen en procedures veel in MR H10 Administratie organisatie / beheer H11 Overgangsbepalingen

18 H1 Definities en toepassingsgebied Handeling vanwege radioactieve eigenschappen of gebruiken/voorhanden hebben van toestel Werkzaamheid natuurlijke bron niet vanwege radioactieve eigenschappen Ingekapselde bron: zie 16.1 Cursus Coördinerend SB Deskundige Beheersysteem: gegevens/documenten die betrekking hebben op de stralingsbescherming v/h bedrijf

19 Cursus Coördinerend SB Deskundige H1 Deskundige (heeft diploma) Toezichthoudend deskundige (houdt toezicht) Coördinerend deskundige (coördineert toezicht) Algemeen coördinerend deskundige (coördineert toezicht èn verleent interne vergunningen) Radiologische verrichting: medische handeling met ioniserende straling

20 H1 Definities en toepassingsgebied Risicoanalyse: RisicoInventarisatie en Evaluatie - RI&E als bedoeld in Arbowet Reguliere blootstelling (bepaald met RI&E) Cursus Coördinerend SB Deskundige Potentiële blootstelling (waarvan waarschijnlijkheid en gevolg kan worden geschat dmv RI&E) Stralingsincident (ongewild / onvoorzien èn leidend tot blootstelling die bepaalde limieten of waarden uit de RI&E overschrijdt)

21 Cursus Coördinerend SB Deskundige H1 Radiotoxiciteitsequivalent (zie ook ) 1 Re levert 1 Sv op (effectieve volgdosis) Dosisconversiecoëfficiënt e(50) (of:dcc) (Sv/Bq) Inhalatie of ingestie van activiteit A (Bq): E (in Sv) = A (Bq) e(50) inh/ing (in Sv/Bq) = A (Re inh/ing ) A(Bq) = A (Re inh/ing ) / e(50) inh/ing (Sv/Bq) 1 Re = 1 / e(50)

22 Radiotoxiciteitsequivalent Cursus Coördinerend SB Deskundige Intermezzo risico-analyse (oefening) Bij één van de practicumproeven werk je met ongeveer 10 kbq 14 C e inh (50) = 2E-09 = Sv/Bq e ing (50) = 6E-10 = Sv/Bq Wat is de max. eff. dosis bij incident?

23 Cursus Coördinerend SB Deskundige H1 Art. 2: Uitsluitingen kosmische straling op het aardoppervlak kosmische straling in vliegtuigen mits je passagier bent handelingen met toestel met hoogspanning van ten hoogste 5 kv Art. 3: Berekeningsmethoden uitwerking in Uitvoeringsregeling (14.9.3)

24 Cursus Coördinerend SB Deskundige H2 Rechtvaardiging en optimalisatie Gezondheidsschade versus netto voordeel Gericht op werknemers / leden van de bevolking Beoordeling via MR Rechtvaardiging (art.4 lid 1): wel/niet gerechtvaardigd Nieuwe toepassingen: uitgebreide argumentatie Verder: ALARA-verplichting en dosisbeperkingen

25 Cursus Coördinerend SB Deskundige H2 - Regeling Rechtvaardiging - poll Regeling bekendmaking rechtvaardiging gebruik van ioniserende straling afscherming met verarmd uranium? thorium in gloeikousjes (campingverlichting)

26 Cursus Coördinerend SB Deskundige H2 - Regeling Rechtvaardiging Regeling bekendmaking rechtvaardiging gebruik van ioniserende straling bèta-lights (H3)? gebruik van licht radioactief afval/slib in wegenbouw? Poll

27 H3 Algemene voorschriften Cursus Coördinerend SB Deskundige Bevoegdheden en taken ondernemer en deskundige (14.4) Ondernemer verantwoordelijk Ondernemer wijst toezichthoudend deskundige aan die voldoende na/bijscholing krijgt Ondernemer zorgt voor coördinerend deskundige

28 H3 Algemene voorschriften Toezichthoudend deskundige (TD) Houdt toezicht Heeft diploma niveau 2, 3, 4 of 5 of (alg) coörd. Deskundige of Met ingang van (?): diploma TD voor de betrokken branche Houdt zijn kennis op peil Cursus Coördinerend SB Deskundige

29 H3 Algemene voorschriften De coördinerend deskundige Beoordeelt vooraf RI&E Cursus Coördinerend SB Deskundige Controleert min. één keer per jaar beveiligingsmiddelen / meetapparatuur Is geregistreerd als coördinerend deskundige (vanaf 1 januari 2015) Heeft diploma (alg) coördinerend deskundige

30 Cursus Coördinerend SB Deskundige H3 Intermezzo De coördinerend deskundige Herregistratie na 5 jaar werkervaring aantoonbaar gewerkt aan kennisonderhoud Uitvoeringsregeling EZ: Niveau 3 gelijkgesteld aan opleiding tot coörd. Deskundige Opleiding CD ook goed voor uitvoering taken TD

31 H3 Intermezzo: vergunningstypen Drie soorten vergunningen Enkelvoudige vergunningen Verzamelvergunningen Complexvergunningen Cursus Coördinerend SB Deskundige

32 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vergunningstypen - I Enkelvoudige vergunning (b.v. middelbare school) ondernemer coördinerend deskundige toezichthoudend deskundige (blootgestelde) werknemer

33 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vergunningstypen - II Enkelvoudige vergunning (alternatief) ondernemer coördinerend/toezichthoudend deskundige (blootgestelde) werknemer

34 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vergunningstypen - III Verzamelvergunning bij meerdere vergelijkbare toepassingen (b.v. perifeer ziekenhuis) ondernemer coördinerend deskundige Toezichthoudend deskundige Toezichthoudend deskundige (blootgest.) werknemers (blootgest.) werknemers

35 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vergunningstypen - IV Complexvergunningen bij grote organisatie met veel verschillende toepassingen (b.v. universiteit) Lijnorganisatie advies Stralingsbeschermingsorganisatie

36 Organisatie bij complexvergunning Cursus Coördinerend SB Deskundige ondernemer afdelingsbestuur toezichthoudend deskundigen (blootgestelde) werknemers SBE Algemeen coördinerend deskundige overige deskundigen (bv coördinerend deskundigen)

37 Cursus Coördinerend SB Deskundige H3 Alg. coörd. deskundige Taken alg. coördinerend deskundige Als: coördinerend deskundige + Verleent interne toestemmingen Is geregistreerd als algemeen coördinerend deskundige Opleiding Niveau 2 of ACD Uitwerking in hst. 2 Uitvoeringsregeling In de praktijk voorzitter SBE

38 Cursus Coördinerend SB Deskundige H3 Voorschriften voor (voorkomen van) stralingsincidenten Voorlichting en instructie Risico's ioniserende straling Methoden bescherming Belang houden aan voorschriften Informeren vrouwen over risico's ongeboren kind

39 Cursus Coördinerend SB Deskundige H3 Waarschuwingsborden (14.4.9): MR Stralingsbescherming werknemers 2014

40 Regels voor hoogactieve (ingekapselde) bronnen A > grenswaarde? bron hoogactief Aparte regels voor beveiliging radioactieve stoffen. Ook grenswaarden, maar net iets anders Uitwerking in Uitvoeringsregeling Vb. 60 Co: Hoogactief A > 4 GBq Beveiliging A > 30 GBq Cursus Coördinerend SB Deskundige H3 Hoogactieve bronnen en beveiliging radioactieve stoffen

41 H3 Hoogactieve Bronnen (14.8.3) Wat is doel van deze regeling? Middelen: Codering Financiële zekerstelling ivm afvoer Check op aanwezigheid Verder: voorschriften periodieke lektest Cursus Coördinerend SB Deskundige

42 H3 Beveiliging Radioactieve Stoffen Cursus Coördinerend SB Deskundige Reden: EC-actieplan ter voorkoming terrorisme met CBRN-agentia Scenario s: vuile bom of externe bestraling met hoogactieve bron Continu persoonlijk of elektronisch toezicht Bij elektronisch toezicht Detectie, gevolgd door opvolging in 3-10 minuten vertraging van 3-10 minuten Beveiligingsplan Van kracht sinds 1 april 2013

43 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Meldingen, vergunningen, aanvragen en procedures 4.1 en 4.2: meldingen en vergunningen voor handelingen (zie ) 4.6 en 4.7: procedurele voorschriften voor meldingen en vergunningen aansluiting bij Wet Milieubeheer en Algemene Wet Bestuursrecht Uit hst 3 BS: voorschriften voor meldingen in hst 4 Uitvoeringsregeling

44 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Toestellen Melding / vergunning afhankelijk van Buisspanning Doel toepassing Ook bezit toestel: Meldings- of vergunningsplicht Aanvulling op syllabus: melding volstaat bij o.a. Elektronenmicroscopen Bagagecontrole met vaste opstelling Röntgendiffractie in gesloten veiligheidskabinet

45 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Radioactieve stoffen: Melding / vergunning afhankelijk van: Handeling / werkzaamheid / ontdoen van Doel toepassing Diagnostiek / therapie: altijd vergunning Ni-63: melding tot 1 GBq Electron Capture Detector ( 63 Ni) IJk- en meetbronnen in vaste opstellingen: melding mits activiteit < 100 vrijstelling

46 1. Vrijstellingsgrens per radionuclide Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Vrijstellingsgrenzen ra-stoffen 2. Vrijstelling van vergunnings(- of meldings)plicht als activiteit X i òf activiteitsconcentratie C i onder vrijstellingsgrens blijft 3. Mengbron (mix van bronnen of meerdere bronnen): 1. Σ i A i /X i 1, òf 2. Σ i A i /C i 1

47 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 - Oefeningen Wanneer vraag je een vergunning aan? a) 3 H: 500 MBq in 10 ml (waterige oplossing) b) 60 Co: 37 kbq en 1 kbq/g c) 32 P : 1 MBq in 10 ml (waterige oplossing) Vrijstellingsgrenzen in MBq cq. Bq/g: 3 H 14 C 32 P 60 Co 137 Cs Activiteit ,1 0,1 0,01 Concentratie

48 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 - Oefeningen Wanneer vraag je een vergunning aan? a) 1 MBq 14 C + 1 MBq 3 H b) 50 kbq 32 P + 50 kbq 60 Co c) 50 kbq 32 P + 50 kbq 60 Co + 1 MBq 3 H Vrijstellingsgrenzen in MBq: 3 H 14 C 32 P 60 Co 137 Cs ,1 0,1 0,01

49 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Vergunningsplicht voor ontdoen van door lozing, als meer dan: 10 Re ing per jaar in het riool 1 Re inh per jaar in lucht 0,1 Re ing per jaar op oppervlaktewater correctie voor halveringstijd (tabel en 14.20) door overdracht voor hergebruik / afvalinzameling ontvanger moet vergunning hebben Afval: vrijgavegrenzen = vrijstellingsgrenzen

50 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Vergunningen (en meldingen) (14.6): Details in hst. 2 Uitvoeringsregeling Aanvraag via Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) sinds 1 januari 2016 Zie Bevoegd gezag: Ministerie van Infrastructuur & Milieu, gemandateerd aan ANVS. Binnenkort ANVS Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO) onder Min. I&M

51 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4 Voor veel standaardvergunningen: aanvraagformulieren via ANVS Ook registratie als coördinerend deskundig via deze website

52 Cursus Coördinerend SB Deskundige H4

53 Cursus Coördinerend SB Deskundige Opzet BS: Doelgroepen B Specifieke doelgroepen H5 H6 H7 Bevolkingsblootstelling Blootstelling bij medische toepassingen Beroepsmatige blootstelling

54 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Bevolkingsblootstelling Art.48 lid 1: Lid bevolking buiten locatie max. E = 0,1 msv/jr Art.49 lid 1: Lid bevolking binnen locatie max. E = 1 msv/jr ooglens huid handen,voeten 15 msv/jr 50 msv/jr niet genoemd

55 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Berekening dosis aan de terreingrens ( ): H*(10) = h.a.t.t/r 2 Individuele Dosis (ID) Multifunctionele Individuele Dosis (MID) = 0,25. ID Correctiefactor 0,25 corrigeert voor afscherming woning

56 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Secundair Niveau (SN): 10 μsv/j Onder SN beoordeelt overheid niet meer op ALARA. Toetsing MID aan SN Als MID > SN: nauwkeuriger berekenen en Actuele Individuele Dosis (AID) m.b.v. ABCfactoren (zie tabel 14.21): AID = ABC ID ABC-factoren corrigeren ID voor verblijftijd Als AID > 100 μsv/j : geen vergunning Nb: in RUG-vergunning: AID (incl lozingen!) < 40 μsv/j

57 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Berekeningen dosis binnen de locatie: terugrekenen op uurlimieten hanteren bezettingsfactor gangen: 1/4 trappen: 1/16

58 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Voorbeeld: radiotherapieruimte Gebruik 2 uur/dag, 5 dagen/week, 50 weken/jaar Wat is het toegestane dosistempo in de wachtruimte in de gang in het trappenhuis

59 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Blootstelling bevolking (Nederland) Bron: RIVM

60 Cursus Coördinerend SB Deskundige H5 Blootstelling bevolking Stralingsbelasting per bron Stralingsbelasting (msv) NL 2012 NL 2008 NL 2000 NL 1987 NL 1976 jaar msv Kosmisch 0,24 0,22 0,28 0,28 0,3 NL ,54 Radon/thoron in woning 0,65 0,55 0,82 0,77 B ,52 Medisch 0,93 0,81 0,59 0, Voedsel 0,30 0,37 0,37 0, Bouwmaterialen 0,35 0,35 0,34 0, Bodem 0,04 0,04 0,04 0,04 Overig 0,03 0,03 0,03 0, Totaal 2,54 2,37 2,47 2,34 2,1 D ,1 UK ,7 US ,2 Bron: RIVM

61 Begint met medische definities Diagnostische referentieniveaus dosisniveau in medische diagnostiek Hulpmiddel bij optimalisatie Cursus Coördinerend SB Deskundige H6 Blootstelling bij med.toepassingen ralingsbescherming_pati%c3%abnten/diagnostische_referentieniveaus

62 Patiënten ook: vrijwilligers ook: begeleiders Eisen aan: Deskundigheid behandelend arts Erkende opleiding enz Kwaliteit apparatuur Rechtvaardiging (ook specifiek) Cursus Coördinerend SB Deskundige H6 Blootstelling bij med.toepassingen

63 Cursus Coördinerend SB Deskundige H6 Medische röntgentoestellen (zie ook ): Filter bij toestellen voor diagnostisch onderzoek Beeldgrootte niet groter dan nodig (m.b.v. diafragma of tubus) Beeldversterker / dosistemporegeling bij doorlichtingen 62%

64 Cursus Coördinerend SB Deskundige H6 Overige aspecten: betrokkenheid klinisch fysicus afhankelijk van zwaarte v/d toepassing informeren naar zwangerschap schriftelijke instructies bij toediening radionucliden

65 Cursus Coördinerend SB Deskundige H6 Medische blootstelling in Nederland Bron: RIVM jaar msv NL ,93 B ,66 D ,9 UK ,41 US ,98

66 H7 Blootstelling werknemers Cursus Coördinerend SB Deskundige Dosislimieten gewone werknemer lid bevolking binnen locatie blootgestelde werknemer (b.w.): zie tabel 14.1 Dosis msv/jr categorie B.W geen (=> werknemer of C?). 1-6 B A geen werk waardoor indeling als b.w. voor: zwangere vrouw (tenzij < 1 msv gegarandeerd wordt!) pers.< 18 jr (m.u.v.beroepsopleiding)

67 Cursus Coördinerend SB Deskundige H7 Voorschriften voor werkplekken gecontroleerde zone (rood) kans dosis > 6 msv/j toegangscontrole, monitoring, maatregelen bij verspreiding stoffen, voorlichting enz. bewaakte zone (oranje) kans 1 msv/j < dosis < 6 msv/j monitoring, voorlichting enz. waarschuwingssignalering geeft zonering aan

68 Cursus Coördinerend SB Deskundige H7 Indeling in zones op basis van risico-analyse. Vb Normale blootstelling (reguliere handelingen) Potentiële blootstelling (incidenten) Kans op verspreiden besmettingen Kans op ontvreemding / zoekraken

69 Cursus Coördinerend SB Deskundige H7 Inspecties letten tegenwoordig steeds meer op de kwaliteit van Risico Inventarisaties! Diverse instrumenten in omloop, w.o. Richtlijn Radionuclidenlaboratoria voor open stoffen (nog vaak gekoppeld aan vergunning herziening bijna klaar) Beheersing van risico s bij handelingen met open bronnen in laboratoria (Grimbergen & Wiegman) Leidraad risicoanalyse stralingstoepassingen (Bader) downloaden via Zie ook: Regeling Werknemersbescherming 2014

70 Cursus Coördinerend SB Deskundige H7 Medisch toezicht (14.4.6) Alleen A-werkers (periodiek) keuren Stralingsartsen contract met Arbo-diensten of de arbo-deskundige (bedrijfsarts) van het bedrijf Eisen stralingsarts Bedrijfsarts Opleiding Niveau 3 / CD Geregistreerd

71 Cursus Coördinerend SB Deskundige H7 - Persoonsdosimetrie Doel: Controle limieten en ALARA Schadeclaims Geruststelling Verplichting tot verstrekking passend dosisregistratiemiddel Indien nodig: schatting of meting inwendige dosis

72 Cursus Coördinerend SB Deskundige H7 Dosisregistratie Praktijk: TLD-badge H p (10) schat effectieve dosis H p (0,07) schat huiddosis Bij alleen tritium: urinemonsters Onderzoek NRG: inwendige besmetting geen item in Nederland Uitlezing TLD door erkende dosimetriedienst opname gegevens in NDRIS zie ook

73 Uit: jaarverslag NDRIS 2014 Cursus Coördinerend SB Deskundige

74 Cursus Coördinerend SB Deskundige Opzet BS: onderwerpen C Specifieke onderwerpen H8 H9 Blootstelling aan natuurlijke bronnen Interventies

75 H8 Blootstelling aan nat.bronnen Melding / vergunningplicht (zie ) Vliegtuigbemanning Dosisbepaling voor: > 8 km Dosisbepaling geen dosismeters computerprogramma's Cursus Coördinerend SB Deskundige

76 Cursus Coördinerend SB Deskundige Natuurlijke bronnen Uitvoeringsregeling (voorheen: MR Natuurlijke bronnen van ioniserende straling) Bevat lijst met werkzaamheden waarbij natuurlijke bronnen kunnen worden verwacht, b.v. Proces-industrie w.o. olie- en gasindustrie Veel laag-actief afval Lasbedrijven Technische details

77 Cursus Coördinerend SB Deskundige H9 Interventie maatregelen bij ongeval of noodsituatie wel: rechtvaardiging en ALARA geen dosislimieten, maar interventieniveaus (streefwaarden voor dosisniveaus)

78 Overige wet- en regelgeving Cursus Coördinerend SB Deskundige Concept Basisrichtlijn Ingekapselde Radioactieve Bronnen Uitvoeringsregeling Besluit Vervoer Splijtstoffen, Ertsen en Radioactieve Stoffen Richtlijn Radionuclidenlaboratoria (voor zover nog van toepassing) 7 maart 2016 Specifieke regels voor toestellen: zie 14.7 Vooral eisen aan medische toestellen

79 Richtlijn ingekapselde bronnen Cursus Coördinerend SB Deskundige Concept Basisrichtlijn Ingekapselde Radioactieve Bronnen SZW (1993) (14.8.1) Opgenomen in vergunningsvoorschriften en Uitvoeringsregeling (meldingsplichtige bronnen) ISO-classificatie (ISO 2919): Test op temperatuur, druk, slag, vibratie en puntbelasting C-11111: niet getest

80 Richtlijn ingekapselde bronnen Lektest (14.8.2): afgewreven activiteit < 185 Bq voor alfa-stralers < 18,5 Bq Cursus Coördinerend SB Deskundige maatregelen bij lek afhankelijk van afgewreven activiteit (variërend van nieuwe test tot direkt waarschuwen overheidsinspecties) norm bij vegen bronhouder factor 10 lager instructie voor uitvoeren veegtest uitvoering door / onder verantwoordelijkheid van niveau 3 deskundige (of CD)

81 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - I Vervoer (14.5.3) Zee en lucht: internationaal geregeld Spoor, weg en binnenwater: Europees geregeld Nederland: implementatie via Besluit Vervoer Splijtstoffen, Ertsen en Radioactieve Stoffen

82 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - II Transport van radioactieve stoffen over de weg: boven vrijstellingsgrens i.h.a. meldingsplicht transporteisen indien vrijstellingsgrens wordt overschreden melding drie weken voor gepland vervoer sinds 1 jan. 14: globale melding gelegaliseerd VLG-ADR klasse 7: ra-stoffen Voorschriftenbladen (zie NVS-publicatie 32,

83 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - III Verpakkingseisen Doel: voorkomen van uitwendige bestraling besmetting criticaliteiten (bij vervoer splijtstoffen)

84 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - IV Type-indeling verpakkingen (p. 243) vrijgestelde colli: geen kans op verspreiding bij normaal vervoer (en dosistempo < 5 μsv/h) (industriële colli: i.h.a. voor materiaal met geringe specifieke activiteit) type A: getest op invloeden van buitenaf type B: idem als bij A, maar strenger, en goedgekeurd door overheid

85 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - V Grenswaardensysteem A 1 /A 2 Speciale toestand: A 1 (in TBq) => sommige ingekapselde bronnen Normale toestand: A 2 (in TBq) Vaste radioactieve stoffen: Activiteit < 0,001 A 1 of A 2 => vrijgesteld collo Activiteit < 1 A 1 of A 2 => type A Activiteit > 1 A 1 of A 2 => type B

86 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - VI Transportindex (T): Dosistempo op 1 meter van oppervlak collo (in mrem) of in msv/h 100, of in µsv/h 10 Etikettering wordt bepaald door: Dosistempo op oppervlak Transportindex

87 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - VII Etikettering (tabel 14.3) Geen (vrijgesteld collo, dosistempo < 5 μsv/h op oppervlak) I-wit (< 5 μsv/h) II-geel (< 0,5 msv/h; T<1) III-geel (< 2 msv/h; T<10) => Dosistemponormen (tabel 14.3): op 1 m van het opp.< 0,1 msv/h op opp. < 2 msv/h

88 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer VIII (Oefening) Vervoer 37 MBq 137 Cs Gegevens beta s afgeschermd, gamma s helemaal niet afstand bron - oppervlakte collo: 10 cm A 2 = 600 GBq Wat is de noodzakelijke verpakking, de transportindex en soort etiket?

89 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - IX Verder nog: grenzen aan: besmetting dosistempi aan buitenzijde van het voertuig dosistempi in de cabine van het voertuig opleidingseisen chauffeur meer info: NVS-publ. nr. 32

90 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer - X O ja: Vergunningsplicht bij vervoer splijtstoffen Afwijkingen bij in- en uitvoer radioactieve stoffen: vergunningsplicht bij invoer radiofarmaca

91 Cursus Coördinerend SB Deskundige Vervoer XI (Tot slot) Vuistregel: Als de afstand tussen bron en oppervlak collo kleiner dan 29 cm is, is de dosistemponorm voor het oppervlak het meest beperkend. Als de afstand tussen bron en oppervlak collo groter dan 29 cm is, is de dosistemponorm voor 1 m vanaf het oppervlak het meest beperkend

92 Cursus Coördinerend SB Deskundige Basisbesluit stralingsbescherming (Bbs) Onderscheid in geplande, bestaande en noodsituaties Optimalisatie door Dosisbeperkingen (geplande situaties) Referentieniveaus (bestaande en noodsituaties) Radon binnenshuis / gamma-emitters in bouwmaterialen Graduele aanpak vergunningstelsel: vergunning, registratie, kennisgeving

93 Cursus Coördinerend SB Deskundige Bbs Naast Besluiten, MRs nu ook ANVS-verordeningen Wet Besluiten Regelingen (MR) ANVS Verordeningen Vrijstellingsgrenzen (deels) uit Uitvoeringsregeling naar (bijlage) Bbs.

94 Bbs Cursus Coördinerend SB Deskundige