Hoe betrouwbaar en valide beoordelen studenten huisartsconsulten?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe betrouwbaar en valide beoordelen studenten huisartsconsulten?"

Transcriptie

1 Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, september 2002 Vol. 21, nr. 5, p Hoe betrouwbaar en valide beoordelen studenten huisartsconsulten? J. Pols, M.E. Andeweg, P.M. Boendermaker, H.E.P. Bosveld, M. Terluin Samenvatting Inleiding: Eerder werd onderzoek gedaan naar overeenkomsten en verschillen tussen consulten zoals studenten die in het onderwijs leren en consulten zoals die door huisartsen in de praktijk worden uitgevoerd. Daarbij werd een cohort studenten geneeskunde als onderzoeksassistent ingezet. De vraag rees hoe betrouwbaar en valide beoordelingen door studenten waren. Methode: Tien vrijwilligers uit het cohort beoordeelden met de observatielijst uit het onderzoek vier op video opgenomen consulten. Vier experts deden hetzelfde. De proportie overeenstemming (p) en Cohens kappa (κ) werden berekend voor studenten onderling en voor studenten ten opzichte van experts. Op itemniveau werd alleen p berekend; voor de drie fases van het consult en het consult als geheel werden zowel p als κ berekend. Resultaten: Voor de vier consulten samen varieerde p voor de onderlinge overeenstemming van studenten op itemniveau tussen.56 en 1; voor de fases en voor het consult als geheel varieerde p van.74 tot.83 en κ van.46 tot.60. Voor studenten versus experts varieerde p op itemniveau van.68 tot 1; voor de fases en het consult als geheel varieerde p van.83 tot.87 en κ van.56 tot.72. Conclusie: In dit onderzoek werd de structuur van consulten voldoende betrouwbaar en valide beoordeeld door studenten geneeskunde. De generaliseerbaarheid van dit resultaat wordt beperkt door de onderzoeksopzet. (Pols J, Andeweg ME, Boendermaker PM, Bosveld HEP, Terluin M. Hoe betrouwbaar en valide beoordelen studenten huisartsconsulten? Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2002;21(5): ) Inleiding Studenten geneeskunde en wetenschappelijk onderzoek zijn nauw met elkaar verbonden. Tijdens hun studie leveren studenten als onderzoeker, onderzoeksassistent en object van onderzoek bijdragen aan onderzoek. In het onderzoek dat de directe aanleiding vormt tot dit artikel waren twee studenten (Terluin en Andeweg) onderzoeker en fungeerde een volledig cohort van 225 vierdejaars studenten als onderzoeksassistent. 1 Het cohort studenten beoordeelde aan de hand van een observatielijst vier consulten van de huisarts bij wie zij in hun vierde studiejaar stage liepen. Op de observatielijst stonden de achttien onderdelen van het consult zoals dat, vanaf het derde studiejaar, wordt getraind tijdens het vaardigheidsonderwijs (tabel 2 en 3). De observatielijst bood de studenten per onderdeel de mogelijkheid om aan te geven of het wel of niet voorkwam in de consulten die zij observeerden. Bij het onderzoek waren 157 huisartsen betrokken van wie er 68 tweemaal een student ontvingen. Het gebruik van een cohort studenten als onderzoeksassistent werd in eerste instantie ingegeven door pragmatische overwegingen: een goedkope manier om snel een grote hoeveelheid consulten in de praktijk te kunnen beoordelen. De uitvoering was echter ook didactisch goed te 208

2 Beoordeling van huisartsconsulten door studenten J. Pols et al. verantwoorden. Een van de doelen van de huisartsstage is dat studenten inzicht krijgen in de manier waarop een huisarts zijn consult opbouwt en wat de verschillen daarvan zijn ten opzichte van consulten in het vaardigheidsonderwijs. De vier geobserveerde consulten vormden de basis voor een gesprek dat zij over dit onderwerp voerden met hun huisarts. Over de waargenomen verschillen en de achtergrond daarvan beantwoordden de studenten drie open vragen. Van de observatieformulieren werd 84% geretourneerd met informatie over in totaal 756 consulten. Het onderzoek liet zien dat huisartsen alle achttien onderdelen van het consult gebruiken, maar dat niet alle onderdelen bij elk consult aan bod komen. Bovendien verlopen veel consulten in de praktijk minder gestructureerd dan in het onderwijs. 1 Bij het onderzoek rees de vraag hoe betrouwbaar en valide studenten de achttien onderdelen van het consult beoordeeld zouden hebben. Dit is geëxploreerd met als uitgangspunt de volgende vragen: 1. In hoeverre vellen studenten onderling vergelijkbare oordelen (hoe betrouwbaar is hun oordeel)? 2. In welke mate stemt het oordeel dat zij vellen overeen met een expertoordeel (hoe valide is hun oordeel)? Methode Vier verschillende consulten zijn elk beoordeeld door tien studenten. De studenten zijn vrijwilligers uit hetzelfde cohort dat het onderzoek bij de huisartsen uitvoerde; zij hebben zichzelf naar aanleiding van een advertentie aangemeld. Voor hun medewerking kregen zij een kleine financiële tegemoetkoming. Zij hebben de vier consulten beoordeeld aan de hand van dezelfde observatielijst die tijdens de huisartsstage is gebruikt (tabel 2 en 3) en ook de opdracht was identiek: beoordeel of consultonderdelen wel of niet voorkomen in de consulten die je observeert. De consulten zijn op video opgenomen en worden uitgevoerd door dezelfde huisarts. Het zijn gesimuleerde consulten: de patiënten zijn simulatiepatiënten en de spreekkamer is in een studio ingericht. De problemen waarmee de patiënten zich presenteren zijn: pijn in de buik (consult 1), pijn in de rechter schouder (consult 2), hoofdpijn op basis van een visusstoornis (consult 3) en slaapstoornis op basis van stress (consult 4). Over de videoconsulten is een expertoordeel samengesteld door vier van de vijf auteurs: twee artsen die betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling en uitvoering van het onderwijs rond consultvoering en twee studenten die door hun intensieve betrokkenheid bij het eerder genoemde onderzoek als expert beschouwd konden worden. Zij hebben onafhankelijk van elkaar beoordeeld of de achttien consultonderdelen wel of niet voorkwamen in de videoconsulten. Na afloop zijn de oordelen vergeleken en waar geen overeenstemming bestond, zijn de verschillende opvattingen besproken en is een gezamenlijk standpunt ingenomen. Als maat voor de beoordelaarsbetrouwbaarheid is gebruik gemaakt van de proportie overeenstemming en van Cohens kappa. Bij de proportie overeenstemming wordt niet gecorrigeerd voor de overeenstemming op basis van toeval, bij Cohens kappa gebeurt dat wel. Beide maten zijn zowel per consult berekend als voor de vier consulten samen. De proportie overeenstemming is berekend voor elk onderdeel van de observatielijst, voor elke consultfase en voor het volledige consult. Cohens kappa kan niet per onderdeel berekend worden en is daarom alleen berekend voor elke consultfase en voor het volledige consult. 209

3 Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, september 2002 Vol. 21, nr. 5, p Bij het vaststellen van de gewenste beoordelaarsovereenstemming is er rekening mee gehouden dat men bij studies met een explorerend karakter (zoals wij dat uitvoerden) soepeler mag zijn ten aanzien van de betrouwbaarheidseisen dan bij studies met een toetsend karakter (bijvoorbeeld bij examens). 2 In de literatuur worden geen richtlijnen gegeven ten aanzien van de wenselijke proportie overeenstemming. Gezien het explorerend karakter van ons onderzoek hebben wij de grens voor een acceptabele overeenstemming gelegd bij.66. Voor een kwalitatief oordeel over de waarden van kappa is gebruik gemaakt van de indeling volgens Landis en Koch. 3 Tabel 1. In de literatuur wordt aangegeven dat een κ van.60 (substantial) als een minimum moet worden beschouwd wil men over een acceptabele beoordelaarsovereenstemming spreken, maar liever ziet men een κ van.80 of hoger (almost perfect). 4 Daarbij wordt echter uitgegaan van studies met een toetsend karakter. Voor ons onderzoek leggen wij de grens daarom bij.41 (moderate). Resultaten Interpretatie van waarden van Cohens kappa naar Landis en Koch. k interpretatie <.00 poor slight fair moderate substantial almost perfect Onderlinge overeenstemming (tabel 2) Voor de achttien onderdelen van het consult varieert de gemiddelde proportie tussen.44 en 1 en voor de vier consulten samen tussen.56 en 1. Per consultfase varieert de proportie van.63 tot.91 en voor de vier consulten samen tussen.74 en.83. Per consultfase varieert de waarde van kappa voor de individuele consulten van poor tot substantial, voor de vier consulten samen is de waarde moderate. Voor het gehele consult varieert de proportie overeenstemming van.71 tot.82 en is de waarde van kappa moderate. Voor de vier consulten samen is de proportie overeenstemming.78 en is de waarde van kappa moderate. Overeenstemming van studenten met expertoordeel (tabel 3) Voor de achttien onderdelen van het consult varieert de gemiddelde proportie tussen.4 en 1 en voor de vier consulten samen tussen.68 en 1. Per consultfase varieert de proportie van.78 tot.95 en voor de vier consulten samen tussen.83 en.88. Per consultfase varieert de waarde van kappa voor de individuele consulten van poor tot almost perfect. Voor de vier consulten samen is de waarde van kappa voor fase 1 en 2 moderate, voor fase 3 substantial. Voor het gehele consult varieert de proportie overeenstemming van.82 tot.87. De waarde van kappa is voor consult 1 moderate en voor consult 2, 3 en 4 substantial. Voor de vier consulten samen is de proportie overeenstemming.85 en is de waarde van kappa substantial. Discussie De grootste interesse ging uit naar de beoordelaarsovereenstemming bij de achttien onderdelen van het consult, omdat juist dat onderzocht is bij de vergelijking 210

4 Beoordeling van huisartsconsulten door studenten J. Pols et al. Tabel 2. Mate van overeenstemming tussen studenten onderling bij de beoordeling van videoconsulten; weergegeven als totale proportie overeenstemming met tussen haakjes de waarde van kappa. consultnummer item 1 contactreden item 2 aanleiding item 3 hulpvraag item 4 hoofdklacht item 5 aard van de klacht item 6 lokalisatie van de klacht item 7 ernst van de klacht item 8 chronologie van de klacht item 9 ontstaan van de klacht item 10 beïnvloeding van de klacht item 11 bevinding item 12 hypothesetoetsing item 13 lichamelijk onderzoek item 14 samenvatting item 15 uitleg diagnose item 16 beleid item 17 bespreking uitvoering beleid item 18 afronding fase 1 item 1 t/m 4.91 (.09).77 (.50).75 (.44).90 (-.03).83 (.47) fase 2 item 5 t/m (.27).80 (.50).77 (.55).63 (.42).74 (.46) fase 3 item 14 t/m (.71).87 (.00).76 (.49).68 (.34).80 (.60) consult item 1 t/m (.44).81 (.55).76 (.51).71 (.47).78 (.51) van consulten van huisartsen met die in het vaardigheidsonderwijs. 1 De tabellen laten zien dat er tussen de beoordelaars verschillen bestaan in overeenstemming over onderdelen van consulten, maar ook voor hetzelfde onderdeel van verschillende consulten. Het ene consultonderdeel is blijkbaar eenduidiger te beoordelen dan het andere en dat geldt ook voor hetzelfde consultonderdeel bij verschillende consulten. Bij het onderzoek onder huisartsen werd de studenten gevraagd om vier consulten van hun huisarts te beoordelen, daarom is het gerechtvaardigd om ook nu te kijken naar de hoogte van de beoordelaarsbetrouwbaarheid voor de vier consulten samen. Voor de studenten onderling varieert de proportie overeenstemming bij de verschillende items van <.56 tot 1 (negen van de achttien items <.75; drie van de achttien items <.66) en tussen studenten en experts van.68 tot 1 (bij drie van de achttien items <.75, geen lager dan.68). Dat betekent dat de betrouwbaarheid van de beoordeling van de consultonderdelen door de studenten acceptabel is, met uitzondering van de drie items (3, 10 en 18) waarbij de beoordelaarsovereenstemming voor de studenten onderling lager is dan

5 Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, september 2002 Vol. 21, nr. 5, p Tabel 3. Mate van overeenstemming tussen studenten en experts bij de beoordeling van videoconsulten; weergegeven als totale proportie overeenstemming met tussen haakjes de waarde van kappa. consultnummer item 1 contactreden item 2 aanleiding item 3 hulpvraag item 4 hoofdklacht item 5 aard van de klacht item 6 lokalisatie van de klacht item 7 ernst van de klacht item 8 chronologie van de klacht item 9 ontstaan van de klacht item 10 beïnvloeding van de klacht item 11 bevinding item 12 hypothesetoetsing item 13 lichamelijk onderzoek item 14 samenvatting item 15 uitleg diagnose item 16 beleid item 17 bespreking uitvoering beleid item 18 afronding fase 1 item 1 t/m 4.95 (.00).85 (.65).78 (.45).95 (.00).88 (.56) fase 2 item 5 t/m (.30).86 (.63).83 (.66).82 (.60).83 (.59) fase 3 item 14 t/m (.83).92 (.78).84 (.62).78 (.54).87 (.72) consult item 1 t/m (.51).87 (.67).82 (.62).84 (.64).85 (.63) De validiteit van de beoordelingen door de studenten is over de hele linie acceptabel, de mate van overeenstemming tussen studenten en experts is nooit lager dan.68. Betrouwbaarheid en validiteit van het studentenoordeel over de fases van het consult en het volledige consult zijn nooit lager dan.74 en dus zeker acceptabel. Ook op basis van de waarden van kappa voor de vier consulten samen zijn betrouwbaarheid en validiteit van het oordeel van de studenten acceptabel. Bij de waarden van kappa voor de individuele consulten doet zich de eigenaardigheid voor dat de proportie overeenstemming hoog kan zijn met een lage of negatieve waarde van kappa (zie bijvoorbeeld in tabel 2 fase 1 van consult 4: proportie overeenstemming.90, kappa -.03). Over de achtergronden daarvan en de problemen die dit fenomeen oplevert bij het gebruik van Cohens kappa berichten wij separaat. 5 Ons onderzoek laat zien dat studenten zowel wat betreft betrouwbaarheid als wat betreft validiteit in staat zijn tot een acceptabele beoordeling van consulten van huisartsen. Daarbij moet de kanttekening worden gemaakt dat dat geldt voor de condities die ook in het onderzoek bij huisartsen golden: als vier consulten wor- 212

6 Beoordeling van huisartsconsulten door studenten J. Pols et al. den geobserveerd. Voor individuele consulten is de situatie minder gunstig. Gezien de geringe omvang van onze onderzoeksgroep mogen deze resultaten niet worden gegeneraliseerd naar het hele cohort studenten dat wij als onderzoeksassistent gebruikten. De generaliseerbaarheid van onze resultaten wordt verder beperkt doordat de steekproef van studenten niet aselect was. In het onderzoek bij huisartsen bleek dat een cohort studenten bruikbaar is als onderzoeksassistent voor observationeel onderzoek naar de dagelijkse praktijk van consulten. 1 Of zij ook betrouwbare en valide observaties deden kan op basis van het hier beschreven onderzoek niet worden vastgesteld. Dankbetuiging Dr. P. Ram danken wij hartelijk voor het ter beschikking stellen van de video-opnames. Literatuur 1. Terluin M, Andeweg ME, Boendermaker PM, Pols J. De structuur van een consult onderwijs en praktijk. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2002; 21(2): Groot AD de. Methodologie. Grondslagen van onderzoek en denken in de gedragswetenschappen. 12 de druk. Assen: Van Gorcum; Landis JR, Koch GG. The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics 1977; 33(1): Eggen TJHM, Sanders PF. Psychometrie in de praktijk. Arnhem: Cito Instituut voor Toetsontwikkeling; Pols J, Bosveld HEP. Beoordelaarsbetrouwbaarheid (niet) meten met behulp van Cohens kappa? Geacctepteerd voor publicatie in Tijdschrift voor Medisch Onderwijs. De auteurs: Drs. J. Pols, arts-onderwijskundige, Onderwijsinstituut, Afdeling Onderwijsontwikkeling en Kwaliteitszorg, Faculteit der Medische Wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen. Drs. M.E. Andeweg, AGNIO, Refaja Ziekenhuis, Stadskanaal. Drs. P.M. Boendermaker, huisarts, Disciplinegroep Huisartsgeneeskunde, Faculteit der Medische Wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen. Drs. H.E.P. Bosveld, methodoloog, Disciplinegroep Huisartsgeneeskunde, Faculteit der Medische Wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen. Drs. M. Terluin, AGNIO, Refaja Ziekenhuis, Stadskanaal. Correspondentieadres: J. Pols, arts-onderwijskundige, Onderwijsinstituut, Faculteit der Medische Wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen, A. Deusinglaan 1, 9713 AV Groningen. Tel.: , fax: , j.pols@med.rug.nl. Summary Introduction: In a previous study we investigated similarities and dissimilarities between the consultation as students are taught to conduct it in medical school and real consultations as conducted by general practitioners in dayto-day practice. In the earlier study a cohort of medical students observed consultations conducted by general practitioners. In this paper we explore the reliability and validity of the students observations. Method: Ten volunteers from the original student cohort observed four videotaped consultations and recorded their findings on a checklist. This checklist was identical to the one used in the previous study. The consultations were also observed by four experts who recorded their findings on the same checklist. The proportion of observer agreement (p) and Cohen s kappa (κ) were calculated for observer agreement between students and between students and experts. For the individual checklist items p was calculated and both p and κ were calculated for the three phases in the consultation and the consultation as a whole. Results: For the four consultations together the proportion observer agreement between students for the items of the checklist varied between.56 and 1. For the phases and for the consultation as a whole, p varied between.74 and.83 and κ between.46 and.60. The proportion agreement between students and experts for the items of the checklist varied between.68 and 1. For the phases and for the consultation as a whole p varied between.83 and.87 and κ between.56 and.72. Conclusion: In this study the observation of consultations by students was sufficiently reliable and valid. Generalizations cannot be made, however, due to the design of the study. (Pols J, Andeweg ME, Boendermaker PM, Bosveld HEP, Terluin M. How reliable and valid are students observations of consultations in general practice? Dutch Journal of Medical Education 2002;21(5): ) 213

De structuur van een consult onderwijs en praktijk

De structuur van een consult onderwijs en praktijk Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, januari 2002 Vol. 21, nr. 2, p. 50-56 De structuur van een consult onderwijs en praktijk M. Terluin, M.E. Andeweg, P.M. Boendermaker, J. Pols Samenvatting Inleiding:

Nadere informatie

Beoordelaarsbetrouwbaarheid (niet) meten met behulp van Cohens kappa?

Beoordelaarsbetrouwbaarheid (niet) meten met behulp van Cohens kappa? Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, september 2003 Vol. 22, nr. 5, p. 229-234 Beoordelaarsbetrouwbaarheid (niet) meten met behulp van Cohens kappa? J. Pols, H.E.P. Bosveld Samenvatting Inleiding: Bij onderzoek

Nadere informatie

De structuur van een consult een kwalitatieve benadering Wat vinden huisartsen zelf?

De structuur van een consult een kwalitatieve benadering Wat vinden huisartsen zelf? De structuur van een consult een kwalitatieve benadering Wat vinden huisartsen zelf? M.E. Andeweg, M. Terluin, P.M. Boendermaker, J. Pols Samenvatting Inleiding: Aansluitend op voorafgaand onderzoek waarin

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

Assessment van Gespreksvaardigheden via de Webcamtest: Onderzoek naar Betrouwbaarheid, Beleving en de Samenhang met Persoonlijksfactoren

Assessment van Gespreksvaardigheden via de Webcamtest: Onderzoek naar Betrouwbaarheid, Beleving en de Samenhang met Persoonlijksfactoren : Onderzoek naar Betrouwbaarheid, Beleving en de Samenhang met Persoonlijksfactoren Assessment of Counseling Communication Skills by Means of the Webcamtest: A Study of Reliability, Experience and Correlation

Nadere informatie

De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs

De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout. bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs De Relatie tussen Existential Fulfilment, Emotionele Stabiliteit en Burnout bij Medewerkers in het Hoger Beroepsonderwijs The Relationship between Existential Fulfilment, Emotional Stability and Burnout

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999).

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999). WESTERGREN S SCREENING FOR DYSPHAGIA (WSD) Westergren, A., Hallberg, I.R., & Ohlsson, O. (1999). Nursing assessment of Dysphagia among patients with stroke. Scandinavian journal of Caring Sciences, 13,

Nadere informatie

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten? De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve

Nadere informatie

van Werknemers Well-being Drs. P.E. Gouw

van Werknemers Well-being Drs. P.E. Gouw De Invloed van Werk- en Persoonskenmerken op het Welbevinden van Werknemers The Influence of Job and Personality Characteristics on Employee Well-being Drs. P.E. Gouw Eerste begeleider: Dr. S. van Hooren

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Ontwerpen van een instrument voor de collegiale screening van kennistoetsen

Ontwerpen van een instrument voor de collegiale screening van kennistoetsen Jan Adema Karin J. Gerritsen-van Leeuwenkamp MSc Dr. Gerard J.J.M. Straetmans NVE Nunspeet, 10 november 2016 Ontwerpen van een instrument voor de collegiale screening van kennistoetsen Inleiding Kwaliteit

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking

Nadere informatie

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders

Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1. De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress. en Energie bij Moeders Running head: INVLOED MBSR-TRAINING OP STRESS EN ENERGIE 1 De Invloed van MBSR-training op Mindfulness, Ervaren Stress en Energie bij Moeders The Effect of MBSR-training on Mindfulness, Perceived Stress

Nadere informatie

Analyse van prestaties van buitenlandse artsen tijdens het co-assistentschap huisartsgeneeskunde

Analyse van prestaties van buitenlandse artsen tijdens het co-assistentschap huisartsgeneeskunde Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, maart 2006 Vol. 25, nr. 1, p. 22-28 Analyse van prestaties van buitenlandse artsen tijdens het co-assistentschap huisartsgeneeskunde E.A. van Hell, J. Greidanus, F.

Nadere informatie

Geloof in een Rechtvaardige Wereld en Afkeuring van Geweldsslachtoffers: De Invloed

Geloof in een Rechtvaardige Wereld en Afkeuring van Geweldsslachtoffers: De Invloed Geloof in een Rechtvaardige Wereld en Afkeuring van Geweldsslachtoffers: De Invloed van Sociale Categorisering, Persoons-identificatie, Positie-identificatie en Retributie Belief in a Just World and Rejection

Nadere informatie

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric

Nadere informatie

De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work.

De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work. De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work Merijn Daerden Studentnummer: 850225144 Werkstuk: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6

Nadere informatie

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers

Nadere informatie

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinants and Barriers of Providing Sexual Health Care to Cancer Patients by Oncology

Nadere informatie

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping The Relation Between Personality, Stress and Coping J.R.M. de Vos Oktober 2009 1e begeleider: Mw. Dr. T. Houtmans 2e begeleider: Mw. Dr. K. Proost Faculteit

Nadere informatie

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen

hoofdstuk 1 doelstellingen hoofdstuk 2 diagnosen Dit proefschrift gaat over moeheid bij mensen die dit als belangrijkste klacht presenteren tijdens een bezoek aan de huisarts. In hoofdstuk 1 wordt het onderwerp moeheid in de huisartspraktijk kort geïntroduceerd,

Nadere informatie

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen bij Voormalige Borstkankerpatiënten Influence of Coping and Illness Perceptions on Depression and Anxiety Symptoms among Former Breast

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA

Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Measuring quality of life in children with JIA Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Marlot Schuurman 1642138 mei 2011 Afdeling Psychologie

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Relatie tussen Attitude, Sociale Invloed en Self-efficacy en Intentie tot Contact tussen Ouders en Leerkrachten bij Signalen van Pesten

Nadere informatie

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development

Nadere informatie

University of Groningen. Structured diabetes care in general practice Fokkens, Sudara Andrea

University of Groningen. Structured diabetes care in general practice Fokkens, Sudara Andrea University of Groningen Structured diabetes care in general practice Fokkens, Sudara Andrea IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from

Nadere informatie

Samenvatting. (summary in Dutch)

Samenvatting. (summary in Dutch) (summary in Dutch) 193 Introductie Het medisch consult - waarin een huisarts en een patiënt met elkaar in gesprek gaan over ervaren gezondheidsproblemen, mogelijke diagnoses, en behandelingen - heeft een

Nadere informatie

Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid

Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en Bevlogenheid Emotional Labor, the Dutch Questionnaire on Emotional Labor and Engagement C.J. Heijkamp mei 2008 1 ste begeleider: dhr. dr.

Nadere informatie

Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, december 2009 Vol. 28, nr. 6, p. 253-260. E.A.M. Pelgrim, E.J.P.G. Denessen, A.M. Hettinga, C.T.

Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, december 2009 Vol. 28, nr. 6, p. 253-260. E.A.M. Pelgrim, E.J.P.G. Denessen, A.M. Hettinga, C.T. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, december 2009 Vol. 28, nr. 6, p. 253-260 De kwaliteit van beoordelingen door simulatiepatiënten in een Objective Structured Clinical Examination (OSCE): een analyse

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

Mentaal Weerbaar Blauw

Mentaal Weerbaar Blauw Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.

Nadere informatie

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between

Nadere informatie

De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale. Veerkracht en Demografische Variabelen

De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale. Veerkracht en Demografische Variabelen Running head: INVLOED VAN DAGELIJKSE STRESS OP BURN-OUT KLACHTEN De Invloed van Dagelijkse Stress op Burn-Out Klachten, Gemodereerd door Mentale Veerkracht en Demografische Variabelen The Influence of

Nadere informatie

Inhoudsopgave Samenvatting Summary Inleiding Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Inhoudsopgave Samenvatting Summary Inleiding Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Evaluatieonderzoek naar de Effectiviteit van de Zomercursus Plezier op School bij Kinderen met Verschillende Mate van Angstig en Stemmingsverstoord Gedrag en/of Autistische Gedragskenmerken Effect Evaluation

Nadere informatie

Confusion State Evaluation (CSE)

Confusion State Evaluation (CSE) Confusion State Evaluation (CSE) Robertsson B, Karlsson I, Styrud E, Gottfries CG. (1997) Confusional State Evaluation (CSE): an instrument for measuring severity of delirium in the elderly. Meetinstrument

Nadere informatie

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en Ziekteverzuim Moderation of the Big Five Personality Factors on

Nadere informatie

Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding. Relation between Cyberbullying and Parenting. D.J.A. Steggink. Eerste begeleider: Dr. F.

Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding. Relation between Cyberbullying and Parenting. D.J.A. Steggink. Eerste begeleider: Dr. F. Relatie tussen Cyberpesten en Opvoeding Relation between Cyberbullying and Parenting D.J.A. Steggink Eerste begeleider: Dr. F. Dehue Tweede begeleider: Drs. I. Stevelmans April, 2011 Faculteit Psychologie

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering

Nadere informatie

Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als. Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties

Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als. Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties Testattitudes van Sollicitanten: Faalangst en Geloof in Tests als Antecedenten van Rechtvaardigheidspercepties Test-taker Attitudes of Job Applicants: Test Anxiety and Belief in Tests as Antecedents of

Nadere informatie

Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43,

Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43, SESSING SCALE Ferrell, B. A., Artinian, B. M., & Sessing, D. (1995). The Sessing scale for assessment of pressure ulcer healing. J.Am.Geriatr.Soc., 43, 37-40. Meetinstrument Sessing scale Afkorting - Auteur

Nadere informatie

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria Ria de Bruin van der Knaap Open Universiteit Naam student:

Nadere informatie

Bij gebrek aan bewijs

Bij gebrek aan bewijs Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training. op Existentiële Voldoening. Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program

Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training. op Existentiële Voldoening. Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program Effecten van een Mindfulness-Based Stressreductie Training op Existentiële Voldoening Effects of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program on Existential Fulfillment Y. Ducaneaux-Teeuwen Eerste begeleider:

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek.

Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek. Samenvatting In september 2003 publiceerde TNO de resultaten van een onderzoek naar de effecten op het welbevinden en op cognitieve functies van blootstelling van proefpersonen onder gecontroleerde omstandigheden

Nadere informatie

Bullying in Schools for Special Education: Who Are the Defenders?

Bullying in Schools for Special Education: Who Are the Defenders? Pesten in het Buitengewoon Secundair Onderwijs: Wie Zijn de verdedigers? Bullying in Schools for Special Education: Who Are the Defenders? Remy Gregoor Eerste begeleider: Tweede begeleider: mw. dr. Nicole

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Onverklaarde klachten (SOLK)

Onverklaarde klachten (SOLK) Onverklaarde klachten (SOLK) de rol van de huisarts de rol van de patiënt de rol van het consult Peter Lucassen Tim olde Hartman De rol van de dokter Wat zat er in ons hoofd? Onverklaarde klachten hebben

Nadere informatie

Evidence Based Practice

Evidence Based Practice Hoe lees je als verpleegkundige een artikel? Anne-Margreet van Dishoeck en Marjolein Snaterse Namens de Werkgroep Wetenschappelijk onderzoek; Mattie Lenzen Ingrid Schiks Henri van de Wetering Ellen van

Nadere informatie

LinkedIn Profiles and personality

LinkedIn Profiles and personality LinkedInprofielen en Persoonlijkheid LinkedIn Profiles and personality Lonneke Akkerman Open Universiteit Naam student: Lonneke Akkerman Studentnummer: 850455126 Cursusnaam en code: S57337 Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten

De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten The Moderating Influence of Social Support on the Relationship between Mobbing at Work

Nadere informatie

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner The association between momentary affect and sexual desire: The moderating role of partner

Nadere informatie

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE A.W. Graffelman LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE. Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het

SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE. Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het modererend effect van coping Cyberbullying: the implications

Nadere informatie

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.

Nadere informatie

Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar:

Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar: Persoonlijkheidskenmerken en cyberpesten onder jongeren van 11 tot 16 jaar: is er een relatie met een verkorte versie van de NVP-J? Personality Characteristics and Cyberbullying among youngsters of 11

Nadere informatie

GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out

GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1 Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out The effect of Goal-striving Reasons and Personality on facets of Burn-out

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten transparantie en openbaarheid

Onderzoeksresultaten transparantie en openbaarheid Onderzoeksresultaten transparantie en openbaarheid Peter W de Leeuw Afd. Interne Geneeskunde, azm, Maastricht en Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Uitgangspunten Rapportage van resultaten van (biomedisch)

Nadere informatie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen De ontwikkeling van prikkelverwerking bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis en de invloed van hulp en begeleiding gedurende het leven. Fortuin, Marret; Landsman-Dijkstra,

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

FORMULIER IV voor het beoordelen van een PATIËNT-CONTROLEONDERZOEK Versie oktober 2002, geldig t/m december 2005 Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier IV: beoordeling patiënt-controleonderzoek

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken?

Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken? Motivationele oriëntatie bij sociale vergelijking: Wanneer, waarom en met wie vergelijken? Motivational orientation in social comparison: When, Why en with whom to compare? Dirk J. van Os eerste begeleider:

Nadere informatie

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem

(In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiviteit van Angstcommunicaties 1 (In)effectiviteit van Angstcommunicaties op Verminderen van Lichamelijke Inactiviteit: Rol van Attitudefuncties, Self-Monitoring en Self-Esteem (In)effectiveness

Nadere informatie

De samenwerking tussen verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen binnen de Wajong teams betreffende ASS Engbers, C.

De samenwerking tussen verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen binnen de Wajong teams betreffende ASS Engbers, C. De samenwerking tussen verzekeringsartsen en arbeidsdeskundigen binnen de Wajong teams betreffende ASS Engbers, C. IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if

Nadere informatie

Inleiding Klinimetrie Documenten 01 Inleiding Klinimetrie Nederlands Paraamedisch Instituut 2006 Pag. 2

Inleiding Klinimetrie Documenten 01 Inleiding Klinimetrie Nederlands Paraamedisch Instituut 2006 Pag. 2 Inleiding Klinimetrie 2006 1. Documenten 01 Inleiding Klinimetrie Nederlands Paraamedisch Instituut 2006 Pag. 2 Wanneer bij wie welk meetinstrument? Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Inleiding Klinimetrie 2006

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

Het gebruik van Engels als voertaal in het medisch onderwijs

Het gebruik van Engels als voertaal in het medisch onderwijs Tijdschrift voor Medisch Onderwijs, Juli 2001 Vol. 20, nr. 4, p. 134-139 Het gebruik van Engels als voertaal in het medisch onderwijs R. Dijcks, D.H.J.M. Dolmans, J.F.C. Glatz Samenvatting Inleiding: Het

Nadere informatie

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch

Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Knelpunten in Zelfstandig Leren: Zelfregulerend leren, Stress en Uitstelgedrag bij HRM- Studenten van Avans Hogeschool s-hertogenbosch Bottlenecks in Independent Learning: Self-Regulated Learning, Stress

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? Factsheet Databank Communicatie, oktober 2007.

Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? Factsheet Databank Communicatie, oktober 2007. Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Komt stress van de patiënt aan bod bij de huisarts? J Noordman, J van Weert, A van den Brink-Muinen, S van Dulmen, J Bensing

Nadere informatie

Tussenstand nulmetingen SDM-project

Tussenstand nulmetingen SDM-project 23-4-2017 Tussenstand nulmetingen SDM-project 23 april 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Colofon... 2 1. Inleiding en probleemstelling... 3 2. Resultaten van de eerste nulmeting... 4 3. Discussie...

Nadere informatie

University of Groningen

University of Groningen University of Groningen STERK in het werk. Een kwalitatief onderzoek naar de adoptie van een programma gericht op het Stimuleren van Eigen Regie en Kwaliteit van leven (STERK) van nierpatiënten door zorgverleners

Nadere informatie

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016 Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences

Nadere informatie

Cover Page. Author: Smelt, Antonette Title: Treatment of migraine : from clinical trial to general practice Issue Date: 2014-05-14

Cover Page. Author: Smelt, Antonette Title: Treatment of migraine : from clinical trial to general practice Issue Date: 2014-05-14 Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25761 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Smelt, Antonette Title: Treatment of migraine : from clinical trial to general

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten

Nadere informatie

De Invloed van Altruïsme op de Samenhang tussen Leeftijd en Mentale Veerkracht

De Invloed van Altruïsme op de Samenhang tussen Leeftijd en Mentale Veerkracht De Invloed van Altruïsme op de Samenhang tussen Leeftijd en Mentale Veerkracht Study of the Influence of Altruism in the Association of Age and Resilience Maik P.W. de Vos Eerste begeleider: Tweede begeleider:

Nadere informatie

De verandering van de gezondheidstoestand en de ongerustheid van de patient

De verandering van de gezondheidstoestand en de ongerustheid van de patient -. ten aanzien van de verwachtingen van Oeusinglaan 4, 93 AW Groningen. naar wat de huisarts vr de verwijzing op te zeggen In hoeverre veranderen de gezondheidstoestand In hoeverre hangt de verandering

Nadere informatie

De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats

De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief. Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats De Relatie tussen Lichamelijke Gezondheid, Veerkracht en Subjectief Welbevinden bij Inwoners van Serviceflats The Relationship between Physical Health, Resilience and Subjective Wellbeing of Inhabitants

Nadere informatie

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en

De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en De Rotterdamse Ambtenaar: Bevroren of Bevlogen. Over de Invloed van Procedurele Rechtvaardigheid, Empowering Leiderschap en Identificatie met de Organisatie op Status en Zelfwaardering. The Civil Servant

Nadere informatie