1 MAATSCHAPPELIJKE ASPECTEN
|
|
- Victor Willems
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Visiedocument Nationaal Actieplan Zonnestroom 2013 De groei van de Nederlandse zonne-energiemarkt blijft aanhouden en de markt wordt meer en meer volwassen. Als gevolg hiervan verandert de Nederlandse zonne-energie sector van een interne en ontwikkelingsgeoriënteerde sector naar een sector die volop in de maatschappij meedoet. De groei in geïnstalleerd vermogen aan zonne-energie versnelt. Om deze groei te faciliteren moet rekening worden gehouden met factoren die zich uitstrekken tot buiten de zonne-energie sector zelf. Het hele Nederlandse energiebestel, de publieke opinie en ook de politiek moet een duurzame plaats bieden aan zonne-energie en moet zich voorbereiden op een toekomst waarin zonne-energie een grote rol speelt in de energievoorziening. In dit document zetten de partners van het Nationaal Actieplan Zonnestroom hun visie uiteen over de toekomst van zonne-energie in Nederland. 1 MAATSCHAPPELIJKE ASPECTEN Op dit moment bestaat een sociale ongelijkheid in Nederland wat betreft zonne-energie. Vanwege diverse wetten en regels heeft niet iedere Nederlander op een gelijke manier toegang tot zonneenergie. Zo kunnen bijvoorbeeld woningeigenaren relatief eenvoudig zonnepanelen aanschaffen en installeren, terwijl huurders beperkt toegang hebben omdat de woningbouwcorporaties nog geen zonne-energie aanbieden. Particulieren, die niet de mogelijkheid hebben op hun woning (door bijvoorbeeld schaduw of gestapelde bouw) een zonnestroomsysteem te installeren en dit vervolgens elders doen, worden met de huidige wetgeving gezien als energieleverancier. Zij worden aangeslagen voor de energiebelasting en zo onterecht achtergesteld bij particulieren die de mogelijkheid van installeren op hun eigen bezit wel hebben. Ook bestaat een verschil tussen rijk en arm, in die zin dat nog onvoldoende financieringsconstructies toegankelijk zijn voor mensen die weinig eigen middelen ter beschikking hebben. Voor hen is de investering nog een drempel, simpelweg omdat ze het geld niet vrij kunnen maken. Verder is het verschil tussen platteland en stad een grote barrière. In het bijzonder in het geval van gestapelde bouw is het nu vanwege wet- en regelgeving moeilijk om toegang te krijgen tot zonne-energie. In de toekomst verdwijnen deze barrières, (mede) door de acties uit het Nationaal Actieplan Zonnestroom. Woningbouwcorporaties worden gestimuleerd zon aan te bieden aan de huurders, financieringsconstructies worden ontwikkeld en toegankelijk voor alle lagen van de bevolking en de wet- en regelgeving wordt evenwichtiger waardoor mensen die wonen in gestapelde bouw ook toegang krijgen tot zonne-energie. -1-
2 Het resultaat is dat iedereen een gelijke toegang heeft tot zonne-energie en kan profiteren van deze goedkope energievorm. Tegelijkertijd kan iedereen zijn eigen ecologische voetafdruk verkleinen en bijdragen aan een duurzame samenleving. De zonne-energiesystemen stoten geen CO 2 uit en hebben daarom dezelfde impact op het milieu als het besparen van energie. Ten slotte zorgt de gelijke toegang tot zonne-energie dat iedereen de kans krijgt om zijn eigen onafhankelijkheid te vergroten. Door eigen energie op te wekken krijgt de consument een gevoel van vrijheid. Ook al blijven de systemen aan het netwerk gekoppeld, het geeft een gevoel van zekerheid dat de eigen energie kan worden geproduceerd onafhankelijk van anderen en onafhankelijk van externe grondstoffen. Dit gevoel is belangrijk voor veel mensen. Het is vergelijkbaar met het macroeconomische belang dat wordt gehecht aan onafhankelijkheid aan specifieke vormen van energie, zoals olie, echter dan op de schaal van een enkel huishouden. Naast zonne-energiesystemen voor kleinverbruikers worden in aanloop naar 2020 zonneenergiesystemen ook aantrekkelijk voor grootverbruikers door aanhoudende prijsdalingen van zonnepanelen. Op dit moment bestaat er voor de exploitatie van grote systemen nog een barrière onder andere door het ontbreken van goede regeling voor salderen op afstand. 2 BETAALBAARHEID Om de decentrale opwekking van (zonne-)energie te bevorderen, is een aanpassing van de huidige wet- en regelgeving onvermijdelijk. De maatschappelijke Alliantie voor decentrale energie, aangevoerd door de Duurzame Energie Koepel en de Vereniging Nederlandse Gemeenten, pleit voor een verruiming van de salderingsregeling. De partners van het Nationaal Actieplan Zonnestroom sluiten zich hierbij aan en pleiten voor salderen voor de meter van lokaal opgewekte duurzame energie, een verruiming van de salderingsgrens en een budgetneutrale verschuiving tussen energiebelastingschijven. Dit zouden goede en stimulerende maatregelen voor zonnestroom zijn. Bovendien hoeft deze aanpassing slechts tijdelijk te zijn. De aanpassing kan gradueel beperkt worden in een periode van 5 jaar ( ). In die tijd dalen de investeringskosten van zonne-energie zodanig dat zonne-energie zonder stimulering verder kan groeien. De vergroening van het Nederlandse energiebelastingstelsel is wenselijk. Hierin wordt de grootschalige uitrol van zonne-energie over een drempel geholpen en daardoor kan de markt volledig op eigen benen staan. Een integrale aanpak van zowel de elektriciteits-, warmte- en gasmarkt is hierbij essentieel, zoals ook de eerder genoemde Alliantie bepleit. -2-
3 3 CONTINUÏTEIT Hoewel de aankondiging van subsidie op zonne-energiesystemen in 2012 een uitstellende werking op offertes heeft gehad, heeft de subsidie uiteindelijk wel voor meer roering in de markt gezorgd. Hierdoor hebben Nederlandse ondernemers een steun in de rug gekregen in tijden dat de marges op zonne-energiesystemen erg klein zijn. Toch heerst de mening dat subsidies op zonne-energiesystemen niet de oplossing zijn op de lange termijn. De prijsontwikkelingen van zonnestroom en grijze stroom zijn dusdanig dat op dit moment netpariteit op basis van salderen bestaat voor kleinschalige verbruikers. Binnen enkele jaren zal ook dynamische netpariteit ontstaan, wat betekent dat de combinatie van gelijktijdig eigen verbruik en het ontvangen van een vergoeding bij terugleveren gelijk is aan de opwekkosten. Aanhoudende prijsdalingen van zonnepanelen en stijging van de elektriciteitsprijs leidt tot een situatie waarin vanaf 2020 ook grote systemen (>1MW) kunnen concurreren met netstroom. Continuïteit in de Nederlandse zonne-energiemarkt is optimaal bij een stabiele situatie. Vanaf 2020 ontstaat in Nederland een vervangingsmarkt. Oude systemen worden hierbij vervangen door vernieuwde systemen. Ook wordt het veranderen van systemen belangrijker dan onderhoud alleen. De systemen gaan meer functies krijgen, denk hierbij aan Smart Grid toepassingen, gebouwintegratie en aan Home Energy Management Systems samen met elektriciteitsopslag. Op den duur neemt de vervangingsmarkt geleidelijk een steeds groter aandeel over van de markt voor nieuwe systemen. In de toekomst kan in Nederland circa 4000 MW p per jaar geïnstalleerd worden. Dit leidt tot een evenwichtsituatie met een opgestelde zonne-energie capaciteit van circa 100 GW p. Hiermee neemt, op basis van het energieverbruik in 2011, het aandeel van zonnestroom in de Nederlandse energiemix toe tot ongeveer twee derde. 1 4 WERKGELEGENHEID De zonne-energiesector omvat alle zonne-energie gerelateerde activiteiten. Een deel hiervan is direct gerelateerd aan de Nederlandse installatiemarkt, terwijl de rest onder andere onderzoek, de maakindustrie en export betreft. In die laatste categorieën vallen ook de sterke Nederlandse onderzoekspositie in het fundamentele en productgerichte onderzoek naar zonne-energietechnologieën en de machinebouw. In samenwerking met de TKI Zonne-energie is bepaald dat voor de hele zonneenergiesector het aantal voltijdsbanen kan stijgen tot circa in 2020 en tot ongeveer in Elektriciteitsverbruik in 2011 volgens CBS Statline bedroeg 122 TWh. -3-
4 Direct gerelateerd aan de Nederlandse markt is de werkgelegenheid ten behoeve van de installatie van zonnestroomsystemen. In de toekomst zal, naar mate de interne markt groeit, de rol van de installateur steeds belangrijker worden. Een schatting van de werkgelegenheid die de interne markt kan bieden is weergegeven in tabel 1. Uit deze tabel kan worden berekend dat ruim 40% van de interne markt rechtstreeks bijdraagt aan de economie van Nederland. Dus elke euro die in Nederland wordt uitgegeven aan zonnestroom vergroot de Nederlandse economie met 40ct. Indien op termijn 4000 MW p per jaar wordt geïnstalleerd, brengt dit een directe economische activiteit in Nederland van minimaal miljoen euro per jaar. De werkgelegenheid die hierbij hoort, behelst ruim arbeidsplaatsen. Component Systeemkosten Toegevoegde waarde in Nederland Installatie en uitvoering 25% 90% Omvormer 15% 0-20% PV Modules 40% 0-10% Balance of System (BOS) 20% 50-70% Tabel 1 Opbouw van systeemkosten en toegevoegde waarde in Nederland. 5 DUURZAAM MOTIEF OVERHEID Nederland heeft zich gecommitteerd aan het Europese doel om in % van de energie op te wekken middels duurzame bronnen. Uit recente cijfers blijkt dat Nederland fors achterloopt op deze doelstelling 2. De doelstelling van het Nationaal Actieplan Zonnestroom draagt voor een tiende deel bij aan de afgesproken 16% duurzame energie in Tegelijkertijd kan het plan een forse bijdrage leveren aan de reductie van CO 2 uitstoot. Uitgaande van een CO 2 uitstoot van 0.43 kg/kwh 3, komt de totale reductie van 4 gigawatt zonnestroom op ruim 2 miljoen ton CO 2 per jaar. De maatschappelijke kosten die bespaard worden door de reductie deze hoeveelheid CO 2 bedragen 200 miljoen euro per jaar 4. Daarnaast is zonne-energie de goedkoopste manier om de doelstelling te halen omdat de prijsdaling van zonne-energiesystemen zich nog zal doorzetten tot Hierbij is de doelstelling van het Nationaal Actieplan Zonnestroom (4 000 MW p in 2020) een noodzakelijke springplank voor zonne-energie op grote schaal, waarbij gedacht moet worden aan een potentieel van 100 GW p in ondanks-sterke-groei /tC per year in 2020, or roughly 100/tC per year in 2020: Estimating the Social Cost of Carbon Emissions, R. Clarkson and K. Deyes -4-
5 De focus en beleid van de overheid is op dit moment gericht op grootschalige duurzame opwekking. Dit blijkt uit sterke subsidiëring van bijvoorbeeld windparken met de SDE+ regeling. De focus op decentrale duurzame opwekking is zeer beperkt. Door deze focus te verschuiven van centrale naar decentrale duurzame opwekking zal de betrokkenheid van de bevolking sterk vergroten. Behalve een stimulans voor de locale economie zal een focus op zonnestroom dan ook leiden tot een verhoging van de bewustwording van de burger over energiegebruik. De mogelijkheden in duurzame energie opwekking en energiebesparing zullen een groot draagvlak krijgen. 6 CONCLUSIE Zonne-energie wordt toegankelijk voor iedereen, huurder of eigenaar, rijk of arm, in de stad of op het platteland. Deze gelijkheid houdt in dat iedereen de mogelijkheid krijgt om zijn/haar ecologische voetafdruk te verkleinen en een bijdrage te leveren aan de duurzaamheid van onze samenleving. Daarnaast is iedereen gelijk in het verwerven van een zekere mate van onafhankelijkheid in het voorzien van zijn/haar energievraag. Deze waarden, gelijkheid, duurzaamheid en onafhankelijkheid, worden bereikt op eigen kracht, zonder subsidies. Daarnaast is het effect op de staatskas gering, de gemiste inkomsten uit energiebelasting worden gecompenseerd door toename van BTW inkomsten, belastingopbrengsten door toename van de economische activiteit en toename van de werkgelegenheid. Ook worden de sociale kosten van uitstoot van CO 2 uit conventionele opwekkers vermeden. Daarom is het zowel zeer wenselijk als onvermijdelijk dat Nederland afstevent op een groot aandeel van zonne-energie in de energiemix, met een totaal plaatsingspotentieel van 100 GW p in 2050, een stabiele jaarlijkse markt van 4000 MW p met ongeveer arbeidsplaatsen gelieerd aan de Nederlandse installatiemarkt en tot wel voltijdsbanen voor de gehele zonne-energiesector in Dit visiedocument is een publicatie vanuit het Nationaal Actieplan Zonnestroom, gesteund door Alliander, DNV KEMA, ECN, Fudura onderdeel van Enexis, Mastervolt, Sun Projects, VDH Solar en Wepro Special Projects. -5-
Ontwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieGrootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West
Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012
Nadere informatieStimulering lokale hernieuwbare energie productie vanaf 2020
Stimulering lokale hernieuwbare energie productie vanaf 2020 Jon Eikelenstam Programmadirectie Energieuitdagingen 2020 Ministerie van Economische Zaken Agenda 1. Bevindingen uit evaluatie van salderingsregeling
Nadere informatieWaarom zonnestroom? 21 maart 2013 1
Waarom zonnestroom? De zon is ruim voorradig. Je eigen stroom duurzaam zelf opwekken. Verwachte levensduur panelen ca. 30 jaar. Minder afhankelijk van de grote maatschappijen Minder invloed van wat ver
Nadere informatieCPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid"
CPB doorrekening verkiezingsprogrammaʼs: Duurzaamheid" Inleiding! Wat zijn de plannen van de politieke partijen op gebied van duurzaamheid en wat betekent het voor de bouw?" Dit document zet de verschillende
Nadere informatiePrijsontwikkelingen ZonPV
Geosciences Copernicus Institute of Sustainable Development Energy & Resources Prijsontwikkelingen ZonPV Wilfried van Sark Universiteit Utrecht Stichting Monitoring Zonnestroom Solar Solutions Haarlemmermeer
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieZonne-energie. Zonnepanelen & zonnecollectoren
Zonne-energie Zonnepanelen & zonnecollectoren ZONNE-ENERGIE Maak gebruik van de zon! Door zelf energie op te wekken middels zonnepanelen en/of zonneboilersystemen kan uw organisatie veel besparen op de
Nadere informatieDuurzame dienstverlening Rekenen aan rendement
Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer
Nadere informatieDNV KEMA SERVING THE ENERGY INDUSTRY Renewable Energy Services. Nationaal Actieplan Zonnestroom 2013
DNV KEMA SERVING THE ENERGY INDUSTRY Renewable Energy Services Nationaal Actieplan Zonnestroom 2013 Voltooide acties Actie 1 > Aansluting met netwerk Landelijk was de aanmelding van en de aansluiting tussen
Nadere informatieNationaal Actieplan Zonnestroom
Nationaal Actieplan Zonnestroom De weg naar 4000 MWp zonnestroom Met bijna 100 MWp aan geïnstalleerd fotovoltaïsch (PV) vermogen in 2011 blijft Nederland achter bij andere Europese landen. Een van de oorzaken
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatiewhitepaper zakelijke zonnepanelen
whitepaper zakelijke zonnepanelen zonnepanelen zakelijk de zon onze meest krachtige natuurlijke energiebron De zon straalt in 45 minuten voldoende energie op de aarde om te voorzien in de totale energiebehoefte
Nadere informatieENERGIE IN EIGEN HAND
Zonne-energie voor bedrijven? ENERGIE IN EIGEN HAND De Stichting Beheer Bedrijvenpark Merm, heeft een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor bedrijven om d.m.v. aanbrengen van zonnepanelen op het
Nadere informatieZonne-energie voor ondernemers. Een zonnige en zuinige toekomst?
Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Sjoerd Bootsma LTO Noord Advies Zonne-energie Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling elektriciteitsprijs Aandeel groene stroom
Nadere informatieFiscale zakelijke regelingen & subsidies
Fiscale zakelijke regelingen & subsidies 6 fiscale regelingen en subsidies voor bedrijven om te besparen op zonnepanelen. Het zelf opwekken van stroom door bedrijven via zonnepanelen is hot. Dat heeft
Nadere informatieZon en salderen. De regels en de kansen. Job Swens
Zon en salderen De regels en de kansen. Job Swens Inhoud Kosten van elektriciteit Wetgeving Hoe werkt Salderen Keuzes Zonnestroom voor sportparken Limeira, 2012-08-03 Kosten van net-stroom prijscomponent
Nadere informatieZonne-energie voor ondernemers
Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling
Nadere informatieMogelijkheden collectieven
Mogelijkheden collectieven Welke mogelijkheden zijn er 23 januari 2914 Roelof Dijkstra Sectorstrategie Inhoud Over Enexis Trias Energetica Standaard situatie Zon-PV op eigen woning Collectieve opwek Waarom
Nadere informatieZonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam. ProjectManagement Bureau Joost de Valk
Zonnestroomprojecten Gemeente Amsterdam ProjectManagement Bureau Joost de Valk Noodzaak en ambitie Klimaatbeleid Amsterdam: forse CO 2 reductie 40% in 2025 en klimaatneutraal bouwen en gemeentegebouwen
Nadere informatieSalderen. Wat is het (en wat wordt het)? Roland de Vlam
Salderen Wat is het (en wat wordt het)? Roland de Vlam Salderen Wat was het (en wat wordt het)? Roland de Vlam Wat is salderen? Teruglevering aansluiting Verbruik Installatie afnemer Verplichting leverancier
Nadere informatieMogelijkheden voor energie coöperaties. Jeroen Leclercq jeroen.leclercq@wijkenergie.coop 06-53544195
Mogelijkheden voor energie coöperaties Jeroen Leclercq jeroen.leclercq@wijkenergie.coop 06-53544195 Inhoud Samen sterker Belang van gezamenlijke projecten Variant 1: alles achter de meter Variant 2: korting
Nadere informatieLijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013
Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten
Nadere informatieLijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?
Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 3 januari 2017 Betreft Evaluatie salderingsregeling
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieZonnestroom: prepare(d) for impact
Zonnestroom: prepare(d) for impact Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy, Universiteit van Amsterdam en European Photovoltaic Technology Platform Duurzame Vecht Breukelen 21 maart 2013 www.ecn.nl
Nadere informatieWij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen
Wij maken uw energieambities waar! Verduurzaming middels zonnepanelen 1 2 missie en doel Onze missie: Klanten ontzorgen en leveren van energiebesparing Ons doel: Kostenverlaging Comfort verbetering Waardestijging
Nadere informatieEnergieopslag in accu s
Energieopslag in accu s Rapportage over de huidige stand van zaken 1 Energieopslag; een belangrijke stap in de energietransitie 1.1 Houdbaar duurzaam! Nu er meer en meer elektriciteit groen wordt opgewekt,
Nadere informatieDe salderingsregeling
De salderingsregeling Wat kost dat de overheid? Is dat houdbaar en nodig? Marc Londo ECN unit Policy Studies Amsterdam 27 mei 2014 www.ecn.nl Boodschappen 1. Saldering wordt een voor de overheid oncomfortabele
Nadere informatieDuurzame accommodaties. Jaap Veld
Duurzame accommodaties Jaap Veld Zelziuz Zelziuz Advies Zon Thuis Zon Bedrijf Zon Agri Zon Thuis voor huurders Zonnestroom van Wp naar kwh Vermogen zonnestroominstallatie gespecificeerd in Watt peak (Wp)
Nadere informatieNationaal Actieplan Zonnestroom 2012
Nationaal Actieplan Zonnestroom 2012 Zonnestroom markt en productie aan verandering onderhevig 2011: Geïnstalleerd in België : 974 MWp Geïnstalleerd in Duitsland : 7,485 MWp (EPIA, May 2012) Bijna stroomuitval
Nadere informatieBusinesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op?
Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op? Door: Ronald Franken en Maarten Corpeleijn (r.franken@atrive.nl / m.corpeleijn@atrive.nl) 3 september 2013 Ten geleide Met het nieuwe energie-akkoord
Nadere informatieWe leven in een dynamische tijd, waarin nieuwe technologieën. systeem geen bewegende delen. Hierdoor schatten we de
We leven in een dynamische tijd, waarin nieuwe technologieën worden ontwikkeld om de toenemende vraag naar energie te kunnen beantwoorden. Duurzaam opgewekte energie wel te verstaan. Niet alleen energieleveranciers
Nadere informatieEemstroom ZonneBerg - Licht op het dak
Eemstroom ZonneBerg - Licht op het dak Globaal denken, lokaal handelen Zonlicht voorziet de aarde van enorm veel energie: duurzame energie. De hoeveelheid zoninstraling en de daaruit te halen energie is
Nadere informatieZonnepanelen voor bedrijven in Coevorden. Exploitatieplan
Zonnepanelen voor bedrijven in Coevorden Versie 0.1 concept Exploitatieplan Datum 17 december 2013 Auteur Bert Strijker / Jankees Klapwijk Dit exploitatieplan beschrijft hoe Parkmanagement Coevorden het
Nadere informatieHaalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016
PV Haalt Vlaanderen de doelstellingen? Stefan Dewallef PV-platform ODE-Vlaanderen December 2016 Technische stand van zaken Kostprijzen Marktevoluties Volumes - Vlaanderen Content Soltech 2 Technische stand
Nadere informatieZonne-energie natuurlijk De visie van Holland Solar op. Duits Nederlands zonne-energie forum KvK Midden Nederland, Utrecht 16-03-2010
Zonne-energie natuurlijk De visie van Holland Solar op zonnestroom Duits Nederlands zonne-energie forum KvK Midden Nederland, Utrecht 16-03-2010 Inhoud Over Holland Solar 25 jaar zonnestroom Huidige stand
Nadere informatieAgenda. Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI. Vragen?
Zon op kerk Johan van Drie Bram Faber 16 februari 2015 Agenda Inleiding Wat is de terugverdientijd? Hoe zit het met de BTW? Energiebelasting en salderen Bedrijf zoekt buur Schenken en ANBI Vragen? Zon
Nadere informatieHarderwijk in de zon
Harderwijk in de zon Informatieavond zonne-energie Veluwe Duurzaam samen met Gemeente Harderwijk 17 juni 2014 ir. A.D. Hekstra Handicom Solar solar@handicom.nl 0341-412629 Vanavond Zonnestraling -> warmte
Nadere informatieZON PRIVE ZONNIG VOORDEEL. Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht
ZONNIG VOORDEEL ZON PRIVE 2013 Informatiebrochure over de zonnepanelenactie exclusief voor medewerkers van gemeente Utrecht De actie loopt tot en met 30 september 2013 2 Zon-Privé Utrecht Schoon, Slim
Nadere informatieHernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA
Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Verplicht aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw Vanaf 1 januari 2014 moet elke nieuwe woning, kantoor
Nadere informatieLoyens en Loeff seminar
Loyens en Loeff seminar Stientje van Veldhoven D66 woordvoerder energie en klimaat De politiek van salderen Een sterk merk? Bekijk decentrale opwekking / salderen vanuit een politieke bril: Decentraal
Nadere informatieConcept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis. Niels Joormann - 0819811 - CMD2a
Concept Development Opdracht 1B Battle of Concepts Enexis Niels Joormann - 0819811 - CMD2a Inhoudsopgave Debriefing 03 Onderzoek 03 Omgevingsanalyse 04 Concept: Opgewekt! 05 Business Model Canvas 11 Pitch-presentatie
Nadere informatieStroom van andermans dak. Voorlichtingsbijeenkomst 24 oktober 2018 Auditorium Rabobank te Sittard Gert Kempen
Stroom van andermans dak Voorlichtingsbijeenkomst 24 oktober 2018 Auditorium Rabobank te Sittard Gert Kempen Welke regelingen voor PV panelen zijn er? 1. Salderingsregeling Kleinverbruikers Eigen verbruik
Nadere informatieDuurzame Energie in Utrecht
Duurzame Energie in Utrecht The future is now Dr. Wilfried van Sark Groep Natuurwetenschap en Samenleving Universiteit Utrecht Beat the Heat NOW!, 12 december 2009 inhoud Klimaatprobleem Waarom de zon
Nadere informatieZonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht!
Zonnepanelen: vergeet CO 2, het gaat om koopkracht! ir. drs. Mark Workum Presentatie VNO-NCW 28-8-2012 Deze presentatie bevat drie onderwerpen Zonnepanelen zijn een goede investering (zeker voor particulieren)
Nadere informatieVerkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking
Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones
Nadere informatieInsights Energiebranche
Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is
Nadere informatieMaak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo
Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen
Nadere informatieRev maart 2018
Rev. 05 22 maart 2018 Doel van vanavond: Informeren zonnepark Lutten Levert Aftrap ledenwerving Algemeen: Presentatie wordt geplaatst op www.luttenleeft.nl Stel gerust vragen tijdens de presentatie Achtergrond
Nadere informatie1.1/2.1 De zonne-energieinstallaties dragen bij aan het halen van de doelstellingen uit de Klimaatvisie Kempengemeenten.
Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 25 oktober 2011 Registratienummer: 2011/66 Agendapunt nummer: 7 Onderwerp Besparing met zonne-energie Inleiding/aanleiding
Nadere informatieVisie op Windenergie en solar Update 2014
Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren
Nadere informatieEnexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015
Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit
Nadere informatieInventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter
Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Activiteit Toelichting Categorie Doelgroep In samenwerking met Initiatief geplaatst onder Financiering activiteit Zelf Energie
Nadere informatieINITIATIEFVOORSTEL CONFORM ARTIKEL 4:2 REGLEMENT VAN ORDE
INITIATIEFVOORSTEL CONFORM ARTIKEL 4:2 REGLEMENT VAN ORDE 1. Rol van de gemeente bij het opzetten en ondersteunen van lokale duurzame energie initiatieven. 2. Onderzoek naar de mogelijkheden plaatsing
Nadere informatieIs flexibiliteit het nieuwe goud?
Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen
Nadere informatieZonne-energie op kleine daken
Zonne-energie op kleine daken Inhoud De energietransitie Energieneutraal De Glind Inventarisatie Glindse daken Mogelijkheden Kleine daken Vervolg Vragen De energietransitie Gebruik van fossiele brandstoffen
Nadere informatie(Stoute) Saldering Zonnepanelen veroveren Nederland: BRAAFschiks en STOUTschiks! Rogier Coenraads en Anne Stijkel Evenement HIER Opgewekt
(Stoute) Saldering Zonnepanelen veroveren Nederland: BRAAFschiks en STOUTschiks! Rogier Coenraads en Anne Stijkel Evenement HIER Opgewekt Amersfoort, 15 november 2012 BRAAF Direct verbruik De waarde van
Nadere informatieNefit Zonnestroom. N e f i t h o u d t N e d e r l a n d w a r m. CentroSolar PV-systemen
Nefit Zonnestroom N e f i t h o u d t N e d e r l a n d w a r m CentroSolar PV-systemen Een stroom gratis zonne- Elektriciteit van eigen huis De zon is de meest duurzame energiebron. In Nederland levert
Nadere informatieZonnestroom in Enspijk
Zonnestroom in Enspijk Waarom zonnestroom? Wat is zonnestroom? Wat levert zonnestroom op? Hoe begin ik er aan? De zon straalt in 1 uur evenveel energie op aarde als het jaarlijkse wereldwijde energieverbruik
Nadere informatie19.45 uur Welkom, dhr. F. Witjes, wethouder Milieuzorg gemeente Overbetuwe
Programma 19.45 uur Welkom, dhr. F. Witjes, wethouder Milieuzorg gemeente 20.00 uur Plan voor collectieve aanschaf, dhr. H. Bruggeman, Zonnecollectief 20.30 uur Techniek en randvoorwaarden voor plaatsing
Nadere informatieing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012
Zonnige kansen voor ondernemers in Rheden ing. Jolanda Tetteroo 16 april 2012 Hoe werkt een zonnepaneel? 2 Wat gebeurt er met opgewekte stroom? Deel van de opgewekte stroom wordt direct verbruikt (zelflevering).
Nadere informatieBewonersavond Zonnecentrale NH Kerk
Bewonersavond Zonnecentrale NH Kerk 20 Juni 2013 That's one small step for a man, one giant leap for mankind." Inhoud 1. Intro 2. Uw stroomprijs 3. Kabinetsbeleid & effect 4. Het project 5. De organisatie
Nadere informatieZONNIG HELMOND Hoe verduurzamen de ondernemers in de regio Helmond gezamenlijk?
ZONNIG HELMOND Hoe verduurzamen de ondernemers in de regio Helmond gezamenlijk? Stand van zaken Nederland Nederland staat nagenoeg op de laatste plaats in EU met een duurzame opwekking van circa 5% (2014
Nadere informatieVragen en antwoorden zonnepanelen
Vragen en antwoorden zonnepanelen Aanbod Hoe doe ik mee? 1. U vult het aanvraagformulier in. 2. 365zon neemt contact met u op voor het maken van een afspraak. 3. De installateur van 365zon bezoekt uw woning
Nadere informatieHet college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om:
STATENBRIEF Onderwerp: Stimuleren zonne-energie op daken van scholen, (sport)verenigingen en bedrijven Doel van deze brief: Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten
Nadere informatieVAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT
VAN ONRENDABELE GROND NAAR DUURZAAM RENDEMENT De overheid wil duurzame energie stimu leren en innovatie van duurzame energietechnieken bevor deren: meer duurzame energie in de toekomst. Doel is 16% duur
Nadere informatieNotitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug
Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug
Nadere informatieEvaluatie Subsidieregeling zonnepanelen
Evaluatie Subsidieregeling zonnepanelen 2011-2013 Opsteller: Jasper Schilling, DSB Den Haag heeft de ambitie om in 2040 een klimaatneutrale stad te zijn. Om dit te bereiken dient de energievoorziening
Nadere informatieZonne-energie installatie. Project SubsidieZon SDE RONDE 2
Zonne-energie installatie Project SubsidieZon SDE 2017 - RONDE 2 Basisgegevens Project SubsidieZon SDE 2017 - RONDE 2 Rechtsvorm K.I.A. aftrek Aantal vrije m2 beschikbaar punt/schuin dak Aantal vrije m2
Nadere informatie... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid
Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!
Nadere informatieGroen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.
Nadere informatieWelkom. Stefan Korthout. Stichting Waalwijk CO2 Vrij 29/11/2016
Welkom Stefan Korthout Opening Aad van Lopik Voorzitter Stichting Waalwijk CO2 vrij Doelstellingen Voorloper Bewustwording Samenwerking Kennis bundelen Klimaatdoelstellingen van de gemeente Waalwijk Jan
Nadere informatieOnderwerp: Verstrekken krediet voor het aanschaffen van zonnepanelen
Raadsvergadering, 10 december 2013 Voorstel aan de Raad Nr.: 20131210 8 RV Agendapunt: 8 Datum: 19 november 2013 Onderwerp: Verstrekken krediet voor het aanschaffen van zonnepanelen Onderdeel raadsprogramma:
Nadere informatieZonnestroom Achter de Hoven. 15 oktober, Achter de Hoven Jadranka Cace, aanjager zonnestroom
Zonnestroom Achter de Hoven 15 oktober, Achter de Hoven Jadranka Cace, aanjager zonnestroom Zonnestroom systeem: Zonnepanelen Draagconstructie Omvormer Kabels en leidingen Beveiliging Meting J. Cace, 26
Nadere informatieALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020. Uw Specialist in Zonnepaneelsystemen.NL
ALGEMENE INFORMATIE SALDEREN SOLAR2020 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief,
Nadere informatie2 Producenten grijze stroom laten betalen voor transport?
ECN Beleidsstudies ECN-BS-10-016 29 april 2010 Producenten van grijze stroom laten betalen voor transport? Notitie aan : Werkgroep Heroverweging Energie en Klimaat Kopie aan : A.W.N. van Dril Van : F.D.J.
Nadere informatieWido van Heemstra. Adviseur Agentschap NL. Saldering, de stand van zaken
Wido van Heemstra Adviseur Agentschap NL Saldering, de stand van zaken Saldering: de stand van zaken Wido van Heemstra Agentschap NL Nationaal Zonne-energiedebat Universiteit Utrecht 13 mei 2013 Overzicht
Nadere informatieIS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD?
IS ENERGIEOPSLAG HET ANTWOORD? JA! DE VOLGENDE STAP NAAR MEER ONAFHANKELIJKHEID WAAROM? 1. Eigen energie voorziening Geen impact meer van prijsstijgen en zelf in controle van je eigen elektriciteit, dag
Nadere informatieSalderingsoverzicht 18-12-2012
Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief, energiebelasting
Nadere informatieSaldering. Wido van Heemstra Agentschap NL
Saldering Wido van Heemstra Agentschap NL De wetgeving nu 2 Wat verstaan we onder salderen? In de wet wordt dit woord nergens gebruikt, dus verschillende interpretaties en misverstanden mogelijk Belangrijkste
Nadere informatieAlles over salderen en subsidies
Alles over salderen en subsidies Wido van Heemstra Agentschap NL Congres Solar Solutions Expo Haarlemmermeer 17 april 2013 Overzicht te behandelen onderwerpen 1. Salderen: -wat houdt het in, welke tariefcomponenten
Nadere informatieWorkshop: Zonne-energie op Middelbare Schooldaken. 29 maart 2018
Workshop: Zonne-energie op Middelbare Schooldaken 29 maart 2018 Agenda Over ons Mythes Van A tot Zonnepanelen Waarom niet? (Plenair) Hoe wel? (Plenair) De Schooldakrevolutie heeft een ambitieuze missie!
Nadere informatieZonnepanelen in Nederland
bezoekadres Marnixkade 1015 ZL Amsterdam 109 postadres Postbus 1001 E T moti@motivaction.nl MG 15262 F Amsterdam W +31 www.motivaction.nl (0)20 589 83 83 00 Zonnepanelen in Nederland Draagvlak en gebruik
Nadere informatieedup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017
1 edup 2016 Overzicht monitoringinstrumenten planet -onderdelen (onderdeel II) Gemeente Zuidhorn februari 2017 2 Inleiding Voor u ligt het de evaluatie van het Duurzaamheidsuitvoeringsplan 2016: het edup
Nadere informatieZonne-energie financieel
Zijtak OZ 39 7833 AN Nieuw Amsterdam Tel: 0591 532347 E mail: info@zon-panelen.nl Zonne-energie financieel Deze handleiding geeft een overzicht van het financiële plaatje van zonnestroom voor particulieren,
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatieZon, wind, water... Ontdek je eigen energie
Zon, wind, water... Ontdek je eigen energie Groen Duurzame energie komt voort uit schone en onuitputtelijke bronnen zoals de bodem, zon, wind of water. U kunt deze op kleine schaal zelf opwekken. De energie
Nadere informatieHartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE)
Hartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE) Peter Nuijten Mob: 06-22811585 E-mail: peter.nuijten@hotmail.nl 1 Concept Energie coöperatie
Nadere informatieSalderingsoverzicht 18-12-2012
Salderingsoverzicht 18-12-2012 Salderingsoverzicht Particulieren Door zelf zonne-energie op te wekken bespaart u op uw energierekening. Uw stroomtarief is opgebouwd uit een kaal leveringstarief, energiebelasting
Nadere informatieSamenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl
Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl LTO inzet duurzame energie 1. Verbetering inkomenspositie door (decentrale)energieproductie
Nadere informatieEnergie-Nederland: Deze Green Deal is een belangrijke stap voor de verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening de komende decennia
Persbericht Vereniging Energie-Nederland Den Haag, 3 oktober 2011 Energie-Nederland: Deze Green Deal is een belangrijke stap voor de verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening de komende decennia
Nadere informatieZonnestroom en windstroom Samen meer
Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,
Nadere informatieKeuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat
Australiëlaan 5 3526 AB Utrecht T: 030 693 60 00 KvK nr. 31042832 E: info@atrive.nl I: www.atrive.nl Keuze zonnepanelen op VvE of corporatieflat dr. Ronald Franken maart 2015 B l a d 1 Inhoudsopgave 1
Nadere informatieSamen voor duurzaam. Jaarverslag 2013 Eneco Holding N.V.
Samen voor duurzaam Jaarverslag 2013 Eneco Holding N.V. Strategie Trends en ontwikkelingen Ontwikkelingen in de energiemarkt De energiemarkten in Europa zijn in transitie van een centraal gestuurde energievoorziening,
Nadere informatieRVO.NL-regelingen voor zon-pv en zonthermisch:
RVO.NL-regelingen voor zon-pv en zonthermisch: SDE+, TKI en experimenten E-wet 15 april 2015 16 april 2015 Wido van Heemstra Karin Keijzer Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Wat doen wij: (RVO.nl)
Nadere informatieAntwoord van minister Kamp (Economische Zaken), mede namens de staatssecretaris van Financiën (ontvangen 7 mei 2014)
AH 1874 2014Z04158 van minister Kamp (Economische Zaken), mede namens de staatssecretaris van Financiën (ontvangen 7 mei 2014) Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2013-2014, nr. 1621 1 Is er een
Nadere informatieImpressie van stakeholdersbijeenkomst Toekomst van salderen vanaf 2020 Maandag 13 februari 2017
Impressie van stakeholdersbijeenkomst Toekomst van salderen vanaf 2020 Maandag 13 februari 2017 Algemene impressie De stakeholdersbijeenkomst Toekomst van salderen vanaf 2020 op maandag 13 februari 2017
Nadere informatie