Leefbaarheidsproject regio Brugge-Oostende RAPPORT MIDDELKERKE

Transcriptie

1 Leefbaarheidsproject regio Brugge-Oostende RAPPORT MIDDELKERKE

2

3 Inhoudstafel ALGEMENE INLEIDING LEEFBAARHEID: DE THEORIE Afbakening van het begrip Werken aan leefbaarheid stelt de lokale besturen voor een aantal uitdagingen: Wat betekent leefbaarheid in deze regio? LEEFBAARHEID: DE CIJFERS Clusteranalyse van de wijken/dorpen in de regio Cluster 1: Groeiende wijken/dorpen met een meer stedelijk profiel (2 wijken/dorpen) Cluster 2: Stagnerende wijken/dorpen met een oudere bevolking en minder jongeren (3 wijken/dorpen) Cluster 3: Groeiende wijken/dorpen met meer starters, meer jongeren en minder 60+ (4 wijken/dorpen) Cluster 4: Groeiende wijken/dorpen met veel gezinnen met kinderen (18 wijken/dorpen) Cluster 5: Stagnerende wijken/dorpen (36 wijken/dorpen) LEEFBAARHEID IN MIDDELKERKE Het gemeenterapport van Demografische foto van de gemeente Leefbaarheidsprofiel van de gemeente Wijkindeling Cijfers Wijkprofielen LEEFBAARHEID: IDEEEN en SUGGESTIES Leefbaarheid in Algemene schets Betaalbaar Wonen Woonomgeving... 43

4 3.1.4 Voorzieningen om het dorp f de wijk levend te houden Sociale cohesie De v van vergrijzing, vereenzaming en vrijwilliger Inspraak en participatie Geef de wijkagent een nieuwe fiets: de wijkwerking van de politie Werken aan leefbaarheid: ondersteuning Cijfermateriaal Cijfers op maat Monitoring leefbaarheidsgegevens Het vergelijkend wijkenonderzoek Het seniorenbehoefteonderzoek... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Dorpsontwikkeling en beeldkwaliteit Demografische veranderingen Woonzorg Wonen... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd Participatie Dorp in zicht Bewonersplatforms Goede voorbeelden Studienamiddag "Leefbaarheid is maatwerk!" Leefbaarheidscatalogus... 50

5 ALGEMENE INLEIDING Hierbij vindt u het leefbaarheidsrapport voor de regio Brugge-Oostende, met een aantal specifieke aspecten voor de gemeente. Dit rapport werd opgemaakt naar aanleiding van het leefbaarheidsproject regio Brugge-Oostende, dat uitgevoerd werd door het provinciebestuur (gebiedsgerichte werking Welzijn en Steunpunt Sociale Planning) en Howest in Het doel van dit project was samen met de 13 betrokken gemeentebesturen te kijken wat leefbaarheid betekent voor deze regio, waar de knelpunten liggen, hoe een aantal zaken kunnen aangepakt worden en waar er opportuniteiten verschijnen. Het onderzochte gebied is het hinterland van de regio Brugge-Oostende. De centrumsteden en de kustgemeenten werden niet meegenomen in het onderzoek, omdat deze een eigen problematiek kennen op het vlak van leefbaarheid en een eigen instrumentarium hebben dat de leefbaarheid meet (stadsmonitor en leefbaarheidsonderzoek kust).

6 Via het rapport willen we aan de besturen en de actoren in de regio een beeld meegeven van wat leefbaarheid is, hoe leefbaarheid zich vertaalt in de regio en wat de gegevens zijn voor de eigen wijken/dorpen. Daarnaast worden een aantal ideeën meegegeven om te werken aan leefbaarheid. We beginnen in deel 1 met een theoretische schets van het begrip leefbaarheid, een afbakening van het begrip en een situering in de regio. Deze schets werd geschreven op basis van een literatuurstudie van diverse leefbaarheidsonderzoeken en artikels over leefbaarheid. 1 In een tweede deel worden cijfergegevens aangeboden. Leefbaarheid is een verhaal van samenleven in een buurt, wijk of dorp. Daarom werd besloten om gegevens op dit wijkenniveau te verzamelen om het geheel levend te maken. Het Steunpunt Sociale Planning nam de verdeling in deelgemeenten als vertrekbasis. Deze werd voorgelegd aan de betrokken gemeentebesturen. Beernem, Damme, De Haan,, Oostkamp, Torhout en Zuienkerke beslisten om een verdere verfijning toe te passen en bijkomende wijken/dorpen af te bakenen. De betrokken gemeentebesturen en het steunpunt sociale planning spraken samen aan de hand van kaarten een verfijnde gebiedsindeling af, die in de toekomst ook kan gebruikt worden voor cijfers op het niveau van dorpen/wijken in de gemeente. 2 Om leefbaarheid in kaart te brengen, heeft het Steunpunt Sociale Planning uit de beschikbare data een aantal relevante indicatoren geselecteerd. De indicatoren werden gekozen omdat ze relevant zijn voor het begrip leefbaarheid en omdat ze kunnen een beeld geven tot op wijken/dorpenniveau. Er werd bewust een beperkte set gekozen. Zo blijft het geheel overzichtelijk, kan gemakkelijk een jaarlijkse update gedaan worden en kan er een clusteranalyse toegepast worden. (zie tabel op de volgende pagina) Er wordt per gemeente een overzicht gegeven van de verschillende indicatoren op gemeente- en op deelgemeentenniveau. De cijfers van de wijk/kern worden telkens afgezet tegen het gemiddelde van de gemeente, zodat men kan zien hoe de deelgemeente zich verhoudt ten opzichte van de gemeente. De indicatoren werden geclusterd, zodat we verschillende types van wijken/dorpen kunnen onderscheiden in de regio. Met deze clusteranalyse worden de wijken/dorpen ingedeeld zodat er subcategorieën ontstaan waarbij de verschillen op al deze kenmerken zo klein mogelijk zijn. 1 De Roo, Niek & Frans Thissen, Leefbaarheidsonderzoek in de plattelandskernen van de Westhoek, eindrapport, Bracke Piet & Meire Mieke, Leefbaarheidsonderzoek voor de Kust, Linseele Wouter & Thissen Frans, Leefbaarheid op het Vlaamse platteland vanuit het perspectief van jonge bewoners, verslag van een onderzoek in de dorpen tussen Leie en Schelde, Oorspronkelijk werden 49 kernen afgebakend. In samenspraak met de besturen werd de verdeling in kernen in sommige gemeenten herzien, waardoor de tot 63 kernen/wijken kwamen. Ondertussen hebben de gesprekken ivm leefbaarheid en de bijbehorende cijfers besturen aan het denken gezet. Na het onderzoek hebben Gistel, Ichtegem, Knokke-Heist en Oudenburg ook al een aangepaste gebiedsafbakening gevraagd. 6

7 Omschrijving Aantal inwoners 2009 Aantal huishoudens 2009 Evolutie bevolking (indexcijfer) Evolutie huishoudens (indexcijfer) Gemiddelde gezinsgrootte 2009 Aandeel bevolking jonger dan 18 jaar 2009 Aandeel bevolking ouder dan 60 jaar 2009 Interne vergrijzing 2009 (80+/60+) (berekend op bevolking niet in een residentiële setting) Woonstabiliteit 2009 (aandeel inwoners dat op 1/1/2009 op zelfde adres woont als op 1/1/2008) Aandeel verhuis binnen de eigen gemeente Evolutie starters op de huisvestingsmarkt (20-34 jaar) (indexcijfer) Aantal woongelegenheden per hectare 2008 (bewoonde oppervlakte) Aandeel woningen gebouwd vanaf 2000 (tov woongelegenheden 2008) Aandeel kinderen dat in eigen gemeente naar lagere school gaat ( ) Aantal werkzoekenden 2009 Aandeel laaggeschoold en langdurig werkzoekenden 2009 Aandeel werkzoekend gezinshoofd van gezin met kinderen 2009 Aandeel werkzoekend gezinshoofd van eenoudergezin 2009 Migratiesaldo 2007 Immigratie 2008 Bron Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Rijksregister Kadaster Kadaster Departement Onderwijs VDAB VDAB VDAB VDAB ADSEI Rijksregister 7

8 Het derde deel van dit rapport kijkt naar de toekomst en geeft een aantal ideeën en aanbevelingen mee om aan leefbaarheid te werken. Eerst worden enkele aanbevelingen op een rij gezet ivm wonen, woonomgeving, voorzieningen, vergrijzing, participatie, sociale cohesie en de wijkagent. Dit zijn de thema s die het meest uit de gesprekken kwamen. Daarna geven we u een overzicht van de diverse instrumenten en projecten waarop u als lokaal bestuur beroep kunt doen om aan de leefbaarheid in uw gemeente te werken. 8

9 1 LEEFBAARHEID: DE THEORIE 1.1 Afbakening van het begrip Leefbaarheid is de waardering, of het gebrek aan waardering, van het individu voor zijn of haar leefomgeving. (Van de Valk en Musterd, 1998) Dit omvat o.a. 6 thema s waar het lokaal bestuur enige impact op heeft - Wonen (de eigen woonplek) en woonomgeving (de buurt) - Samenleven, sociale cohesie - Voorzieningen (commercieel en openbaar) - Mobiliteit en verkeersveiligheid, veiligheid - Participatie en inspraak Leefbaarheid heeft alles te maken met de relatie tussen bewoners en hun omgeving. Het gaat om de beoordeling die de bewoner heeft over zijn omgeving en de uitrusting van zijn omgeving, niet over de uitrusting zelf. Leefbaarheid is dus geen objectief gegeven, maar is een samenraapsel van feiten en meningen van bewoners. Bovendien heeft leefbaarheid betrekking op collectiviteiten, op de bewoners als sociale groep. Maar die sociale groep is tegelijk zeer divers. We moeten rekening houden met zowel de succesvolle als de meer kwetsbare bewonersgroepen. Wat we onder leefbaarheid verstaan, hangt af van de bril waarmee we kijken. Voor de uitbater van de buurtwinkel bijvoorbeeld zal een leefbare buurt vooral te maken hebben met de economische realiteit van een renderende afzetmarkt. De welzijnswerker zal vermoedelijk eerder aandacht besteden aan de fysische en psychische leefkwaliteit van de bewoners, terwijl de politie de afwezigheid van criminaliteit en onveiligheidsgevoelens als prioritair zal beschouwen. Tenslotte is de meest voor de hand liggende invalshoek uiteraard die van de bewoners zélf. Wat vinden dié van de kwaliteit van de woningen, groenvoorzieningen, spelvoorzieningen, (verkeers-)veiligheid, sociale contacten, enz.? Ook hier moeten we vaststellen dat de leefbaarheid voor de burger niet bestaat, maar dat de beleving van een situatie op een bepaald moment van individu tot individu kan (of beter: zal) verschillen. Dit maakt spreken over leefbaarheid niet makkelijk, maar wel boeiend! Leefbaarheid in het landelijk gebied kan worden bekeken vanuit twee perspectieven, die van het autonome dorp en de oude dorpsbinding enerzijds en die van het woondorp anderzijds. In zo n autonoom dorp bracht je bij wijze van spreken je hele leven door. Je werd er geboren, liep er school, vond er werk, trouwde er en kreeg er kinderen en uiteindelijk werd je er ook begraven. Ook alle voorzieningen waren in het dorp aanwezig. Jongeren waren dan ook niet geneigd de vleugels uit te slaan en naar andere dorpen of regio s te gaan wonen. Maar dergelijke zelfvoorzienende dorpen zijn er niet meer en worden ook niet meer gevraagd door de bevolking, tenzij bij een beperkte groep. In de plaats kwamen woondorpen. Dit zijn dorpen waar mensen komen wonen en slapen. Mensen kiezen om hier te komen wonen omwille van de woningen en de kwaliteit van de woonomgeving. De bewoner van het woondorp heeft veel minder instrumentele bindingen met zijn dorp. Hij/zij werkt elders, zoekt zijn ontspanning op de best geschikte plaats, doet zijn boodschappen in de best gelegen supermarkt Toch merken we nog een zekere emotionele binding met het eigen dorp, een zekere dorpsfierheid. 9

10 De huidige trends leiden tot een paradox van schaalvergroting- en verkleining: mensen zijn mobieler, laten zich niet meer leiden door afstanden: men gaat winkelen, werken, ontspannen, wonen daar waar men het goed vindt en een meerwaarde ziet, afstand speelt veel minder een rol. We spreken van regionale markten en schaalvergroting. Anderzijds is er sprake van een schaalverkleining omdat de individuele woning en de directe woonomgeving een belangrijker waarde krijgen. Een leefbaarheidsbeleid is een complex gegeven dat op verschillende niveaus moet worden gevoerd: - Op het individuele niveau: gericht op de bewoners en de verschillende (groepen van ) mensen die in de kern wonen bv. op vlak van voorzieningen moet er vooral aandacht zijn voor de vervoersafhankelijke bewoners. - Op dorpsniveau: gericht op het dorp, de fysieke kenmerken van het dorp, de kwaliteit van de woningen en de woonomgeving. - Op het streekniveau: de streek is een flexibel gegeven, het is de regio rond de woonplaats waar mensen gaan winkelen, sporten en ontspannen, werken en een nieuwe woning zoeken. 1.2 Werken aan leefbaarheid stelt de lokale besturen voor een aantal uitdagingen Een sociale/demografische mix is essentieel voor het goed samenleven en de leefbaarheid, dat staat buiten kijf. Alle besturen streven dan ook naar een ideale sociale mix in hun gemeente met veel eigendomswoningen en veel jonge gezinnen in een nieuwe verkaveling. Wat is de ideale mix, moet deze gerealiseerd worden op wijken/dorpen- of op gemeenteniveau? Het regionale verdelingsvraagstuk en het omgaan met groei en krimp: een aantal dorpen kent een daling van de bevolking, vergrijzing. Besturen zien vaak maar één oplossing om de terugloop te stoppen: woningen bijbouwen en proberen jongeren aan te trekken. Is dit de oplossing? Moeten we zaken niet op een grotere schaal bekijken en vb. durven een regionale woonbehoeftenstudie of een regionaal woonplan maken? Moeten we blijven streven naar een dorp als zelfstandige samenlevingsentiteit of gaan we naar verschillende woonmilieus die elkaar dan aanvullen? Uiteenlopende referentiekaders en de verschuivende positie van de overheid: de besturen van de gemeenten komen tussen twee schalen te zitten: o Het lokale niveau wordt belangrijker en is de directe link tussen het bestuur en haar bevolking. Hierdoor wordt het gemeentelijk bestuur op een bepaald moment een permanente evenwichtsoefening tussen en een optelsom van lokaal geïnspireerde realisaties. o Anderzijds wordt voor een aantal (gemeenschaps)voorzieningen regionaal gekeken en speelt werkgelegenheid op streekniveau een rol. Woning en woonomgeving als essentiële elementen: bewoners geven aan dat het concept van het autonome dorp, waar je woont, leeft, werkt, geen werkelijkheid meer is. Woning en woonomgeving zijn de belangrijkste elementen die leiden tot een woonkeuze. De woonomgeving wordt bepaald door: o De aantrekkelijkheid van de gebouwde omgeving en het omringende landschap, de cultuurhistorische kenmerken van de bebouwde omgeving, ruimte, de mogelijkheid om gestalte te geven aan een rurale idylle. o Overlast: rust, wegen, milieuoverlast van bedrijven o Verkeers(on)veiligheid, vooral voor voetgangers en fietsers 10

11 De aanwezigheid van voorzieningen: er is geen samenhang meer tussen de ontwikkeling van het aantal voorzieningen in een dorp, de ontwikkeling van het aantal inwoners en de leefbaarheid. De toegenomen (auto)mobiliteit van de bewoners maakt het dorp als niveau te klein voor dergelijke zaken. Voorzieningen worden bekeken op regioniveau. Op die manier is de aan- of afwezigheid van een voorziening niet meer het probleem van het ganse dorp, maar wel van een bepaalde groep individuele bewoners: de vervoersafhankelijken, die geen vervoersmiddel hebben om zich een aantal kilometers te verplaatsen om hun boodschappen te doen. De groeiende gemeenschapsinitiatieven worden oorzaak en gevolg van de lokale leefbaarheid. Enerzijds vindt men een dorp leefbaar omdat er een aantal gemeenschapsvoorzieningen zijn bv. een dorpshuis. Anderzijds komen er gemeenschapsvoorzieningen omdat mensen graag in een dorp wonen, er een dorpstrots/dorpsbinding komt en men aan het dorp werkt. Sociaal woonklimaat en sociale cohesie: een goed sociaal woonklimaat en het samenleven in een kern zijn essentiële elementen voor de leefbaarheid van een wijk. In wijken/dorpen waar de sociale cohesie goed is, zal men ook de leefbaarheid positiever beoordelen. 1.3 Wat betekent leefbaarheid in deze regio? In een eerste interview met de lokale besturen werd gepolst naar hun beleving van leefbaarheid. Wat betekent leefbaarheid voor hen en welke problemen/knelpunten ervaren zij? Er zijn geen grote leefbaarheidsproblemen in de regio: het onderzochte gebied is een suburbane regio waar, zeker in vergelijking met de grootsteden, geen noemenswaardige problemen zijn. Uiteraard zijn er vaak aandachtspunten of evoluties die in de (nabije) toekomst tot belangrijke leefbaarheidsvraagstukken kunnen leiden, bijvoorbeeld de gevolgen van de vergrijzing, het verder afkalven van het voorzieningenaanbod in de gemeenten, de slechte bereikbaarheid van één en ander. De lokale ambtenaar is een duizendpoot (m/v): de meerderheid van de 13 gemeenten is relatief klein (tussen en inwoners) en heeft navenant ook een beperkt ambtenarenkorps. Waar grote steden vaak ambtenaren hebben die zich kunnen specialiseren in 1 of enkele beleidsdomeinen, moeten ambtenaren van kleinere lokale besturen zich diverse beleidsthema s eigen maken. Daarnaast horen we vaak de verzuchting dat lokale besturen de laatste jaren meer en meer worden overstelpt met taken, opdrachten en reglementering vanwege de hogere overheden. Dit laat weinig ruimte over voor bijkomende (eigen) initiatieven en thematische verdieping van bestaande initiatieven. Aan wonen wordt (al) gewerkt: wonen is een belangrijk thema in het beleid van de lokale besturen. In de voorbije jaren zijn al heel wat initiatieven opgezet. Er werden een aantal (intergemeentelijke) sociale verhuurkantoren opgericht en er zijn momenteel drie intergemeentelijke woondiensten (voor tien gemeenten). Daarnaast ondersteunen de Provincie en het Agentschap Wonen-Vlaanderen actief de besturen. Er is hier nog heel wat werk aan de winkel, wonen blijft een essentieel onderdeel van de leefbaarheid in onze wijken/dorpen. 11

12 Gemeentelijke voorzieningen: centraliseren of decentraliseren? Het valt op dat zo goed als elke gemeente in de regio een keuze maakt tussen het decentraal aanbieden van gemeentelijke voorzieningen (= gelijk(w)aardig aanbod in alle kernen of minstens toch basisaanbod in kernen buiten de centrumkern) of het centraliseren van het voorzieningenaanbod in de centrumkern. Uiteraard spelen hier geografische en historische elementen een (vaak bepalende) rol, maar toch is dit ook en vooral een beleidskeuze. De ene keuze is daarbij niet béter dan de andere. Beide hebben voor- en nadelen. Centraliseren vergt minder investeren in locatie(s) en personeel, maar veronderstelt een basismobiliteit die elke inwoner in staat stelt om de centrale voorzieningen vlot te bereiken. Decentraliseren brengt de dienstverlening dichter bij de burger, maar leidt tot een versnippering van de middelen en een kostenverhoging. Het is belangrijk dat een lokaal bestuur een consequente keuze maakt en oplossingen zoekt voor de nadelen van de gemaakte keuze. Het hoeft ook niet altijd een zwart-witverhaal te zijn. Zo wordt er bijvoorbeeld in de Westhoek geëxperimenteerd met mobiele ambtenaren die met bescheiden middelen de basisdienstverlening tot bij de verafgelegen burger brengen. De V van Vergrijzing, Vereenzaming, Vrijwilliger: de vergrijzing neemt ook in onze regio toe en zal belangrijke gevolgen hebben voor het lokale beleid in de komende decennia. Maar voldoende rusthuisbedden en andere aangepaste woonvoorzieningen uitbouwen voor senioren zijn niet langer de enige aandachtspunten. Veel senioren kiezen er bewust voor om zo lang mogelijk in hun eigen woning te blijven wonen, wat het beleid voor nieuwe uitdagingen stelt. Verspreide bewoning, het opduiken van fysieke problemen die de mobiliteit van mensen beperken en een afkalving van de mantelzorg zijn elementen die kunnen leiden tot sociaal isolement en verwaarlozing. Andere werkvormen in een combinatie van wonen en zorg zullen hier een oplossing moeten bieden. Zo kan er met vrijwilligers gewerkt worden, kunnen zorgnetwerken of woonzorgzones opgezet worden Het provinciebestuur maakt middelen vrij om projecten te betoelagen die experimenteren met een aanpak die wonen, zorg en welzijn voor verschillende doelgroepen combineert. De (probleem) migrant is een slaapdorper of tweede verblijver: waar leefbaarheid in de centrumsteden òòk te maken heeft met het samenleven met migrantengemeenschappen, is dit in onze regio geen thema. Het gaat in de 13 betrokken gemeenten immers over kleine aantallen mensen van allochtone origine en deze mensen slagen er over het algemeen goed in om zich te integreren in het dorps- en gemeenschapsleven. Dit onderwerp komt dan ook in geen enkel beleidsplan naar voor als een dominant aandachtspunt. De regio wordt wel gekenmerkt door de gevolgen van verdringingseffecten. Enerzijds is er de verdringing vanuit de kustgemeenten. Wie aan de kust wil wonen, vindt meestal geen aangepaste of betaalbare woning meer en zoekt de woonplek verderop in het binnenland. Nabijheid van de kust en/of werk is daarbij waarschijnlijk vaak belangrijker dan de keuze voor een specifieke woonkern. Gerichtheid op het gemeenschapsleven in de woonkern is dan ook geen prioriteit. Anderzijds is er het effect van tweede verblijvers op het gemeenschapsleven. In bepaalde woonkernen leidt dit niet enkel tot een verdringing van de autochtone bevolking door de sterk gestegen grond- en woningprijzen, maar de rust die de tweede verblijver zoekt, wordt dan vaak verstoord door agrarische activiteit of het dorpsleven (bvb. dorpsfeesten). Het is voor lokale besturen een uitdaging om de uiteenlopende wensen te verzoenen en in te passen in het gemeenschapsleven. Geef de wijkagent een nieuwe fiets en tijd om het dorp (opnieuw) te leren kennen : opvallende vaststelling bij het doornemen van de diverse beleidsplannen was de geringe aandacht voor het thema veiligheid. Dit kan uiteraard op het conto van de aparte beleidsplannen voor de politiezones worden geschreven. Maar ook uit de gesprekken bleek dat andere thema s méér aandacht vragen dan veiligheid en het veiligheidsgevoel van de inwoners. Toch werd verschillende malen stil gestaan bij de rol die de wijkagent kan/zou moeten spelen, hij of zij is immers de ogen en de oren van een lokaal beleid, kan vanuit een gezagsfunctie een bemiddelende rol spelen bij samenlevingsproblemen en is ook vaak een belangrijk aanspreekpunt voor die burger die de rechtstreekse weg naar het gemeentebestuur (nog) niet bewandelt. Dit veronderstelt echter voldoende zichtbaarheid en aanwezigheid op het terrein en dit liefst op een manier die het contact met de inwoners 12

13 bevordert. Besturen met een goede wijkpolitie erkennen de waarde ervan voor de leefbaarheid terwijl andere besturen de politiehervorming op zijn minst op dàt punt verguizen. Echte inspraak en participatie van de inwoners is niet zo evident: zo goed als elk lokaal bestuur in de regio maakt in zijn beleidsplannen melding van vormen van informatie aan en inspraak van de bevolking. Er is vooral aandacht voor gemeentelijke infobladen en websites, de oprichting en werking van diverse adviesraden (gelinkt aan doelgroepen) en het houden van hoorzittingen of informatievergaderingen, meestal bij concrete (openbare) werken. Soms volstaat dit voor een positieve betrokkenheid van de inwoners bij het beleid. Soms echter kan er méér gebeuren, maar dit wordt door de besturen als niet evident ervaren. Een andere aanpak kan nodig zijn om te vermijden dat de losliggende-trottoirtegel-voor-de-eigen-deur het belangrijkste thema wordt van de dialoog tussen burger en beleid. 13

14 2 LEEFBAARHEID: DE CIJFERS 2.1 Clusteranalyse van de wijken/dorpen in de regio De gegevens werden verzameld op dorpen-/wijkenniveau. Het Steunpunt Sociale Planning van het provinciebestuur nam de verdeling in deelgemeenten als vertrekbasis. In Beernem, Damme, De Haan,, Oostkamp, Torhout en Zuienkerke werd deze verdeling verfijnd op vraag van de gemeente. Om de leefbaarheid in kaart te brengen, heeft het Steunpunt Sociale Planning uit de beschikbare data een aantal relevante indicatoren geselecteerd. De indicatoren werden gekozen omdat ze relevant zijn voor het begrip leefbaarheid en omdat ze een beeld kunnen geven tot op wijken-/dorpenniveau. Er werd bewust een beperkte set indicatoren gekozen. Zo blijft het geheel overzichtelijk, kan gemakkelijk een jaarlijkse update gedaan worden en kan er een clusteranalyse toegepast worden. De indicatoren werden geclusterd, zodat we verschillende types van wijken/dorpen kunnen onderscheiden in de regio. Met deze clusteranalyse worden de wijken/dorpen ingedeeld zodat er subcategorieën ontstaan waarbij de onderlinge verschillen op al deze kenmerken zo klein mogelijk zijn. 14

15 2.1.1 Cluster 1: Groeiende wijken/dorpen met een meer stedelijk profiel (2 wijken/dorpen) Torhout en Westende Dorp hebben een meer stedelijk profiel. Er is een sterke groei van de bevolking en een sterke groei van het aantal huishoudens vergeleken met De gemiddelde gezinsgrootte is eerder laag. Het aandeel alleenstaanden is in beide gemeenten relatief hoog. Het aandeel jongeren ligt relatief laag, het aandeel 60-plus relatief hoog. Het aandeel gezinnen met kinderen schommelt rond de 20%. De woonstabiliteit ligt, in vergelijking met het onderzoeksgebied wat lager. deelgemeente/ wijk evolutie bevolkings index evolutie huishoudens index gemiddelde gezinsgrootte interne vergrijzing (80+/60+) zonder rusthuis starters index aandeel kind in eigen gemeente nr LO % alleen staanden aandeel 0-17 jarigen aandeel 60+ aandeel gezinnen met kinderen woon stabiliteit Torhout Centrum 110,28 116,06 2,08 23,72 108,40 85,52 43,35 13,95 33,45 19,79 86,50 Westende Dorp 109,28 117,74 2,15 15,09 91,63 78,06 30,82 14,51 36,33 19,37 89,72 15

16 2.1.2 Cluster 2: Stagnerende wijken/dorpen met een oudere bevolking en minder jongeren (3 wijken/dorpen) Het aantal huishoudens in de drie wijken/dorpen neemt minder snel toe dan in het onderzoeksgebied. Het aandeel kinderen dat in de eigen gemeente naar school gaat ligt in de drie gemeenten zeer laag. Het aandeel alleenstaanden ligt in Lekkerbek rond het gemiddelde van het onderzoeksgebied, maar Damme en Wilskerke hebben een groter aandeel. Het aandeel jongeren ligt veel lager dan in het onderzoeksgebied, het aandeel 60-plussers ligt heel wat hoger (opm. groot aandeel in Wilskerke door de aanwezigheid van een rusthuis). De woonstabiliteit ligt rond het gemiddelde van het onderzoeksgebied. deelgemeente/ wijk evolutie bevolkings index evolutie huishoudens index gemiddelde gezinsgrootte interne vergrijzing (80+/60+) zonder rusthuis starters index aandeel kind in eigen gemeente nr LO % alleen staanden aandeel 0-17 jarigen aandeel 60+ aandeel gezinnen met kinderen woon stabiliteit Damme 90,73 94,58 2,36 23,05 92,97 52,38 36,10 12,41 36,86 19,77 92,46 Wilskerke 103,80 103,70 2,43 21,88 73,91 50,00 25,00 15,18 45,55 33,93 91,62 Lekkerbek 100,00 103,28 2,14 1,96 63,64 20,00 23,81 14,81 37,78 22,22 93,33 16

17 2.1.3 Cluster 3: Groeiende wijken/dorpen met meer starters, meer jongeren en minder 60+ (4 wijken/dorpen) Deze cluster wordt gekenmerkt door een iets grotere index van interne vergrijzing, de vier wijken/dorpen liggen boven het gemiddelde van het onderzoeksgebied. De gemiddelde gezinsgrootte is relatief groot. Het aandeel starters is in 3 dorpen (Houtave, St-Pieters-Kapelle en Mannekensvere) heel sterk toegenomen in vergelijking met Het aantal starters is in Meetkerke stabiel gebleven, terwijl het aantal starters in het onderzoeksgebied afgenomen is. Het aandeel kinderen dat in de eigen gemeente lager onderwijs volgt ligt relatief laag in deze vier dorpen. Houtave, St-Pieters-Kapelle en Mannekensvere lijken nog sterker op elkaar dan Meetkerke voor volgende kenmerken: het aandeel jongeren en het aandeel 60-plussers. Het aandeel jongeren ligt hoger in deze 3 dorpen, het aandeel 60+ ligt lager. De woonstabiliteit ligt lager in Houtave, St-Pieters-Kapelle en Meetkerke dan in het onderzoeksgebied. deelgemeente/ wijk evolutie bevolkings index evolutie huishoudens index gemiddelde gezinsgrootte interne vergrijzing (80+/60+) zonder rusthuis starters index aandeel kind in eigen gemeente nr LO % alleen staanden aandeel 0-17 jarigen aandeel 60+ aandeel gezinnen met kinderen woon stabiliteit Houtave 111,72 105,30 2,82 17,53 116,47 34,62 15,72 21,65 21,65 35,22 89,06 St Pieters Kapelle 114,52 117,78 2,68 19,61 133,33 60,00 27,36 24,65 17,96 32,08 90,85 Mannekensvere 102,42 110,23 2,62 24,07 137,50 11,11 22,68 20,87 21,26 37,11 95,67 Meetkerke 104,83 108,50 2,48 18,75 100,00 21,74 22,89 18,93 27,18 28,31 82,28 17

18 2.1.4 Cluster 4: Groeiende wijken/dorpen met veel gezinnen met kinderen (18 wijken/dorpen) Onderstaande wijken/dorpen hebben een relatief sterke bevolkingstoename en huishoudentoename gemeen. Het aantal inwoners en gezinnen nemen matig tot sterk toe. De meeste wijken/dorpen hebben een groter aandeel van gezinnen met kinderen dan gemiddeld in het onderzoeksgebied. De woonstabiliteit ligt in de meeste wijken/dorpen rond het gemiddelde van het onderzoeksgebied. deelgemeente/ wijk evolutie bevolkings index evolutie huishoudens index gemiddelde gezinsgrootte interne vergrijzing (80+/60+) zonder rusthuis starters index aandeel kind in eigen gemeente nr LO % alleen staanden aandeel 0-17 jarigen aandeel 60+ aandeel gezinnen met kinderen woon stabiliteit Waardamme 110,20 111,33 2,58 15,45 86,49 81,12 18,73 22,62 20,33 38,05 91,32 Leffinge 108,64 111,44 2,58 13,80 96,37 70,71 20,18 21,30 22,09 34,55 92,62 Hertsberge 105,24 108,32 2,71 13,28 94,98 76,69 18,65 23,05 21,71 35,58 92,07 Maria Assumptia 111,53 108,56 2,70 14,68 109,55 78,64 16,67 23,10 18,18 40,77 92,66 Vivenkapelle 103,83 105,10 2,63 12,12 77,50 74,29 15,76 22,35 22,81 38,79 90,32 St Rita/De Hoorn 104,43 104,88 2,74 24,78 92,23 72,62 18,35 21,70 23,21 37,73 93,77 Zerkegem 105,31 104,98 2,56 20,94 93,11 66,43 22,67 23,59 22,14 36,00 93,80 Zevekote 103,27 106,48 2,61 25,41 92,24 70,21 23,48 24,33 21,50 37,39 89,83 Ramskapelle 104,55 110,20 2,64 16,36 73,58 95,83 20,74 22,16 23,14 36,30 95,93 Westkapelle 100,47 104,87 2,58 14,52 87,60 95,36 21,36 18,12 27,31 30,70 92,34 Wijnendale 105,00 112,14 2,41 17,34 109,60 86,54 22,88 17,52 21,59 29,35 94,36 Torhout Oost 100,04 109,43 2,50 16,37 104,83 90,84 23,14 17,45 18,65 30,76 94,11 Gistel 102,95 107,02 2,47 18,45 99,65 82,43 25,63 21,01 23,45 33,47 89,77 Eernegem 103,11 108,39 2,46 18,36 99,92 76,74 24,41 19,72 23,29 31,45 92,39 Lombardsijde 108,49 112,93 2,42 15,96 95,98 75,00 24,87 21,63 24,25 31,53 92,30 Stalhille 108,57 111,81 2,41 20,86 107,14 84,78 28,87 20,61 23,83 34,15 93,71 Zuienkerke 101,12 108,25 2,42 18,96 82,30 72,62 29,15 20,20 19,56 30,94 92,96 Vlissegem 108,07 117,15 2,38 21,84 100,00 79,49 27,73 18,61 22,80 32,71 93,18 18

19 2.1.5 Cluster 5: Stagnerende wijken/dorpen (36 wijken/dorpen) Over het algemeen daalt het aantal inwoners of stijgt het aantal slechts lichtjes. Ook het aantal huishoudens stijgt over het algemeen minder dan in het onderzoeksgebied. De gemiddelde gezinsgrootte verschilt over het algemeen niet sterk met het onderzoeksgebied. Over het algemeen daalt het aantal starters relatief sterk. De woonstabiliteit ligt relatief hoog: slechts in 1 wijk ligt de woonstabiliteit onder de 90%. deelgemeente/ wijk evolutie bevolkings index evolutie huishoudens index gemiddelde gezinsgrootte interne vergrijzing (80+/60+) zonder rusthuis starters index aandeel kind in eigen gemeente nr LO % alleen staanden aandeel 0-17 jarigen aandeel 60+ aandeel gezinnen met kinderen woon stabiliteit Oudenburg 99,61 103,78 2,48 15,93 84,33 66,23 24,03 19,77 26,76 30,67 93,20 Westkerke 102,40 106,01 2,42 16,01 86,28 65,63 23,73 18,92 28,10 30,60 93,47 Oostkamp 105,00 109,27 2,47 13,30 94,22 62,81 23,33 19,54 25,03 30,98 91,95 Oedelem 102,68 106,32 2,54 20,40 88,79 78,68 23,21 20,92 21,61 33,74 92,78 Aartrijke 102,37 105,31 2,49 20,40 87,27 70,55 22,89 19,88 23,16 32,48 93,00 Ruddervoorde 100,96 106,52 2,49 19,01 92,36 77,65 22,63 19,18 25,15 30,20 93,03 Ichtegem 98,95 104,98 2,45 17,39 85,78 71,54 23,09 20,42 23,08 32,10 92,05 Baliebrugge 103,66 105,52 2,55 16,58 84,80 81,75 22,38 23,46 21,30 35,03 92,20 Zedelgem 101,30 105,54 2,52 15,88 89,18 79,83 20,75 20,51 22,89 33,33 93,57 Jabbeke 101,53 105,15 2,48 16,60 80,43 79,70 23,11 20,93 23,14 33,46 92,09 Beernem 100,52 106,27 2,64 17,87 93,33 82,38 23,68 18,57 25,37 30,41 92,49 Veldegem 100,37 104,88 2,56 15,76 92,70 78,37 19,71 20,83 22,69 34,09 91,88 Oostveld 100,78 102,61 2,63 17,93 97,78 96,61 21,88 19,71 24,25 33,59 93,91 St-Joris 98,20 103,01 2,43 18,65 82,40 87,76 22,56 19,12 24,91 30,50 93,28 Goede Herder 97,26 101,60 2,46 16,63 88,36 89,47 22,82 19,65 23,16 30,95 93,28 Sijsele 94,06 102,17 2,55 16,96 84,48 70,82 20,60 18,89 23,26 30,41 93,59 St Henricus 95,89 102,05 2,61 12,11 97,11 78,13 17,90 18,18 21,96 31,77 93,91 19

20 deelgemeente/ wijk evolutie bevolkings index evolutie huishoudens index gemiddelde gezinsgrootte interne vergrijzing (80+/60+) zonder rusthuis starters index aandeel kind in eigen gemeente nr LO % alleen staanden aandeel 0-17 jarigen aandeel 60+ aandeel gezinnen met kinderen woon stabiliteit Roksem 101,15 105,69 2,52 12,88 96,98 67,11 15,66 18,65 24,40 31,65 93,52 Don Bosco 104,60 104,86 2,58 12,00 105,35 89,32 18,31 20,52 24,97 33,38 92,98 Drie Koningen 103,22 107,29 2,63 15,87 87,11 90,44 18,41 20,95 22,51 34,70 94,99 Moerbrugge 98,66 102,46 2,48 22,99 100,33 78,43 28,85 20,99 22,42 32,21 91,73 Ettelgem 99,65 101,13 2,51 20,33 94,04 69,88 25,89 20,75 21,91 32,81 92,79 Moerkerke 101,38 104,24 2,61 23,06 107,60 76,23 21,76 19,85 22,00 32,06 92,46 Schore 109,34 105,26 2,49 18,00 100,00 69,23 25,00 22,11 25,13 31,25 92,96 Lapscheure 102,51 98,64 2,54 20,65 80,60 64,71 23,45 21,20 25,00 36,55 88,86 Klemskerke 98,37 98,14 2,57 16,82 56,30 63,83 25,59 24,68 19,71 36,97 93,37 Snaaskerke 100,37 106,47 2,47 20,45 98,78 67,35 23,39 20,43 20,06 34,07 93,96 Bekegem 100,27 102,44 2,62 18,88 91,67 65,43 17,62 21,02 21,20 37,86 95,18 Nieuwmunster 92,33 97,71 2,63 20,31 89,06 51,72 21,88 20,47 18,99 34,38 94,07 Oostkerke 95,71 100,00 2,52 19,62 82,24 57,78 25,56 18,39 23,62 29,70 96,11 Snellegem 97,71 102,87 2,71 18,37 72,73 77,93 18,58 23,37 18,97 39,47 95,31 Slijpe 96,42 100,92 2,69 20,87 68,52 84,51 17,27 22,16 23,17 36,06 95,39 Varsenare 95,18 103,21 2,73 13,64 84,82 76,90 17,91 18,91 25,91 32,82 95,54 Loppem 94,87 101,25 2,68 13,67 75,13 75,07 19,16 21,11 23,19 34,85 94,95 Moere 97,50 99,15 2,59 14,00 74,68 78,16 19,96 22,85 25,00 36,05 95,70 Vagevuur 92,14 98,61 2,64 14,63 49,33 58,33 11,97 20,27 21,87 35,21 93,87 20

21 21

22 2.2 LEEFBAARHEID IN MIDDELKERKE Het gemeenterapport van In het kader van het leefbaarheidsonderzoek Brugge-Oostende werden per betrokken gemeente een aantal cijfers verzameld. Een twintigtal gegevens worden op een rij gezet en vormen samen het leefbaarheidsprofiel voor de gemeente. De eerste cijfers geven ons een beeld van de bevolking. Hoeveel mensen wonen er in de gemeente, hoe oud zijn ze en hoe evolueert dit? We krijgen ook een beeld van de gezinnen: hoeveel zijn er, hoe groot zijn ze, zijn er jonge gezinnen, wordt er veel verhuisd? Daarnaast staan we stil bij de woningen. We kijken vooral naar de leeftijd van de woningen en het aantal woongelegenheden per ha. Dit laatste geeft ons een beeld van hoe de gemeente eruit ziet. Hoe minder woningen per ha een dorp telt, hoe meer verspreid de bewoning is. Het percentage kinderen dat naar school gaat in de eigen gemeente bied ons een beeld van de verbondenheid van de bevolking met haar gemeente. Een laatste groep cijfers zegt iets over de economische positie van de bewoners en geeft het aantal werkzoekenden mee in verschillende categorieën. De cijfers van de gemeente worden vergeleken met de gemiddelden van het onderzoeksgebied. Op die manier ziet men hoe de gemeente scoort ten opzichte van haar omgeving, zonder hierbij een vertekening te hebben van de kust of de centrumgemeenten. In een tweede stap wordt de vergelijking geschetst met West-Vlaanderen. Daarna wordt ook dieper ingegaan op de situatie per deelgemeente/dorp. Die cijfers worden dan vergeleken met de gegevens van de (fusie)gemeente. De indeling van de wijken/dorpen werd telkens vooraf besproken met de gemeentebesturen. Noot: sommige dorpen kennen een zeer gering aantal inwoners (<500), waardoor aandelen en percentages soms zeer relatief worden. Vaak worden ze hier om die reden gewoon weggelaten. Maar waar ze wel worden vermeld, is het raadzamer geen verregaande conclusies te trekken. 22

23 Demografische foto van de gemeente Onderzoeksgebied West- Vlaanderen % Jongeren 15,21 19,87 18,88 % 60-plussers 35,32 24,12 26,62 % Alleenstaanden 38,51 23,21 29,88 % Gezinnen met kinderen 19,96 33,87 28,24 Gezinsgrootte 2,05 2,51 2,35 Bovenstaande tabel toont enkele demografische gegevens van, het onderzoeksgebied 3 en West-Vlaanderen. De bevolking van bestaat voor 15,2% uit jongeren (0 tem 17-jarigen). Dit is minder dan in het onderzoeksgebied (19,9%) en in West-Vlaanderen (18,9%). Het aandeel 60-plussers ligt dan weer veel hoger: meer dan een derde (35,3%) van de bevolking is tenminste 60 jaar. In het onderzoeksgebied is dit 24,1% en in West-Vlaanderen is dit 26,6%. Het aandeel alleenstaanden ligt veel hoger in (38,5%) dan in het onderzoeksgebied (23,2%). Ook in West-Vlaanderen is dit aandeel veel lager: 29,9%. Dit hoge aandeel alleenstaanden valt voornamelijk te verklaren door het grote aandeel 60-plussers in : 54,8% van de alleenstaanden is 60-plus. Het aandeel gezinnen met kinderen bedraagt één vijfde ( 20%) van alle gezinnen van, in het onderzoeksgebied is dit ongeveer een derde van de bevolking (33,9%). In West-Vlaanderen bedraagt het aandeel gezinnen met kinderen 28,2%. De gemiddelde gezinsgrootte is 2,1 in, terwijl dit 2,5 is in het onderzoeksgebied en 2,4 in West-Vlaanderen. Deze resultaten worden grafisch voorgesteld in de figuur op de volgende pagina deze toont in welke mate op een aantal demografische kenmerken verschillen vertoont met het onderzoeksgebied en West-Vlaanderen. De horizontale lijn geeft het aandeel voor West- Vlaanderen weer, de balkjes tonen en het onderzoeksgebied. Zoals hierboven gesteld, zien we dat zowel van het onderzoeksgebied als van West-Vlaanderen sterk verschilt. Er zijn minder jongeren in dan in West-Vlaanderen, terwijl er in het onderzoeksgebied net meer jongeren zijn dan in West-Vlaanderen. Het aandeel 60-plussers ligt bijna een derde boven het West-Vlaamse gemiddelde. In het onderzoeksgebied zijn er minder 60-plussers dan in West- Vlaanderen. Het aandeel alleenstaanden ligt boven het West-Vlaamse gemiddelde. Het aandeel gezinnen met kinderen ligt onder het gemiddelde van West-Vlaanderen, terwijl in het onderzoeksgebied dit aandeel boven het gemiddelde ligt. De gemiddelde gezinsgrootte is in kleiner dan het gemiddelde van West-Vlaanderen, terwijl dit in het onderzoeksgebied groter is dan het West-Vlaamse gemiddelde. 3 Het onderzoeksgebied van het leefbaarheidsonderzoek bestaat uit volgende gemeenten: Beernem, Damme, De Haan, Gistel, Ichtegem, Jabbeke, Knokke-Heist,, Oostkamp, Oudenburg, Torhout, Zedelgem en Zuienkerke. Deelgemeenten of wijken die aan de kust zelf liggen worden niet opgenomen in het onderzoeksgebied omdat ze te sterk verschillen van de andere gebieden. Zo wordt voor De Haan enkel Klemskerke en Vlissegem mee in rekening gehouden, voor Knokke- Heist enkel Ramskapelle en Westkapelle en voor worden Wilskerke, Westende-dorp, Lombardsijde, Leffinge, Slijpe, Sint-Pieters-Kapelle, Mannekensvere en Schore weerhouden in het onderzoeksgebied. 23

24 % Jongeren % 60-plussers % Alleenstaanden % Gezinnen met kinderen Gezinsgrootte Onderzoeksgebied West-Vlaanderen 24

25 Leefbaarheidsprofiel van de gemeente Onderzoeksgebied West-Vlaanderen Bevolking Aantal gezinnen Index bevolkingsevolutie ,97 101,62 101,91 Index huishoudenevolutie ,17 106,33 106,16 Gemidd. gezinsgrootte 2,05 2,51 2,35 % 0-17 jaar ,21 19,87 18,88 % 60-plussers ,32 24,12 26,62 Interne vergrijzing (excl. 15,87 17,00 18,70 rusthuisbewoners) Woonstabiliteit ,78 92,59 90,85 % verhuis binnen de gemeente 35,81 31,57 41,69 Evolutie starters op de huisvestingsmarkt-index ,29 91,35 93,11 Aantal woongelegenheden per ha ,93 10,50 19,45 % recente woongelegenheden ,93 9,74 10,76 % volgt lager onderwijs in eigen 75,46 76,50 83,42 gemeente Aantal werkzoekenden % langdurig wzk & laaggeschoold 25,54 25,09 25,58 % werkzoekend gezinshoofd met kinderlast % werkzoekend gezinshoofd eenoudergezin 14,16 13,02 15,79 6,22 5,02 6,41 25

26 telt inwoners, wat eens stijging betekent met 10% sinds In het onderzoeksgebied is het bevolkingsaantal gestegen met 1,6%, in West-Vlaanderen met 1,9%. Er zijn gezinnen in, wat een stijging met 17,2% betekent sinds In het onderzoeksgebied is het aantal huishoudens gestegen met 6,3%, in West-Vlaanderen met 6,2%. De gemiddelde gezinsgrootte (2,1) in ligt veel lager dan in het onderzoeksgebied (2,5) en in West-Vlaanderen (2,4). Het aandeel jongeren ligt een pak lager in dan in de andere twee gebieden, terwijl het aandeel 60-plussers dan weer veel hoger ligt. De interne vergrijzing (verhouding 80+/60+ met uitzondering van mensen in residentiële settings zoals een rusthuis) ligt dan weer iets lager: 15,9 in tegenover 17 in het onderzoeksgebied en 18,7 in West-Vlaanderen. Er zijn dus relatief veel ouderen in maar de hoogbejaarden (80+) zijn verhoudingsgewijs niet zo talrijk. 88,8% van de mensen die op in woonden hadden hetzelfde adres op Dit is iets minder dan in het onderzoeksgebied (92,6%) en in West-Vlaanderen (90,9%). Iets meer dan een derde van de verhuizingen (35,8%), gebeurt binnen zelf. Dit is meer dan gemiddeld in de gemeenten van het onderzoeksgebied (31,6%) en minder dan gemiddeld in de West-Vlaamse gemeenten (41,7%). Het aantal starters op de huisvestingsmarkt is sinds 2002 met 5,7% gedaald. Deze daling is iets meer uitgesproken in het onderzoeksgebied (-8,6%) en in West-Vlaanderen (-6,9%). telt 70,9 woongelegenheden per hectare, terwijl er in het onderzoeksgebied 10,5 woongelegenheden per hectare zijn en in West- Vlaanderen gemiddeld 19,5 woongelegenheden per hectare zijn. is dus relatief dicht bebouwd. Het aandeel recente woongelegenheden ligt iets hoger in : 13,9% van de woongelegenheden is vanaf 2000 gebouwd. In het onderzoeksgebied is dit 9,7% en in West-Vlaanderen is dit 10,8%. Ruim drie kwart (75,5%) van de kinderen van volgt lager onderwijs in de eigen gemeente, wat vergelijkbaar is met het gemiddelde van de gemeenten van het onderzoeksgebied (76,5%), maar iets minder is dan gemiddeld in de West-Vlaamse gemeenten (83,42%). telt 466 werkzoekenden. Ruim een kwart (25,5%) van hen is laaggeschoold en langdurig werkzoekend. Dit is vergelijkbaar met het onderzoeksgebied (25,1%) en West-Vlaanderen (25,6%). 14,2% van de werkzoekenden in is gezinshoofd met kinderlast. In het onderzoeksgebied is dit 13% en in West-Vlaanderen 15,8%. Het aandeel werkzoekenden dat gezinshoofd is van een eenoudergezin bedraagt in 6,2%. In het onderzoeksgebied is dit 5% en in West-Vlaanderen is dit 6,4%. 26

27 Wijkindeling 27

28 Cijfers Opmerking: Indien er minder dan tien zijn, worden de gegevens niet vermeld. Bevolkingaantal Aantal gezinnen Bevolkingsindex Huishoudenindex Gemiddelde gezinsgrootte 2009 % 0-17-jarigen ,97 117,17 2,05 15,21 WILSKERKE ,80 103,70 3,41 15,18 MIDDELKERKE ,36 117,97 1,84 11,68 WESTENDE-BAD ,07 128,81 1,60 8,71 WESTENDE-DORP ,28 117,74 2,15 14,51 LOMBARDSIJDE ,49 112,93 2,42 21,63 LEFFINGE ,64 111,44 2,58 21,30 SLIJPE ,42 100,92 2,69 22,16 SINT-PIETERS ,52 117,78 2,68 24,65 KAPELLE MANNEKENSVERE ,42 110,23 2,62 20,87 SCHORE ,34 105,26 2,49 22,11 4 De fusiegemeente telt inwoners, maar voor 447 inwoners is de wijk/deelgemeente waar ze woonachtig zijn niet gekend. De som van de wijken/ deelgemeenten telt bijgevolg inwoners. 5 De vorige opmerking geldt eveneens voor het aantal gezinnen: telt gezinnen, maar 226 gezinnen kunnen niet aan een wijk/deelgemeente toegewezen worden. De som van de wijken/deelgemeenten bedraagt gezinnen. 28

29 % Interne vergrijzing 2009 (uitz. rusthuizen) Woonstabiliteit 2009 Verhuis binnen de eigen gemeente Starters index Aantal woongelegenheden per hectare ,32 15,87 88,78 35,81 94,29 70,93 WILSKERKE 45,55 21,88 91,62 < 10 73,91 5,34 MIDDELKERKE 42,21 15,97 87,77 41,17 92,75 217,89 WESTENDE-BAD 47,79 16,06 84,23 28,36 96,44 427,50 WESTENDE-DORP 36,33 15,09 89,72 33,10 91,63 41,31 LOMBARDSIJDE 24,25 15,96 92,30 40,22 95,98 22,01 LEFFINGE 22,09 13,80 92,62 26,95 96,37 9,41 SLIJPE 23,17 20,87 95,39 41,46 68,52 7,25 SINT-PIETERS- 17,96 19,61 90,85 < ,33 7,13 KAPELLE MANNEKENSVERE 21,26 24,07 95, ,50 4,93 SCHORE 25,13 18,00 92,96 < ,00 5,42 29

30 % recente woningen 2008 (bouw vanaf 2000) Aandeel in eigen gem. lager onderw Aantal werkzoekenden 2009 % langdurig wzk en laaggeschoold 2009 % wzk gezinshoofd met kinderen 2009 % wzk gezinshoofd van eenoudergezin ,93 75, ,54 14,16 6,22 WILSKERKE 13,33 < MIDDELKERKE 15,70 81, ,06 12,77 6,38 WESTENDE-BAD 8,45 77, ,62 15,49 < 10 WESTENDE-DORP 22,58 78, ,95 < 10 < 10 LOMBARDSIJDE 14,61 75,00 50 < 10 20,00 < 10 LEFFINGE 15,30 70,71 46 < 10 < 10 < 10 SLIJPE 5,49 84,51 20 < 10 < 10 < 10 SINT-PIETERS- KAPELLE 11,50 < 10 < 10 < 10 < 10 < 10 MANNEKENSVERE 2,83 < 10 < 10 < 10 < 10 < 10 SCHORE 2,35 < 10 < 10 < 10 < 10 < 10 Dit rapport van is een deeltje van een groter geheeld. De indicatoren zijn geselecteerd in functie van meerdere gemeenten. Daar de wijken van relatief klein zijn qua inwonersaantal zijn er soms te weinig voor bepaalde indicatoren. Het profiel van is aldus gebaseerd op een zeer beperkte set van indicatoren. 30

31 Eigenaars in 2009 Aantal referentiepersonen Geen % Eigenaar Eigenaar duidelijkheid Huurder ,10% Leffinge ,63% Lombardsijde ,61% Mannekensvere ,00% ,32% Niet gekend 54 9,26% Schore 80 83,75% Sint_pieters_kapelle ,29% Slijpe ,69% Westende-bad ,19% Westende-dorp ,94% Wilskerke 57 80,70% Het aandeel eigenaars is niet zo hoog in, er is nog ruimte op de huurmarkt, maar er zijn grote verschillen tussen de deelgemeenten. In de kustgemeenten (, Westende-bad) kan een huurder nog terecht. Hier wordt ongeveerd de helft van het woningbestand bewoond door de eigenaar. In de hinterlanddorpen zoals Slijpe, Sint-Pieterskapelle, Leffinge, Mannekensvere, Schore, Wilskerke ligt het aandeel eigenaars zeer hoog, tot 88% in Slijpe. 31

32 Wijkprofielen Profiel Wilskerke WILSKERKE Gemeente Het bevolkingsaantal van Wilskerke stijgt minder sterk dan in de fusiegemeente (-5,6%). Het aantal huishoudens stijgt het minst sterk in Wilskerke, waardoor de index 11,5% onder het gemiddelde van de fusiegemeente ligt. De gemiddelde gezinsgrootte is het grootst in Wilskerke en ligt 66,3% boven het gemiddelde. Het aandeel jongeren verschilt niet van het gemiddelde, terwijl het aandeel 60-plussers 29% boven het gemiddelde van de fusiegemeente ligt. De interne vergrijzing ligt 37,9% hoger in Wilskerke. De woonstabiliteit ligt iets hoger in Wilskerke dan gemiddeld in de fusiegemeente (+3,2%). Het aantal starters op de huisvestingsmarkt daalt veel sterker in Wilskerke dan in de fusiegemeente, waardoor de index 21,6% onder het gemiddelde ligt. Er zijn veel minder woongelegenheden per hectare in Wilskerke dan gemiddeld in de fusiegemeente (-92,5%). Het aandeel recente woongelegenheden ligt in Wilskerke 4,3% onder het gemiddelde van de fusiegemeente. 32

33 Profiel deelgemeente MIDDELKERKE Gemeente De bevolkingsevolutie en huishoudenevolutie loopt gelijkaardig in de deelgemeente als in de fusiegemeente. De gemiddelde gezinsgrootte ligt 10,1% lager in de deelgemeente dan in de fusiegemeente. Het aandeel jongeren ligt bijna een kwart lager (-23,3%) in de deelgemeente, terwijl het aandeel 60-plussers bijna een vijfde hoger ligt (+19,5%) dan de fusiegemeente. De interne vergrijzing in de deelgemeente verschilt niet van de fusiegemeente. De woonstabiliteit verschilt nauwelijks (-1,1% in de deelgemeente), net zoals de evolutie van het aantal starters op de huisvestingsmarkt (-1,6%). Het aantal woongelegenheden per hectare is niet opgenomen in de grafiek omwille van de leesbaarheid van de grafiek: er zijn ruim 3 keer meer (+207,2%) woongelegenheden per hectare in de deelgemeente dan de fusiegemeente. Het aandeel recente woongelegenheden ligt 12,8% hoger in de deelgemeente dan in de fusiegemeente. Het aantal kinderen dat in de eigen gemeente lager onderwijs volgt ligt 8,4% hoger in de deelgemeente dan in de fusiegemeente. Het aandeel werkzoekenden dat laaggeschoold en langdurig op zoek is naar werk ligt 2,1% hoger, het aandeel werkzoekenden dat gezinshoofd is met kinderlast ligt 9,8% lager en het aandeel werkzoekenden dat gezinshoofd is van een eenoudergezin ligt 2,6% hoger in de deelgemeente dan in de fusiegemeente. 33

34 Profiel Westende Bad WESTENDE-BAD Gemeente Het bevolkingsaantal neemt het sterkst toe in Westende Bad en ligt bijgevolg 7,4% boven het gemiddelde van de fusiegemeente. Het aantal huishoudens neemt eveneens het sterkst toe in Westende Bad en ligt 9,9% boven het gemiddelde. De gemiddelde gezinsgrootte ligt dan weer het laagst in Westende Bad (-22%). Het aandeel jongeren ligt het laagst in Westende Bad (-42,7%), terwijl het aandeel 60-plussers het hoogst ligt (+35,3%). De interne vergrijzing verschilt nauwelijks van de fusiegemeente (+1,2%). De woonstabiliteit ligt iets lager in Westende Bad dan gemiddeld in de fusiegemeente (-5,1%). Het aantal starters op de huisvestingsmarkt daalt iets minder sterk in Westende Bad dan in de fusiegemeente, de index ligt 2,3% boven het gemiddelde van de fusiegemeente. Net zoals bij de deelgemeente wordt ook bij Westende Bad het aantal woongelegenheden per hectare niet grafisch voorgesteld omwille van de leesbaarheid: Westende Bad telt ruim 6 keer meer woongelegenheden per hectare dan gemiddeld in de fusiegemeente (+502,7%). Het aandeel recente woongelegenheden ligt dan weer iets lager: 39,3%. Het aandeel kinderen dat in de eigen gemeente lager onderwijs volgt ligt 2,3% hoger in Westende Bad. Het aandeel werkzoekenden dat laaggeschoold en langdurig op zoek is naar werk ligt 43,4% hoger in Westende Bad dan gemiddeld in de fusiegemeente. Het aandeel werkzoekenden dat gezinshoofd is met kinderlast ligt 9,4% hoger in Westende Bad dan in de fusiegemeente. 34