Medicatie geïnduceerde hemolyse

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Medicatie geïnduceerde hemolyse"

Saskia Mertens
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Yvonne Henskens Diagnostic tools/conventional Lab tests Medicatie geïnduceerde hemolyse Yvonne Henskens, MCs, phd Head of units for hematology, hemostasis and transfusion Central Diagnostic Laboratory, Maastricht UMC+

2 Disclosures Geen 2

3 Hemolyse DAT pos DAT neg Autoimmuun Non-immuun oorzaak Allo-immuun Medicatie 3

4 Medicatie geïnduceerde hemolyse ZELDZAAM & LEVENSBEDREIGEND SOMS FATAAL 4

5 DIIHA Drug Induced Immune Hemolytic Anemia Incidentie 1: Stibophen (behandeling schistomonas) 1966 Methyldopa (zwangerschapshypertensie) 1967 Cephalotin (beta-lactam, 1 ste generatie) P.A. Arndt. DIIHA: the last 30 years of changes. Immunohematology, 30,2,2014 5

6 DIIHA Drug Induced Immune Hemolytic Anemia Incidentie 1: Stibophen drug-dependent (2 soorten) 1966 Methyldopa drug-independent 1967 Cephalotin non-immunologische protein adsorption (NIPA) 4 6

7 Ongekruist bloed nodig wegens verdenking inwendige bloedingen! 3 erytrocyten eenheden Jonge vrouw (29) Klinische patiënt (longafdeling) Indicatie: verdenking GI bloeding reanimatie Patiënte is volledig onbekend bij transfusielab Hb 2,9 (een dag eerder 6,2 mmol/l)

8 Achtergrond patiënt Cystische Fibrose 2 jaar meerdere CF exacerbaties Opname wegens multiresistente stenotrophomonas Hb bij opname: 8,3 mmol/l Leucocyten 12, verder gb VEPD van vorige dag: maakt melding van palpitaties, bleekheid en vermoeidheid

9 Uitgifte van ongekruist bloed, v, 29 jaar 3 ECs : O Rhesus D neg, ccee, K neg Bloedgroep, screening en Rhesus fenotype wordt z.s.m. ingezet. Conform procedure: dienstsein Lab Hematologie wordt gewaarschuwd (dd kc) Zaalarts: bloed in toilet, patiënte is onwel geworden en was niet meer aanspreekbaar met spoed naar OK/endoscopie verdenking: GI bloeding

10 Eerste uitslagen O Rhesus D positief, Ccee, K negatief Screening: positief (LISS, plasma) Cel I 2+ Cel II 1+ Cel III 2+

11 Vervolg. dd kc neemt contact op anesthesist - TEMPO!: Panel, DAT, AC - Patient heeft nergens anders bloed gehad - Hematoloog wordt gewaarschuwd door d.d. kc Bloeding? Hemolyse?

12 Uitslagen druppelen binnen DAT: 4+ IgG: 4+ IgM 3+ IgA neg C3d 4+ Hemolyse Auto-antistoffen Panel: patroon past precies bij auto-anti e Auto-controle: 3+ LDH: 1098 (was 24 uur eerder nog 330!) Haptoglobine: 0,04

13 Anesthesist heeft op dat moment hematurie geconstateerd (blaascatheter)

14 Vervolg Ccee Overleg dd kc met hematoloog: Gezien auto-anti e én de ernst van de hemolyse Dreigende DIS (stolling reeds gestoord, AT 47) Besluiten we om EE te geven bij een vervolgtransfusie (indien aanwezig, bestellen) Hb stijgt naar 3,7 (op 3 EC s ongekruist) Resultaat Eluaat NEGATIEF!!!!!!! Met alle drie de screeningscellen Hemolyse door auto-antistoffen??

15 DAT positief en eluaat negatief.. én ernstige hemolyse.. MEDICATIE Medicatie gerelateerd GEINDUCEERDE hemolyse????? HEMOLYSE?? Overleg IC/longartsen met hematoloog: - Patient krijgt onderhoudsdosering zitromax - Sinds echter ook Tazocin, besluit: - Stoppen Tazocin - Start prednison, foliumzuur - Nog 2 ECs (Hb naar 5,8) - Start plasmaferese (13 FFP)

16 Drug Induced Immune Hemolytic Anemia DIIHA Tazocin Semi-synthetisch penicilline Piperacilline met Beta-lactamase Tazobactam

17 Welke geneesmiddelen geven DIIHA? Uit retrospectief onderzoek over 20 jaar in referentie transfusie laboratorium in VS. De lijst met geneesmiddelen is nog veel langer. Zie Garratty & Arndt, Immunohematology 2014 Johnson ST, et al. Transfusion

18 1. DRUG dependent Medicijn bindt sterk aan membraan 2. DRUG INdependent Immuuncomplex met medicijn bindt aan membraan 3. DRUG independent Medicijn induceert antistofvorming tegen ery 4. NIPA Non-immuun protein adsorption Medicijn verandert membraan eiwit adsorptie 18

19 1. DRUG dependent Medicijn bindt sterk aan membraan antibody Synoniemen: - Penicillin-Type mechanism - Drug adsorption mechanism - Drug-treated RBC (DRBC) mechanism

20 2. DRUG INdependent Immuuncomplex met medicijn bindt aan membraan Synoniemen: - Nonpenicillin-Type mechanism - Reacting In Presence of Drug (IPOD) mechanism

21 1. Penicilline-type 2. Kinine-type 3. Methyldopa-type Drug-dependent Drie soorten DIIHA Drug-adsorptie-type Geneesmiddel bindt stevig aan erytrocyten membraan Drug-dependent Immuuncomplex-type Geneesmiddel hecht niet sterk, ag-as complex wel, complement aan cel Drug-indepent Auto-a.s. type Auto-antistoffen tegen erytrocyten geïnduceerd door medicijn Antistof is gericht tegen geneesmiddel, welke hecht aan erytrocyt Antistof gericht tegen deel medicijn en deel erytrocyten membraan Antistof is niet gericht tegen geneesmiddel Negatieve screening Negatieve screening* Positieve screening Positieve DAT (IgG) Negatief eluaat Geneesmiddel nodig voor aantonen a.s. Serum plus vooraf gecoate erytrocyten Positieve DAT (c3d) Negatief eluaat Geneesmiddel nodig voor aantonen a.s. Serum plus erytrocyten plus medicatie Positieve DAT Positief eluaat Geneesmiddel niet nodig voor aantonen a.s. Niet te onderscheiden van AIHA

22 Wordt gezien bij Cephalothin (= cefalosporine) Positieve DAT maar geen DIIHA

23 Sanquin: bevestigend onderzoek In het serum tonen wij antistoffen aan in aanwezigheid van Piperacilline/Tazobactam (immuno-complex methode) - anti-igg: sterk positief - anti-igm: zwak positief - anti-complement: positief - anti IgA: negatief Vervolgonderzoek naar kruisreacties met soortgelijke antibiotica is negatief.

25 Combinatie met auto-antistoffen is beschreven!

26 Bloedgroep specificiteit van drug induced antibodies 26

27 27

28 10,0 31 jan t/m 22 feb 8,0 Hb 6,0 4,0 2,0 LDH 0, ,8 Hapto 0,6 0,4 0,2 0

29 Samenvattend - Hemolytische anemie (snel optredend, diepe anemie) - Tijd-relatie met medicijn - Pos DAT (IgG en/of C3d) - Hemolyse parameters - Medicatie kan al jaren toegediend worden - Eluaat negatief met testcellen - Screening meestal negatief maar in het begin soms nog positief (indien medicatie nog aanwezig) - Soms gepaard met auto-antistoffen patroon - Soms betreft het de metabolieten (urine) - Medicijn direct stoppen 29

Vergelijkbare documenten

Autoimmuun Hemolytische Anemie Serologisch Onderzoek

Autoimmuun Hemolytische Anemie Serologisch Onderzoek Serologisch onderzoek AIHA Casus 1. Mevrouw vd H, 1924: Onderzoek bij aanwezigheid warmte autoantistoffen Casus 2. Mevrouw K, 1956: Onderzoek bij aanwezigheid