Praktisch e-book over Stakeholderengagement & waardecreatie
|
|
- Ivo Meyer
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praktisch e-book over Stakeholderengagement & waardecreatie
2 Inhoud Inleiding Stakeholderengagement
3 Inleiding Kern van stakeholdermanagement is dat ondernemingen rekening moeten houden met belanghebbenden en horen in te gaan op gerechtvaardigde wensen en vragen. Achterliggende gedachte is dat bedrijven hun licence to operate te danken hebben aan het feit dat ze zich bewegen binnen maatschappelijke normen. Bedrijven die buiten hun boekje gaan, worden op enig moment teruggefloten door wetgeving, het intrekken van kredietlijnen, boycots of een schrobbering in de media. Door tijdig en adequaat met stakeholders om tafel te gaan, kan een bedrijf gevoelige punten tijdig identificeren en zo nodig van koers wijzigen. 3
4 Waarom stakeholderengagement? Bedrijven zijn afhankelijk van de samenleving waarin ze opereren en daarom moeten ze goed omgaan met de omgeving. Het omgaan met belanghebbenden wordt stakeholdermanagement of stakeholderengagement genoemd. Richtlijnen als ISO26000 en GRI-G4 geven terecht veel aandacht aan stakeholdermanagement. Bovendien trekt de overheid zich steeds meer terug en wordt van bedrijven verwacht dat ze helpen een oplossing te bieden voor maatschappelijke problemen Anders gezegd: bedrijven zijn niet alleen betrokken bij het veroorzaken van problemen als uitbuiting, klimaatverandering en vervuiling, maar ook bij de oplossing ervan. Een ander argument voor een actieve stakeholderbenadering is dat. transparantie niet langer een keus is: door social media, wetgeving en snel wisselende personeelsbestanden ligt veel meer data op straat en worden bedrijven gedwongen om naar buiten te kijken en met de buitenwereld in gesprek te gaan. 4
5 Maar waar gaan die gesprekken dan over? Veel traditionele stakeholderdialogen richten zich op specifieke duurzaamheidsissues, maar de uitkomsten zijn voor alle betrokken partijen vaak teleurstellend. Het blijft bij een eenmalige bijeenkomst, sporen daarvan vind je terug in het jaarverslag, maar het gebeurt zelden dat het bedrijf of de uitgenodigde stakeholders het idee hebben dat ze constructief in overleg zijn over zaken die er echt toe doen. Bovendien is de stakeholderdialoog niet zelden een eenpersoonsfeestje van de duurzaamheidsmanager of MVO-verantwoordelijke. De rest van het bedrijf voelt zich niet altijd betrokken bij of gebonden aan de eventuele uitkomsten van zo n dialoog. Dat maakt het vaak te vrijblijvend. 5
6 Stakeholderengagement 2.0 Het besef dat het anders kan en moet leidde ertoe dat MVO Nederland onderzoek heeft gedaan naar nieuwe manieren van Stakeholdermanagement. We zien bij koplopers voorzichtig consensus ontstaan over de kenmerken van stakeholderengagement 2.0 : gericht op samenwerking, co-creatie en betrokkenheid, op het willen begrijpen wat de belangen van andere organisaties zijn, Oplossingsgericht, met oog voor de lange termijn, thema s gaan buiten de bedrijfspoort, over ketens of sectoren. Een stuk ingrijpender dus dan het organiseren van een middagje voor buitenstaanders om te voldoen aan de richtlijnen van de GRI of ISO
7 Door stakeholderengagement te koppelen aan waardecreatie ontstaat een stakeholderperspectief op het waardecreatiemodel van de organisatie. Het wordt dus voor een groter deel van het bedrijf relevant. 7
8 Dit is een wezenlijke verbetering ten opzichte van de oude dialogen, maar we denken dat het nog beter kan door de stakeholderdialoog expliciet te koppelen aan het concept van waardecreatie. Het denken over waardecreatie is sterk in opkomst. Dit onderwerp krijgt binnen MVO Nederland veel aandacht, zie onder andere onze gezamenlijk publicatie met Deloitte. 8
9 Waardecreatie is een oud begrip dat opnieuw sterk in opkomst is. Belangrijk in de actuele discussie hierover is dat waarde niet per se wordt uitgedrukt in financiële waarde. Het model van het IIRC beschrijft zes kapitalen waarop waarde gemaakt wordt, behouden blijft, getransformeerd wordt of vernietigd wordt. Het model gaat er vanuit dat er meer nodig is dan geld alleen om een businessmodel te laten draaien. Aan de linkerkant van het schema staan daarom zes 'kapitalen' beschreven die nodig zijn om een organisatie zijn werk te kunnen laten doen, zoals intellectueel kapitaal, grondstoffen en toegang tot netwerken. Het middelste deel van het model representeert de onderneming en aan de rechterkant staan weer dezelfde zes kapitalen, nu als output van het bedrijf. 9
10 De uitdaging is om de organisatie te beschrijven aan de hand van dit model. Omdat integrated reporting en integrated thinking relatief nieuwe concepten zijn, is dit zeker nog geen routine. Wie de oefening doet, ziet welke kapitalen door zijn onderneming vergroot worden en ten koste waarvan dat gaat. 10
11 Voor het koppelen van de stakeholderdialoog aan het waardecreatiemodel van de IIRC kan een aantal stappen doorlopen worden. Bij iedere stap zijn stakeholders betrokken. 1 Invullen van het model 2 3 Opsporen materiële issues
12 1 Invullen van het model Het IIRC model beschrijft zes kapitalen. Per kapitaal moet de input en de output in kaart gebracht worden. Dit zal in eerste instantie op kwalitatieve wijze gebeuren; kwantificeren is soms lastig. Het middelste deel van het gaat over het businessmodel van de onderneming. Voor externe stakeholders kan dit interessant zijn, maar vooralsnog beschouwen we dit als een interne aangelegenheid van het bedrijf. De focus moet liggen op wat een bedrijf de samenleving kost en oplevert, niet op hoe dit georganiseerd wordt. Het gesprek met stakeholders zal in deze fase gaan over de beschrijving van de waarden, zowel aan de input als aan de outputkant. Door relevante stakeholders per kapitaal te selecteren, kan direct enige diepgang in de gesprekken komen. Op de website van Enexis staat een mooi voorbeeld van een ingevuld waardemodel. Als je hier op een van de kapitalen klikt, zie je meteen wat voor hen de in- en output is voor dat specifieke kapitaal. Je ziet daarin heel duidelijk de waarde die zij hechten en toedichten aan maatschappelijke en natuurlijke issues, naast de financiële waarde. 12
13 2 Als het model ingevuld is, kan samen met een diverse groep van stakeholders besproken worden of het totaalbeeld een goede weergave geeft van het waardecreatiemodel van het bedrijf. Als dit het geval is, vormt het ingevulde model de basis voor de verdere gesprekken met stakeholders. Tegelijkertijd worden per kapitaal de belangrijkste indicatoren (kpi s) vastgesteld. Aan de hand van deze kpi s kunnen veranderingen gemeten worden. ABN AMRO heeft bij haar IIRC model ook KPI s vastgesteld. Door concrete cijfers aan de kapitalen toe te kennen, kan de bank verschillende periodes met elkaar vergelijken of zien wat bepaalde ontwikkelingen of beslissingen tot resultaat hebben. 13
14 3 Opsporen materiële issues In deze fase worden zowel aan de linkerkant (input) als aan de rechterkant (output) van het model de materiële issues, de pijnpunten, geïdentificeerd. Dat kan aan de hand van een risicobenadering of gericht op kansen voor verbetering. Voorbeelden en best practices kunnen wellicht helpen om achterstanden op koplopers te vinden. Uitkomst is een longlist van issues. Hieruit wordt een top-vijf gekozen, bijvoorbeeld op basis van beinvloedbaarheid, impact, zichtbaarheid, enz. De vragen aan de stakeholders per kapitaal: Wat zijn de belangrijkste maatschappelijke issues? Wat verwacht je van het bedrijf op dit gebied? Hoe vind je dat ze presteren? Hoe zou dat anders/beter kunnen? Hoe gaan we dat samen doen? Om de prioriteiten vast te stellen wordt vaak gebruik gemaakt van stakeholderengagement en een materialiteitsmatrix. Door verschillende issues in zo n matrix te plotten wordt al snel duidelijk wat zowel voor het bedrijf als voor de stakeholders urgente issues zijn. De Rabobank maakt dankbaar gebruik van deze middelen. 14
15 4 Van de topvijf materiële issues worden projecten gemaakt die in samenwerking met stakeholders worden uitgevoerd. Hiervoor worden (tijdelijke) partnerschappen of netwerken opgetuigd. Door een cross-sectorale samenwerking wil het Radboudumc de medicijnresten gaan opvangen die waterbedrijven er zo moeilijk uit krijgen. Deze opmerkelijke verbinding werd gelegd door Harriette Laurijsen. Laurijsen is beleidsadviseur duurzaamheid bij dit medisch centrum in Nijmegen. Ze maakte moest daarvoor coalities vormen met voor haar totaal vreemde bedrijven. We hebben daarover een rondetafelgesprek georganiseerd met partijen, die we anders niet zo snel tegenkomen. Waterschap Rivierenland, waterleidingbedrijf Vitens, de gemeente Nijmegen, de provincie Gelderland, het Rijk, de Radboud Universiteit en uiteraard ook de patiënten. 15
16 5 Jaarlijks wordt over het model in zijn geheel gerapporteerd aan de hand van de kpi s. Daarnaast wordt een voortgang van de projecten beschreven. Als een project afgerond is, wordt het samenwerkingsverband opgedoekt en is er ruimte voor nieuwe projecten. En dan is het de uitdaging om alle resultaten in een mooi rapport te presenteren. Het liefst op een visuele manier die alle stakeholders, inclusief klanten aanspreekt. Op de website van Schiphol staat een simpel schema dat voor iedereen te begrijpen is. 16
17 De voordelen van het voeren van een stakeholderdialoog over het waardecreatiemodel op een rijtje: Het gaat over zaken die de hele organisatie raken, niet alleen over klassieke duurzaamheidsissues. De betrokkenheid van alle afdelingen groeit. Er ontstaat een integraal en samenhangend beeld van het bedrijf. Het leidt tot verbeteringsprojecten die gezamenlijk met stakeholders uitgevoerd kunnen worden. Dit versterkt de banden en levert tastbare resultaten op. Het biedt aanknopingspunten om verder te denken over het businessmodel van de organisatie: welke waarden groeien, worden verminderd of getransformeerd? Dit zijn ingrediënten voor de discussie over de maatschappelijke rol van het bedrijf. 17
18 Probeer nu dit waardecreatiemodel eens toe te passen op uw eigen bedrijf. Van welke kapitalen maakt u gebruik? En wat levert u aan maatschappelijke waarde op? Misschien kunt u uw bedrijfsmodel zo aanpassen dat er op meerdere assen waarde gecreëerd wordt. Wellicht kunt u zonder al teveel moeite een bijdrage leveren aan relevante netwerken, stages en opleidingen of aan het terugdringen van eenzaamheid, armoede of discriminatie. Daarmee vergroot u het maatschappelijk kapitaal. Bespreek dit met stakeholders. Benoem verbetertrajecten. Richt samenwerkingsvormen in. 18
19 over Stakeholdermanagement Volg het stappenplan Stakeholdermanagement Hulp bij het opzetten van uw eigen stakeholder dialoog? MVO Nederland faciliteert deze op maat Stel uw vraag aan expert Jos Reinhoudt op Transparantie Doorloop het online praktisch stappenplan transparantie Volg de e-learning Hoe maak ik een maatschappelijk jaarverslag Scherp u MVO strategie en jaarverslag aan met Triple P Feedback van MVO Nederland Of neem contact op met expert Jos Reinhoudt via j.reinhoudt@mvonederland.nl
20 Colofon Tekst: Jos Reinhoudt [MVO Nederland] Redactie: Femke de Vries & Jos Reinhoudt [MVO Nederland] Vormgeving: Femke de Vries & Hanneke van der Heijden [MVO Nederland] Contact Inhoudelijke vragen: MVO Informatiepunt of Vragen over het partnerschap: MVO binnendienst of
Stakeholders 2.0. Transparantiebenchmark 29 november Jos Reinhoudt MVO Nederland
Stakeholders 2.0 Transparantiebenchmark 29 november 2018 Jos Reinhoudt MVO Nederland Jos Reinhoudt MVO Nederland j.reinhoudt@mvonederland.nl 06 20408049 Stakeholdermanagement, transparantie, impact MVO
Nadere informatieMaterialiteit en waardecreatie. Jos Reinhoudt 21 mei 2015
Materialiteit en waardecreatie Jos Reinhoudt 21 mei 2015 JOS REINHOUDT MVO Nederland Speerpuntonderwerpen: Transparantie Stakeholderdialoog Impact MVO Trendrapport 2015 j.reinhoudt@mvonederland.nl @JosReinhoudt
Nadere informatieContouren van morgen. Proces van materialiteitsanalyse
Contouren van morgen Proces van materialiteitsanalyse Definitie en context Definitie Wat is echt materieel voor een goed begrip van de waardecreatie door een onderneming? Te onderzoeken aan de hand van:
Nadere informatieSTAKEHOLDERDIALOOG. De tabel schetst hoe wij onze stakeholders actief betrekken en welke verwachtingen zij hebben.
STAKEHOLDERDIALOOG Op verschillende momenten gedurende het jaar onderhouden we nauwe contacten met diverse stakeholders. Transparantie is een van de belangrijkste grondslagen voor onze bedrijfsvoering
Nadere informatieOp reis met stakeholders. 2 juni 2016
Op reis met stakeholders 2 juni 2016 JOS REINHOUDT MVO training, research, consultancy MVO Nederland, Duurzame Denkkracht, BECO/EY, Berenschot Thema s: transparantie, strategie, stakeholderdialoog, impact,
Nadere informatieMVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring
MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft
Nadere informatieWorkshop 6: Stakeholdersconsultatie. Evenement Verbinding Veghel - 15 juni 2017
Workshop 6: Stakeholdersconsultatie Evenement Verbinding Veghel - 15 juni 2017 Wie zijn wij? Aron Kuijper Gecertificeerde organisatie (niveau 4) QSHE Manager Lid CCvD Sjoerd Wester Certificerende Instelling
Nadere informatieDIT ZIJN DE 12 INGREDIËNTEN VOOR EEN TRANSPARANT JAARVERSLAG
60 Hoe maak je een goed jaarverslag? DIT ZIJN DE 12 INGREDIËNTEN VOOR EEN TRANSPARANT JAARVERSLAG Natuurlijk, een jaarverslag kan voor het Financieele Dagblad een mooie aanleiding zijn voor een artikel.
Nadere informatieDuurzaam ondernemen Musea
Duurzaam ondernemen Musea Kunst voor bedrijfsvoering Rob van Tilburg Mei 2012 DHV 2012 All rights reserved Alleen voor intern gebruik Welkom en agenda Definitie en duiding duurzaam ondernemen Omgang bedrijven
Nadere informatieStartnotitie Omgevingsvisie Nijmegen
Startnotitie Omgevingsvisie Nijmegen Inleiding In juni van dit jaar is met de gemeenteraad gesproken over de Nijmeegse Omgevingsvisie aan de hand van de Menukaart Omgevingsvisie (zie bijlage). Afgesproken
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieMaterialiteit, nu en in de toekomst
Materialiteit, nu en in de toekomst 25 mei 2018 Circl, Amsterdam Agenda 1 Introductie 2 Tijdlijn wat hebben we gezien? 3 Nu wat zien we? 4 Toekomst wat gaan we steeds meer zien? 5 Interactie 2 2 Sli.do
Nadere informatieStappenplan: Scenarioplanning in de zorg
Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg 26 september 2018 Inleiding De toekomst is moeilijk te voorspellen. Dit blijkt niet alleen uit disruptieve bewegingen die in het verleden zijn ontstaan, maar ook
Nadere informatieWendbaar werken in publieke organisaties: praktijklessen opgavegericht werken
Wendbaar in publieke organisaties: praktijklessen opgavegericht Publieke organisaties staan in steeds grotere mate voor de uitdaging wendbaar in te spelen op de veranderingen in het werk, technologische
Nadere informatieBankieren met de menselijke maat. Jaarverslag 2015
Bankieren met de menselijke maat Jaarverslag 2015 42 SNS Bank N.V. Jaarverslag 2015 > Verslag van de Directie 4.3 IN GESPREK MET STAKEHOLDERS Ons succes valt of staat met de mate waarin we kunnen voldoen
Nadere informatieDuurzaamheidsverslaggeving
Duurzaamheidsverslaggeving MVO-contactdag - Gent 20 oktober 2010 Frank Van Damme - Commotie Agenda Duurzaamheidsverslaggeving Situering? Wat? Waarom? Global Reporting Initiative - GRI Inhoud Materialiteit
Nadere informatieDuurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015
Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015 Mission: Creating Responsible Business in society Vision: Sustainability Coach Values: Responsibility & Respect Ons Engagement geïntegreerd
Nadere informatieManagementsamenvatting
Managementsamenvatting Erasmus Universiteit Rotterdam: CSR paper De route naar Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in algemene ziekenhuizen. De strategische verankering van MVO in de dagelijkse activiteiten
Nadere informatieResultaat break-out sessies. 2 september: toekomst van ISO 26000
Resultaat break-out sessies 2 september: toekomst van ISO 26000 1 Inhoud A. Integratie groep 1 B. Integratie groep 2 C Erkenning D. Branchespecifiek E: MVO en innovatie 2 De vragen per focusgebied 1. Wat
Nadere informatieVernieuw je HR-cyclus
Vernieuw je HR-cyclus De klassieke HR-cyclus is toe aan vernieuwing Doel HR-cyclus Zoveel mogelijk uit je mensen halen om de doelen van de organisatie te realiseren 93% is ontevreden* HR-cyclus staat los
Nadere informatieMANAGEMENTBEOORDELING: VAN ANDERS DENKEN NAAR ANDERS DOEN!
WHITEPAPER MANAGEMENTBEOORDELING: VAN ANDERS DENKEN NAAR ANDERS DOEN! ALLES WAT U MOET WETEN OVER HOE U VAN EEN MANAGEMENT- BEOORDELING EEN SUCCES MAAKT ÉN TEGELIJKERTIJD VOLDOET AAN DE EISEN DIE AAN EEN
Nadere informatieTOEZICHTSVISIE RAAD VAN TOEZICHT NOVA COLLEGE. 8 februari
TOEZICHTSVISIE RAAD VAN TOEZICHT NOVA COLLEGE 8 februari 2017 1 Inleiding In deze toezichtvisie geven wij als de Raad van Toezicht van het Nova College aan waarom wij toezicht houden, wat we daarmee willen
Nadere informatieWORKSHOP 1: RICHTING GEVEN
WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider Agenda Voorstelling & toelichting Wat is duurzaamheid? Waarom deze stuurgroep? Start met de Sustatool! Waarden En nu? 1 Wie bent u? Voorstelling:
Nadere informatieE-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus
7 5 6 3 4 2 1 E-book In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus Inleiding Het doel van de HR-cyclus is: medewerkers ondersteunen in het leren en presteren, zodat zij maximaal bijdragen aan het succes van
Nadere informatieWaar start je als ondernemer met duurzaamheid
Waar start je als ondernemer met duurzaamheid www.will2sustain.com SPELREGELS PARTICIPATIEF INTERACTIEF MOBIELTJES GEBRUIK MAKEN VAN KENNIS IN DE GROEP CONCREET TOEPASSEN GEBRUIK MAKEND VAN VRAGEN EN
Nadere informatieCentrumontwikkeling Zuidlaren 15 januari 2019
Centrumontwikkeling Zuidlaren 15 januari 2019 Programma Introductie Participatieconcept Stand van zaken Inzichten en uitgangspunten Doelgroepen Co-creatieconcept Ruimtelijk plan in co-creatie Fasering
Nadere informatieDe klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?
De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing
Nadere informatieStakeholdermanagement
Stakeholdermanagement ONTDEK DE KRACHT VAN DE VOICE OF THE STAKEHOLDERS Van strategie naar implementatie in 4 stappen. 2019 leansixsigmatools.nl versie 6.00 Stakeholdermanagement Van strategie naar implementatie
Nadere informatieMaterialiteitsanalyse 2016
Jaarlijks bepaalt VolkerWessels haar meest materiële duurzaamheidsthema s. Dit doet zij door zowel haar eigen oogpunt, als vanuit het oogpunt van haar stakeholders. Hiervoor gaat VolkerWessels jaarlijks
Nadere informatieK O P L O P E R S B I J E E N K O M S T - T R A N S P A R A N T I E B E N C H M A R K
T R A N S P A R A N T I E B E N C H M A R K 2 0 1 7 1 WIE WEET wat in het jaarverslag van de raad van commissarissen staat? wie van de commissarissen CSR in zijn/haar portefeuille heeft? T R A N S P A
Nadere informatieStrategisch Plan t/m 2021
Strategisch Plan 2018 t/m 2021 Publieke versie 22-05-2018 Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 3 2. Identiteit, missie en visie van Sint Laurensfonds 3 3. De organisatie van Sint Laurensfonds 4 4. Meerjarige
Nadere informatieToolkit ehealth. Hoofdstuk 3: ehealth strategie
Toolkit ehealth Hoofdstuk 3: ehealth strategie 1 Inhoud 3.1 Inventarisatie... 3 3.2 Koppeling met visie en kerntaken organisatie... 6 3.3 Resources... 7 3.4 Raadpleging achterban... 9 3.5 Aan de slag...
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 507 Regels voor de financiële dienstverlening (Wet financiële dienstverlening) Nr. 139 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter
Nadere informatie7) Kwaliteit van het openbaar bestuur
7) Kwaliteit van het openbaar bestuur Toelichting mutatie plandoel Samen met de bijstelling van budgetten stellen wij uw Staten voor om t.a.v. deze kerntaak een wijziging m.b.t. de plandoelen te accorderen.
Nadere informatieOpen venster. Open venster. beeld van de leercirkels Leiderschap en Talentontwikkeling
Open venster Open venster beeld van de leercirkels Leiderschap en Talentontwikkeling Open venster De wereld verandert en overheden moeten mee veranderen. Maar hoe doe je dat, hoe Open venster kan je dat
Nadere informatieISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn
ISO 26000, wereldwijde MVO richtlijn Zet goede bedoelingen om in goede acties Ingeborg Boon NEN met dank aan Hans Kröder 1 Europees: 30 leden Wereldwijd: 159 leden ruim 60 jaar 18.000 publicaties Missie:
Nadere informatieEnkele kernelementen nader toegelicht
Enkele kernelementen nader toegelicht Het IMVO-convenant is gebaseerd op een gedegen prioritering van risico s Aan ieder IMVO-convenant is een zorgvuldig proces van due diligence voorafgegaan. Wanneer
Nadere informatieBevlogen aan het werk
Beeld: Odette Meyer Bevlogen aan het werk In tumultueuze tijden; 5 tips om het beste uit jezelf te halen Veel organisaties zijn in deze tumultueuze tijden in verandering: nieuw leiderschap is nodig, oude
Nadere informatieStappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth
Stappenplan Social Return on Investment Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth 1 1. Inleiding Het succesvol implementeren van ehealth is complex en vraagt investeringen van verschillende
Nadere informatieStrategische Issues in Dienstverlening
Strategische Issues in Dienstverlening Strategisch omgaan met maatschappelijke issues Elke organisatie heeft issues. Een definitie van de term issue is: een verschil tussen de verwachting van concrete
Nadere informatieDe Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille
De Reehorst 14 september 2017 Verduurzaming van de gemeentelijke vastgoedportefeuille 22-11-2017 1 Uw expeditieleider: Robert Borkes Publiekewaardecreatie.nl waardegericht voor het openbaar bestuur, waardegedreven
Nadere informatieHet duurzaamheidsverslag of MVO Jaarverslag. Een kijkje in de keuken van de uitgebreide versie van het milieujaarverslag
Het duurzaamheidsverslag of MVO Jaarverslag Een kijkje in de keuken van de uitgebreide versie van het milieujaarverslag 1 Even voorstellen Elk jaarverslag dient te starten met een voorstel-rondje: Over
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wint aan terrein in het bedrijfsleven en in de samenleving als geheel. Het verwachtingspatroon
Nadere informatieDAP er Zenderen. Dorps Ambitie Plan Zenderen. Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1.
DAP er Zenderen Dorps Ambitie Plan Zenderen Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1.1 OVKK Vilsterseweg 11 7734 PD Vilsteren Tel 0529-478194
Nadere informatieDe driehoek voorbij... WissemaGroup. medezeggenschap is van ons allemaal!
De driehoek voorbij... medezeggenschap is van ons allemaal! Doelstellingen Inzicht geven in het krachtenveld in een complexer wordende wereld Handvatten bieden voor invloed Dialoog over de rol van medezeggenschap
Nadere informatieInstrument: de Actorenanalyse. 1. Wat is een Actorenanalyse. 2. Doel van een Actorenanalyse. Instrumenten Actorenanalyse
Instrument: de Actorenanalyse Instrument: de Actorenanalyse 1 1. Wat is een Actorenanalyse 1 2. Doel van een Actorenanalyse 1 3. Het opstellen van een Actorenanalyse 2 4. Eisen aan een goede Actorenanalyse
Nadere informatieWat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?
Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.
Nadere informatieEnergie, Afval, Geluid, Diversiteit, Duurzame Inzetbaarheid
DUURZAAM ONDERNEMEN bij NS Strategie Mobiliteit per trein heeft een duurzaam karakter en daarmee NS ook. Door het reizen van deur tot deur voor onze klanten zo aantrekkelijk mogelijk te maken draagt NS
Nadere informatie7 stappen naar een Lean zorgadministratie
7 stappen naar een Lean zorgadministratie Caj Oosters Hoofd Zorgadministratie & Informatie 25 april 2018 2 Teambarometer Men&meter 4 Lean is Men&meter 1. Nooit van gehoord 2. Overgewaardeerde hype die
Nadere informatie#betrouwbareevidence RICHTLIJNEN VOOR. succesvolle marketing van de medische bibliotheek
#betrouwbareevidence RICHTLIJNEN VOOR succesvolle marketing van de medische bibliotheek #betrouwbareevidence #betrouwbareevidence is te vinden in gerenommeerde informatiebronnen, krachtige tools die helpen
Nadere informatiecompetenties en voorbeeldvragen
competenties en voorbeeldvragen 1 Aanpassingsvermogen Blijft doelmatig handelen door zich aan te passen aan een veranderende omgeving of veranderende taken, andere vakgebieden of verantwoordelijkheden
Nadere informatieNBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks
NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Welke informatie is voor
Nadere informatieHandvesttoets; Wat is het? Wat levert het op? Februari 2016
Handvesttoets; Wat is het? Wat levert het op? Februari 2016 Inhoudsopgave Aanleiding en Doelstelling... 1 In het kort... 1 Handvesttoets... 1 Resultaten... 2 Doorpakken op basis van de handvesttoets...
Nadere informatieplan facilitators Werkvorm: problemen verbinden
Werkvorm: problemen verbinden Problemen helder formuleren helpt al vaak om een oplossing te vinden, maar meestal hebben we te maken met een hele berg problemen die allemaal om een oplossing schreeuwen.
Nadere informatieSamenvatting: Help, hoe krijgen we IC aan de praat?
Samenvatting: Help, hoe krijgen we IC aan de praat? Communicatie structureren en toerusten van spelers Wanneer je wilt dat mensen in de organisatie dagelijks relevante informatie kunnen delen, verwerken
Nadere informatieDuurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde
Duurzame winst voor MKB in 7 stappen Jaap de Vries Gijs Duivenvoorde Duurzaam ondernemen 1 Even voorstellen Gijs Duivenvoorde ir, Delft Berenschot Maakindustrie Duurzaamheid Innovatie Normcommissie ISO26000
Nadere informatieDuurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?
Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v
Nadere informatieKPI s en management dashboards. Concern Control binnen de gemeente Erwin Pilon
KPI s en management dashboards Concern Control binnen de gemeente Erwin Pilon 2 Agenda KPI s leading & lagging KPI s perverse effecten Management dashboards De 5 meest gemaakte fouten 26-1-2017 4 Key Performance
Nadere informatieSER, Internationaal MVO 2 april 2009 Louise Bergenhenegouwen
SER, Internationaal MVO 2 april 2009 Louise Bergenhenegouwen Secretaris NEN Nederlandse normcommissie MVO en Expert in de ISO-werkgroep voor Social Responsibility SER-congres Internationaal MVO ISO 26000-
Nadere informatieVan kostennaar waardesturing
Hoofdstuk Investeren in maatschappelijk vastgoed Van kostennaar waardesturing Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 7 Van kosten- naar waardesturing 9 Reacties uit het veld 21 Waardesturing in de praktijk 29 Samenwerken
Nadere informatieHeb je het veel te druk? Vind je het moeilijk om te kiezen? Vind je het lastig om anderen te overtuigen van jouw meerwaarde?
Heb je het veel te druk? Vind je het moeilijk om te kiezen? Vind je het lastig om anderen te overtuigen van jouw meerwaarde? Volg dan deze 2-daagse Masterclass. Hierin leer je werken met het Strategisch
Nadere informatie3 Eenvoudige manieren om uw stakeholders te identificeren
3 Eenvoudige manieren om uw stakeholders te identificeren Er zijn verschillende manieren om op te sporen wie uw stakeholders zijn. Het gaat hier om het in beeld brengen en identificeren van uw stakeholders.
Nadere informatieStakeholdermanagement
Stakeholdermanagement ONTDEK DE KRACHT VAN DE VOICE OF THE STAKEHOLDERS Van strategie naar implementatie in 4 stappen. 2019 leansixsigmatools.nl versie 7.00 INHOUD Inleiding... 2 1. Stakeholder management
Nadere informatieVan Idee naar Innovatie
Van Idee naar Innovatie Horizon 2020 maakt het mogelijk! In 10 minuten een helder verhaal over Horizon 2020 Horizon 2020 Europa is op zoek naar innovaties die internationaal succesvol kunnen zijn. Horizon
Nadere informatieStrategisch plan
Strategisch plan 2018-2021 Publieksversie 22 mei 2018 Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 3 2. Identiteit, missie en visie van Sint Laurensfonds 3 3. De organisatie van Sint Laurensfonds 4 4. Meerjarige
Nadere informatieBantopa Terreinverkenning
Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking
Nadere informatieDe benchmark geanalyseerd
Datum 21-05-2015 1 De benchmark geanalyseerd Master studies naar de uitkomsten van de Transparantie Benchmark Allard Hibma MSc Prof. dr. Dick de Waard Datum 21-05-2015 2 Agenda Introductie Toelichting
Nadere informatieCode of Conduct CSR certificering
Code of Conduct CSR certificering 1 Opzet van de training 1. Introductie 2. Context van het programma 3. 4. Certificatie traject 5. Vragen 2 Introductie Doel van de training Na afloop in staat zijn om:
Nadere informatie360 feedback competentieanalyse
360 feedback competentieanalyse Expert competentie-rapportage en ontwikkelgids Sara Berger T 012 3456789 I www.tmamethod.com E info@tmamethod.com Inhoudsopgave Inhoudsopgave: Inleiding 3 TMA Competentie
Nadere informatieDuurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg. Wordt Tilburg daarmee duurzamer?
Duurzaamheidbalans en RFSC Ervaringen Tilburg Wordt Tilburg daarmee duurzamer? Robert Kint Gemeente Tilburg robert.kint@tilburg.nl 013 542 83 94 Inhoud 1. Duurzame gemeente Tilburg 2. Duurzaamheidbalans
Nadere informatieDuurzame Dialogen. over people, planet, profit
Duurzame Dialogen over people, planet, profit Sinds 2013 organiseert Delta Lloyd een serie dialogen over duurzaamheid. We willen daarmee inzicht krijgen in actuele ontwikkelingen en trends en tegelijkertijd
Nadere informatiePublic Value Een introductie
Public Value Een introductie Zwolle, 3 oktober 2018 Gerwin Nijeboer waarde creëren in het gemeenschappelijk belang voor het welzijn van het individu en de samenleving. Belangrijk: Public is NIET gelimiteerd
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 26 485 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Nr. 178 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieLumina Life voor duurzame gezondheid en vitaliteit van mens en organisatie
Lumina Life voor duurzame gezondheid en vitaliteit van mens en organisatie Lumina Life is een uniek instrument dat medewerkers in de zakelijke markt helpt om duurzaam gezond en vitaal te kunnen blijven
Nadere informatieWaarde(n)vol werk in uitvoering
Bijeenkomsten februari 2017 De bijeenkomsten werden gehouden in het kader van het A+O fonds project: Waarde(n)vol werk in uitvoering Doel van het project Invulling van vakmanschap en professionele ruimte
Nadere informatieWelkom in het Horizon College
Welkom in het Horizon College Bij het Horizon College maken we onze naam waar: we geven middelbaar beroepsonderwijs dat bij jou past en jouw horizon groter maakt. We leren je niet alleen een vak met toekomst,
Nadere informatieBrug tussen strategie en realisatie. Herfst 2014
Herfst 2014 Waarom is het realiseren van de strategie vaak zo lastig? Het ontwikkelen van een goede strategie is al niet eenvoudig, laat staan de realisatie ervan Het blijkt in de praktijk dat veel organisaties
Nadere informatieHANDLEIDING AAN DE SLAG MET TRENDS
HANDLEIDING AAN DE SLAG MET TRENDS ORGANISEER EEN TRENDSESSIE MET DE TRENDPUBLICATIE IEDEREEN AAN ZET DOEL Met deze set kun jij samen met anderen de gevolgen van trends voor de communicatie van de Rijksoverheid
Nadere informatieFACILITY MANAGEMENT. Duurzaam FM. Algemeen management. Mieke Pieters
FACILITY MANAGEMENT Algemeen management Duurzaam FM Mieke Pieters Colofon Duurzaam FM Auteur: Mieke Pieters Brussel, 2015 D/2015/8132/213 ISBN 978-2-509-02538-8 ISSN 2406-6311 NUR 800 De publicaties uit
Nadere informatieReview CO2 reductiesysteem. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2
Review CO2 reductiesysteem Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Invalshoek A: Inzicht 4 2.1. Footprintberekening 4 2.2. Kwaliteitsmanagement (ISO 14064-1 hoofdstuk
Nadere informatieBij overige ingevuld (alleen relevant):
Bij overige ingevuld (alleen relevant): Gemengd, luisteren en daarna eigen inbreng Combinatie. Stukje theorie, daarna oefenen of uitwisselen. Overleg om te kunnen beslissen Bij overige ingevuld (alleen
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatieVernieuw je HR-cyclus
Vernieuw je HR-cyclus De klassieke HR-cyclus moet vernieuwd worden Doel HR-cyclus Zoveel mogelijk uit je mensen halen om de doelen van de organisatie te realiseren 93% is ontevreden* HR-cyclus staat los
Nadere informatiePolicy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector
Policy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector Bestemd voor: Leden Algemene Kamercommissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BuHaOs) Van: Eerlijke Bankwijzer Aanleiding: AO,
Nadere informatie(SalesEngines, 2019) illustratie fasen van de SPIN methode
SPIN -Methodiek De SPIN methode is ontwikkeld op basis van een omvangrijk onderzoek door Neil Rackham waarbij ruim 35.000 verkoopgesprekken zijn geanalyseerd. De doelstelling was om te onderzoeken of er
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieFactsheet Competenties Ambtenaren
i-thorbecke Factsheet Competenties Ambtenaren Competenties van gemeenteambtenaren - nu en in de toekomst kennis en bedrijf Gemeenten werken steeds meer integraal en probleemgestuurd aan maatschappelijke
Nadere informatieDieter Vander Beke. Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014
Dieter Vander Beke Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014 Overzicht van de presentatie 1. Vertrouwen in de overheid? 2. Maatschappelijke
Nadere informatieTrainingen en workshops maart - juni 2019
academie Leren en doen! Trainingen en workshops maart - juni 2019 www.academie.zorgbelang-brabant.nl Trainingen & workshops KRACHTIG PITCHEN Vrijdag 29 maart 2019 Hoe vertel je kort en krachtig jouw idee
Nadere informatieStrategy Deployment. Sturen in een nieuwe werkelijkheid
Strategy Deployment Sturen in een nieuwe werkelijkheid Erik Ottens Gemeente Breda René Aernoudts Lean Management Instituut Gerco Liefhebber Hiemstra & De Vries #KOERS2018 4x de urgentie om anders te gaan
Nadere informatieIORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R
IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R 2 0 1 8 Introductie Werkzaam bij Kempen, onderdeel van Van Lanschot Kempen Fiduciair manager van NL pensioenfondsen Lid ESG council Kempen
Nadere informatieSamen de toekomst in
Samen de toekomst in Koers houden De hervormingen in de zorg roepen op tot actie. Er wordt veel gevraagd van zorgorganisaties en daarbij kun je al snel het doel uit het oog te verliezen. Lelie zorggroep
Nadere informatieImpact Masters Checklist
Impact Masters Checklist Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Vliegwiel van Impact 4 3. Checklist 6 4. Vervolgvragen 8 Blz. 2 Inleiding Impact Masters helpt ondernemers nieuwe kansen te ontdekken voor hun bedrijf
Nadere informatieOpzet burgergesprek Open Data NEXT
Opzet burgergesprek Open Data NEXT Datum: 26 02 2013 Inleiding De overheid heeft veel informatie, informatie die verzameld wordt om de taak van de overheid goed uit te kunnen voeren. Deze informatie wordt
Nadere informatieCOMPLIANCE MANAGEMENT VOLDOEN AAN WET- EN REGELGEVING COMPLIANCE MANAGEMENT. Vereenvoudigde verantwoording aan in- en externe stakeholders
VOLDOEN AAN WET- EN REGELGEVING Vereenvoudigde verantwoording aan in- en externe stakeholders Tijdig anticiperen op veranderingen in HSE wet- en regelgeving Licence to operate Inzicht in risico s bedrijfsonderdelen
Nadere informatieE-book. In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus
7 5 6 3 4 2 1 E-book In 7 stappen naar een effectieve HR-cyclus Inleiding Het doel van de HR-cyclus is: medewerkers ondersteunen in het leren en presteren, zodat zij maximaal bijdragen aan het succes van
Nadere informatieOrganiseren van samenwerking in het jeugddomein
Organiseren van samenwerking in het jeugddomein De overkoepelende resultaten van vier afstudeeronderzoeken Publiek Management In opdracht van Integraal Toezicht Jeugdzaken (ITJ) hebben vier studenten Bestuurs-
Nadere informatie