Daglicht: een belangrijke uitdaging

Transcriptie

1 Isolatie 1 e editie Mei 2017 Daglicht: een belangrijke uitdaging VERGELIJKENDE STUDIE OVER DE IMPACT VAN DE BUITENISOLATIE OP HET DAGLICHT BINNEN DE BEWOONBARE PERIMETER Energiezuinig bouwen Minder CO 2

2 Inhoudsopgave De studie in een notendop 4 Inleiding 5 Configuratie van de ruimte en van de openingen 5 Ter herinnering: eigenschappen van het Kooltherm resolschuim 6 Analyse 7 Daglicht: een essentiële bijdrage tot de levenskwaliteit in tertiaire gebouwen en private woningen 7 Vergelijking tussen Kingspan Kooltherm resolschuim en conventionele isolatiematerialen, volgens de configuratie van de gevelopeningen: de cijfers spreken voor zich 7 Besluit

3 De studie in een notendop Inleiding Het concept zelf van thermische buitenisolatie maakt dat de wanddikte verhoogt, of het een geventileerd gevelsysteem dan wel een thermische buitenisolatie met pleister - werk betreft. De voorbije jaren heeft het onderzoek naar zeer efficiënte isolatieoplossingen tot almaar dikker isolatiemateriaal geleid, de enige manier om de vereiste thermische prestaties te bereiken met de twee belangrijkste isolatietypes op de markt: EPS en minerale wol. Resultaat: een uitgesproken 'schietgateffect ter hoogte van de raam- en deuropeningen. Een dergelijk effect remt de inval van daglicht in verschillende mate af naargelang de configuratie van de openingen en van het prestatieniveau van het systeem. In de conclusie van beide rapporten wordt de pertinentie van het Kingspan Kooltherm resolschuim isolatieplaten benadrukt. Worden ze in de plaats van klassieke oplossingen ingezet, dan bieden ze belangrijke voordelen en verlagen ze de totale wanddikte dankzij hun fors hogere thermische prestaties. Die voordelen zijn onder meer aanzienlijk in termen van de inval van daglicht in de bewoonbare perimeter, met een dag - lichttoename van meer dan 30%. Configuratie van het lokaal en van de openingen Naargelang van de vorm van de openingen en vooral van de breedte ervan, die tussen gebouwen fors kan verschillen heeft de wanddikte een variabele impact op de inval van daglicht binnen de bewoonbare perimeter. Bijgevolg werden diverse configuraties, met een verschillende schikking van de openingen en verschillende afmetingen, in aanmerking genomen. De bewoonbare perimeter zelf werd als volgt bepaald: L500 x D350 x H280 cm. Op basis daarvan werden vier gevelconfiguratie geanalyseerd: = Gevel 1: een horizontale raampartij over de hele gevelbreedte = Gevel 2: vier smalle openingen van gelijke hoogte = Gevel 3: twee hoge, middelbrede openingen = Gevel 4: vier hoge en smalle openingen Gevel 1 Gevel 2 Project Aleca, CONIX RDBM Architects Daglicht is evenwel een essentiële welzijnsfactor, zowel op de werkplek als in woonruimtes, om nog maar te zwijgen van het negatieve effect van compenserend kunstlicht op de totale energiebalans van het gebouw. Daglicht is dermate belangrijk voor het welzijn dat een overmatig gebrek psychische problemen kan veroorzaken, zoals een seizoens - afhankelijke depressie (SAD). Dergelijke problemen komen vooral in de Scandinavische landen voor, waar het zonlicht in de winter schaars is. Gevel 3 Gevel 4 Het Kingspan Kooltherm resolschuim, met een lambda - waarde van slechts 0,020 W/m K, maakt het mogelijk met dunnere isolatieplaten identieke en zelfs betere isolatie - waardes te bereiken, wat het schietgateffect aanzienlijk vermindert. De positieve impact van deze verlaging werd uitvoerig geana lyseerd door het studiebureau Peutz, dat twee rapporten publiceerde. In het eerste rapport werd een vergelijking gemaakt tussen de Kingspan Kooltherm K15 resol - schuim isolatieplaat en minerale wol bij geventileerde gevels*. In het andere tussen de Kingspan Kooltherm K5 resol - schuim isolatieplaat en geëxpandeerd polystyreen (EPS) bij een thermische buitenisolatie met pleisterwerk (ETICS)**. * Research regarding Daylighting Daylighting in relation to facade insulation with Kooltherm K15 or mineral wool (geventileerde gevels) ** Research regarding Daylighting Comparison between Kooltherm K5 and EPS (ETICS/thermische buitenisolatie met pleisterwerk ) NB: beide studies zijn in extenso in het Engels op aanvraag verkrijgbaar bij Kingspan Insu lation (info@kingspaninsulation.be) Er werden drie prestatieniveaus geselecteerd. Ze stemmen overeen met de volgende warmtedoorgangscoëfficiënten (): U = 0,24 W/m 2 K U = 0,15 W/m 2 K U = 0,10 W/m 2 K In termen van totale dikte van de buitenwanden, zijn dit de respectieve dimensioneringen: 1. Geventileerde gevel: 326 mm (Kooltherm K15) / 387 mm (minerale wol) 382 mm (Kooltherm K15) / 477 mm (minerale wol) 451 mm (Kooltherm K15) / 599 mm (minerale wol) 2. Thermische buitenisolatie met pleisterwerk: 296 mm (Kooltherm K5) / 355 mm (EPS) 344 mm (Kooltherm K5) / 440 mm (EPS) 406 mm (Kooltherm K5) / 545 mm (EPS) 4 5

4 Ter herinnering Analyse Kenmerken van het Kooltherm resolschuim Daglicht: een essentiële bijdrage tot de levenskwaliteit in tertiaire gebouwen en private woningen Resolschuim wordt verkregen door transformatie van bakeliet. Met een lambdawaarde van slechts 0,020, onderscheidt het zich door opmerkelijke thermische prestaties. Deze over - schrijden ruimschoots die van de conventio nele isolatie - materialen. Al naargelang het om geëxpan deerd polystyreen dan wel om minerale wol gaat, varieert de pres tatie toename bij gelijke dikte tussen 30 en 40%. De Kingspan Kooltherm K15 en K5 resolschuim isolatie - platen zijn makkelijk op de bouwwerf op maat te brengen met handgereedschap of elektrische werktuigen. In de K15-versie voor geventileerde gevels, zijn de platen voor - zien van een regenscherm. Gezien de zeer hoge thermische efficiëntie van resolschuim, is de vereiste isolatiedikte voor een gegeven prestatie niveau aanzienlijk lager dan die van klassieke isolatiematerialen. Resolschuim: vier grote voordelen - grotere nuttige oppervlakte voor een gelijke perimeter van het gebouw - slankere esthetiek - lagere plaatsingskosten - meer daglichttoetreding Uit een enquête rond de kwaliteitscriteria van bedrijfsgebouwen blijkt dat daglicht, thermisch comfort en milieu - bescher ming op het vlak van het gebouw en zijn compo nenten, tot de belangrijkste verwachtingen van werknemers beho ren als het op comfort en welzijn in tertiair vastgoed aankomt. In dit opzicht is het nuttig andermaal te benadrukken dat de Kingspan Kooltherm K15 en K5 isolatieplaten niet alleen positief bijdragen tot het thermisch comfort en de inval van daglicht, maar ook de A+-beoordeling hebben gekregen van de 'Green Guide to Specification. Die score is gebaseerd op de analyse van de levenscyclus van het product en draagt bij tot het verkrijgen van de BREEAM-certificering van een gebouw. De gebouwen worden geanalyseerd volgens de BREEAM-methode (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) die een optimalisering van hun prestaties beoogt. De overeenkomstige enquête die in februari 2017 werd gepubliceerd en door Batiactu werd overgenomen, werd door het Franse Observatorium voor duurzaam vastgoed (IOD) in partnerschap met Plan Bâtiment Durable uitgevoerd. De thematiek van het daglicht maakt bovendien ook integraal deel uit van het welzijn op het werk. De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg herinnert er ook duidelijk aan dat de werkplaatsen steeds behoorlijk verlicht moeten zijn, tenzij het werk in het duister of met een aangepaste verlichting dient te geschieden. Gedurende de dag moet er op de arbeidsplaats voldoende daglicht binnenkomen. Ook de andere Europese landen hechten belang aan deze thematiek: de Belgische Gids Duurzame Gebouwen en de Duitse gids Gesundes Wohnen van het Duitse federaal secretariaat van de bouwsector (Bundesamt für Bauwesen und Raumordnung), wijden beide een specifiek hoofdstuk aan het daglicht binnen de bewoonbare perimeter. De Duitse gids stipt onder meer het volgende aan: Daglicht brengt een fotobiologisch proces op gang dat een rechtstreekse invloed heeft op de psychologische en fysiologische parameters. Vergelijking tussen Kooltherm resolschuim en klassieke isolatiematerialen, volgens de configuratie van de gevelopeningen: de cijfers spreken voor zich Plaatswinst: Kooltherm K15 ( 0,020) in een dikte van 100 mm tegen minerale wol ( 0,032) in een dikte van 160 mm Totale wanddikte (geventileerde gevel): vergelijking tussen Kingspan Kooltherm K15 resolschuim (rechts) en minerale wol (links). Die lagere vereiste dikte biedt vooral de volgende vier voor - delen: Plaatswinst: Kooltherm K15 ( 0,020) in een dikte van 100 mm tegen grijs EPS (À 0,032) in een dikte van 160 mm Totale wanddikte (thermische buitenisolatie met pleisterwerk): vergelijking tussen Kingspan Kooltherm K5 resolschuim (rechts) en EPS grafiet (links). Uit berekeningen uitgevoerd door het studiebureau Peutz op basis van de vier vooraf bepaalde gevelconfiguraties (zie pag. 5) blijkt dat er in alle gevallen sprake is van een aanzien - lijke daglichttoename. Die toename is des te groter wanneer de openingen hoog en smal zijn (wat aansluit bij de intuïtieve indruk van het 'schietgateffect'). De toename wordt nog benadrukt wanneer het beoogde prestatieniveau hoog is. Een warmtedoorgangscoëfficiënt () van 0,10 W/m2.K brengt, in combinatie met een klassiek isolatiemateriaal, een indrukwekkende geveldikte met zich mee 599 mm voor een geventileerde gevel, 545 mm bij thermische buitenisolatie met pleisterwerk. In een derge - lijk geval en voor de hoge en smalle openingen, wordt met de Kingspan Kooltherm resolschuim isolatieplaten een dag - lichttoename van respectievelijk 26,5% en 25,3% behaald. De grafieken en tabellen op de volgende twee pagina s illustreren goed de positieve impact van een thermische isolatie met Kingspan Kooltherm resolschuim op de inval van dag - licht. Ze tonen tevens aan dat deze impact bovenproportioneel wordt wanneer de totale dikte van de buitenwand toeneemt. = grotere nuttige oppervlakte voor een gelijke perimeter van het gebouw = slankere esthetiek = lagere plaatsingskosten = meer daglichttoetreding in het gebouw, zoals blijkt uit de twee vermelde referentiestudies. 6 7

5 Geventileerde gevels Vergelijking tussen de coëfficiënten van beschikbaar daglicht binnen de bewoonbare perimeter voor twee geventileerde gevels, waarbij de ene met minerale wol en de andere met Kingspan Kooltherm K15 is geïsoleerd. Gevel 1 Gevel 2 Gevel 3 Gevel 4 Verbetering in % van de gemiddelde coëfficiënt, aangebracht door een isolatie met Kingspan Kooltherm K15 Thermische buitenisolatie met pleisterwerk Vergelijking tussen de coëfficiënten van beschikbaar daglicht binnen de bewoonbare perimeter voor twee thermische buitenisolaties met pleisterwerk, waarbij de ene met geëxpandeerd polystyreen en de andere met Kingspan Kooltherm K5 is geïsoleerd. Gevel 1 Gevel 2 Gevel 3 Gevel 4 Verbetering in % van de gemiddelde coëfficiënt, aangebracht door een isolatie met Kingspan Kooltherm K5 Configuraties van de gevelopeningen [W/m.K] Isolatie minerale wol Isolatie Kooltherm K15 Verbetering van de gemiddelde coëfficiënt, dankzij een isolatie met Kooltherm K15 Configuraties van de gevelopeningen [W/m.K] Isolatie EPS Isolatie Kooltherm K5 Verbetering van de gemiddelde coëfficiënt, dankzij een isolatie met Kooltherm K ,24 5,037 % 5,437 % 7,9 % 0,15 4,556 % 5,064 % 11,2 % 0,10 3,881 % 4,694 % 120,9 % 0,24 2,518 % 2,817 % 11,9 % 0,15 2,132 % 2,539 % 19,1 % 0,10 1,687 % 2,229 % 32,1 % 0,24 4,123 % 4,437 % 7,6 % 0,15 3,671 % 4,147 % 13,0 % 0,10 3,133 % 3,799 % 21,3 % 0,24 3,906 % 4,305 % 10,2 % 0,15 3,363 % 3,937 % 17,1 % 0,10 2,773 % 3,509 % 26,5 % 0,24 5,241 % 5,627 % 7,4 % 0,15 4,750 % 5,313 % 11,9 % 0,10 4,159 % 4,929 % 18,5 % 0,24 2,660 % 2,986 % 12,3 % 0,15 2,269 % 2,715 % 19,7 % 0,10 1,873 % 2,423 % 29,4 % 0,24 4,287 % 4,592 % 7,1 % 0,15 3,856 % 4,342 % 12,6 % 0,10 3,358 % 4,025 % 19,9 % 0,24 4,104 % 4,497 % 9,6 % 0,15 3,573 % 4,179 % 17,0 % 0,10 3,017 % 3,780 % 25,3 % 8 9

6 Besluit Met het toenemende belang dat aan duurzame ontwikke - ling wordt gehecht en gezien de winst die kan worden bereikt op het vlak van energieprestaties, zullen de hoogwaardige thermische isolatiesystemen terrein blijven winnen. Parallel hiermee zal de thermische regelgeving binnen afzienbare tijd het prestatieniveau Postitief energie huis op nieuwbouw opleggen. In een dergelijke context en ongeacht het gekozen isolatie - systeem, impliceert het gebruik van conventionele isolatiematerialen grotere diktes op. Op verschillende vlakken, en meer bepaald voor de daglichttoetreding, vertonen buitenwanden met grote dikte belangrijke nadelen. De oplossing? Isolatiemateriaal gebruiken dat efficiënter is dan de twee meest voorkomende conventionele isolatiematerialen (minerale wol en geëxpandeerd polystyreen). De Kingspan Kooltherm K15 en K5 resolschuim isolatie - platen maken het mogelijk, dankzij hun thermische prestaties die 30% tot 40% hoger liggen dan de twee bovenvermelde isolatiematerialen, om de dikte van de wand aanzienlijk te verlagen zonder afbreuk te doen aan de energie-efficiëntie van het systeem

7 Contactdetails Klantenservice Neem voor offertes, orders, documentatie en monstermateriaal contact op met onze verkoopafdeling. U kunt ons berei - ken maandag tot en met donderdag van tot uur en op vrijdag tot uur via onderstaandecontactgegevens: Tel: +32 (0) Fax: +32 (0) Contact: info@ kingspaninsulation.be Technische service U kunt bij ons terecht voor advies en vragen over onze producten en hun toepassing. Bovendien kunt u bij ons terecht voor advies over bevestigingsmaterialen, technische informatie, verwe rkingsadviezen, afschotplannen en bouwfysisch bere ke ningen. Kortom, alles wat nodig is om de beste oplossing voor uw constructie te kunnen realiseren. U kunt onze technische service bereiken maandag tot en met donderdag van tot uur en op vrijdag tot uur via onderstaande contactgegevens: Tel: +32 (0) Contact: techline@kingspaninsulation.be De fysische en chemische eigenschappen van Kingspan Insulation N.V. producten vertegenwoordigen gemiddelde waarden, verkregen in algemeen geaccepteerde test methoden en zijn onderhevig aan normale productietoleranties. Kingspan Insulation N.V. behoudt zich het recht om productspecificaties zonder voorgaande kennisgeving te wijzigen. De informatie, technische details, de bevestigingsvoorschriften etc. die in de desbetreffende documentatie zijn genoemd worden in goed vertrouwen afgegeven en zijn in overeenstemming met de door Kingspan Insulation N.V. bedoelde toepassing. Aan de afbeeldingen in dit document kunnen geen rechten worden ontleend. De afbeeldingen zijn bedoeld om een globale indruk te geven van het uiterlijk van de producten en tonen één van de verschillende toepassingsmogelijkheden. Kingspan Insulation N.V. garandeert niet dat de getoonde toepassingen toe - gestaan zijn volgens de geldende (plaatselijke) regelgeving. Verifieer aanbevelingen voor applicatie met de daadwerkelijke behoeften, geldende specificaties en regelgeving. Voor ieder andere applicatie of condities bij gebruik van onze isolatiematerialen dient u advies in te winnen bij Kingspan Insulation N.V. Raadpleeg onze technische service indien de toepassing of condities afwijken van de toepassingen vermeld in de documentatie. Controleer bij onze marketingafdeling of de door u gebruik te documentatie de laatst uitgegeven versie is. Kingspan Insulation N.V. Visbeekstraat Turnhout Belgie Tel. +32 (0) Fax +32 (0) info@kingspaninsulation.be 12 Kingspan, OPTIM-R, Kooltherm, Selthaan en het logo van de leeuw zijn geregistreerde handelsmerken van de Kingspan Group plc in Belgie en andere landen. Alle rechten voorbehouden. TM Therma en isoeasy zijn handelsmerken van de Kingspan Group plc