Gemeente Heist-op-den-Berg MILIEUJAARPROGRAMMA 2009

Transcriptie

1 Gemeente Heist-op-den-Berg MILIEUJAARPROGRAMMA /03/2009

2 GEMEENTE HEIST-OP-DEN-BERG OPPERVLAKTE : ha AANTAL INWONERS : (01/01/2009) ADRES GEMEENTEHUIS : : KERKPLEIN HEIST-OP-DEN-BERG TELEFOON : 015/ TELEFAX : 015/ BURGEMEESTER : de heer Luc Vleugels SCHEPEN VOOR LEEFMILIEU : de heer Carl Verelst Afdeling Ruimtelijke Ordening, Leefmilieu en Locale Economie en Mobiliteit Milieudienst: De heer Wilfried Wouters (milieuambtenaar) Mevrouw Suzy Van Loo (adjunct-milieuambtenaar) Mevrouw Marijke Goris (duurzaamheidsambtenaar) ADRES : Kerkplein HEIST-OP-DEN-BERG TELEFOON : 015/ TELEFAX : 015/ TECHNISCHE DIENSTEN MILIEUPOLITIE : o.l.v. Dhr. S. Van der Linden (diensthoofd) : o.l.v. Commissaris Dhr. G. Van den Broeck 2

3 1 INSTRUMENTARIUM 1.1 Basis Gemeentelijke diensten Organisatie De afdeling ruimtelijke ordening, leefmilieu, lokale economie en mobiliteit omvat vier diensten, waaronder de dienst leefmilieu. De milieudienst is samen met de dienst ruimtelijke ordening gehuisvest op het Kerkplein Heist-op-den-Berg. Beide diensten hebben een gemeenschappelijk telefoon- en faxnummer. Tel. 015/ Fax. 015/ milieudienst@heist-op-den-berg.be Personeel In het personeelskader van de dienst leefmilieu zijn 2 voltijdse functies voorzien. Hiervan zijn momenteel 2 functies ingevuld FUNCTIE NAAM VTE Inzet voor milieudienst Milieuambtenaar (niveau A) Wilfried Wouters % Adjunct-milieuambtenaar (niveau B) Suzy Van Loo 0,8 100 % Sinds 12 november 2008 is de milieudienst uitgebreid met een bijkomend voltijdse duurzaamheidsambtenaar (niveau A) in contractueel dienstverband. Zij is ook voltijds werkzaam rond milieubeleid. De format gemeentediensten is bijgevoegd als bijlage 4. De milieuambtenaren verzorgen de loketwerking van de milieudienst tijdens onderstaande openingsuren en fungeren tevens als centraal meldpunt. Voormiddag Namiddag Maandag 8u30 12u00 13u00 19u00 dinsdag tot vrijdag 8u30 12u00 gesloten Sinds 1 oktober 2008 is onze gemeente ook aangesloten bij de intercommunale milieudienst van IOK. Er wordt vooral op deze dienst beroep gedaan voor de uitwerking van initiatieven rond duurzame ontwikkeling en juridisch advies inzake milieuvergunningen. 3

4 Instellen van een centraal meldpunt voor milieuklachten Milieuklachten kunnen worden gemeld op het telefoonnummer Buiten de kantooruren kunnen klachten ingesproken worden op het antwoordapparaat dat aan dit telefoonnummer gekoppeld is. Er werd ruchtbaarheid gegeven aan het centraal meldpunt via de gemeentelijke website Overleg diensten milieuhandhaving en milieuklachten Voor de behandeling van milieuklachten vindt er op regelmatige basis een overleg plaats met de milieucel van de politiezone Heist-op-den-Berg. Tijdens dit overleg worden afspraken gemaakt omtrent de praktische aanpak en taakverdeling. Beide diensten houden elkaar op de hoogte van de ondernomen acties Handhaving Personeel met VLAREM-attest Dhr. Wilfried Wouters en mevr. Suzy Van Loo beschikken over een VLAREM-attest. Zij werden door de gemeenteraad in zitting van 11/05/93 aangeduid om toezicht uit te oefenen in het kader van het Vlarem. In 1994 hebben zij de eed afgelegd bij de vrederechter. Beide personen kunnen toezicht uitoefenen op de hinderlijke inrichtingen conform art. 58 van Vlarem I. Dhr. Jean Van Rompaey, commissaris van politie, werd door de gemeenteraad van 29/03/94 aangewezen om toezicht uit te oefenen in het kader van het Vlarem. In 1994 heeft hij eveneens de eed bij de vrederechter afgelegd. De commissaris is op 1 april 2008 met pensioen gegaan Pro-actieve en reactieve controles voor 2 en 3 klasse inrichtingen De klachten, die bij de milieudienst worden gemeld, worden systematisch overgemaakt aan de lokale politie. Deze milieuklachten worden bij de milieucel van de politie gecentraliseerd, behandeld en opgevolgd. De lokale politie gebruikt een eigen registratiesysteem (ISLP). Om dubbel werk te vermijden worden de klachten niet ingevoerd in het MKROS. In 2008 heeft de lokale politie het toezicht op de milieuwetgeving voor haar rekening genomen. De milieudienst verleent technische bijstand bij bepaalde controles. Het overzicht met de pro-actieve en reactieve controles is opgenomen in bijlage Logistieke ondersteuning voor gemeentelijke toezichthouders Volgende middelen zijn ter beschikking van de milieupolitie om inspectie uit te voeren : 4

5 - Sonometer (geluidsmeter) - kogelklepmonsternemer voor staalname in vaten (vloeistoffen in vaten) Samenwerkingsovereenkomst met politiezone of andere gemeente Niet van toepassing. 5

6 1.1.3 MMIS Internetverbinding betrokken diensten De milieudienst beschikt over een internetverbinding, zodat vlot alle milieu-informatie kan worden geconsulteerd Gegevensinvoer MKROS De klachten, die bij de milieudienst worden gemeld, worden systematisch overgemaakt aan de lokale politie. Deze milieuklachten worden bij de milieucel van de politie gecentraliseerd, behandeld en opgevolgd. De lokale politie gebruikt een eigen registratiesysteem (ISLP). Om dubbel werk te vermijden worden de klachten niet ingevoerd in het MKROS Gegevensinvoer milieuvergunningendatabank Het gemeentebestuur beschikt over een milieuvergunningendatabank. In een CIPAL-programma zijn alle VLAREM-vergunningen van klasse 1, 2 en de meldingen van klasse 3 opgenomen. Tevens werden circa 700 ARAB-vergunningen uit de periode ingevoerd in deze databank. De gemeentelijke inventaris van risicogronden is eveneens via deze databank te consulteren Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur De samenstelling van de milieuraad is bepaald door de gemeenteraad van 18/12/2006. In de statuten zijn 8 mandaten voorzien voor milieu- en natuurverenigingen, waarvan er in de praktijk slechts 5 organisaties effectief een kandidaat voorgedragen hebben. De milieuraad beschikt over een huishoudelijk reglement en een afsprakennota met het gemeentebestuur. De gemeenteraad heeft in zitting van 24 april 2007 de samenstelling van de nieuwe milieuraad goedgekeurd. Aangezien de verenigingen opgenomen in het raadsbesluit van 18/12/2006 autonoom bepalen of ze een man of vrouw afvaardigen, heeft het gemeentebestuur bijzonder weinig impact op de man/vrouwverhouding in de adviesraad. Bij de samenstelling van de gemeentelijke milieuraad wordt erover gewaakt dat alle geledingen en gevoeligheden in evenredige mate aan bod komen (GENDER-gevoeligheid). De milieuraad vergaderde in maal op volgende data: 24 januari 2008, 6 maart 2008, 4 juni 2008, 2 oktober 2008 en 4 december Door vertegenwoordigers op te nemen uit volgende andere gemeentelijke adviesraden wordt een samenwerking gestimuleerd: - raad voor locale economie (voorheen middenstandsraad) 6

7 - landbouwadviesraad - cultuurraad - jeugdraad Als bijlage 6 voegen we het jaarverslag milieuraad Gemeentelijk milieubeleid: milieubeleidsplan of visienota Leefmilieu Het gemeentelijk milieubeleidsplan werd vastgesteld door de gemeenteraad in zitting van 18 juni In 2004 werd het gemeentelijk milieubeleidsplan getoetst aan het MINA-plan 3 en het provinciaal milieubeleidsplan De gemeenteraad heeft in zitting van 21 september 2004 het gemeentelijk milieubeleidsplan opnieuw vastgesteld voor de verdere looptijd van het plan. De gemeenteraad heeft in zitting van 21/11/2006 de termijn van het gemeentelijk milieubeleidsplan verlengd. 1.2 Projecten MINA-werkers Door de gemeenteraad van 15/04/2008 werd de samenwerkingsovereenkomst ondertekend en werd tevens een projectaanvraag voor 3 MINA-werkers thema Natuur ingediend. Op 18/12/2008 werd de definitieve evaluatie van onze projectaanvraag door het kabinet van de Vlaamse minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur meegedeeld aan het gemeentebestuur. Hierbij werden 1,5 VTE MINA-werkers toegewezen. Aangezien het werkingsjaar 2008 intussen quasi verstreken was, werden geen MINA-werkers tewerkgesteld in het jaar Zie bijlage 7. 7

8 2 AFVAL 2.1 Basis Afvalpreventie en hergebruik Middelen voor thuiscomposteren en anticlamestickers aanbieden - Het gemeentebestuur verspreidt gratis antireclamestickers. In 2008 werden er 78 stickers verspreid. - In 2008 konden de inwoners een door de gemeente gesubsidieerde compostbak (30 euro) of compostvat (20 euro) of wormenbak (12,50 euro) aankopen. Aard van het Recipiënt Compostvat + beluchtingsstok Compostbak (kunststof) Wormenbak Verkoopprijs 20 euro 30 euro 12,50 euro Overeenkomst met een door OVAM erkend kringloopcentrum Het gemeentebestuur heeft een samenwerkingsovereenkomst met de erkende kringwinkel Zuiderkempen vzw afgesloten. Via dit centrum krijgen heel wat goederen een tweede levensduur. De kringwinkel is gehuisvest op het adres : Noordstraat 25 te 2220 Heist-op-den-Berg. In 2008 bedroeg de ingezamelde hoeveelheid herbruikbare goederen uit Heist-op-den-Berg, die naar het kringloopcentrum werden gebracht 9,8 kg per inwoner. De ingezamelde hoeveelheid goederen nam met ruim 6% toe kg kg kg Het kringloopcentrum ontvangt een vergoeding van 0,13 /kilogram Passieve sensibilisatie voor minstens 1 afvalstof Op 1 juli 2008 werd DIFTAR op restafval en GFT ingevoerd in Heist-op-den-Berg. Er werden 8 infomomenten voor de burgers rond afvalpreventie en de praktische implementatie van DIFTAR georganiseerd op 14, 18, 19, 20, 21, 22, 25 en 26 februari Er daagden ca inwoners op. Tevens werd een infoavond voor alle Heistse verenigingen (sport-, jeugd- en socio-cultureel) ingericht op 3 maart Er werd ook een DIFTAR-brochure opgemaakt en aan alle gezinnen verspreid, waarin een hoofdstuk gewijd is aan het voorkomen van afval. 8

9 In 2008 werd een actieve sensibilisatie gevoerd rond gft-afval. Er werden 4 infoavonden rond thuiscomposteren georganiseerd op volgende data : 4 maart 7 april 14 april 21 april Er kwamen ca. 300 geïnteresseerde inwoners naar deze infoavonden. In de gemeentekrant van november 2008 werd een kortingbon ter waarde van 2,00 gepubliceerd. Op deze wijze willen we het kringloopcentrum bij een breder publiek bekend maken en zo het hergebruik stimuleren. Hiervan maakten 594 Heistse gezinnen gebruik. Bij de milieudienst is een compostkoffer en een educatieve koffer rond selectieve inzameling en recyclage van afvalstoffen beschikbaar. Beide koffers worden vooral door scholen uitgeleend en leveren een bijdrage tot afvalpreventie en selectieve inzameling. Er werden 6 educatieve rondleidingen georganiseerd op de containerparken voor scholen in Deze rondleidingen gebeuren door de educatieve medewerkers van IOK Afvalbeheer Selectieve inzameling en restafval Organisatie van selectieve inzameling huishoudelijke afvalstoffen en vergund containerpark Het gemeentebestuur organiseert een selectieve huis-aan-huis inzameling van volgende afvalstoffen. In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de inzamelwijze en frequentie van de verschillende afvalstoffenfracties in FRACTIE FREQUENTIE METHODE OPHALING GFT 26 keer Huis-aan-huis inzameling + containerpark PMD 24 keer Huis-aan-huis inzameling + containerpark Glas 12 keer Huis-aan-huis inzameling + containerpark Papier/Karton 12 keer Huis-aan-huis inzameling + containerpark KGA 4 keer Wijkinzameling + containerpark Restafval 26 keer Huis-aan-huis inzameling Grofvuil 6 keer Huisinzameling op afroep + containerpark De rapportering over de ingezamelde hoeveelheden afvalstoffen en restafval zal geschieden via de enquête van OVAM. Uitbating 2 containerparken 9

10 Sinds 1 januari 2006 worden de containerparken uitgebaat door intercommunale IOK Afvalbeheer. De rapportering van de ingezamelde afvalstromen en het bezoekersaantal zal rechtstreeks aan OVAM plaatsvinden. In onze gemeente zijn er 2 containerparken aanwezig op volgende adressen : Herentalsesteenweg 112B en Impulsstraat 2 te Heist-op-den-Berg. Sinds 1 juli 2008 wordt DIFTAR toegepast op het containerpark voor volgende fracties: - Steen- en betonpuin - Gras, boomstronken, tuinafval - Grof vuil - roofing en eterniet - niet recycleerbaar steenpuin (cellenbeton, gyproc, gips en kalk) - niet-herbruikbaar houtafval (geïmpregneerd hout, hout behandeld met carboline) Voor asbesthoudend materiaal kan elk gezin jaarlijks een beperkte hoeveelheid gratis aanleveren (10 golfplaten of 1 m³ asbesthoudende leien). Volgende afvalstoffen worden selectief ingezameld op beide containerparken. De inwoners kunnen deze fracties gratis naar het containerpark brengen : - - herbruikbare goederen (i.s.m. Kringwinkel Zuiderkempen) - papier en karton - herbruikbaar houtafval - snoeihout en haagscheersel - bladeren en boomvruchten - autobanden - glas (wit, bruin en groen) en vlak glas - oude ferro-metalen en non-ferro-metalen - herbruikbaar textiel en lederwaren - gemengde huishoudelijke plastic - piepschuim - klein gevaarlijk afval, olie en vetten, batterijen en accu s, TL-lampen - klein witgoed (grill, microgolfoven, dampkap, kookplaat, ) - klein bruingoed (radio, video-, hifi-apparaten) - kleine huishoudelijke apparaten (strijkijzer, waterkoker, broodrooster, stofzuiger, scheerapparaat, wafelijzer, ) - printers, klavieren van computers, telefoon- en faxapparaten, - videobanden en muziekcassettes - PMD-afval dient in een blauwe PMD-zak te worden aangeboden. 10

11 OVERZICHT VAN DE OPENINGSUREN CONTAINERPARKEN. Containerpark 1 Herentalsesteenweg 112 Containerpark 2 Impulsstraat 2 Maandag Gesloten 12u30 18u00 Dinsdag 9u00 17u00 9u00 17u00 Woensdag 9u00 17u00 9u00 17u00 Donderdag 12u30 18u00 Gesloten Vrijdag 9u00 17u00 9u00 17u00 Zaterdag 9u00 15u00 9u00 15u00 Wekelijks kan de burger gedurende 34,5 uren terecht op de containerparken. 11

12 Sensibilisatie inzameling bestrijdingsmiddelen In de gemeentekrant van mei 2008 werd een sensibiliserend artikel gepubliceerd over het gebruik van pesticiden in huis en tuin. In dit artikel wordt enerzijds gevraagd om het gebruik van pesticiden te beperken en anderzijds een oproep gelanceerd om overschotten van pesticiden gratis naar het containerpark te brengen. Tevens werd aan het loket van de milieudienst een affiche opgehangen van de campagne zonder is gezonder waarbij opgeroepen wordt om pesticiden in te zamelen via het KGA. Het klein gevaarlijk afval (KGA) wordt op 4 dagen opgehaald via de chemobiel. De chemobiel komt langs op 11 locaties gespreid in de gemeente. De inzameldata worden via de ophaalkalender gecommuniceerd Hoeveelheid restafval gelijk of lager dan taakstelling Uitvoeringsplan Milieuverantwoord beheer van huishoudelijke afvalstoffen Op 1 juli 2008 werd DIFTAR ingevoerd op restafval. In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de opgehaalde hoeveelheid restafval. Totale hoeveelheid restafval Hoeveelheid restafval per inwoner ,9 ton 83,73 kg ,3 ton 81,61 kg ,0 ton 70,10 kg De ingezamelde hoeveelheid restafval is in 2008 globaal met 13,9% gedaald. Dit gemiddelde cijfer vertekent de reële situatie. Uit onderstaande tabel blijkt dat de cijfers tussen de eerste en tweede jaarhelft immers significant verschillend zijn. In de eerste jaarhelft steeg de hoeveelheid meegegeven restafval met 11,8 % ten opzichte van dezelfde periode in In de tweede jaarhelft was er een daling van de hoeveelheid afval met 38,6 % ten opzichte van dezelfde periode in Evolutie restafval per inwoner (in kg) Evolutie Eerste jaarhelft 39,57 kg/inw 44,26 kg/inw + 11,85 % Tweede jaarhelft 42,05 kg/inw 25,81 kg/inw - 38,62 % TOTAAL 81,61 kg/inw 70,08 kg/inw - 13,92 % De invoering van DIFTAR op 1 juli 2008 is duidelijk te merken in de cijfers over de ingezamelde hoeveelheden restafval. Tijdens de eerste 6 maanden (januari juni) werd 1.735,14 ton (63%) ingezameld. Tijdens de laatste 6 maanden (juli december) werd 1.011,88 ton (37%) opgehaald. Overzicht van de opgehaalde hoeveelheden restafval in 2008 (maandelijkse cijfers). 12

13 Maand Ingezamelde hoeveelheid restafval (ton) Ingezamelde hoeveelheid restafval (kg/inwoner) Januari 318,16 8,12 Februari 247,08 6,31 Maart 239,58 6,11 April 293,00 7,48 Mei 315,02 8,04 Juni 322,30 8,22 Juli 128,08 3,27 Augustus 161,24 4,11 September 167,80 4,28 Oktober 240,28 6,13 November 164,28 4,19 December 150,20 3,83 TOTAAL 2.747,02 70, Inzameling van hechtgebonden asbesthoudend afval op het containerpark Via de containerparken wordt het hechtgebonden asbesthoudend afval selectief ingezameld. Elk gezin kan jaarlijks gratis 10 golfplaten of 1 m³ andere asbesthoudende materialen aanleveren op het containerpark. Bijkomende hoeveelheden zijn betalend. Deze afvalfractie wordt ingezameld in aparte containers conform de bepalingen van het Uitvoeringsplan voor Huishoudelijke Afvalstoffen Verwerken van bermmaaisel overeenkomstig het VLAREA in een vergunde inrichting Het gemeentebestuur besteedt het maaibeheer deels uit aan een aannemer. Via een JUMBOcombinatie wordt de berm gemaaid en het maaisel onmiddellijk opgezogen. In 2008 werd het maaibeheer uitgevoerd door BVBA Groenservice, Herenthoutsesteenweg 168 te Nijlen. Het bermmaaisel werd afgevoerd naar de vergunde inrichting van Indaver. De verwerkingsattesten zullen zo spoedig mogelijk worden nagezonden Passieve sensibilisatie over selectief slopen en sorteren aan de bron in de bouwsector In de afvalkrant van december 2008 van IOK Afvalbeheer is een bijdrage verschenen over de selectieve sloop bij renovatie of sloopwerken aan een bestaande woning. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de verschillende afvalsoorten in de bouwsector: steenachtige fractie of puin, asfaltpuin, asbesthoudend bouwafval, niet-steenachtige fractie (houtafval, kunststoffen, metaal, gips, ) 13

14 2.1.3 Opruimen achtergelaten afvalstoffen Het gemeentebestuur heeft in 2008 geen kleine partijen achtergelaten gevaarlijke afvalstoffen opgeruimd, waarvoor een financiële ondersteuning van OVAM gevraagd wordt. Dus niet van toepassing. 2.2 Onderscheidingsniveau Acties met betrekking tot afvalpreventie en hergebruik - In 2005 werd een gemeentelijke demoplaats rond thuiscomposteren uitgebouwd op het terrein van het KTA, Hof van Riemenstraat te Heist-op-den-Berg. Er werd een infobord en een bergplaats voor het materiaal geplaatst. In 2008 was de demoplaats geopend voor het publiek tijdens de 3 zaterdag van 10u00 tot 13u00 van maart tot oktober. Er zijn 7 actieve compostmeesters, die de stand met een beurtrol bemannen. - De compostmeesterwerking wordt door de milieudienst ondersteund. Er werden drie vergaderingen georganiseerd om de activiteiten en taken te plannen. Deze vergaderingen vonden plaats op 11/03/08, 29/05/08 en 04/09/08. - In de afvalkrant (IOK) van mei 2008 werd uitgebreid promotie gemaakt voor het initiatief juni 2008 : compostmaand. Hierin werd tevens de demoplaats voor thuiscomposteren gepromoot. De compostmeesters houden maandelijks permanentie op de demonstratieplaats van maart tot oktober. Tevens werd deelgenomen aan andere initiatieven, zoals deelname aan juni compostmaand en bemannen van infostands bioweek op de zondagmarkt, open tuinendag en de landbouwdag. - In 2008 werd een actieve sensibilisatie gevoerd rond gft-afval. Er werden 4 infoavonden rond thuiscomposteren georganiseerd op volgende data : 4 maart 7 april 14 april 21 april Er kwamen ca. 300 geïnteresseerde inwoners naar deze infoavonden. - Om het thuiscomposteren te promoten konden de inwoners tot 1 juli 2008 een GFT-bak gratis omruilen voor een compostbak of compostvat. Op deze manier werden er in 2008 ca compostbakken en 340 compostvaten verdeeld in onze gemeente. Ongeveer gezinnen startten op deze wijze met thuiscomposteren. - De invoering van DIFTAR op gft-afval sinds 1 juli 2008 en de actieve sensibilisatiecampagne heeft een duidelijke impact op de hoeveelheid gft-afval dat met de gft-ophaling werd meegegeven. In onderstaande tabellen wordt hierover uitvoerig gerapporteerd. Rapportering over gft-afval in

15 Overzicht van de opgehaalde hoeveelheid gft-afval. Totale hoeveelheid gft-afval Hoeveelheid gft-afval per inwoner ,2 ton 142,91 kg ,7 ton 143,92 kg ,1 ton 97,43 kg De ingezamelde hoeveelheid gft-afval is in 2008 globaal met 32,32% gedaald! Dit gemiddelde cijfer vertekent de reële situatie. Uit onderstaande tabel blijkt dat de cijfers tussen de eerste en tweede jaarhelft immers significant verschillend zijn. In de eerste jaarhelft daalde de hoeveelheid meegegeven gft-afval met 9 % ten opzichte van dezelfde periode in In de tweede jaarhelft was er een daling van de hoeveelheid gft-afval met 53 % ten opzichte van dezelfde periode in Evolutie gft-afval per inwoner (in kg) Evolutie Eerste jaarhelft 68,77 kg/inw 62,58 kg/inw - 9,01 % Tweede jaarhelft 74,37 kg/inw 34,82 kg/inw - 53,18 % TOTAAL 143,92 kg/inw 97,40 kg/inw - 32,32 % Sinds 2002 wordt een gemeentelijke premie van 100,00 voor herbruikbare luiers toegekend. Deze preventieactie tracht de berg wegwerpluiers van zuigelingen en volwassenen te verkleinen. Alle ouders met een pasgeboren baby ontvangen een folder over deze premie. In 2008 werden 9 luierpremies aangevraagd. Tijdens recepties, vergaderingen en ontvangsten worden systematisch herbruikbare borden en bestek gebruikt. Wegwerpmaterialen (zoals plastic borden en bestek) worden geweerd. Bij grote manifestaties, zoals de nieuwjaarreceptie, huurt het gemeentebestuur borden en bestek. Zo wordt een afvalberg, bestaande uit wegwerpborden, vermeden. Binnen de gemeentelijke diensten en tijdens vergaderingen in de gemeentelijke gebouwen (administratie, bibliotheek, cultuurcentrum) worden frisdranken en koffie in glazen en tassen verbruikt. Dit is eveneens de regel bij de vergaderingen van het Schepencollege en de gemeenteraad. In het cultuurcentrum en gemeentehuis is een afwasmachine beschikbaar voor het reinigen van tassen en glazen. Bij de gemeentelijke uitleendienst zijn herbruikbare bekers verkrijgbaar. 15

16 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1 Basis Milieuverantwoord productgebruik binnen gemeentelijke diensten Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout Bij de uitvoering van bouwwerken en verbouwingswerken door het gemeentebestuur zal er maximaal gebruik worden gemaakt van duurzaam geëxploiteerd (FSC-gelabeld) hout. Er werd een zeskant zitbank in FSC-hout aangekocht en geplaatst aan de parochiezaal in Schriek. Er werden 4 zitbanken in FSC-hout aangekocht en geplaatst in de Bergstraat. Nieuwe speeltoestellen in FSC-gelabeld hout werden aangekocht voor het gemeentelijk speelterrein Grootblokken in Wiekevorst en het gemeentelijk speelterrein in de Moretuswijk te Heist-op-den-Berg Gebruik van gekeurd breekpuin In de bestekken voor wegenwerken worden de voorschriften van standaardbestek 250 voor de wegenbouw opgenomen, hierin is het gebruik van gekeurd breekpuin opgenomen Passieve sensibilisatie Naar aanleiding van de invoering van het DIFTAR-systeem op 1 juli 2008, werd heel wat aandacht besteed aan thuiscomposteren. Zowel het composteringsproces als het gebruik van compost kwam uitgebreid aan bod op diverse infoavonden (zie ook ). Ook in de afvalkrant van mei 2008 opgemaakt door IOK, werd uitgebreid aandacht besteed aan het gebruik van compost. De compostbakken die worden ter beschikking gesteld van de inwoners zijn vervaardigd uit gerecycleerde kunststof. In het Reclameklokje van 10/1/2008 werd de goedkeuring van het sectoraal uitvoeringsplan: milieuverantwoord materiaalgebruik en afvalbeheer in de bouw bekendgemaakt. 16

17 4 WATER 4.1 Basis Pesticidenreductie Risico-evaluatie Vooraleer bestrijdingsmiddelen worden ingezet, worden zij getoetst aan de lijst met gedoogde producten zoals gepubliceerd door de Vlaamse Overheid op Volgende producten werden in 2008 ingezet voor het onderhoud van het openbaar domein (zowel door de gemeentelijke diensten als bij werken uitgevoerd door derden in opdracht van de gemeente): naam product erkenningsnummer gebruikte hoeveelheid Kid-Way 9532/B 12 liter Round-Up Ultra 8504/B 89 liter Soft WP 8675/B 9 kg Bofix 8171/B 11,5 liter Chikara 9249/B 0,8 kg Kid-Allees 8681/B 18,65 kg Zapper 9170/B 10 liter Masaï 20 WP 8435/B 0,5 kg Confidor 200 SL 8686/B 0,3 liter Als biologische bestrijding werd in 2008 gebruik gemaakt van: Dipel WP 6256/B 0,15 kg Pesticidentoets Het snoeihout, afkomstig van het onderhoud van de gemeentelijke plantsoenen, wordt gehakseld en in de plantsoenen aangewend als mulchlaag. Op deze manier werd het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de openbare plantsoenen beperkt. Ook het aanbrengen van een dikke compostlaag tussen de aanplantingen wordt als een effectief middel ervaren om de onkruiddruk laag te houden. Bij nieuwe aanplantingen o.a. in park Klein Scherpenheuvel en aan het station in Booischot werden bodembedekkers aangeplant om op die manier de groei van onkruiden te onderdrukken. Door gebruik te maken van een veegwagen met borstel worden de onkruiden langs wegranden onderdrukt. 17

18 Op verschillende plaatsen wordt manueel geschoffeld en geharkt om het onkruid te verwijderen. Jaarlijks worden hiervoor enkele tijdelijke groenarbeiders aangeworven Passieve sensibilisatie In de gemeentekrant van mei 2008 werd een artikel gepubliceerd Geen pesticiden in huis en tuin waarin gewezen werd op de risico s van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Tevens werden tips aangereikt om op een milieuvriendelijke wijze bepaalde plagen/onkruiden aan te pakken. 4.2 Projecten Integraal waterbeheer In 2008 werden geen projecten inzake integraal waterbeheer ingediend Hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen De gemeente beschikt sinds 2001 over een subsidiereglement voor hemelwaterputten en infiltratievoorzieningen. Dit reglement werd door de gemeenteraad in zitting van 14 oktober 2008 aangepast aan de samenwerkingsovereenkomst , met terugwerkende kracht vanaf 1 januari Rapportering over de uitbetaalde subsidies zijn terug te vinden in bijlage 8. 18

19 5 HINDER 5.1 Basis Digitaal opvolgen van milieuklachten De milieuklachten worden bij de politie gecentraliseerd, behandeld en opgevolgd. De lokale politie gebruikt een eigen registratiesysteem (ISLP). Om dubbel werk te vermijden worden de klachten niet ingevoerd in het MKROS Passieve sensibilisatie Er werd in 2008 een sensibilisatieactie ondernomen met betrekking tot geluidshinder onder de titel een gezond evenwicht tussen fuiven en nachtrust. Er werd een fuifcharter opgemaakt en ondertekend op de jeugdraad van 18 oktober 2008 door de jeugdverenigingen, jeugdhuizen en jeugdafdelingen, burgemeester en schepen van jeugd. In dit fuifcharter hebben jeugdverenigingen samen afspraken gemaakt om de nodige inspanningen te doen om overlast van fuiven zoveel mogelijk te vermijden. Er werd een persbericht verstuurd in oktober Naar aanleiding van de geluidsproblemen rond jeugdclub JOKI te Itegem werd samen met de jeugddienst en een aantal gemeentelijke diensten overleg gepleegd omtrent de te nemen maatregelen om dit probleem op te lossen. 19

20 6 ENERGIE 6.1 Basis Elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen De gemeente is aangesloten op de energieprestatiedatabank en stuurt maandelijks de gegevens door Uitvoeren energieboekhouding In november 2007 werd gestart met het maandelijks opmeten van de meterstanden in volgende gemeentelijke gebouwen waarvoor een energieprestatiecertificaat moest opgemaakt worden. - gemeentehuis, Kerkplein 16-17, Heist-op-den-Berg - politiecommissariaat, Kloosterstraat 1, Heist-op-den-Berg - zwembad, Lostraat 48, Heist-op-den-Berg - sporthal De Lichten, Kloosterveldstraat 7, Booischot - sporthal De Wimpel, Dalstraat 28, Wiekevorst - sportinrichtingen Itegem (zwembad en turnzaal), Dulft 17, Itegem - cultuurcentrum Zwaneberg, Bergstraat z/n, Heist-op-den-Berg - bibliotheek, Berkenstraat 3, Heist-op-den-Berg - academie, Oude Godstraat 8, Heist-op-den-Berg - basisschool Pijpelheide, Schrieksesteenweg 30, Pijpelheide - basisschool Zonderschot, Zonderschotsesteenweg 63-65, Zonderschot - OCMW-RVT Berkenhof, Boudewijnlaan 2, Heist-op-den-Berg Bijkomend werd gestart met het maandelijks opmeten van de meterstanden voor volgende gebouwen: - gemeentehuis, Kerkplein 15, Heist-op-den-Berg - torengebouw, Oude Godstraat 1, Heist-op-den-Berg - kleuterschool Zonderschot, Zonderschotsesteenweg 48, Zonderschot - Druk- en uitleendienst en zaal Sirene, Stationsstraat 4, Heist-op-den-Berg - OCMW-administratie, Stationsstraat 2, Heist-op-den-Berg Passieve sensibilisatie Sinds 2005 kunnen de inwoners gratis een energiemeter uitlenen bij de gemeentelijke milieudienst. Hiermee kan het energieverbruik van een elektrisch toestel worden gemeten. In 2008 werd deze 8 keer ontleend. De mogelijkheid tot het ontlenen van een energiemeter werd aangekondigd op de gemeentelijke website In het kader van de energie infotoer van IOK werd op 12 maart 2008 een infoavond georganiseerd rond het thema Elektriciteit uit de zon: fotovoltaïsche zonnecellen. Deze avond kende een ruime opkomst met 110 aanwezigen. 20

21 Bij het ontwerp van nieuwe gemeentelijke gebouwen wordt aandacht besteed aan de energieproblematiek en zal waar mogelijk rekening gehouden worden met de principes voor duurzaam bouwen. Zo behaalt de uitbreiding van het cultuurcentrum (werken in uitvoering) een K-waarde van 25. Voor de sporthal (in ontwerpfase) zal o.a. nagegaan worden welke hernieuwbare energiebronnen kunnen aangewend worden. Op 11 december 2007 werd een gemeentelijk subsidiereglement betreffende hernieuwbare energiebronnen goedgekeurd. Sinds 1 januari 2008 kunnen installaties voor hernieuwbare energie een premie van 15% op het factuurbedrag verkrijgen met een max. van 500 euro per installatie. Dit reglement is van toepassing op fotovoltaïsche zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompinstallaties. In 2008 werden 71 premies uitbetaald voor installaties met hernieuwbare energie, dit komt overeen met een totaal bedrag van ,76 euro. Daarmee werd het voorziene budget van euro zo goed als volledig opgebruikt. Eandis zal in de periode november huishoudelijke energiescans financieren in de gemeente Heist-op-den-Berg. De gemeente Heist-op-den-Berg heeft voor dit project een samenwerkingsakkoord afgesloten met de vzw Energiesnoeiers met zetel in Herentals. Deze vzw is opgestart vanuit de vzw Kringwinkel Zuiderkempen. Dit aanbod werd 15 keer gepubliceerd op de gemeentelijke pagina s in Het Reclameklokje en werd 2 keer opgenomen in de gemeentekrant (edities maart en juli 2008). Tevens werd dit opgenomen op de gemeentelijke website Er werden reeds 163 energiescans uitgevoerd, bij 41 ingeschrevenen moest de energiescan nog uitgevoerd worden (stand van zaken op 20/2/09). 21

22 7 MOBILITEIT 7.1 Basis Passieve sensibilisatie Van 5 tot 30 mei 2008 nam het gemeentepersoneel deel aan de actie Ik Kyoto. 16 personeelsleden legden samen km af op milieuvriendelijke wijze en bespaarden op die manier 477 kg CO 2. Tijdens de actieperiode werd er: o 1448 km gefietst o 39 km gestapt o 94 km met de trein afgelegd o 266 km gecarpoold Deelname aan deze campagne werd bekendgemaakt in de digitale nieuwsbrief van de gemeente van 7/03/2008. Op 8 mei 2008 werd in de MEGA-scholen 1 een autoluwe schooldag georganiseerd. Op deze dag kwam 84% van de leerlingen op een autoluwe manier naar school. Als tegenprestatie fietsten de directies en een afvaardiging van het schepencollege langs alle scholen die deelnamen aan de autoluwe schooldag. Van 26 april tot 14 juni 2008 nam de gemeente deel aan de actie Met belgerinkel naar de winkel. Bij de aankondiging van de actie (gemeentekrant mei 2008 en gemeentelijke pagina s in Het Reklameklokje op 3, 10 en 17 april (oproep aan de handelaars) en op 1 mei) werd erop gewezen dat door al fietsend te winkelen een bijdrage geleverd wordt aan de vermindering van CO2-uitstoot. In totaal namen 113 handelaars deel in onze gemeente en werden 955 volle spaarkaarten (met 10 stempels) ingezameld. Op woensdag 15 oktober 2008 werd in het kader van 1000 jaar Heist door vrijwilligers van de milieuraad 1000 appels uitgedeeld aan de gebruikers van het openbaar vervoer in Heist-op-den-Berg. Hierbij kregen zij ook een flyer waarop zij werden bedankt om gebruik te maken van een milieuvriendelijke vervoerswijze en werd gewezen op de milieuvoordelen die hiermee gepaard gaan. Deze actie werd via een persbericht bekendgemaakt. Op zaterdag 20 en zondag 21 september werd een autoluw weekend georganiseerd. Op zaterdag werd een fietstocht georganiseerd n.a.v. de Dag van de Trage Wegen. Op zondag werd het centrum van de gemeente afgesloten voor het verkeer n.a.v. het straattheater/herfstfestival. 1 MEGA staat voor Met Elkaar Gaat Alles. Sinds schooljaar slaan de Heistse basisscholen onder koepel van de MEGA-scholen de handen in elkaar op het vlak van preventie, veiligheid en milieu. Zij werken hiervoor nauw samen met de gemeentelijke diensten. 22

23 7.1.2 Gemeentelijke begeleidingscommissie De schepen van leefmilieu is tevens schepen van mobiliteit en woont systematisch de vergaderingen van de gemeentelijke begeleidingscommissie bij. De milieuambtenaar was aanwezig op de vergaderingen m.b.t. de sneltoets. 23

24 8 NATUUR 8.1 Basis Bermbeheer Er wordt jaarlijks 326 kilometer berm gemaaid in de gemeente Heist-op-den-Berg. De stratenlijst met vermelding van de lengte per straat is vermeld in het bijzonder bestek opgemaakt door studiebureau HEVEC. De maaitijdstippen van het bermbesluit worden nageleefd. De eerste maaibeurt start na 15 juni. De tweede maaibeurt start na 15 september. Het maaien van de wegbermen werd in 2008 uitbesteed aan BVBA Groenservice, Herenthoutsesteenweg 168 te 2560 Nijlen. De aannemer heeft de bermen gemaaid met een klepelmaaier met afzuigsysteem (type JUMBO). Hierbij werd het maaisel rechtstreeks opgezogen en afgevoerd. Onze gemeente beschikt niet over een bermbeheerplan dat door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) is goedgekeurd. Momenteel is het Provinciaal Instituut voor Hygiëne bezig met de opmaak van een bermbeheerplan. De inventarisatie van een aantal proefvlakken vond plaats in In 2009 zal het plan worden gefinaliseerd en ter goedkeuring worden voorgelegd aan ANB. Voor de opmaak van een bermbeheerplan werd een projectvoorstel ingediend in Streekeigen soorten Het gemeentebestuur is sinds 1 juli 2008 aangesloten bij het Regionaal Landschap Rivierenland vzw. In de landschapskrant van december 2008 is een artikel gewijd aan autochtoon plantmateriaal onder de titel bomen en struiken van hier. In dit artikel wordt het gebruik van autochtoon plantmateriaal gepromoot. Bij de inrichting van het openbaar domein wordt voor inheemse boomsoorten gekozen. In 2008 werden op volgende locaties nieuwe aanplantingen met inheemse bomen gerealiseerd: - parking Hallaar: zomereik - speelterrein J.F. Sneyerstraat: olm - parking sportcentrum De Lichten Booischot: linde, lijsterbes, ligusterhaag - Kerkhof Grootlo: zomereiken - Hof van Riemen: beuken Tevens werd in het kader van de viering van jaar Heist in 11 parochies een hoogstammige millenniumboom (linde of eik) aangeplant. 24

25 8.1.3 Code goede natuurpraktijk De gemeente past de code van goede natuurpraktijk toe bij het onderhoud van het openbaar domein en in de gemeentelijke groendomeinen. In de praktijk wordt de code van toegepast op waterlopen van 3 categorie, aan slotgrachten en poelen, bermen langs wegen en waterlopen, houtige beplantingen, zoals bomenrijen, houtkanten en hagen. Tevens wordt bij de afhandeling van stedenbouwkundige vergunningen en natuurvergunningen de code geraadpleegd. Via het opleggen van bijzondere voorwaarden in vergunningen wordt de code toegepast. Dit gaat ondermeer over de fasering bij het onderhoud van een houtkant en de uitvoering van aanpassingswerken aan poelen en vijvers (aanleggen van zachte hellingen, uitrasteren van een deel van waterpartijen, kappen van beplantingen aan de oevers, ). Bij de uitvoering van niet vergunningsplichtige werken, zoals onderhoudskapping worden de inwoners gewezen om de inhoud van de code van goede praktijk inzake de fasering van kap van houtkanten. 25

26 9 BODEM 9.1 Basis Inschakelen erkend bodemsaneringdeskundige In 2008 werd geen erkende bodemsaneringsdeskundige ingeschakeld bij een geval van acute bodemverontreiniging Code van goede praktijk van OVAM voor tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) De gemeente baseert zich voor het vergunnen van tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) op de code van goede praktijk, zoals opgesteld door OVAM. In 2008 werd door het gemeentebestuur geen aanvraag ontvangen voor een dergelijke inrichting van klasse 3 of klasse Acties binnen het Vlaams en gemeentelijk bodembeleid Na het doorlopen van de verschillende administratieve fasen van het bodemsaneringsproject, werd in 2008 gestart met de bodemsaneringswerken op het terrein van de technische dienst, Herentalsesteenweg 112 te Heist-op-den-Berg. Het bodemsaneringsproject heeft betrekking op de voormalige gemeentelijke verdeelinstallatie voor brandstoffen (benzine en diesel) voor het eigen voertuigenpark. 26

27 10 DUURZAME ONTWIKKELING 10.1 Basis Passieve sensibilisatie In de gemeentekrant van november 2008 verscheen in een aparte katern de solidariteitskrant over Hierin werd in een eerste deel een overzicht gegeven van de acties in de gemeente Heist-op-den-Berg en in een tweede deel werd de campagne Waardig werk wereldwijd uitgebreid toegelicht. Voor het gemeentepersoneel wordt water, koffie en thee gratis ter beschikking gesteld. In het kader van duurzame ontwikkeling werd in 2007 door het college beslist om uitsluitend fair-trade koffie en thee aan te kopen bij de wereldwinkel. Via het loket van de bouwdienst en de infostanden in het gemeentehuis en de bibliotheek worden brochures omtrent duurzaam bouwen, energiebesparing e.d. ter beschikking gesteld van de inwoners. Op de gemeentelijke website ( werden heel wat tips opgenomen omtrent duurzaam bouwen en wonen. In het jeugdbeleidsplan werden verschillende acties opgenomen die kaderen in een duurzaam beleid. Volgende acties werden uitgevoerd in 2008: Er werd een subsidiereglement opgesteld zodat jeugdverenigingen bij nieuwbouw of verbouwing van hun lokaal een extra subsidie kunnen krijgen indien ze duurzame maatregelen (regenwatergebruik, spaardouchekoppen, energiezuinige verwarming, ) integreren in het ontwerp. Actie duurzaam speelplein : de drank die aangekocht wordt voor het speelplein, zijn fairtrade dranken (wereldwinkel) in glazen flessen. Tevens werd in de zomer 2008 een brooddozenactie georganiseerd, waarbij de kinderen en hun ouders gestimuleerd werden om hun boterhammen niet in aluminiumpapier te verpakken maar in een brooddoos. Als afsluiter van de zomerwerking kregen alle kinderen een brooddoos cadeau. 27

28 Inhoudstabel Milieujaarprogramma INSTRUMENTARIUM Basis Gemeentelijke diensten Organisatie Personeel Instellen van een centraal meldpunt voor milieuklachten Overleg diensten milieuhandhaving en milieuklachten Handhaving Personeel met VLAREM-attest Pro-actieve en reactieve controles voor 2 en 3 klasse inrichtingen Logistieke ondersteuning voor gemeentelijke toezichthouders Samenwerkingsovereenkomst met politiezone of andere gemeente MMIS Internetverbinding betrokken diensten Gegevensinvoer MKROS Gegevensinvoer milieuvergunningendatabank Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Gemeentelijk milieubeleid: milieubeleidsplan of visienota Leefmilieu Projecten MINA-werkers AFVAL Basis Afvalpreventie en hergebruik Middelen voor thuiscomposteren en anticlamestickers aanbieden Overeenkomst met een door OVAM erkend kringloopcentrum Passieve sensibilisatie voor minstens 1 afvalstof Selectieve inzameling en restafval Organisatie van selectieve inzameling huishoudelijke afvalstoffen en vergund containerpark Sensibilisatie inzameling bestrijdingsmiddelen Hoeveelheid restafval gelijk of lager dan taakstelling Uitvoeringsplan Milieuverantwoord beheer van huishoudelijke afvalstoffen Inzameling van hechtgebonden asbesthoudend afval op het containerpark Verwerken van bermmaaisel overeenkomstig het VLAREA in een vergunde inrichting Passieve sensibilisatie over selectief slopen en sorteren aan de bron in de bouwsector Opruimen achtergelaten afvalstoffen Onderscheidingsniveau Acties met betrekking tot afvalpreventie en hergebruik MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK Basis Milieuverantwoord productgebruik binnen gemeentelijke diensten Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout Gebruik van gekeurd breekpuin Passieve sensibilisatie WATER Basis Pesticidenreductie Risico-evaluatie Pesticidentoets Passieve sensibilisatie Projecten Integraal waterbeheer Hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen

29 5 HINDER Basis Digitaal opvolgen van milieuklachten Passieve sensibilisatie ENERGIE Basis Elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen Uitvoeren energieboekhouding Passieve sensibilisatie MOBILITEIT Basis Passieve sensibilisatie Gemeentelijke begeleidingscommissie NATUUR Basis Bermbeheer Streekeigen soorten Code goede natuurpraktijk BODEM Basis Inschakelen erkend bodemsaneringdeskundige Code van goede praktijk van OVAM voor tijdelijke grondopslagplaatsen (TOP) Acties binnen het Vlaams en gemeentelijk bodembeleid DUURZAME ONTWIKKELING Basis Passieve sensibilisatie Inhoudstabel Milieujaarprogramma