De activiteiten van SPIder worden gesponsord door financiële bijdragen van:

Transcriptie

1 D zomhitt lijkt ht bijfsinitiatif nit t hbbn bwlm, gzin ht aantal niuwsbichtn at ons hft bikt. En aanzt tot oplving van conomi? augustus 2002 is aul Hniks uit ht bstuu gtn. Wij bankn aul voo zijn inzt n vtaalslagn tussn acti n ht bstuu. aul imons hft zijn takn ovgnomn; w noign aul hibij uit om zich in volgn Koi voo t stlln. D plnai sssi wot op 26 sptmb vzog oo wkgop Tstpocsvbting, n gzamnlijk initiatif van n TstNt. D stvolgn Koi zal bgin novmb 2002 vschijnn. Uw kopij hivoo is wlkom tot n mt 11 oktob Voo avtntis n aanmling van vnmntn voo agnaubik kunt u contact opnmn mt acti (hnzl@visionconsot.nl). Ractionl... 1 How to stimat RO fo nspctions,, T, W-CMM, O 9000 an CMM... 1 nspction T... 3 W-CMM... 3 O CMM... 5 oftwa ocsvbting is oganisativaning... 7 Rcnsi oftwa Engining: lnai sssi: D kloof tussn ontwikkln n tstn Wkgopn Wkgop nvoingsstatgiën Wkgop Tstpocsvbting & Wkgop ntgal statgiën Wkgop Mtikn Wkgop in klin oganisatis Niuwsbichtn Atos Oigin nmt KN oftwa Huis ov Opichting Emnas vanuit pocsgop Baan Ctificati van oftwa tsts QU wot ogti Vision Consot BVBA gstat Mtific Managmnt Consult van stat CMM mlingn Evnmntnkaln Colofon Bnfit/Cost Ratio By Davi F. Rico RO is th quantification of th financial tun of an invstmnt. n mo tchnical tms, RO is th actual valu vlop by compaing pogam costs to bnfits, 40:1 30:1 20:1 10:1 37:1 32:1 14:1 14:1 nspction T W-CMM O 9001 CMM Figu 1: Exampls fo RO masuing th magnitu of bnfits lativ to costs, th 8:1 5:1 D activititn van won gsponso oo financiël bijagn van: Cmg.nl Kza.nl nvantiv.com Quint.nl qs-goup.nl ogti.nl

2 nt bnfit aft xpning som lvl of soucs, o pofit comput by iviing nt incom by assts us. This aticl shows softwa manags an ngins how to stimat RO aly, quickly, an accuatly by applying pactical top-own mthos fo apily poucing authoitativ stimats of RO fo popula appoachs to (an is bas on Rico [1]). Ths appoachs inclu: nspctions, sonal oftwa ocss sm (), Tam oftwa ocss sm (T), oftwa Capability Matuity Mol (W-CMM), O 9001, an Capability Matuity Mol ntgation sm (CMM). Whil, on can spn months an yas analyzing th litatu an saching fo lvant appoachs to fining an stimating RO, hillips [2] povis on-stop shopping on this smingly futil jouny. hillips fins th basic mol fo stimating RO, as wll as a complt pocss fo applying ths simpl quations in a pofssional mann. hillips [2] RO mol consists of two basic quations: Bnfit/Cost Ratio (B/CR): B/CR is a simpl pocss of iviing th bnfits of by th costs of. Rtun on nvstmnt (RO%): Th RO% quation is simila to th B/CR quation, xcpt that th costs of a subtact fom th bnfits of bfo iviing by th costs. This sction povis simpl, but powful, authoitativ, an lativly accuat xampls of how to apply hillips [2] basic quations fo stimating th RO of six majo appoachs to (as shown in Figu 1). hillips B/CR an RO% quations will b appli to bnfit ata fom Rico [3] as wll as oth authoitativ soucs of ata. Th six appoachs to a: nspction: Th softwa inspction pocss is a highlystuctu an facilitat goup mting to objctivly intify th maximum numb of softwa fcts with th pupos of impoving softwa quality. : Th is a taining cuiculum to tach simpl, but powful tchniqus in softwa pojct managmnt an quality managmnt. T: Th T is an xtnsion of, which intoucs goup softwa pojct managmnt tchniqus vsus th iniviual focus taught by. W-CMM: Th W-CMM is a suppli slction mol cat by th U.. DoD to valuat an slct softwa sm sonal oftwa ocss,, Tam oftwa ocss, T, Capability Matuity Mol ntgation, an CMM a svic maks of Cangi Mllon Univsity. Capability Matuity Mol an oftwa CMM a gist in th U.. atnt an Tamak Offic. contactos that pactic minimum softwa pojct managmnt tchniqus. O 9001: O 9001, lik th W-CMM, is a suppli slction mol cat by th Euopan Union to valuat, intify, an slct supplis that pactic minimum quality managmnt tchniqus. CMM: Th CMM, which is th nwst vsion of W- CMM, is also a suppli slction mol cat by th U.. DoD to valuat an slct systms ngining contactos that pactic minimum systms ngining managmnt tchniqus. Lt s xamin th ynamics of nspction cost, bnfit, an RO analysis using hillips [2] quations fo B/CR an RO%. Taining Cost: Lt s bgin by moling th taining costs fo implmnting nspctions on a fou-pson pojct. Th avag makt pic fo nspction taining is about $410 p pson. Th avag lngth of tim fo nspction taining is th ays o 24 businss hous. At a minimum cost of $100 p hou, taining tim coms to $2,400. A $410 to $2,400 fo a total of $2,810 p pson fo nspction taining. Multiply $2,810 by fou popl an that coms to $11,240 to tain fou popl to pfom nspctions. mplmntation Cost: Now lt s xamin th cost of implmnting nspctions by ou fou tain inspctos. Lt s assum th pojct will vlop 10,000 softwa souc lins of co (LOC), which is not unlikly fo a wb pojct in mon tims. (nspctions of quimnts, signs, an tsts iv th nspction costs vn high, but a omitt fo simplicity s sak.) At an nspction at of 240 LOC p mting, that coms to appoximatly mtings. inc ach nspction un quis about 17 hous fo planning, ovviws, ppaation, mtings, wok, an follow-up, w thn multiply by 17 fo a total of hous. Onc again, at $100 p hou, that coms to $70,833 fo ou fou tain inspctos to pfom nspctions on 10,000 LOC. Total Cost: o, w a th taining cost of $11,240 to th implmntation cost of $70,833, an w aiv at a total cost of $82,073 fo fou tain inspctos to nspct 10,000 LOC. Total Lif Cycl Bnfits: Th stimat maintnanc hous fo 10,000 LOC aft ou fou tain inspctos pfom thi nspctions a 11,806. Th stimat maintnanc hous fo 10,000 LOC with no nspctions a 41,800. o, ou fou tain inspctos hav sav 29,994 maintnanc hous on thi vy fist implmntation of nspctions. Multiply 29,994 by $100 an th stimat savings a an y-popping $2,999,400. B/CR: (Th fomula fo B/CR is bnfits ivi by costs.) Thfo, ivi $2,999,400 by $82,073 an th B/CR fo nspctions is 37:1. RO%: (Th fomula fo RO% is bnfits lss costs ivi by costs tims 100.) Thfo, fist subtact th

3 $82,073 in nspction costs fom th $2,999,400 in nspction bnfits an ivi th sults by th $82,073 in nspction costs an multiply by 100 fo an impssiv RO% of 3,555%. Now, lt s xamin th ynamics of cost, bnfit, an RO analysis using hillips [2] quations fo B/CR an RO%. Taining Cost: Lt s bgin by moling th taining costs fo implmnting on a fou-pson pojct. Th oftwa Engining nstitut s (E s) pic fo taining is $5,000 p pson. Th costs of th ailin, hotls, mals, an paking a about $5,400 fo two wks. Th lngth of tim fo taining is 10 ays o 80 businss hous. Each hou of classoom tim quis appoximatly on hou of non-classoom tim fo a total of 80 mo hous. At a minimum cost of $100 p hou, taining tim coms to $16,000. A $5,000, $5,400, an $16,000 fo a total of $26,400 p pson fo taining. Multiply $26,400 by fou popl an that coms to $105,600 to tain fou popl to pfom. mplmntation Cost: Now lt s xamin th cost of implmnting by ou fou -tain ngins. Lt s assum th pojct will vlop 10,000 softwa souc lins of co (LOC), onc again, which is not unlikly fo a wb pojct in mon tims. At an avag pouctivity at of 25 LOC p hou, that coms to appoximatly 400 hous. At $100 p hou, that coms to $40,000 fo ou fou -tain ngins to pouc 10,000 LOC using. Total Cost: o, w a th taining cost of $105,600 to th implmntation cost of $40,000, an w aiv at a total cost of $145,600 fo fou -tain ngins to pouc 10,000 LOC using. Total Lif Cycl Bnfits: Th stimat maintnanc hous fo 10,000 LOC aft ou fou -tain ngins apply a zo. Th stimat maintnanc hous fo 10,000 LOC without a 41,800. o, ou fou -tain ngins hav sav 41,800 maintnanc hous on thi vy fist application of. Typical softwa vlopmnt hous fo 10,000 LOC a 5,088. Howv, softwa vlopmnt hous with a only 242, fo an aitional savings of 4,846 hous. A 41,800 maintnanc hous sav to 4,846 vlopmnt hous sav fo a total of 46,646 sav softwa maintnanc an vlopmnt hous. Multiply 46,646 by $100 an th stimat savings a an impssiv $4,664,600. B/CR: (Th fomula fo B/CR is bnfits ivi by costs.) Thfo, ivi $4,664,600 by $145,600 an th B/CR fo is 32:1. RO%: (Th fomula fo RO% is bnfits lss costs ivi by costs tims 100.) Thfo, fist subtact th $145,600 in costs fom th $4,664,600 in bnfits, ivi th sults by th $145,600 in costs, an multiply by 100 fo an impssiv RO% of 3,104%. Now, lt s xamin th ynamics of T cost, bnfit, an RO analysis using hillips [2] quations fo B/CR an RO%. Taining Cost: Lt s bgin by moling th taining costs fo implmnting T on a fou-pson pojct. Th E s pic fo T taining is $4,000 p pson. Th costs of th ailin, hotls, mals, an paking a about $2,700 fo on wk. Th lngth of tim fo T taining is 5 ays o 40 businss hous. At a minimum cost of $100 p hou, taining tim coms to $4,000. A $4,000, $2,700, an $4,000 fo a total of $10,700 p pson fo T-spcific taining. A th $26,400 fo taining to th $10,700 fo T taining an th total ovall T costs com to a bathtaking $37,100 p pson. Multiply $37,100 by fou popl an that coms to a bugtbusting $148,400 to tain fou popl to us T. mplmntation Cost: Now lt s xamin th cost of implmnting T by ou fou T-tain ngins. Lt s assum th pojct will vlop 10,000 softwa souc lins of co (LOC), onc again, which is not unlikly fo a wb pojct. At an avag pouctivity at of 6.12 LOC p hou, that coms to appoximatly 1,634 hous. At $100 p hou, that coms to $163,400 fo ou fou T-tain ngins to pouc 10,000 LOC using T. ( Humphy [4] fo an in-pth analysis of T mtics, mols, ffot, an costs.) Total Cost: o, w a th taining cost of $148,400 to th implmntation cost of $163,400, an aiv at a total cost of $311,800 fo fou T-tain ngins to pouc 10,000 LOC using T. Total Lif Cycl Bnfits: Th stimat maintnanc hous fo 10,000 LOC aft ou fou T-tain ngins apply T a zo. Th stimat maintnanc hous fo 10,000 LOC without T a 41,800. o, ou fou T-tain ngins hav sav 41,800 maintnanc hous on thi vy fist application of T. Typical softwa vlopmnt hous fo 10,000 LOC a 5,088. Howv, softwa vlopmnt hous with T a only 1,634, fo an aitional savings of 3,454 hous. A 41,800 maintnanc hous sav to 3,454 vlopmnt hous sav fo a total of 45,254 sav softwa maintnanc an vlopmnt hous. Multiply 45,254 by $100 an th stimat savings a an impssiv $4,525,400. B/CR: (Th fomula fo B/CR is bnfits ivi by costs.) Thfo, ivi $4,525,400 by $311,800 an th B/CR fo T is 14:1. RO%: (Th fomula fo RO% is bnfits lss costs ivi by costs tims 100.) Thfo, fist subtact th $311,800 in T costs fom th $4,525,400 in T bnfits an ivi th sults by th $311,800 in T costs an multiply by 100 fo an impssiv RO% of 1,351%. Now, lt s xamin th ynamics of W-CMM cost, bnfit, an RO analysis using hillips [2] quations fo B/CR an RO%.

4 Dploymnt Cost (Lvl 2): Lt s bgin by moling th ploymnt costs fo implmnting W-CMM fo fou pojcts as a psntativ sampl of a softwa poucing oganization. Rico [5] maks th following stimats: 66 hous fo 6 policis, 264 hous fo 24 pocus, 512 hous fo 32 ocumnts, 304 hous fo 76 wok authoizations, 464 hous fo 116 cos, 544 hous fo 136 pots, an 304 hous fo 76 mting minuts. Th total ploymnt hous fo W-CMM Lvl 2 a 2,458. Multiply 2,458 by $100 an that coms to $245,800. Dploymnt Cost (Lvl 3): Rico [5] maks th following stimats: 77 hous fo 7 policis, 154 hous fo 14 pocus, 1,280 hous fo 80 ocumnts, 176 hous fo 44 wok authoizations, 592 hous fo 148 cos, 336 hous fo 84 pots, an 192 hous fo 48 mting minuts. Th total ploymnt hous fo W-CMM Lvl 3 a 2,807. Multiply 2,807 by $100 an that coms to $280,700. Assssmnt paation Costs: Lt s stimat fou pojcts of fiv popl in 13 inoctination couss at 2 hous ach which totals 520 hous. Lt s similaly stimat fou pojcts of fiv popl in 13 spons-conitioning couss at 2 hous, ach which also totals 520 hous. Finally, lt s stimat fou pojcts of fiv popl in on 40 hou mock assssmnt o two 20 hou mock assssmnts fo total of 800 hous. Now, lt s a 520 inoctination hous, 520 spons conitioning hous, an 800 mock assssmnt hous fo a total of 1,840 hous. Finally, lt s multiply 1,840 by $100 fo a total of $184,000 in assssmnt ppaation costs. Total Dploymnt Costs: Combin $245,800, $280,700, an $184,000 fo a total W-CMM Lvl 2 an 3 ploymnt cost of $710,500. Assssmnt Cost: Th E stimats that an assssmnt quis up to 3,208 hous of intnal labo (not incluing th assssos ffot). Howv, fo ou fou pojcts of fiv popl lt s stimat 62 hous fo planning, 234 hous fo ppaation, 646 hous fo th appaisal itslf, an 57 hous of follow-up which totals 1,000 hous. (This osn t inclu th asssso s tim, an th E stimats ov th tims mo intnal ffot.) o, now multiply 1,000 by $100 fo a total labo cost of $100,000 plus $40,000 in assssmnt fs fo a total assssmnt cost of $140,000. Total W-CMM Cost: Tak a p bath an a th $710,500 in total ploymnt costs to th $140,000 in assssmnt costs fo a total W-CMM cost of $850,500. Total Lif Cycl Bnfits: Lt s assum ach of ou fou pojcts also buil 10,000 LOC softwa poucts. Lt s also assum that ach of ou fou pojcts apply nspctions to satisfy thi W-CMM Lvl 3 goals. Now, w ay to bgin stimating th bnfits. Lt s assum ach of ou fou pojcts savs an avag of 27,867 maintnanc hous by pfoming nspctions fo total maintnanc savings of 111,466 hous. Now, lt s assum ou pouctivity oubls at W-CMM Lvl 3 as pot by Diaz [6], which sults in a p pojct savings of 2,544 hous fo a total of 10,176 vlopmnt hous sav. A th 111,466 hous in maintnanc savings to th 10,176 hous in vlopmnt savings fo a total of 121,642 hous sav at W-CMM Lvl 3. Multiply 121,642 by $100 to aiv at an stimat savings of $12,164,200. B/CR: (Th fomula fo B/CR is bnfits ivi by costs.) Thfo, ivi $12,164,200 by $850,500 an th B/CR fo W-CMM is 14:1. RO%: (Th fomula fo RO% is bnfits lss costs ivi by costs tims 100.) Thfo, fist subtact th $850,500 in W-CMM costs fom th $12,164,200 in W-CMM bnfits an ivi th sults by th $850,500 in costs an multiply by 100 fo an impssiv RO% of 1,330%. Now, lt s xamin th ynamics of O 9001 cost, bnfit, an RO analysis using hillips [2] quations fo B/CR an RO%. Dploymnt Costs: Lt s bgin by moling th costs fo O 9001 in a 20-pson softwa oganization. El Emam s [7] cost mol sults in 2,184 hous to ppa fo O 9001 gistation. Multiply 2,184 by $100 an that coms to $218,396. Assssmnt Costs: Lt s stimat fou pojcts of fiv popl at 32 hous ach which totals 640 hous to ppa fo th assssmnt. Multiply 640 by $100 fo a total of $64,000 in assssmnt ppaation costs. A a $48,000 assssmnt f to th $64,000 assssmnt ppaation cost fo a total assssmnt cost of $112,000. Total Dploymnt Costs: Combin $218,396 an $112,000 fo a total O 9001 ploymnt cost of $330,396 fo O 9001 gistation. Total Lif Cycl Bnfits: Lt s assum ach of ou fou pojcts also buil 10,000 LOC softwa poucts. Now, w ay to bgin stimating th bnfits. Lt s assum ach of ou fou pojcts has a 15% incas in maintnanc savings, which is consistnt with O 9001 xpincs. Multiply 41,800 maintnanc hous by 15% fo 6,270 maintnanc hous sav p pojct. Multiply 6,270 by 4 fo a total maintnanc savings of 25,080 hous. Now, lt s assum ach of ou fou pojcts has a 13% incas in pouctivity, which is consistnt with O 9001 xpinc. Multiply 5,088 vlopmnt hous by 13% fo 661 vlopmnt hous sav p pojct. Multiply 661 by 4 fo a total vlopmnt savings of 2,646 hous. Now, a th 25,080 maintnanc hous sav to th 2,644 vlopmnt hous sav fo a total of 27,726 total maintnanc an vlopmnt hous sav. Finally multiply th 27,726 maintnanc an vlopmnt hous sav by $100 fo a total of $2,772,600 in savings by using O B/CR: (Th fomula fo B/CR is bnfits ivi by costs.) Thfo, ivi $2,772,600 by $330,396 an th B/CR fo O 9001 is 8:1. RO%: (Th fomula fo RO% is bnfits lss costs ivi by costs tims 100.) Thfo, fist subtact th $330,396 in O 9001 costs fom th $2,772,600 in O

5 9001 bnfits an ivi th sults by th $330,396 in O 9001 costs an multiply by 100 fo an impssiv RO% of 739%. Now, lt s xamin th ynamics of CMM cost, bnfit, an RO analysis using hillips [2] quations fo B/CR an RO%. CMM olicis an ocus: Lt s bgin by moling th costs fo implmnting CMM policis an pocus fo fou pojcts as a psntativ sampl of a systms ngining oganization. Rico [8] maks th following stimats: CMM Lvl 2 quis 2,091 hous to vlop 56 policis an pocus an CMM Lvl 3 quis 3,771 hous to vlop 101 policis an pocus. o, 5,862 hous a qui to vlop CMM Lvl 2 an 3 policis an pocus. Multiply 5,862 by $100 an that coms to $586,200. Half of this is softwa ngining, which amounts to $293,100. CMM Evinc of Us: Rico [8] also maks th following stimats: CMM Lvl 2 quis 10,304 hous to vlop 138 poucts fo fou systms ngining pojcts an CMM Lvl 3 quis 20,533 hous to vlop 275 poucts fo ths pojcts. o, 30,837 hous a qui to vlop CMM Lvl 2 an 3 poucts. Multiply 30,837 by $100 an that coms to $3,083,700. Half of this is softwa ngining, which amounts to $1,541,850. CMM mplmntation Costs: Now a $293,100 fo CMM Lvl 2 an 3 policis an pocus an $1,541,850 fo CMM Lvl 2 an 3 poucts fo fou pojcts, which is $1,834,950 fo softwa ngining. Assssmnt paation Costs: Lt s stimat fou pojcts of tn popl in 20 inoctination couss at 2 hous ach which totals 1,600 hous. Lt s similaly stimat fou pojcts of tn popl in 20 spons conitioning couss at 2 hous, ach which also totals 1,600 hous. Finally, lt s stimat fou pojcts of tn popl in on 40 hou mock assssmnt o two 20 hou mock assssmnts fo total of 1,600 hous. Now, lt s a 1,600 inoctination hous, 1,600 spons conitioning hous, an 1,600 mock assssmnt hous fo a total of 4,800 hous. Finally, lt s multiply 4,800 by $100 fo a total of $480,000 in assssmnt ppaation costs. Half is softwa ngining, which amounts to $240,000. Total Dploymnt Costs: Combin $1,834,950 an $240,000 fo a total CMM Lvl 2 an 3 ploymnt cost of $2,074,950 fo softwa ngining. Assssmnt Cost: Fo ou fou pojcts of fiv popl, lt s stimat 636 hous fo th plan an ppa fo appaisal stag. Lt s stimat 1,018 hous fo th conuct appaisal stag. An, lt s stimat 106 hous fo th pot sults stag. This totals to 1,760 hous. Multiply 1,760 by $100 fo an intnal labo stimat of $176,000. A an assssmnt f of $64,615 fo a total assssmnt cost of $240,615. (Assssmnt costs w bas on labo istibutions fom Cangi Mllon Univsity [9].) Total CMM Cost: Onc again, tak a p bath an a th $2,074,950 in total ploymnt costs to th $240,615 in assssmnt costs fo a total CMM cost of $2,315,565. Total Lif Cycl Bnfits: Lt s assum ach of ou fou pojcts also buil 10,000 LOC softwa poucts. Lt s also assum that ach of ou fou pojcts apply nspctions to satisfy thi CMM Lvl 3 goals. Now, w ay to bgin stimating th bnfits. Lt s assum ach of ou fou pojcts savs an avag of 27,867 maintnanc hous by pfoming nspctions fo total maintnanc savings of 111,466 hous. Now, lt s assum ou pouctivity oubls at CMM Lvl 3 as with th W-CMM, which sults in a p pojct savings of 2,544 hous fo a total of 10,176 vlopmnt hous sav. A th 111,466 hous in maintnanc savings to th 10,176 hous in vlopmnt savings fo a total of 121,642 hous sav at CMM Lvl 3. Multiply 121,642 by $100 to aiv at an stimat savings of $12,164,200. B/CR: (Th fomula fo B/CR is bnfits ivi by costs.) Thfo, ivi $12,164,200 by $2,315,565 an th B/CR fo CMM is 5:1. RO%: (Th fomula fo RO% is bnfits lss costs ivi by costs tims 100.) Thfo, fist subtact th $2,315,565 in CMM costs fom th $12,164,200 in CMM bnfits an ivi th sults by th $2,315,565 in CMM costs an multiply by 100 fo an impssiv RO% of 425%. This is an impotant pat of th aticl. t is on of iscovy, flction, an futu iction: inpoint High-RO Factos: t s unncssay to intify vy cost an bnfit facto whn poucing aly, topown stimats of RO. Th law of iminishing tuns applis. Th a only a fw significant ivs of costs an bnfits. Tagt High-RO Appoachs: This aticl is sufficint to point out appoachs to which yil th gatst bnfits at th last possibl cost. An, it mins th a that th bst appoachs a yt to com. Minimiz Cost ncunc: Choos low-cost, low-isk appoachs to. Using low-cost solutions to guaants succssful, aly tuns. Avoi Cost-ntnsiv Appoachs: This aticl sufficintly xposs th appoachs to which a su to ain you oganization s assts. Avoi Taining-ntnsiv Appoachs: Taining-intnsiv appoachs a gnally unsuccssful in th maktplac bcaus of thi gat xpns, immns ifficulty, an lack of sufficint tools fo ploymnt byon th classoom. Look fo Low-Cost Automat olutions: Th futu of isn t in lag buaucatic an manually-intnsiv appoachs to. Th futu is in low-cost, non-invasiv automat tools that pfom complx tasks in spit of us.

6 Us ofssional Mthos fo Analyzing RO: This aticl guis as towa lvant mthos in RO analysis an stimation. Howv, vn th pocss of RO is subjct to low-cost automation. Look fo low cost automation to RO mb in wb-bas pojct managmnt tools. Davi F. Rico is a consultant spcializing in cost an bnfit analysis. H hlp sign a $250M softwa ngining toolst an th spaccaft softwa fo NAA's $20B spac station in th 1980s, pfom gauat stuis un E Lvl 5 spac shuttl manags, hlp a $40B Japans copoation sign a CMM slf assssmnt tool in 1993, sign a softwa cost mol fo 37 kins of U.. Navy fight aicaft, hlp ngin 36 logistics pots fo Amica's lagst foign militay custom, play ky ols in th sign of U.. militay intllignc satllits, an has suppot 15 softwa ngining pocss goups (EGs) ov th last ca. H's bn an intnational kynot spak, publish numous aticls, an hols a B.. in Comput cinc an Mast s Dg in oftwa Engining (with 19 yas of xpinc). av@avifico.com Rico, D. F. (2002). oftwa pocss impovmnt: Moling tun on invstmnt (RO) [WWW ocumnt]. URL D vollig fntis zijn op t vagn bij hnzl@visionconsot.nl. o f t w a o c s s mpovmnt Opliingspogamma - Najaa 2002 oftwa Configuation Managmnt imon oo, ptmb Kwalitit op Tij, Nils Malotaux, 1 oktob Risk Managmnt, Michl Rutgs, 3-4 oktob CMM Founation + Examn 9-11 Oktob + 4 novmb ofwa Quality Engining, oktob Avanc Rquimnts pcification Tom Gilb, oktob Evolutionay ojct Managmnt Tom Gilb, oktob oftwa nspction - Tam La Tom Gilb, 6-8 novmb E ntouction to th CMM v1.1 E/W/D/ Tim Kass n imon oo, 2-5 cmb uppot Dinstn Assssmnts: AFA, CBA-, CAM, CMM()-Light n-hous taining voo all CMM() KA s Taining EVO, inc-2 Founation & actition ojct Rscu (EVO) implmntati suppot mplmntati pojct managmnt EVO & inc-2 mplmntati Knnismanagmnt Mtaplan wokshops Tambuiling taining sonal Coaching Tl:

7 Doo R. chavnijk n G. Giffion D zacht aspctn zijn ht hast noig in n vaningstajct - Dit atikl is gpublic in nfomati n vom basis voo op 10 apil 2002 op ht EEG congs ggvn tutoial "Th soft si of pocss - Managing Oganisational Chang" oo Robbt chavnijk n Fi van Engln.- Oganisativaning of liv: oganisativbting bstaat uit m an alln ht slctn van n mol n at mol vvolgns invon in n oganisati. D autus zijn actif binnn ht knnisntwk. Zij bschijvn activititn van één van wkgopn van. Dz wkgop is opgicht om t komn tot statgiën om aanachtsgbin van CMM nivau 2 succsvol in n oganisati in t von. D ijfv om t vann komt voot uit wil om als oganisati t ovlvn in ynamisch omgving van T-wl. D T-wl is continu aan vaningn onhvig n n T-oganisati zal om t ovlvn sts m n snll op z vaningn in motn spln. Vaningn vanuit omgving van T-oganisati komn on an voot uit: D maatschappij. Voobln zijn wtswijzigingn, invoing van uo of moglijkhi tot thuiswkn; Klantn. Klantn vwachtn sts snll niuw instn, zoals bijvoobl n aansluiting op ntnt; Lvancis. Van kant van lvancis van T-oganisati won zowl lvnscyclus van pouctn, als lvnscyclus van onstunn pocssn almaa kot; D T-oganisati zlf. D ign oganisati is ook aan wijzigingn onhvig. D T-oganisati wot n maklaa in T-oplossingn. E wot m van lvancis (zowl qua appaatuu als inghuu mwks) gbuik gmaakt n (l)tajctn Bij n milgot onnming mt n intn afling nfomativoozining is onlangs n oganisati oogvo. Rsoucmanags zijn aan oganisati togvog, mt boling om ht hoof van nfomativoozining t ontlastn mt btkking tot ht opationl tozicht n ht facilitn van pojctn. En pojctbuau is in opichting. Ht mnl van pojctn wot oo n xtn pojctmanag aangstuu. Ht DMhanbok n bokn ov mthon n tchnikn van ht systmontwikklpocs staan in kast bij ht hoof van nfomativoozining. Van n stanaa systmontwikkl- n pojctmanagmntpocs is cht gn spak. D intn n xtn communicati is al jan n poblm. Ht managmnt wot oo wkvlo als afstanlijk n bstaffn van. Voo nkl jan tug is voo ht st n statgisch CT-plan opgstl. n it plan is ol van businss nit uilijk. n thoi fomult klant spcificatis, maa hft aa in paktijk nog nit gnog vaing m. D afling nfomativoozining bpaal in fit wlk ontwikklingn gaan plaatsvinn. Wat btft wot in ht plan vml at gstf wot naa ctificati op CMM nivau 2. n financil n conomisch opzicht is gl gn bzwaa om capacititspoblmn op t lossn. Dit hft on m gli tot ht fit at 50% tot 75% wot inghuu. Na ongv n jaa na stat van ht pojct blijkt in CMM-tussnmting at bpkt voouitgang is gbokt. En van got knlpuntn is ht gbk aan commitmnt van ht managmnt van nfomativoozining. Vschil van visi n inzichtn - mt nam ov vaag: ho van j oganisati? - tussn ht hoof van nfomativoozining n tkk van ht pojct hft gli tot n vtaging in vootgang van ht pojct. 'tatgy' Knlpunt is at togvog waa van ht CMM-pojct voo oganisati nit uilijk is. Maatgln kunnn zijn: - Ht opzttn van n Businss Cas, waabij ht ssntiël blang van n bhst systmontwikklpocs wot aangtoon; - Van bijfsolstllingn afgli olstllingn i MART zijn; - Zogagn voo quick wins om snl sultatn t kunnn tonn. 'tuctu' Knlpunt is at takn, bvoghn n vantwoolijkhn t infoml ggl is n/of nit uilijk m zijn, m oo komst van soucmanags. Maatgln kunnn zijn: - Bginnn mt vantwoolijkhn i ht uilijkst gmist won n waa all btokknn m gbaat zijn. Van aauit glilijk all vantwoolijkhn xplicit bnomn n plaatsn. 'tyl of managmnt' Knlpunt is at spak is van n activ, ictiv n bstaffn managmntstijl. Maatgln kunnn zijn: - Zovl moglijk contact t onhoun mt ht managmnt n op zok t gaan naa stakhols voo CMM in ht managmnttam; - Ht CMM-tajct klinschalig statn; - tl ht managmnt vaag: ho wil j at pojctmanags fungn n wlk maatgln staan julli voo ogn om at t bikn? Bgippn als coaching n vooblfuncti zijn an onvmijlijk.

8 won uitbst. Doo n sts kot pouct lvnscyclus is ht noozaklijk at onstunn infomatising aangpast wot aan vootun vann isn, waabij n vbting van ht pstatinivau wot nagstf op ht gbi van kostn, kwalitit n oolooptij. D vaag is nu ho n oganisati haa pstatinivau succsvol kan vbtn. T-oganisatis i zich willn vbtn alisn zich sts m at oganisativbting staat of valt mt vbting van pocssn. D focus van ht vbtn van n ontwikklingsoganisati mot hivoo liggn op ht bgijpn, oogonn n bhsn van ht pocs van systmontwikkling. Ht bgip systmontwikkling int b opgvat t won, zoat ook ht pocs van lasmatig systmonhou on valt. D focus op ht vbtn van systmontwikkling wot oftwa ocsvbting gnom. Uitgangspunt van pocsvbting is at kwalitit van output (bijvoobl softwa) bpaal wot kwalitit van ht ontwikklpocs. n softwa pocs vbtingstajctn wot mstal ht Capability Matuity Mol (CMM) als fntika gbuikt. D kacht van it mol zit in ht fit at ichting wot ggvn aan wat vbt n gïnstitutionalis mot won om n bpaal mat van volwassnhi t bikn. Daam is vlal wl uilijk wat gaan mot won, maa ho (n waa) vaning in ontwikkloganisati ingvo n vank mot won is nit aanggvn. Vl vaningspojctn inign aaoo simplwg in ht uitolln van één of m van gslct hulpmiln n ht binnnijn van niuw hanbokn mt pocus n wkinstuctis. Binnn ht knnisntwk hft wkgop nvoingstatgiën CMM nivau 2 gconstat at ht bnan van oganisativaning uitsluitn vanuit n mchanistisch n pocul invalshok onvolon kans van slagn hft. Om kans op succs t vgotn int kning ghoun t won mt all kaaktistikn van T-oganisati. Om gip t kijgn op z kaaktistikn wot tijns ht vbtingstajct gbuik gmaakt van ht 6-mol, n simplificati van ht 7-mol van McKinsy. Ht 6-Mol bschijft zs blangijk aspctn van n oganisati n fungt als n iagnoschcklist voo blangijkst oganisatiaspctn: tuctu, ystms, tatgy, tyl of Managmnt, ha Valus n kills. Ht 6-mol ikt n ovzichtlijk aangijpingspuntn aan van oganisativaning, ook voo boging! Ht CMM is n hl fntika mt uilijk pioititn voo vbting, waaoo ht bijzon gschikt is voo vaagstukkn ov oganisati, T n statgi. Tglijktij lgt ht CMM uitsluitn nauk op ha kant van oganisativaning, zoals pocssn, pocus, hulpmiln, foml n infoml gls n inichting van T-oganisati. Ht 6-mol aantgn blicht nit alln ha kantn maa ook zacht kantn van n oganisati, zoals aanwzig vaaighn, managmntstijl n gmnschapplijk waan n nomn. En zwak punt aan ht 6-mol is at gn conct inhou voo vbting binnn gnom zs imnsis won aangikt (wat mot vbt won?), n at causal vbann n afhanklijkhn tussn vschilln oganisatiaspctn gsugg won. Of z causal vbann bstaan n zo ja, in wlk mat, wot nit uilijk uit ht 6-mol. D vonstlling is at voo softwa pocsvbting nit alln tchnisch ha implmntati van n mol noig is, maa at juist ht btkkn van ghl oganisati ook in haa zacht aspctn noig is in ht vaningstajct! Aan han van nkl conct voobln (zi kas cas1 n cas 2) wot uilijk gmaakt at zowl algmn isico s zijn in ht vbtn van n softwa ontwikkloganisati, alsook spcifik isico s. Voo in z voobln bschvn isico s zijn voo n aantal aangijpingspuntn moglijk maatgln uitgwkt. Voo n uitgbi uitwking wot vwzn naa wbsit van. Eén conclusi btffn ht 6-mol is at wl glijk causal vbann bstaan. En poblm kan stk won gvol binnn één bpaal oganisatiaspct. En oplossing of maatgl omvat vijwl altij m oganisatiaspctn ( n). Wat managmntstijl btft kan volgn vaag won gstl: Zijn manags m ictif of m coachn naa hun mwks?. Om managmntstijl aan t passn int naast ht oplin van mwks n manags ook oganisatistuctuu van t won, htgn w invlo kan hbbn op gmnschapplijk waan van n oganisati. Bij ht uitvon van n softwa pocsvbtingstajct mt CMM blijkt at n oganisativaning ingzt int t won. n wkgop is gconstat at ht goin van CMM nivau 1 naa nivau 2 nt zo go n cultuuvaningstajct ( zacht aspctn) is als n pocu- n hulpmiln vaningstajct ( ha aspctn). En T-oganisati is imms nit t vann oo alln ha CMM-pocus op t stlln. Voo ht invon van oganisativbting is m noig; zoals taining n coaching in noozaak n ht gbuikn van niuw wkwijz. Zi ook Caputo voo noig aanwijzingn.

9 Ht Capability Matuity Mol lgt vooal focus op wat van gaat won, nit op ht ho n waa in oganisati. Ht 6-mol gft op ovzichtlijk n vollig wijz aan wlk l van oganisati vbt kan won, maa gft gn inhoulijk ichting aan wat van int t won om z vbting tot stan t bngn. D tw molln samn vomn n go aanvulling op lkaa. D conclusi van wkgop is an ook at ht latn van tw molln lit tot inzicht in onmisba ol van zacht aspctn van oganisativaning n us tot n aawklijk, blijvn vbting van ht pstatinivau van systmontwikkloganisatis. Ds. R.A. chavnijk is als consultant wkzaam bij Quint Wllington Rwoo, waa hij zich bzighout mt ht oolichtn van T-oganisatis, ht tainn van pofssionals n ht bglin van vbtingstajctn. .schavnijk@quint.nl Ds. G. Giffion is wkzaam bij Rabobank CT n voonamlijk blast mt van- n vbttajctn in CT oganisati. G.Giffion@f.abobank.nl Athos, A. n ascal, R. (1986). Th at of Japans managmnt. Hamonswoth: nguin. Caputo, K. (1998). CMM mplmntation Gui: Choogaphing oftwa ocss mpovmnt. UA: Aison Wsly ublishing Company. Hav, m. s.. tn, Hav, s. W.D. tn, Jong, s. H., chaafsma, s. E.E., Vhagn, ing. L.J. (1999). Ht managmntmollnbok. s-gavnhag: Elsvi Bijfsinfomati. aulk, M.C., Wb, C., Cutis, B., Chissis, M.B. (1995). Th Capability Matuity Mol: Guilins fo mpoving th oftwa ocss. UA: Aison Wsly ublishing Company. ts, T.J. n Watman R.H. (1986). n ach of Excllnc. Nw Yok: Hap & Row ublishs. Wb, C.V., aulk M.C., Wis, C.J. an Withy, J.V. (1991). Ky actics of th Capability Matuity Mol. ittsbugh: oftwa Engining nstitut, Tchnical Rpot CMU/E-91-TR Wggman,. i. M.C.D.. n Wijnn, G. n Ko, R. (1994, 3 uk). Onnmn binnn onnming. Dvnt: Kluw Bijfswtnschappn. Bij z willn wij van glgnhi gbuik makn om wkgop nvoingsstatgiën CMM nivau 2 t bankn voo hun inzt n onbouwing van it atikl. n ht bijzon zijn wij Michl Rutgs, t Tmplaa n Chis van Wgn kntlijk voo hun bijag in totstankoming. Rfntis zijn opvaagbaa bij autus. Cas 2: Rquimnts Managmnt D n Klant/businss Lvanci/CT Risico s Maatgln ha valus Kwalititsbwust nvulling van tailspcificatis wot vwzn naa huiig pouctn Kwalititsbwust D spcificatis won van als incomplt, onuilijk n vaag ouctn won opglv ans an bol. M oozaak hivan zijn onvolon uilijk quimnts. Kijk maa naa ht huiig pouct mot vann in oovagn naa spcificatis van niuw pouctn. E is altij spak van vaning n vbting. ob invulling van quimnts managmnt aan t latn sluitn op cultuu van oganisati. Bijvoobl in n stk sultaat gvn oganisati intak pocu op hooflijnn bschijvn. n n m pocsgicht oganisati (bijv. ovhi) intak pocu in m tail bschijvn. tatgy >90% stanaapouct Ontwikkln van n niuw pouctlijn Nit uilijk Bijfsstatgi n T-statgi sluitn nit of slcht op lkaa aan. D CTcomponnt volgt onvolon ontwikkling in businss van n niuw pouctlijn. Dnk aan wat ht kost om n niuw of van quimnt m t nmn wann nog vijwl gn softwa gschvn is, tn opzicht van kostn om van n g pouct van 1.0 naa 1.1 t gaan (onhou). Zog voo at ht Rquimnts Managmnt pocs aansluit mt ontwikkling van n niuw pouctlijn in businss. kills Z van Jong n gvn, maa hbbn winig vaing Businss Unit van makts (20 jaa), Dvlopmnt onvan ontwikklaas (2 à 3 jaa) Vbogn quimnts Ontbkn van soft skills Ontbkn van pouctknnis Rquimnts vastlggn Blang van vastlggn van quimnts uilijk makn Taining voo zowl Businss Unit als Dvlopmnt, soft skills als ook xplicit makn van quimnts

10 Doo Rnsk Hnzl Dz zom hb ik hl wat momntn mt n bok in ht zonntj zittn lzn. Eén van i bokn is oftwa Engining oo Hans assnbug. Hans hft zijn psoonlijk vaingn op ht gbi van ht pocs oftwa Engining aan ht papi tovtouw om ons van zijn foutn n lmomntn t latn ln. Ht is n vollig n makklijk lsbaa bok. Consistnt gschvn voo n b publik. Doo b scop mist ht af n to wat ipgang, maa aa waaschuwt hij ons al voo in ht voowoo. Hans assnbug vtlt ons nits niuws in zijn bok. En at gft noozaak van it bok aan. Waaom hanln w nit volgns atgn wat w hbbn gl? Hans stlt n aantal simpl gls voo om ons in ht pocs van softwa ngining aan t houn, (voo vlaggnpikktjs on ons: it staat gaant voo CMM lvl 2 n n l van 3), waam w ons vak kunnn pofssionalisn. D gls hft hij ht A-pincip gnom, impl Accptabl tanaagls (mt n knipoog naa zijn naam). Hans icht zich op ht gvol van softwa ngin. Willn w hackn, of willn w pofssionl bzig zijn mt ons vak? Hij gft hl, pagmatisch n ovzichtlijk aan wat volgns hm z pofssionalitit inhout, mt vl ankots n buikba ofningn voo bwustwoing. Daabij bpkt hij zich nit tot ht pimai pocs van ngining, maa maakt hij ook buikba uitstapjs naa pojct planning, stimation, mtics n tacking. n ht bok won wat hilig huisjs omv gblazn, maa Hans laat ons nit in kou staan: hij bouwt voo ons n huis in Zwitss bgn. En analogi van n nmalig bouwpojct, mt onhou n vbouwingn, waaaan hij ht pocs softwa ngining kopplt. D subtil n humoistisch mani waaop hij at ot, vgot voo mij wang smaak i achtgblvn is, na wat Rini van olingn n Ané Hijstk in voig Koi ov z analogi hbbn gzg. Doo analogi is Hans gbonn aan bschijving van lmntn van ht softwa ngining pocs oo gbuikmaking van ht watval mol. Dit hoft cht gn blmming t zijn in ht topassn van A-gls, aangzin lmntn zlf blijvn of j volgns ht watval, spiaal, volutionai of incmn-

11 tl mol ontwikklt. D kn van ht bok is ignlijk: plan, stuctu, wk n voonamlijk communic. Maa at thik van softwa ngin alln n zou komn op mpathi, vin ik wat mag. Al mt al is ht n vollig bok ov ht softwa ngining pocs mt vl anvschijnsln. Als opliingsbok is ht z gschikt, voo n ot in ht vak zt ht vl un w opn, zoat wllicht fiss tocht kan zogn voo n stimulans om t gaan wkn als pofssionals. Uitgvij Tutin Nolthnius 2002, BN , zi ook : 26 sptmb Motl Vught Wann oganisatis zich ontwikkln, vant mani waaop z mt tstn in oganisati omgaan n vann latis i tussn ht ontwikkl- n ht tstpocs bstaan. n st instanti wot tstn nit als apat pocs onkn. Naamat oganisati volwassn wot, kijgt tstn n uilijk plaats in oganisati. Ht goipocs van tstn (n in analogi i pofssionl pocs) binnn n oganisati ooloopt n aantal staia, i voo i oganisati min of m glijk zijn. Doo ht onknnn van z goistaia kunnn oganisatis intificn waa z staan in hun ontwikkling n kunnn z n bwust kuz makn of n ho z zich v willn ontwikkln. Ook kunnn z ht staium waain z zich bvinn optimaal bnuttn. Dz plnai sssi wot gotnls vzog oo wkgop Tstpocsvbting, n gzamnlijk initiatif van n TstNt. E wot goimol gpsnt ov inichting van ontwikkln n tstn mt n iscussi ov voo- n naln van n al an nit gschin oganisatoisch invulling van. T afsluiting van avon psntt Jf Jacobs sultatn van n oo ht Ministi van Economisch Zakn gsubsii samnwkingspojct (mt aain Thals, Lucnt, hilips, mpov Quality vics n ht Fits hilips nstituut) mt als ol t komn tot n Mtics Bas Vification an Valiation Matuity Mol Ontvangst Wlkom & mlingn Ontwikkln n tstn in balans oo Hans van Lonhou Discussi sssi, gli oo Kal Haighton auz mt boojs Ht ovbuggn van kloof, oo Mac n Haan amnvatting thma psntatis Dvlopmnt an Valiation of a mtics bas vification an valiation mol oo Jf Jacobs Napatn n glgnhi onling contactn t vstkn D Wkgop nvoingsstatgiën icht zich in uim zin op all facttn i t makn hbbn mt ht invon van niuw wkwijzn. Blangijk aspctn zijn aabij ht ln van vaingn n mningn, ht bin van n klankbo voo ht bspkn van iën n poblmn n ht volgn van niuw ontwikklingn op ht gbi van. Ht pincip "haln èn bngn" is één van blangijkst knmkn van onz wkgop. D WG bstaat uit zo'n twintig ln. D ln komn 5 a 6 maal p jaa bijn op tlkns wissln locatis. D bijnkomstn bginnn altij om 16:00 n inign on 20:00 n zijn inclusif n boojsmaal t vstking van inwnig mns. D bijnkomstn knnn al janlang n opkomst van lnms. D bijnkomstn hbbn altij n onwp. D onwpn won oo één of m spks ingli waana uimt is voo ign inbng n iscussi. D volgn onwpn zijn aabij bijvoobl aan bo gkomn: - CE/O ht inichtn van n vbtstuctuu - invoing van planning & tacking - ho mt j ht succs van n invoingsstatgi? - invoing van quality assuanc - CMM - tst managmnt - invoing van mtics - commitmnt cën n vasthoun Voo onwpn van 2002 vwijs ik gmakshalv naa: tab "bijnkomstn". nin j gïntss bnt in n knnismaking mt onz wkgop nm an contact op mt Jal Mij. Contactpsoon: Jal Mij tlfoon: mail: mij@cconsultants.com Contactpsoon: Dé Robbn mobil: mail: obbn@iquip.nl Contactpsoon: Michl Rutgs tl.:

12 mail: Contactpsoon: Hans Vonk tl.: , fax: mail: Contactpsonn: G Fisch, tl Tju Naus, tl: mail: Tju.Naus@nbg-inustial.nl KN oftwa Huis hout zich bzig mt instvlning op ht gbi van softwa-ontwikkling n applicatimanagmnt voo KN. Atos Oigin hft zich hibij vplicht kostn van intgal T-instvlning aan KN stuctul t vlagn oo mil van n Total Cost of Ownship - pogamma. Mt vkoop van ht oftwa Huis is ontmantling van T-activititn van KN complt. Op 1 augustus 2002 is ht bijf Emnas BV opgicht. D naam van ht bijf is afgli van ht Latijns woo mna, n btknt: u vbtt. Ht bijf (10 consultants, on liing van Co van Dijk) hft vl xptis op ht gbi van all softwa ontwikklpocssn, ht uitvon van assssmnts, ht opzttn van n (wb-nabl) kwalititssystm alsook op ht gbi van usability. n afglopn jan hft gop, als onl van Baan Dvlopmnt, vl vaing opgaan mt, zowl in ht voostlln van vbtingn als ook mt ht implmntn hivan binnn got n klin ontwikklaflingn, in binnn- n buitnlan. Momntl wot gspokn mt Vision Consot ov statgisch samnwking. ins nig tij bstaan moglijkhn om j als tst t latn ctificn. E bstaan n twtal ctificingspogamma s, nl. CT (Ctifi oftwa Tsting ofssional) in Amika n ht EB (nfomation ystms Examination Boa) in st van wl. Als st oganisati in Bnlux is mpov Quality vics BV in gslaag n gaccit EB action Ctificati in oftwa Tsting t ontwikkln. D accitati loopt vanaf 1 augustus n is glig voo n pio van i jaa. T onstuning van opliing wot tvns n niuw tstbok uitgbacht Th Tsting action. Rcntlijk zijn ook publicatis gaan ov tstn n TMM i t ownloan zijn via onstaan wbsit. Vanaf 1 augustus 2002 gaan QU nfomatica B.V. (QU), Gimbè n Dohmn B.V. (G&D) n Twinac oftwa B.V. (Twinsoft) samn v on naam ogti Nlan B.V. (ogti). ogti icht zich in Nlan op lokal makt n maakt l uit van ht intnational ogti-ntwk. ogti opt in Nlan naast haa Utchts zustbijf Cap Gmini Enst & Young augustus 2002 is Blgisch vstiging van Vision Consot van stat ggaan. Zij icht zich vooal mt Configuation Managmnt multisit n multi-isciplinai, Quality Assuanc n oftwa ocss mpovmnt op Blgisch makt. aul imons stat p 1 sptmb Mtific Managmnt Consult. Dz naam vwijst naa xptis op ht gbi van mtics i is opgbouw bij ht alisn van mtba pfomanc vbtingn. Mtific gaat zich ichtn op ht vbtn van fficincy n ffctivitit van bijfspocssn, in ht bijzon mt btkking tot pouct ontwikkling. Mtific Managmnt Consult blijft nauw samnwkn mt Avisgop van ioux Tchnisch oftwa Ontwikkling B.V. Op wbsit van ht E is n softwa-only vsi van ht CMM bschikbaa gstl. Op wbsit van patns is n gschap t ownloan waam ht CMM t ookuisn is. Mac mt uit Blgi hft tw Excl zlfassssmnt tools, n voo CMM n n voo CMM gon aan ht public omain. Dz tools zijn t ownloan van:

13 D vnmntnkaln bvat n ovzicht van intnational confntis op ht gbi van, mtikn n softwapouctkwalitit. Daanaast zijn activititn van opgnomn. Op wbsit van Euops Gmnschap ( n op wbsit van ht softwa ngining institut in Bilbao zijn m intssant confntis t vinn. Ook national vnmntn op ht gbi van softwapouct- n pocsvbting kunnn in z vnmntnkaln won opgnomn. Mils Koi kan n oganisato van -glat vnmntn n slct gop van gïntssn bikn. Voo commciël vnmntn zoals confntis, wokshops, lzingn n ansootig bijnkomstn vaagt acti n klin bijag in kostn. D volgn Koi zal volgns planning vschijnn bgin novmb W vzokn u om aankonigingn voo vnmntnkaln uitlijk op 11 oktob 2002 bij acti t bzogn. 3 sptmb: Wkgop in klin oganisatis Onwp: viw l 1 Wbsit: 10 sptmb: Wkgop Mtics Onwp: uccsvhaln Wbsit: 12 sptmb: Wkgop ntgal statgiën Onwp: in RAD omgving Wbsit: sptmb: Conqust 2002 an Euospi 2002 ocss mpovmnt, Mthoogogis, Tchnologis, Cultual Factos an Knowlg. En Quality Engining in oftwa Tchnology. laats: Numbg, Gmany Wbsit: Wbsit: (22) sptmb: NATO symposium on Evolutionay oftwa Dvlopmnt Wot vooafggaan op 22 sptmb oo "actical Evo" oo Tom Gilb laats: Bonn nfo: Mv. Aysgul Lachny, lachnya@ta.nato.int 26 sptmb: plnai bijnkomst onwp: D kloof tussn ontwikkling n tstn plaats: Motl Vught tij: uu info & aanmling: Cantijn sctaiatn wbsit: 2 oktob: Wkgop in klin oganisatis Onwp: Rviw l 2 Wbsit: oktob: CTst-NL 2002: Confnc on Tst Automation laats: Kuhaus hotl, Dn Haag/chvningn Wbsit: 15 oktob: KV: mt inc 2 pojctn binnn Tij, Bugt n Kwalititsisn laats: Auitoium, TUEinhovn Tij: uu. Voo KV, NG n NRA ln gatis togang. nfo: guio.lns@invantiv.com Tl.: oktob: Wkgop in klin oganisatis Onwp: n.a.v. viw Wbsit: novmb: T2002 vnt, atnships fo th futu laats: Blla Cnt, Kopnhagn wbsit: 12 novmb: Wkgop in klin oganisatis Onwp: Nabspking plnai sssi Wbsit: 14 novmb: Wkgop ntgal statgiën Onwp: D intgal aanpak Contactpsoon: Michl Rutgs tl.: mail: michl.utgs@spipatns.nl. 19 novmb: plnai sssi onwp: tatn mt? plaats: Motl Vught tij: uu info & aanmling: Cantijn sctaiatn wbsit: 19 novmb: Wkgop Mtics Onwp: Bgotn in vog staium Wbsit: 10 cmb: Wkgop nvoingsstatgiën, Won Onwp: pocsinichting Contactpsoon: Jal Mij tlfoon: mail: mij@cconsultants.com

14 16 cmb: Wkgop in klin oganisatis Onwp: Nabspking plnai sssi Wbsit: 4 fbuai: Wkgop nvoingsstatgiën, Einhovn Onwp: mtbaa makn Contactpsoon: Jal Mij tlfoon: mail: mij@cconsultants.com 20 novmb 2003: Euopan ystms Confnc at lctonica 2002 laats: Münchn Wbsit: Kijk glmatig op wbsit voo actul wkgop mlingn n bijnkomstn. All wkgopn hbbn lk n ign wbsit, i via is t bikn. nin u actif wilt paticipn in n Koi in tokomst wilt ontvangn, kunt u zich aanmln als lnm in bij: ctaiaat tichting p/a Cantijn ctaiatn ostbus 2047, 4200 BA Goinchm tl.: , fax: mail: info@st-spi.nl, wbsit: Aanmling kan ook via ht aanmlingsfomuli op wbsit van : Colofon D acti bstaat uit: Rnsk Hnzl, Nils Malotaux, Maatn Wijsman Voo actis n vagn m.b.t. Koi kunt u zich wnn tot: Racti Koi, Rnsk Hnzl Luchthavnwg , 5657 EA Einhovn tl.: , fax: mail: hnzl@visionconsot.nl nin u in tokomst n hinningsbicht wilt ontvangn ov atum van kopijsluiting, stuu an n - mail mt "opnam copylijst" naa Rnsk Hnzl nfomati ov is t vinn op wbsit: Voo actis n bijagn op wbsit kunt u zich ichtn tot: Racti wb, Nils Malotaux mail: nils@malotaux.nl Dz koi kwam tot stan mt mwking van o o Vision Consot N R Malotaux - Consultancy