Postbus CA Soest

Transcriptie

1 Jaarstukken 2013 Postbus CA Soest Bezoekadres Raadhuisplein 1 Telefax (035) Telefoon (035) Internet postbus2000@soest.nl Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 1 van 236

2 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 2 van 236

3 INHOUDSOPGAVE LEESWIJZER... 5 HOOFDSTUK 1 BESTUURLIJKE INLEIDING... 7 HOOFDSTUK 2 FINANCIËLE HOOFDLIJNEN HOOFDSTUK 3 PROGRAMMA S PROGRAMMA 1 VEILIGHEID PROGRAMMA 2 VERKEER EN VERVOER PROGRAMMA 3 ECONOMIE PROGRAMMA 4 NATUUR EN MILIEU PROGRAMMA 5 WONEN EN RUIMTELIJKE ORDENING PROGRAMMA 6 ONDERWIJS PROGRAMMA 7 ZORG EN WELZIJN PROGRAMMA 8 SPORT, RECREATIE, KUNST EN CULTUUR PROGRAMMA 9 BESTUURLIJKE TAKEN ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN HOOFDSTUK 4 - PARAGRAFEN PARAGRAAF A - WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING PARAGRAAF B - FINANCIERING PARAGRAAF C - BEDRIJFSVOERING PARAGRAAF D - ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN PARAGRAAF E - VERBONDEN PARTIJEN PARAGRAAF F - GRONDBELEID PARAGRAAF G - LOKALE HEFFINGEN HOOFDSTUK 5 JAARREKENING BALANS GRONDSLAGEN SPECIFICATIE ACTIVA SPECIFICATIE PASSIVA PROGRAMMAREKENING TOELICHTING PROGRAMMAREKENING SISA: SINGLE INFORMATION, SINGLE AUDIT HOOFDSTUK 6 CONTROLEVERKLARING EN RESULTAATBESTEMMING CONTROLEVERKLARING EN RESULTAATBESTEMMING HOOFDSTUK 7 BIJLAGEN OVERZICHT PROGRAMMA S PRODUCTEN EN PORTEFEUILLEHOUDERS KERNGEGEVENS KREDIETRAPPORTAGE 2013 EN TOELICHTING EXTERNE INHUUR Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 3 van 236

4 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 4 van 236

5 LEESWIJZER In deze leeswijzer beschrijven wij voor u de opbouw van de programmaverantwoording Deze ziet er als volgt uit: Bestuurlijke inleiding Financieel resultaat Balans en reservepositie De programma s A. Omschrijving van het programma Korte beschrijving van waar het programma over gaat, de producten (met de verantwoordelijke portefeuillehouder) en een overzicht van de relevante beleidsdocumenten. B. Welke maatschappelijke effecten willen we bereiken? (1 e W-vraag) Hier worden de beoogde maatschappelijke effecten benoemd met een overzicht van prestatieindicatoren. C. Wat hebben we ervoor gedaan? (2 e W-vraag) Hier wordt inzicht gegeven in de uitvoering van de prioriteiten die onder het programma vallen. Hierbij hebben ons zo veel mogelijk beperkt tot het verslagjaar Dit onderdeel wordt afgesloten met een overzicht van kengetallen. D. Wat mag het kosten? (3 e W-vraag) Hier worden de uitgaven en inkomsten per programma weergegeven. Ook worden verschillen tussen de begroting 2013 (na wijziging) en realisatie 2013 kort toegelicht. De toegerekende ambtelijke en overheadkosten worden in de analyse onder de term apparaatskosten opgevoerd. Meer en minder inzet van ambtelijke capaciteit (apparaatskosten) levert per saldo geen budgettair voor- of nadeel op in de jaarrekening, maar een verschuiving van capaciteit over de programma s en het saldo overhead (verantwoord bij het programma Algemene dekkingsmiddelen). In de verschilverklaringen bij de programma s staat diverse malen dat voor- of nadelen worden gecompenseerd of verrekend met een mutatie in de reserves. De feitelijke verantwoording van de reservemutaties vindt niet plaats bij het desbetreffende programma, maar bij de Algemene dekkingsmiddelen. De bedragen in de jaarrekening worden afgerond op Hierdoor kan de som der delen afwijken van de vermelde totalen. De paragrafen De paragrafen zijn voorgeschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies (BBV). Hier worden de beleidslijnen voor beheermatige aspecten, bedrijfsvoering en lokale heffingen beschreven. De paragrafen maken inzichtelijk hoe het college en de ambtelijke organisatie deze belangrijke, meer intern gerichte zaken borgen. De jaarrekening De jaarrekening bestaat uit de balans (het overzicht van bezittingen (activa) en schulden (passiva)), de programmarekening en de SiSa-lijst (Single information, Single audit). De controleverklaring, de resultaatbestemming en de bijlagen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 5 van 236

6 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 6 van 236

7 Hoofdstuk 1 Bestuurlijke inleiding Hierbij bieden wij u de jaarstukken 2013 aan. Het college legt hiermee verantwoording af over de realisatie van de beoogde effecten, beleidsdoelen en prioriteiten uit de programmabegroting 2013 en over de hieraan gerelateerde inzet van budgetten. Goedkeurende verklaring Volgt Single audit, Single information (SiSa) In hoofdstuk 5.7 is de verantwoording van de zogeheten Single information, Single audit (SiSa) opgenomen. Door toepassing van SiSa wil het Rijk de verantwoordingsinformatie voor een groot aantal specifieke uitkeringen stroomlijnen en beperken. De accountantscontrole is inclusief de bijlage SiSa. Belangrijke ontwikkelingen in 2013 In deze bestuurlijke inleiding willen we in het kort enkele in het oog springende ontwikkelingen belichten. Uitwerking kerntakendiscussie Als uitwerking van de kerntakendiscussie (besluitvorming begrotingsraad 1 november 2012) zijn de volgende (vervolg)onderzoeken inmiddels afgerond. Op het gebied van handhaving is op 21 november 2013 door de raad de notitie Veiligheid en Handhaving vastgesteld. De keuze is gemaakt voor scenario 1; voor dit scenario, gebaseerd op de beleidsuitgangspunten van de kerntakendiscussie en het handhavingsbeleid fysieke leefomgeving , is gekozen vanwege de mogelijkheden tot meer coproductie, samenwerking, gebiedsgericht werken en burgerparticipatie en het vergroten van de leefbaarheid en veiligheid. In een jaarlijks bij te stellen handhavinguitvoeringsprogramma (te beginnen in 2014), worden prioriteiten toegekend binnen de beschikbare handhavingscapaciteit. De nota Wegen is op 10 oktober 2013 besproken in de Ronde. In de nota is het volgende vastgelegd: - handhaving van het huidige budget; - nadruk op herstel asfaltverhardingen; - herstel van elementenverhardingen alleen wanneer de verkeersveiligheid in het geding is; geen grootschalige reconstructies. Het project Convenant Logiesverstrekkers heeft geresulteerd in een hernieuwd convenant voor de periode In de nota De groene kernkwaliteit van Soest / duurzaam groenbeheer is vastgelegd dat het beleid zich richt op het behoud van het groene karakter van Soest door de groenstructuren op dorps- en wijkniveau in stand te houden en daar waar nodig te versterken. De verhoging van de kostendekking van de afvalstoffen- en rioolheffing is gerealiseerd en verwerkt in de tarieven. Besloten is om alle uitvoerende taken inzake natuur- en milieueducatie (basisonderwijs), die plaatsvinden vanuit MEC de Kwekerij, per 1 januari 2014 samen te voegen met de natuureducatie bij de Stichting Balans op de locatie kinderboerderij de Veenweide. Het Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 7 van 236

8 gedeelte van de Kwekerij dat in gebruik is als milieueducatief centrum wordt afgestoten door verkoop. De bezuinigingen op schoolzwemmen, onderwijsbegeleiding en peuterspeelzaalwerk zijn gerealiseerd. Het daarmee bezuinigde bedrag blijft beschikbaar en is toegevoegd aan de reserve Accommodatiebeleid. Het college heeft uitvoering gegeven aan de opdracht van de raad in de kerntakendiscussie om een vangnetregeling voor kwetsbare groepen te creëren. Daarbij zijn alle bestaande regelingen voor minima opnieuw in kaart gebracht en vergeleken met wat elders mogelijk is en wat de lokale behoefte is. Gebleken is dat het huidige stelsel van landelijke, gemeentelijke en maatschappelijke regelingen en vormen van ondersteuning volstaat en zelfs meer biedt dat wat elders aangeboden wordt. Wel is de toegang tot de regelingen onderwerp van ontwikkeling: ingezet zal dan ook worden op het vergroten van het bereik. Ook zijn in het vangnet kinderen en chronisch zieken en gehandicapten aangewezen als prioritaire groepen in de toegang en toewijzing van mogelijkheden van ondersteuning. Voor deze laatste groep zijn de bestaande categoriale bijzondere-bijstandsvergoedingen verhoogd met 65 per jaar. De beperkte herijking Cultuurbeleid 2013 is gerealiseerd en zal de komende raadsperiode worden uitgevoerd. Weggevallen subsidies van de provincie voor cultuureducatie, Soestvrijstaal, naschoolse culturele activiteiten en cultuur in de wijk zijn gedeeltelijk gecompenseerd. Museum Oud Soest en Cabrio krijgen extra financiële steun. Het budget voor cultureel-maatschappelijke activiteiten is verhoogd en er is door herallocatie van bestaande middelen een nieuw budget voor (nieuwe) meerjarige en grotere culturele activiteiten gecreëerd. Het nieuwe speelruimtebeleid is vastgelegd in de Beleidsnota Het nieuwe spelen in Soest en is gericht op informeel spelen in de openbare ruimte. Het aantal formele speelplaatsen wordt teruggebracht naar 46 plekken. De overige 85 speelplekken worden omgevormd naar informele speelruimte. Tevens wordt in overleg gegaan met schoolbesturen om schoolpleinen openbaar toegankelijk te maken. Voor het taakveld WOZ/Belastingen zijn de mogelijkheden van samenwerking onderzocht. Er is door het college gekozen voor de variant Optimalisatie in eigen beheer met specifieke doelstellingen. Over twee jaar (eind 2015) vindt een evaluatie plaats, waarbij opnieuw wordt gekeken naar de mogelijkheden van publiekrechtelijke samenwerking. Doorlopende projecten in 2014: Openbare verlichting (inmiddels is de nota Openbare verlichting vastgesteld door de raad op 13 februari 2014) Uitwerking sportvisie Integraal accommodatiebeleid WMO-verstrekkingen Project integratie Werk en Inkomen Kunst en cultuur - Park Klein Engendaal Kunst en cultuur - sociaal-culturele voorziening Op 24 januari 2013 heeft de raad ingestemd met het kredietvoorstel. Het Evenemententerrein is aangewezen als locatie voor de realisatie van de sociaal-culturele voorziening. De raad heeft op 17 oktober 2013 ingestemd met het programma van eisen en het vlekkenplan. Ook heeft de raad ingestemd met het voorstel om het college een onderhandelingstraject te laten voeren met als inzet de aankoop van de Marechausseekazerne, zodat deze behouden blijft voor Soesterberg. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 8 van 236

9 Masterplan Soesterberg Een start is gemaakt met de deelprojecten Pleisterplaats, Campus-Kop en de voorbereiding van grootschalige renovatie van de Banninghal. Als onderdeel van de ontwikkeling van Campuszone-Noord en in afstemming met het ontwerp van de verdiepte ligging van de N237 is het ontwerp en de situering van het fietstracé Soest-Soesterberg uitgewerkt. Voor het Evenemententerrein is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en zijn partners voor ontwikkeling gevonden. In samenhang met de ontwikkeling van het Evenemententerrein is in samenwerking met de gebruikers een plan gemaakt voor het Manifestatieterrein. Afgesproken is om de huidige ijsbaan hier naartoe te verplaatsen. Voor het deelproject Soesterberg-Noord, zijn het afgelopen jaar gesprekken gevoerd met bedrijven over milieumaatregelen dan wel verplaatsing. De aankoop van een deelperceel binnen kamer 1 is gerealiseerd. De herinrichting van de Rademakerstraat is afgerond. Stationsontwikkeling Soest-Zuid Op 24 januari 2013 heeft de gemeenteraad van Soest ingestemd met het uitvoeren van een planstudie naar de alternatieven optimaliseren (2) en een autotunnel (3 plus). De onderzoeksfase wordt medio 2014 afgerond. Het tweede deel van de herinrichting Van Weedestraat is afgerond en feestelijk geopend. De vernieuwing van het hoofdwinkelcentrum in Soest is daarmee afgerond. In 2013 is de eerste kavel op bedrijventerrein Richelleweg verkocht en bebouwd. Daarnaast is met een aantal partijen gesproken die concrete interesse hebben. Ingezet wordt op marketing en relatiebeheer. Per 1 januari 2014 is de RUD Utrecht 2.0 (Regionale Uitvoerings Dienst) formeel van start gegaan als gemeenschappelijke regeling. In vervolg daarop volgt later in het jaar de operationele en organisatorische start. De streefdatum is 1 juli Op 13 december 2012 heeft de raad ingestemd met het voorstel tot voortzetting van de startersleningen onder nieuwe voorwaarden. In 2013 zijn in totaal 11 leningen aangevraagd voor een totale som van (gemiddeld ). Op 21 maart 2013 heeft de raad ingestemd met het voorstel tot voortzetting van de duurzaamheidslening onder nieuwe voorwaarden. In 2013 zijn 7 leningen verstrekt voor een totaalbedrag van Het gemiddelde leenbedrag was In 2013 waren diverse bestemmingsplannen in procedure. Op 4 juli zijn de bestemmingsplannen Soesterberg en Soestdijk vastgesteld. Het bestemmingsplan Klaarwater, Smitsveen en Bosstraat is onherroepelijk geworden op 13 maart en het bestemmingsplan Vliegbasis op 19 juni. Het bestemmingsplan Landelijk Gebied is vastgesteld op 19 december. In januari 2013 is gestart met het project Buitenplaats in Smitsveen. Vanuit de bewoners van het gebied zijn veel goede initiatieven en ideeën gekomen waardoor het gebied gedurende het jaar transformeerde tot een schitterende parkomgeving met uitdagende speelelementen, kunstbomen, barbecueplaatsen, reliëf en een veel meer diverse en kleurrijke groeninrichting. De nog beschikbare middelen vanuit het project Smitsveen zijn geoormerkt om in 2014 verder te kunnen gaan met het project Buitenkans. Naast de vaststelling van het bestemmingsplan is voor de Vliegbasis Soesterberg ook hard gewerkt aan het uitwerken van een stedenbouwkundig plan voor de woningbouwlocatie. Ook krijgt de nieuwe natuurinrichting steeds verder vorm. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 9 van 236

10 In 2013 is volop uitvoering gegeven aan onderwijskansenbeleid ( Kansen maken, kansen pakkan ). Eind 2013 is het aanbod van een vve-pogramma uitgebreid naar 4 peuterspeellocaties (drie wijken in Soest en één locatie in Soesterberg). In het afgelopen jaar is verder gewerkt aan de voorbereiding van de grote operaties in het sociaal domein: de overheveling van taken op het gebied van de jeugdzorg en AWBZ en de invoering van de Participatiewet. Ondertussen wordt uitvoering gegeven aan het beleidsplan WMO en de nota Wonen met welzijn en zorg. Bij de het re-integratiebeleid lag de focus op het beperken van de instroom en het bevorderen van door- en uitstroom. In een zeer moeilijke arbeidsmarkt is het gelukt om het uitkeringsbestand op nagenoeg gelijk niveau te houden ten opzichte van begin Ter uitvoering van een in 2012 aangenomen motie is in de zomer van 2013 het natuurgras van het hoofdveld van vv VVZ vervangen door een kunstgrasveld. In 2013 is de nota Strategische visie op samenwerking door de raad vastgesteld. Deze visie geeft onder andere antwoord op de vragen: hoe blijven gemeenten voldoende bestuurskrachtig? Wat kunnen en willen we zelf blijven doen en wat laten wij door, of wordt samen met anderen gedaan? Burgemeester en wethouders van Soest 1 april 2014 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 10 van 236

11 Hoofdstuk 2 Financiële hoofdlijnen Financieel resultaat Het jaar 2013 is afgesloten met een formeel rekeningsresultaat van positief. Hierbij is nog geen rekening gehouden met een (aanvullend) te oormerken bedrag van Het betreft taken die door onvoorziene omstandigheden niet in 2013 konden worden uitgevoerd, maar doorschuiven naar Het reële rekeningsresultaat komt hiermee op positief, dat is 1,6% van de omzet. Bij de najaarsnota 2013 werd een positief saldo voorzien van De grootste afwijkingen betreffen: WMO : V incidenteel Bijstandsuitkeringen : V incidenteel/structureel Algemene uitkering Gemeentefonds : V incidenteel/structureel Verliesneming Staringlaan : N incidenteel We lichten deze afwijkingen hieronder kort toe. WMO Bij de najaarsnota 2013 hadden we al gemeld dat er meevallers werden verwacht bij de WMO. Overeenkomstig bestaande afspraken met uw raad worden de betreffende budgetramingen niet tussentijds bijgesteld, zodat afwijkingen pas bij de jaarrekening zichtbaar worden. De relatief forse budgetonderschrijding kan worden verklaard door een aantal factoren. Een belangrijke oorzaak is gelegen in de ombuigingen voortvloeiend uit de kerntakendiscussie. In de meerjarenbegroting is een oplopende taakstelling geraamd (2013: , oplopend tot vanaf 2015); geconcludeerd kan worden dat de besparingen eerder dan geraamd zijn gerealiseerd. Ook het proces van de kanteling leidt mogelijk tot een lagere vraag. Meer in het algemeen kan worden gesteld dat de beslissing om de bestaande algemene welzijnsvoorzieningen bij de bezuinigen te ontzien een positief (financieel) effect heeft op de vraag naar individuele zorgverstrekkingen. Zoals bekend volgt er in 2015 een ingrijpende korting op het budget voor de huishoudelijke hulp (naar huidig inzicht 40% van het budget). In dit licht bezien moet de huidige budgetonderschrijding vooralsnog als incidenteel worden beschouwd. Bijstandsuitkeringen De gemeentelijke uitgaven voor bijstandsuitkeringen (WWB, IOAW/IOAZ, BBZ), inclusief bijzondere bijstand laten een voordeel zien van Opvallend is dat de gemeente in totaal een bedrag van heeft overgehouden aan de rijksvergoedingen (BUIG); hiermee zet de vorig jaar ingezette ontwikkeling zich versterkt door. Ter vergelijking: in 2011 was nog sprake van een tekort van meer dan 1 miljoen. Algemene uitkering Gemeentefonds Zoals we u in onze brief van 17 december 2013 hebben bericht, liet de decembercirculaire 2013 een voordeel zien van Dit voordeel is nog verder opgelopen door meevallers in de ontwikkeling van enkele verdeelmaatstaven. Verliesneming Staringlaan In uw vergadering van 13 februari 2014 heeft u besloten in beginsel door te gaan met de exploitatie van de bouwlocatie aan de Staringlaan. Hoewel een definitief kostenplaatje nog ontbreekt (daar komen we bij uw raad op terug) moet overeenkomstig het raadsvoorstel vooralsnog worden uitgegaan van een verlies van tot In verband hiermee is ten laste van de exploitatie 2013 een voorziening getroffen ter grootte van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 11 van 236

12 Overige afwijkingen In de recapitulatiestaat (hoofdstuk 5.5) treft u een overzicht aan van de afwijkingen per programma, uitgesplitst naar lasten en baten. Bij de programma s worden de afwijkingen nader toegelicht. Wij zijn van oordeel dat de over- en onderschrijdingen per programma, uiteraard met inachtneming van de gegeven toelichting, passen in het door uw raad vastgestelde beleid. Structurele doorwerking financiële uitkomsten jaarrekening 2013 Voor zover de afwijkingen structureel van aard zijn, worden deze meegenomen in de Voorjaarsnota 2014 en maken zij onderdeel uit van het te actualiseren meerjarenperspectief. Gelet op het rekeningsresultaat en ontwikkelingen in de afgelopen jaren, zullen de volgende budgetten in 2014 naar verwachting voordelige afwijkingen laten zien (ten opzichte van financieel meerjarenperspectief, brief 17 december 2013/overdrachtsdocument raadsperiode ): WMO (beleid en verstrekkingen) Zoals hiervoor is toegelicht zal het niet nader te kwantificeren - voordeel zich beperken tot 2014 in verband met de aangekondigde rijkskorting op de huishoudelijke verzorging vanaf Algemene uitkering Gemeentefonds Doorwerking bijgestelde verdeelmaatstaven ( voordelig). Verantwoording jaarresultaat Het jaarresultaat moet volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) worden gesplitst in het gerealiseerde totaal baten en lasten, het resultaat na reservering en het resultaat na bestemming. Het verschil is het saldo van de reservemutaties (toevoegingen en onttrekkingen). Rekeningresultaat 2013 Begroting na Realisatie (bedragen x 1.000) wijzigingen Verschil Totale lasten Totale baten Saldo baten en lasten Mutaties reserves: Toevoeging aan reserves (lasten) Onttrekking aan reserves (baten) Resultaat na reservering Voorstel tot bestemming: oormerkvoorstellen Resultaat na bestemming De reservemutaties zijn verantwoord bij de Algemene dekkingsmiddelen en gespecificeerd in hoofdstuk 5. Oormerkvoorstellen In totaal wordt voorgesteld een bedrag van (aanvullend) te oormerken. Bij de najaarsnota 2013 was al een bedrag geoormerkt van , zodat het totale te oormerken bedrag komt op Het gaat om de volgende budgetten: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 12 van 236

13 Overzicht oormerkvoorstellen jaarrekening 2013 Onderwerp Bedrag ( ) Toelichting Nieuwe voorstellen Klimaatgelden Inburgering Onderwijshuisvesting Regionaal afvalbeleidsplan Gelden zijn bestemd voor afronding volgende projecten: - slimme meters: nieuw duurzaamheidsplan: bedrijvenplatform duurzaamheid: ondersteuning/werving burgerinitiatieven: Het betreft een via de decembercirculaire 2013 ontvangen bedrag, bestemd voor uitvoering in Het gaat hier om vrijvallende middelen bestemd voor verbetering van het binnenklimaat schoolgebouwen; door toevoeging van deze middelen aan de reserve Onderhoud gebouwen blijven deze middelen beschikbaar voor onderwijshuisvesting Door regionale aanpak kan worden volstaan met een budget van (geraamd was een bedrag van ) Afwijkingen t.o.v. voorstellen najaarsnota2013 Implementatie transitie AWBZ Ktd-onderzoek integraal accommodatiebeleid Ktd-onderzoek sport Projecten Buitenplaats/Buitenkans (Smitsveen) Totaal De overige oormerkvoorstellen, die vastgesteld zijn middels de najaarsnota 2013, treft u aan in hoofdstuk 5.4. Vermogenspositie De vermogenspositie (het totaal van de algemene reserve, bestemmingsreserves en het jaarresultaat) heeft zich de afgelopen jaren als volgt ontwikkeld (bedragen x 1.000): Vermogenspositie ultimo Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal exclusief jaarresultaat Jaarresultaat Totaal inclusief jaarresultaat Omvang algemene reserve per 31 december 2013 De algemene reserve is bedoeld om het risico te dekken van onvoorziene financiële tegenvallers en nadelige begrotingssaldi. Daarom moet zij volledig vrij besteedbaar zijn. De algemene reserve bedraagt ultimo ,0 miljoen, exclusief het rekeningsresultaat De omvang de algemene reserve bevindt zich hiermee ruim boven de door de raad vastgestelde minimumnorm van 5 miljoen. In 2013 is een bedrag van 7 miljoen onttrokken ten gunste van het Investeringsfonds, overeenkomstig de besluitvorming bij de kerntakendiscussie. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar paragraaf A Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Omvang bestemmingsreserves per 31 december 2013 De bestemmingsreserves bedragen ultimo 2013 in totaal 38,2 miljoen. Dit is 2,4 miljoen meer dan per ultimo Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door enerzijds toevoegingen aan de reserve Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 13 van 236

14 investeringsfonds (per saldo 5,4 miljoen, op basis van de besluitvorming kerntakendiscussie), de egalisatiereserve afvalstoffenheffing ( 0,3 miljoen), de reserve automatisering ( 0,2 miljoen), de reserve onderhoud gebouwen ( 0,2 miljoen), de reserve accommodatiebeleid ( 0,1 miljoen) en de reserve geoormerkte beleidsuitgaven ( 0,1 miljoen); daartegenover staan onttrekkingen van de reserve rentegebruik ( 1,1 miljoen), de dekkingsreserve investeringen ( 0,8 miljoen), de reserve onderhoud wegen ( 0,8 miljoen), de reserve tractiemiddelen ( 0,3 miljoen) en de bedrijfsreserve ( 0,1 miljoen). De reserve volkshuisvesting is conform de nota Reserve en Voorzieningen opgeheven ( 0,6 miljoen). Een specificatie van alle stortingen en onttrekkingen van de reserves en voorzieningen vindt u in hoofdstuk 5. Balans en reservepositie Balans per 31 december 2013 (bedragen x 1.000) ACTIVA PASSIVA Vaste activa Vaste Passiva Immateriële vaste activa Reserves kosten onderzoek algemene reserve bestemmingsreserves Materiële vaste activa economisch nut Resultaat na bestemming maatschappelijk nut Voorzieningen Financiële vaste activa kapitaalverstrekkingen Langlopende schulden deelnemingen binnenland overige verbonden partijen waarborgsommen 6 1 overige uitzettingen Totaal vaste activa Totaal vaste passiva Vlottende activa Vlottende passiva Voorraden Schulden op korte termijn grond- en hulpstoffen banksaldi onderhanden werken overige schulden gereed product 15 3 Vorderingen openbare lichamen overige vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Overlopende passiva Totaal vlottende activa Totaal vlottende passiva Totaal generaal Totaal generaal In hoofdstuk 5.3 Specificatie activa en 5.4 Specificatie passiva staat de toelichting van de balans vermeld. Gewaarborgde leningen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 14 van 236

15 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 15 van 236

16 Programmaverantwoording Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 16 van 236

17 Hoofdstuk 3 Programma s Programma 1 Veiligheid A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over de gemeentelijke zorg voor lokale veiligheid. Het programma richt zich vooral op brandweer, crisisbeheersing, politie, openbare orde en integrale veiligheid. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 1.1 Brandweer R.T. Metz 1.2 Crisisbeheersing R.T. Metz 1.3 Openbare orde en veiligheid R.T. Metz Relevante beleidsdocumenten a. Handhavingsbeleid fysieke leefomgeving b. Crisisbeheersplan gemeente Soest 2005 (raad 23 juni 2005) en het geactualiseerde Regionaal Crisisbeheersingsplan Veiligheidsregio Utrecht (VRU) c. Meerjarenbeleidsplan Integrale Veiligheid Soest d. Raadsbesluit Ontwikkeling naar één geregionaliseerde brandweerorganisatie, 3 juli 2008 e. Ontwikkeling naar één geregionaliseerde brandweerorganisatie, waarbij het eindrapport Naar een geregionaliseerde Brandweer Utrechts Land van 28 november 2007 en de nadere afspraken zoals opgenomen in de diverse raadsvoorstellen, als grondslag zijn gehanteerd, besluit Algemeen Bestuur (AB) VRU 9 juli 2008 f. Concept gewijzigde Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Utrecht (GR VRU), besluit AB VRU juli 2009 B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Een veilig Soest Thema s: 1. Veiligheid en leefbaarheid 2. Jeugdoverlast 3. Vermogenscriminaliteit Thema 1 - Veiligheid en leefbaarheid Doelstelling: Bevorderen van veiligheid en leefbaarheid Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentieof Streefwaarde 2013 Realisatie 2013 nulwaarde Rapportcijfer veiligheid buurt Veiligheidsmonitor 6,7 (2009) 7 De Integrale Veiligheidsmonitor is in het najaar van 2013 uitgevoerd. De Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 17 van 236

18 Ervaren overlast omwonenden (% vaak) resultaten worden in maart 2014 verwacht. idem 7 (2009) 5 idem Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Veiligheidsregio De stand van zaken van het nieuwe dekkingsplan met de titel Veiligheidszorg op maat is dat de stukken in het Algemeen Bestuur van de VRU van december 2013 worden besproken voor een voorgenomen besluit, waarna een consultatieronde start langs de raden van alle 26 gemeenten. Een tweede project van de VRU is het project financieringssystematiek. Er wordt gekeken naar de wijze waarop de 26 gemeenten de VRU financieren. In het voorlopige voorstel wordt uitgegaan van een systeem waarbij de inrichting van het gemeentefonds de basis vormt voor de verdeelsleutel van de bijdrage aan de VRU. In aansluiting op de diverse plannen die in 2013 zijn ontwikkeld, zullen in 2014 verschillende besluiten worden voorgelegd. 1.2 Kerntakendiscussie: politiesurveillanten/boa s Op 21 november 2013 heeft de raad de ktd-notitie Veiligheid en Handhaving vastgesteld en gekozen voor het daarin opgenomen scenario 1. Deze notitie wordt jaarlijks verder uitgewerkt in een handhavingsuitvoeringsprogramma, te beginnen in Voor scenario 1, gebaseerd op de beleidsuitgangspunten van de kerntakendiscussie en het handhavingsbeleid fysieke leefomgeving , is gekozen vanwege de mogelijkheden tot meer coproductie, samenwerking, wijkgericht werken en burgerparticipatie en het vergroten van de leefbaarheid en veiligheid. Daarnaast is meer projectgericht toezicht mogelijk en voert de gemeente de regie op het gebied van toezicht en handhaving waarbij een redelijk goede invulling mogelijk is aan het concept van excellente dienstverlening. Door voor dit scenario te kiezen is een goede bezetting mogelijk ook buiten kantooruren. De formatie op het gebied van toezichthouders/boa s zal bestaan uit: 5,8 fte boa s; 0,5 fte boa/marktmeester; 0,5 fte boa/drank- en horecawet. Totaal 6,8 fte boa s aangevuld met 1,7 fte toezichthouders (WABO en BAG). Kerntakendiscussie: brandweervoertuigen De voertuigen zijn door de VRU overgenomen en de geplande opbrengst is gerealiseerd. Thema 2 - Jeugdoverlast Doelstelling: Terugdringen van jeugdoverlast Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Ervaren overlast jeugd (% Veiligheidsmonitor 15 (2009) 14 De Integrale vaak) Veiligheidsmonitor is in het najaar van 2013 uitgevoerd. De resultaten worden in maart 2014 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 18 van 236

19 verwacht. Meldingen overlast jeugd (*) Criminaliteitscijfers -15% t.o.v. idem RVS (Bureau 2012 Regionale Veiligheidsstrategie) (*) Deze indicator is aangepast (zie begroting 2014) Activiteiten- Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 De aanpak Beke Ferwerda faciliteren en regisseren. In 2013 hebben we gewerkt met 4 hinderlijke jeugdgroepen en 1 overlastgevende jeugdgroep. Van de 4 hinderlijke groepen is er 1 uit elkaar gevallen. Aan de andere groepen besteden we intensief aandacht. 2.2 De vertegenwoordiging in het Veiligheidshuis Amersfoort continueren. In 2013 is de informatiemakelaar die de 4 gemeenten (Baarn, Bunschoten, Soest en Eemnes) gezamenlijk inhuurden vertrokken. De 3 andere gemeenten hebben er alsnog voor gekozen de zaak even te laten liggen. In Soest werken wij met een ingehuurde informatiemakelaar om de periode te overbruggen tot er een definitieve oplossing wordt gevonden. Verwachting is dat dit in het voorjaar van 2014 gebeurt. 2.3 Beleid voor de aanpak van jeugdoverlast opstellen en implementeren. Het plan van aanpak jeugdoverlast is door het college vastgesteld en ter inzage gelegd aan de raad. Met name het werken met het logboek is stevig geïmplementeerd: overlastmelders krijgen hiermee een eigen verantwoordelijkheid in het geheel, waardoor de meer chronische klachten beter gescheiden kunnen worden van de incidenten. 2.4 Overlastoverleggen Eenmaal per 6 weken vindt met de partners (politie, jongerenwerk en diverse gemeenteambtenaren) een overlastoverleg plaats waarin overlastmeldingen worden besproken. Tijdens deze overleggen bespreken we met name de plaatsgebonden klachten en zoeken we naar oplossingen. De oplossingen liggen veelal in een mengeling van interventies in de openbare ruimte, de contacten met de jongeren en het vaker surveilleren op de betreffende plek. Thema 3 - Vermogenscriminaliteit Doelstelling: Terugdringen van vermogenscriminaliteit Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentieof nulwaarde Aantal aangiften woninginbraak Soest RVS (Bureau 245 (*) Regionale (2011) Veiligheidsstrategie) Aantal aangiften diefstal af/uit auto s RVS (Bureau 211 (*) Regionale (2011) Veiligheidsstrategie) (*) Beide indicatoren zijn aangepast (zie begroting 2014) Streefwaarde 2013 Realisatie Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 19 van 236

20 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Woninginbraken terugdringen Op basis van het plan van aanpak woninginbraken is een veelheid aan instrumenten en interventies ingezet, waaronder Waaks, de inbraakschouwen, het versturen van preventiebrieven en de signaleringsteams. 3.2 De effectiviteit van het Veiligheidshuis bewaken en bevorderen waar het gaat om de nazorg aan ex-gedetineerden die zich (weer) in Soest vestigen De rapportage vanuit het Veiligheidshuis is nog niet beschikbaar. 3.3 De effectiviteit van het Veiligheidshuis bewaken en bevorderen waar het gaat om Soester veelplegers De rapportage vanuit het Veiligheidshuis is nog niet beschikbaar. Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Aantal ex-gedetineerden dat zich vestigt in Soest (*) (*) Cijfers zijn nog niet beschikbaar Aantal veelplegers in Soest (*) Cijfers zijn nog niet beschikbaar (*) Niet beschikbaar C. Risicoparagraaf Geen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 20 van 236

21 D. Financiële verantwoording Programma Veiligheid Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde en veiligheid Totaal lasten Baten Brandweer 6 5 Crisisbeheersing Openbare orde en veiligheid Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. Begroting 2013: Lasten -6 Baten 12 Resultaat 5 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Brandweer Hogere energiekosten -5 Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 48 Overig -3 Crisisbeheersing Apparaatskosten 5 Overig 4 Openbare orde en veiligheid Apparaatskosten (inclusief boa's) -20 Te hoog geraamde vrijval budget handhaving/boa's (najaarsnota 2013) -25 Hogere leges APV 7 Overig -6 Totaal 5 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 21 van 236

22 Programma 2 Verkeer en Vervoer A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over de zorg voor alle verkeersvoorzieningen, zowel goed onderhoud van bestaande voorzieningen als aanpassing van voorzieningen op grond van beleid en/of wensen van bewoners. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 2.1 Wegbeheer J.L. van Berkel - Vissers 2.2 Schoonhouden wegen J.L. van Berkel - Vissers 2.3 Verkeersmaatregelen J.L. van Berkel - Vissers 2.4 Openbare verlichting J.L. van Berkel - Vissers Relevante beleidsdocumenten a. Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan (GVVP), raad oktober 2008 b. Beleidsnota Parkeernormen en Parkeerfonds (1 e herziening), raad februari 2010 c. Beleidsplan openbare verlichting (2003) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Een effectief en efficiënt wegennet Thema s: Bereikbaarheid Verkeersveiligheid Leefbaarheid Thema 1 Bereikbaarheid Doelstelling: Optimale bereikbaarheid voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en gemotoriseerd verkeer, waarbij gebruik wordt gemaakt van het beschikbare netwerk. Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) Het aandeel verplaatsingen per fiets en met het openbaar vervoer neemt toe ten opzichte van het aandeel autoritten (hierdoor wordt het verkeer beter verdeeld over het bestaande netwerk). Doorstroming op de hoofdwegen wordt gewaarborgd door files te voorkomen. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentieof nulwaarde Streefwaarde 2013 Realisatie De verhouding op Nader op te stellen op (*) (*) (*) verschillende wegen tussen auto s, fietsers en ov-reizigers (telling) basis van metingen 2. De factor tussen de reistijd op de hoofdwegenstructuur tijdens en buiten de spits idem (*) (*) (*) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 22 van 236

23 (*) Overeenkomstig de aanbevelingen vernieuwing 1 e W-vraag is in de programmabegroting budget uitgetrokken voor het operationaliseren van een meetsysteem waarmee de effectindicatoren kunnen worden bepaald. Door nieuwe ontwikkelingen is uitvoering vertraagd naar begin De resultaten van de nulmeting zijn naar verwachting na 2014 beschikbaar zodat in de begroting 2015 een referentiewaarde beschikbaar is en streefwaarden kunnen worden bepaald. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Pakketstudie VERDER 1 In 2005 is het verkeer- en vervoersysteem in onze provincie geanalyseerd. Hieruit blijkt dat een groot deel van het rijkswegennet en het lokale en regionale wegennet in 2020 niet voldoet aan de normen voor doorstroming. In 2009 hebben alle bestuurlijke partners besloten over het maatregelenpakket en heeft de gemeenteraad van Soest een financiële bijdrage aan VERDER beschikbaar gesteld. Uitvoering is voorzien in de periode tot Stand van zaken Maatregelen waarbij Soest coördinerende partij is: Stationsontwikkeling Soest-Zuid. Begin 2013 zijn door de gemeenteraad twee alternatieven vastgesteld die worden uitgewerkt in een voorlopig ontwerp. Voor de vervolgwerkzaamheden is in de zomer van 2013 een aanvullend plan van aanpak vastgesteld en heeft in het najaar een aanbesteding plaatsgevonden. In november zijn de inhoudelijke werkzaamheden in samenwerking met de klankbordgroep weer opgestart. Bewaakte fietsenstalling bij NS Station Soest-Zuid. Dit wordt in de planstudiefase van de Stationsontwikkeling Soest-Zuid meegenomen. Aanpak kruispunt Soesterbergsestraat/Ossendamweg. Nadat Amersfoort een definitief besluit over de Westelijke Ontsluiting heeft genomen is door Royal Haskoning DHV eind 2013 een preverkenning opgestart. De resultaten hiervan worden begin 2014 verwerkt in een Plan van Aanpak voor de aanpak van dit knelpunt. N221 (Birkstraat). Dit project is verder uitgesteld en wordt betrokken in de evaluatie van VERDER in 2014, met als inzet dat (een deel van) het beschikbare geld op andere knelpunten op de route van de N221 door Soest kan worden ingezet. Maatregelen op de Birkstraat in de vorm van parallelwegen zijn onwenselijk en worden niet als optie overwogen. Fietspad Soest-Hilversum. In 2012 is een Plan van Aanpak vastgesteld. In 2013 is geen prioriteit gegeven aan de voortgang van dit project. In het najaar van 2014 wordt onderzocht of een haalbaar tracé te realiseren is. Fietspad Soest-Soesterberg. In 2010 is een Plan van Aanpak vastgesteld. In 2013 is een start gemaakt met de verdere uitwerking van dit PvA. In 2014 vindt nadere afstemming plaats met de (Masterplan)projecten waarmee een direct raakvlak is. Dit moet eind 2014 uitmonden in een uitvoeringsvoorstel. Overige maatregelen (relevant voor Soest, maar niet als coördinerende partij): De verbreding van de A28 is afgerond. In 2013 zijn geluidsgoten aangebracht langs de Richelleweg en is het project woningisolatie van Rijkswaterstaat opgestart. Als sluitstuk wordt begin 2014 groot onderhoud aan het geluidscherm uitgevoerd. Voor de verbreding van de A27/A1 is een ontwerpbesluit vastgesteld. De uitvoering van de werkzaamheden op A27/A1 is naar verwachting in de periode In 2013 zijn overleggen met Rijkswaterstaat opgestart met als aandachtspunt een eventuele tijdelijke toename van verkeer door Soest in samenhang met de uitvoering van de Stationsontwikkeling Soest-Zuid in deze periode. Voor knooppunt Hoevelaken is een voorkeursalternatief gekozen dat samen met de regiopartijen nader wordt uitgewerkt. Dat moet in 2015 leiden tot een ontwerpbesluit. De uitvoering van de werkzaamheden is gepland in de periode Westelijke ontsluiting Amersfoort. Westelijke ontsluiting Amersfoort. In 2013 is het voorkeurstracé en het investeringskrediet door de raad van Amersfoort vastgesteld. In 2014 wordt het gekozen 1 VERDER is een programma waarin de volgende partijen samenwerken aan de bereikbaarheid van de regio Utrecht: Rijkswaterstaat, provincie Utrecht, Bestuur Regio Utrecht, Bureau Regio Amersfoort, Gewest Gooi- en Vechtstreek, Regio Utrecht West, Regio Utrecht Zuidoost en de gemeenten Utrecht, Hilversum en Amersfoort. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 23 van 236

24 tracé uitgewerkt in een definitieve technische uitwerking en een ontwerpbestemmingsplan. Naar verwachting wordt deze ter vaststelling aan de gemeenteraad aangeboden. Als alles volgens planning verloopt, kan in 2015 begonnen worden met de werkvoorbereiding. Regionaal verkeersmanagement (RVM). In 2013 zijn gebiedsgerichte uitwerkingen met aanvullende maatregelen en regelscenario s voor het wegennet opgesteld. 1.2 Stimuleren fietsgebruik Sinds 2003 voeren we beleid om fietsgebruik te stimuleren en initiëren we projecten die het gebruik van de fiets aantrekkelijker en comfortabeler maken. In 2013 is met name geconcentreerd op het plaatsen, uitbreiden of verbeteren van stallingsvoorzieningen op locaties die veel bezoekers trekken. Er zijn nieuwe/extra fietskluizen geplaatst bij de treinstations Soestdijk en Soest-Zuid. Bij basisschool De Buut in Overhees zijn fietsbeugels geplaatst voor ouders die hun kinderen met de fiets brengen en halen. De oplaadpalen voor elektrische fietsen zijn inmiddels besteld; levering en plaatsing op een viertal locaties in Soest en Soesterberg volgt medio In verband met eenmalige bezuiniging op het jaarlijks budget is de plaatsing van fietsenstallingen bij sportvoorzieningen met een jaar uitgesteld. 1.3 Toegankelijkheid Soest-Zuid en Soesterberg In 2013 zijn verbeteringen uitgevoerd op basis van de toegankelijkheidsscan die in 2012 in Soesterberg is gehouden. Deze verbeteringen zijn zoals voorgaande jaren betaald uit het Wmobudget is binnen het betreffende programma opgenomen als tekortreductie. 1.4 Stationsontwikkeling Soest-Zuid Op 24 januari 2013 heeft de gemeenteraad van Soest ingestemd met het uitvoeren van een planstudie naar de alternatieven optimaliseren (2) en een autotunnel (3 plus). Daarmee is de verkenningsfase van dit project afgerond. Medio 2013 heeft het college na consultatie van de raadswerkgroep een Plan van Aanpak voor de volgende fase vastgesteld. Definitieve besluitvorming over de keuze van één van beide alternatieven is voorzien in In juni 2013 is een plan van aanpak opgesteld voor de uit te voeren planstudie. Tijdens de planstudie worden de twee meest kansrijke alternatieven (2 en 3plus) uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. Daarnaast worden diverse vervolgonderzoeken uitgevoerd conform het Aanvullend Plan van Aanpak. De onderzoeksfase is medio 2014 afgerond. De deadline voor het benutten van de bijdrage is in De kosten voor de planstudiefase zijn geraamd op Het afgelopen jaar is nauw samengewerkt met de klankbordgroep. u i t g a v e n project- werkelijk totaal saldo budget t/m uitgaven bijdrage provincie i n k om s t e n / d e k k i n g project- werkelijk totaal saldo budget t/m inkomsten Utrecht bijdrage gemeente Soest totaal Reconstructie Nieuwerhoekplein e.o. Het werk aan het Nieuwerhoekplein e.o. is opgeleverd in juli 2013 binnen het beschikbaar gestelde krediet. In het najaar van 2013 hebben diverse herstel- en aanpassingswerkzaamheden plaatsgevonden conform uitwerking van het bestek. Eind december is de overdracht van het werk geweest vanuit de verantwoordelijke aannemer, de firma Van Oostrum bv, aan de gemeente. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 24 van 236

25 Halverwege 2014 wordt het project intern overgedragen aan beheer van de afdeling Realisatie en daarna financieel afgerond. Een deel van het nog openstaande krediet is bedoeld om de riolering onder de Burg. Grothestraat te relinen. u i t g a v e n project- werkelijk totaal saldo budget t/m uitgaven i n k om s t e n / d e k k i n g project- werkelijk totaal saldo budget t/m inkomsten Thema 2: Verkeersveiligheid Doelstelling: Een veilig verkeer met objectief minder ongevallen en een hoger gevoel van veiligheid in het verkeer. Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) Inwoners van Soest voelen zich veiliger in het verkeer. Er gebeuren minder ernstige verkeersongevallen op gemeentelijke wegen. De tevredenheid van inwoners over het onderhoud van wegen en fietspaden neemt toe. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde of 2013 nulwaarde 1. Het rapportcijfers dat Waar staat je 6,7 (2010) Groter of inwoners geven over de gemeente minimaal gelijk verkeersveiligheid in de aan gemeente referentiewaarde 2. Het rapportcijfer dat Waar staat je 6,9 (2010) Groter of inwoners geven over het gemeente minimaal gelijk onderhoud van aan infrastructuur referentiewaarde Realisatie ,8 6,9 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Wegbeheer Wegbeheer bestaat uit het beheren van hoofdrijbanen, parkeerplaatsen, voetpaden, fietspaden en overig (pleinen, rabatstroken, in- en uitritten, bushalten, e.d.). Dit valt uiteen in: Vergunningmaatregelen: taken en maatregelen naar aanleiding van vergunningsaanvragen (binnen vastgestelde termijnen) die betrekking hebben op het veilig en doelmatig gebruik van de openbare ruimte; Serviceonderhoud: taken en maatregelen naar aanleiding van meldingen (snelle afhandeling) of verzoeken (trage afhandeling) die via het meldpunt leefomgeving zijn binnengekomen die betrekking hebben op het veilig en doelmatig gebruik van de openbare ruimte; Planmatig onderhoud (rationeel wegbeheer): taken en maatregelen met betrekking tot het onderhoud van wegen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 25 van 236

26 We houden het beheer en onderhoud van de wegen in Soest op niveau. In 2013 is de tweejaarlijkse visuele weginspectie uitgevoerd. Aan de hand hiervan is de opdracht vanuit de kerntakendiscussie Meerjarenraming wegen opgesteld en aangeboden aan het college. Aan de hand van de weginspectie wordt jaarlijks het noodzakelijk onderhoud bepaald en uitgevoerd. Hierbij betrekken wij de structurele voeding ( ) in de reserve onderhoud wegen. Daarnaast is jaarlijks een bedrag van beschikbaar voor (kleine) recontructies. Met dit geld proberen we (door werk met werk te maken) tevens bij te dragen aan de verkeerskundige doelstellingen uit het GVVP. Nieuw beleid uit 2012: eenmalig extra voor knelpunten in het wegbeheer. De uitvoering van de maatregelen die in 2013 zijn afgerond zijn: Peter van den Breemerweg en het Kerkpad. De voorbereidingen voor de projecten Noorderweg e.o. en Schoutenkampweg zijn in 2013 gestart en worden in 2014 uitgevoerd. In 2013 is preventief onderhoud uitgevoerd en vorstschade hersteld. Voor beide is een bestek opgesteld en uitvoering heeft in de 2 e helft van het jaar plaatsgevonden. Het project Heideweg e.o. in combinatie met project haakse aansluitingen is in 2013 gestart en wordt in 2014 afgerond. Motie opheffen afsluitingen wegen In 2013 is uitvoering gegeven aan de motie die op 1 november 2012 is aangenomen over het opheffen van wegafsluitingen. Er is onderzoek gedaan naar de effecten en consequenties van het opheffen van de wegafsluitingen Foekenlaan en Waldeck Pyrmontlaan. In juni is de gemeenteraad over het betreffende onderzoeksrapport geïnformeerd. Tijdens de bespreking van het onderzoek in de gemeenteraad bleken de meningen verdeeld en zijn vervolgvragen gesteld over de mogelijkheid om een verkeersproef te doen voor beide locaties en de mogelijkheid om eenrichtingsverkeer in te stellen op de Waldeck Pyrmontlaan. Na bespreking van dit onderzoek in de gemeenteraad in september, is uitgesproken dat dit niet wordt vervolgd. 2.2 Openbare verlichting De partij waarmee de gemeente een leaseovereenkomst heeft afgesloten, heeft op basis van deze overeenkomst en de daarbij behorende productmap met 4 supplementen over aanleg, beheer, service en financiën, de openbare verlichting onderhouden. Hiermee voldoen wij als gemeente aan de zorgplicht, onder andere dat eenmaal aangebrachte verlichting ten minste moet voldoen aan de wettelijke en functionele eisen, die wij op dit gebied hebben. Naast het onderhoud heeft de partij in een aantal projecten de openbare verlichting aangebracht. In dit jaar, met name in het najaar, hebben zich relatief veel storingen op het gebied van openbare verlichting voorgedaan. Hierover is veelvuldig contact geweest met de partij van de leaseovereenkomst en de netwerkbeheerder. Dit om te komen tot een goede afhandeling van en goede communicatie over storingen. In 2014 wordt hier een vervolg aan gegeven. Met aandacht voor verlichtingsniveau, materiaalgebruik, duurzaamheid, onderhoud, nieuwe maatregelen en kosten is een Beleidsnotitie openbare verlichting gemeente Soest en een Uitvoeringsplan openbare verlichting gemeente Soest opgesteld. Deze beleidsnotitie en het uitvoeringsplan zijn aan het college aangeboden. In 2014 wordt de Beleidsnotitie openbare verlichting gemeente Soest aan de raad voorgelegd, waarna aan de beleidsnotitie en het uitvoeringsplan verdere invulling kan worden gegeven. 2.3 Verkeersveiligheidsacties In 2013 zijn verkeersveiligheidsacties als producten uit de productencatalogus van het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid (ROV) afgenomen. Het gaat hierbij o.a. om de fietsinformatiedag voor senioren en de cursus Veilig Rijden 65+, verkeerslessen op het voortgezet onderwijs en peuterspeelzalen/kinderdagverblijven. Daarnaast is er geëxperimenteerd om de doelgroep op andere wijze te benaderen, wat effectief en kostenbesparend werkt. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 26 van 236

27 Thema 3 Leefbaarheid Doelstelling: Bijdragen aan de leefbaarheid door regulier onderhoud van de verhardingen. Meetbare doelstelling (beoogd effect) De tevredenheid van inwoners over de schoonheidsgraad van de verhardingen (onderdeel van de leefomgeving) neemt toe. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde of nulwaarde Het rapportcijfer dat Waar staat je 6,2 (2010) Groter of inwoners geven over de gemeente minimaal gelijk schoonheidsgraad van de aan verhardingen referentiewaarde Realisatie ,6 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Schoonhouden wegen De uitvoering straatreiniging voldoet aan de overeengekomen beeldkwaliteit. 3.2 Onkruidbestrijding op verharding De onkruidbestrijding op verharding met behulp van de WAVE-methode is het gehele jaar op het overeengekomen beheerniveau geweest. C. Risicoparagraaf Geen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 27 van 236

28 D. Financiële verantwoording Programma Verkeer en vervoer Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Grote projecten Wegbeheer Schoonhouden wegen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Totaal lasten Baten Wegbeheer Schoonhouden wegen Verkeersmaatregelen Openbare verlichting Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2013: Lasten 941 Baten -235 Resultaat 707 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 28 van 236

29 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Wegbeheer Apparaatskosten -188 Project VERDER gemeentelijke bijdrage 45 Vanuit het uitvoeringsplan reconstructies is in 2013 een bedrag besteed van De projecten die (gedeeltelijk) uitgevoerd zijn betreffen de laatse fase herinrichting A.P. Hilhorstweg, de aansluitingen op de Van Weedestraat, Burg. Grothesstraat en Nieuwerhoekplein, de herprofilering van de Koninginnelaan/Nieuwstraat, de afronding van de herinrichting van de Banningstraat en de verharding van de Proeftuin. De afronding en de resterende projecten (o.a. aanpassen wegen Soest-Zuid) worden opgenomen in De lasten van deze bijdragen worden onttrokken uit de reserve onderhoud wegen. De bijdrage is verantwoord bij de algemene dekkingsmiddelen. 255 Rationeel wegbeheer: minder onderhoudskosten, voorbereiding projecten Schoutenkampweg Chr. Huygenslaan en Noorderweg in 2013 uitvoering in Knelpunten wegbeheer, het project Noorderweg zal in 2014 uitgevoerd worden, daarnaast is gunstig aanbesteed op de reeds uitgevoerde projecten. 297 Vorstschade asfaltverhardingen, het programma is uitgevoerd, bij de aanbesteding is een aanzienlijk voordeel behaald. 95 Bijdrage aanleg fietspad en openbare voorzieningen 42 Overig -2 Schoonhouden wegen Minder onderhoudskosten van de zoutloods 11 Minder kosten voor straatvegen (o.b.v. dienstverleningsovereenkomst RMN) 14 Minder kosten voor gladheidsbestrijding (o.b.v. dienstverleningsovereenkomst RMN) 7 Verkeersmaatregelen Apparaatskosten -24 Minder kosten voor verkeersborden en verkeerspalen 7 Minder kosten voor verkeersregelinstallaties 2 Minder kosten voor monitoring verkeer en vervoer 7 Kapitaallasten 3 Overig 1 Openbare verlichting Apparaatskosten -8 Minder energiekosten straatverlichting 6 Kosten als gevolg van schade aan de straatverlichting -5 Overig 1 Totaal 707 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 29 van 236

30 Programma 3 Economie A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over het streven naar een vitale en duurzame economie om het (Soester) bedrijfsleven bestaans- en groeimogelijkheden te bieden en de werkgelegenheid te versterken. Daarbij is een goede samenwerking tussen gemeente en ondernemers van groot belang. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 3.0 Grote projecten (Van Weedestraat) Y.C. Kemmerling 3.1 Markten en standplaatsen Y.C. Kemmerling 3.3 Economische Zaken Y.C. Kemmerling - uitgifte bedrijventerreinen Y.C Kemmerling Relevante beleidsdocumenten a. Beleidsplan Recreatie en Toerisme (raad februari 2012) b. Detailhandelsbeleid (raad 29 juni 2006) c. Nota Sociaal Economisch Beleid Soest Groei in Balans (raad april 2008) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Economische vitaliteit (en werkgelegenheid) in Soest Thema s: 1. Ondernemersklimaat 2. Toeristische en recreatieve bedrijvigheid Thema 1 - Ondernemersklimaat Doelstelling: Behouden en versterken van een goed ondernemersklimaat met voldoende bestaans- en groeimogelijkheden Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aantal arbeidsplaatsen PAR (2011) PAR = provinciaal arbeidsplaatsen register Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Regionale samenwerking verder uitbouwen In de regio wordt op steeds meer gebieden samengewerkt en is ook de verschuiving zichtbaar van alleen afstemmen naar concreet samenwerken aan projecten. Een goed voorbeeld is de samenwerking van de accountmanagers en bedrijfscontactfunctionarissen van de regiogemeenten. Door goed samen te werken is de kans groter dat een bedrijf naar de regio komt of voor de regio behouden blijft. Ook wordt regionaal steeds meer samengewerkt met ondernemers, bijvoorbeeld met de Federatie Bedrijvenkringen waar de Soester Zakenkring ook actief lid van is. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 30 van 236

31 1.2 Uitgifte bedrijventerrein Richelleweg In 2013 is de eerste kavel op bedrijventerrein Richelleweg verkocht en bebouwd. Daarnaast is met een aantal partijen gesproken die concrete interesse hebben. Om de interesse voor bedrijfskavels te vergroten, hebben we binnen de bestaande formatie de functie relatiebeheerder bedrijventerrein gecreëerd. Deze functionaris zal actief bedrijven gaan benaderen voor vestiging in Soest/Soesterberg en specifiek voor het bedrijventerrein Richelleweg. Daarnaast hebben we de marketing voor dit terrein opgepakt. Langs de Richelleweg zijn borden geplaatst om te attenderen op de vestigingsmogelijkheden. Tevens onderzoeken we eventuele aanpassing van de vestigingsvoorwaarden. 1.3 Goed overleg met ondernemers is essentieel In 2013 is er weer veelvuldig en goed overleg geweest tussen het Soester bedrijfsleven en de gemeente. Zowel met de besturen van de diverse ondernemersorganisaties als met ondernemers individueel. Ook hebben we nauw samengewerkt met onze partners uit de toeristische en recreatieve sector. We hebben 7 bedrijven/instellingen bezocht en zijn bij diverse bijeenkomsten aanwezig geweest die door de Soester Zakenkring en ONS Netwerk zijn georganiseerd. Er zijn dit jaar zes ondernemersspreekuren geweest met de bedrijvenmanager van BMO en de bedrijfscontactfunctionaris. In september 2013 heeft er wederom een succesvol ondernemerscongres plaatsgevonden. 1.4 Mogelijkheden voor verbetering detailhandel steunen In de winkelgebieden van Soest is in 2013 een aantal zaken gebeurd: Herinrichting Van Weedestraat deel II is afgerond en feestelijk geopend. De vernieuwing van het hoofdwinkelcentrum in Soest is daarmee afgerond; De openbare ruimte in de Rademakerstraat is opnieuw ingericht en feestelijk geopend. Daarnaast is in het bestemmingsplan Soesterberg mogelijk gemaakt een fullservice supermarkt te realiseren in het hart van het dorp, op de locatie van het pannenkoekenhuis. De gesprekken met de eigenaar van de Zuidpromenade in winkelcentrum Soest-Zuid hebben geleid tot een concreet bouwplan dat inmiddels door de welstandscommissie is goedgekeurd. De definitieve aanvraag omgevingsvergunning is begin 2014 ingediend. 1.5 Markten en standplaatsen De marktkooplieden en winkeliers in de Van Weedestraat zijn tevreden over de nieuwe marktlocatie. In het kader van de afronding van het project Van Weedestraat wordt gewerkt aan verbeteringen voor de stroomvoorziening op de markt. Bij winkelcentrum Soest-Zuid is medewerking verleend aan een burgerinitiatief, de SoesterMarkt. 1.6 Beleidsvoornemens: voorstellen kerntakendiscussie In de begroting is rekening gehouden met een bedrag van aan reclame-inkomsten door middel van AO-reclame/sandwichbordenreclame. Hiertoe is in 2012 een concessieovereenkomst gesloten met een externe partij. De geplande opbrengst van de in 2012 gesloten concessieovereenkomst is gerealiseerd. Tabel prestatie-indicator(en) Omschrijving Bron Streefwaarde Realisatie Aantal ha. uitgegeven bedrijventerrein Gemeente Soest 2 ha 0,15 Richelleweg (10,1 ha totaal uit te geven) Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Aantal vestigingen Aantal faillissementen n.n.b. Gegevens over het aantal faillissementen komen via de KvK: door de reorganisatie van de KvK hebben wij geen gegevens ontvangen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 31 van 236

32 1.7 Van Weedestraat, deel 1 van rotonde Burg. Grothestraat tot Stadhouderslaan In het najaar van 2013 is gebleken dat de proefinrichting van de marktopstelling, onderdeel van het project Van Weedestraat deel 1, anders moest qua hoeveelheid en opstelling. Om er voor te zorgen dat in de uitgebreide opstelling ook alle marktkramen beschikking hebben over een stroompunt is eind 2013 opdracht gegeven om 3 uitbreidingen te verrichten. Dat past binnen het beschikbaar gestelde budget. Halverwege 2014 worden de kasten daadwerkelijk in de grond aangebracht. Het project wordt daarna overgedragen aan beheer van de afdeling Realisatie. Ook wordt dan het project afgesloten en financieel afgerond. u i t g a v e n project- werkelijk totaal saldo budget t/m uitgaven voorbereiding en uitvoering (incl. riolering) i n k om s t e n / d e k k i n g project- werkelijk totaal saldo budget t/m inkomsten reserve onderhoud wegen algemene reserve reserve rentegebruik exploitatie riolering totaal Van Weedestraat, deel 2 deel Stadhouderslaan tot de spoorwegovergang Van Weedestraat deel 2 is in september 2013 feestelijk geopend. De onderhoudstermijn van de aannemer is in december 2013 afgerond. Het project wordt in 2014 overgedragen aan beheer van de afdeling Realisatie. Ook wordt dan het project afgesloten en financieel afgerond. u i t g a v e n. project- werkelijk totaal saldo budget t/m uitgaven voorbereiding en uitvoering (inclusief riolering) i n k om s t e n / d e k k i n g project- werkelijk totaal saldo budget t/m inkomsten algemene reserve reserve onderhoud wegen reserve rentegebruik exploitatie riolering totaal Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 32 van 236

33 Thema 2 Toeristische en recreatieve bedrijvigheid Doelstelling: Bevorderen van de toeristische en recreatieve bedrijvigheid Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aantal overnachtingen Ecorys (*) Geen gegevens (***) 2. Aantal beschikbare slaapplaatsen SLVS (**) Aantal dagtochten Ecorys Geen gegevens (***) 4. Toeristische bestedingen Ecorys 82 mln. 84 mln. 88 mln. (2009) (excl. inflatie) (****) (*) Ecorys: monitor Toerisme en Recreatie 2010 i.o.v. provincie Utrecht (indicatief, gegevens 2009) (**) SLVS: Stichting Logies Verschaffers Soest (***) De monitor van Ecorys van 2012 laat geen uitsplitsing meer zien op gemeente niveau als het gaat om aantal overnachtingen en aantal dagtochten. (****) Ecorys: monitor Toerisme en Recreatie 2012 i.o.v. provincie Utrecht (gegevens 2011) Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Verblijfsrecreatie Ten behoeve van uitbreiding van t Eekhoornnest en Het Bossch is op 15 december 2011 het bestemmingsplan Recreatiebedrijven 2011 vastgesteld. Beide parken breiden gefaseerd uit. 't Eekhoornnest komt voor de toegestane uitbreiding van 29 recreatiebungalows in 2014 met een postzegelplan waarbij duurzaamheid een belangrijke factor is. Eind 2012 is Parc King's Home failliet gegaan en eind 2013 is het recreatiepark overgenomen door een nieuwe eigenaar en is de naamgeving gewijzigd in Duynparc Soest. Het bestemmingsplan Birkstraat 132 (Duynparc Soest) is in februari 2014 vastgesteld. Het aantal beschikbare slaapplaatsen is ten opzichte van de referentiewaarde (uit 2009) gestegen als gevolg van de ingebruikname van het Fletcher Hotel (voorheen Het Witte Huis). 2.2 Regionale promotie en marketing Utrechtse Heuvelrug In de regio Utrechtse Heuvelrug is in 2013 nauw samengewerkt met het toeristische bedrijfsleven aan de verdere ontwikkeling van de promotiecampagne Uit op de Heuvelrug. Hiertoe is de organisatie gewijzigd en is een stuurgroep gestart met 2 bestuurders en 3 ondernemers. Tevens is er een nieuw bureau gestart met de naam Vallei en Heuvelrug (voorheen SVGV) die de campagne uitvoert. Er is een nieuw logo ontwikkeld en een nieuwe slogan: Utrechtse Heuvelrug, dichterbij dan je denkt. Ook is er een goed bezochte speeddatesessie voor en door ondernemers georganiseerd om de samenwerking tussen ondernemers te bevorderen. 2.3 Toeristische samenwerking regio Amersfoort Ook op het gebied van recreatie en toerisme zijn in regio Amersfoort in 2013 weer stappen gezet. Er zijn een tweetal regionetwerkbijeenkomsten en drie netwerktours met het bedrijfsleven geweest. Ook zijn er vier fieldtrips voor trainers/coaches, eventplanners en secretaressen georganiseerd. Er is geïnvesteerd in online communicatie als Twitter, LinkedIn, Google+ en YouTube. Daarnaast is samen met de KvK een project Mijn Idee, Goed Idee?! afgerond. Als startende of gevestigde ondernemer in de sector recreatie en toerisme in Regio Amersfoort konden ondernemers via Mijn Idee, Goed Idee?! ondersteuning krijgen bij het opstellen van een ondernemingsplan. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 33 van 236

34 2.4 Lokale toeristische samenwerking Het Toeristisch Platform Soest (TPS) heeft ook in 2013 een toeristische gids Uit in Soest en Soesterberg uitgegeven in een vernieuwde vorm. Er zijn gidsen bijgedrukt en die zijn gevoegd bij het blad Buitenleven van de ANWB voor abonnees. Op 2 april 2013 is er een bijeenkomst in het gemeentehuis georganiseerd voor ondernemers in de toeristische sector en winkeliers. Alle aanwezigen vinden samenwerking zinvol en 60% wil actief meewerken om de samenwerking vorm te geven. Hier gaan we in 2014 verder mee aan de slag. Daarnaast is de website verbeterd. Ook is TPS druk geweest met de verdere planvorming betreffende digitale informatieborden langs de toegangswegen van Soest. 2.5 Dagrecreatie In 2013 zijn vanuit de markt geen initiatieven aangedragen. 2.6 Rapportage kerntakendiscussie In 2013 zijn gesprekken gevoerd met de logiesverstrekkers om het convenant met de Stichting Logies Verschaffers Soest (SLVS) te vernieuwen. Dit heeft geleid tot een nieuw convenant waaraan ook de voormalige free riders meedoen. Nieuw is dat vanaf 2014 de jaarlijkse bijdrage wordt geïndexeerd. Overigens wordt de aanvankelijk beoogde opbrengst van nog niet gehaald. Dit wordt veroorzaakt doordat de bijdrage op grond van het bestaande convenant is gekoppeld aan het landelijke CBS-indexcijfer voor overnachtingen; dit is ten opzichte van het basisjaar 2004 gedaald naar 91. C. Risicoparagraaf Geen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 34 van 236

35 D. Financiële verantwoording Programma Economie Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Van Weedestraat Markten en standplaatsen Economische zaken Totaal lasten Baten Markten en standplaatsen Economische zaken Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2013: Lasten 209 Baten 63 Resultaat 272 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Van Weedestraat Voor de herinrichting van de van Weedestraat I en II zijn de bedragen beschikbaar gesteld vanuit de algemene reserve ( 0,7 mln) en de reserve rentegebruik ( 2 mln). De werkzaamheden zijn grotendeels in 2013 uitgevoerd, het resterende deel ( 0,3 mln) zal in 2014 uitgevoerd gaan worden. De bijdrage voor 2013 is verantwoord bij de algemene dekkingsmiddelen. 260 Markten en standplaatsen Apparaatskosten -22 Minder kosten afzetting markt Soesterberg 6 Meer opbrengsten marktgelden 11 Meer opbrengsten standplaatsen 2 Economische zaken Apparaatskosten -5 Opbrengsten uit detachering personeel 19 Overig 1 Totaal 272 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 35 van 236

36 Programma 4 Natuur en Milieu A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over hoe we natuur, landschap, milieu en dierenwelzijn beschermen en waar mogelijk verbeteren. Het duurzaamheidsplan beschrijft hoe we een flinke stap willen zetten naar een klimaatneutrale situatie die (ook voor toekomstige generaties) een goed en gezond bestaan veilig stelt. Duurzaamheid is een leidend principe bij het beheer van de waterhuishouding, riolering, natuur en openbaar groen, bij afvalverwijdering en bij het stimuleren van energie- en milieubewust gedrag (ook van de jeugd) door natuur- en milieueducatie. Daarbij zoeken we naar wegen om inwoners optimaal te betrekken bij de opgaven waarvoor we met z n allen staan. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 4.1 Waterhuishouding J.L. van Berkel - Vissers 4.2 Natuurbescherming J.L. van Berkel - Vissers 4.3 Openbaar groen J.L. van Berkel - Vissers 4.4 Afvalverwijdering R.T. Coppes 4.5 Riolering J.L. van Berkel - Vissers 4.6 Milieu R.T. Coppes 4.7 Dierenwelzijn R.T. Coppes Relevante beleidsdocumenten a. Algemene Plaatselijke Verordening 2010 (omgevingsvergunningen, evenementen, toegang bossen) b. Provinciale Bestuursovereenkomst handhaving (2000) c. Beleidsplan Bos en natuur (april 2001) d. Gemeentelijk rioleringsplan IV (GRP) e. Waterplan f. Verordening rioolheffing (jaarlijks) g. Verordening rioolaansluitrecht (jaarlijks) h. Afvalstoffenverordening (2010) en uitvoeringsbesluit (2008) i. Verordening reinigingsheffingen (jaarlijks) j. Regionaal handhavingprogramma Servicebureau Gemeenten (jaarlijks) k. Landschapsontwikkelingsplan Eemland (LOP) l. Gebiedsvisie Heel de Heuvelrug: ontdek het palet! (2009) m. Groenstructuurplan n. Jaarprogramma Natuur- en Milieucommunicatie en -educatie o. Dienstverleningsovereenkomst RMN (2006) p. Kadernota groenbeheer (juni 2007) q. Kwaliteitsnotitie openbaar groen (juni 2007) r. Groenbeheersplannen per wijk (maart 2008) s. Evaluatie hondenbeleid (2009) t. Duurzaamheidsplan u. Verordening geurhinder en veehouderij (2010) v. Nota geluidbeleid (2012) w. De Wiek natuur, wonen en waterberging (2010) x. Nota bescherming en kap van bomen (2012) y. Nota Dierenwelzijn Soest (2011) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 36 van 236

37 B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstellingen: Duurzame kwaliteit van de groene leefomgeving, de natuur, het landschap, het milieu en het dierenwelzijn Duurzame ontwikkeling (overkoepelend thema geldend door alle beleidsvelden/programma s) Thema s: 1. Waterhuishouding en riolering 2. Natuurbescherming 3. Openbaar groen 4. Afvalverwijdering 5. Milieu 6. Dierenwelzijn 7. Duurzaamheid Thema 1 Waterhuishouding en riolering Doelstelling: Bij watersystemen de balans bevorderen tussen duurzaamheid, diverse (ruimtelijke) gebruiksfuncties en de kosten. De gemeente heeft de zorgplicht voor: het inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater; het verwerken van afvloeiend en ingezameld hemelwater; het voorkomen van structureel nadelige gevolgen voor het grondwater. Afvalwater, oppervlaktewater en grondwater zijn onderdeel van de waterhuishouding. Het systeem wordt gevoed door drinkwater en hemelwater. In het natuurlijke watersysteem zakt hemelwater in de bodem (grondwater) of stroomt het water naar de lage delen in het landschap. Hier ontstaan watergangen en/of waterpartijen (oppervlaktewater). Huishoudens en bedrijven verbruiken (drink)water en produceren hiermee afvalwater. Dit afvalwater wordt verzameld in het riool en afgevoerd naar de zuivering. Hemelwater dat valt op verhardingen kan door deze verhardingen (daken, pleinen, wegen e.d.) of obstakels (drempels, muren) niet altijd rechtstreeks in het natuurlijke watersysteem terechtkomen. Daardoor wordt in stedelijk gebied het hemelwater vaak gemengd met het afvalwater en eveneens ingezameld in het riool en afgevoerd naar de zuivering. Doel riolering bescherming van de volksgezondheid: de aanleg en het beheer van riolering zorgt ervoor dat verontreinigd afvalwater uit de directe leefomgeving wordt verwijderd; ontwatering van de bebouwde omgeving door het overtollige hemelwater en grondwater in te zamelen en af te voeren. Doel oppervlaktewater (in hoger gelegen gebieden vervullen infiltratievoorzieningen de rol van het oppervlaktewater) water bergen, waardoor het riool en de zuivering niet overbelast raken bij hevige neerslag; water vasthouden, waardoor grondwaterstanden niet te ver uitzakken bij droogte; op peil houden van de kwaliteit van de leefomgeving. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentieof nulwaarde Aantal keren opgetreden wateroverlast: Oppervlaktewater Meldpunt 2 Rioolwater op straat Idem 0 Streefwaarde Realisatie Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 37 van 236

38 Grondwater (structureel) Idem Aantal overstorten op oppervlaktewater/bodem: Maatweg (Eem) Telemetrie Koningsweg regenwater (vijvers) Idem Koningsweg afvalwater (vijvers) Idem Kampdwarsweg (bodem) Idem Biezenveld (Eem) Aantal hectare afgekoppeld 1,0 1,0 2,0 Aantal verstoppingen Meldpunt Oppervlaktewater: elke melding van oppervlaktewateroverlast (sloten en vijvers) kan erop wijzen dat de kwaliteit van de leefomgeving niet op peil is. - Rioolwater op straat: elke keer dat er rioolwater op straat staat is er een gevaar voor de volksgezondheid. - Grondwater: elke melding van grondwateroverlast kan erop wijzen dat de kwaliteit van de leefomgeving niet op peil is. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Uitvoeringsplan Waterbeheer, Grondwater en Riolering 2013 Conform het uitvoeringsplan Waterbeheer, Grondwater en Riolering 2013 zijn de reguliere werkzaamheden (onderhoud, beheer, baggeren, klachtenbehandeling, verhelpen verstoppingen e.d.) uitgevoerd. Hiernaast zijn ook de volgende werkzaamheden uitgevoerd: vernieuwen van delen van de riolering (Koninginnelaan tussen Nieuwerhoekplein en Nieuwstraat, Heideweg tussen Soesterbergsestraat en Sparrenlaan, Dennenweg tussen Schapendrift en Sparrenlaan); afkoppelen van delen van de verharding (ged. Koninginnelaan, ged. Heideweg, ged. Dennenweg, ged. Ruysdaellaan, ged. Hobbemalaan, ged. Vermeerlaan, ged. Rademakerstraat); vernieuwen van delen van de mechanische riolering (perspompen vacuümgemaal, schakelkasten drukriolering). 1.2 Regionale samenwerking op het gebied van water (Platform Water Vallei en Eem) Waterschap Vallei en Veluwe en 16 gemeenten binnen het beheersgebied van het waterschap nemen deel aan dit platform. Het doel is om beleid en uitvoering beter af te stemmen en kennis en ervaring uit te wisselen. Belangrijke voordelen zijn een efficiëntere tijdsbesteding, kwaliteitsverhoging, milieuwinst en kostenbesparing. De gemeente Soest draagt op basis van het aantal inwoners bij aan de kosten van het Platform. De bijdrage wordt gefinancierd uit de rioolvoorziening. Aan de volgende onderwerpen is gewerkt: meten en monitoren in het rioolstelsel: het telemetriesysteem is opgeleverd en operationeel. De waterberging De Wiek moet nog toegevoegd worden; het grondwatermeetnet is opgeleverd en operationeel; gegevensbeheer: er is gewerkt aan een procedure voor het up-to-date houden van het verhard oppervlak, deze procedure wordt ter beschikking gesteld aan alle deelnemers van het platform; het gegevensbeheer van alle deelnemende gemeenten wordt op elkaar afgestemd, hiervoor wordt een landelijk gegevenswoordenboek geïmplementeerd. 1.3 Lokale samenwerking op het gebied van afvalwater (Zuiveringskring) Soest en Baarn zijn met hun rioolstelsel op dezelfde zuivering aan de Maatweg in Soest aangesloten. Het Waterschap is hiervan de beheerder. Betrokken partijen vormen samen het AfvalWaterTeam Zuiveringkring Soest. Het doel van de Zuiveringskring is om het technisch functioneren van het riool en de zuivering in beeld te krijgen, plannen beter op elkaar af te stemmen en daarmee de werking te optimaliseren. Hierdoor kan wateroverlast vaker worden voorkomen en milieuwinst worden geboekt. Aan de volgende onderwerpen is gewerkt: 1. De pilot om minder schoon regenwater naar de zuivering af te voeren is geslaagd. In de wijk Overhees, Boerenstreek en bedrijventerrein De Grachten is het regenwaterstelsel zo aangepast dat al het regenwater naar de vijvers stroomt. Alleen in het geval van een calamiteit kan, door het opdraaien van schuiven, regenwater naar de zuivering afgevoerd worden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 38 van 236

39 2. Samen met de gemeente Baarn is een beleidsmedewerker water aangenomen. Deze beleidsmedewerker is gestart op 1 mei 2013 en werkt 40% voor de gemeente Baarn en 60% voor de gemeente Soest. 3. Eind 2013 hebben wij besloten om een optimalisatiestudie uit te voeren bij het rioolsysteem voor Soesterberg. Hierover wordt ook gerapporteerd in programma 5 onder Hart van de Heuvelrug, project Uitbreiding riolering. 1.4 Kostendekking rioolheffing Bij de vaststelling van de begroting is de volgende wijziging in de kostentoerekening aangebracht: de kosten van btw worden in de tariefgrondslag meegenomen. Deze wijziging is bij de tariefbepaling en vaststelling 2013 geëffectueerd. Thema 2 Natuurbescherming Doelstelling: De ecologische en landschappelijke kwaliteit van het landelijk gebied behouden en vergroten. Er is sprake van ecologische kwaliteit in gebieden als de soorten flora en fauna, die van nature in die gebieden thuishoren, daar een goed leefgebied vinden waar ze zich op lange termijn kunnen handhaven. De term van nature is echter problematisch omdat er in Nederland geen natuur bestaat die niet door menselijk ingrijpen is ontstaan. In het verleden heeft de invloed van de mens geleid tot een grotere biodiversiteit in Nederland: zonder menselijk ingrijpen, ontstaat er hoofdzakelijk bos. Door het ingrijpen van de mens is in het verleden een grote variatie aan landschappen met de bijbehorende biodiversiteit ontstaan: in polders gedijen weidevogels, op zandverstuivingen heide, op akkers floreerden akkerkruiden etc. De gemeente heeft op verschillende manieren invloed op de kwaliteit van het landelijk gebied. Voor gebieden die gemeentelijk eigendom zijn, zoals de bos- en natuurgebieden rond de Lange en Korte Duinen, en de wegbeplanting langs lokale wegen heeft de gemeente een verantwoordelijkheid als eigenaar en beheerder. Op terreinen die niet in gemeentelijk eigendom zijn, kan indirect invloed worden uitgeoefend via bestemmingsplannen en door het beschikbaar stellen van middelen en deskundigheid. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aandeel gemengd bos Beleidsplan Bos en 43% (2000) (*) * Natuur Inlands bos Beleidsplan Bos en 69% (2000) (*) * Natuur Dood hout Beleidsplan Bos en < 1% 2% 0,57% Natuur (2000) Beleidsplan Bos en Natuur (gemeente Soest, 2000); gemeten volgens de SBI-methode. (*) De streefwaarden van de omschreven soorten bos sluiten niet aan op de in de bosnota geanalyseerde soorten bossen. Daarnaast monitoren wij niet jaarlijks de verschillende soorten bossen en/of de hoeveelheid dood hout. Wij stellen daarom voor om alle drie indicatoren te laten vervallen. Op grond van de Bosnota zal over vier jaar de eerste evaluatie plaatsvinden. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Bosbeheerplan/Bosnota Het nieuwe beheerplan voor de gemeentelijke bossen, genaamd de Bosnota, is in het voorjaar van 2013 in de Ronde met de raad besproken. Daarop heeft het college besloten de toen voorliggende nota terug te nemen in verband met discussie over het beleidsvoornemen over het hondenuitloopgebied De Lange Duinen en het ontbreken van recente monitoringsgegegevens. De beleidsvoornemens met betrekking tot het hondenuitlaatgebied zijn daarop uit de Bosnota gehaald en Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 39 van 236

40 de meest recente monitoringsgegevens zijn aan de nota toegevoegd. Daarna is een inspraak- /participatietraject doorlopen. De aangepaste Bosnota is in januari 2014 in de Ronde behandeld en besluitvorming heeft in februari 2014 plaatsgevonden. 2.2 Landschaps Ontwikkelings Plan In samenwerking met de gemeente Amersfoort is een verbindingszone met een faunapassage en laanbeplanting aangelegd tussen Monnikenbosch, Birkhoven en de Eempolder. Aan de Wieksloterweg zijn twee faunapassages aangelegd ter verbinding van Hees, Pijnenburg en de Wiek. In de Wiek is een wand voor oeverzwaluwen aangelegd en zijn broeihopen gecreëerd. Bij het volkstuinencomplex De Uitwijk zijn hagen en struweel aangelegd. Daarnaast is onderhoud gepleegd bij een aantal aangelegde poelen, is de wegbeplating en struweel in de Eempolder onderhouden en is laanbeplanting aan de Jachthuislaan hersteld. 2.3 Natuurontwikkeling Voorafgaand aan het bestemmingsplan Landelijk Gebied is door de raad een Gebiedsvisie vastgesteld (15 maart 2012). In de Gebiedsvisie zijn de kwaliteiten van het landelijk gebied beschreven alsmede de mogelijke veranderingen. Voor het Soesterveen is aangegeven welke veranderingen gewenst zijn. Dit betreft het toevoegen van recreatieve functies in het zuidoostelijk gedeelte, een rood-voorgroenbeleid en het toevoegen van paden in het gedeelte in het middendeel en een conserverend beleid voor het noordwestelijk deel waar de Wiekplas is gerealiseerd. Het bestemmingsplan Landelijk Gebied, dat 19 december 2013 is vastgesteld, is grotendeels conserverend van aard. De Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie biedt gemeenten de mogelijkheid om - in landelijk gebied direct grenzend aan de bebouwde kom niet-conserverende bestemmingsplannen vast te stellen, mits daaraan een visie vooraf gaat. Op basis van die bestemmingsplannen kunnen ontwikkelingen plaatsvinden die in de huidige regelgeving niet mogelijk zijn. In september 2013 is de mogelijkheid om voor het Soesterveen een visie te ontwikkelen besproken in de Ronde. De gemeenteraad heeft gevraagd een aantal zaken eerst concreter te benoemen, die in de Provinciale Ruimtelijke Verordening als voorwaarde zijn gesteld aan de vereiste visie. In de visie voor het Soesterveen wordt onder andere de mogelijkheid geopperd om nieuwe natuur te ontwikkelen, bekostigd uit specifiek rood-voor-groenbeleid. Thema 3 Openbaar groen Doelstelling: Het groene karakter van de kernen Soest en Soesterberg behouden en versterken. Meetbare doelstelling (beoogd effect) De tevredenheid van inwoners over het groene karakter van hun buurt/wijk neemt toe. Het duurzaam behoud van bomen, de groene parels van Soest, vastgelegd op de Bomenkaart met register. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Het rapportcijfer dat inwoners geven voor het groene karakter van hun buurt/wijk Het aantal bomen in de groenstructuur (onderdeel Bomenkaart) Het aantal monumentale bomen Waar staat je gemeente? 7,4 Hoger of (2013) minimaal gelijk aan referentiewaarde 7,4 Groenbeheersysteem / (*) (*) * Bomenkaart de groene parels van Soest Bomenkaart de groene (*) (*) * parels van Soest met register Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 40 van 236

41 (*) De Bomenkaart wordt in het voorjaar 2014 vastgesteld. Dit betekent dat het aantal monumentale bomen en de bomenstructuur nu nog niet bekend zijn. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Beleidsnota De groene kernkwaliteit van Soest vastgesteld Wij hebben ingestemd met de rapportages De groene kernkwaliteiten van Soest en Duurzaam in stand houden van het openbaar groen. Deze rapportages zijn opgesteld in het kader van de kerntakendiscussie omdat de beperkte financiële middelen ons dwingen tot het maken van andere/nieuwe keuzes. Om de kwaliteit van de belangrijkste groenstructuren op dorps- en wijkniveau te behouden, zijn investeringen in deze structuren van belang. Bij de omvormingen in het openbaar groen op buurtniveau zorgen we ervoor dat de omwonenden meepraten over het ontwerp, het groene karakter behouden blijft, en het onderhoud goedkoper wordt. Zonder extra kosten verhogen we het netheidsbeeld en bevorderen we het integraal werken van onze uitvoerder Eemfors en RMN. Uw raad heeft hiermee ingestemd op 23 januari Reconstructie Nieuwerhoekplein Bij de reconstructie Nieuwerhoekplein zijn de bomen langs de Burg. Grothestraat en Koninginnelaan vervangen en is een duurzame bomenstructuur gerealiseerd. Dit was nodig omdat door de nieuwe weginrichting de conditie van bestaande bomen achteruit zou gaan. Vooral bij de bomenlaan in de Burg. Grothestraat, een van de belangrijke en karakteristieke toegangswegen van Soest. 3.3 Civieltechnische werkzaamheden en renovatie groen/bomen Het geplande werk aan rioleringen en civieltechnische werkzaamheden in combinatie met de renovatie aan het groen en de bomen in de Noordeweg/Ir. Menkolaan/Colenso en Schoutenkampweg/Foekenlaan is voor wat betreft de uitvoering doorgeschoven naar Herinrichting Beetzlaan De civieltechnische herinrichting van de Beetzlaan is doorgeschoven naar 2014, dit in combinatie met de bomenrenovatie. Tabel kengetallen Omschrijving Aantal openbare bomen binnen de bebouwde kom Werkelijk Thema 4 Afvalverwijdering Doelstelling: Verbeteren van de afvalscheiding. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Percentage afvalscheiding: Jaarcijfers RMN 55% (2010) 60% 66% minimaal 65% in 2015 (*) Prestatiescore dienstverlening Benchmark Agentschap 302 (2011) ** NL (*) Landelijke doelstelling hergebruik van huishoudelijk afval (brief staatssecretaris Atsma uit augustus 2011) (**) dit cijfer heeft betrekking op het jaar 2012 Door mee te doen aan de benchmark van Agentschap NL krijgen we inzicht in onze prestatiescore op het gebied van dienstverlening afvalscheiding. Hierbij wordt gekeken naar gelegenheid, capaciteit en motivering ten aanzien van afvalscheiding. Soest scoort nu al beter dan het benchmarkgemiddelde. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 41 van 236

42 Deelname aan deze benchmark kost per jaar. In deze begroting zijn daarvoor middelen uitgetrokken. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 4.1 Opstellen afvalbeleidsplan In 2013 zijn we gestart met het opstellen van een regionaal afvalbeleidsplan. Dit regionale plan wordt opgesteld voor de gemeenten Soest, Baarn, Zeist, IJsselstein en Nieuwegein. RMN is opdrachtgever voor dit plan. Eind 2013 is het analyserapport en de strategiekeuzenota met uw raad besproken. De uitwerking daarvan in het definitieve plan richt zich met name op de serviceprikkel (meer service op recyclebare stromen, minder service op restafval). Naar verwachting wordt het definitieve plan medio 2014 aan uw raad aangeboden. 4.2 Amendement Het vervallen van de verbodsbepaling voor honden in winkelcentra (aanpassen art. 2:57 lid b) is opgenomen in de actualisering van de APV die naar verwachting gepland kan worden voor behandeling in de raad van mei/juni Zodra de gewijzigde APV is vastgesteld worden de speciale afvalbakken geplaatst. 4.3 Kerntakendiscussie: kostendekking afvalstoffenheffing Bij de vaststelling van de begroting zijn de volgende wijzigingen in de kostentoerekening aangebracht: 1. de kosten van btw worden in de tariefgrondslag meegenomen; 2. de kosten van handhaving (bijzondere opsporingsambtenaren) zijn in de tariefgrondslag komen te vervallen. Deze wijziging is bij de tariefbepaling en vaststelling 2013 geëffectueerd. Tabel prestatie-indicator(en) Omschrijving Bron Streefwaarde Realisatie Hoeveelheid huishoudelijk Jaarcijfers RMN restafval in kg/inwoner Tabel kengetallen Omschrijving Bronscheiding in kg/inwoner: - gft - papier/karton - glas - textiel - klein chemisch afval - plastic Werkelijk , Thema 5 Milieu Doelstelling: Bedrijven voldoen aan de milieuregelgeving. Meetbare doelstelling (beoogd effect) Bedrijven voldoen aan de milieuregelgeving voor bodem, lucht, geluid, stank en externe veiligheid. Afwijken mag alleen gemotiveerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 42 van 236

43 Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Percentage bedrijven dat aan Begroting/jaarverslag de regels voldoet na tweede RUD controle. Indicator percentage bedrijven dat beschikt over adequate milieuvergunning is vervallen (zie begroting 2014). Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 5.1 Vergunningverlening/acceptatie meldingen Wet milieubeheer De werkzaamheden op het gebied van vergunningverlening en beoordelen van meldingen op grond van de Wet milieubeheer zijn uitgevoerd door het Service Bureau Gemeenten uit Amersfoort. Medio 2014 zullen deze werkzaamheden worden overgedragen aan de RUD Utrecht Handhaving/toezicht bedrijven die onder de Wet milieubeheer vallen De toezichtwerkzaamheden en de handhaving zijn uitgevoerd door het Service Bureau Gemeenten uit Amersfoort. Medio 2014 zullen ook deze werkzaamheden worden overgedragen aan de RUD Utrecht 2.0. In bovenstaande tabel is weergegeven welk percentage bedrijven voldoet aan de regelgeving na een tweede controle. In 2013 zijn 29 milieuklachten behandeld. Daarnaast heeft een evaluatie van het bedrijvenbestand plaatsgevonden. Hieruit is gebleken dat er in de gemeente Soest 907 bedrijven gevestigd zijn die milieuplichtig zijn. 5.3 Geluidsaneringsproject Tijdens de voorbereidingen ten behoeve van het op te stellen saneringsprogramma, is van Bureau Sanering Verkeerslawaai van het ministerie van Infrastructuur en Milieu in september 2013 het verzoek gekomen om alle woningen die op de B-lijst staan en die zijn gelegen aan dezelfde wegvakken toch toe te voegen aan het project. Dit met het oog op de mogelijkheid van de toepassing van stil asfalt als saneringsmaatregel. Het gaat daarbij om de volgende wegvakken: N221 van de Komgrens aan de Birkstraat tot aan het Nieuwerhoekplein, Vondellaan-Ossendamweg, Laanstraat- Beckeringhstraat vanaf de Koekoeksweg tot aan de Koninginnelaan. Het betreft hierbij 350 tot 400 woningen van de B-lijst, waarvan ongeveer 100 woningen al zijn gesaneerd door maatregelen aan de woning in het verleden, door het veranderen van 50km-wegen in 30km-gebieden en door functiewijziging van een voormalige woning. Het exacte aantal woningen zal blijken na controle. In 2014 wordt het akoestisch onderzoek aangevuld met de betreffende B-lijst woningen. Als het akoestisch onderzoek is goedgekeurd, wordt het saneringsprogramma opgesteld. 5.4 RUD-vorming De provincie en alle 26 gemeenten in Utrecht zijn het eens over hetzelfde eindbeeld: één RUD in de provincie. Op dat eindbeeld is ook het Koersdocument gericht dat in september 2012 is verschenen. De realisatie van één ongedeelde RUD is in mei/juni 2013 echter vastgelopen. De gekozen aanpak, waarbij de ODRU als samenwerkingsverband op het terrein van milieutaken voor 14 gemeenten wordt opgewaardeerd tot de ongedeelde RUD met 27 deelnemers bleek niet effectief te zijn. In juli 2013 werd daarom door de portefeuillehouders van de 27 partijen besloten een andere aanpak te volgen. Samengevat komt het erop neer dat er langs twee trajecten verder is gewerkt aan de realisatie van één ongedeelde RUD Utrecht (hierna RUD 2.1). Het ene traject is het op orde brengen van de ODRU. Het andere traject is het tot stand brengen van RUD Utrecht 2.0 met als deelnemers de provincie, de SB G-gemeenten (waaronder Soest), Utrecht, Lopik, Houten en Nieuwegein. Daarna kunnen de uitkomsten van beide trajecten bij elkaar worden gebracht en kan de RUD 2.1 worden gerealiseerd. 5.5 Beleidsvoornemens: voorstellen kerntakendiscussie In 2013 is het proces afgerond. De uitvoerende nme-taken van nme-locatie MEC de Kwekerij zijn verhuisd naar de nme-uitvoeringslocatie NME kinderboerderij de Veenweide (Stichting Balans). De medewerkster nme van MEC de Kwekerij blijft in dienst van de gemeente Soest, maar is Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 43 van 236

44 gedetacheerd bij Stichting Balans. De coördinatie en regie van natuur- en milieueducatie en beleidsgerelateerde milieucommunicatie is in de gemeentelijke organisatie verhuisd naar de afdeling Ruimte. Het gedeelte van het gebouw waar de nme-taken in werden uitgevoerd is conform de uitkomsten van de kerntakendiscussie in 2013 te koop gezet. Dit heeft in 2013 tot een koopovereenkomst geleid. De overdracht van het gedeelte van het gebouw vindt in april 2014 plaats. Tabel prestatie-indicator(en) Omschrijving Bron Streefwaarde Realisatie Controles bedrijven Wm*-plichtig Jaarrapportage/DVO** SBG Toezichturen Besluit Jaarrapportage/DVO SBG bodemkwaliteit Vergunningverlening Wm Milieuprogramma Acceptatie meldingen Wm Milieuprogramma Projecten handhaving Jaarrapportage/DVO SBG * Wet milieubeheer ** Dienstverleningsovereenkomst Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Bedrijven Wm-plichtig Thema 6 Dierenwelzijn In de Nota Dierenwelzijn Soest staan de volgende doelstellingen: Doelstellingen: Dieren zijn gevrijwaard van honger, dorst of onjuiste voeding Dieren zijn gevrijwaard van thermaal en fysiek ongerief Dieren zijn gevrijwaard van pijn, verwonding of ziekte Dieren zijn gevrijwaard van angst en chronische stress Dieren zijn vrij om een natuurlijk, soorteigen gedragspatroon te kunnen hebben Tabel effectindicator(en) Omschrijving bron Referentieof nulwaarde Aantal zwerfdieren (dieren die Dierenbescherming Zwerfdieren een eigenaar hadden) Eemland honden 91% retour eigenaar Streefwaarde 2013 honden: 95% retour eigenaar Realisatie % retour eigenaar 193 katten 16% retour eigenaar katten: 25% retour eigenaar 20% retour eigenaar De indicator meldingen van dierenleed is niet goed te operationaliseren. Deze indicator is daarom vervallen (zie begroting 2014). Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? In 2013 zijn geen nieuwe maatregelen op het gebied van dierenwelzijn uitgevoerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 44 van 236

45 Thema 7 Duurzaamheid Doelstelling: Het terugdringen van de CO 2-uitstoot van de gemeente Soest Meetbare doelstelling (beoogd effect) Bevorderen van CO 2-reductie bij inwoners en bedrijfsleven. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Klimaatneutrale gemeente Milieubarometer 1, ton/fte CO 2-reductie bij inwoners en bedrijfsleven CO 2-reductie van woningen Nader op te stellen op (*) (*) (*) CO 2-reductie van bedrijven basis van metingen Ad 1. De Milieubarometer is een instrument dat verbruikscijfers van de gemeentelijke organisatie registreert (gas, water, elektra, papier, etc.); de Milieubarometer geeft op basis hiervan aan hoeveel de CO2-uitstoot is. De streefwaarde in de tabel is 0 CO2-uitstoot. Dit willen we realiseren door het systematisch omlaag brengen van de CO2-uitstoot. Het restant CO2 dat overblijft, kan gecompenseerd worden door het aankopen van CO2-credits. Dit gebeurt nu bij de Climate Neutral Group. Ad 2. (*) Via de provincie en het CBS zijn wij bezig om deze cijfers inzichtelijk te krijgen. Het CBS is met een onderzoek en pilotprojecten bezig. Voor het regionaal uitsplitsen van de energieleveringen zijn vertrouwelijkheid en betrouwbaarheid belangrijke aspecten. Op wijkniveau is de vertrouwelijkheid al snel in het geding. Het CBS zal nagaan of het mogelijk is wel wijktotalen te publiceren. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 7.1 Energievoorziening gemeentelijke gebouwen klimaatneutraal Gesprekken met beide partijen (Zorgpalet en Portaal) werden gevoerd om te kijken in hoeverre wij een langjarige samenwerking aan zouden kunnen gaan, waarbij de warmteafname, de looptijd en de prijs de belangrijkste discussiepunten waren. De gemeente heeft beide partijen verzocht om hierover een intentieovereenkomst aan te gaan. Op meerdere punten kon de intentieovereenkomst met Zorgpalet niet sluitend gemaakt worden. Aangezien beide partijen nodig waren voor een rendabele businesscase volgde hieruit, dat de gemeente Soest moest concluderen dat zij Portaal geen aanbieding kon doen. Portaal heeft voorts bij brief kenbaar gemaakt af te zien van verder gezamenlijk onderzoek en zal geen warmte afnemen. 7.2 Duurzame bouw Met het plaatsen van HR++-glas in de voorbeeldwoning als laatste maatregel is de woning van label D naar label A opgewaardeerd. Dit is met een open dag XL gevierd en onder de aandacht gebracht. Hiermee is deze actie succesvol afgesloten. Het cursustraject voor interne medewerkers is afgerond. Er wordt steeds meer ervaring opgedaan met de gemeentelijke praktijkrichtlijn, hoewel ook hierbij meespeelt dat er niet veel gebouwd wordt. 7.3 Stimuleren duurzaam ondernemen De bijeenkomsten van het bedrijvenplatform Duurzaamheid worden goed bezocht. Gedurende bestond het uit een harde kern van ongeveer 20 bedrijven met daarnaast ongeveer 30 geïnteresseerden. Het aantal bedrijven met een ISO certificaat is gestegen van 4 naar 7. Andere bedrijven hebben certificaten behaald zoals het MVO-certificaat, de MVO-prestatieladder, footprint en diverse branchegerichte normen over duurzaamheid. 7.4 Duurzaam gedrag Het jaarprogramma Natuur- en milieueducatie (NME) Soest is zoals vastgesteld uitgevoerd door het netwerk van nme-aanbieders in de gemeente Soest. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 45 van 236

46 Enthousiaste inwoners hebben gezamenlijk een Energieteam opgericht en helpen andere inwoners om energie te besparen. In 2013 zijn op 150 daken zonnepanelen aangelegd door de desbetreffende huiseigenaren. Bewoners kunnen een beroep doen op de duurzaamheidslening om hun huis duurzamer te maken. Verschillende straten in Soest en Soesterberg zijn actief geweest bij het jaarlijkse Klimaatstraatfeest. Als gemeente hebben we deze initiatieven ondersteund. C. Risicoparagraaf Kosten schades en aansprakelijkheid beheer en onderhoud openbare ruimte Betreffen kosten van schades en aansprakelijkheid voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte, dat niet gedekt worden door een verzekering. In 2013 waren deze kosten niet aan de orde. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Einde 2013 financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Storm- en bliksemschade openbaar groen In 2013 heeft het drie keer gestormd, waarbij dit in één geval plaatsvond toen de bomen nog volop in het blad stonden. De totale schade aan bomen bedraagt aan omgewaaide bomen en afgescheurde takken en aan extra stortkosten van takken en stobben. In totaal betrof het gerealiseerde risico in Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 financieel/juridisch Laag = 25% Einde 2013 financieel/juridisch Laag = 25% RUD-vorming Er blijven nog desintegratiekosten achter bij de latende organisaties. Voor Soest en de andere Eemlandgemeenten gaat het dan om het Servicebureau Gemeenten. De hoogte van de deze kosten in verband met het ontvlechten van de SBG is voor Soest geraamd op een bedrag van Echter, de omvang van de kosten ligt nog niet definitief vast en is o.a. afhankelijk van het vinden van nieuwe huurders en de uiteindelijke verdeling van resterende personele overhead. Er is een budget van beschikbaar voor de transitiekosten RUD. Dit bedrag is in de najaarsnota geoormerkt voor De raad heeft op 19 december 2013 besloten per 1 januari 2015 uit te treden uit de gemeenschappelijke regeling SB G, nadat de taken op gebied van milieu per 1 juli 2014 zijn ondergebracht bij de RUD 2.0. Daarna neemt Soest geen diensten meer af bij SB G, ook niet op het gebied van de Wmo. Het geactualiseerde risico wordt nog ingeschat op basis van nacalculatie van deze desintegratiekosten die nog opgesteld wordt. In 2013 is er t.a.v. de RUD geen gerealiseerde risico s. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013: Financieel Gemiddeld: 50% Einde 2013: Financieel laag 25% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 46 van 236

47 D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Waterhuishouding Natuurbescherming Openbaar groen Afvalverwijdering Riolering Milieu Dierenwelzijn Totaal lasten Baten Waterhuishouding Natuurbescherming Openbaar groen Afvalverwijdering Riolering Milieu Dierenwelzijn Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2013: Lasten 714 Baten -343 Resultaat 371 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 47 van 236

48 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Waterhuishouding Apparaatskosten 3 Minder kosten voor transport en storten 8 Natuurbescherming Apparaatskosten -12 Minder kosten voor voorlichting buitengebied 4 Meer kosten voor onderhoud en brandstof materieel 7 Meer opbrengsten uit het gebruik van de bossen 5 Meer kosten voor het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) -2 Overig -3 Openbaar groen Apparaatskosten 29 Meer kosten boombeheer door droogte en stormschade -60 Meer kosten grasbeheer door extra onderhoud openbaar groen bedrijventerreinen -28 Meer onderhoudskosten groenbeheer -9 Minder kosten voor ongediertebestrijding 20 Minder onderhoudskosten de Kwekerij 15 Meer kosten voor transport boombeheer -10 Kosten voor de uitvoering groenstructuurplan -4 Meer onderhoud aan de bruggen -5 Afvalverwijdering Apparaatskosten 15 Minder onderhoudskosten de Schans 10 Exploitatievoordelen op inzameling restfractie, papierinzameling en afvalbrengstation van het Reinigingsbedrijf Midden Nederland en een hogere bijdrage uit het afvalfonds. Deze voordelen zijn gestort in de egalisatiereserve afvalstoffenheffing 268 Minder inkomsten afvalstoffenheffing -64 Voordeel uit project Wecycle 12 Overig 1 Riolering Apparaatskosten 92 Meer inkomsten rioolheffing 11 Klein onderhoud riolering, hogere kosten door reparaties en vervangen huisaansluitingen -27 Bouwkundige werkzaamheden opstallen pompgebouw en lagere onderhoudskosten 18 Pompen en gemalen, groot onderhoud en renovatie en vervanging pompen -47 Schoonmaken kolken RMN 3 Schoonmaken hoofdriool, meer kilometers gereinigd -7 Overig -3 Milieu Apparaatskosten 5 Project Bans (met externe subsidiering) is nog niet voltooid, restant wordt grotendeels geoormerkt 112 Minder kosten geluidsberekeningen 5 Minder kosten bodemonderzoeken en Wet Milieubeheer 5 Minder kosten Zorgtoets 3 Overig 2 Dierenwelzijn Hogere bijdrage dierenbescherming -1 Totaal 371 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 48 van 236

49 Programma 5 Wonen en Ruimtelijke Ordening A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over wonen, ruimtelijke ordening en de kwaliteit en invulling van het gemeentelijk grondgebied. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 5.0 Grote projecten (Masterplan Soesterberg, Y.C. Kemmerling Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis) 5.1 Ruimtelijke ordening Y.C. Kemmerling 5.2 Stedelijke vernieuwing Y.C. Kemmerling 5.3 Bouwen en wonen J.L. van Berkel - Vissers 5.4 Woonruimtezaken R.T. Coppes Relevante beleidsdocumenten a. Treasurystatuut, met betrekking tot garantstellingen (raad september 2006) b. Raamovereenkomst Hart van de Heuvelrug (raad 24 juni 2004) c. Ruimtelijk plan vliegbasis Soesterberg (raad 11 juni 2009) d. Clusterovereenkomst Hart van de Heuvelrug, Cluster Soest I (27 september 2005) e. Clusterovereenkomst Hart van de Heuvelrug, Cluster Zeist III (1 juli 2009) f. Clusterovereenkomst Zeist II (26 april 2007) g. Masterplan Soesterberg (raad 23 april 2009) h. Convenant Masterplan Soesterberg (12 juni 2009) i. Uitwerking Masterplan Soesterberg 4 oktober 2010, raad j. Besluit over prioriteiten, september 2011 k. Structuurvisie (29 oktober 2009) l. Plan van aanval bestemmingsplannen (raad 2 oktober 2007) m. Evaluatie Plan van Aanval actualisering bestemmingsplannen n. Ontwikkelingsprogramma Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing ISV II (raad 17 februari 2005) o. Verdeelbesluit ISV II (raad 15 september 2005) p. Stimuleringsbijdrage Dorpsplein, prestatieovereenkomst met provincie (26 april 2006) q. Nota onrechtmatig wonen op recreatiecentra (2011?) r. Welstandsnota (raad 24 juni 2004) s. Bouwverordening (laatstelijk gewijzigd: raad 21 december 2006) t. Bouwbeleidsplan (raad 29 mei 2007) u. Convenant afstemming woningdifferentiatie Stadsgewest Amersfoort (16 november 2005) v. Huisvestingsverordening Soest 2008 (raad 17 januari 2008, wijziging 10 juni 2008)) w. Bestuurlijke overeenkomst wonen, welzijn, zorg regio Eemland (21 december 2005) x. Beleidsregels Woonruimteverdeling 2011 (14 juli 2011) y. Prestatiecontract corporaties (15 december 2009) z. Woonvisie Soest ; Soest verbindt bestaand en nieuw (raad 21 december 2007) aa. Beleidsregels archeologisch onderzoek bij bodemverstorende ingrepen (juni 2011). bb. Nota Wonen in Soest (raad 12 december 2012) cc. Uitvoeringsplan WWZ (maart 2013) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 49 van 236

50 B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Een aantrekkelijke groene gemeente, met een kwalitatief goed woon-, werk-, leef- en vestigingsklimaat Thema s: 1. Woningbouw 2. Woningvoorraad 3. Ruimtelijke kwaliteit gemeente Soest Thema 1 Woningbouw Doelstelling: Bouwen van woningen naar behoefte. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde De mate waarin mensen in hun Nader op te stellen op (*) (*) (*) woonbehoefte kunnen voorzien basis van metingen. (*) Deze effectindicator kan pas worden ingevuld na vaststelling van de nieuwe woonvisie (vanaf begroting 2014). Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Huisvestingswet De status van de nieuwe wet is nog steeds aangemeld voor plenaire behandeling voor Tweede Kamer. Verwacht wordt dat de nieuwe wet op zijn vroegst per 2015 in werking treedt. 1.2 Startersleningen Op 13 december 2012 heeft uw raad ingestemd met het voorstel tot voortzetting van de startersleningen onder nieuwe voorwaarden. In 2013 zijn in totaal 11 leningen aangevraagd voor een totale som van (gemiddeld ). Omtrent de evaluatie van deze leenvorm bent u eind 2013 geïnformeerd. Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Op te leveren woningen Soesterberg Op te leveren woningen Soest Thema 2 Woningvoorraad Doelstelling: Op peil houden van de betaalbare woningvoorraad voor de aandachtsgroep. Tabel effectindicator(en) Omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aantal betaalbare woningen is WVS minimaal gelijk aan het aantal (woonruimteverdeling huishoudens binnen de Soest-Soesterberg) aandachtsgroep De doelgroep sociale huur is circa 4500 huishoudens groot. De voorraad is daarentegen minimaal woningen groot. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 50 van 236

51 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? In 2013 is er zowel ambtelijk als bestuurlijk gesproken met Portaal over verschillende ontwikkelingen en de richting die we met elkaar op willen gaan. Tot prestatieafspraken is het niet gekomen omdat er binnen Portaal organisatorisch nogal wat veranderingen op komst zijn die hun weerslag zullen hebben op de relatie tussen corporatie en gemeente. Begin 2014 is er meer duidelijk over wat de veranderingen voor effect zullen hebben op de samenwerking. Nieuwe afspraken over volkshuisvesting en de voorraad worden met Portaal en de andere corporaties in 2014 opgesteld. Tabel kengetallen Omschrijving Kernvoorraad (zonder huur op maat) Kernvoorraad (met huur op maat) ** Werkelijk * * Dalingen zijn te verklaren doordat in het woningwaarderingstelsel (puntensysteem) schaarstepunten en punten voor de energetische waarde zijn toegevoegd door de minister. Voor Soest resulteert dat in ten minste 25 extra punten per woning. Dit vertaalt zich in een hogere huur. Daarnaast hebben corporaties over de hele linie de prijzen opgetrokken om zodoende in staat te zijn de aan de landelijke verplichtingen (verhuurdersheffing, bijdrage Vestia) te voldoen. Met lokaal huurkortingbeleid worden de huurprijzen uiteraard wel weer naar beneden getrokken. ** Per 1 oktober 2012 houdt Huur op Maat op te bestaan. De corporaties en de gemeente maken zich sterk voor een overgangsperiode om te komen tot een ander huurmodel. Zodra hierover meer duidelijkheid is, wordt de raad ingelicht. Huur op maat bestaat niet meer waardoor corporaties nu weer werken met 2 soorten woningen; sociale en vrije sector woningen. Vooral bij Portaal zijn meer woningen weer in de vrije sector terecht gekomen. Dit verklaart de stijging in het totaal aantal beschikbare woningen voor de doelgroep. Thema 3 Ruimtelijke kwaliteit gemeente Soest Doelstellingen: Verbeteren van de leefbaarheid in Soesterberg Behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit van gemeente Soest Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde (1) Leefbaarheidsmonitor Leefbarometer Scores 2010 Soesterberg: (*) (**) - samenstelling bevolking sociale samenhang publieke ruimte veiligheid voorzieningen woningvoorraad (2) Onderzoek onder inwoners Inwonerpanel (***) n.n.b. naar leefbaarheid, woongenot en tevredenheid (*) Scores afgezet tegen 0 = landelijke gemiddelde. Het is een positieve dan wel negatieve score (respectievelijk boven 0 en beneden 0) die tot stand komt door o.b.v. objectiveerbare omgevingscondities het ingeschatte leefbaarheidoordeel van bewoners te meten. (**) Bij de streefwaardes voor 2013 is benoemd dat er gestreefd werd naar een stijging bij 3 van de 6 indicatoren. Er is echter slechts vooruitgang op één onderdeel. Op twee onderdelen is een verslechtering te zien, terwijl er op drie onderdelen (nagenoeg) geen verschil is te meten (<3). (***) In 2012 is een onderzoek gedaan onder Soesterbergers naar hun beleving van de leefbaarheid in het dorp. De scores op de verschillende vragen die zijn gesteld, vormen de nulmeting. Indicatoren die uit de meting volgen zijn o.a. staat openbare ruimte, verhuisgeneigdheid, leefbaarheid en het wonen in Soesterberg in het algemeen. In het voorjaar 2014 volgt de 1-meting, waarbij de inwoners van Soesterberg hun mening kunnen geven over verschillende leefbaarheidsaspecten in het dorp. De indicator tevredenheidsonderzoek onder gebruikers is vervallen (zie toelichting begroting 2014). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 51 van 236

52 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 3.1 Bestemmingsplannen De algemene doelstelling van het Plan van Aanval ging uit van 10 actuele en digitale bestemmingsplannen voor het totale grondgebied in De ambitie was om dat al in 2013 te realiseren. Met de vaststelling van bestemmingsplan Landelijk Gebied op 19 december 2013 is niet alleen de doelstelling maar ook de ambitie behaald (dit zoals eerder gerapporteerd met uitzondering van ontwikkelgebieden Soesterberg-Noord en Molenschot). In 2013 waren diverse bestemmingsplannen in procedure. Op 4 juli zijn de bestemmingsplannen Soesterberg en Soestdijk vastgesteld, de beroepsprocedures lopen. Bestemmingsplan Klaarwater, Smitsveen en Bosstraat is na een uitspraak van de Raad van State onherroepelijk geworden op 13 maart, en bestemmingsplan Vliegbasis op 19 juni. Ten gevolge van de uitspraak van de Raad van State over bestemmingsplan Soestdijkse Grachten is een nieuw besluit over dit plan genomen in de gemeenteraad van januari Het bestemmingsplan Landelijk Gebied is vastgesteld op 19 december jongstleden. 3.2 Cultuurhistorie Teneinde uitvoering te geven aan het bepaalde in het Besluit ruimtelijke ordening heeft de gemeenteraad in zijn vergadering van 25 april 2013 besloten in te stemmen met het opstellen van een Cultuurhistorische Waardenkaart (CHWK). Daarbij is door de raad qua diepgang en reikwijdte van deze nieuwe verplichting gekozen voor een tussenvariant. Voor het opstellen van de CHWK is opdracht verleend aan Van Meijel adviseurs in cultuurhistorie. In samenwerking met de Stichting Vrienden Soester Eng, de Adviescommissie Milieu en Ruimte, de Monumentencommissie gemeente Soest en de Historische Vereniging Soest is Van Meijel adviseurs in oktober 2013 gekomen tot een concept rapport met bijbehorende kaart. De eindversie van de CHWK wordt voorjaar 2014 verwacht. 3.3 Handhaving WABO In 2013 zijn 98 reguliere handhaafzaken opgestart (2012: 102). Daarnaast zijn er 33 verzoeken om handhaving ingediend (2012: 23). Er zijn 617 omgevingsvergunningen voor een bouwactiviteit gecontroleerd waarvan er 335 bouwwerken gereed zijn gemeld. Op 31 december bedroeg de werkvoorraad 350 vergunde, nog niet gereed gemelde omgevingsvergunningen voor een bouwactiviteit. De werkzaamheden op het gebied van vergunningverlening en toezicht, waaronder de bouw van het defensiemuseum, kunnen door de huidige bezetting van het team V&H worden uitgevoerd. Extra inzet is daarom niet nodig gebleken. Op 21 november 2013 heeft de raad de notitie Veiligheid en Handhaving (kerntakendiscussie) vastgesteld en gekozen voor het daarin opgenomen scenario 1. Deze notitie wordt jaarlijks verder uitgewerkt in een handhavingsuitvoeringsprogramma, te beginnen in Buitenplaats Smitsveen In januari 2013 is gestart met het project Buitenplaats in Smitsveen. Dit project had tot doel de buitenruimte in het middengebied van Smitsveen her in te richten om meer gebruikt te worden voor spelen, eten en ontmoeten. Dit gebeurde niet omdat het gebied saai, donker en vol met bomen en hondenpoep was. Vanuit de bewoners van het gebied zijn veel goede initiatieven en ideeën gekomen waardoor het gebied gedurende het jaar transformeerde tot een schitterende parkomgeving met uitdagende speelelementen, kunstbomen, barbecueplaatsen, reliëf en een veel meer diverse en kleurrijke groeninrichting. Het is verworden tot een, in Soest, uniek gebied. Een metamorfose waarop de bewoners, met al hun inzet, trots op mogen zijn. Eind 2013 waren nagenoeg alle werkzaamheden verricht. Een klein deel vindt plaats in De feestelijke oplevering vindt plaats in het vroege voorjaar. 3.5 Duurzaamheidslening Op 21 maart 2013 heeft uw raad ingestemd met het voorstel tot voortzetting van de duurzaamheidslening onder nieuwe voorwaarden. In 2013 zijn 7 leningen verstrekt voor een totaalbedrag van Het gemiddelde leenbedrag was Leningen werden vooral Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 52 van 236

53 aangevraagd voor duurzaamheidsmaatregelen zoals zonnepanelen, vloer-, gevel- en dakisolatie en isolerende puien (glas en kozijnen). Tabel prestatie-indicator(en) Omschrijving Bron Streefwaarde Streefwaarde jaar Bestemmingsplan de Eng Plan van Aanval Vastgesteld actualisering bestemmingsplannen Bestemmingsplan Vliegbasis idem Vastgesteld Bestemmingsplan Soest idem (in 2011 midden en Zuid vastgesteld) Bestemmingsplan Overhees idem (in 2011 Boerenstreek vastgesteld) Bestemmingsplan Smitsveen idem Vastgesteld Bestemmingsplan Landelijk Gebied (incl. Soesterveen) idem Voorontwerp Ontwerp vastgesteld Bestemmingsplan idem Voorontwerp Ontwerp Soesterberg vastgesteld Bestemmingsplan idem Vastgesteld Bedrijventerrein (Soestdijkse Grachten) Bestemmingsplan Soestdijk idem Voorontwerp Ontwerp vastgesteld Realisatie 2013 Vastgesteld Vastgesteld Vastgesteld Grote projecten (masterplan Soesterberg, Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis) 1. Masterplan Soesterberg Algemeen Het Masterplan Soesterberg is gericht op revitalisering en uitbreiding van het dorp (van ca naar ca inwoners). Kwalitatief goede toevoegingen aan de woningvoorraad geven een positieve impuls aan het dorp. In 2013 heeft de raad een besluit genomen over de verdere uitvoering van het Masterplan Soesterberg. Afgelopen jaar is de uitvoering ervan voortvarend ter hand genomen. Op basis van dit besluit is een start gemaakt met de Pleisterplaats, Campus Kop en de voorbereiding van grootschalige renovatie van de Banninghal. Het project VERDER voorziet in een nieuwe fietsverbinding Soest-Soesterberg. Als onderdeel van de ontwikkeling van Campuszone-Noord en afgestemd op het ontwerp van de verdiepte ligging van de N237 is in 2013 het ontwerp en de situering van het fietstracé Soest-Soesterberg uitgewerkt. Het is voor de ontwikkeling van Soesterberg van belang dat de aanleg van de Pleisterplaats en het fietstracé Soest-Soesterberg aansluiten bij de planning van het Defensiemuseum. Daarom hebben we samengewerkt met de provincie. Een van de eerste drie deelprojecten van de uitvoering Masterplan Soesterberg is in het voorjaar van 2013 afgerond. Voor het Evenemententerrein is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en zijn partners voor ontwikkeling gevonden. Uw raad heeft in december over het ontwikkelplan een besluit genomen. Tevens is in aansluiting op de ontwikkeling van het Evenemententerrein een start gemaakt met het Manifestatieterrein. De huidige activiteiten op het Evenemententerrein worden hier naartoe verplaatst. Voor het derde deelproject, de gebiedsontwikkelingsplan Soesterberg Noord, zijn het afgelopen jaar gesprekken gevoerd met bedrijven over milieumaatregelen dan wel verplaatsing. In het voorjaar 2015 start de provincie met de aanleg van de verdiepte ligging van de N237. Voordat de werkzaamheden starten wordt een noordelijke omleiding gerealiseerd. Daarom is in 2013 gewerkt aan de voorbereiding van de aanleg oostelijke ontsluiting en is samen met de provincie en de gemeente Zeist gewerkt aan de westelijke ontsluiting van Soesterberg-Noord. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 53 van 236

54 Voor de prioriteiten van de raad zijn kredieten verstrekt. In 2013 is de grondexploitatie Masterplan actief geworden. De grondexploitatie creëert transparantie en stelt de raad in staat op de uitgaven en inkomsten binnen het Masterplan Soesterberg te sturen. In de grondexploitatie zijn de uitgaven per project vastgesteld. Investeringsfonds Masterplan Soesterberg Het college staat voor een voortvarende uitvoering van het Masterplan Soesterberg. Dat betekent tevens dat er voldoende financiële armslag moet zijn om tot uitvoering over te kunnen gaan. Zo zal het tekort dat voortvloeit uit de mastergrondexploitatie afgedekt moeten zijn. Maar ook dat investeringen in het vastgoed, zoals de beoogde nieuwe sociaal-culturele accommodatie, die niet zijn opgenomen in de mastergrex gerealiseerd kunnen worden. Om dit mogelijk te maken is een Investeringsfonds ingesteld. Ten gunste van het investeringsfonds is een bedrag van 7 miljoen uit de algemene reserve vrijgemaakt, alsmede 0,6 miljoen uit de reserve Volkshuisvesting. De stortingen en onttrekkingen zijn overeenkomstg het raadsbesluit van 24 januari 2013 geëffectueerd. De navolgende uitwerking is overeenkomstig de afgesproken projectstructuur ingericht. 1. Woonomgevingskwaliteit 1.3 Manifestatieterrein In de afgelopen periode hebben samen met de gebruikers meerdere participatiebijeenkomsten plaatsgevonden om diverse alternatieven en mogelijkheden voor de ijsbaan te bespreken. Vervolgens is gezamenlijk een voorontwerp opgesteld en zijn afspraken gemaakt met betrekking tot de opslagruimte. Ook hebben diverse voorbereidende werkzaamheden plaatsgevonden t.b.v. de ROprocedure. Daarnaast zijn verschillende overleggen geweest met de direct omwonenden en de paardenhouders op het huidige paardenweitje om tot een gedragen oplossing te komen. In de komende periode worden met de belanghebbenden en omwonenden de overleggen voortgezet en anderzijds worden de plannen verder uitgewerkt tot een inrichtingsplan en een bestek. De verwachting is dat in de eerste helft van 2014 de RO-procedure wordt gestart en doorlopen. De kosten van de werkzaamheden van de haalbaarheid 2013 zijn binnen het krediet afgerond. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Haalbaarheidsonderzoek N 237 en omliggende infrastructuur 2.0 Aansluiting van de N237 De verdiepte ligging van de N237 Soesterberg is een project van de provincie Utrecht. Provincie Utrecht draagt de kosten en heeft de regie over dit project, in nauwe samenwerking met de gemeente Soest. De kosten die verantwoord worden op het deelproject N237 is oude boekwaarde. Deze boekwaarde is tot stand gekomen voor Tot 2010 heeft de organisatie zich beziggehouden met de planvorming van het project. In 2013 is alleen de rente over de boekwaarde verantwoord. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Planvorming Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 54 van 236

55 2.1 Westelijke ontsluiting Voor de realisatie van de westelijke ontsluiting zijn samen met de provincie en gemeente Zeist diverse voorbereidingen en onderzoeken uitgevoerd. Deze ontwikkeling hangt nauw samen met het aanleggen van de verdiepte ligging van de N237 en vraagt om een nauwe afstemming. Gezamenlijk met de eerder genoemde partijen is een concept voorontwerp van het aan te leggen tracé gemaakt. Dit geldt ook voor de aantakking van Soesterberg Noord op de westelijke ontsluiting waarvoor verschillenden mogelijkheden zijn/worden uitgezocht. De werkzaamheden van 2013 zijn binnen het vastgestelde krediet voltooid. Het resterende krediet komt te vervallen en er wordt voor 2014 een nieuw jaar budget gevoteerd binnen de kaders van de vastgestelde grondexploitatie. In de komende periode worden de ontwerpen definitief gemaakt, de vergunningen aangevraagd en het ontwerp wordt na goedkeuring uitgewerkt in een bestek. Deze ontsluiting dient gereed te zijn voordat de werkzaamheden van de verdiepte ligging worden gestart. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Planvorming Novalaan De Novalaan is een onderdeel van de westelijke ontsluiting en wordt in samenwerking met de gemeente Zeist en de provincie Utrecht uitgevoerd. De kosten van 2013 zijn gebaseerd op de realisatie van de kruising van Abrona en de Sterrenbergweg met de N237. De dekking is voorzien in de grondexploitatie. u i t g a v e n werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Oostelijke ontsluiting - Oude Tempellaan De gemeenteraad heeft voor de realisatie van de oostelijke ontsluiting een budget van 2,1 miljoen beschikbaar gesteld. In 2013 zijn de verschillende varianten beoordeeld om tot een juist tracé te komen. De ontwerpen zijn voorbereid en de herinrichtingontwerpen voor het terrein van Smink zijn opgesteld. Daarnaast hebben diverse onderzoeken plaatsgevonden. Een aantal onderzoeken en maatregelen waren niet voorzien en hierdoor zijn extra kosten gemaakt. Ook zijn diverse procedureen vergunningentrajecten gestart die nog doorlopen in De verwachting is dat het project in 2014 binnen de financiële kaders wordt afgerond. De dekking van de te maken kosten van de oostelijke ontsluiting is opgenomen in het administratieve deelproject. u i t g a v e n werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 55 van 236

56 3. Soesterberg Noord herstructurering 3.1 Soesterberg Noord In 2013 zouden conform raadsbesluit (nummer 12-54, kenmerk ) 3 bedrijven worden aangekocht in kamer 1 op Soesterberg Noord. Vanwege moeizaam verlopende onderhandelingen met één van de drie bedrijven is dit niet gelukt. In februari 2014 heeft het bedrijf aangegeven de onderhandelingen af te gelasten om indien mogelijk op een later tijdstip (rustpauze) opnieuw op te pakken. De verdere uitwerking van de planvorming is daarmee ook opgeschoven naar medio Het beschikbaar gestelde krediet van is daarmee grotendeels niet uitgegeven. De werkzaamheden van 2013 zijn verantwoord binnen het vastgestelde krediet van Het resterende budget zal worden ingezet om alsnog de producten op te leveren en af te ronden die in 2013 zijn opgestart, zoals het voorontwerp bestemmingsplan Soesterberg Noord en het gebiedsontwikkelingsplan. Het Ondernemers Netwerk Soesterberg (ONS) is eind 2013 op de hoogte gebracht van de vertragingen in het uitwerken van de bestemmingsplanprocedure. Daarnaast is het bestuur van ONS begin maart 2014 geïnformeerd over het beëindigen van de intentieovereenkomst met het derde bedrijf op Soesterberg Noord. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden jaarkrediet jaarkrediet Aankoop percelen Dorpshart 4.2 Herinrichting Rademakerstraat In 2012 en het eerste deel van 2013 is de gehele Rademakerstraat heringericht. Op 19 april 2013 is deze feestelijk geopend. In het najaar van 2013 zijn de laatste civiele werkzaamheden afgerond en is de straat civieltechnisch opgeleverd. Begin 2014 worden in het kader van de nazorg de laatste punten met betrekking tot de inrichting van de Rademakerstraat afgewerkt. Hierna kan het project afgesloten worden. Het project blijft binnen de financiële kaders van de grondexploitatie. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden totaalkrediet incl. riolering i n k om s t e n budget werkelijk totaal Nog te t/m inkomsten realiseren voorziening riolering Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 56 van 236

57 5. Campuszone 5.1 Campus-kop Pleisterplaats Het project Pleisterplaats valt binnen de grenzen van het programma vliegbasis. Dit betekent dat de ontwikkeling van de Pleisterplaats in eerste instantie de verantwoordelijkheid van het programma de vliegbasis is. De gemeente Soest vindt de ontwikkeling van de Pleisterplaats van groot belang en is met het programma vliegbasis overeengekomen dat zij een voorstel voor ontwikkeling doet. In de afgelopen perioden zijn er werkzaamheden verricht om tot een haalbaarheidsstudie te komen. Hiervoor is een vooronderzoek gedaan naar de kaders, beperkingen, randvoorwaarden en de onderzoeksrapporten. Daarnaast zijn verschillende overleggen gevoerd met de betrokken partijen om de wensen, eisen en mogelijkheden te inventariseren. Ook met de ondernemers en de marktpartijen hebben overleggen plaatsgevonden. De projectgroep heeft op basis van de beschikbare informatie en mogelijkheden een eerste vlekkenplan gemaakt. De komende tijd wordt de haalbaarheidsstudie afgerond en een voorstel gedaan richting de stuurgroep en de gemeenteraad. De werkzaamheden van 2013 zijn verantwoord binnen het vastgestelde krediet van u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Jaarbudget Campuszone Noord Voor het project Campuszone Noord heeft men bij de herziening van 2013 de keuze gemaakt de bestaande grondexploitatie te bevriezen totdat er nieuwe uitgangspunten worden geformuleerd. De oude boekwaarde zal in het project verantwoord blijven, zodat rentetoerekening kan plaatsvinden. Voor 2013 zijn dat ook de enige kosten die gemaakt zijn op dit deelproject. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Campuszone Banninghal In 2013 is in overleg met het college besloten de haalbaarheid van zowel renovatie als nieuwbouw van de Banninghal te onderzoeken. In 2013 is daartoe een aanzet gegeven door het opstellen van een programma van eisen voor beide mogelijkheden en zijn marktpartijen benaderd voor een marktconsultatie. Op basis van de marktconsultatie zal in het eerste kwartaal van 2014 een keuze aan het college worden voorgelegd. 5.5 Campuszone Evenemententerrein De haalbaarheidsstudie is in oktober 2013 afgerond en in december 2013 door de raad vastgesteld. Dit besluit vormt de basis voor de nadere uitwerking. De gemeente heeft samen met marktpartijen de haalbaarheid van het ontwikkelplan voor het Evenemententerrein onderzocht. Eén van deze partners is Portaal. Als gevolg van de huidige regelgeving en marktomstandigheden ontwikkelt Portaal alleen nog sociale huurwoningen. De andere marktpartijen zijn Latei en de Drie Eiken. De ontwikkeling van het medisch centrum op het huidige Odijksplein is in handen van een vierde partij. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 57 van 236

58 De kosten voor de haalbaarheidsstudie worden door de samenwerkende partijen gedeeld. De werkzaamheden in 2013 zijn afgerond binnen het vastgestelde krediet. u i t g a v e n Krediet werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden krediet krediet Administratief project In het administratieve project worden de opbrengsten verantwoord die niet direct ontstaan door de grondontwikkeling, maar door subsidies van derden of eigen middelen van de algemene dienst. Buiten deze opbrengsten worden extra geprognosticeerde kosten voor de overall communicatie van het Masterplan Soesterberg verantwoord. Voor het begrotingsjaar 2013 is er extra opgenomen voor communicatie. Deze middelen zijn gebruikt voor het informeren van de burgers. u i t g a v e n Grex werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Communicatie Boekwaarde Banninghal i n k om s t e n Grex werkelijk totaal Nog te t/m inkomsten realiseren rente t/m Dotatie algemene dienst Soesterberg verwervingen Oostelijke ontsluiting Financiële samenvatting MP Soesterberg De Mastergrondexploitatie is opgebouwd uit verschillende deelcomplexen die samen één complex vormen. Het totale complex is de input voor de Mastergrondexploitatie Soesterberg. De hieronder getoonde tabel geeft inzicht in de geconsolideerde boekwaarde van de Mastergrondexploitatie van Soesterberg. De cijfers van de grondexploitatie zijn gebaseerd op de herziening van 2013 en de werkelijke uitgaven en opbrengsten zijn tot en met u i t g a v e n Grex werkelijk totaal Nog te nominaal t/m uitgaven besteden Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 58 van 236

59 i n k om s t e n Grex werkelijk totaal Nog te nominaal t/m inkomsten realiseren Dorpsplein/Dorpshuis Soesterberg Dorpsplein Begin 2013 zijn de werkzaamheden voor de herinrichting van het Dorpsplein afgerond en opgeleverd. Het deelproject Dorpsplein wordt bij deze programmaverantwoording 2013 afgesloten. Doordat het deelproject Dorpsplein en het Dorpshuis in de financiële administratie tot heden verantwoord is als één grondexploitatie, worden de kosten en opbrengsten van het deelproject Dorpsplein bij deze programmaverantwoording ontvlochten en afgesloten. De kosten en opbrengsten van het deelproject Dorpsplein resulteert in een eindwaarde van negatief. De onrendabele top wordt verrekend met de voorziening (zie paragraaf F). Het krediet van 2013 is overschreden omdat de afdracht aan reserve onderhoud wegen en reserve kunst niet in het krediet was verdisconteerd. De afdracht valt binnen de kaders van de grondexploitatie. u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden krediet i n k om s t e n werkelijk totaal Nog te t/m inkomsten realiseren Dorpshuis De grond met daarop het Dorpshuis is op 1 maart 2013 aangekocht. Op de locatie van het Dorpshuis worden een twintigtal appartementen ontwikkeld, hiervoor heeft de gemeente een overeenkomst gesloten met ontwikkelaar Dura Vermeer. In de zomer van 2013 is het Dorpshuis gesloopt. Vanwege de tegenvallende woningmarkt is de gronduitgifte van het Dorpshuis nog niet overgedragen aan de ontwikkelaar. Periodiek wordt overleg gevoerd met Dura Vermeer over de stand van zaken en de mogelijkheid om de grond z.s.m. kadestraal over te dragen. De afgesproken werkzaamheden van 2013 zijn verantwoord binnen het gevraagde krediet van Voor verdere informatie zie paragraaf F. u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden krediet Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 59 van 236

60 3. Vliegbasis In 2009 heeft de provincie de grond van de vliegbasis Soesterberg aangekocht t.b.v. herontwikkeling. Op 14 april 2011 is de samenwerkingsovereenkomst Vliegbasis Soesterberg gesloten tussen de provincie, Zeist en Soest. Doel van deze samenwerking is het maken van afspraken over de uitwerking van het ruimtelijk plan vliegbasis Soesterberg naar een vastgesteld en onherroepelijk bestemmingsplan waarin aandacht is voor het cultuurhistorische verleden. Bij het ruimtelijk plan is een grondexploitatie opgesteld met als uitgangspunt dat de investeringen worden terugverdiend door opbrengsten vanuit de woningbouw. Het bestemmingsplan Vliegbasis Soesterberg is in mei 2013 onherroepelijk vastgesteld. Daarnaast is er in 2013 hard gewerkt aan het uitwerken van een stedenbouwkundig plan voor de woningbouwlocatie. Er wordt naar gestreefd het concept in het eerste kwartaal van 2014 voor te leggen aan de raden van Soest en Zeist en Provinciale Staten van de provincie. Naast een ontwikkeling op de vliegbasis kan in de hoek Van Weerden Poelmanweg en Amersfoortsestraat een terrein worden ingericht voor woningbouw, woon-zorgvoorzieningen dan wel bedrijven. Deze locaties kunnen separaat worden ontwikkeld. In 2013 is gestart met het inzichtelijk maken van de kansen en mogelijkheden van deze locaties. In 2013 zijn de werkzaamheden, waaronder sloop van gebouwen en wegen en paden op de basis, afgerond. Ook krijgt de nieuwe natuurinrichting steeds verder vorm. Op het punt waar de westelijke en de oostelijke corridor op de vliegbasis samenkomen, is het ecoduct Op Hees gerealiseerd. Het uitgangspunt is om het toezicht en het natuurbeheer onder verantwoordelijkheid van Het Utrechts Landschap te laten vallen. Dit moet nog contractueel geregeld worden. Het museum is volop in aanbouw. De planning van Defensie is om het museum in september 2014 te openen. Gelijktijdig zal het park opengesteld worden. 4. Hart van de Heuvelrug Algemeen In juni 2004 is een raamovereenkomst gesloten tussen 17 partijen. Doel van deze overeenkomst is het realiseren van rode en groene projecten binnen Hart van de Heuvelrug. Deze overeenkomst eindigt na 10 jaar, dat wil zeggen in juni Daarnaast is in september 2005 een clusterovereenkomst Soest I gesloten, die invulling geeft aan de uitgangspunten zoals in de Raamovereenkomst zijn opgenomen. Doel is het beogen te komen tot de realisatie van een pakket rode en groene projecten dat leidt tot een ruimtelijke kwaliteitsverbetering. In 2012 is gestart met het proces van vormgeven van afspraken voor een nieuwe samenwerking na 1 juli 2014 (aflopen raamovereenkomst). In 2013 is dit voortgezet en heeft dit geleid tot het afsprakenkader dat medio 2013 is vastgesteld in het college en op 12 februari 2014 vastgesteld door de raad. Buiten is steeds meer te zien van de projecten binnen Hart van de Heuvelrug. De eerste kavel op de Richelleweg is verkocht en het pand is zo goed als gereed. Gesprekken met overige gegadigden lopen. Verschillende percelen zijn aangekocht binnen het Ericaterrein. Het opruimen van vervallen caravans, hekwerken en andere rommel geven het bos een compleet ander aanzien. Abrona heeft een mijlpaal bereikt: het gereedkomen van het laatste zorggebouw werd uitbundig gevierd. Het 1000 bomenbos op het voormalig Kodakterrein en het Jessurunbos ontwikkelen zich goed. De gemeente Soest beheert dit nu en natuurliefhebbers en recreanten maken gebruik van deze bossen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 60 van 236

61 De ecoducten Sterrenberg en Op Hees zijn opgeleverd, waarmee de westelijke boscorridor grotendeels is gerealiseerd. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan de plannen voor Apollo Noord, Kontakt der Kontinenten en Oude Tempel. Verschillende partners uit de clusters Zeist hebben zicht gebogen over recente ontwikkelingen in de markt van zorg en gezocht naar mogelijkheden om die ontwikkelingen een plek te geven in de projecten. Besluitvorming dient hierover nog plaats te vinden. De voorbereidingen voor de bouw van het ecoduct zijn in volle gang. Dit is het laatste grote bouwwerk in het programma en een belangrijk element in de oostelijke corridor. Apollo Noord Kontakt der Kontinenten In 2013 is veel tijd besteed aan het herzien van het stedenbouwkundig plan. Dit plan moest opnieuw gemaakt worden, omdat het eerdere plan niet goedgekeurd werd door de betrokken projectontwikkelaar. Nu is een gezamenlijk plan van projectontwikkelaar en gemeente tot stand gekomen. Deze extra werkzaamheden zorgen voor extra uitgaven binnen de exploitatie. Het stedenbouwkundig plan is inmiddels op hoofdlijnen gereed. In 2014 zullen nog enkele kleine aanpassingen doorgevoerd worden. De bouwvlakken, met daarin 171 woningen geprojecteerd, blijven onaangetast. In de tweede helft van 2013 is gestart met onderhandelingen over de grondprijs voor bouwrijpe grond. Uitgangspunt daarbij is levering door gemeente aan projectontwikkelaar. Deze onderhandelingen lopen door in De grondexploiotatie is extra belast met circa , omdat de gemeente hogere uurtarieven hanteert dan waarmee in de grondexploitatie rekening wordt gehouden. Het krediet van 2013 is aangewend voor de kosten van het planontwikkelingsproces. De beoogde investeringen voor het bouwrijp maken zijn getemporiseerd waardoor dit krediet niet is gebruikt. u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden krediet Apollo Noord Oude Tempel In 2013 is het reken- en tekenproces gestart, waarvan onder meer het plan Wonen in weelde, stedenbouwkundig plan Oude Tempel en de op basis hiervan gemaakte berekeningen voor de financiële haalbaarheid het resultaat zijn. Het plan is de komende jaren een goed kader voor de ontwikkeling van een kwalitatief hoogwaardig en zich op basis van kernkwaliteiten onderscheidende woonwijk aan de Oude Tempellaan in Soesterberg en benadrukt het landgoedkarakter van de locatie. De plankaart legt de hoofdstructuur en de bouwvelden vast, de verkaveling binnen de bouwvelden kan flexibel worden ingevuld (bandbreedte woningaantal tussen 230 en 300). De resultaten van de haalbaarheidsberekeningen zijn opgenomen in de herziene Mastergrondexploitatie 2014 en daarmee zijn de taakstelling en de optimaliseringopgave voor het plan zoals in de Mastergrex 2013 was opgenomen, vervangen door residuele grondwaarden. De door de Stuurgroep Hart van de Heuvelrug gevraagde financiële optimalisatie door de vergroting van het plangebied is haalbaar gebleken. Als gevolg van de samenwerking met grondeigenaar Steunstichting Zorgcoördinatie Nederland (SZN), worden kosten en opbrengsten echter gedeeld, daardoor is het uiteindelijk resultaat dat ten goede zal komen aan Hart van de Heuvelrug lager dan gevraagd. Deze samenwerking met SZN (september 2012 en goedgekeurd door de Stuurgroep Hart van de Heuvelrug) is gebaseerd op consensus over de afzetbaarheid van woningen in de periode tussen nu en 2020, in combinatie met de kernkwaliteiten van de locatie en eveneens een financiële taakstelling. Het aangevraagde krediet van 2013 was voldoende om de hierboven beschreven activiteiten uit te voeren. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 61 van 236

62 u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden krediet Apollo Noord saunalocatie In 2013 hebben gesprekken plaatsgevonden over de levering en overdracht van de grond voor het bouwen van de Sauna. De onderhandelingen m.b.t. tijdelijke erfpachtconstructie zijn afgerond en de erfpachtovereenkomst is getekend. Voor het jaar 2013 was geen krediet aangevraagd, er zijn echter toch kosten gemaakt. Deze kosten zijn gemaakt voor de laatste activiteiten van werkzaamheden 2012 en inzet van mensen voor het opzetten van de erfpachtconstructie. u i t g a v e n werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden i n k om s t e n werkelijk totaal Nog te t/m inkomsten realiseren Uitbreiding riolering Over dit onderwerp heeft nog geen besluitvorming plaatsgevonden in het college of de raad. Door de stuurgroep Hart van de Heuvelrug (HvdH) is opdracht gegeven aan Soest om inzichtelijk te maken wat de problematiek is rondom riolering in Soesterberg in relatie tot de geplande ontwikkelingen is gebruikt om naar de technische kant van het verhaal onderzoek te doen. Daarvoor is ondersteuning gezocht bij bureau Grontmij. Er is een rapportage opgeleverd die inzichtelijk maakt welke problemen kunnen optreden bij aanleg van alle geplande ontwikkelingen in en rondom Soesterberg. Op basis daarvan is geconcludeerd dat het aan te bevelen is eerst met het Waterschap (Vallei en Veluwe) te gaan praten over mogelijke (duurzame) oplossingsrichtingen. Daarvoor was tijd ingepland tot en met december Eind 2013 heeft het waterschap ingestemd dat in 2014 in nauwe samenwerking met Waterschap Vallei en Veluwe een afvalwaterstromenonderzoek wordt uitgevoerd. Uitwerking daarvan zijn oplossingsrichtingen inclusief kostenraming om te komen tot een robuust rioolsysteem voor Soesterberg. Eind 2014 wordt op basis van de uitkomsten van het onderzoek een verdeelsleutel met alle betrokken partijen opgesteld en uitonderhandeld. Daarna kan worden geïnvesteerd in het robuust maken van het rioolsysteem, afhankelijk van de snelheid van ruimtelijke ontwikkelingen in en rondom Soesterberg. De stuurgroep HvdH wordt door de portefeuillehouder op de hoogte gehouden. C. Risicoparagraaf project Vliegbasis (t/m einde ontwikkelingsfase) De financiële risico s voor de vliegbasis worden tussen de drie partners (provincie Utrecht en gemeenten Zeist en Soest) op grond van de Samenwerkingsovereenkomst vliegbasis gedeeld. De gemeente Soest loopt daarbij een risico van maximaal 6 miljoen (1/3 e van 18 miljoen groenproject) als er niet gebouwd wordt en niets wordt verdiend. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 62 van 236

63 Op 12 februari 2014 heeft de raad ingestemd met het Afsprakenkader Hart van de Heuvelrug. Onderdeel en uitgangspunt van dit Afsprakenkader is dat Soest een risico van 3,3 miljoen accepteert (zijnde 1/3 van het maximale risico van 10 miljoen) om het tekort van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug terug te brengen. Dit risico van 1/3 e van 10 miljoen komt boven op het risico van 6 miljoen, totdat het onderstaande zich voordoet. In de loop van 2014 wordt de geactualiseerde grondexploitatie van de Vliegbasis aangeboden aan de besturen. Na vaststelling van de grondexploitatie vervalt het risico van de 6 miljoen (1/3 e deel van de 18 miljoen). Het voorziene risico van 6 miljoen wordt namelijk integraal verwerkt in het ontwikkelingsplan van de woningbouwlocatie Vliegbasis. Het risico dat de afdracht van 10 miljoen (waarvan Soest 1/3 e risico draagt) aan de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug niet gehaald zal kunnen worden is vooralsnog laag. Bij de nadere uitwerking van de woningbouwlocatie Vliegbasis zal uiteindelijk een risico- en kansenanalyse worden opgesteld en doorgerekend worden met de Monte Carlomethode. Het daaruit voortvloeiende risicoprofiel zal het huidige financiële risico vervangen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Laag: 10% Einde 2013 Financieel Laag: 10% Laag: 10% Masterplan Soesterberg Bij de herziening van 2013 is een risico- en kansenanalyse opgesteld. De risico- en kansenanalyse is opgezet voor de geactiveerde projecten van het Masterplan: Evenemententerrein, Soesterberg Noord en N237 en omliggende infrastructuur Soesterberg. In tegenstelling tot de eerder risicoweergave van kans x impact = financieel risico wordt met ingang van 2013 bij het opstellen van de risicoanalyse gebruik gemaakt van de Monte Carlosimulatie om het risicoprofiel te bepalen. Met deze methodiek is het geconsolideerde risicoprofiel gesteld op 0,83 miljoen voor de lopende projecten. Daarnaast worden de projecten die niet meegenomen zijn in de Monte Carlosimulatie, afgedekt met een risicoprofiel van 0,27 miljoen; tezamen een financieel risico van 1,1 miljoen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Hoog: 70% Einde 2013 financieel: risicoprofiel op basis van de Monte Carlosimulatie gevoeligheidsanalyse overige deelprojecten Bouwleges In de najaarsnota 2013 is gemeld dat het op te leggen legesbedrag in 2013 ca lager uit zou vallen dan begroot. Uiteindelijk is het in 2013 opgelegde legesbedrag lager uitgevallen dan begroot. Voor 2014 is een taakstelling opgelegd ter grootte van Om de taakstelling te behalen richten de te nemen maatregelen zich ten dele op het verhogen van de inkomsten, het herbezien van de werkprocessen volgens het leanprincipe, de formatieve omvang en deregulering van regelgeving. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel nvt Einde 2013 Financieel hoog: 75% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 63 van 236

64 D. Financiële verantwoording Programma Wonen en ruimtelijke ordening Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Masterplan Soesterberg / Smitsveen Ruimtelijke ordening Stedelijke vernieuwing Bouwen en wonen Woonruimte zaken Bouwgrondexploitatie Totaal lasten Baten Masterplan Soesterberg / Smitsveen Ruimtelijke ordening Stedelijke vernieuwing Bouwen en wonen Woonruimte zaken Bouwgrondexploitatie Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2013: Lasten Baten Resultaat -249 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Masterplan Soesterberg Mutaties in de bouwgrond (budgettair neutraal). Tegenover de exploitatiesaldi, die op dit programma zijn verantwoord, staan overeenkomstige reservemutaties bij de algemene dekkingsmiddelen. Mutatie voorziening Masterplan Soesterberg -49 Ruimtelijke ordening Apparaatskosten (zie stedelijke vernieuwing, bouwgrond en inzet grote projecten) 500 Minder inhuur derden en detachering personeel 50 Overige kosten -5 Stedelijke vernieuwing Apparaatskosten -140 Bouwen en wonen Apparaatskosten -83 Kosten voor inhuur specialist applicatie SBA in verband met de invoering WABO -16 Leges bouwvergunnngen Kosten aanslagen bouwleges Politiekeurmerk veilig wonen geen kosten 9 Overig 4 Bouwgrondexploitatie Mutaties in de bouwgrond (budgettair neutraal). Tegenover de exploitatiesaldi, die op dit programma zijn verantwoord, staan overeenkomstige reservemutaties bij de algemene dekkingsmiddelen. Apparaatskosten voornamelijk niet declarabele uren Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis -111 Voordeel uit afsluiting Dorpsplein 72 Ontwikkelingslocatie Staringlaan; opname voorziening -450 Totaal -249 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 64 van 236

65 Programma 6 Onderwijs A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over onderwijs in brede zin voor jeugdigen van 0 t/m 23 jaar, het onderwijskansenbeleid, het peuterspeelzaalwerk en het onderwijs aan volwassenen. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 6.1 Openbaar primair onderwijs J.L. van Berkel - Vissers 6.2 Huisvesting primair en voortgezet onderwijs J.L. van Berkel - Vissers 6.3 Lokaal onderwijsbeleid J.L. van Berkel - Vissers 6.4 Leerlingenvervoer J.L. van Berkel - Vissers 6.5 Volwasseneneducatie J.L. van Berkel - Vissers 6.6 Peuterspeelzaalwerk J.L. van Berkel - Vissers Relevante beleidsdocumenten a. Tijd voor kwaliteit. Bestuurlijke verzelfstandiging en besturenfusie openbaar primair onderwijs (raad, 2005) b. Leerplichtbeleid inzake luxeverzuim: Streven naar één lijn (B & W, 2006) c. Verordening voorziening huisvesting onderwijs gemeente Soest (raad, 2012) d. Onderwijskansenbeleid 2011 Kansen maken, Kansen pakken, gemeente Soest e. Plan van aanpak Doorgaande lijn voor- en vroegschoolse educatie (B & W, 2009) f. Verordening leerlingenvervoer (raad, 2006) g. Raamovereenkomst Regionaal Opleiding Centrum (ROC) Midden Nederland (B & W 2010) h. Productovereenkomst educatie ROC Midden Nederland 2011 (B & W 2011) i. Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen (2012) j. Handhavingsbeleid kinderopvang en peuterspeelzalen Soest, 2011 k. Notitie toekomst peuterspeelzaalwerk (B & W, 2006) l. Vraagformulering 2013, beleidsgestuurde contractfinanciering aan de stichting BINK (voorheen Stichting Kindercentra Soest), (B & W 2012) m. Jaarverslag leerplicht 2009/2010 (B & W 2010) n. Integraal Huisvestingsplan Onderwijs gemeente Soest o. Visie op onderwijs Iedereen voorbereid om mee te doen (B & W 2011) p. Lokaal Educatieve Agenda Soest (B&W 2013) q. Notitie Verkenning onderwijsaanbod (B&W 2013) r. Notitie verkenning mogelijkheden islamitisch onderwijs in Soest (B&W 2013) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Voldoende educatieve kansen en ondersteuning Thema s: 1. Onderwijsmogelijkheden 2. Educatieve structuur Thema 1 Onderwijsmogelijkheden Doelstelling: Optimaliseren van de onderwijsmogelijkheden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 65 van 236

66 Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Percentage doelgroepkinderen, GGD-registratie 100% 100% 93% geïndiceerd door de GGD, op de vve/peuterspeelzaal 2. Percentage doelgroepkinderen Bestandsopname IvhO n.v.t. 100% 30% dat met de warme overdracht en verantwoording BINK is overgedragen van peuterspeel- (voorheen Stichting zaal naar basisschool Kinderopvang Soest (SKS)) Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Aantal basisscholen Aantal scholen voortgezet onderwijs (excl. De Lasenberg) Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Zorgen voor voldoende aanbod van onderwijs In 2013 is de notitie Verkenning verbreding onderwijsaanbod verschenen. In deze notitie heeft het college het onderwijsaanbod in Soest nader verkend. Er is onderzocht of de huidige vorm van onderwijs voldoende divers is of dat het aanbod verbreding behoeft. Conclusie was dat op dit moment geen aanleiding is om actie te ondernemen om een verbreding van het onderwijsaanbod vanuit de gemeente te stimuleren. 1.2 Zorgen voor adequate huisvesting van alle scholen in Soest Met het in 2012 vastgestelde Integraal Huisvestingsplan is een integrale toekomstvisie op de onderwijshuisvesting neergelegd. De gefaseerde uitvoering van deelprojecten vindt de komende jaren plaats in overleg met de schoolbesturen. Daarnaast wordt - op basis van de meerjarige onderhoudsplannen - het noodzakelijke onderhoud opgenomen en uitgevoerd via het jaarlijkse Huisvestingsprogramma. 1.3 Aanbieden van leerlingenvervoer voor kinderen die buiten Soest onderwijs genieten Het betreft hier kinderen/jongeren die vanwege een lichamelijke en/of verstandelijke en/of zintuiglijke handicap niet of niet zelfstandig (ook niet met begeleider) met openbaar vervoer kunnen reizen. Ook kan het gaan om leerlingenvervoer naar een school met een bepaalde levensovertuiging (richtingenvervoer). Het grootste deel van het feitelijk leerlingenvervoer betrof ook dit jaar aangepast vervoer (taxi of bus). Het gaat altijd om vervoer naar dichtstbijzijnde passende scholen. Het totaal aantal leerlingen in het leerlingenvervoer is ongeveer gelijk aan het jaar ervoor. Een trend lijkt te zijn dat opvang en onderwijs steeds vaker in één instelling met een onderwijserkenning gecombineerd wordt waardoor enkele aanvragen onder leerlingenvervoer vielen. De gemeente kan hier niet op sturen omdat zij geen stem heeft in het wel of niet verlenen van een onderwijserkenning. 1.4 Zorgen voor voldoende gelegenheid voor het geven van bewegingsonderwijs In 2013 zijn de binnensportaccommodaties onderhouden en zijn noodzakelijke reparaties verricht. De jaarlijkse keuringen van de sporttechnische materialen zijn in het voorjaar uitgevoerd, noodzakelijke reparaties zijn verricht. In de zomervakantie hebben de jaarlijkse tellingen en aanvullingen van de kleine sportmaterialen plaatsgevonden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 66 van 236

67 1.5 Onderwijskansenbeleid Kansen maken, Kansen pakken Met de uitvoerende partners (schoolbesturen, aanbieders van voor- en vroegschoolse educatie (vve) en het consultatiebureau) hebben we de inzet voor 2013 bepaald en vastgelegd in prestatieafspraken. Dit betekende: Een dekkend (100%) aanbod voor alle doelgroepkinderen in de gemeente Soest. Concreet: eind 2013 een aanbod van een vve-pogramma op 4 peuterspeellocaties (3 wijken in Soest en 1 locatie in Soesterberg). Dit waren in 2012 nog 2 locaties in Soest. Doorontwikkeling van de samenwerking tussen de jeugdgezondheidszorg (signalering/toeleiding) en BINK (aanbod vve). Concreet: warme overdracht van alle doelgroepkinderen van JGZ naar vve. Dus een versterking van het aantal contactmomenten en extra inzet van de jeugdarts JGZ bij weigerouders. Behoud schakelklas in Soest en ontwikkeling en implementatie taalstimuleringsprogramma s voor doelgroepkinderen in het primair onderwijs. Doorontwikkeling en voortzetten ouderparticipatieprogramma s. Continuering deelname aan de landelijke monitor vve-opbrengsten (Kohnstamminstituut). 1.6 Integraal Huisvestingsplan (IHP)/Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Soest In april 2013 is er een update gemaakt van het IHP. In 2014 vindt verdere uitwerking en invulling plaats op basis van de laatste planning met als aandachtsgebieden Klaarwater, Smitsveen en Soesterberg. 1.7 Kerntakendiscussie: schoolzwemmen Het besluit om met ingang van het schooljaar het schoolzwemmen te beëindigen heeft tot de geplande besparing geleid. 13 basisscholen maken dit schooljaar gebruik van de zwemvoorziening. Deze scholen nemen deel aan themazwemmen. De groepen 5 t/m 8 nemen deel aan deze voorziening en krijgen jaarlijks ongeveer 10 zwemlessen waarin onderwerpen met betrekking tot veiligheid en extra zwemvaardigheid worden behandeld. De scholen zorgen zelf voor het vervoer. 1.8 Kerntakendiscussie: schoolbegeleiding De subsidie voor schoolbegeleiding aan de schoolbesturen voor primair onderwijs is per 1 augustus 2013 beëindigd. De vrijvallende middelen zijn gereserveerd voor de uitvoering van het IHP onderwijsen accommodatiebeleid maatschappelijke voorzieningen (per 1 januari (=5/12e deel) en per 1 januari ) en zijn aan de bestemmingsreserve accommodatiebeleid onderwijs en welzijnsgebouwen toegevoegd. 1.9 Kerntakendiscussie: peuterspeelzalen De van het Rijk ontvangen extra gelden voor het peuterspeelzaalwerk ( ) zijn per 1 januari 2013 vrijgevallen. Deze middelen zijn vanaf 1 januari 2013 jaarlijks toegevoegd aan de bestemmingsreserve accommodatiebeleid onderwijs en welzijnsgebouwen. Tabel kengetallen Omschrijving (stand op 31 december): Aantal kinderen dat gebruik maakt van aangepast leerlingenvervoer Aantal verstrekte vergoedingen eigen vervoer/openbaar vervoer Werkelijk Bewegingsonderwijs: Aantal benodigde klokuren Beschikbare capaciteit in klokuren Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 67 van 236

68 Leerplicht Aantal volledig leerplichtige leerlingen (5 t/m 16 jaar) Aantal kwalificatieplichtige leerlingen Aantal meldingen schoolverzuim Thema 2 Educatieve structuur Doelstelling: Versterken van de educatieve structuur. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Jongeren staan ingeschreven Leerplichtadministratie op een school/instelling en Nog niet volgen het onderwijs- ( ) ( ) bekend** programma, totdat ze een startkwalificatie hebben behaald* 2. Percentage gemeld signaal- Leerplichtadministratie 97% 97% 96,2% verzuim van leerlingen tot 18 jaar ( ) dat teruggeleid wordt naar school * De cijfers komen uit de VSV-verkenner van het ministerie van OCW. (VSV staat voor Voortijdig Schoolverlaten) Het Ministerie van OCW werkt er aan om de betrouwbaarheid van de cijfers te verbeteren. ** De cijfers van schooljaar 2012/2013 worden in maart 2014 bekend gemaakt. Zie ook Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1. Waar mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van passend onderwijs In 2013 heeft de gemeente Soest, net als voorgaande jaren, geparticipeerd in het brede overleg rond Passend Onderwijs Soest, waaraan ook de schoolbesturen en samenwerkingsverbanden deelnamen. Dit heeft geresulteerd in een ontwikkelwerkplaats, die in 2012 van start is gegaan en doorliep in Het ging om ondersteuningstoewijziging waarbij het accent lag op de overgang van primair naar voortgezet onderwijs. Door het succes van deze ontwikkelwerkplaats is besloten deze voor alle basisscholen voort te zetten met als doel het verder ontwikkelen van een doorgaande lijn tussen PO en VO. 2.2 Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) inzetten om bij te dragen aan de bevordering van educatieve kansen en ondersteuning In het Centrum voor Jeugd en Gezin werken twee contactpersonen, die professionals zoals leerkrachten, peuterspeelzaalleidsters en medewerkers van de kinderdagverblijven kunnen ondersteunen bij het begeleiden van kinderen en jongeren die dreigen uit te vallen. Professionals kunnen ook bij hen terecht voor allerlei vragen. Er is één contactpersoon voor de groep 12- en één voor de groep 12+. Daarnaast zetten de organisaties die deel uit maken van de kerngroep van het Centrum voor Jeugd en Gezin zich in voor de Soester jeugd. Zij doen dit zowel binnen hun eigen organisatie als in samenwerking met andere organisaties. WELZIN en Stichting Balans hebben in 2013 samengewerkt in het project ZIN dat gericht was op kinderen in de leeftijd van jaar en hun ouders. In 2013 is een pilot (ontwikkelwerkplaats) passend onderwijs Soest uitgevoerd. Na evaluatie is besloten om deze ontwikkelwerkplaats een vervolg te geven. In de eerste pilot is gewerkt met vier scholen. In de nieuwe ontwikkelwerkplaats zijn twintig scholen betrokken. De contactpersonen van het Centrum voor Jeugd en Gezin werken hierbij nauw samen met de intern begeleiders van de scholen, de generalist onderwijs en de ouders van de betreffende kinderen. De samenwerking tussen het CJG en het Griftlandcollege in Soest werd gecontinueerd. De Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 68 van 236

69 contactpersoon professionals 12+ verzorgde op school faalangsttrainingen en sociale vaardigheidstrainingen voor leerlingen van het Griftlandcollege. 2.3 Zorgen voor afstemming tussen onderwijs-, jeugd-, sport- en welzijnsbeleid via de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) In 2013 is de Lokaal Educatieve Agenda Soest verschenen. Hierin is een nieuwe structuur voor het overleg op het brede terrein van sport, onderwijs en welzijn opgenomen, waarin onderwerpen rondom onderwijs, opvoeding en het welzijn van kinderen en jongeren in Soest zijn verankerd. Deze structuur heeft ook in 2013 zijn beslag gekregen. 2.4 Bevorderen van het behalen van een startkwalificatie Zie Zo veel mogelijk voorkomen van voortijdig schoolverlaten Naast een aanpak van verzuim in een zo vroeg mogelijk stadium, richtten we ons ook op een preventieve aanpak, bijvoorbeeld door afgelopen jaar spreekuren op middelbare scholen te organiseren. Ook de samenwerking met scholen is hierdoor verbeterd. De resultaten van onze aanpak worden jaarlijks vermeld in het jaarverslag leerplicht. 2.6 Uitvoering geven aan onderwijskansenbeleid De Inspectie van het Onderwijs heeft zowel op het niveau van de gemeente, als op het niveau van de afzonderlijke locaties, gekeken naar de kwaliteit van de voor- en vroegscholen in de gemeente Soest. De vve heeft een duidelijke plaats verworven in het lokale achterstandenbeleid. De laatste jaren wordt, in samenwerking met de betrokken partijen en in samenhang met de OKE-wet, het beleid verder ontwikkeld en geïmplementeerd. Gerealiseerde ontwikkelpunten zijn: Formuleren van concrete prestatieafspraken, niet alleen voor het proces maar vooral ook voor de gewenste prestaties. De gemeente Soest participeert in de pre-coolmonitor van het Kohnstamminstituut. Dit 4 jaar durend onderzoek monitort de ontwikkeling van 2- tot 6-jarigen in Soest en daarmee de uiteindelijke resultaten van vve. Een doelgroepbereik van 100 procent. Schakelklassen. In de gemeente Soest is één schakelklas. Deze werkt naar tevredenheid. In overleg met het kernconvenant is geconcludeerd dat geen tweede schakelklas of kopklas gewenst of nodig is. Begin 2013 is gestart met taalbeheersingsprojecten. Voortzetting programma s Ouderbetrokkenheid met kleine aanpassing in prestatieafspraken. In Soesterberg zijn programma s opgestart. Het programma Samenspel is geëvalueerd; Voortzetting Partnerschap met reeds ingezette middelen voor 2013 en Tabel kengetallen Omschrijving aantal Soester leerlingen: in Soest - Openbaar en Bijzonder basisonderwijs - Speciaal onderwijs - Speciaal basisonderwijs - Voortgezet speciaal onderwijs - Voortgezet onderwijs buiten Soest - Openbaar en Bijzonder basisonderwijs - Speciaal onderwijs Werkelijk Gegevens zijn niet achterhaalbaar Gegevens zijn niet achterhaalbaar niet aanw Gegevens Gegevens zijn niet zijn niet Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 69 van 236

70 - Speciaal basisonderwijs - Voortgezet speciaal onderwijs - Voortgezet onderwijs achter- haalbaar achter- haalbaar (*) *bron: Leerplichtadministratie, peildatum C. Risicoparagraaf Geen. D. Financiële verantwoording Programma Onderwijs Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Openbaar onderwijs Huisvesting primair en voortgezet onderwijs Lokaal onderwijsbeleid Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Peuterspeelzaalwerk Totaal lasten Baten Openbaar onderwijs Huisvesting primair en voortgezet onderwijs 5 7 Lokaal onderwijsbeleid Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Peuterspeelzaalwerk Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. begroting 2013: Lasten 395 Baten 49 Resultaat 444 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 70 van 236

71 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Openbaar onderwijs Overig 2 Huisvesting primair en voortgezet onderwijs Apparaatskosten 70 Onderhoudskosten onderwijsgebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 176 Lagere kosten vernielingen/brandpreventie 20 Vrijval externe gelden binnenklimaat onderwijsgebouwen 73 Overig 1 Lokaal onderwijsbeleid Apparaatskosten 50 Hogere doorbelasting gebruik van gymnastieklokalen (budgettair neutraal) -44 Lagere bijdrage aan huren speciaal onderwijs 26 Lagere kosten onderwijskansenbeleid 58 Overig 3 Leerlingenvervoer Apparaatskosten Hogere kosten leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Apparaatskosten 8 Overig 2 Peuterspeelzaalwerk Apparaatskosten -15 Onderhoudskosten welzijnsgebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 7 Lagere subsidies, deel verrekend met de huren 34 Totaal 444 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 71 van 236

72 Programma 7 Zorg en Welzijn A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over gemeentelijke maatschappelijke ondersteuning (welzijnswerk, maatschappelijke zorg en individuele verstrekkingen WMO), over gezondheidzorg, over inkomensondersteuning en minimabeleid, over integratie/inburgering, over de zorg voor begraafplaatsen en over sociale activering, re-integratie en uitstroom naar werk. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 7.1 Welzijnswerk R.T. Coppes 7.2 Maatschappelijke zorg R.T. Coppes 7.3 Gezondheidzorg R.T. Coppes 7.4 Inkomensondersteuning Y.C. Kemmerling 7.5 Minimabeleid Y.C. Kemmerling 7.6 Integratie R.T. Coppes 7.7 Individuele verstrekkingen en subsidies WMO R.T. Coppes 7.8 Begraafplaatsen J.L. van Berkel Vissers 7.9 Uitstroom naar werk en sociale activering Y.C. Kemmerling Relevante beleidsdocumenten a. Gemeenschappelijke Regeling GGD Midden-Nederland b. Visie ouderenbeleid (raad, 2002) c. Nota Vrijwilligersbeleid gemeente Soest (raad, 2012) d. Beheersverordening begraafplaatsen (raad, 2003) e. Capaciteitsbepaling en beleidsvisie begraafplaatsen (raad, 2003) f. Nota gehandicaptenbeleid (B & W, 2004) g. Visie Wonen met Welzijn en Zorg (2011) h. Algemene subsidieverordening Soest (raad, 2005) i. Uitvoeringsovereenkomsten Stichting Welzijn Ouderen Soest, Stichting Vluchtelingenwerk Midden Nederland, Stichting Balans, WELZIN, Maatschappelijk werk (B&W) j. Gemeenschappelijke regeling Samenwerking sociale diensten Baarn, Bunschoten, Soest (2007) k. Beleidsplan Werken naar Vermogen (2012) l. Tijdelijke regels aanscherping Wet werk en bijstand (raad, 16 februari 2012) m. Toeslagenverordening Wet werk en bijstand 2010 (raad, 23 juni 2010) n. Afstemming-/maatregelenverordening Wet werk en bijstand (raad, 16 september 2004) o. Beleidsregels verhaal Wet werk en bijstand (B & W, 11 mei 2004) p. Handhavingsverordening WWB, WIJ, IOAW en IOAZ 2010 ( raad, 23 juni 2010) q. Handhavingsverordening (raad, 16 december 2004) r. Cliëntenparticipatieverordening bijstandverlening (raad, 16 december 2004) s. Beleidsnota bijzondere bijstand (raad, 15 februari 2007) t. Verordening cliëntenparticipatie WMO (raad, 2006) u. Verordening individuele WMO-voorzieningen 2011 v. Programma van eisen Europese aanbesteding hulp bij het huishouden (2009) w. Beleidsregels individuele voorzieningen Wmo Soest (2012) x. Overeenkomst Hulp bij het huishouden ten behoeve van de gemeente Soest (B & W, 2006) y. Verordening Wet inburgering (raad, 2006) z. Beheervisie begraafplaatsen (B & W, 2006) aa. Dienstverleningsovereenkomst Stichting Art. 1 Midden Nederland en Gemeente Soest (B & W, 2009) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 72 van 236

73 bb. Convenant aanpak huiselijk geweld van de ketenpartners in de provincie Utrecht (oktober 2012) cc. Intentieverklaring voor samenwerking bij de uitvoering van de Wet tijdelijk huisverbod (9 maart 2009) dd. Beleidsregels welzijn, cultuur en sport 2012 (B & W, 2011) ee. Beleidsplan WMO Soest (raad 2012) ff. Participatienota WMO-beleid (raad, 2011) gg. Nota lokaal gezondheidsbeleid (raad) hh. Herijking schuldhulpverlening (raad, 2008) ii. Schuldhulpverlening Soest nu en in de toekomst (B & W, september 2011) jj. Kaderstellende notitie Centrum voor Jeugd en Gezin (raad 2009) kk. Beleidsregels krediethypotheek ll. Plan van Aanpak Centrum voor Jeugd en Gezin (2009) mm. Kaderstellende notitie jeugdbeleid nn. Soest, waar iedereen meetelt, collegeprogramma (kernnotitie WWZ, pagina 30) (college, 2010) oo. Afstemmingsverordening (raad 24 juni 2004) pp. Service Niveau Overeenkomst (SNO), samenwerkingsafspraken met het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) qq. Verordening cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand (raad 16 november 2004) rr. Verordening Wet kinderopvang (raad september 2004) ss. Invoering project Werk Alert, een nieuwe aanpak van re-integratie naar werk (raad 16 december 2004) tt. Gewijzigde Re-integratieverordening (raad 25 november 2005) uu. Nota Sociaal Economisch Beleid Soest Groei in Balans (raad april 2008) vv. Plan van Aanpak modernisering Wet Sociale Werkvoorziening (WSW), inclusief de verordeningen cliëntenparticipatie en Persoonsgebonden Budget (raad juni 2008) ww. Intensivering re-integratieaanpak niet-uitkeringsgerechtigden (college juni 2008) xx. Maatregelenverordening IOAW en IOAZ 2010 yy. Samenwerkingsafspraken Centrum voor Jeugd en Gezin zz. Beleidsregels bestuurlijke boete WWB, IOAW en IOAZ (december 2013) aaa. Uitvoeringsplan Wonen met Welzijn en Zorg (B&W, maart 2013) bbb. Visie Sociaal Domein Soest (raad, november 2013) ccc. Actualisatie Lokaal Gezondheidsbeleid (B&W 2013) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Volwaardig deelnemen aan de maatschappij Thema s: 1. Maatschappelijke participatie 2. Ontwikkeling jeugd 3. Gezonde inwoners Thema 1 Maatschappelijke participatie Doelstelling: Maatschappelijke participatie voor alle inwoners (met en zonder beperkingen). Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) 1.1 Ondersteunen van mensen die: a. zorg en/of hulp nodig hebben om te participeren; b. mantelzorg verlenen; c. op andere manieren vrijwilligerswerk verrichten. 1.2 Participatie door werk Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 73 van 236

74 Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- 1. Ondersteunen a) Tevredenheid over zorgloket en voorzieningen (*) b) Aantal geregistreerde mantelzorgers c) Percentage van de aanvragen dat binnen de wettelijke termijn is afgehandeld (***) of nulwaarde Enquête WMO-raad 7,7 (**) (2010) Steunpunt mantelzorg 440 (medio 2011) GWS (softwarepakket 90% van BBS en het (2010) Zorgloket) Streefwaarde 2013 Realisatie ,7 Nog onbekend (**) % 90 % (*) Dit gaat om via het Zorgloket van de gemeente verstrekte voorzieningen, zorg/hulp van gesubsidieerde instellingen en algemeen geldende, voorliggende maatregelen en voorzieningen (**) Wordt onderzocht d.m.v. enquête WMO-raad (voorjaar 2014). (***) Heeft betrekking op prestatieveld 6 van de WMO (verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem t.b.v. het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer). Naast bovengenoemde prestatie-indicatoren worden nieuwe indicatoren voorgesteld als na de vorming van een nieuwe regering nadere berichtgeving omtrent de decentralisaties zou leiden tot nieuwe beleidskeuzes. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) We hebben uitvoering gegeven aan het WMO-beleidsplan , waarin is vastgelegd welk (samenhangend) ondersteuningsbeleid op 9 prestatievelden de gemeente Soest wil realiseren zodat mensen kunnen (blijven) deelnemen aan de samenleving. Onderdeel van het WMO-beleid waren: Ondersteunen van mensen die zorg en/of hulp nodig hebben Deze ondersteuning is gegeven in de vorm van: algemene maatregelen en voorzieningen die maatschappelijk meedoen (bijvoorbeeld in de eigen buurt of wijk of langer zelfstandig blijven wonen) faciliteren; door gemeente te verstrekken individuele voorzieningen. Op het gebied van algemene maatregelen hebben we de toegankelijkheid voor mensen met mobiliteits- of visuele beperkingen in Soesterberg verbeterd. Ook hebben we het uitvoeringsplan Wonen met Welzijn en Zorg vastgesteld. We hebben dit met de raad en veldpartijen besproken en daar is een gezamenlijke opgave geconstateerd die uitgangspunt is om samen aan oplossingen te gaan werken. De algemene voorzieningen zijn voor een belangrijk deel geleverd door gesubsidieerde instellingen zoals Stichting Balans, Stichting Welzijn Ouderen Soest (SWOS) en WELZIN (voorheen Beweging 3.0), maar ook door andere partijen. In de subsidieafspraken voor 2013 hadden wij van de instellingen al meer inspanningen gevraagd op het gebied van het mobiliseren en versterken van de eigen kracht van burgers en waar mogelijk hebben we dit voor 2014 verder versterkt. De door de gemeente te verstrekken individuele voorzieningen komen in de WMO-filosofie pas in beeld na een afweging van het (on)toereikend zijn van mogelijkheden in eigen kring (met mantelzorgers of vrijwilligers) of via algemene maatregelen en/of voorzieningen. Aan de hiervoor benodigde omslag (de Kanteling) in de werkwijze van Zorgloket en WMO-team is in 2013 gewerkt. Wanneer een inwoner een aanvraag voor een individuele WMO-voorziening had ingediend, voerde een WMO-consulent een gekanteld gesprek, waarbij het vertrekpunt niet meer de gewenste voorziening was maar het probleem dat de inwoner ervoer en op welke wijze dat kon worden opgelost. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 74 van 236

75 Hiernaast zijn wij aan de slag gegaan met de opdracht van de raad om vanaf 2013 te komen tot een structurele besparing op de individuele WMO-voorzieningen, oplopend tot 7 ton in 2015 (kerntakendiscussie). Van de 28 bouwstenen van het innovatieteam WMO-verstrekkingen, die maatregelen aandroegen om tot deze besparing te komen, zijn er 10 vanaf de 2 e helft 2012 en gedurende 2013 ingevoerd. Verder hebben wij de bouwstenen herijkt op juridische haalbaarheid, financiële onderbouwing, onderlinge relaties en de kabinetsplannen voor de hervorming langdurige zorg. Hiermee zien wij nog eens 10 op dit moment realistische mogelijkheden om de besparingen te gaan realiseren; van een aantal zijn de voorbereidingen in 2013 gestart. Wij hebben de raad hierover geïnformeerd Indicering In 2011 zijn bij wijze van proef 2 parttime indicatieadviseurs in tijdelijke dienst genomen, om te bezien of indicatiestelling door eigen personeel een bezuiniging kon opleveren tegen de indicatiestelling door een externe organisatie. Dit is duidelijk gebleken, de bezuiniging is duidelijk meer dan de loonsom. De indicatieadviseurs krijgen in 2014 een vaste aanstelling en het begrote bedrag voor indicering zal bij de voorjaarsnota worden verminderd Ondersteunen en waarderen van mantelzorgers Mantelzorgers die behoefte hadden aan advies, ondersteuning of informatie hebben een beroep gedaan op het Steunpunt Mantelzorg Soest. Het Steunpunt verzorgde periodiek een nieuwsbrief voor geregistreerde mantelzorgers. Voor lotgenotencontact of tijdelijke vervangingszorg, verwees het Steunpunt naar onder meer de SWOS en WELZIN (maatschappelijk werk). Aan de Dag van de Mantelzorg is veel aandacht besteed. Eind 2013 is een enquête (tevredenheid, behoeften) onder de geregistereerde mantelzorgers uitgezet, waarover in 2014 zal worden gerapporteerd Ondersteunen en waarderen van vrijwilligers De volgende acties uit de nieuwe Nota Vrijwilligersbeleid Soest zijn in de opdrachtverlening 2013 aan Buro Vrijwilligerswerk (voorheen Vrijwilligersloket) opgenomen, zoals: Nadrukkelijk samenwerken met en aanvullend op de organisaties die met vrijwilligers werken. Ontwikkeling van informatieve ondersteuningspakketten voor de diverse vrijwilligersorganisaties. (Binnen de beschikbare uren) meer tijd besteden aan het succesvol plaatsen van moeilijk bemiddelbare vrijwilligers. Stimuleren van scholen en de stageorganisaties om te bevorderen dat scholieren na hun stage terugkomen om nog minstens één keer vrijwilligerswerk te doen. Hetgeen is uitgevoerd, zal staan in de Jaarverantwoording 2013 van Stichting Balans/ Buro Vrijwilligerswerk. In 2013 is aandacht besteed aan vrijwilligers(werk) in Soest door het aanbrengen in de omgeving van het gemeentehuis van vier bijzondere trottoirtegels en periodieke artikelen cq. persberichten in lokale kranten. Tot een proef is besloten met het gratis verstrekken van een VOG (verklaring omtrent gedrag) aan mensen die vrijwilligerswerk doen die zo n verklaring niet via een organisatie vergoed krijgen. Over de uitvoering van het WMO-beleidsplan hebben wij periodiek overleg gehad met de WMO-raad Soest. Conform afspraak hebben wij (in mei) de raad geïnformeerd over de stand van zaken en te verwachten ontwikkelingen in de uitvoering van alle prestatievelden in het WMO-beleidsplan: lopend beleid, nieuwe acties, op alle 9 prestatievelden, terugkijkend op 2012 en met een doorkijkje naar 2013, zowel inhoudelijk als financieel. Hierbij hebben we ten aanzien van de inkomsten en uitgaven van de individuele WMO-voorzieningen (prestatieveld 6) geconcludeerd dat de financiële effecten van enerzijds de Kanteling en anderzijds de nieuwe verordening (individuele) WMO-voorzieningen en de reeds in 2012 ingevoerde besparingsmaatregelen, niet zonder meer 1 op 1 kon worden aangegeven. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 75 van 236

76 1.1.5 Decentralisaties vanuit de AWBZ, nieuwe WMO 2015 Bij het vaststellen van het WMO-beleidsplan werden decentralisaties vanuit de AWBZ naar de WMO verwacht per Dit is inmiddels 2015 geworden. Vanaf 2015 moet ook een nieuwe Jeugdwet en Participatiewet van kracht zijn. Wij hebben de ontwikkelingen gevolgd en zijn bezig gegaan met de voorbereidingen: In april 2013 maakte de beleidsbrief Hervorming Langdurige Zorg van de staatssecretaris van VWS meer duidelijk over de decentralisaties vanuit de AWBZ naar de WMO. Individuele begeleiding en dagbesteding worden tezamen met kortdurend verblijf en bijbehorend vervoer per 2015 overgeheveld met 25% budgetkorting. Eveneens per 2015 moet de Hulp bij het Huishouden een inkomensafhankelijke vangnetregeling worden onder een korting van 40% op de door de gemeenten te ontvangen middelen. Hiernaast worden gefaseerd vanaf 2013 minder indicaties afgegeven voor zorgzwaartepakketten (d.w.z. voor zorg-met-verblijf in een instelling). Het betreft de zorgzwaartepakketten (ZZP s) 1 t/m 4. Met andere gemeenten in de regio zijn wij er op gewezen dat de zorgkantoren ook voor de hogere ZZP s (5 t/m 7) vanaf een taakstelling hebben, die de intramurale instroom beperkt. Het gevolg is dat mensen langer zelfstandig thuis blijven wonen en daar hun zorg en ondersteuning vanuit voor een belangrijk deel de WMO zullen ontvangen. De WMO moet een heel andere wet worden, zo bleek na de zomer. In het concept WMO 2015 zijn de prestatievelden vervangen door drie grote doelgroepclusters, is de ondersteuning bij opvoeden en opgroeien naar de Jeugdwet gegaan, zijn de domeinen vervallen waarvoor het compensatiebeginsel gold en kan een individuele voorziening pas verstrekt worden (als een zgn. maatwerkvoorziening) wanneer uit onderzoek blijkt dat het probleem niet in eigen kring of via algemene maatregelen en voorzieningen kan worden opgevangen. Hiernaast zet het ministerie in op de vorming van (sociale) wijk-(of gebieds)teams, die gepositioneerd worden als intermediair tussen de civil society en de basisinfrastructuur enerzijds en maatwerk- (of specialistische) voorzieningen anderzijds. Over deze onderwerpen hebben wij de raad, veelal in het bredere verband van het Sociaal Domein, regelmatig geïnformeerd. Aan visievorming (raad, november 2013) en kaderstelling (januari/februari 2014) op deze onderwerpen hebben wij Sociaal Domein breed (integraal voor AWBZ/WMO, Jeugd en Participatie) gewerkt onder het voorbehoud dat vaststelling van de WMO 2015, evenals van de Jeugdwet en Participatiewet nog moet gebeuren. Met de andere gemeenten in de regio Amersfoort werkten en werken wij samen, onder meer voor inzicht in de kenmerken van dagbesteding en een nulmeting met gegevens over het huidige gebruik van de over te hevelen AWBZ-zorg. Dat laatste is nodig om te kunnen beoordelen waar en hoeveel budgetproblemen zullen ontstaan. Het essentiële inzicht in de budgetten die vanuit de AWBZ naar de gemeente Soest overgeheveld worden, krijgen wij pas in de loop van Het concept WMO 2015 is pas heel recent, op 15 januari 2014, ingediend bij de Tweede Kamer. Dit maakt de voorbereidingstijd tot de beoogde ingangsdatum van 1 januari 2015 bijzonder kort. Eind 2013 hebben de gemeenten toch al een brief van de VNG ontvangen met suggesties om de beoogde wijzigingen in de Hulp bij het Huishouden reeds voor te bereiden. Op dit punt zijn wij ambtelijk (en bestuurlijk) al een samenwerking gestart met de andere gemeenten in de regio Amersfoort. De persoonlijke verzorging zou ook onder de WMO 2015 komen, maar eind 2013 is gebleken dat VWS dit toch als verzekerd recht onder de Zorgverzekeringswet brengt Kentakendiscussie: WMO-verstrekkingen Voor een voortgangsrapportage, zie hierboven Sociale component wijkvernieuwing Smitsveen In 2013 is het Actieplan Buitenkans vastgesteld. In dit plan zijn verschillende initiatieven, speerpunten vanuit de leefbaarheidsagenda, afspraken met partnerorganisaties en lopende projecten (zoals Buitenplaats en Proeftuinen) vertaald in concrete acties. Focus bij deze acties is bewoners in de gelegenheid stellen om meer zelf regie te nemen en actief mee te doen. De acties dienen structurele Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 76 van 236

77 effecten te hebben. De volgende acties vormen samen Buitenkans: Budget voor initiatieven in de wijk, Moestuinen, het stimuleren van Eigen Kracht en vergroten van zelfredzaamheid door een nieuw aanbod binnen de hulpverlening, het aanpassen van het Breed Educatief Centrum en het ontwikkelen van een tweede social sofa. De acties lopen door in Tabel prestatie-indicator(en) Omschrijving Bron Streefwaarde 2013 Openstelling Zorgloket Zorgloket gemeente Ma/vr tot Soest uur M.i.v. 15 juli 2013 ma/vr tot uur + op afspraak in de middag Realisatie 2013 Per 15 juli 2013 heeft een proef gelopen met openingstijden van ma/vr van uur. N.a.v. deze proef is besloten deze openingstijden structureel te maken. Afspraken in de middag zijn incidenteel mogelijk. Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Aantal besproken meldingen huiselijk geweld in het district-/casusoverleg Huiselijk Geweld (=DOHG) 2. Aantal huisverboden onbekend onbekend onbekend 5 (*) 9 (*) incl. 1 met verlenging 1.2 Participatie/werk en inkomen Het beleidsplan Werken naar Vermogen uit 2012 betreft de re-integratie van mensen in de bijstand. Hierin heeft de raad gekozen voor doelgroepenbeleid: re-integratiegelden worden alleen ingezet als dat leidt tot een toetreding tot de arbeidsmarkt. De activiteiten zijn in 2013 uitgevoerd vanuit het gemeentehuis. Medio 2013 heeft het college een uitvoeringsplan vastgesteld met een aangescherpt instrumentarium aan re-integratiemiddelen voor De focus in de re-integratie lag op het beperken van de instroom, het bevorderen van door- en uitstroom. De uitvoering is succesvol te noemen: in een zeer moeilijke arbeidsmarkt is het gelukt om het uitkeringsbestand op nagenoeg gelijk niveau te houden ten opzichte van begin Een stijging van nog geen 3% ten opzichte van het landelijke beeld van 7%. Het beschikbare budget voor re-integratie is niet overschreden. Een deel van het beschikbare Participatiebudget kan zelfs meegenomen worden naar Oorzaak van kostenbesparing ligt onder andere bij de sluiting van de locatie Werkpunt als uitvoeringslocatie voor de gemeentelijke reintegratie per 1 januari Ook het nieuwe doelgroepenbeleid maakte dat middelen gerichter werden ingezet. 1.3 Wet werk en bijstand (Wwb) Onder invloed van de landelijke economische omstandigheden is in 2013 het budget voor het betalen van de bijstandsuitkeringen (budget BUIG) verhoogd, met als doel het opvangen van de stijging van de uitkeringslasten als gevolg van de grotere instroom in de bijstand. De ontwikkeling van het aantal mensen in de bijstand kende in 2013 een nieuwe piek (of dal). Voor het eerst in jaren kent Nederland sinds augustus 2013 meer dan personen onder de AOW-gerechtigde leeftijd met een bijstandsuitkering. Ook in Soest zagen we het aantal uitkeringsgerechtigden stijgen, maar in mindere mate dan het landelijk beeld (5% tegenover 7%). Onze inzet op het beperken van de instroom, het bevorderen van de door- en uitstroom lijkt een positief effect te hebben op zowel omvang als kosten van de bijstand. Dit in combinatie met de tussentijdse verhoging van het budget, leidt ertoe dat in 2013 geen sprake van een tekort op het I-deel, en zelfs een overschot resulteert van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 77 van 236

78 1.4 Kerntakendiscussie: vangnet kwetsbare groepen Het college heeft uitvoering gegeven aan de opdracht van de raad in de kerntakendiscussie om een vangnet voor kwetsbare groepen te creëren. Daarbij zijn alle bestaande regelingen voor minima in kaart gebracht en vergeleken met wat aanvullend mogelijk is en waar de lokale behoefte ligt. Gebleken is, dat het stelsel aan huidige landelijke, gemeentelijke en maatschappelijke regelingen en vormen van ondersteuning volstaat en zelfs meer biedt dan wat elders aangeboden wordt. Wel is de toegang tot de regelingen onderwerp van ontwikkeling: ingezet zal dan ook worden op het vergroten van het bereik. Hierbij wordt specifiek ingezet op de doelgroep kinderen en chronisch zieken en gehandicapten. Ten behoeve van deze vangnetfunctie is vanaf 2013 structureel toegevoegd vanuit het Rijk aan de bijzondere bijstand. Het in 2013 beschikbare budget is toereikend geweest. 1.5 Kerntakendiscussie: terugdringen tekort inkomensdeel WWB In de kerntakendiscussie heeft de raad aangegeven, niet te willen bezuinigen op de gemeentelijke voorzieningen als het gaat om Werk en Inkomen voor minima en mensen in de bijstand. Tegelijk ziet de gemeente zich geconfronteerd met bezuinigingen op de rijksbudgetten ten behoeve van deze uitvoering. Ook heeft de raad aangegeven dat het tekort op het WWB-budget (I-deel) teruggedrongen moet worden. Ook de landelijke ontwikkelingen dwingen tot herijking van het bestaande: hoe kan de dienstverlening kwaliteit behouden en hoe kan daarop nu een duurzaam antwoord gegeven worden? Ook dient aansluiting gezocht te worden bij de ontwikkelingen binnen de jeugdzorg, de AWBZ en het passend onderwijs. Daarom heeft het college eind 2012 de ambitie uitgesproken om de uitvoering van Werk en Inkomen te gaan integreren zodat efficiënter en effectiever gewerkt gaat worden op een toekomstig bestendige wijze, in samenhang met lokale en regionale wensen. De gemeentelijke afdeling Werk wordt daarom gereorganiseerd en geïntegreerd met de huidige sociale dienst Baarn, Bunschoten en Soest. De nieuwe uitvoeringsafdeling gaat de uitvoering voor Werk en Inkomen voor deze drie gemeenten verzorgen. De basis is een nieuwe wijze van uitvoeren: een geïntegreerd klantproces waarin de klant centraal staat, de gemeente regie op het klantproces voert en de zelfredzaamheid van een ieder bevorderd wordt, zowel van de klant als van de eigen organisatie. In 2013 is projectmatig gewerkt aan dit integratietraject. Het tekort op het Inkomensdeel is teruggedrongen en in een positief saldo omgezet. Zie ook onder de risicoparagraaf. 1.6 Reorganisatie RWA/Amfors Het sociaal werkbedrijf Amfors verzorgt de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) uit voor Soest en de regio Amersfoort. De omzetten van Amfors blijven de laatste jaren achter en dat resulteert in hogere bijdragen van de gemeenten op de rijkssubsidie WSW. Amfors heeft om deze reden een bedrijfsplan opgesteld waarin maatregelen zijn getroffen om deze trend te keren. Dit betreft zowel een interne reorganisatie als een meer externe focus. De uitvoering van dit plan is gestart in 2012 en liep ook in 2013 door. Op basis van het bedrijfsplan van Amfors (juni 2012) was voor 2013 enkele gemeentelijke bijdragen geraamd van Echter, door de slechtere omzetresultaten bleek in de loop van 2013 dat van de gemeenten een hogere bijdrage gevraagd zou worden. Het definitieve bedrag wordt vastgesteld in de jaarrekening RWA 2013, en is voorzien op Schuldhulpverlening In 2013 is het beleidsplan Integrale Schuldhulpverlening door de gemeenteraad vastgesteld. Kern van het beleidsplan is dat vroegtijdige signalering en actieve inzet op motivatie en gedrag uiteindelijk effectiever is dan het oplossen van schulden. Daarmee is de ondersteuning van mensen integraler en wordt meer ingezet op het voorkomen van instroom in de schuldhulpregelingen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 78 van 236

79 1.8 Actieplan Jeugdwerkloosheid Het regionale Actieplan Jeugdwerkloosheid is een uitwerking van het landelijke Actieplan. De gemeente Amersfoort is de trekker in onze regio. In het Actieplan zijn de volgende speerpunten geformuleerd: 1. Verbeteren van de infrastructuur en dienstverlening; zowel fysiek als in de huidige samenwerking. 2. Jongeren tussen wal en schip (omdat zij niet in aanmerking komen voor een zorgindicatie, niet opgevangen kunnen worden in het speciaal onderwijs en voor wie pas na intensieve begeleiding werk of onderwijs haalbaar is) extra plaatsingen stages en leerbanen. 4. Communicatiecampagne JobToppers door werkenden en werkzoekende jongere aan elkaar te koppelen op een nieuwe (digitale) manier. 1.9 Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt (POA) Voor het functioneren van het Soester en Soesterbergse bedrijfsleven is het van groot belang dat er genoeg goed gekwalificeerd arbeidspotentieel is. Er zijn activiteiten nodig gerichte scholing, begeleiding, matching en investeringen in de kwaliteit van de lokale beroepsbevolking (nu en in de nabije toekomst) om te zorgen dat kan worden voldaan aan de vraag van het bedrijfsleven. In 2011 is in Soest/Soesterberg het Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt (POA) ingesteld. Dit platform bestaat uit de partijen uit het onderwijs, ondernemers en overheid. Onder het POA valt een aantal projecten dat doorgelopen is in Nieuw in 2013 was de succesvolle pilot Soester Maatjes, die heeft geleid tot de uitstroom van drie mensen uit de bijstand. Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Instroom in bijstand voorkomen Aantal personen dat na melding voor een uitkering geen bijstandaanvraag hoefde in te dienen. 2. Uitstroom bevorderen: aantal personen dat volledig uitstroomt uit de bijstand. 3. Aantal uitkeringsgerechtigden Thema 2 Ontwikkeling jeugd Doelstelling: Bevorderen optimale ontwikkeling van de jeugd Meetbare doelstelling (beoogd effect) Een goed ontwikkeld en afgestemd aanbod aan informatie, advies en hulp Effectindicator Door de raadswerkgroepen 1 e W-vraag is geadviseerd de indicator percentage inwoners dat tevreden is met het aanbod op opvoedingsondersteuning pas in de begroting op te nemen na een 0-meting (eerstvolgende waar staat je gemeente -onderzoek). Wij wilden deze effectindicator in 2013 meenemen in Waar staat je gemeente. Dit bleek achteraf niet mogelijk in waar staat je gemeente. Daarin konden alleen vragen gesteld worden over de mate waarin het CJG bekend was bij de inwoners. De WMO-raad gaat nu een tevredenheidenquête doen in 2014 (half januari tot april) onder de bezoekers van het CJG. Resultaten mei/juni. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 79 van 236

80 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Doorontwikkeling Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Inlooppunt: in 2013 is het inlooppunt goed bezocht. Ouders kwamen met allerlei vragen naar het spreekuur van het inlooppunt. Soms konden de vragen direct beantwoord worden. Als het meer tijd vroeg om iemand te helpen werd meestal gekozen om door te verwijzen. Dit kan zijn naar een van de kernpartners van het CJG, maar ook naar andere organisaties die iets kunnen betekenen voor jeugd en jongeren. Professionals (bijvoorbeeld leerkrachten, peuterspeelzaalleidsters) kunnen ook hun vragen stellen in het inlooppunt, maar speciaal voor hen zijn er twee contactpersonen aangesteld, die zij rechtstreeks kunnen benaderen. In 2013 is gestart met een registratiesysteem, waarmee het makkelijker is om managementrapportages te maken. Netwerkorganisatie: de organisaties die deel uit maken van de kerngroep van het Centrum voor Jeugd en Gezin zetten zich in voor de Soester jeugd. Zij doen dit zowel binnen hun eigen organisatie als in samenwerking met andere organisaties. WELZIN en Stichting Balans hebben in 2013 samengewerkt in het project ZIN dat gericht was op kinderen in de leeftijd van jaar en hun ouders. In 2013 is een pilot (ontwikkelwerkplaats) passend onderwijs Soest uitgevoerd. Na evaluatie is besloten om deze ontwikkelwerkplaats een vervolg te geven. In de eerste pilot is gewerkt met vier scholen. In de nieuwe ontwikkelwerkplaats zijn twintig scholen betrokken. De contactpersonen van het Centrum voor Jeugd en Gezin werken hierbij nauw samen met de intern begeleiders van de scholen, de generalist onderwijs en de ouders van de betreffende kinderen. De samenwerking tussen het CJG en het Griflandcollege in Soest werd gecontinueerd. De contactpersoon professionals 12+ verzorgde op school faalangsttrainingen en sociale vaardigheidstrainingen voor leerlingen van het Griftlandcollege. 2.2 Decentralisatie jeugdzorg In 2013 is hard gewerkt op lokaal, regionaal én bovenregionaal niveau aan de decentralisatie jeugdzorg. In oktober heeft dat geleid tot een Regionaal Transitiearrangement. Op regionaal niveau is een samenwerking tot stand gekomen met de zeven gemeenten in de regio Eemland. De 26 gemeenten van de provincie Utrecht hebben afspraken gemaakt over de bovenregionale voorzieningen. Inmiddels werken er 28 gemeenten samen in zes regio s. Lokaal is een beleidskader Sociaal Domein opgesteld, waarin ook de decentralisatie jeugdzorg is meegenomen. Dit beleidskader wordt in het eerste kwartaal van 2014 ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. 2.3 Wet Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld Vanaf 1 juli 2013 is de Wet meldcode Kindermishandeling en Huiselijk geweld verplicht voor gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg, justitie en politie. Het doel van de meldcode is vroegsignalering om huiselijk geweld en kindermishandeling eerder te herkennen, hulp in te schakelen en te laten stoppen. Genoemde branches zijn primair zelf verantwoordelijk voor het invoeren van een protocol. Voor relevante medewerkers van de gemeentelijke organisatie is intern een protocol meldcode vastgesteld en ingevoerd (leerplicht en consulenten van het Zorgloket (verplicht volgens de wet); medewerkers afdeling Werk en bijstandconsulenten Sociale Zaken BBS (vrijwillig bij het protocol aangesloten). Daartoe hebben zij een training gevolgd. Tabel kengetallen (*) Omschrijving Werkelijk Aantal bezoekers CJG onbekend onbekend Aantal bezoekers dat is onbekend onbekend * doorverwezen naar een instantie Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 80 van 236

81 *Sinds januari 2013 is een digitaal registratiesysteem geïmplementeerd voor de frontoffice van het CJG Soest. Hier is geen automatisch overzicht te genereren van het aantal bezoekers dat is doorverwezen naar een instantie, omdat het een zogenaamd open veld is, dat bovendien niet verplicht is om in te vullen. Het ingevulde aantal mist derhalve het aantal doorverwijzingen verricht door de front-office. Thema 3 Gezonde inwoners Doelstelling: Bevorderen van lichamelijk en geestelijk gezonde inwoners Meetbare doelstelling (beoogd effect) Bevorderen van een gezonde levensstijl. Een effectindicator voor het thema gezonde inwoners zou worden bepaald op basis van het in 2013 te actualiseren lokaal gezondheidsbeleid. De Actualisatie Lokaal Gezondheidsbeleid is een actualisatie op hoofdlijnen. Er zijn daarom geen echte indicatoren aan te verbinden. Deze worden wel verwacht wanneer het lokaal gezondheidsbeleid wordt ingebed in het sociaal domein vanaf Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Wet Publieke Gezondheid De Wet Publieke Gezondheid (WPG) verplicht gemeenten om iedere vier jaar een gemeentelijke nota gezondheidsbeleid op te stellen. Kader voor deze lokale nota is de landelijke nota volksgezondheid. Deze laatste is met vertraging uitgebracht in mei Gemeenten hebben daarom uitstel gekregen voor hun nieuwe lokale nota tot twee jaar na het verschijnen van de landelijke nota. Onze huidige lokale nota volksgezondheid ( Samenleving als medicijn ), is verlengd tot Eind 2013 is de Actualisatie Lokaal Gezondheidsbeleid verschenen (en begin 2014 vastgesteld door de gemeenteraad). Gemeenten zijn op basis van de WPG wettelijk verplicht een GGD in stand te houden. Voor Soest is de GGD Midden-Nederland de belangrijkste uitvoeringsinstelling voor volksgezondheid. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 81 van 236

82 C. Risicoparagraaf Individuele verstrekkingen WMO Hoewel er bij de individuele WMO-verstrekkingen sprake is van een openeindregeling, wordt verwacht dat met het nieuwe beleid als uitwerking van de kerntakendiscussie, de kosten binnen de budgetten opgevangen kunnen worden. Per einde 2013 worden er geen financiële risico s meer voorzien. In 2013 bedroeg het voordeel op WMO-voorzieningen Naast autonome groei in de (absolute) vraag, is er ook een tendens om duurdere voorzieningen als adequaat in te schatten bij specifieke persoonlijke omstandigheden (naar mate technisch meer mogelijk is, wordt het ook verstrekt). Uit jurisprudentie blijkt ook dat het criterium goedkoopst adequaat, zoals dat onder de werking van de Wet voorzieningen gehandicapten gold, niet zonder meer strookt met het compensatiebeginsel uit de WMO. Door toevoeging van hulp bij het huishouden (HH) in 2007 zijn de uitgaven voor individuele verstrekkingen voor de WMO gestegen naar ruim Dit is een openeindregeling, met het risico op autonome vraagstijging. Opgemerkt moet worden dat het Centraal Administratie Kantoor (CAK) de berekening, oplegging en incasso van de eigen bijdragen (HH) uitvoert. Het CAK verstrekt een totaaloverzicht en maakt maandelijks de geïncasseerde bedragen over naar de gemeente. Gemeenten hebben daardoor in het algemeen niet direct zicht op de individueel door het CAK berekende eigen bijdrage. Hoewel wij wel het aantal personen kunnen achterhalen waarvoor de eigen bijdrage is afgedragen, hebben we beperkt inzicht in de volledigheid, juistheid en rechtmatigheid van de eigen bijdragen. Het gaat hier om een door het Rijk bewust genomen risico met een wettelijke grondslag. Vanaf 1 juli 2012 worden ook voor andere individuele voorzieningen dan hulp bij het huishouden, eigen bijdragen opgelegd. Per 1 juli 2012 is een aantal maatregelen ingezet in het kader van de kerntakendiscussie en in 2013 is het gekantelde gesprek ingevoerd: wanneer een inwoner een aanvraag voor een individuele WMOvoorziening indient, voerde een WMO-consulent een gekanteld gesprek, waarbij het vertrekpunt niet meer de gewenste voorziening was maar het probleem dat de inwoner ervoer en op welke wijze dat kon worden opgelost. Het aantal aanvragen is in vergelijking met 2012 aanzienlijk gedaald en het aantal toegekende voorzieningen ook. Het effect hiervan wordt in 2014 nog beter zichtbaar. Ten aanzien van de uitgaven voor rolstoelen dient op gemerkt te worden dat er in 2013 meer maatwerkvoorzieningen verstrekt werden. Overigens lijkt dat integraal werken vaker te leiden tot verstrekking van (duurdere) maatwerkvoorzieningen. Hier wordt nadere onderzoek naar gedaan in Individuele WMO-verstrekkingen en WMO-subsidies vormen tezamen één product, zodat eventuele tekorten op individuele verstrekkingen (bovendien) op rekeningbasis worden gesaldeerd met overschotten op het onderdeel subsidies WMO. In 2013 was dit niet nodig, want de WMO-voorzieningen kenden een voordeel van Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013: Financieel/ kwaliteit/ Gemiddeld= 50% imago/politiek Einde 2013: Financieel/ kwaliteit/ n.v.t. geen geen imago/politiek Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 82 van 236

83 Schuldhulpverlening De rijksbijdrage voor schuldhulpverlening is in 2013 verlaagd. Tegelijkertijd zijn de eisen aan de gemeente verscherpt met het ingaan van de Wet schuldhulpverlening gemeenten (WSG) en neemt het aantal huishouden met schuldenproblematiek toe. Om grip te houden op de uitgaven aan schuldhulpverlening is het afgelopen jaar het beleidsplan Integrale Schuldhulpverlening door de gemeenteraad vastgesteld. Kern van het beleidsplan is dat vroegtijdige signalering en actieve inzet op motivatie en gedrag uiteindelijk effectiever is dan het oplossen van schulden. Daarmee is de ondersteuning van mensen integraler en wordt meer ingezet op het voorkomen van instroom in de schuldhulpregelingen. Het Loket Schulden heeft hier een grote rol in door aan de voorkant zoveel mogelijk mensen te helpen en doorverwijzingen naar de Kredietbank alleen te laten plaatsvinden als het echt nodig is. De kosten van de schuldhulpverlening zijn echter maar beperkt afgenomen (overschrijding van in 2013), doordat meer mensen om hulp vragen (stijging van 22%) en een deel van deze mensen zwaardere problematiek kent. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Hoog = 90% Financieel/imago/politiek Einde 2013 Hoog = 90% Financieel/imago/politiek Sociale uitkeringen In de begroting voor 2013 werd uitgegaan van een tekort op het budget BUIG van Bij de najaarsnota is dit risico naar beneden bijgesteld onder invloed van de gewijzigde situatie. Het risico op sociale uitkeringen voor de gemeente is in beginsel het verschil tussen het feitelijk geraamde tekort op het inkomensdeel ( ) en het bedrag dat overeenkomt met 10% van de rijksvergoeding ( , op basis van de rijksvergoeding 2013), oftewel Over het resterende tekort zou een aanvullende uitkering aangevraagd kunnen worden. Dit blijkt niet nodig want onder invloed van een aantal ontwikkelingen is dit risico eind 2013 verdwenen: 1. De ontwikkeling van het aantal mensen in de bijstand kende in 2013 een nieuwe piek (of dal). Voor het eerst in jaren kent Nederland sinds augustus 2013 meer dan 400 duizend personen onder de AOW-gerechtigde leeftijd met een bijstandsuitkering. Ook in Soest zagen we het aantal uitkeringsgerechtigden stijgen, maar in mindere mate dan het landelijk beeld (5% tegenover 7%). 2. Onze inzet op het beperken van de instroom, het bevorderen van de door- en uitstroom had een positief effect te hebben op zowel omvang als kosten van de bijstand. Het college heeft halverwege 2013 een tussentijdse beleidsevaluatie gedaan en de instrumenten ten behoeve van werk en inkomen hierop aangepast. Een en ander heeft geresulteerd in een goed resultaat: uitstroom naar betaald werk is zelfs hoger dan in 2012 onder moeilijkere economische omstandigheden. 3. Dit in combinatie met de tussentijdse verhoging van het budget, leidt ertoe dat in 2013 geen sprake van een tekort op het budget BUIG ( I-deel ), er zelfs een overschot resulteert van Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Laag = 25% Financieel/imago/politiek Einde 2013 n.v.t. n.v.t n.v.t Financieel/imago/politiek Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 83 van 236

84 WMO-beleid(splan)/Decentralisatie AWBZ De (ondersteunende en activerende) begeleiding op psychosociale en andere grondslagen uit de AWBZ is sinds 2008 deels al in fasen richting de gemeenten gekomen (WMO). De gevolgen daarvan voor de gemeenten komen langzamerhand beter in beeld. Er zou in de jaren vanaf 2013 nog meer overgeheveld worden vanuit de AWBZ. Deze decentralisaties vanuit de AWBZ naar de WMO zijn verschoven naar 2015 en qua inhoud anders geworden dan voor 2013 was voorzien (zie onder Decentralisaties vanuit de AWBZ, nieuwe WMO 2015 ). Op dit punt zijn er dus nog geen financiële risico s geweest. Generiek risico Generiek risico Generiek risico Generiek risico Begin 2013: Financieel/ Gemiddeld = 50% Nog onbekend kwaliteit p.m. Einde 2013: Financieel/ kwaliteit N.v.t. geen geen Uitvoering van de WSW op grond van de gemeenschappelijke regeling door het Regionaal Sociaal Werkvoorzieningschap Amersfoort (RWA) Op basis van de samenwerkingsovereenkomst tussen Amfors Holding B.V. en haar werkmaatschappijen en de gemeenschappelijke regeling RWA is er een verplichting tot aanvulling van het exploitatietekort bij het RWA. Voor het gedeelte van het eigen vermogen van Amfors Holding B.V. tussen de 2,5 miljoen en 4,5 miljoen geldt dat Amfors voor 50% aansprakelijk is voor aanzuivering van exploitatietekorten van het RWA, en de RWA gemeenten voor de overige 50%. Het exploitatieverlies kan de komende begrotingsjaren niet volledig worden aangevuld vanuit het operationeel resultaat en het eigen vermogen van Amfors Holding bv. De RWA begroting 2013 laat voor de komende jaren een negatief resultaat zien. Om deze reden is in 2012 gestart met een reorganisatie op basis van een vastgesteld bedrijfsplan. Op basis van het bedrijfsplan van Amfors (juni 2012) zijn gemeentelijke bijdragen geraamd voor Soest. In de loop van 2013 is gebleken dat de economische recessie zorgt voor verder tegenvallende resultaten. De reorganisatie werpt haar vruchten af, maar het genereren van omzet door de werkbedrijven blijft achter bij de verwachtingen. In de najaarsnota van 2013 zijn daarom de gemeentelijke bijdragen aangepast voor 2014 en verder: 2014: : : : Het risico op tegenvallende exploitatieresultaten blijft echter manifest vanwege: het economische tij; de invoering van de Participatiewet. In 2013 bedroeg het gerealiseerde risico Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Gemiddeld= 50% Einde 2013 Financieel Hoog = 75% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 84 van 236

85 D. Financiële verantwoording Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Welzijnswerk Maatschappelijke zorg Volksgezondheid Inkomensondersteuning Minimabeleid Integratie Individuele verstrekkingen en subsidies wmo Begraafplaatsen Uitstroom naar werk en sociale activering Totaal lasten Baten Welzijnswerk Maatschappelijke zorg Volksgezondheid Inkomensondersteuning Minimabeleid Integratie Individuele verstrekkingen en subsidies wmo Begraafplaatsen Uitstroom naar werk en sociale activering Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. Begroting 2013: Lasten Baten 160 Resultaat Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 85 van 236

86 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Welzijnswerk Onderhoudskosten accommodaties (deze worden verrekend met de reserve onderhoud 19 Apparaatskosten 17 Project Buitenkans (voorheen sociale component Smitsveen), aanpassing oormerkvoorstel NJN Impuls brede scholen,sport en cultuur aanpassing oormerkvoorstel NJN Vrijval inspecties Kinderopvang 5 Overig 6 Maatschappelijke zorg Apparaatskosten 29 Overig 3 Volksgezondheid Lagere kosten contact adolescenten GGD 43 Apparaatskosten -8 Overig 9 Inkomensondersteuning De stelpost dienstverlening BBS is gestort in de bedrijfsreserve 93 Apparaatkosten -24 Saldo uitkeringen 2013 (t.o.v. in najaarsnota bijgestelde ramingen) 374 Hogere indirecte kosten BBS -14 Minimabeleid Bijzondere bijstand 34 Schuldhulpverlening -36 Apparaatskosten 5 Overig -1 Integratie Apparaatskosten (minder uren door afbouw inzet inburgering) 93 Inburgering 16 Lagere kosten integratiebeleid 7 Overig 5 Individuele verstrekkingen en subsidies wmo Transitie AWBZ, aanpassing oormerkvoorstel NJN Wmo beleid en Wmo verstrekkingen (zie pagina 75/77) 804 Indicering Wmo (zie pagina 76) 121 Apparaatskosten -2 Begraafplaatsen Lagere opbrengsten begraafplaatsrechten -58 Voorziening en afkoopsom onderhoud 114 Apparaatskosten 10 Onderhoud begraafplaatsen 8 Overig Uitstroom naar werk en sociale activering Lagere kosten Amfors 2012, mede door bijstellingen gemeentelijke bijdrage Resultaat re-integratie Apparaatskosten (grotendeels zijn de kosten verrekend met het Participatiebudget; rijksgelden) 191 Overig 5 Totaal Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 86 van 236

87 Programma 8 Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur A. Omschrijving van het programma Dit programma gaat over doelmatig gebruik en in stand houden van sportaccommodaties, stimulering van sport(activiteiten) en recreatie en het bieden van voldoende, veilige openbare speelgelegenheid. Daarnaast gaat het programma over bevordering van het culturele klimaat door instandhouding van culturele voorzieningen en monumenten, het stimuleren van cultuurparticipatie, kunst en cultuureducatie. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nr. Product Portefeuillehouder 8.1 Binnensport J.L. van Berkel - Vissers 8.2 Buitensport J.L. van Berkel - Vissers 8.3 Overig sport J.L. van Berkel - Vissers 8.4 Recreatie en speelvoorzieningen J.L. van Berkel - Vissers 8.5 Kunstbeoefening en bevordering R.T. Coppes 8.6 Oudheidkunde/musea R.T. Coppes 8.7 Cultuur R.T. Coppes Relevante beleidsdocumenten a. Reglement gebruik sporthallen/zalen en gymnastieklokalen en onoverdekte sportaccommodaties(raad, 1997) b. Rapport tarifering (raad, 1997) c. Zaalruimtecriteria bij verdeling zaalruimte (raad) d. Prioriteitenlijst rijksmonumenten (2000) e. Monumentenlijst/Monumentenverordening, inclusief vaststelling beschermde dorpsgezichten (2000) f. Rapportage klankbordgroep sportbeleid (raad, 2001) g. Projectplan cultuurpunt (raad, 2002) h. Notitie clustering onderwijs- en sportaccommodaties (B & W, 2004) i. Diverse onderhoudscontracten sport (B & W) j. Notitie overdekte sportaccommodaties II (B & W, 2004) k. Notitie Topsport (raad, 2007) l. Exploitatie en huurovereenkomst Optisport (t/m 31 december 2021) (B & W, 2011) m. Evaluatie Speelruimteplan (2010) n. Bruisend Soest, een levendige culturele gemeente. Herijking Cultuurvisie (raad 2009) o. BCF Idea en Scholen in de Kunst (B & W) p. Algemene subsidieverordening Soest (raad, 2005) q. Convenant Provincie project Cultuurbereik Jongeren Soest (B & W, 2007) r. Beleidsregels welzijn, cultuur en sport 2012 (B & W 2013) s. Onderzoek sportdeelname Soest (B & W, 2008) t. Beleidsnota Sport en Bewegen (raad 2009) u. Cultuurparticipatieplan gemeente Soest v. Visie sociaal-culturele voorziening Soesterberg (7 september 2011) w. Beperkte herijking cultuurbeleid 2013 x. Plan van aanpak kunst en cultuur 2012 (kerntakendiscussie) y. Verdiepingsprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit (B&W 2013) z. Beleidsplan Recreatie & Toerisme aa. Visiedocument uitvoering combinatiefuncties Sportieve daginvulling (oktober 2009) bb. Sportvisie (raad, september 2013) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 87 van 236

88 B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Doelstellingen wat wilden we bereiken? Algemene doelstelling: Lichamelijk en geestelijk actieve levensstijl Thema s: 1. Sport en recreatie 2. Kunst en cultuur Thema 1 Sport en recreatie Doelstelling: Bevorderen sport en bewegen Meetbare doelstelling (beoogd effect) Vergroten van een gezonde en actieve levensstijl van de inwoners Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentiewaarde % van de gebruikers dat tevreden is over de sportaccommodaties % inwoners dat denkt te voldoen aan de NNGB (Nederlandse Norm Gezond Bewegen) Onderzoek sportdeelname* Onderzoek sportdeelname* 2008 * Anders dan de naam doet vermoeden, biedt dit onderzoek inzicht in bewegen in de breedste zin van het woord. Streefwaarde Realisatie % 53% 47% 73% 73% 77% Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Sportstimuleringsprojecten, waaronder Kies je Sport en Schoolsportagenda Ondersteuning en coördinatie van verschillende sportstimuleringsprojecten, waaronder: Uitvoering van schoolsportactiviteiten (Schoolsportagenda). Zo zijn o.a. samen met vier voetbalverenigingen in Soest de schoolvoetbaltoernooien georganiseerd. De Schoolschaatsdag voor alle kinderen van groep 5. Nationale Sportweek met hierin ingebed de Koningspelen, Het Beweegplein en de aftrap van Bewegen op Recept dat door hockeyvereniging MHC wordt aangeboden. Kies je Sport. Dit zijn sportdeelnamecursussen voor kinderen van groep 5 t/m 7 van de basisschool. De kinderen konden bij 34 verschillende sportaanbieders (waaronder 26 sportverenigingen) terecht voor kennismaking met sport. Hieraan hebben 515 kinderen meegedaan. Whoznext. Dit is een groot twee jaarlijkse sportdeelname-activiteit dat in samenwerking met de gemeente Baarn wordt georganiseerd. Er hebben 1250 leerlingen van 3 middelbare scholen in Soest en Baarn aan meegedaan. Club Extra, een clubje voor kinderen met bewegingsachterstanden. Daarnaast heeft aansturing plaatsgevonden van twee combinatiefunctionarissen die beiden hebben gefunctioneerd in de driehoek onderwijs, buurt en sportverenigingen. De combinatiefunctionarissen hebben een rol gespeeld in (het organiseren van) diverse sportstimuleringsactiviteiten zoals Trainers voor de Klas en Buddy-weken en het aanbieden van Lekker Fit! op scholen. Verder hebben zij een rol gespeeld in het versterken van de Sportfederatie en het gezamenlijk organiseren met de Sportfederatie van allerlei activiteiten (bijv. EHBO-cursussen en vrijwilligerswerving). 1.2 Onderhouden van de sportaccommodaties. Het onderhoud aan de sportaccommodaties is uitgevoerd aan de hand van de opgestelde meerjarenonderhoudsplanning. Als gevolg van verouderde sportinventaris van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 88 van 236

89 binnensportaccommodaties zijn we geconfronteerd met meer afgekeurde materialen en inventaris welke we hebben moeten vervangen. Zo zijn 4 klimrekken in gymzaal Willaert vervangen door twee nieuwe klimrekken en zijn landingsmatten vervangen in diverse binnensportaccommodaties. Bij sportzaal De Bunt en gymzaal Willaert zijn bouwkundige en installatie-technische verbeteringen doorgevoerd. Bij sporthal De Engh heeft een dakrenovatie plaatsgevonden. De kleed-/clubaccommodaties van BDC, vv SEC en VVZ 49 zijn van buiten geschilderd. Daarnaast is de douche-installatie bij VVZ 49 vervangen. In de zomer van 2013 is het natuurgras hoofdveld van VVZ 49 vervangen door een kunstgrasveld. In afwachting van de uitkomsten van de sportvisie en het integraal accommodatiebeleid zijn werkzaamheden aan gymzaal Paulus Potter en sporthal Beukendal uitgesteld. 1.3 Motie BCF Verzoek aan het college van B&W om binnen 3 maanden de stand van zaken rondom beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF) aan de raad kenbaar te maken en tijdens een bijeenkomst toe te lichten alsmede de raadswerkgroep Treft subsidie doel? hierbij te betrekken. In nauwe samenspraak met de raadswerkgroep heeft naar aanleiding van deze motie een intensief traject plaatsgevonden. Dit heeft geresulteerd in een brief van 21 oktober 2013 van de werkgroep aan de leden van de gemeenteraad, waarin verslag wordt gedaan van de aanpak, de bevindingen en de vervolgafspraken. 1.4 Motie kunstgrasveld Verzoek aan het college van B&W om ten behoeve van VVZ 49 in het voorjaar van 2013 een kunstgrasveld aan te leggen, kapitaallasten in de begroting 2014 te verwerken en daarvoor dekking binnen de portefeuille sport te vinden (investeringsomvang circa waaraan VVZ 49 een eigen bijdrage van 15% levert). In de zomer van 2013 is het natuurgras van het hoofdveld vervangen door een kunstgrasveld. De laatste opleverpunten moeten nog verricht worden waarna dit project afgerond kan worden. 1.5 Kerntakendiscussie: sportvisie Middels een klankbordgroep waarin vertegenwoordigers van de georganiseerde sport, de ongeorganiseerde sport en de Sportfederatie Soest zaten, is nagedacht over het toekomstig te voeren gemeentelijk sportbeleid. In september 2013 heeft de gemeenteraad een besluit genomen over het toekomstig te voeren sportbeleid en heeft toen unaniem de sportvisie vastgesteld. Hierbij heeft de raad het college de opdracht gegeven om in januari 2014 een nieuwe huursystematiek (tariefstelsel) aan te bieden aan de raad. Dit als vervanging van het huidige passepartoutsysteem. De tweede helft van 2013 is het college met deze opdracht aan de slag gegaan. Zo zijn er onder andere met alle sportverenigingen gesprekken gevoerd over een nieuwe huursystematiek (tariefstelsel) en de inbedding van een deel van de opgelegde taakstelling van via de tarieven. Inmiddels (begin 2014) is bekend dat sportbestuurders zich kritisch hebben uitgelaten over de twee scenario s die het college had bedacht voor invoering van een nieuw tariefstelsel. Het college heeft dan ook besloten om deze scenario s niet voor te leggen aan de gemeenteraad voor besluitvorming. In plaats hiervan stelt het college de gemeenteraad voor om het aanbod dat gedaan is door de Sportfederdatie en de kerngroep om de sport zelf met voorstellen te laten te komen aan te nemen. In februari 2014 is dit voorstel in de gemeenteraad behandeld. 1.6 Kerntakendiscussie: speelvoorzieningen In oktober 2013 is de beleidsnotitie Het nieuwe spelen in Soest door de raad vastgesteld. Het nieuwe beleid is gericht op informeel spelen in de openbare ruimte. Het aantal formele speelplaatsen wordt teruggebracht naar 46 plekken. De overige 85 speelplekken worden omgevormd naar informele speelruimte. Op basis van het nieuwe beleid wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld voor de komende 15 jaar. Tevens wordt in overleg gegaan met de schoolbesturen van 11 scholen om de schoolpleinen openbaar toegankelijk te maken. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 89 van 236

90 Tabel prestatie-indicator(en) Omschrijving Bron Streefwaarde Realisatie % sportbeoefenaars 8-12 jaar Onderzoek sportdeelname 86% 86% % sportbeoefenaars jaar Onderzoek sportdeelname 90% 85% % sportbeoefenaars jaar Onderzoek sportdeelname 75% 73% % sportbeoefenaars 55+ Onderzoek sportdeelname 53% 86% Tabel kengetallen Omschrijving Werkelijk Aantal deelnemers passe-partout sport Tarief passe-partout sport 42,50 45,35 48,00 51,00 51,90 Aantal deelnemers Kies je Sport Aantal deelnemers Groninger Actief Leven Model (GALM-project) = sporten voor 55-plussers * * de gemeente Soest is niet meer de trekker van dit project, de SWOS heeft dit over genomen Thema 2 Kunst en cultuur Doelstellingen: Behouden en versterken van een goed cultureel klimaat Stimuleren van culturele participatie door kinderen en jongeren Meetbare doelstellingen (beoogde effecten) 1. In stand en toegankelijk houden van een veelzijdig aanbod van kunst, cultuur en cultureel erfgoed. 2. Vergroten van de culturele participatie door kinderen en jongeren. Tabel effectindicator(en) Omschrijving bron Referentie- Streefwaarde Realisatie of nulwaarde Aanbod Tevredenheid inwoners aanbod Waar staat je gemeente? (6,1 2010) 7,4 6,3 2. Participatie % basisschoolleerlingen dat wordt bereikt met cultuureducatie (kunst- en cultuurprogramma) Kunst Centraal 93% 93% 86% Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Kunst Centraal Kunst Centraal spant zich in om basisscholen die nu niet meedoen aan cultuureducatie in de toekomst wel te laten participeren. Kunst Centraal heeft 86% van de scholen bereikt in 2013, dit is gelijk aan de afgelopen jaren Het Kunstmenu heeft 19 van de 20 basisscholen bereikt. Alleen de christelijke reformatorische Daniëlschool neemt niet deel. Het cultuurprogramma heeft 18 scholen bereikt. De christelijke reformatorische Daniëlschool en de kunstmagneetschool de Egelantier doen hieraan niet mee. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 90 van 236

91 2.2 Het voortzetten van het Soesterdal De sociaal-culturele activiteiten in Soesterberg zijn tot september 2013 voortgezet in het Soesterdal. Per 1 oktober 2013 zijn deze activiteiten verplaatst naar de Linde (Chr. Huygenslaan Soesterberg) totdat de nieuwe sociaal-culturele voorziening op het Evenemententerrein gereed is. 2.3 Het verbeteren van het beheer van het Evenemententerrein Soesterberg In 2013 beheerde Beheergroep Sport- en spelterrein (AGAVS, DBT, Balans en IJsvereniging) het Sport- en spelterrein Soesterberg aan de Banningstraat. In de winterperiode was de IJsvereniging de hoofdgebruiker van dit terrein. In de zomermaanden was Balans de hoofdgebruiker. In december 2013 is dit beheer geëvalueerd. Met als resultaat dat de Beheergroep in 2014 haar werkzaamheden voortzet en dat de IJsvereniging zowel in de zomer als in de wintermaanden de hoofdgebruiker is. Deze afspraak is acceptabel en haalbaar als het voor- en achterterrein opgeruimd blijft. De Beheergroep als geheel blijft hiervoor verantwoordelijk. 2.4 Het opstellen van een ruimtelijk programma van eisen voor een sociaal culturele voorziening conform het plan aanpak 20 december 2011 In de periode januari-oktober 2013 is er een ruimtelijk en technisch programma van eisen opgesteld voor een sociaal-culturele voorziening op het Evenemententerrein te Soesterberg passend binnen de financiële kaders. In dit programma is rekening gehouden met de ruimtewensen van de toekomstige gebruikers/huurders. 2.5 Kerntakendiscussie: kunst en cultuur De volgende drie deelprojecten zijn geformuleerd: 1. Beperkte herijking cultuurbeleid De beperkte herijking Cultuurbeleid is in 2012/2013 gerealiseerd. Weggevallen subsidies van de provincie (cultuurparticipatieplan 2010 t/m 2012) voor Cultuureducatie, Soestvrijstaal, naschoolse culturele activiteiten en Cultuur in de Wijk zijn gedeeltelijk gecompenseerd. Museum Oud Soest en Cabrio krijgen extra financiële steun. Het budget voor cultureel-maatschappelijke activiteiten is verhoogd en er is een nieuw budget voor (nieuwe) meerjarige en grotere culturele activiteiten gecreëerd. 2. Klein Engendaal Nadat de projectgrenzen voor park Klein Engendaal bekend waren (B&W, aanvullend plan van aanpak voor stationsgebied Soest-Zuid ) heeft een gesprek plaatsgevonden met Kunststichting Hazart. In dit gesprek heeft Stichting Hazart aangegeven plannen te hebben voor de uitbreiding van de beeldentuin in combinatie met het aanleggen van culturele voorzieningen in het park. In 2014 wordt, onderzocht hoe de gemeente deze plannen kan faciliteren. 3. Sociaal-culturele voorziening Soesterberg In de periode januari-oktober 2013 is er een ruimtelijk en technische programma van eisen opgesteld voor een sociaal-culturele voorziening op het Evenemententerrein te Soesterberg passend binnen de financiële kaders. In dit programma is rekening gehouden met de ruimtewensen van de toekomstige gebruikers/huurders. Tabel kengetallen Omschrijving Deelname aan Jeugdcultuurfonds: - aantal kinderen tot 13 jaar - aantal kinderen van 13 t/m 18 jaar Deelname aan Jeugdsportfonds: - aantal kinderen tot 13 jaar - aantal kinderen van 13 t/m 18 jaar Werkelijk onbekend onbekend onbekend Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 91 van 236

92 1. Sociaal-culturele voorziening In opdracht van de raad (24 januari 2013) stelde het college in de periode februari t/m juli 2013 samen met betrokken sociaal-culturele organisaties een ruimtelijk- en technisch programma van eisen op voor een sociaal-culturele voorziening op het Evenemententerrein te Soesterberg. In dit programma is rekening gehouden met de ruimtewensen van de toekomstige gebruikers/huurders. Er is getoetst of dit programma past in de Marechausseekazerne. Op 17 oktober 2013 besloot de raad om de sociaal-culturele voorziening te ontwikkelen op het Evenemententerrein conform het ruimtelijk- en technisch programma van eisen passend binnen de financiële kaders. In 2014 zetten gemeente en toekomstige gebruikers/huurders stappen om te komen tot nadere afspraken over een beheerorganisatie. Ook zal de procedure starten tot wijziging van de bestemming van het Evenemententerreinen en wordt er een start gemaakt met het maken van een ontwerp voor het gebouw. In februari 2012 heeft de raad een voorbereidingskrediet van ter beschikking gesteld om te komen tot het programma van eisen voor een sociaal-culturele voorziening. Per 1 januari 2013 was van dit krediet een bedrag van nog beschikbaar. De overschrijding van dit krediet met komt ten laste van de , dat beschikbaar is uit het Investeringfonds Soesterberg voor de sociaal-culturele voorziening. De meerkosten zijn ontstaan door inzet van uren (externen en projectleiding) voor de inpassing van het vlekkenplan in de kazerne en de financiële onderbouwing voor zowel de locatie Evenemententerrein als de locatie kazerne. Deze extra kosten waren in het oorspronkelijke PVA niet voorzien. u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Voorbereidingsbudget PvE reserve Investeringsfonds Manifestatieterrein Conform het raadsbesluit over het Masterplan Soesterberg 2010 zijn er voorbereidingen getroffen om de ijsbaan te verplaatsen naar het huidige paardenweitje, dat het Manifestatieterrein wordt genoemd. In de afgelopen driekwart jaar is in nauw overleg met de gebruikers een concept ontwerp tot stand gekomen. De komende tijd wordt het ontwerp verder uitgewerkt tot een inrichtingsplan en de bestemmingsplanprocedure wordt voorbereid. Bij het doorlopen van de bestemmingsplanprocedure is de kans groot op bezwaar tegen de plannen, met als gevolg dat de procedure wordt vertraagd. Ook is de kans op planschade aanwezig en hiervoor wordt rekening gehouden met extra financiële dekking. 3. Banninghal In 2013 is in overleg met het college besloten de haalbaarheid van zowel renovatie als nieuwbouw van de Banninghal te onderzoeken. In 2013 is daartoe een aanzet gegeven door het opstellen van een programma van eisen voor beide mogelijkheden en zijn marktpartijen benaderd voor een marktconsultatie. Op basis van de marktconsultatie wordt in het eerste kwartaal van 2014 een keuze aan het college voorgelegd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 92 van 236

93 u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden Voorbereidingskrediet C. Risicoparagraaf Aansprakelijkheid voor veiligheid van speelgelegenheid De gemeente kan aansprakelijk worden gesteld voor het beheer en onderhoud van speelgelegenheden en het nalaten daarvan. Om de veiligheid voor de gebruikers te borgen, zijn in het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen wettelijke eisen gesteld aan speeltoestellen en aan het onderhoud en beheer van speelgelegenheden. Tot nu toe is het niet voorgekomen, maar in de toekomst kunnen we wellicht schadeclaims verwachten bij ongevallen op speelplaatsen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Laag = 25% Imago/financieel/juridisch Einde 2013 Imago/financieel/juridisch Laag = 25% D. Financiële verantwoording Programma Sport, recreatie, kunst en cultuur Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Binnensport Buitensport Overig sport Recreatie en speelvoorzieningen Kunstbeoefening en bevordering Oudheidkunde/musea Cultuur Totaal lasten Baten Binnensport Buitensport Overig sport 2 1 Recreatie en speelvoorzieningen Kunstbeoefening en bevordering 21 4 Oudheidkunde/musea 9 Cultuur Totaal baten Resultaat Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 93 van 236

94 Lasten Binnensport Apparaatskosten (overheveling uren naar kosten schoonmaak) 144 Hogere kosten schoonmaakkosten sportgebouwen -54 Onderhoudskosten sportgebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 77 Lagere energielasten 11 Lagere kosten huur derden 26 Hogere bijdrage onderwijs voor gymnastieklokalen 36 Hogere kosten afwikkeling overgang pensioenfonds (entreekosten pensioenfonds) -46 Hogere bijdragen 7 Buitensport Apparaatskosten 59 Kapitaallasten 19 Onderhoudskosten sportgebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud sportgebouwen) 121 Hogere kosten energie en belastingen -15 Overig 2 Overig sport Apparaatskosten -172 Voorgesteld wordt het restant van het budget sportvisie te oormerken 8 Bijdrage aan de Sylvestercross -5 Overig -2 Recreatie en speelvoorzieningen Apparaatskosten 4 Overig 8 Kunstbeoefening en bevordering Apparaatskosten -31 Lagere subsidies amateuristische kunstbeoefening 9 Kosten onderhoud kunstwerken, deze kosten worden verrekend met de reserve Kunst -6 Oudheidkunde/musea Apparaatskosten 11 Onderhoudskosten monumenten (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 18 Cultuur Apparaatskosten 17 Onderhoudskosten Willaertgebouw (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 33 Lagere exploitatielasten Willaertgebouw 8 Lagere salarislastenvergoeding Stichting Idea 9 Overig 6 Totaal 302 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 94 van 236

95 Programma 9 Bestuurlijke taken A. Omschrijving van het programma Dit programma omvat een aantal producten en afdelingsoverstijgende thema s zoals excellente dienstverlening. Het programma gaat ook over communicatie en burgerparticipatie, (bestuurlijke en regionale) samenwerking, goed bestuur, gebiedsgericht werken, bouwgrondexploitatie en de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ). Producten Programma 9 bevat overkoepelende thema s geldend voor alle beleidsvelden/programma s en een aantal producten: Nr. Product Portefeuillehouder 9.1 Gemeenteraad R.T. Metz 9.2 College van B & W R.T. Metz 9.3 Bestuursondersteuning R.T. Metz 9.4 Samenwerking R.T. Metz 9.5 Communicatie en participatie Y.C. Kemmerling 9.6 Burgerzaken R.T. Metz 9.7 Gebiedsgericht werken R.T. Coppes 9.8 Onroerend goed Y.C. Kemmerling 9.9 Wet Waardering Onroerende Zaken Y.C. Kemmerling 9.10 Inkoop (opgenomen in paragraaf bedrijfsvoering) Y.C. Kemmerling Relevante beleidsdocumenten a. Verordening ambtelijke bijstand aan de leden van de raad (17 oktober 2002) b. Verordening gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (12 september 2002) c. Referendumverordening gemeente Soest 2005 (raad 2 juni 2005) d. Reglement van orde gemeenteraadsvergaderingen (raad 21 december 2006) e. Procedureverordening voor advisering tegemoetkoming in planschade gemeente Soest (25 september 2008) f. Waarstaatjegemeente.nl (2010/ /2013) g. Medewerkertevredenheidsonderzoek (METEO) ( 2010/ ) h. Rapportage audit GBA i. Strategische communicatie- en participatienota j. Uitwerking Strategische communicatienota: Zichtbaar Dichtbij k. Strategische nota dienstverlening organisatiebreed Soest heeft Antwoord l. Evaluatie Wijkgericht werken in Soest In de volgende versnelling (2010) m. Nota gebiedsgericht werken: herijking wijkgericht werken n. Strategische HRM nota (2011/2014) o. Nota Inkoop- en aanbestedingsbeleid gemeente Soest p. Handboek Verbonden Partijen (juni 2012) q. Visie op samenwerking (2013) B. Doelstellingen en activiteiten - Wat wilden we bereiken en wat hebben we ervoor gedaan? Thema s Samenwerken met anderen Communicatie en participatie Gebiedsgericht werken Excellente dienstverlening Goed bestuur Goed werkgeverschap (opgenomen in paragraaf bedrijfsvoering) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 95 van 236

96 Thema 1 - Samenwerken met anderen Doelstelling: Efficiënt en effectief aanpakken van meer complexe problemen door samenwerking met anderen. a. Intensieve samenwerking met partners, gemeenten en instellingen. b. Door samenwerking draagvlak creëren, wederzijds begrip versterken en betekenisvolle wederkerige verbindingen aangaan. c. Andere partijen de mogelijkheid geven te investeren in gemeenschappelijke aanpak van een probleem. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 1.1 Uitvoering geven aan Handboek Verbonden Partijen Om complexe problemen effectief en efficiënt aan te pakken, werken gemeenten steeds meer interactief met anderen partners samen. Gemeenten worden steeds meer onderdeel van ketens en netwerken. Onder een interactieve aanpak kunnen uiteenlopende samenwerkingsvormen worden verstaan, waarbij er een nadrukkelijke wisselwerking tussen betrokken partijen bestaat. Deze wisselwerking biedt kansen op bijvoorbeeld draagvlak of het versterken van het wederzijdse begrip. Maar ook kansen om andere partijen te laten investeren in een gemeenschappelijke aanpak van een probleem. In juni 2012 heeft het college van B&W het Handboek Verbonden Partijen vastgesteld. Dit handboek heeft voor de raadsleden ter inzage gelegen en is bedoeld als leidraad voor de rol die de gemeente, het bestuur en de raad kunnen innemen om grip houden op de diverse verbonden partijen. In 2013 is uitvoering gegeven aan dit handboek door in de P&C-documenten die de raad ontvangt (programmabegroting en jaarrekening) de paragraaf verbonden partijen te laten aansluiten op de visie en het handboek. In 2014 gaan wij door met de implementatie. 1.2 Ontwikkelen Nota bestuurlijke visie op samenwerking In 2013 is de nota Strategische visie op samenwerking door de raad vastgesteld. Samenwerking in de brede zin van het woord was onderdeel van de kerntakendiscussie. De besluitvorming van de raad hierover vormde de basis voor de nota Strategische visie op samenwerking. Deze visie geeft onder andere antwoord op de vragen: hoe blijven gemeenten voldoende bestuurskrachtig? Wat kunnen en willen we zelf blijven doen en wat laten wij door, of wordt samen met anderen gedaan? In de visie is ook opgenomen op welke wijze de actieve informatievoorziening van het college aan de raad over samenwerkingverbanden wordt vormgegeven en het biedt een instrumentarium om grip te houden op verbonden partijen en samenwerkingsverbanden. 1.3 Onderzoek samenwerkingsmogelijkheden WOZ/gemeentelijke belastingen In het kader van de kerntakendiscussie is een verdiepend onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van samenwerking op het gebied van de WOZ/gemeentelijke belastingen. Op grond van de uitkomsten van het onderzoek heeft het college vooralsnog gekozen voor de variant Optimalisatie in eigen beheer en deze keuze over twee jaar te evalueren (heroverweging 4e kwartaal 2015); hierbij zal opnieuw worden gekeken naar de mogelijkheden van publiekrechtelijke samenwerking. 1.4 (Informele) samenwerkingsverbanden en kennisdeling Medewerkers delen in verschillende verbanden kennis en ervaring, zowel intern als met vakgenoten en (ervarings)deskundigen buiten onze organisatie. Vanuit het managementteam (MT) is deze informele samenwerking en kennisdeling gestimuleerd en gefaciliteerd door medewerkers actief te wijzen op de mogelijkheden en hen de gelegenheid te geven daar aan deel te nemen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 96 van 236

97 Thema 2 - Communicatie en participatie Doelstelling: Interactief besturen (vergroten van draagvlak voor het beleid door communicatie en participatie) Kennis en betrokkenheid in de samenleving vergroten. Kennis van inwoners en partnerorganisaties inzetten. De (gevoelde) afstand tussen inwoners en gemeentebestuur verkleinen. Inwoners en organisaties participeren in het democratisch beleids- en besluitvormingsproces. Inwoners weten wat ze van de gemeente mogen verwachten en mogen eisen stellen aan de communicatie van de gemeente met haar inwoners en met partners. Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 2.1 Communicatie In 2013 is een aantal verbeterpunten uitgevoerd om de informatievoorziening en dienstverlening via de website te optimaliseren. De gemeente Soest wil zichtbaar dichtbij zijn. Een van de manieren waarop we dichtbij contact kunnen maken, is door met onze communicatiemiddelen aan te sluiten op de kanalen en middelen die bewoners en ondernemers zelf ook gebruiken. Dit betekent dat de gemeente niet alleen via traditionele media, zoals kranten en de website, maar ook via social media naar buiten treedt. In 2013 is een pilot Webcare gestart. Webcare is het verbeteren van dienstverlening via internet aan inwoners en ondernemers door als het ware online te luisteren wat er speelt. We doen dit met behulp van een monitortool. Huisstijl is een continu punt van aandacht. Op pragmatische wijze proberen we permanent waar mogelijk verbeteringen door te voeren. 2.2 Participatie In 2013 is naast een inwonerpanel (zie gebiedsgericht werken) ook de enquête Waar Staat Je Gemeente uitgezet. Deze beide meetinstrumenten worden gebruikt om onder andere de communicatie met de inwoners van de gemeente te optimaliseren. Daarnaast zijn nieuwe participatietrajecten gestart, zoals de Afvaldenktank en het Platform onderwijs en arbeidsmarkt. Ook hebben er wederom dorpsmarkten in Soesterberg plaatsgevonden en is er input gevraagd aan diverse betrokken organisaties voor het op te zetten integraal accommodatiebeleid. Een ander voorbeeld van participatie zijn de inbraakschouwen die hebben plaatsgevonden en het signaleringsteam dat samen met WBT Soest-Zuid en de bewoners is opgericht. Afgelopen jaar hebben we een toolkit participatie ontwikkeld waarin diverse instrumenten zitten. Dit betreffen nieuwe instrumenten, maar ook eerder ontwikkelde instrumenten die verder zijn verbeterd. Het gaat om: actoren- en krachtenveldanalyse, smartagent, afwegingskader, inspiratieboek Participatie-instrumenten en werkvormen en de participatiewijzer. In ontwikkeling is een evaluatiemethode. 2.3 Tv- en internetuitzending van raadsvergaderingen via Radio Soest (motie ) Naar aanleiding van een motie (kenmerk 2012/84) heeft het cluster communicatie onderzocht of het mogelijk is raadsvergaderingen via tv en internet te laten uitzenden. Dit zou dan verzorgd worden door Radio Soest. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de kosten voor het uitzenden via internet en tv erg hoog zijn. De uitkomsten van het onderzoek zijn middels een brief naar de raad teruggekoppeld. Deze brief is richting alle fractievoorzitters gegaan. Uiteindelijk is besloten om de raadsvergaderingen niet via tv of internet uit te zenden. Thema 3 - Gebiedsgericht werken Doelstellingen: Verhogen van de kwaliteit van leven in de straat, wijk of gebied met behulp van een leefbaarheidsagenda. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 97 van 236

98 Het opstellen van beleid/plannen en uitvoering daarvan is gericht op de leefomgeving van de inwoner en is afgestemd op de behoefte van de inwoner. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Realisatie Streefwaarde of nulwaarde 2013 jaar 2013 jaar Inwoner als partner 5,6 5,8 5,8 6,0 Monitor Waar staat 2. Inwoner als je gemeente.nl? wijkbewoner 6,8 7,0 6,8 6,9 Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? Integraal gebiedsgericht werken is een organisatiebrede werkwijze waarbij we onze inhoudelijke opgaven verbinden met die van partners en partijen in de samenleving. Zo kunnen we samen adequaat inspelen op situaties in de samenleving (maatwerk). Gebiedsgericht werken wordt uitgevoerd binnen de bestaande organisatie in een flexibele vorm; passend bij de benodigde aanpak. Onze organisatie, cultuur en werkwijze moeten daarop aansluiten. 3.1 Omgevingsanalyse Soesterberg De gemeente heeft in 2013 op diverse manieren geïnvesteerd in de samenwerking met partners. Onder andere met behulp van de omgevingsanalyse Soesterberg die is opgesteld, besproken met en verspreid onder de partners. Deze analyse geeft een objectief cijfermatig beeld van de stand van zaken in die wijk. Van Smitsveen en De Eng is in 2012 al een analyse gemaakt. Uit deze analyses zijn samen met de partnerorganisaties en WBT s een drietal speerpunten geformuleerd. Een deel van deze speerpunten krijgt in het Actieplan Buitenkans (bestemd voor Smitsveen en de Eng) en als opvolger van het plan Buitenplaats een concrete vertaling. 3.2 Training participatie en gebiedsgericht werken In 2013 is verdere uitvoering gegeven aan de Nota communicatie en participatie Zichtbaar Dichtbij en de nota Gebiedsgericht Werken. Om participatie daadwerkelijk onderdeel te laten zijn van ons denken en doen is een training voor medewerkers van alle afdelingen gestart, afgestemd op ons beleid en op onze organisatie. In 2012 hadden de leidinggevenden deze training al gevolgd, in 2013 waren de medewerkers aan de beurt voor een trainingsprogramma op maat. 3.3 Leefbaarheid in de wijken Ten behoeve van de leefbaarheid in de wijken waren er in 2013 diverse afstemmingsoverleggen met partners in de samenleving op strategisch, tactisch en operationeel niveau in het kader van de leefbaarheidsagenda. Als zich nieuwe partners aandienen, laten we die aansluiten. Daarnaast zijn o.a. de herinrichtingsprojecten voor een betere benutting van de openbare ruimte Proeftuin en Buitenplaats in samenwerking met de bewoners succesvol verlopen. 3.4 Wijkinformatiesysteem Er is in 2013 onderzoek gedaan naar een toekomstbestendig en gebruiksvriendelijk wijkinformatiesysteem. Op dit moment wordt een systeem uitgewerkt dat Googlemaps als basis gebruikt. 3.5 Inwonerpanel In 2013 is één vragenlijst onder het inwonerpanel uitgezet, waarvoor 804 inwoners van de gemeente Soest zijn bevraagd over de thema s gemeentelijke informatieverstrekking, zondagopenstelling van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 98 van 236

99 winkels en de bekendheid en informatieverstrekking van de Wijkbewonersteams. De uitkomsten staan op Thema 4 - Excellente dienstverlening Doelstelling: Excellente dienstverlening Meetbare doelstelling: Tevreden inwoners over de dienstverlening Soest heeft Antwoord Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Realisatie Streefwaarde Streefwaarde of nulwaarde 2013 jaar 2013 jaar Inwoner als klant: Monitor Waar staat 7,7 7,7 7,7 7,7 tevredenheid inwoners je gemeente.nl? over dienstverlening Activiteiten - Wat hebben we ervoor gedaan? 4.1 Waar staat je gemeente.nl In de maanden april en mei 2013 heeft de gemeente Soest aan inwoners, over de acht wijken, een vragenlijst voorgelegd waarin zij hun mening over de prestaties van de gemeente konden aangeven. Voor wat betreft de totale gemeente kunnen voldoende betrouwbare uitspraken worden gedaan; er zijn namelijk inwoners die hun mening hebben gegeven. De informatie voor rol van de burger als klant komt uit twee verschillende bronnen: de burgerpeiling en het klanttevredenheidsonderzoek (KTO): een vragenlijst die voorgelegd is aan bezoekers van het gemeentehuis. Het rapportcijfer (7,7) is gebaseerd op alle respondenten (zowel burgerpeiling als KTO) en 19 indicatoren. De bevindingen uit de monitor Waar staat je gemeente.nl hebben ook in 2013 geleid tot verbetervoorstellen, waarbij wordt opgemerkt dat de ontwikkeling van de dienstverlening moet worden beschouwd als een continu proces. 4.2 Soest heeft Antwoord De nota Soest heeft Antwoord is in 2013 geactualiseerd. De strategische visie van Soest op ontwikkelingen in de komende jaren t.a.v. de dienstverlening is daarin vastgelegd en in samenhang gebracht met de vele activiteiten en initiatieven ter verbetering van de dienstverlening die al plaatsvonden. In de strategische nota Soest heeft Antwoord zijn in 2013 alle relevante thema s voor doorontwikkeling van de dienstverlening als overzichtelijke deelprojecten beschreven. Per deelproject zijn concrete acties en stappen benoemd. Ieder deelproject heeft een eigen deelprojectleider die verantwoordelijk is voor het behalen van de per deelproject gestelde doelen. 4.3 Ontwikkeling naar een klantcontactcentrum (KCC) De ontwikkeling naar een klantcontactcentrum (KCC) is uitgebreid beschreven in de strategische nota Soest heeft Antwoord en ligt op schema. 4.4 Telefonisch informatiepunt (TIP) In 2013 is het meldpunt woonomgeving integraal onderdeel geworden van het TIP. Daarnaast is in de loop van het jaar het loket verloren/gevonden voorwerpen ondergebracht bij het TIP. Door de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 99 van 236

100 vertraagde oplevering van de kennisbank, heeft de bredere inzet van het TIP om ook eerstelijnsvragen van de afdeling dienstverlening te beantwoorden, navenant enige vertraging opgelopen. De bredere inzet van het TIP loopt synchroon met de ingebruikname van de kennisbank: het eerste kwartaal De medewerkers van het TIP hebben allen in 2013 met succes een training voor medewerker KCC doorlopen. Medio 2013 heeft er een evaluatie van het TIP plaatsgevonden. Op grond van de bevindingen van deze evaluatie zijn in de tweede helft van 2013 een aantal maatregelen genomen ter verbetering van de telefonische bereikbaarheid van de gemeente. Daarnaast zijn een aantal onderwerpen die in de evaluatie naar voren zijn gekomen, ondergebracht in de strategische nota Soest heeft Antwoord. 4.5 Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie (mgba) Op 6 januari 2014 is de Wet basisregistratie personen (Wet BRP) in werking getreden. Deze wet vervangt de Wet GBA. In de Wet BRP is een aantal wijzigingen en nieuwe voorschriften opgenomen ten opzichte van de wet GBA, maar niet alle wijzigingen zijn ook direct op 6 januari 2014 in werking getreden. De Wet BRP is de basis voor het nieuwe BRP-stelsel. Het is de bedoeling dat gemeenten tussen 2014 en 2018 aansluiten op dit stelsel. De gemeenten gaan werken met nieuwe burgerzakenmodules waarmee de wijzigingen van de persoonsgegevens kunnen worden doorgevoerd. Dit gebeurt in de periode tussen 2014 en In verband met toename van de kosten is er in opdracht van de minster van Binnenlandse Zaken in het najaar van 2013 een onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van de modernisering van de GBA door het bureau Gartner. Dit onderzoek heeft uitgewezen dat ondanks de hoge kosten het project mgba wordt voortgezet. Het uitstel van de inwerkingtreding van de Wet BRP en het onderzoek naar de haalbaarheid van het project heeft geleid tot uitstel van de oplevering en aanschaf van de koppelvlakken evenals de aanbesteding van de burgerzakenmodules. Op 23 januari is tijdens een vergadering van de stuurgroep Operatie BRP de begroting en planning vastgesteld. Soest krijgt in het 1 e kwartaal van 2014 een nieuwe planning toegestuurd waarin is aangegeven wanneer kan worden aangesloten. Dat betekent dat de koppelvlakken, indien deze dit jaar door de leveranciers worden opgeleverd, moeten worden aangeschaft. Soest heeft als voorkeur voor een nieuwe aansluitdatum oktober Thema 5 - Goed bestuur Doelstelling: Tevreden inwoners over het gemeentebestuur Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentieof nulwaarde 2012 Realisatie 2013 Streefwaarde jaar 2013 De gemiddelde Monitor Waar staat 6, ,5 tevredenheid inwoners in je gemeente.nl? de 5 burgerrollen Inwoner als kiezer: 5, ,8 Tevredenheid inwoners over het gemeentebestuur Inwoners als onderdaan: 6, ,3 Tevredenheid inwoners over het gemeentebestuur Streefwaarde jaar ,5 5,8 6,3 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 100 van 236

101 1. Kerntakendiscussie: integraal accommodatiebeleid De scenario s integraal accommodatiebeleid zijn in samenwerking met Futureconsult B.V. nader uitgewerkt. In juli 2013 is door de raad ingestemd met het compositiescenario Vier muren en een dak. Dit scenario is de basis voor nadere uitwerking van het Integraal Accommodatiebeleid. In de uitwerking is vooral aandacht geweest voor sport om in samenhang met de sportvisie twee projecten versneld op te pakken namelijk een tariefstelsel voor de sport en de privatisering van LTC als pilot voor zelfbeheer of overname van een accommodatie. Verder is er een opzet voor een beleidsplan, een voorzet voor nieuw huurbeleid, wordt er gewerkt aan het pachtstelsel voor kantines in gemeentelijke accommodaties en is er een verdere analyse gemaakt van het bestand maatschappelijk vastgoed en is er een nulmeting uitgevoerd bij het meerderheid van de accommodaties om te komen tot een meerjaren onderhouds- investeringsplanning. Binnen het project Buitenkans is met schoolbesturen gesproken over een andere benutting van het BEC zodat er meer ruimte is voor multifunctioneel gebruik zoals aangegeven in de kadernota. u i t g a v e n budget werkelijk totaal Nog te t/m uitgaven besteden besluit najaarsnota C. Risicoparagraaf Uitkeringen bestuurders Bestuurders hebben op grond van de Algemene Pensioenswet Politieke Ambtsdragers (APPA) diverse rechten, waaronder een uitkeringsregeling, een arbeidsongeschiktheidsregeling en een pensioenregeling. De gemeente is eigen risicodrager bij deze regeling. In 2013 is met Loyalis per 1 april 2013 een koopsom APPA plan kapitaal afgesloten en via maandelijkse bijdragen wordt het op niveau gehouden. Het risico is hiermee komen te vervallen. De maandelijkse stortingen zijn in de meerjarenbegroting opgenomen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel/juridisch hoog = 90% Einde 2013 Financieel/juridisch n.v.t. n.v.t. n.v.t. Trajecten medewerkers De organisatie moet zorgen voor voldoende gewenste en noodzakelijke competenties bij medewerkers om de taken uit te kunnen voeren. Als medewerkers de van hen verwachte taken niet 100% kunnen uitvoeren, als blijkt dat hun competenties niet langer aansluiten bij de functie of als de functie een andere invulling krijgt en daardoor te zwaar wordt, worden trajecten gestart. Met medewerkers die wel willen maar niet kunnen worden afspraken gemaakt over scholing, coaching of ontwikkeling of wordt gezocht naar een beter passende functie buiten de gemeente Soest. Met medewerkers die wel kunnen maar niet willen worden andere trajecten gestart. In 2013 is hier in een aantal situaties sprake van geweest. De (extra) kosten zijn gedekt door de stelpost salarissen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Einde 2013 Financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Arbeidsmarkt Er is geen sprake meer van een krappe arbeidsmarkt; er is voldoende potentieel aanwezig. Per einde 2013 worden er geen financiële risico s meer voorzien. In 2013 heeft ook geen noemenswaardige overschrijding van het budget plaatsgevonden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 101 van 236

102 Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Einde 2013 Financieel n.v.t. n.v.t. n.v.t. Inkoop In 2013 zijn er geen kosten geweest, in het kader van juridische aanbestedingen, ten laste van het centrale inkoopbudget. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Einde 2013 Financieel/juridisch Gemiddeld = 50% Planschade Planschade treedt op als eigenaren van grond en onroerend goed vermogensschade lijden door een planologische wijziging, waarbij een derde initiatiefnemer kan zijn, maar ook de gemeente zelf. Ondanks dat aanvragers van planschade rekening dienen te houden met het maatschappelijk risico, dat voor hun eigen rekening komt en het feit dat op grond van een overeenkomst de kosten van planschade worden verhaald bij de derde-belanghebbende, blijft er een risico voor de gemeente bestaan dat er planschadekosten zijn. Dit risico zit vooral in niet verhaalbare schade enerzijds, omdat de schade voor rekening van de gemeente dient te blijven en anderzijds op het moment dat de derde-belanghebbende geen verhaal meer biedt. In 2013 is er een bedrag van aan planschade en kosten uitgekeerd. Daarvan is een bedrag van verhaald. De kosten zijn daarmee binnen het budget gebleven. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Laag = 25 % Einde 2013 Financieel Laag = 25 % Gemeentelijke eigendommen en aansprakelijkheid/verzekeringen In 2013 zijn de kosten voortkomend uit eigen risico en schades binnen het budget gebleven. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Laag = 10% Einde 2013 Financieel Laag = 10% Terugval huuropbrengsten gemeentelijk accommodaties Als gevolg van de economische omstandigheden en overheidsbezuinigingen heroriënteren maatschappelijke organisaties zich op hun ruimtegebruik. Dit heeft zijn weerslag op de gemeentelijke accommodaties. Dit uit zich in leegstand. Naar verwachting zal de komende jaren de leegstand toenemen. Daarnaast gaan als gevolg van de marktomstandigheden de huurprijzen omlaag. In de najaarsnota 2013 is gemeld dat als gevolg van de huidige marktomstandigheden en leegstand, er vanaf 1 januari 2013 sprake van huurderving bij één van de accommodaties. Voor 2013 wordt uitgegaan van een nadeel van Per einde 2013 wordt het financieel effect van terugval huuropbrengsten gemeentelijke accommodaties ingeschat op Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel n.v.t. Einde 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 102 van 236

103 D. Financiële verantwoording Programma Bestuurlijke taken Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Gemeenteraad College van B en W Bestuursondersteuning Samenwerkingen Communicatie en voorlichting Burgerzaken Gebiedsgericht werken Onroerend goed Wet waardering onroerende zaken Totaal lasten Baten Gemeenteraad 15 College van B en W Bestuursondersteuning Samenwerkingen Communicatie en voorlichting Burgerzaken Gebiedsgericht werken Onroerend goed Wet waardering onroerende zaken Totaal baten Resultaat Afwijkingen t.o.v. Begroting 2013: Lasten 135 Baten 502 Resultaat 637 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 103 van 236

104 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Gemeenteraad Apparaatskosten -33 Lagere kosten gemeenteraad 40 Lagere kosten rekenkamercommssie (uitbesteden onderzoeken) 17 Overig -4 College van B en W Onkosten college; inclusief afscheid oude en verwelkoming nieuwe burgemeester 15 Apparaatskosten -35 Overig -1 Bestuursondersteuning Apparaatskosten 36 Externe adviezen 17 Samenwerkingen Overig 3 Communicatie en voorlichting Apparaatskosten -14 Lagere kosten participatiebudget 15 Overig 9 Burgerzaken Apparaatskosten 87 Kosten GBA/BRS 41 Kosten loket gevonden voorwerpen -4 Leges reisdocumenten inclusief inkoopkosten 40 Leges rijbewijzen inclusief inkoopkosten -22 Overig 5 Gebiedsgericht werken Apparaatskosten 14 Lagere kosten gebiedsgericht werken 14 Inwonerpanel 16 Onroerend goed Apparaatskosten -42 Inhuur derden 8 Onderhoudskosten gebouwen (de kosten worden verrekend met de reserve onderhoud gebouwen) 404 Hogere energiekosten -8 Lagere huurbijdragen -7 Integraal accommodatiebeleid (restant bedrag wordt geoormerkt) 21 Overig -12 Wet waardering onroerende zaken Apparaatskosten 74 Doordat er relatief veel proceskostenvergoedingen ( ) verschuldigd waren is het uitvoeringsbudget WOZ overschreden -57 Totaal 637 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 104 van 236

105 Algemene dekkingsmiddelen Baten en lasten Rekening Begroting Rekening (bedragen x 1.000) Lasten Lasten programma 1 t/m Algemene lasten Stelposten 359 Onvoorziene uitgaven 10 Totaal lasten Baten Baten programma 1 t/m Algemene uitkering Gemeentefonds Wet maatschappelijke ondersteuning Dividenden, aandelen Saldo financiering Lokale belastingen Bespaarde rente Overige Totaal baten Resultaat voor bestemming Mutaties reserves Stortingen Onttrekkingen Resultaten na bestemming Afwijkingen t.o.v. Begroting 2013: Lasten Baten Resultaat Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 105 van 236

106 Toelichting op de afwijkingen: - is nadelig Reeds toegelichte verschillen bij de programma's 1 t/m Algemene lasten Saldo kostenplaatsen (begroot minus werkelijk ) -916 Dekking uit de stelpost salarisontwikkelingen 654 Onder/overschrijding op kostenplaats: automatisering 178 huishoudelijke dienst, documentatie, catering en archief 5 overige personeel -347 Lagere dekking door minder productieve uren -234 Bijdrage bedrijfsreserve (beïnvloedbare personeelskosten) 12 Overige niet beïnvloedbare personeelskosten Herwaardering van de dubieuze debiteuren geeft als saldo: 18 Stelposten Vervallen stelposten: de werkelijke uitgaven zijn verantwoord op de diverse programma's Hiertoe behoren: stelpost salarissen (zie hierboven) 654 stelpost onderuitputting -324 stelpost taakstelling personeel -37 stelpost taakmutaties; zie hieronder NUP-middelen 66 stelpost onvoorzien welzijn 10 Algemene uitkering Gemeentefonds Hogere uitkeringen over de jaren 2011 t/m 2013, conform decembercircualire 2013 en in lijn met onze brief aan de raad (17 december 2013) 457 Reservering NUP-gelden (deze middelen worden in 2015 weer onttrokken uit het Gemeentefonds; zie ook bij stelpost taakmutaties) -66 Decentralisatie-uitkeringen, per saldo -6 Inetgratie-uitkering Wet maatschappelijke ondersteuning 77 Dividenden, aandelen Aflossing achtergestelde geldlening Vitens, dekking via herwaarderingsreserve -46 Saldo financiering Hiertegenover staan lagere kapitaallasten, verantwoord bij de verschillende programma's 65 Lokale belastingen Apparaatskosten -11 Lagere kosten invordering 10 Hogere kosten betalingsverkeer -12 Hogere opbrengst eigenarenheffing woningen 35 Hogere opbrengst eigenarenheffing niet-woningen -7 Lagere opbrengst gebruikers niet-woningen -38 Bespaarde rente Over de omvang van de reserves wordt rente toegevoegd (naar de situatie van 1 januari 2013) Deze bespaarde rente wordt als bate verantwoord ten gunste van de exploitatie en vervolgens bij de bestemming van het resultaat toegevoegd aan de reserves Overig 1 Totaal algemene dekkingsmiddelen Reservemutaties (stortingen) zie specificatie hoofdstuk Reservemutaties (onttrekkingen) zie specificatie hoofdstuk Totaal algemene dekkingsmiddelen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 106 van 236

107 Dubieuze debiteuren In 2013 is een totaalbedrag van oninbaar geleden. In de begroting was rekening gehouden met een bedrag van Impact jaarrekening: voordeel. Ten aanzien van de per ultimo 2013 openstaande vorderingen wordt volgens de afgesproken methodiek een bedrag voorzien als oninbaar. Het risico betreft dan ook alleen het bedrag minus de voorziening voor dubieuze debiteuren. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Einde 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Dividenduitkering BNG/Vitens Het BNG-dividend over 2012 is uitgekomen op Dat is conform de bijgestelde begroting (VJN 2013), maar lager dan de primaire begroting. Het dividend van Vitens over 2012 is uitgekomen op Dat is lager dan de bijgestelde begroting (VJN 2013) en lager dan de primaire begroting. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 BNG - Financieel Hoog = 75% Einde 2013 BNG - Financieel Gemiddeld = 50% Begin 2013 Vitens - Financieel Gemiddeld = 50% Einde 2013 Vitens - Financieel Gemiddeld = 50% Lonen en prijzen De in de begroting geraamde stelposten voor loon- en prijsstijgingen zijn voldoende gebleken. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Laag = 10% Einde 2013 Financieel Laag = 10% Concessie-uitkering Vitens, vordering Vitens is in het vierde kwartaal van 2013 in rechte gedagvaard om de verschuldigde uitkeringen op grond van de concessieovereenkomst te betalen. De rechterlijke uitspraak wordt verwacht in Per balansdatum bedraagt de vordering Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Einde 2013 Financieel Gemiddeld= 50% Concessie-uitkering Vitens, structureel Einde 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Renterisico De rente bevond zich ook in 2013 op een historisch laag niveau. In april 2013 is een vaste geldlening aangetrokken van 6 miljoen, met een rentepercentage van 2,15%, looptijd van 15 jaar. Hiermee zijn de renterisico s ook voor de komende jaren in belangrijke mate afgedekt. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Laag = 10% Einde 2013 Financieel n.v.t. n.v.t. n.v.t. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 107 van 236

108 Uitkeringen Gemeentefonds Ten opzichte van de primaire begroting is de algemene uitkering ca lager uitgevallen. De herverdeling van het Gemeentefonds is een jaar uitgesteld, tot Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Gemiddeld = 50% (is ca. 2% uitkering) Einde 2013 Financieel Gemiddeld = 50% Garantstellingen In 2013 is geen beroep gedaan op gemeentelijke garantstellingen. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel Klein = 5% Einde 2013 Financieel Klein = 5% Proceskosten WOZ In 2013 is totaal een bedrag van aan proceskostenvergoedingen betaald. In verband met nog lopende beroepszaken kan dit bedrag nog verder oplopen; namelijk in het geval dat het beroep gegrond wordt verklaard. Generiek risico Kans Financiële impact Financieel risico Begin 2013 Financieel n.v.t. n.v.t. n.v.t. Einde 2013 Financieel 25% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 108 van 236

109 Hoofdstuk 4 - Paragrafen Paragraaf A - Weerstandsvermogen en risicobeheersing In 2008 heeft de raad het Visiedocument Risicomanagement vastgesteld. Dit document bevat de volgende kaders voor het risicomanagement in Soest: Pragmatische aanpak Onderbouwing weerstandsvermogen door middel van risicomanagement Kwalitatieve methode met een afgeleide kwantificering Benoemen strategische risicogebieden en soorten risico s Vaststellen schaalindeling voor prioritering risico s Norm weerstandsvermogen Aansluiting bij reguliere planning & controlcyclus (besturingsprocessen) Het risicomanagement omvat een drietal sporen: 1. Risicobewustzijn. Betreft het bij beleidsvoorbereiding vroegtijdig stil staan bij en weergeven van risicobeheersing in college- en raadsvoorstellen en in projectplannen. Dit wordt geborgd en gefaciliteerd door in trainingen adviesvaardigheden en projectmatig werken het onderwerp risicomanagement te behandelen. Tevens via algemene informatieverstrekking en interne nieuwsbrieven. 2. Weergave van bestuurlijk relevante risico's in de programma s van de begroting en nadere onderbouwing van het weerstandsvermogen in de paragraaf risicomanagement. 3. Het per afdeling uitvoeren van globale risicoanalyses. In deze paragraaf wordt nadere uitwerking gegeven aan de volgende drie kaders uit het Visiedocument Risicomanagement: Onderbouwing weerstandsvermogen d.m.v. risicomanagement. Norm weerstandsvermogen. Aansluiting bij reguliere planning & controlcyclus (besturingsprocessen) Relatie risicomanagement, weerstandscapaciteit en weerstandsvermogen Een gemeente loopt tal van risico s. Een deel van de risico s wordt geheel of gedeeltelijk afgedekt door specifieke maatregelen (risicomanagement). Voorbeelden daarvan zijn het afsluiten van verzekeringen en het inrichten van de interne controle. Naast de afgedekte risico s loopt een gemeente ook altijd risico s die niet (kunnen) worden afgedekt. Deze risico s kunnen tot onvoorziene kosten leiden. Om te voorkomen dat een ingrijpende beleidswijziging zou moeten worden doorgevoerd bij het optreden van niet afgedekte risico s, dient een gemeente een capaciteit te bezitten om dergelijke zaken op te vangen: de zogenaamde weerstandscapaciteit. Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en de capaciteit die een gemeente heeft om die niet-begrote kosten op te vangen. Benodigde weerstandscapaciteit Om te voorkomen dat een ingrijpende beleidswijziging zou moeten worden doorgevoerd bij het voordoen van niet afgedekte risico s, dient een gemeente een capaciteit te bezitten om dergelijke zaken op te vangen; de zogenaamde weerstandscapaciteit. De benodigde weerstandscapaciteit is te herleiden uit een inschatting van de financiële omvang van het totaal aan risico s waar geen of onvoldoende beheersmaatregelen voor getroffen zijn. Zoals gebruikelijk is bij de begroting 2013 een inschatting gemaakt van het financiële effect van niet volledig afgedekte financiële risico s. In de hiernavolgende tabel is in de kolom aantoonbaar financieel effect op jaarrekening 2013 aangegeven welke risico s ook daadwerkelijk uitgekomen zijn. Enkele daarvan zijn positiever uitgevallen dan voorzien, andere zijn negatiever uitgevallen. Per saldo bedraagt het financiële effect op de gerealiseerde risico s ca Dit bedrag kon ruimschoots door de beschikbare weerstandscapaciteit opgevangen worden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 109 van 236

110 Tevens geeft de hiernavolgende tabel de inschatting per einde 2013 weer van de financiële effecten van niet volledig afgedekte financiële risico s. Op grond van deze inschatting wordt per einde 2013 de benodigde weerstandscapaciteit indicatief gesteld op ca. 3,6 mln. Dit is in lijn met de afgelopen jaren. Programma en Onderwerp Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '13 Inschatting financieel effect van benoemde risico s per: Begin 13 Einde 13 Programma 1. Veiligheid Geen Programma 2. Verkeer en Vervoer Geen Programma 3. Economie Geen Programma 4. Natuur en Milieu Schades/aansprakelijkheid m.b.t. beheer en onderhoud openbare ruimte begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Storm- en bliksemschade openbaar groen begin 2013: 25% x einde 2013: 25% x RUD-vorming begin 2013: 50% x einde 2013: 25% x Programma 5. Wonen en Ruimtelijke Ordening Bouwleges n.v.t begin 2013: n.v.t. einde 2013: 75% x Project vliegbasis begin 2013: 10% x einde 2013: 10% x % x Financieel tekort Masterplan Soesterberg begin 2013: 70% x einde 2013: op basis van risicoprofiel Monte Carlosimulatie op basis van gevoeligheidsanalyse overige deelprojecten Programma 6. Onderwijs Geen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 110 van 236

111 Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '13 Inschatting financieel effect van benoemde risico s per: Begin 13 Einde 13 Programma 7. Zorg en Welzijn Individuele verstrekkingen WMO n.v.t. begin 2013: 50% x einde 2013: n.v.t. - Regionaal Sociaal Werkvoorzieningsschap Amersfoort begin 2013: 50% x einde 2013: 75% x Gemeentelijke bijdrage sociale uitkeringen begin 2013: 25% x einde 2013: n.v.t. - Schuldhulpverlening begin 2013: 90% x einde 2013: 90% x Programma 8. Sport,recreatie, kunst en cultuur Aansprakelijkheid t.a.v. veiligheid van speelgelegenheid begin 2013: 25% x einde 2013: 25% x Programma 9. Bestuurlijke taken Uitkeringen bestuurders n.v.t. begin 2013: 90% van einde 2013: n.v.t. - Trajecten medewerkers begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt n.v.t. begin 2013: 50% x einde 2013: n.v.t. - Externe juridische ondersteuning bij inkoop begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Planschade begin 2013: 25% x einde 2013: 25% x Gemeentelijke aansprakelijkheid/verzekeringen begin 2013: 10% x einde 2013: 10% x Terugval huuropbrengsten gemeentelijke n.v.t accommodaties begin 2013: n.v.t. einde 2013: 50% x Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 111 van 236

112 Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '13 Inschatting financieel effect van benoemde risico s per: Begin 13 Einde 13 Algemene dekkingsmiddelen Dubieuze debiteuren begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Dividenduitkering BNG begin 2013: 75% x einde 2013: 50% x Dividenduitkering Vitens begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Concessie-uitkering Vitens, vordering n.v.t begin 2013: n.v.t. einde 2013: 50% x Concessie-uitkering Vitens, structureel begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Ontwikkelingen algemene uitkering begin 2013: 50% x einde 2013: 50% x Lonen en prijzen begin 2013: 10% x einde 2013: 10% x B - Financiering: Renterisico n.v.t. begin 2013: 10% van einde 2013: n.v.t. - 3E - Verbonden Partijen: Garantstellingen begin 2013: 5% x einde 2013: 5% x Proceskosten WOZ 0 n.v.t begin 2013: n.v.t. Einde 2013: 25% van Totaal Noot bij de tabel: Een in de kolom Aantoonbaar fin. effect op jaarrek. '13 negatief weergegeven bedrag geeft aan dat er in tegenstelling tot een verwacht risico juist een voordelig resultaat behaald is. Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit is te onderscheiden in een structurele en een incidentele component. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de niet benutte belastingcapaciteit. De niet benutte belastingcapaciteit wordt gedefinieerd als het verschil tussen: 1. De werkelijke kosten en opbrengsten (= mate van kostendekking) van de afvalheffing en van de rioolheffing. 2. De ozb-opbrengst voor de gemeente Soest volgens de artikel 12-norm en de werkelijke ozbopbrengst. Op basis van deze normen bedraagt de structurele weerstandscapaciteit circa 2,4 mln. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 112 van 236

113 De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de reserves die niet geblokkeerd zijn. Omdat de besteding van het merendeel van de reserves vast ligt en incidentele aanwending van deze reserves leidt tot een bestedingsbeperking voor de toekomst, beschouwen wij alleen de algemene reserve als vrij aanwendbaar. Ultimo 2013 bedraagt deze 7,0 miljoen (exclusief jaarresultaat 2013). De totale beschikbare weerstandscapaciteit (incidenteel + structureel) bedraagt per ultimo ,4 mln, waarvan 2,4 mln structureel + 7,0 mln incidenteel. Weerstandsvermogen Voor onderbouwing of het weerstandsvermogen toereikend is, wordt de beschikbare weerstandscapaciteit (= algemene reserve + vrije belastingcapaciteit) gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit. Op grond van deze berekening bedraagt het weerstandvermogen per ultimo 2013: 9,4 mln / 3,6 mln = 2,6. Het Visiedocument Risicomanagement hanteert als norm een weerstandsvermogen van 1 of groter. Het niveau voldoet daarmee in ruime mate aan de norm. Aanvullende onderbouwing weerstandsvermogen De provincie gaat voor de benodigde (incidentele) weerstandscapaciteit indicatief uit van 50 tot 150 per inwoner, afhankelijk van de dynamiek van de gemeente. De raad heeft zelf ook nog een aanvullende norm gesteld bij de behandeling van de nota Reserves en Voorzieningen in januari 2008 (herbevestigd bij raadsbesluit van 4 juli 2013) : de algemene reserve moet minimaal bedragen. Eind 2013 bedraagt de algemene reserve 7,0 miljoen. De (incidentele) weerstandscapaciteit bedraagt daardoor ca. 155 per inwoner. Dit ligt boven de door de provincie gehanteerde normen. Samenvatting: De door de raad vastgestelde normen voor het risicomanagement zijn in 2013 gerealiseerd: 1. Norm weerstandsvermogen: groter dan 1 werkelijk per einde 2013: 2,6 2. Minimumnorm werkelijk per einde 2013: ca. 7,0 mln Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 113 van 236

114 Paragraaf B - Financiering Algemeen Onder treasury wordt verstaan: Het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële posities en de hieraan gebonden risico s. De treasuryfunctie moet voldoen aan de Wet Fido (Financiering Decentrale Overheden). In deze wet staat onder andere dat: Je als gemeente alleen leningen mag aangaan en middelen mag uitzetten voor de uitoefening van de publieke taak ter vermijding van overmatige risico s; je een treasurystatuut moet opstellen en daarin je treasurybeleid moet beschrijven. In 2001 is in Soest het treasurystatuut opgesteld. Dit is 16 december 2010 door de raad herijkt. Vlottende schuld De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel geld een gemeente mag lenen voor een periode van maximaal 1 jaar. Deze limiet bedroeg in ,196 miljoen (zie Modelstaat A). In de begroting 2013 bedroeg de limiet 7,323 miljoen. In 2013 bleek echter dat als grondslag voor de limiet het begrotingstotaal na reserveringen genomen mag worden. Net als in de jaarrekening 2012 is ook nu met deze grondslag rekening gehouden waardoor de limiet hoger is uitgevallen. Zoals reeds in de begroting 2013 was aangegeven, was het in dit jaar noodzakelijk kasgeldleningen aan te gaan ter overbrugging en ter voorkoming van overschrijding van het overeengekomen kredietarrangement bij de BNG. Langlopende schuld De renterisiconorm geeft aan hoeveel een gemeente mag uitgeven aan renteherzieningen en aflossingen van langlopende leningen. Deze norm bedroeg in ,192 miljoen. In de begroting is uitgegaan van een norm van 17,231 miljoen. De reden voor deze afwijking is dezelfde als die hierboven vermeld is onder Vlottende schuld. Zoals reeds aangegeven in de begroting 2013 was het dit jaar noodzakelijk een vaste geldlening aan te trekken mede vanwege de realisatie van de plannen voor Soesterberg: op 22 april 2013 zijn wij een lening aangegaan van 6 miljoen voor de duur van 15 jaar tegen een rentepercentage van 2,15%. Per 1 januari 2013 bedroeg de totale leningenportefeuille circa 14,4 miljoen. De vaste schuld per 31 december 2013 bedraagt 19,2 miljoen. De toename van 4,8 miljoen is veroorzaakt door de nieuwe lening van 6 miljoen en de reguliere aflossingen. Gemiddeld werd over de totale leningenportefeuille een rente van 5,1% betaald. Dit lijkt vrij hoog, maar de leningenportefeuille bevat 7 langlopende leningen afgesloten in de jaren 1995 t/m 2008 met wisselende rentes van 4,30% t/m 7,25%. Van de nog lopende leningen komen er geen in aanmerking voor vervroegde aflossing. Kredietrisico s van verstrekte leningen Restant omvang van de verstrekte leningen: 31/12/ /12/ geldleningen ambtenaren (4) In 2013 zijn geen leningen aan derden verstrekt. De risico s voor de eerder verstrekte leningen zijn uiterst beperkt. Voor de verstrekte leningen aan ambtenaren voor de aankoop van woningen is hypothecaire zekerheid gesteld, waarbij de waarde in het economisch verkeer van de woningen de restantschuld ruimschoots overstijgt. Garantstellingen In de balans (passiva) komt een onderdeel gewaarborgde geldleningen voor. Wij kunnen u hierover het volgende melden: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 114 van 236

115 De door de gemeente verstrekte garantstellingen hebben betrekking op de volgende categorieën: - Instellingen op het gebied van de woningbouw. De rol van de gemeente is primair overgenomen door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente fungeert als achtervang. De WSW stuurt jaarlijks eind maart een verantwoording. Tot nu toe was er voldoende geld aanwezig in het waarborgfonds. We blijven de ontwikkelingen nauwlettend volgen. - Sociaal-culturele instellingen, sportverenigingen. Er zijn geen achterstanden en het risico is als normaal aan te merken. - Koop of bouw van woningen door particulieren. Deze garantierisico s zijn vooralsnog uiterst beperkt. Relatiebeheer De BNG (Bank van Nederlandse Gemeenten) is onze huisbankier. Nagenoeg alle financiële transacties worden bij de BNG afgewikkeld via één centrale gemeentelijke rekening. De gemeente heeft een kredietarrangement met de BNG. Het kredietarrangement is gehandhaafd op 8 miljoen. Ontwikkelingen in 2013 Wet Houdbare Overheids Financiën (Wet HOF) Op 13 januari 2014 hebben wij u geïnformeerd over de inwerkingtreding Wet HOF. In onze brief is (onder meer) aangegeven: Het nieuwe kabinet heeft de voorstellen onder druk van gemeenten en de volksvertegenwoordiging inmiddels ingrijpend aangepast. De belangrijkste wijziging is dat er geen normering plaatsvindt op individueel gemeentelijk niveau, maar uitsluitend op macroniveau (voor gemeenten als geheel). Voor het jaar 2014 is de tekortnorm voor gemeenten bepaald op 0,32% van het bruto nationaal product. Indien gemeenten als geheel deze norm overschrijden, kan een sanctie worden opgelegd in de vorm van - in beginsel - tijdelijke kortingen op het Gemeentefonds. Voordat de minister hiertoe kan overgaan is te allen tijde bestuurlijk overleg noodzakelijk. Bovendien zullen de uitkomsten van het bestuurlijk overleg worden voorgelegd aan de Staten-Generaal. In een eerder bestuurlijk overleg heeft de huidige minister van Financiën Dijsselbloem toegezegd om in elk geval in deze kabinetsperiode geen sancties op te leggen. Overigens is het strikt genomen nog wel mogelijk dat een eventuele door Europa opgelegde sanctie (die Nederland riskeert als op nationaal niveau niet wordt voldaan aan Europese begrotingsregels) wordt doorberekend aan de decentrale overheden. Dit risico kan echter als bijzonder klein worden beschouwd. Resumerend kunnen we stellen dat de Wet HOF voor gemeenten in elk geval tot 2017, maar naar verwachting ook daarna, niet zal leiden tot een wezenlijk verhoogd financieel risico. Mochten zich nieuwe ontwikkelingen voordoen, dan zullen we u hierover uiteraard nader informeren. Schatkistbankieren Het wetsvoorstel verplicht schatkistbankieren is op 13 december 2013 in het Staatsblad gepubliceerd. De wet is op 15 december 2013 van kracht geworden. Tegelijkertijd met de wet is een ministeriele regeling van kracht geworden. Onderdeel van die regeling is de rekening-courantovereenkomst die iedere decentrale overheid krijgt met de Staat der Nederlanden. De regeling bevat verder onder meer de verplichting voor decentrale overheden een tussenrekening te openen bij een of meerdere banken, zodat aan de verplichting tot deelname aan schatkistbankieren kan worden voldaan. Het wetsvoorstel verplicht alle decentrale overheden om hun overtollige (liquide) middelen aan te houden in de schatkist. Het woord overtollig verwijst naar alle middelen die decentrale overheden niet onmiddellijk nodig hebben voor de publieke taak. Een decentrale overheid behoudt, op basis van de wet Fido, de mogelijkheid om leningen te verstrekken en uitzettingen te verrichten uit hoofde van de publieke taak. deelname aan schatkistbankieren verandert daar niets aan. Vanaf december 2013 hebben wij in het kader van het schatkistbankieren ook een werkrekening bij de BNG; via deze rekening worden de middelen boven het grensbedrag van onze bankrekening Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 115 van 236

116 overgeboekt naar Rijks schatkist. Voor het schatkistbankieren hebben wij bij de BNG een service afgesloten zodat de bank dit dagelijks voor ons regelt. Vooruitblik Op 31 december 2013 bedroegen de tegoeden in rekening-courant circa 0,6 miljoen. Gezien de teruglopende liquiditeiten en de te verwachten investeringsuitgaven vanaf 2014 voor o.a. het realiseren van de plannen voor Soesterberg zal het aangaan van een of meer kasgeldleningen noodzakelijk zijn. Eventueel zal een vaste geldlening worden aangetrokken. Wij zien overigens geen problemen in het aantrekken van geldleningen voor de realisatie van plannen. Ondanks de verscherpte voorwaarden van banken als gevolg van de financiële crisis wordt de gemeente i.c. de overheid beschouwd als betrouwbare partner voor het nakomen van de verplichtingen. Vanzelfsprekend worden ontwikkelingen met name rond de rentestand nauwlettend gevolgd en afhankelijk daarvan worden adequaat besluiten genomen in overleg met het treasurycomité. Euribor (maandgemiddelden) 3 3 % mnd 3 mnd 6 mnd 12 mnd 0 jan 2009 jan 2010 jan 2011 jan 2012 jan 2013 jan 2014 Bron: DNB, ontwikkeling Euribor Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 116 van 236

117 Rendement 10-jaars staatsleningen (maandgemiddelden) % jan 2009 jan 2010 jan 2011 jan 2012 jan 2013 jan 2014 Euroge bied Japan VS Bron: DNB, ontwikkeling rente op staatsleningen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 117 van 236

118 Voorgeschreven bijlagen Hieronder treft u de bij deze paragraaf voorgeschreven staten aan. Modelstaat A liquiditeitspositie in relatie tot kasgeldlimiet (bedragen x 1.000) Stappen ( 1-4 ) (1) Vlottende (2) Vlottende (3) Netto vlottend (+) of schuld middelen Overschot middelen (-) (1) - (2) = (3) (4) gemiddelde van (3) Stappen ( 5-9) Variabelen Bedragen (5) kasgeldlimiet (KGL) (6a) = (5>4) ruimte onder de KGL (6b) = (4>5) overschrijding van de KGL Berekening kasgeldlimiet (5) (7) Begrotingstotaal (8) Percentage regeling 8,5% (5) = (7) x (8) / 100 Kasgeldlimiet Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 118 van 236

119 Modelstaat B renterisico vaste schuld (bedragen x 1.000) Stap Variabelen 2013 Renterisico(norm) (1) renteherzieningen 0 (2) aflossingen (3) renterisico ( 1+2) (4) renterisiconorm (5a) = ( 4 < 3 ) ruimte onder renterisiconorm (5b) = ( 3 > 4 ) overschrijding renterisiconorm Berekening renterisiconorm (4a) begrotingstotaal (4b) percentage regeling 20% (4) = (4a x 4b/100) renterisiconorm Schuldpositie en houdbare gemeentefinanciën In de programmabegroting 2014 hebben we aangekondigd aan de slag te gaan met het thema schuldpositie en houdbare gemeentefinanciën. Door de economische recessie staan de inkomsten van gemeenten onder druk en doet zich de vraag voor: kunnen we komende tijd nog wel investeren, hebben we daar financieel de ruimte nog voor? Beoordeling financiële positie De omvang van het eigen vermogen in de vorm van reserves is niet altijd een goede indicator voor de beoordeling van de financiële positie. Reserves op de balans kunnen vastzitten in bakstenen van bijvoorbeeld (school)gebouwen en stoeptegels van gemeentelijke straten. Staat er niet genoeg geld op de bank, dan zijn voor investeringen in bezit als wegen, riolering, gebouwen en voorraden bouwgrond leningen nodig. Dat betekent dat voor een oordeel over de financiële positie voor een gemeente de volgende vragen van belang zijn. In hoeverre is het gemeentebezit belast met schuld en kan de gemeente haar schuld met zijn (toekomstige) inkomen dragen? Hieruit volgt dat in eerste instantie vooral gekeken moet worden naar de balans en in het bijzonder naar de omvang van de schulden en (vrije) geldelijke bezittingen. Hiervoor zijn kengetallen over de (ontwikkeling van de) schuldpositie goed bruikbaar. Hierna volgt een korte uitleg over de meest relevante (door de VNG ontwikkelde) kengetallen, wordt aansluitend op de situatie voor Soest ingegaan en worden de uitkomsten in perspectief geplaatst door vergelijking met andere gemeenten in Nederland. Bruto schuld Het kengetal schuldratio (ook wel debtratio genoemd) geeft aan in hoeverre het bezit op de balans (debetzijde) belast is met schuld (creditzijde). Het kengetal geeft in procenten het aandeel van de schulden in het balanstotaal. Is de uitkomst lager dan 20%, dan heeft de gemeente (vrijwel) geen schulden. Een uitkomst tussen 20% en 70% is als normaal te beschouwen. Tussen 70% en 80% Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 119 van 236

120 springt het licht van een gemeente op oranje. Is de uitkomst groter dan 80%, dan heeft de gemeente zijn bezit zeer zwaar belast met schuld. Voor Soest zijn de uitkomsten in de periode 2010 t/m 2013 als volgt: : 28% : 27% : 31% : 39% Geconcludeerd kan worden dat: a. In 2013 de bruto schuld licht is toegenomen. b. De omvang van de bruto schuld redelijk stabiel is en royaal valt binnen de bandbreedte die als normaal voor een gemeente kan worden beschouwd. c. In 2013 zo n 60% van het bezit op de balans niet met schulden is belast (dus schuldenvrij is). Netto schuld In het kengetal schuldratio speelt de bruto schuld de hoofdrol. Bij het vergelijken van de hoogte van schulden tussen gemeenten onderling ontstaat een beter beeld als wordt uitgegaan van netto schuld. Bij netto schuld wordt de omvang van de geldelijke bezittingen die niet is ingezet voor de publieke zaak, in mindering gebracht op de bruto schuld. Het kengetal netto schuldquote wordt voor de beoordeling van de financiële positie van gemeenten als een betere graadmeter gezien omdat dit kengetal: - een indicatie geeft van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie; - inzicht geeft of een gemeente investeringsruimte heeft of juist op zijn tellen moet passen. Hierachter gaat het volgende mechanisme schuil. Gaat een gemeente schulden aan (bijv. ten behoeve van investeringen), dan worden de lasten hoger door rentebetalingen en aflossingen. Door geld te lenen worden aanschaffingen naar voren gehaald maar de consequentie is dat hiermee een beslag op toekomstige inkomsten worden gelegd. Hoe hoger de schulden hoe meer toekomstige inkomsten voor aflossingen en rente worden vastgelegd. Deze uitgaven aan aflossingen en rente kunnen niet aan andere publieke voorzieningen worden besteed. Te hoge schulden verdrukken op deze wijze uitgaven aan noodzakelijke publieke voorzieningen en kunnen de gemeente in financiële problemen brengen. Hoe de uitkomst te beoordelen? Als de netto schuldquote de 100% passeert, springt het licht op oranje. Bij een netto schuldquote boven de 130% springt het licht voor de gemeente op rood. Tussen 0% en 100% is bij de meeste gemeenten sprake van een normale uitkomst. Voor Soest zijn de uitkomsten in de periode 2010 t/m 2013 als volgt (met tussen haakjes de netto schuldquote per inwoner): : 8% ( 188) : 10% ( 199) : 8% ( 158) : 17% ( 321) Geconcludeerd kan worden dat: a. In 2013 de netto schuldquote als aandeel van de inkomsten is toegenomen. b. De omvang van de netto schuld als aandeel van de inkomsten relatief laag is en royaal binnen de bandbreedte valt die als normaal voor een gemeente kan worden beschouwd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 120 van 236

121 Om de uitkomsten van Soest in perspectief te plaatsen volgt hierna een top 3 over 2012 van gemeenten met de hoogste schuldenlast en schuldenvrije gemeenten (cijfers: netto schuldquote als aandeel van de inkomsten en per inwoner). Gemeente (aandeel inkomsten) Per inwoner schuldenlast Hengelo (232%) Spijkenisse (181%) Groningen (124%) Gemeente (aandeel inkomsten) Per inwoner schuldenvrij Giessenlanden (- 263%) Rozendaal (- 150%) Huizen (- 94%) Voorgaande cijfers laten zien dat de verschillen in schuldpositie van gemeenten groot zijn. Uit de cijfers 2012 blijkt verder dat 48 gemeenten in Nederland schuldenvrij zijn. In de rangorde netto schuldquote 2012 van de circa 400 Nederlandse gemeenten bezet Soest rangnummer 74. Deze positie komt vrijwel overeen met die in 2010 (67) en 2011 (73). Schuldevolutie Zijn de uitgaven in een jaar hoger dan de inkomsten, dan moet de gemeente aanvullend geld lenen. Er ontstaan schulden. Houdt de gemeente in een jaar geld over, dan kan de gemeente een deel van zijn schulden afbetalen. Deze toe- of afname van de schulden in een jaar is het financieringsresultaat van de gemeente (ook wel schuldevolutie genoemd). Uit de publicatie van de VNG over de jaarcijfers 2012 blijkt dat in de periode : a. In totaal 261 gemeenten er op achteruit zijn gegaan (toename schuld). b. In totaal 147 gemeenten er op vooruit zijn gegaan (afname schuld). Soest behoort tot de laatste categorie; in deze periode is sprake van een afname van de schuld met (per inwoner). De schuldpositie is derhalve verbeterd. Hierbij wordt aangetekend dat in 2013 de schuld per inwoner met 163 is toegenomen (zie ook hiervoor). Vanaf 2009 gerekend is overigens per saldo nog steeds sprake van een schuldafname. (bron: kengetallen VNG. Jaarlijks publiceert de VNG de kengetallen over de financiële positie van alle gemeenten. Deze informatie is op basis van CBS-gegevens over het voorafgaande jaar. De kengetallen 2013 voor Soest zijn zelf berekend). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 121 van 236

122 Paragraaf C - Bedrijfsvoering Deze paragraaf beschrijft hoe we invulling geven aan de bedrijfsvoering van onze organisatie. Een goede bedrijfsvoering is een basisvoorwaarde om de organisatiedoelstellingen te behalen. Om de publieke dienstverlening te optimaliseren kijken we naar de bedrijfsvoering in al haar facetten. De afdeling Bedrijfsvoering stelt hierbij randvoorwaarden, ondersteunt en kijkt mee wat vanuit de centrale (publieke) dienstverlening nodig en mogelijk is. Relevante beleidsdocumenten Het beleid in Soest voor de bedrijfsvoering is hoofdzakelijk opgenomen in de nota s: Strategie en beleid Directieplan en separaat plan 2014 Besturingsconcept (maart 2005) (onder constructie) Regeling Organisatie (2012) Raadsprogramma Collegeprogramma Gebiedsgericht werken: herijking wijkgericht werken (raad 2010) Organisatieontwikkeling Strategische nota dienstverlening organisatiebreed Soest heeft Antwoord Projectmatig werken (2008/2010/2012) Nota inkoopbeleid en aanbesteding (de nota s uit 2004 en 2011 zijn in 1 document samengevoegd in 2012) Management van middelen Gemeentelijk informatiebeveiligingsbeleid (B&W 2011) Integriteit/gedragscode (actualisatie 2008) Risicomanagement (raad ) Nota Communicatie- en participatie Nota Interne communicatie (B&W 2012) Beheerplan I&A Management van processen De geactualiseerde verordeningen (raad 15/05/ ) Mandaatbesluit (Directie en MT en College 2012) Besluit Begroting en Verantwoording Gemeenten en Provincies (20/01/2003) Nota Reserves en voorzieningen (2008 en 2013) Verordening op het financieel beleid, beheer en organisatie (ex art. 212 GW) Controleverordening (financieel beheer) (ex art. 213 GW) Verordening doelmatigheid (ex art. 213a GW) Budgethoudersregeling (Directie 21/06/2004- onder constructie) Medewerkers HRM nota Strategisch Opleidingsbeleid ( ) Handboek Competentiemanagement (2005, 2008, 2012) Performancecyclus (2007/2008/ ) Integraal gezondheidsmanagement en Arbo beleidsverklaring/plan van aanpak (2012) Duurzaamheidplan (Verseon ) Beleidsverklaring interne milieuzorg Soest (april 2012) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 122 van 236

123 Waardering door burgers, medewerkers en maatschappij Medewerkertevredenheidonderzoek gemeente Soest (METEO) (2008/2009, 2010/2011 en 2013) Rapportage Waarstaatjegemeente.nl (B&W 2010/2011 en 2013) Periodieke rapportages klachten- en bezwaarschriften Binnen de gemeente Soest werken we volgens de Soester invulling van het INK 1 -model. Dit model legt een relatie tussen strategie, beleid, middelen en competenties enerzijds en medewerkers, klanten, leveranciers en maatschappij anderzijds. We voeren het werk uit volgens de cyclus van Plan-Do-Check-Act. Aan deze planmatige cyclus zijn de meer mensgerichte en sociaal culturele aspecten gekoppeld die nodig zijn om een organisatie goed te laten functioneren: inspireren, mobiliseren, waarderen en reflecteren. Inwoners mogen verwachten dat we in onze publieke dienstverlening rechtmatig handelen en betrouwbaar, transparant, doelmatig, doeltreffend en slagvaardig zijn. Door het INK-model, Plan-Do-Check-Act en de mensgerichte en sociaal culturele aspecten te combineren, optimaliseren wij planmatig onze bedrijfsvoering en daarmee onze publieke dienstverlening in al haar facetten. Dit leidt tot de volgende gefaseerde werkwijze: 1 Instituut Nederlandse Kwaliteit Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 123 van 236

124 Fase 1 Plannen 1 Strategie en beleid; duidelijke doelen afgeleid van missie, visie en strategieën 2 Tonen van leiderschap Fase 2 Doen Inspireren elkaar enthousiast maken voor de bestaansreden van de organisatie, haar producten en diensten en haar positie en kracht. Dit betekent het ontwikkelen van een gedeeld toekomstbeeld en het samen ontdekken van de mogelijkheden tot vernieuwing en verbetering. 3 Effectieve inzet van management van middelen 4 Effectieve inzet van processen 5 Effectieve inzet van medewerkers Fase 3 Checken Mobiliseren het benutten van de inspiratie, capaciteiten en kwaliteiten van alle betrokkenen in en rond de organisatie. 6 Meten waardering klanten/inwoners en 7 Meten waardering door maatschappij 8 Meten waardering door medewerkers Fase 4 Verbeteren/ Vernieuwen Waarderen met alle betrokkenen in en rond de organisatie bepalen wat werkelijk van waarde is. Hierbij oog en respect hebben voor elkaar en elkaars bijdrage. 9 Bij afwijkingen van doelen beleid/uitvoering aanpassen, verbeteren en vernieuwen waar noodzakelijk Reflecteren tijd nemen om terug te kijken naar de resultaten die zijn behaald en de manier waarop dit is gebeurd. Samen overdenken waar het allemaal om ging, wat er goed ging en wat beter kan. We zijn een contextgerichte organisatie en werken vraaggericht. Vanuit ons streven naar excellente dienstverlening luisteren we goed naar de vraag van onze klanten en is de context van waaruit de vraag wordt gesteld een belangrijk gegeven om tot een helder antwoord te komen. Daarbij is de context van de ander leidend. We stellen doelen vanuit een met de ander gedeeld toekomstbeeld. En dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld een mooie buurt, het verminderen van overlast, een schone en veilige woonomgeving of het zo lang mogelijk zelfstandig wonen van mensen met een zorgbehoefte. Dit betekent dat we ons moeten verbinden met de ander en diens wensen omzetten in specificaties. Dit sluit aan bij de uitgangspunten van het collegeprogramma en de vertaling daarvan in de nota s over participatie en gebiedsgericht werken. Fase 1 Plannen 1. Strategie en beleid van de bedrijfsvoering Publiek beleid is geen exclusieve taak voor de overheid en hoeft niet altijd centraal vastgesteld te worden. Ook individuen en maatschappelijke groepen kunnen beleid ontwikkelen en zich inzetten om de publieke zaak te dienen. Zij kunnen dit zelfstandig doen, maar ook in samenwerking met ons als gemeente. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 124 van 236

125 De gemeente is de nabije overheid. Daardoor is de gemeente in staat of zou in staat moeten zijn om de relatie met inwoners en samenleving te verbeteren en het vertrouwen van de inwoners te herstellen. Burgerschap in Soest komt mede tot ontwikkeling wanneer burgers ook zelf aangesproken worden om zich actief in te zetten voor de gemeenschap. Samen met de gemeenteraad en inwoners wil het college participatie vormgeven. Deze nieuwe manieren van werken en samenwerken hebben effect op onze bedrijfsvoering. Inwoners, organisaties en de rijksoverheid stellen eisen aan onze dienstverlening. Het is belangrijk dat we onze bedrijfsvoeringsstrategie daarin bepalen om te zorgen voor samenhangend beleid en een betere externe oriëntatie (van buiten naar binnen denken en doen). Excellente dienstverlening, verdere ontwikkeling van klantgerichte houding en gedrag, participatie en communicatie, handige toepassing van ICT-mogelijkheden en minder en duidelijker regels zorgen voor een betere relatie met inwoners en bedrijven en een effectievere aanpak van problemen. De missie van de gemeente Soest Onze missie sluit aan bij het motto van de collegeverklaring : Soest waar iedereen meetelt. Onze missie luidt: Samen actief voor Soest Wij werken aan excellente dienstverlening, kunnen ons met de ander verbinden en spelen met onze klantgerichtheid in op de vraag van inwoners en samenleving. Wij richten ons op het vergroten van de betrokkenheid en participatie van inwoners en organisaties in het democratisch beleids- en besluitvormingsproces. Wij richten ons op het behalen van de overeengekomen resultaten en helpen anderen hun resultaten te behalen. Wij zetten ons actief in voor Soest en Soesterberg. Dat doen we mét de samenleving, ieder vanuit zijn eigen rol. We denken en werken van buiten naar binnen en tonen daarbij durf en drive. Visie op de organisatie Onze visie is vertaald in organisatieprincipes, kerndoelen en kernwaarden. Op basis van de missie en visie hanteren we deze organisatieprincipes: Het bundelen van kennis en vergroten van de flexibiliteit van onze organisatie, door de aanwezige talenten en ontwikkelingskansen te benutten. Binnen de kaders van bestuur en organisatie en rekeninghoudend met de sturing van de leiding, wordt de verantwoordelijkheid laag gelegd en op de werkvloer ruimte geboden en benut voor de dagelijkse werkzaamheden. Meer van buiten naar binnen denken en werken en dus beter aansluiten op de vragen van de samenleving. Meer gericht op mensen, op leven, op zorg en welzijn (gemeente is het adres waar alle lijnen samenkomen) faciliteren en vangnetten; Nog beter klantgericht, vraaggericht en dienstverlenend kunnen werken. Binnen werkvelden samenwerken aan producten die een oplossing bieden voor vragen van de samenleving. De traditionele indeling naar rollen wordt losgelaten. Maar ook samenwerking met anderen: met inwoners, met partnerorganisaties en met nieuwe partners in de keten (als sociaal domein bijvoorbeeld). Medewerkers als partnergerichte regisseurs op knooppunten van netwerken. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 125 van 236

126 Competenties worden steeds belangrijker. Competenties moeten bijdragen aan de doelstellingen van het college- en raadsprogramma. Competenties zijn een verzameling van kennis, ervaring en persoonlijke vaardigheden. Door opleiding en competentieontwikkeling kunnen medewerkers uitgroeien tot taakvolwassen professionals die samen met collega s zorg dragen voor het te behalen resultaat. Organiseren is een doorlopend proces dat gebruik maakt van natuurlijke momenten, urgentiebesef en sterke cultuuraspecten. De cultuur die we in Soest nastreven is dat medewerkers van nature samenwerken, elkaar opzoeken en een meerwaarde hebben voor elkaar en voor de totstandkoming van producten voor onze inwoners. De kern is dienstbaarheid aan de samenleving met het bestuur als tussenschakel. De raad stelt kaders, controleert en communiceert met de samenleving en heeft waardering voor de door de organisatie geleverde bijdragen. Het college houdt zich bezig met de besturing van de lokale samenleving, is gericht op betrokkenheid en participatie van inwoners en organisaties in het democratisch beleids- en besluitvormingsproces en heeft vertrouwen in de adviezen en uitvoering van de organisatie. Organiseren is een doorlopend proces dat gebruik maakt van natuurlijke momenten, urgentiebesef en sterke cultuuraspecten. De cultuur die we in Soest nastreven is dat medewerkers van nature samenwerken, elkaar opzoeken en een meerwaarde hebben voor elkaar en voor de totstandkoming van producten voor onze inwoners. De kern is dienstbaarheid aan de samenleving met het bestuur als tussenschakel. Uit de missie vloeien onze kerndoelen voort: Leveren van excellente publieke dienstverlening. Inspelen op vragen en verwachtingen van burgers over het leven en wonen in Soest. Inspelen op nieuwe ontwikkelingen die van invloed zijn op onze organisatie. Wij werken aan deze kerndoelen vanuit de volgende kernwaarden: Durf & drive Klant- en naar buitengericht Samenwerken aan resultaat Met elkaar maken we Soest waar iedereen meetelt. Organogram Ons organisatiemodel is gericht op de kwaliteit van het proces en de te behalen doelstellingen. De organisatie is ingericht volgens drie pijlers: Beleid, Uitvoering en Bestuur- en anagementondersteuning. Er zijn in totaal zeven afdelingen en een projectbureau. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 126 van 236

127 2. Leiderschap Effectief publiek management is een kritische succesfactor voor het verbeteren van de dienstverlening. De drie basisrollen van afdelingshoofden zijn: Sturing, facilitering en coaching eigen onderdeel (werk en medewerkers) Schakel naar het bestuur (vooral strategie, beleid en prioriteitstelling; ook aanspreekbaar op resultaten). Horizontale afstemming met anderen binnen en buiten de organisatie. Dat vraagt van de afdelingshoofden dat zij zich verder ontwikkelen en zich gezamenlijk verantwoordelijk voelen voor het resultaat. Afdelingshoofden zijn verantwoordelijk voor beleid en uitvoering. De eindverantwoordelijkheid voor wat de organisatie voortbrengt ligt bij de directie. Directieplan en afdelingsplannen Afgeleid van het raads- en collegeprogramma is een, op de bedrijfsvoering gericht, meerjarig directieplan opgesteld. Ter actualisatie van het directieplan worden jaarlijks speerpunten benoemd. Het meerjarig directieplan en de speerpunten vormen de basis voor de afdelingsplannen. De afdelingsplannen komen mede tot stand in afstemming tussen afdelingshoofden en college/portefeuillehouders. De volgende resultaten worden beoogd: Eenduidige en consistente vertaling van bestuurlijke ambities naar concrete uitvoering. De directie toetst en monitort de prestatieafspraken in de afdelingsplannen op het niveau van bedrijfsvoering. De portefeuillehouders doen dit inhoudelijk. Jaarlijks vindt de performancecyclus plaats bestaande uit: beoordelings- en functioneringsgesprekken, coaching en ontwikkelgesprekken. In 2014 stellen wij mede op basis van het collegeprogramma een nieuw meerjarig directieplan op. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 127 van 236

128 Fase 2 Do: Management van middelen, processen en medewerkers 3. Management van middelen In de bedrijfsvoering beschikken we over de volgende middelen: communicatie en participatie (zie programma 9); informatievoorziening en ICT; financiële bedrijfsvoering; juridische kwaliteitszorg. Informatievoorziening en ICT Algemeen Informatievoorziening is een bepalend onderdeel binnen onze bedrijfsvoering. Er spelen o.a. in het kader van Soest heeft Antwoord veel ontwikkelingen op dit gebied. Zo is er steeds meer sprake van digitalisering van documenten en processen. Daarnaast moeten alle gemeenten in het kader van het NUP (Nationaal Uitvoerings Programma Dienstverlening en e-overheid) een aantal bouwstenen realiseren die samen de basisinfrastructuur vormen voor de e-overheid. Dit zijn de minimaal noodzakelijke randvoorwaarden voor goed elektronisch verkeer tussen overheid, burgers en bedrijven. In het najaar van 2011 heeft zich een aantal incidenten voorgedaan waarbij lekken zijn aangetoond in websites van overheidsorganisaties. Naar aanleiding daarvan heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aangekondigd dat alle DigiD gebruikende organisaties jaarlijks een zogenaamde ICT-beveiligingsassessment (een soort audit) dient te laten uitvoeren. Hiernaast moeten ook periodiek audits worden uitgevoerd m.b.t. de basisregistraties. Streven is om dit alles in samenhang uit te laten voeren. De visie op en ontwikkeling van de informatievoorziening worden vastgelegd in het gemeentelijk informatiebeleidsplan. Dit wordt jaarlijks geactualiseerd. Daarnaast is er een vijfjarig beheersplan I&A (informatievoorziening en automatisering) dat ook jaarlijks wordt geactualiseerd. De volgende resultaten zijn bereikt: Het gemeentelijk informatiebeleid is geactualiseerd. Dit beleid bevat de uitgangspunten en randvoorwaarden voor de inrichting van de gemeentelijke informatievoorziening. In een jaarlijks te actualiseren projectenkalender zijn de lopende en toekomstige informatievoorzieningsprojecten opgenomen (incl. de te realiseren NUP-bouwstenen). Het ICT-beveiligingsassessment voor de gemeentelijke websites die gebruik maken van DigiD is met succes afgerond. Het digitaliseren van gemeentelijke documenten en processen is verder ter hand genomen. De voorbereidingen om gemeentebreed digitaal en zaakgericht te gaan werken zijn in een ver gevorderd stadium. Om de beschikbaarheid en performance van de ICT voorzieningen te verbeteren, is een migratie van de oude gemeentelijke ICT infrastructuur naar de nieuwe ICT infrastructuur van de RID Utrecht in gang gezet. Soest gaat als eerste RID deelnemer begin 2014 over naar de nieuwe infrastructuur. Privacy: Wet bescherming Persoonsgegevens Onder meer door overheden worden omvangrijke hoeveelheden gegevens over de persoonlijke levenssfeer van individuen verzameld, geregistreerd, verwerkt en aangewend voor verschillende doeleinden. Door toenemende technische mogelijkheden van bijvoorbeeld koppelingen tussen persoonsregistraties met andere overheidsinstanties, zoals de Belastingdienst en UWV, zal dit in de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 128 van 236

129 toekomst verder toenemen. Daarom zijn grenzen en waarborgen noodzakelijk om de privacy te garanderen. Deze grenzen en waarborgen zijn door de wetgever in de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) vastgelegd. Bij het niet handelen in overeenstemming met deze wet worden er politieke en financiële risico s (in de vorm van boetes) gelopen. In het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) zijn in 2013 de volgende taken uitgevoerd: 1. Periodieke actualisatie van de registraties van het gebruik van systemen met specifieke persoonsgegevens. Actualisatie als gevolg van de doorontwikkeling van de interne organisatie en gebruik van nieuwe systemen dan wel nieuwe functionaliteiten in bestaande systemen. 2. Reguliere beoordeling en toetsing van de ontvangen meldingen. 3. Periodieke afstemmingsoverleg tussen de functionaris voor de gegevensbeschermingen de decentrale contactpersonen WBP. Voor de goede orde: over de uitkomsten van het landelijk onderzoek Suwinet, is gerapporteerd in programma 7. Zorg en Welzijn. Basisregistraties De overheid verbetert de dienstverlening aan burgers en bedrijven door al bekende gegevens binnen de overheid te delen, bijvoorbeeld naam, adres of vestigingsplaats. Om deze gegevens te kunnen delen, zet de Nederlandse overheid een stelsel van 13 basisregistraties op. Alle gemeenten, provincies en waterschappen moeten hiervan gebruikmaken. Dit doen we via de zogeheten Landelijke Voorzieningen. Van de 13 basisregistraties is de gemeente momenteel bronhouder van: BAG Basisregistratie Adressen en Gebouwen GBA Basisadministratie Persoonsgegevens WOZ Waardering Onroerende Zaken In de nabije toekomst wordt de gemeente bronhouder van: BGT Basisregistratie Grootschalige Topografie Aansluitingen moeten worden gerealiseerd voor de volgende Landelijke basisregistraties: NHR Nieuw Handelsregister (huidige Kamer van Koophandel) Kadaster Basisregistratie Kadaster RNI Registratie Niet-Ingezetenen Essentie van de basisregistraties is dat er eenmalig gegevens worden ingewonnen, maar meervoudig (verplicht) worden gebruikt door alle overheden. Hierdoor worden landelijk kosten bespaard en verbeteren we de dienstverlening aan de burger. De gemeente Soest kent een binnengemeentelijk datadistributiesysteem dat gegevens uitwisselt tussen de afdelingen die de basisregistraties voeren en de afdelingen die andere wettelijke taken uitvoeren. Nog niet alle afdelingen zijn aan het binnengemeentelijk distributiesysteem aangesloten of gesynchroniseerd met de basisregistraties. Synchronisatie tussen bijvoorbeeld de BAG en de adressenbakken van alle gemeentelijke applicaties is in volle gang en loopt door in de komende periode. Verder zijn er nog afdelingen waar procesmatig het verplicht gebruik moet worden afgestemd. De coördinatie van de procesmatige afstemmingen binnen en tussen de afdelingen en de coördinatie van de binnengemeentelijke aansluitingen moet worden geborgd in en door de organisatie. Daarnaast moeten afdelingen verplicht gebruikmaken van de BAG- en/of de GBA-gegevens, waarbij via auditing vanuit de landelijke overheid wordt getoetst of de gemeente dit ook daadwerkelijk procesmatig of geautomatiseerd heeft ondervangen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 129 van 236

130 De volgende resultaten worden beoogd: onze basisregistraties zijn op orde en gereed om de uitwisseling van gegevens tussen overheidsorganisaties waar te maken; iedereen die binnen de gemeente gegevens nodig heeft over personen, adressen, gebouwen, etc., haalt deze uit de betreffende basisregistratie. Financiële bedrijfsvoering De financiële organisatie is geheel gecentraliseerd, waarbij administrateurs, consulenten en adviseurs de afdelingen, organisatie en bestuur faciliteren. De periodieke (financiële) bedrijfsvoeringinformatie is opgenomen in de planning- en controlcyclus. De afdelingshoofden zijn verantwoordelijk voor hun budgetten en de financiële component van hun taakuitvoering en advisering binnen de vastgestelde kaders en richtlijnen. Het financieel beheer en de informatievoorziening zijn gericht op het waarborgen van rechtmatigheid, doelmatigheid en transparantie. Procedurebeschrijvingen en functiescheidingen waarborgen de rechtmatigheid. De uitvoering vindt plaats conform de voorschriften in de Gemeentewet, het Besluit Begroting en de financiële verordening ex art. 212 GW, de budgetregeling en het beleid zoals verwoord in de nota Reserves en Voorzieningen (raad juli 2013). Het financieel beleid is gericht op het borgen van de continuïteit waarbij alle uitgaven en inkomsten in de begroting zijn opgenomen op een dusdanige wijze dat ongewenste fluctuaties van saldi en tarieven worden voorkomen. Slechts uitgaven met een meerjarig nut mogen worden geactiveerd waarbij het uitgangspunt is bruto te activeren. Waardering vindt plaats op basis van de historische kostprijs. Afschrijving (lineair) is gerelateerd aan de economische levensduur. Eventuele vervanging is afhankelijk van de technische levensduur. Uitgaven met een structureel karakter worden structureel in de exploitatiebegroting geraamd. Het reservebeleid is te benoemen als terughoudend maar verantwoord. Onderhoudsreserves dienen daarbij te zijn gebaseerd op actuele 10-jarige beheersplannen en rekening te houden met koopkrachthandhaving. De (uitgangspunten van deze) beheersplannen zijn of worden door de raad vastgesteld. Voor de tarieven en heffingen geldt als uitgangspunt integrale kostendekkendheid. De reguliere informatievoorziening is ondergebracht in de planning- en controlcyclus. Deze omvat zowel de programma s, activiteiten en resultaten als de bedrijfsvoering in haar samenhangende aspecten. Transparantie, volledigheid, juistheid, tijdigheid en betrouwbaarheid zijn belangrijke basisvoorwaarden. Rapportage vindt plaats door afdelingshoofden via directie aan B en W en door het college aan de raad. Planning en kaderstelling vinden andersom plaats. De cyclus beoogt een adequaat en integraal sturings- en verantwoordingsinstrumentarium op alle niveaus van de ambtelijke en bestuurlijke organisatie te vormen. Mede aan de hand van de jaarrekening van het voorgaande jaar en de eerste afwijkingenrapportage en bijstellingen in de voorjaarsnota stelt de raad kaders voor het volgende jaar (kadernota). Deze kaders worden in het najaar in de begroting voor het volgende jaar verwerkt en vastgesteld. Over het lopende jaar wordt in de najaarsnota over de realisatie van programma s, producten en budgetten gerapporteerd, waarna in de jaarrekening de eindverantwoording plaatsvindt. In zijn vergadering van april 2010 heeft de raad ingestemd met de aanbevelingen van de werkgroep Evaluatie p&c-cyclus. De resultaten zijn vertaald in de voorliggende begroting. In de periode januari t/m maart 2012 zijn drie raadswerkgroepen vernieuwing 1 e W-vraag aan de slag gegaan om de vernieuwing verder vorm te geven. De door ons gegeven aanzet tot vernieuwing van de 1 e W-vraag (wat willen we bereiken?) bij de kadernota 2012 en in de programmabegroting Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 130 van 236

131 vormde de aanleiding voor deze werkzaamheden. Op 15 mei 2012 heeft u de rapportage vastgesteld en ons verzocht de aanbevelingen, rekening houdend met de door ons gemaakte opmerkingen en kanttekeningen, in de programmabegroting te verwerken. In deze begroting hebben wij hieraan gevolg gegeven. Specifieke aandachtspunten waren in 2013: herijking nota Reserves en Voorzieningen; doorontwikkeling en verdere inbedding aanbevelingen raadswerkgroep 1 e W-vraag, raad mei 2012; financieel-administratieve inbedding Masterplan Soesterberg; versterking projectadministratie; voorbereidingen invoering IBAN (inwerkingtreding 1 februari 2014). Juridische kwaliteitszorg In 2011 en 2012 is onze juridische kwaliteitszorg verder geoptimaliseerd voor onder meer de bezwaarschriftenprocedure, het contractmanagement en het verordeningenbeheer. In 2013 is de uitvoering van het verbeterplan bezwaarschriftenprocedure tot afronding gekomen. Nu wordt ingezet op reguliere verbetering naar aanleiding van bijvoorbeeld ontvangen signalen en ervaren knelpunten. Globale informatie bezwaarschriftenprocedures: aantal in 2013 ontvangen bezwaarschriften: 106; aantal in 2013 afgedane bezwaarschriften: 76; aantal per nog openstaande bezwaarschriften: 30. Voor verdere inhoudelijke informatie over de bezwaarschriftenprocedures in 2013, verwijzen wij u naar het nog te verschijnen separate jaarverslag 2013 van de Bezwaar- & Beroepcommissie. In dat jaarverslag worden onder meer de definitieve aantallen inzake bezwaarschriften weergegeven. Met betrekking tot het contractmanagement is in 2013 gebruik gemaakt van de ingevoerde mogelijkheid van tijdige mailsignalering vanuit Verseon bij het aflopen van contracttermijnen. Intern is het proces van publicatie van vastgestelde verordeningen in de landelijk verplichte digitale voorziening dusdanig goed geborgd dat na vaststelling van een verordening door de raad deze in nauw overleg tussen de vakafdeling en het centrale juridische cluster conform de landelijke wetgeving digitaal beschikbaar gesteld wordt. 4. Management van processen Procesmanagement als veranderinstrument Procesmanagement omschrijven wij als: Het begeleiden en sturen van een traject naar een gesteld doel, waarbij de oplossing een gedragen resultaat is en tot stand komt door samenwerking van betrokken partijen." In lijn met de Plan-Do-Check-Act-cyclus draait het daarbij om stapsgewijze en voortdurende verbetering en beheersing. Als afgeleide van de lean-thinkingmethodiek, kijken we bij procesmanagement naar onze meest relevante werkprocessen om ze te verbeteren, efficiënter of makkelijker te maken (deregulering) op het niveau van: activiteiten; processen: in termen van verbindingen tussen activiteiten; organisatie: in termen van resultaatgebieden en verbindingen tussen processen; keten: in termen van verbindingen met partners, zoals leveranciers, stakeholders en samenleving. In 2013 zijn via de lean-thinkingmethodiek het proces van de salarisadministratie en enkele daaraan gerelateerde HR-processen volgens deze methodiek tegen het licht gehouden. Dit heeft geleid tot een verbeterplan, waaraan in de 2 e helft van 2013 uitvoering gegeven is. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 131 van 236

132 Als uitkomst van het ktd-traject Samenwerking WOZ/belastingen heeft het college in december 2013 besloten om intern de belastingprocessen verder te optimaliseren. Ook daarbij zal de leanthinkingmethodiek gehanteerd worden. Aantoonbaar rechtmatig handelen Ook in 2013 heeft intern een uitgebreide toetsing op de rechtmatigheid plaatsgevonden. Bij deze toetsing zijn geen omissies in de aantoonbaarheid van het gemeentelijk financieel handelen geconstateerd die van materiële omvang zijn. Voortbordurend op de toegenomen landelijke aandacht voor frauderisicobeheersing, heeft onze accountant in de Managementletter 2013 suggesties gedaan voor verdere transparantie inzake frauderisicobeheersing. Ter uitvoering hiervan, wordt in het kader van frauderisicobeheersing gemeld dat: uit de rechtmatigheidtoetsing 2013 zijn geen signalen van interne of externe fraude naar voren gekomen; ook bij de gemeentelijke vertrouwenspersonen zijn geen signalen van interne fraude binnengekomen. Diverse vormen van bedrijfsvoeringsonderzoeken Bedrijfsvoeringonderzoeken In het onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid 2013 zijn 4 onderzoeken opgenomen. De stand van zaken met betrekking tot deze onderzoeken wordt onderstaand weergegeven: Medewerkeronderzoek (voorheen METEO) Dit onderzoek is in november 2012 gestart. De uitkomsten daarvan zijn in het 1 e kwartaal van 2013 beschikbaar gekomen. Deze zijn besproken in het portefeuillehoudersoverleg Bedrijfsvoering en door de portefeuillehouder via de digitale nieuwsbrief gecommuniceerd aan de raad. Programma 5. Wonen en Ruimtelijke Ontwikkeling In het onderzoeksplan was in het 2e kwartaal van 2013 een informele raadsbijeenkomst 1e W- vraag programma 5 voorzien. De opgave daarbij was te beoordelen welke bestuurlijk relevante indicatoren ontwikkeld zouden kunnen worden. Daarmee zou invulling gegeven worden aan afspraken die gemaakt zijn n.a.v. de op 15 mei 2012 door de raad vastgestelde rapportage vernieuwen 1e W-vraag. Omdat de uitvoeringskaders van de Nota Wonen (waaronder bv. de volkshuisvestelijke norm) nog niet volledig uitgewerkt waren en diverse landelijke ontwikkelingen zoals de extramuralisering op ons af komen, was het niet raadzaam in 2013 een dergelijke raadsbijeenkomst te organiseren. De portefeuillehouder heeft de raad hiervan in zijn digitale nieuwsbrief dd. 3 mei 2013 op de hoogte gesteld. Burgertevredenheidsonderzoek Waar staat je gemeente.nl? Tijdens het project Beantwoorden 1 e W-vraag is in de raadswerkgroepen de behoefte geuit om de periode van uitvoering van het burgertevredenheidsonderzoek Waar staat je gemeente.nl (WSJG) beter aan te laten sluiten op onze P&C-cyclus. Deze aansluiting hebben wij gerealiseerd door het voor het najaar 2012 geplande onderzoek WSJG door te schuiven naar het voorjaar Dit heeft tot gevolg dat we de uitkomsten van dit in 2013 uitgevoerde onderzoek ook direct kunnen verantwoorden in de jaarrekening De uitkomsten zijn door B&W in de vergadering van 3 september 2013 vastgesteld. Vervolgens is het rapport voor de raad ter inzage gelegd. Op 5 september 2013 is een persbericht uitgegaan over de uitkomsten van het onderzoek. Evaluatie procedure bezwaarschriften Conform de planning, is dit onderzoek in het 4 e kwartaal 2013 gestart. Dit onderzoek kent een doorloop naar het 1 e kwartaal van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 132 van 236

133 Toezichtinformatie in het kader van Wet revitalisering generiek toezicht (WRGT) Op 1 oktober 2012 is de Wet revitalisering generiek toezicht (WRGT) in werking getreden. Deze wet zorgt voor ongeveer 25 landelijke wetten voor een vereenvoudiging van het toezicht tussen de verschillende bestuurslagen, het zogenoemde interbestuurlijk toezicht. De kern van de WRGT is dat het interbestuurlijk toezicht verschuift van verticaal toezicht naar horizontale verantwoording. Dit betekent dat niet langer de provincies en het Rijk, maar de gemeenteraden primair verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de uitvoering van de gemeentelijke medebewindtaken (de taken die de gemeente uitvoert namens het Rijk of de provincie). De focus van aan wie de rapportageverplichtingen van B&W gericht is, verschuift daarmee van externe toezichthouder (Rijk en provincie) naar de eigen gemeenteraad. De verantwoordingsrapportages, klachten, calamiteiten of uit andere signalen blijkende knelpunten kunnen redenen zijn dat alsnog de externe toezichthouder in beeld komt. Deze heeft daartoe twee generieke instrumenten van interbestuurlijk toezicht ter beschikking: indeplaatsstelling bij taakverwaarlozing en schorsing en vernietiging. Sinds medio 2013 zijn de betreffende toezichthouders, gefaciliteerd door het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING), bezig om de daadwerkelijke implementatie van de WRGT in afstemming met de gemeenten daadwerkelijk uit te rollen. In samenwerking met de gemeenten Bunnik en Wijk bij Duurstede heeft Soest in het 4 e kwartaal van 2013 een gezamenlijke startnotitie opgesteld. Tevens vindt binnen deze gemeenten de impactanalyse van de invoering van de WRGT op de eigen organisatie op een uniforme wijze plaats. De verdere implementatie vindt in 2014 plaats, zodat per begin 2015 de organisatie van de vernieuwde verantwoordingsverplichtingen er staat. In 2013 zijn met de nieuwe opzet van het rapportageproces over 2012 m.b.t. de Wet Kinderopvang al de eerste positieve ervaringen opgedaan. De uitkomsten van deze rapportage staan weergegeven op de website van KING. (Duurzaam) inkopen Bij inkoop en aanbesteden streven we naar een optimale verhouding tussen gewenste kwaliteit en zo laag mogelijke prijs voor alle benodigde producten, diensten en werken. Onder de gewenste kwaliteit worden ook zaken als duurzaamheidseisen en wensen meegenomen. De volgende resultaten zijn in 2013 behaald a. We hebben in alle gevallen voldaan aan de wet- en regelgeving rond (duurzame) inkoop en aanbesteding. De invoering van de nieuwe aanbestedingswet (per 1 april 2013) is soepel verlopen. Enkele consequenties daarvan zijn al wel meegenomen in de aanbestedingen, maar worden in het nieuwe inkoop- en aanbestedingsbeleid nog uitgewerkt. b. Contractbeheer is ingevoerd, waardoor met name opzegtermijnen en verlengingsopties worden bewaakt en gesignaleerd. In 2013 is meer dan 85% van al onze inkopen en aanbestedingen duurzaam verricht (streven is 100% in Dit is vastgelegd in een convenant, wat ook door gemeente Soest is ondertekend). c. In 2013 zijn alle aanbestedingen zonder rechtszaken tot een goed einde gebracht. d. Bij een tweetal aanbestedingen is ervaring opgedaan met het inzetten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt door afspraken te maken met de opdrachtnemer over de inzet van deze mensen in de uitvoering. Interne dienst Zoals toegezegd aan de raad hebben wij in 2012 een facilityscan uitgevoerd om tot verbeteringen van informatievoorziening en sturing te komen binnen facilitaire zaken om zo te komen tot een Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 133 van 236

134 efficiëntere en kosteneffectievere dienstverlening. Hiervoor is in de loop van 2012 een quick scan uitgevoerd op het gebruik van o.a. vergaderzalen, bedrijfsrestaurant, catering, koffie/thee verbruik, kopieerkosten en postbezorging. De acties naar aanleiding van dit onderzoek zijn in 2013 uitgevoerd en leiden in 2014 tot een grotere efficiëntie die vervolgens moet leiden tot het terugdringen van de kosten die nu meer bedragen dan begroot. 5. Medewerkers De volgende resultaten worden beoogd: 1. Goed HRM-beleid. 2. Goed werkgeverschap. Arbeidsmarkt Naast het aantrekken van goede medewerkers blijft de medewerkerbetrokkenheid en het behouden van de juiste medewerkers voor de organisatie ( medewerkerretentie ) van cruciaal belang. In 2013 zijn we uitgeroepen als best scorende gemeente in de Beste Werkgevers Award 2013 van Effectory en Intermediair. In 2013 is er ook gebruik gemaakt van nieuwe wervingsmiddelen. Er is onder andere een kort wervingsfilmpje geproduceerd en is er meer gebruik gemaakt van social media (zoals LinkedIn). Human Resource Management Integratie van Human Resource Management (HRM) en organisatiestrategie is van essentieel belang. Investeren in mensen is dé manier om de organisatie op een hoger plan te brengen. HRM richt zich (op strategisch, langetermijn niveau) op betrokkenheid van medewerkers, zelfsturing door professionals, management commitment en een organische organisatiestructuur. HRM is geïntegreerd in de lijn en medewerkers worden ingezet op hun talenten. Binnen de ontwikkeling van onze organisatie en de grote uitdagingen (o.a. 3 decentralisaties) de samenwerkingsverbanden, is HRM van groot belang. In 2013 is uitvoering gegeven aan een aantal speerpunten uit de HR Nota : integraal Gezondheidsmanagement, actualisering van het verzuimprotocol als gevolg van nieuwe afspraken over verantwoordelijkheden van werkgever en werknemers en nieuwe (strengere) regelgeving; pilot Het Nieuwe Werken is afgerond (zie ook hierna); strategische Personeelsplanning;we geven hier in 2014 verder vervolg aan; naar aanleiding van de afspraken die gemaakt zijn vanuit de cao is de performancecyclus geactualiseerd, is het individueel loopbaanbudget ingevoerd en is de werktijdenregeling aangepast; per 2015 moet de werkkostenregeling zijn ingevoerd; flexibele inzet van mensen door flexibele inrichting van taken en systemen: we streven naar een betere balans tussen specialisten en generalisten. Van werk naar werk In het cao-akkoord hebben VNG en bonden afgesproken om te investeren in een Van werk naar werk-aanpak bij reorganisaties. Ons sociaal statuut is aangepast op deze nieuwe afspraken. Deze is ook van toepassing op het traject integratie van Werk en Inkomen (afdeling Werk en BBS) dat op dit moment loopt. Individueel loopbaanbudget De binnen de cao afgesproken invoering van het individueel loopbaanbudget (ILB) is in Soest binnen het HR-beleid doorgevoerd. In de ontwikkel en/of functioneringsgesprekken (als onderdeel van onze performancecyclus) wordt extra gestuurd/bevraagd op de loopbaanwensen van de medewerkers. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 134 van 236

135 In Soest is het zo dat veel individuele loopbaanwensen indien meerdere medewerkers daar prijs op stellen vaak centraal worden aangeboden. Ons huidige strategische centrale en decentrale opleidingsbeleid en de daarbij beschikbare financiële middelen komen in ruime mate tegemoet aan de opleidingsbehoefte (meer gericht op loopbaan) en opleidingsnoodzaak (meer gericht op het werken in Soest) van medewerkers. Zeker ook omdat actief gezocht wordt naar subsidies (o.a. bij het A&O fonds). De financiële middelen die overblijven in enig jaar in de decentrale opleidingsbudgetten kunnen worden bewaard/gespaard/ingezet voor specifieke loopbaanwensen van medewerkers, conform de afspraken hierover in de cao. Het Nieuwe Werken (HNW) In 2013 is een pilot gestart bij afdeling Ruimte om ervaring op te doen met elementen van het nieuwe werken. Onderdeel van de pilot was dat er gedurende het jaar een drietal enquêtes zijn uitgezet bij de medewerkers van deze afdeling en hun interne klanten. De analyses van de enquêtes worden betrokken bij de evaluatie van de pilot. In 2014 bekijken wij op basis van deze ervaring hoe HNW verder verantwoord en geleidelijk uitgerold en verankerd kan gaan worden binnen onze organisatie. Successen kunnen dan geconcentreerd aandacht krijgen. Daar kunnen de afspraken op het gebied van de flexibilisering van de werktijden zoals opgenomen in de nieuwe cao voor gemeenteambtenaren ook aan bijdragen. Werktijdenregeling Conform de afspraak in de cao voor gemeenteambtenaren zijn de werktijden per 1 januari 2014 gemoderniseerd en geflexibiliseerd. Voor de gemeente betekent dit een flexibilisering van de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld voor verbetering van de dienstverlening aan de burger. Voor de medewerkers houdt dit in dat zij hun werktijden meer kunnen afstemmen met hun privésituatie. Werkkostenregeling (WKR) Het volgende resultaat is in 2013 bereikt: Er is een scan uitgevoerd om inzicht te krijgen in de financiële consequenties als de WKR wordt ingevoerd. Naar aanleiding van deze scan is met het MT en de OR afgestemd het goede dat wij nu al hebben te behouden en nader onderzoek te doen naar financiële consequenties van de pm posten die in de scan zijn opgenomen. In maart 2013 heeft de staatssecretaris van Financiën bekend gemaakt dat de verplichte invoering van de WKR wordt uitgesteld tot 1 januari 2015 omdat hij de WKR wil vereenvoudigen. Op dit moment is er nog geen nadere regelgeving bekend vanuit het Rijk. Op basis van de definitieve regelgeving kunnen definitieve keuzes worden gemaakt en zal de Werkkostenregeling naar verwachting worden ingevoerd per 1 januari Optimalisatie Personeelsinformatiesysteem (Pims) In 2013 heeft er een lean traject plaatsgevonden waardoor de HR-processen met betrekking tot de salarisadministratie en het formatiebeheer geoptimaliseerd zijn. De digitalisering van de personeelsdossiers vinden op een later tijdstip plaats in samenhang met plannen tot verdere digitalisering van werkprocessen binnen de organisatie. Strategisch personeelsbeleid (SPP) Soest staat, net als alle andere gemeenten in Nederland, de komende jaren voor een aantal grote opgaven. Denk hierbij aan de vergrijzing van het personeelsbestand, veranderende arbeidsmarkt en overdragen van taken door het rijk aan gemeenten met minder middelen. Dit is aanleiding om meer gebruik te maken van strategische personeelsplanning (SPP). Welke kwaliteiten en competenties zijn nodig voor de gemeente in de toekomst en hoe behoud je deze mensen voor de organisatie? Hoe kun je met inzet van personeelsinstrumenten (p-instrumenten) in een veranderende omgeving de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 135 van 236

136 bedrijfscontinuïteit realiseren? Strategische personeelsplanning is een belangrijk instrument om inzicht te hebben en te houden in de personeelsontwikkelingen en de gewenste opbouw en inrichting van de organisatie. Dat ondersteunen wij ook in Soest. Maar wij beschouwen dit instrument als hulpmiddel dat je eigenlijk altijd moet toepassen in je HR-beleid. Het is een meer kwantitatief hulpmiddel. Veel belangrijker in relatie tot SPP beschouwen wij de kwalitatieve toepassing die niet zozeer door dit instrument wordt gefaciliteerd maar dat bijdraagt aan de toerusting van medewerkers op hun taken en toekomstige taken. Medewerkers toerusten op nieuwe rollen als gevolg van alle veranderingen binnen de overheid en die iets anders vragen van medewerkers. Medewerkers meer in de rol van begeleider van een beleidsproces en steeds meer taken die in samenhang en in samenwerking met inwoners en partnerorganisaties worden opgepakt. Kwaliteiten als regisseur, makelaar of producent. Voor ons ligt dus een traject van strategisch personeelsplanning op het gebied van opleidingen, ontwikkeling van nieuwe en andere competenties als netwerken, regie voeren en onderhandelen en op het duurzaam inzetbaar houden van medewerkers. In 2014 gaan we dit instrument verder inzetten. Goed werkgeverschap Medewerkers spelen in de ontwikkeling van onze organisatie een cruciale rol. Zij maken het verschil bij het consequent centraal stellen van de inwoner en onze dienstbaarheid aan klanten. Houding, vaardigheden, expertise en werkwijzen maken dat onze ambtelijke organisatie kan excelleren en moeten verder worden ontwikkeld. Het is van belang die omstandigheden te scheppen waarin mensen weten waar ze aan toe zijn en welke bijdrage zij kunnen leveren en waarbij zij het beste uit zichzelf willen halen in het belang van de samenleving. De volgende resultaten zijn bereikt: Door opleiding en ontwikkeling van talenten en competenties hebben we inzet gepleegd om medewerkers zich verder te laten ontwikkelen tot taakvolwassen professionals. Goed en professioneel HRM-beleid, afgestemd op onze strategische doelstellingen. Tabel effectindicator(en) Omschrijving Bron Referentie- Streefwaarde Streefwaarde of nulwaarde jaar 2012 jaar Tevredenheid medewerkers Medewerkersonderzoek over werkgeverschap Response deelname 70% 70% 70% Investeren in management en medewerkers Competenties moeten bijdragen aan de doelstellingen van het college- en raadsprogramma. Competenties zijn een verzameling van kennis, ervaring en persoonlijke vaardigheden. Door het optimaal inzetten van middelen en competenties wordt de efficiency verbeterd en de productiviteit verhoogt. Door opleiding en competentieontwikkeling kunnen medewerkers groeien als taakvolwassen professionals. De afdelingshoofden begeleiden en faciliteren hen hierbij. HRM-beleid (loopbaanbeleid, levensfasebewust personeelsbeleid, diversiteitsbeleid) is hierbij cruciaal. De volgende resultaten zijn gerealiseerd: 1. de nota Strategisch Opleidingsbeleid 2013 is verder in uitvoering genomen; 2. er zijn subsidies toegekend door het A&O-fonds ter ondersteuning van het opleidingsbeleid; 3. in aansluiting op de afspraken in de cao is het individueel loopbaanbudget ingevoerd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 136 van 236

137 Opleidingen 2013 Opleidingsbudget begroting werkelijk Decentraal budget Centraal budget Centraal budget uitgesplitst: Ontwikkeling leidinggevenden MD traject/ontwikkeling leidinggevenden, o.a. verzuim management, ontwikkelgesprekken, opdrachtgeverschap Beleidsadsadviseurs Vervolg Menukaart Participatie en gebiedsgericht werken Samenwerken doe je niet alleen voor nieuwe medewerkers Zaalhuur/Catering Start projectbureau/projectleiders Mediationvaardigheden Nieuwe medewerkers Pensioengerechtigde medewerkers Arbo Competentiemanagement Medewerkersonderzoek Totaal uitgave studiekosten centraal budget Extra gelden A&O subsidie Verrekening depot bestuursacademie Totaal Ziekteverzuim Organisatieniveau Percentage exclusief 3,3 4,43 4,32 3,50 4,16 zwangerschap en exclusief langdurig zieken (WIA) Percentage exclusief 3,78 5,30 4,67 4,01 4,51 zwangerschap en inclusief langdurig zieken (WIA) Aantal verzuimmeldingen** Aantal verzuimdagen** Meldingsfrequentie 1,29 1,50 1,54 1,44 1,63 *Meldingsfrequentie is aantal ziekmeldingen per werknemer per jaar ** Exclusief zwangerschap Over 2013 is een relatief laag ziekteverzuimpercentage te zien van 3,78%. Ten opzichte van 2012 is een forse daling zichtbaar en ook ten opzichte van de jaren daarvoor is het verzuimcijfer gedaald. De verzuimnorm voor gemeenten met tot inwoners waarmee wordt vergeleken gezien de gelijke grootte - ligt op 4,2% (dit is het cijfer over 2012, cijfers over 2013 zijn nog niet gepubliceerd). De meldingsfrequentie ligt weliswaar onder het landelijke gemiddelde en is in 2013 verder gedaald, maar ligt nog wel boven de verzuimnorm van 1,18 (2012). Het aantal nulverzuimers (het aantal mensen dat niet ziek is in een jaar) is ruim lager (29,3%) dan gemiddeld (35,1% ). In 2014 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 137 van 236

138 zal gestreefd worden naar een lichte verlaging van het ziekteverzuimpercentage en zal de focus liggen op het terugdringen van de meldingsfrequentie. De daling van de verzuimcijfers is mede ingegeven door de aandacht die hier in 2013 aan is besteed. Het integraal gezondheidsmanagement was een belangrijk thema in 2013, van waaruit onder andere het verzuimprotocol is aangepast, een gezondheidsdag heeft plaatsgevonden en verder zijn de leidinggevenden getraind in het voeren van gesprekken rondom verzuim. Vacaturepot begroting werkelijk Realisatie Ruimte / Directie Samenleving Sociale dienst BBS Dienstverlening Bedrijfsvoering Werk Financiën & Informatie Het saldo is verrekend met de bedrijfsreserve Omvang specialistische inhuur met accenten in aard van de inhuur De kosten zijn verantwoord in de exploitatie en zijn toegerekend aan de diverse producten. In de bijlage 6.4 is een tabel opgenomen voor welk doel en wie er extern is ingehuurd. Omvang personeelsbezetting en formatie Structurele formatie (volgens de begroting) Feitelijk formatie per 31 december (bezetting op basis van 36 uur) Bezetting op 31 december (in aantallen medewerkers) ,11 223,82 223,21 244,44 241,6 218,39 223,18 228,72 226,49 237, De feitelijke formatie ligt in ,68% onder de structurele formatie (volgens de begroting). De belangrijkste reden hiervoor is dat bepaalde vacatures niet zijn ingevuld en/of medewerkers minder zijn gaan werken. Verder is er in een aantal gevallen voor gekozen om het vacaturebudget niet te gebruiken voor vaste invulling maar de werkzaamheden in te vullen door tijdelijke inhuur. Dit zorgt voor de nodige flexibiliteit, waarbij het beleid is dat de inhuurkosten minder dan 10% van de totale loonsom bedragen. In 2013 zijn 13 vacatures ontstaan waarvan er twee niet zijn ingevuld. Er zijn 21 medewerkers uitgestroomd en 14 medewerkers ingestroomd. Het grootste deel is uit dienst getreden in verband met de eindiging van een tijdelijke aanstelling. 23,8% is op eigen verzoek uit dienst getreden. Het aantal deeltijdwerkers is iets toegenomen ten opzichte van 2012 (+ 0,6%), landelijk is ook een lichte toename te zien. Bij Soest werken meer vrouwen dan mannen en het aantal vrouwen neemt de laatste jaren verder toe. Dit laatste is een algemeen zichtbare tendens binnen gemeenten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 138 van 236

139 Leeftijdsopbouw Leeftijd < 25 jaar (aantal) jaar (aantal) jaar (aantal) jaar (aantal) jaar (aantal) >65 jaar (aantal) 2 Totaal (aantal) Gemiddelde leeftijd 47,7 47,3 46,7 46,0 46,1 Zoals uit bovenstaande tabel is af te lezen, werken er binnen Soest geen mensen onder de 25 jaar en is het grootste deel (ruim 60%) ouder dan 45 jaar. Het aantrekken en het binden en boeien van jonge medewerkers zijn daarom belangrijke speerpunten. De gemiddelde leeftijd stijgt gestaag. Landelijk gezien is dit binnen gemeenten ook het geval en lag de gemiddelde leeftijd in 2012 op 46,9 jaar. Redenen hiervoor zijn de huidige arbeidsmarkt en het feit dat medewerkers langer doorwerken. Door de ruime arbeidsmarkt zijn medewerkers minder geneigd tot het veranderen van baan en door het beperkte aantal vacatures is nieuwe (jonge) aanwas gering. Verder werken mensen langer door vanwege de wijzigingen in de wet- en regelgeving rondom de pensioengerechtigde leeftijd. Deze factoren zorgen voor een lager doorstroompercentage. De grootste groep werkzame personen in onze organisatie behoort tot de leeftijdscategorie jaar met 33,46%. Om goed zicht te houden op de ontwikkeling van het personeelsbestand is strategische personeelsplanning een belangrijk strategisch thema voor Soest welke ook terug zal komen in de HR nota Personele taakstellingen Het restant van de personele taakstelling ad is verrekend met de bedrijfsreserve. Integraal gezondheidsmanagement, arbo en inzetbaarheid van medewerkers De inzetbaarheid van medewerkers optimaal benutten door aangenaam werk, goede werkplekvoorzieningen, levensfasebewust personeelsbeleid, benutten van diversiteit en door het bevorderen van loopbaanbeleid. De volgende resultaten zijn in 2013 behaald: Er is uitvoering gegeven aan de actiepunten uit het plan van aanpak gezondheidsmanagement/arbozorg; aan het einde van elk kalenderjaar zijn de actiepunten geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. De resultaten van het gezondheidsmanagement zijn beschreven in het sociaal en het financieel jaarverslag. Op basis van de verzuimnorm is de inzetbaarheid van medewerkers maandelijks getoetst en gecommuniceerd met de afdelingshoofden, de bedrijfsarts en bedrijfsmaatschappelijk werk en de OR. Dit heeft een positief effect voor de totale organisatie en de inzetbaarheid van medewerkers. Er is uitvoering gegeven aan het periodiek medisch onderzoek (PMO) bij 49 medewerkers van de afdelingen bedrijfsvoering, ruimte en werk. Update van het plan van aanpak Arbo en indien nodig is een risco-inventarisatie en -evaluatie op onderdelen uitgevoerd. De update van het protocol agressie en geweld is geïmplementeerd en de incidenten zijn in 2013 in het landelijke registratie programma GIR geregistreerd. In 2013 zijn 2 protocollen gerealiseerd in het kader van de asbestherkenning in gemeentelijke gebouwen en het aantreffen van asbest in de openbare ruimte. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 139 van 236

140 Projectbureau, projectmatig werken en projectmanagement Om krachten te bundelen en betere verbindingen met de afdelingen te leggen is in 2012 (als onderdeel van onze doorontwikkeling als organisatie) een centraal Projectbureau officieel van start gegaan. Het Projectbureau is verantwoordelijk voor: verbetering van de projectadministratie, mede in relatie tot de p&c-cyclus (de raad heeft gevraagd om integrale en financieel volledige voortgangsrapporten); verdere organisatiebrede opbouw van kennis en kunde op het gebied van projectmatig werken. Om hieraan gevolg te geven, aan een adequaat projectmanagement is in 2013 een aantal instrumenten ontwikkeld en ingezet: (meerjaren)begroting en financiële administratie; verplichtingenadministratie; urenregistratie; capaciteitsraming; projectplanning; meetinstrument voor complexiteit van projecten; strategische/gebiedscommunicatie; dit is in 2013 verder vormgegeven. Het instrumentarium is gericht op integraliteit, transparantie en effectiviteit van het projectmanagement, dat zijn weerslag krijgt in de rapportages. Deze zijn onderdeel van de p&ccyclus. Tevens wordt het instrumentarium ingezet voor risicomanagement. In de komende jaren wordt dit verder ontwikkeld. Met het oog op inbedding van het instrumentarium voor adequaat projectmanagement en het professionaliseringstraject in de werkwijze en organisatie zoeken we aansluiting bij participatief/gebiedsgericht werken en daar waar relevant en noodzakelijk gebiedscommunicatie. Bedrijfsinterne milieuzorg Bedrijfs(interne) milieuzorg is het samenhangend geheel van beleidsmatige, organisatorische en administratieve maatregelen gericht op inzicht in en beheersing (en waar mogelijk vermindering) van milieueffecten van de bedrijfsvoering. De milieubeleidsverklaring is daarbij van kracht. De volgende resultaten zijn bereikt: in 2013 is uitvoering gegeven aan de afspraken uit de milieubeleidsverklaring ; de resultaten van het gevoerde interne milieubeleid zijn in 2013 met de betrokken medewerkers besproken en geëvalueerd; in 2013 is het huidige niveau van de bedrijfsinterne milieuzorg gehandhaafd; in 2013 is het energieverbruik bij gemeentelijke gebouwen geregistreerd; in 2013 is uitvoering gegeven aan de maatregelen tot het realiseren van een klimaatneutrale organisatie in 2015 op basis van de CO 2-uitstootcompensatie; in 2013 is deelgenomen aan de landelijke milieu-barometerbenchmark door het verstrekken van milieugegevens. Klachten-/klantsignaalmanagement Jaarlijks wordt het verslag Klachtenbehandeling van de ombudsman inclusief map met alle klachten en afhandeling ter inzage gelegd voor de raad (beleidsveld Bestuur) en geagendeerd voor het MT. In het MT worden verbeterafspraken gemaakt. De volgende zaken zijn in 2013 gerealiseerd: het jaarverslag klachtenafhandeling over 2012 van de ombudsman inclusief map met alle klachten en afhandeling is ter inzage gelegd voor de raad; Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 140 van 236

141 het leren van klachten (klantenfeedback) is in 2013 verder geborgd in ons strategisch opleidingsbeleid (klantgerichtheid, bejegening en premediation), de doorontwikkeling van onze organisatie en het streven naar excellente dienstverlening (gedrag, houding, cultuur); in 2013 hebben de klachtenprocedure en regeling een herkenbaardere plaats op de gemeentelijke website gekregen. Medezeggenschap Ook in 2013 is op constructieve wijze overleg gevoerd met de ondernemingsraad over arbeidsvoorwaardelijke zaken en alle zaken die vallen onder het informatie-, advies- en instemmingsrecht in het kader van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Het Georganiseerd Overleg (GO) is uitgenodigd bij alle aangelegenheden van algemeen belang voor de rechtspositie van medewerkers. De OR is actief betrokken geweest in 2013 bij: Pilot Het Nieuwe Werken (HNW), nieuwe cao, RUD-vorming en de integratie van Werk en inkomen (afdeling Werk en BBS) Fase 3: Check 6. en 7. Goed bestuur: waardering door klanten/inwoners en maatschappij Tijdens het project Vernieuwing 1 e W-vraag in 2012 is geconstateerd dat de uitvoeringsperiode van het burgertevredenheidonderzoek Waar staat je gemeente.nl (WSJG) niet goed aansluit op onze p&c-cyclus. Om het onderzoek WSJG en de p&c-cyclus beter op elkaar af te stemmen, is gekozen om het onderzoek WSJG te verschuiven van het najaar 2012 naar het voorjaar Hierdoor is het volgende tijdpad ontstaan: uitvoeren onderzoek in voorjaar 2013, beschikbaar komen resultaten rond september/oktober 2013, weergave van de resultaten betrekken in de jaarrekening 2013 in het 1 e kwartaal van jaar Dit heeft ertoe geleid dat de totale doorlooptijd tussen onderzoek en weergave in de jaarrekening aanzienlijk is verminderd. De vragenlijsten van de voorjaarsronde 2013 zijn aangevuld met maatwerkvragen rondom actuele thema s voor Soest. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek ontwikkelen de afdelingen in het 2e kwartaal 2014 verbeterplannen of nemen zij verbeterpunten op in het afdelingsplan. Het onderzoek WSJG is opgenomen in het onderzoeksplan doelmatigheid en doeltreffendheid Met de deelname aan WSJG hebben we de volgende resultaten behaald: de uitkomsten van het onderzoek WSJG worden gebruikt in de p&c-cyclus; verbeteringen implementeren die voortvloeien uit de onderzoeksresultaten. 8. Goed werkgeverschap: waardering door medewerkers Aan het einde van het 1e kwartaal van 2013 zijn de uitkomsten van het medewerkersonderzoek bekend geworden. Dit onderzoek is eind 2012 gestart en kende een doorloop in het 1e kwartaal van Deze keer is het medewerkersonderzoek uitgevoerd door Effectory. Dit bureau biedt een meting op medewerkerbetrokkenheid in plaats van op tevredenheid. Betrokkenheid is een betere graadmeter. Naast een grote benchmarkmogelijkheid worden nu ook meer instrumenten geboden om aan de slag te gaan met de uitkomsten van het medewerkersonderzoek. De uitkomsten en aanbevelingen zijn besproken met het managementteam en binnen de afdelingen. Op basis hiervan hebben medewerkers en leidinggevenden gezamenlijk besproken met welke verbeteracties de afdeling aan de slag gaat; dit wordt ook opgenomen in de afdelingsplannen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 141 van 236

142 Daarnaast zijn en worden de uitkomsten gebruikt voor het organisatiebrede HRM-beleid, de ontwikkelingen binnen de organisatie, integraal gezondheidsmanagement en arbo. Op basis van het medewerkersonderzoek is door Effectory en Intermediair onderzoek gedaan naar het beste werkgeverschap in Nederland, waaraan 316 organisaties hebben meegedaan. De gemeente Soest is in de top 100 van beste werkgevers in Nederland op de 21e plek geëindigd en de 1e plaats binnen de categorie gemeente. De volgende resultaten zijn behaald: minimaal 70% van elke afdeling neemt deel aan het medewerkersonderzoek. Dit is noodzakelijk om valide conclusies aan de rapportage te kunnen verbinden; voor een betere verankering van de visie in de organisatie zijn ook vragen gesteld over de visie van de organisatie; de algemene tevredenheid scoorde een 8; de gemeente Soest is met behulp van de medewerkers van Soest via het medewerkersonderzoek, door Effectory en Intermediair uitgeroepen tot beste werkgever binnen de categorie gemeente in 2013; implementatie van de verbeteringen voortvloeiend uit het medewerkersonderzoek Fase 4 Verbeteren en vernieuwen 9. Verbeteren en vernieuwen Op basis van de uitvoering in fase 1 t/m 3 worden verbeterplannen en vernieuwingen gestart. De eindresultaten uit fase 4 vormen dan weer input voor Fase 1 (PLAN). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 142 van 236

143 Paragraaf D - Onderhoud kapitaalgoederen Om de inwoners van de gemeente te kunnen laten wonen in een goed en veilig werk- en woonmilieu geeft de gemeente aanzienlijke bedragen uit aan het verkrijgen en onderhouden van kapitaalgoederen zoals wegen, riolering, water, groen en gebouwen. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud daarvan is bepalend voor het voorzieningenniveau en de jaarlijkse lasten die daarmee gepaard gaan. In 2013 zijn geen wijzigingen opgetreden in het beleidskader met betrekking tot het onderhoud en kwaliteitsniveau van de kapitaalgoederen. Onder kapitaalgoederen wordt verstaan: investeringen die een meerjarig nut hebben voor onze gemeente. Daarom worden de kosten vaak niet in het jaar van aanschaf verantwoord, maar geactiveerd en over meerdere jaren afgeschreven. Gedurende de periode dat ze van nut zijn, vertegenwoordigen ze een waarde voor onze gemeente. Die waarde moet zo goed mogelijk worden bewaard door onderhoud van deze kapitaalgoederen. Voor de volgende duurzame kapitaalgoederen worden de werkzaamheden in 2013 toegelicht: 1. riolering; 2. onderhoud wegen; 3. onderhoud gebouwen; 4. vervanging voertuigen en grote machines; 5. automatisering. De verantwoording over openbaar groen, bos, natuur, landschap en recreatie vindt u in Programma 4 Natuur en Milieu. (1) Riolering waterhuishouding Het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP), het Waterplan en het Grondwaterplan dienen gezamenlijk als beheersplan. Deze plannen bevatten de kwaliteitsnormen voor het milieu, het onderhoud van de riolering, het oppervlaktewater en de maatregelen die moeten worden genomen om structurele grondwateroverlast te voorkomen. Op basis van het GRP is in 2013 het volgende gedaan: 1. De twee rioolpompen van het vacuümgemaal aan de Dorresteinweg waren versleten en zijn vervangen. Het krediet gemalen is volledig benut en wordt afgesloten. 2. De besturingskasten van de drukriolering voldeden qua elektrische installatie niet meer aan de huidige normen. Een gedeelte van de kasten is vervangen in 2013, het restant wordt vervangen in De persleidingen van de drukriolering zijn bij de aanleg niet voorzien van een voorziening om de leiding te reinigen. Deze voorzieningen zijn in 2013 aangelegd. Alle persleidingen worden in 2014 gereinigd. 4. In 2013 is 60 km riool gereinigd in de wijken Boerenstreek, Smitsveen, Klaarwater, bedrijventerrein De Grachten en Soestdijk. 5. Het renoveren van de riolen in de Rademakerstraat, het Nieuwerhoekplein, Van Weedestraat deel II en de Burg. Grothestraat. 6. Het renoveren (relinen) van de het riool in de Burg. Grothestraat is aanbesteed. Het relinen wordt uitgevoerd in Het afkoppelen en vervangen van de riolering in de Schapendrift, een gedeelte van de Heideweg, en een gedeelte van de Dennenweg is gestart eind 2013 en wordt afgerond in De Noorderweg wordt als integraal project uitgevoerd. Een tweede voorlopig ontwerp van de herinrichting is opgesteld en aan de bewoners gepresenteerd. Dit nieuwe voorlopig ontwerp heeft als uitgangspunt dat alle bestaande bomen verdwijnen om kabels en leidingen van de nutsbedrijven te vervangen. In 2014 worden de geplande (riool)werkzaamheden uitgevoerd. 9. Het gedeelte van de Rademakerstraat vanaf de Prof. Lorentzlaan tot aan de grens met Zeist is afgekoppeld. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 143 van 236

144 10. De werkzaamheden aan de Schoutenkampweg, de Plasweg en de Acacialaan worden aanbesteed en de uitvoering start in In de Groen van Prinstererstraat e.o. wordt gekeken naar de parkeerproblemen en de bereikbaarheid van de wijk. De rioolwerkzaamheden zijn uitgesteld tot Door problemen met het beheersysteem (Xeiz) van de riolering is het niet gelukt om een aannemer opdracht te geven voor het verwijderen van belemmeringen in de riolering (wortelproppen). De problemen met het beheersysteem zijn opgelost. De werkzaamheden worden in 2014 voorbereid en uitgevoerd. 13. Aan de Kampdwarsweg in Soesterberg is een hekwerk geplaatst rond de riooloverstort. Hiermee wordt voorkomen dat personen in contact komen met afvalwater. In het Waterplan is in 2011 opgenomen dat de gemeente in samenwerking met het waterschap een Ecoscan laat uitvoeren naar de kwaliteit van het oppervlaktewater en de oevers. De Ecoscan is door het waterschap uitgesteld tot Het krediet van t.b.v. de afkoppelstudie Soest/Soesterberg, het peil verlagen in Overhees en het opheffen van de onderbemaling aan de Clemensstraat wordt in zijn geheel besteed aan de afkoppelstudie Soest/Soesterberg en een Optimalisatie Afvalwater Systeem (OAS). Het doel van de OAS is om tot een oplossing te komen voor de rioolproblematiek in Soesterberg (capaciteit tekort gemaal Kampdwarsweg en persleiding waterschap, als gevolg van de nieuwbouwontwikkelingen in Soesterberg. Het waterpeil in Overhees is na goedkeuring van het waterschap zonder studie verlaagd. Voorlopig is nog geen zicht op het eventueel opheffen van de onderbemaling bij de Clemensstraat en blijft deze in gebruik. 15. Een eerste maatregel om het Biezenveld meer te gebruiken is tegen zeer geringe kosten uitgevoerd. Het effect van de uitgevoerde maatregel wordt in 2014 gemonitord. 16. De voorbereiding voor het vervangen van de gemaalcomputers is gestart. De uitvoering vindt plaats in In het GRP is een subsidieregeling opgenomen voor de aanleg van groene daken. Het uitgangspunt is dat daken worden voorzien van een groen vegetatiedak. Hiermee wordt regenwater vastgehouden en wordt het rioolstelsel minder belast met regenwater. Er is een subsidieregeling uitgewerkt waarbij de eigenaren 66% en de gemeente 33% van de kosten betalen. Begin 2014 wordt de subsidieregeling opengesteld. 18. In de programmabegroting 2011 was al een krediet beschikbaar gesteld van voor de aanleg van een waterberging tussen de Clemensstraat en de Wieksloterweg. Dit project wordt ook wel waterberging Soesterveen genoemd. De voortgang hangt af van het in eigendom krijgen van de grond voor de aanleg van de waterberging. Natuurmonumenten heeft in 2013 gesprekken gevoerd met grondeigenaren in het gebied. Het doel is om gezamenlijk met Natuurmonumenten en het waterschap een waterberging aan te leggen, natuur te ontwikkelen en antiverdrogingsmaatregelen te nemen. In 2013 is er overleg geweest tussen de partijen. De ervaring met de ontwikkeling van de waterberging in De Wiek (Biltseweg/Wieksloterweg/De Grachten) leert echter dat dit een langdurig proces kan zijn, waardoor het onzeker is in welk jaar de waterberging daadwerkelijk kan worden aangelegd. 19. Tijdens het vervangen van het asfalt in het Kerkpad is de verharding niet afgekoppeld. De bodemgesteldheid is niet geschikt. Het krediet van wordt niet gebruikt en afgesloten. 20. Het rioolwerk en afkoppelen van de Kampweg hangt samen met het Masterplan Soesterberg. Omdat de uitvoering voorlopig nog niet plaats vindt wordt het krediet van niet gebruikt en afgesloten. 21. Het rioolwerk en afkoppelen van Park Vredehof is niet gecombineerd met het Nieuwerhoekplein. Omdat de uitvoering voorlopig nog niet plaats vindt wordt het krediet van (2014) niet gebruikt en afgesloten. 22. Het renoveren van de duiker tussen de Vrijheidsweg en de Jachthuislaan blijkt, na inspectie, nog niet nodig te zijn. Omdat de uitvoering voorlopig nog niet plaats vindt wordt het krediet van (2014) niet gebruikt en afgesloten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 144 van 236

145 23. Het rioolwerk en afkoppelen van de Schaepmanstraat e.o. is afhankelijk van een reconstructie van de verharding. Omdat na de kerntakendiscussie wegen besloten is geen geld beschikbaar te stellen voor reconstructies wordt de verharding niet afgekoppeld. Het krediet van (2014) wordt niet gebruikt en afgesloten. 24. Er zijn, naast de Noorderweg, geen gebieden waar sprake is van structurele grondwateroverlast. Het krediet van (2015) wordt niet gebruikt en afgesloten. De nog niet gerealiseerde werkzaamheden worden doorgeschoven naar 2014 en In de voorziening riolering blijven de gelden beschikbaar. Ad 2. Onderhoud wegen Ten laste van de reserve onderhoud wegen zijn werkzaamheden uitgevoerd die nodig zijn voor reconstructies van wegen en bruggen. Hieronder vallen ook de bestaande exploitatiebudgetten rationeel wegbeheer en klein onderhoud. Daarnaast is bij de voorjaarsnota extra budget beschikbaar gesteld voor herstel vorstschade. Deze werkzaamheden zijn gecombineerd en aanbesteed in het asfalt bestek fase 1 en 2. De uit te voeren werkzaamheden zijn o.a. gebaseerd op het jaarlijks onderhoudsprogramma en de inspectie van wegen die na de winterperiode plaatsvindt. Op basis hiervan en met betrekking tot klein onderhoud zijn de onderstaande werkzaamheden uitgevoerd. Wegbeheer Klein onderhoud Op diverse locaties is het jaarlijks klein onderhoud (bakfrezen) uitgevoerd. Dit is meegenomen in Asfaltbestek fase 2 (zie Planmatig onderhoud) en is in november 2013 uitgevoerd. Tevens zijn er gedurende het hele jaar reparatiemaatregelen n.a.v. calamiteiten, klachten en verzoeken uitgevoerd en zijn er op diverse locaties bermen hersteld. Planmatig onderhoud Het gepland onderhoud aan de A.P. Hilhorstweg en het Kerkpad is in 2013 aanbesteed en uitgevoerd. De Schoutenkampweg is in 2013 voorbereid en wordt in februari 2014 aanbesteed. De Noorderweg is deels in 2013 voorbereid. Aanbesteding zal plaatsvinden in In fase 1 van het asfaltbestek zijn de (gedeeltelijke) deklagen van onder andere de Birkstraat, Dalweg (en een gedeelte van het naastliggend fietspad), Kerkstraat/Torenstraat (fietsstroken), Koningsweg (en een gedeelte van het naastliggend fietspad) en Wiardi Beckmanstraat (inclusief gedeelte bakfrezen) vervangen. In fase 2 van het asfaltbestek zijn de (gedeeltelijke) deklagen van onder andere de Banningstraat, Beek en Daalselaan, Van Beuningenlaan, Molenstraat en Veenbestraat vervangen. Tevens is er op diverse locaties gebakfreesd. Bruggenbeheer Klein onderhoud: - reparatiemaatregelen n.a.v. calamiteiten en klachten. Planmatig onderhoud: - brug Spinet ter hoogte van de Koningsweg is hersteld. Markeringen De markeringen zijn geïnspecteerd en op basis van deze inspectie zijn op diverse locaties de markeringen opgefrist c.q. vervangen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 145 van 236

146 Ad 3. Onderhoud gebouwen Algemeen Het beheersplan reserve onderhoud gebouwen (ROG) is gebaseerd op een 10-jarig onderhoudsplan. Tot het onderhoud wordt in dit verband gerekend het reguliere onderhoud aan de gebouwen en installaties met uitzondering van vernieuwingsonderhoud zoals renovaties, verbouwingen en uitbreidingen. Het regulier onderhoud aan sportaccommodaties, eigendommen niet voor de openbare dienst, overige algemene gebouwen, welzijnsgebouwen en huisvesting gemeentelijk apparaat vindt plaats aan de hand van een daartoe ingerichte geautomatiseerde toepassing. Het onderhoud wordt hiermee, financieel gezien, structureel in beeld gebracht. Op jaarbasis wordt gemiddeld ruim 1 miljoen uitgegeven aan onderhoud. Mutaties gebouwenbestand Het pand Albert Cuyplaan 200 is medio 2013 gesloopt. Onderhoud kwam volledig ten laste van de voormalige huurder. De sloop heeft geen effect op de hoogte van de ROG. Onderhoudsbeleid Het kwaliteitsniveau van het begrote onderhoud komt voor de gemeentelijke objecten op ongeveer 85%. Dat wil zeggen dat de intensiteit van onderhoud vaak minder is (met name esthetisch onderhoud, zoals binnenschilderwerk en vloerbedekking) en perioden tussen onderhoud langer dan de algemene normen. Veiligheidsaspecten en zaken die invloed hebben op de continuïteit van de activiteiten van de gebruikers/huurders van gebouwen, krijgen prioriteit. Gelijksoortige werkzaamheden, zoals schilderwerk en dakwerk, worden zo veel mogelijk in bulk uitbesteed. Actuele arbo-eisen worden zo veel mogelijk meegenomen bij onderhoudswerkzaamheden. Een belangrijke activiteit binnen het onderhoudsbeleid is het continueren en/of afsluiten van onderhoudscontracten voor elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties. Hiermee wordt tevens een kwaliteitsimpuls bereikt. De genoemde budgetten hebben alleen betrekking op de kosten derden. Continu wordt zeer kritisch gekeken naar de noodzaak van herstel/vervanging. Als doorschuiven met een jaar mogelijk was, is dit ook gedaan. Ter voorkoming van desinvesteringen zijn niet direct noodzakelijke werkzaamheden uitgesteld zodat deze eerst getoetst kunnen worden aan de uitkomsten van het accommodatieonderzoek (ICS) en het Integraal Huisvestingsplan. Afwijkingen tussen geraamde budgetten en werkelijke kosten. In 2013 zijn de gevolgen van de crisis op de prijzen van onderhoudswerkzaamheden duidelijk waarneembaar. Veel werkzaamheden worden aangenomen voor bedragen die ruim onder de directiebegrotingen liggen. De directiebegrotingen zijn gebaseerd op kostenkengetallen die als gangbaar worden beschouwd bij een gezonde markt, waarbij vraag en aanbod in evenwicht zijn. Huisvesting gemeentepersoneel (gemeentehuis) Totaal budget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: Het budgetrestant is ontstaan door: 1. De nog lopende opdracht voor de eerste fase van het interieurproject voor een restbudget van Dit wordt in het eerste kwartaal van 2014 uitgevoerd. 2. Budgetrestant interieurproject dat in 2014 wordt ingezet voor de tweede fase van het project. 3. Vervangen buitenverlichting i.v.m. veelvuldige storingen. In opdracht, maar nog niet uitgevoerd Vervangen technische installaties Deze werkzaamheden worden gecombineerd met de geraamde vervangingen in In 2013 was vervanging technisch nog niet noodzakelijk. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 146 van 236

147 Huisvesting gemeentepersoneel Totaalbudget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: Het budgetrestant betreft het vervangen van de verwarmingsinstallatie en een gedeelte van de hoofdverdeelkasten van de elektra in de werkplaats. Deze zijn op basis van leeftijd aan vervanging toe, maar functioneert nog naar behoren. Vervanging vindt naar verwachting in 2014 plaats. Sportaccommodaties (exclusief Sportcomplex Dalweg) Totaal budget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: Sporthal Beukendal. Installatietechnische en interieur werkzaamheden worden zo minimaal mogelijk uitgevoerd, lopende de besluitvorming rond de sportvisie ( ). Sporthal de Bunt. De werkzaamheden aan het interieur zijn goedkoper ingekocht dan begroot ( ). Sporthal Banninghal. In opdracht zijnde, maar nog niet gefactureerde werkzaamheden aan technische installaties ( ). Sportcomplex BDC. Nog te facturen cascowerkzaamheden ( ). Budgetrestant i.v.m. technisch niet noodzakelijke vervangingen aan technische installaties ( ). Sportcomplex A.V. Pijnenburg. Nog in opdracht zijnde, maar nog niet gefactureerde werkzaamheden ( ) en budgetrestant i.v.m. ingerekende, maar technisch nog niet noodzakelijke vervangingen aan technische installaties ( 6.400). Sportcomplex VV Hees. In de begroting was de noodzaak tot vervanging van de dakbedekking opgenomen. Door overlagen van de dakbedekking en scherpe inkoop is een budgetrestant ontstaan ( ). Sportcomplex SO Soest. Uitgestelde vervangingen aan technische installaties ( ). Sportcomplex LTV Soesterberg/MFA Kerklaan. Uitgestelde vervanging van de hoofdelektrakasten en mechanische ventilatoren ( ). Bij de gymzaal aan de Smitsweg is een bedrag opgenomen voor herstel van vandalismeschade, aangezien we in de afgelopen jaren hier veel schades hebben gehad. In 2013 is het aantal schades beperkt gebleven ( 6.000). Sportcomplex Dalweg Totaal budget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: Eigendommen niet voor de openbare dienst Totaal budget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: Stallingsruimte RMN. Diverse technische installaties, waaronder de mechanische afzuiging zijn zwaar verouderd. Deze functioneren echter nog en worden pas bij daadwerkelijke uitval vervangen ( ). Terugloop in onderhoudskosten door leegstand bij het Anna Palownahuis. Een gedeelte van ingerekende kosten worden door de nieuwe huurster voor haar rekening uitgevoerd ( 7.500). Terugloop in onderhoudskosten door leegstand bij een gedeelte van de Laanstraat In verband met de verkoop van de Laanstraat 93-93a is een gedeelte van de opgenomen cascowerkzaamheden niet uitgevoerd ( 7.800). Banningstraat 8. Buitenschilderwerk is opgedragen, maar moet nog uitgevoerd worden. Diverse interieurwerkzaamheden zijn vooruitgeschoven i.v.m. gezondheidsproblemen van de huurster ( ). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 147 van 236

148 Zoutloods. Het buitenschilderwerk is uitgevoerd, maar moet nog afgerekend worden. Diverse vervangingen aan de elektrische installatie zijn nog niet noodzakelijk ( ). KDV Speeldorp. De technische installaties van dit pand zijn verouderd. Deze zijn echter niet vervangen omdat de installaties nog goed functioneren ( ). Overige objecten Totaal budget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: De belangrijkste niet uitgevoerde werkzaamheden zijn: Werkplaats OMV. Op verzoek van de RMN is het overlagen van de coating op de vloer van de werkplaats doorgeschoven ( ). Werkplaats OMV. Uitgestelde vervangingen aan verouderde technische installaties en elektrische verdeelinrichtingen omdat deze nog functioneren ( ). Brandweerkazerne Soest. Diverse vervangingen technisch niet noodzakelijk. Ook zijn diverse werkzaamheden komen te vervallen omdat deze volgens de nieuwe gebruiksovereenkomst voor rekening van de VRU komen ( ). Brandweerkazerne Soesterberg. Uitgestelde vervangingen aan verouderde technische installaties en elektrische verdeelinrichtingen omdat deze nog functioneren ( ). De Kwekerij. Uitgestelde vervangingen aan verouderde technische installaties en elektrische verdeelinrichtingen omdat deze nog functioneren ( ). Welzijnsgebouwen Totaal budget voor het jaar 2013: Totale uitgaven: De belangrijkste minderkosten betreffen: Orlandogebouw. In de begroting was een grootonderhoudsbeurt aan het interieur van de sportzaal opgenomen. Aangezien de toekomstige ontwikkelingen rond het Orlandogebouw onduidelijk zijn is opdracht gegeven om alleen een beperkter pakket met hoofdzakelijk esthetische maatregelen uit te voeren ( ). Orlandogebouw. In de onderhoudsbegroting is budget opgenomen voor vervangen van technische installaties en verdeelinrichtingen van de elektrische installaties. Ook hier zijn de werkzaamheden tot het minimaal noodzakelijke beperkt ( ). Er zijn in 2013 opdrachten verstrekt die in 2014 afgerekend worden BEC De Plantage. Opgenomen buitenschilderwerk en diverse interieurwerkzaamheden waren technisch nog niet noodzakelijk ( ). Willaertgebouw. Opgedragen werkzaamheden aan installaties die in 2013 nog niet gefactureerd zijn ( ). KDV Het Duinpaleis. Buitenhekken zijn vervangen door een eenvoudiger hek en minder hekwerk dan opgenomen is daadwerkelijk vervangen ( 8.500). Dribbel/Villa Kakelbont. De opgenomen vervangingen van de cv-ketel was technisch nog niet noodzakelijk ( 3.500). PSZ Woelwaters. Door beëindiging van de gebruiksovereenkomst zijn de onderhoudslasten teruggelopen ( 4.300). Openluchttheater Cabrio. De onderhoudslasten worden vooral bepaald door vandalismeschade en schade aan de noodverlichting op het terrein. Beide zijn dit jaar meegevallen ( 7.000). Ad 4: Vervanging voertuigen en grote machines Om te voorkomen dat de bedrijfsvoering van het serviceteam in gevaar komt, moet inzichtelijk zijn hoe en wanneer de vervanging van het voertuigen- en machinepark is geregeld. Op grond van inventarisaties is een meerjarig vervangingsschema opgesteld en vinden vervangingen plaats. Bij elke geplande vervanging wordt iedere keer nadrukkelijk bezien of uitstel nog verantwoord is. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 148 van 236

149 In 2013 stond de vervanging gepland van een tweetal voertuigen van het serviceteam. Deze voertuigen zijn in 2013 nog niet vervangen. Er wordt nog bezien welk soort voertuig op grond van brandstofkeuze en de te leveren prestaties het meest geschikt is voor de uit te voeren werkzaamheden. Daarnaast is de regelgeving met betrekking tot BPM en de in het verleden verleende vrijstelling hiervoor gewijzigd. Dit heeft gevolgen voor de aankoopprijs. De vervanging is doorgeschoven naar Ad 5: Automatisering 2013 is afgesloten met een positief saldo van Dit bestaat uit drie delen: 1. een exploitatiesaldo automatisering ad ; 2. een exploitatiesaldo t.b.v. onderhoud en vervanging software ad ; 3. een exploitatiesaldo t.b.v. het ICT migratieproject ad Deze saldi zijn gestort in de reserve automatisering. Het positieve exploitatiesaldo automatisering wordt verklaard doordat in 2013 geen grote vervangingen plaatsvonden. Totdat de gemeente volledig over is naar de standaard infrastructuur van de RID (eind 2014) is dit deel van het exploitatiesaldo nog nodig om evt. noodzakelijke vervangingen of uitbreidingen op te kunnen vangen. Het (beperkte) negatieve exploitatiesaldo t.b.v. onderhoud en vervanging software wordt veroorzaakt doordat in 2013 een aantal geplande software vervangingstrajecten heeft plaatsgevonden. Het negatieve exploitatiesaldo t.b.v. het ICTmigratietraject wordt veroorzaakt doordat er in 2013 kosten zijn gemaakt die begroot waren voor Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 149 van 236

150 Paragraaf E - Verbonden partijen Inleiding In deze paragraaf is de lijst met verbonden partijen geactualiseerd naar de ontwikkelingen die in 2013 hebben gespeeld. Per regeling is opgenomen wat de achtergrond van de regeling is en of er bijzondere ontwikkelingen te verwachten zijn. Wat zijn verbonden partijen? Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang houdt in dat de gemeente op enige wijze zeggenschap heeft. Een financieel belang betekent dat de gemeente financiële middelen ter beschikking heeft gesteld, die ze kwijt is in geval van faillissement van de participatie. Ook heeft de gemeente een financieel belang als financiële problemen bij de verbonden partij kunnen worden verhaald op de gemeente. Uiteraard blijft Soest beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden houden ten aanzien van deze partijen. Bestuurlijke samenwerking Om de meer complexe problemen effectief en efficiënt aan te kunnen pakken, werken gemeenten steeds meer met anderen partners samen. Gemeenten worden steeds meer onderdeel van ketens en netwerken. Onder een interactieve aanpak kunnen uiteenlopende samenwerkingsvormen worden verstaan, waarbij er een nadrukkelijke wisselwerking tussen betrokken partijen bestaat. Deze wisselwerking biedt kansen: kansen op bijvoorbeeld draagvlak, of het versterken van het wederzijdse begrip. Maar ook kansen om andere partijen te laten investeren in een gemeenschappelijke aanpak van een bepaald probleem. Samenwerkingsvormen die in dit kader vallen zijn: overheid zelf; partners in de samenleving in een of andere samenwerkingsvorm (PPS enz.); met behoud van eigen identiteit en verantwoordelijkheid gezamenlijk een project realiseren op basis van een heldere taak- en risicoverdeling; via overheidssturing door derden (regie, subsidie); overlaten aan de samenleving; coproductie; samenwerking met andere gemeenten, etc. In juni 2012 heeft het college van B&W het Handboek Verbonden Partijen vastgesteld. Dit handboek heeft voor de raadsleden ter inzage gelegen. Dit handboek is bedoeld als leidraad met betrekking tot de rol die de gemeente, het bestuur en de raad kan innemen en het grip houden op de diverse verbonden partijen. Bij het aangaan van vormen van samenwerking wordt rekening gehouden met de verschillende rollen die het college en de raad hebben op het houden van grip op verbonden partijen. Welke gemeentelijke taken zich lenen voor verzelfstandiging en op welke manier dat het beste kan gebeuren, hangt af de aard van de taken, de aanwezigheid van een markt, het politieke klimaat en de besturingsfilosofie van de gemeente. In het Handboek Verbonden Partijen is een beslisboom 1 opgenomen, dat aan de hand van zeven basisvragen een handvat biedt bij toekomstige keuzes om eventueel tot samenwerking of uitbesteding van een taak over te gaan. De ambtelijke organisatie is de afgelopen 2 jaar nadrukkelijk bezig geweest met het thema samenwerking, samenwerkingspartners en verbonden partijen, dit heeft onder andere geresulteerd in het opstellen van het hierboven vermelde Handboek Verbonden Partijen. 1 Bron: De gemeente Amersfoort heeft een hulpmiddel ontwikkeld om te bepalen welke uitvoeringsvorm het meest geschikt is: de Beslisboom Uitvoeringsmodaliteiten. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 150 van 236

151 Ontwikkelen Nota strategische visie op samenwerking In 2013 is de Nota strategische visie op samenwerking door de raad vastgesteld. Samenwerking in de brede zin van het woord was onderdeel van de kerntakendiscussie. De besluitvorming van de raad hierover vormde de basis voor de Nota strategische visie op samenwerking. Deze visie geeft onder andere antwoord op de vragen: Hoe blijven gemeenten voldoende bestuurskrachtig? Wat kunnen en willen we zelf blijven doen en wat laten wij door, of wordt samen met anderen gedaan? In de visie is ook opgenomen op welke wijze de actieve informatievoorziening van het college aan de raad over samenwerkingverbanden wordt vormgegeven en het biedt een instrumentarium om grip te houden op verbonden partijen en samenwerkingsverbanden. Samenwerking in de brede zin van het woord is vorm gegeven door: uitvoering te geven aan het in juni 2012 vastgestelde Handboek Verbonden partijen ; de Nota strategische visie op samenwerking vast te stellen. Soest kent de volgende verbonden partijen: Gemeenschappelijke regelingen Service Bureau Gemeenten (SBG) Vestigingsplaats Amersfoort Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het SBG is een openbaar lichaam in het kader van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) en is de opvolger van Servicedienst Midden Nederland en het voormalig Gewest Eemland. De deelnemende partijen hebben taken op gebied van de WMO en leefomgeving ondergebracht bij het SBG. Het SBG verricht in opdracht van de gemeente Soest alleen taken op het gebied van leefomgeving (milieu, ruimtelijke ordening en volkshuisvesting), in afwachting van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht. Zodra deze RUD operationeel is, zullen de taken op het gebied van leefomgeving worden overgeheveld van het SBG naar de RUD. Programma/paragraaf 1 Bestuurlijke Taken. Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur van het SBG. Voor Soest is dat: portefeuillehouder J.L. van Berkel-Vissers. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van een gesloten dienstverleningsstatuut en is gebaseerd op afgenomen taken. Deze bijdrage bedraagt in 2013 (mits de RUD dan nog niet operationeel is) Dit is gelijk aan de bijdrage in Financiële informatie SBG > Eigen vermogen > Vreemd vermogen > Financieel resultaat negatief > Bestemming resultaat 2012 Het negatief resultaat à wordt onttrokken aan de algemene reserve. Aan de deelnemende gemeenten is verzocht om aanvulling van de algemene reserve naar rato van financiële inbreng. Voor Soest Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 151 van 236

152 bedraagt dit > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is nog niet beschikbaar. Deze wordt medio 2014 in concept verwacht. Het is onduidelijk wat de financiële consequenties hiervan zullen zijn. Risico s Bij de afbouw van taken op gebied van leefomgeving bestaat het risico dat er sprake is van desintegratiekosten. Via de decembercirculaire 2012 is een eenmalig bedrag van ontvangen als compensatie voor de transitiekosten in verband met de vorming van de RUD. (Beleids)ontwikkelingen Sinds januari 2013 is er door partijen die betrokken zijn bij de totstandkoming van de RUD (de SBG gemeenten, de ODRU, de provincie en de gemeenten Utrecht, Nieuwegein, Houten en Lopik) een projectorganisatie in het leven geroepen. De projectgroep kreeg de opdracht om op inhoud en procesmatig een RUD voor de provincie te organiseren. Door diverse ontwikkelingen heeft het traject naar de oprichting van de RUD Utrecht vertraging opgelopen. Het project samen naar 1 RUD is in juni 2013 tijdelijk stilgelegd in afwachting van een externe doorlichting naar de inrichting en aansturing van de projectorganisatie en de uitvoering van het projectplan, als ook naar de financiële onderbouwing van het project. De Utrechtse bestuurders zijn van mening dat 1 RUD nog steeds de meest optimale situatie is voor het Utrechts grondgebied. Op 16 oktober 2013 is het bedrijfsplan 2014 door het portefeuillehouderoverleg van de RUD Utrechtgemeenten vastgesteld. De vorming van de RUD vindt nu medio 2014 plaats. Op 19 december heeft de gemeenteraad besloten toe te treden tot de RUD 2.0. Besluitvorming hierover heeft ongeveer gelijktijdig plaatsgevonden in de overige 12 deelnemende partijen. De milieutaken die momenteel voor de gemeente Soest worden uitgevoerd door het SB G, worden medio 2014 onder gebracht bij de RUD 2.0. De gemeente Soest heeft geen andere taken ondergebracht bij het SB G en hiervan zal ook in de toekomst geen sprake zijn. Op 19 december heeft de gemeenteraad dan ook besloten uit te treden uit de GR SB G per 1 januari De uittredingsgevolgen voor de gemeente Soest zijn afgerekend via het milieudeel bij de oprichting van de RUD 2.0, zodat met uittreding geen extra kosten zijn gemoeid. Regio Agenda Regio Amersfoort Vestigingsplaats n.v.t. Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het Bestuursconvenant Regio Amersfoort staat voor de samenwerking met en tussen gemeenten en voor de behartiging van onze regionale belangen. In de regio Amersfoort wordt door de gemeenten gewerkt aan een gezamenlijke toekomst. De onderwerpen zijn vaak gemeentegrensoverstijgend, zoals Verkeer en Vervoer, Recreatie en Toerisme, Economische Zaken, Ruimte en Wonen. Het doel van dit samenwerkingsverband is om op een duurzame en effectieve manier strategisch samen te werken aan oplossingen voor regionale vraagstukken. Dit gebeurt door concrete resultaten te boeken voor de deelnemende gemeenten en partners. Ons doel is bijdragen te leveren aan de versterking van Regio Amersfoort als unieke plek om te wonen, werken en te leven. Programma/paragraaf De strategische agenda loopt door verschillende programma s en paragrafen heen. Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest, Woudenberg en op onderdelen ook Barneveld en/of Nijkerk Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 152 van 236

153 Bestuurlijk belang Op 18 december 2008 heeft de raad ingestemd om de samenwerking binnen het gewest Eemland anders in te vullen. De belangrijkste verandering is splitsing van de bestuurlijke samenwerking en de uitvoering. Met de vernieuwde bestuurlijke regionale samenwerking is bewust gekozen om een gemeenschappelijke regeling los te laten. Gekozen is om te werken met een bestuursconvenant en per project bestuursopdrachten. De bestuurders concentreren zich voortaan op de bestuurlijke agenda. De aansturing van de samenwerking gebeurt door twee regiegroepen: een bestuurlijke regiegroep, bestaande uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten (BORA); deelnemer vanuit Soest: portefeuillehouder Samenwerking: R.T. Metz; en een ambtelijke regiegroep, gevormd door de gemeentesecretarissen (ARG); deelnemer vanuit Soest: gemeentesecretaris A. Veenstra. Financieel belang Het regio bureau wordt bekostigd uit een voor de deelnemende gemeenten te betalen vaste geïndexeerde bijdrage gebaseerd op het inwoneraantal. Dit bedrag wordt jaarlijks op voorstel van de ARG vastgesteld. Financiële informatie > Eigen vermogen n.v.t. n.v.t. > Vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. > Financieel resultaat 2012 Niet van toepassing > Bestemming resultaat 2012 Niet van toepassing Risico s n.v.t. (Beleids)ontwikkelingen Er is gewerkt aan een nieuwe strategische agenda Regio Amersfoort Deze agenda is tot stand gekomen op basis van een evaluatie van de samenwerking in de periode De komende jaren wordt er aan de hand van deze strategische agenda binnen de verschillende pijlers gewerkt aan de vastgestelde doelstellingen en acties. Het sociaal domein is als pijler toegevoegd aan de agenda. Op basis van de ontwikkelingen rondom de decentralisaties binnen het sociale domein is binnen de pijler Sociaal Domein een projectorganisatie met werkgroepen opgericht die zich richt op de vraagstukken rondom de decentralisaties. Gewestelijke Gezondheidsdienst Midden-Nederland (GGD MN) Vestigingsplaats Zeist Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De GGD Midden-Nederland voert alle taken voortkomend uit de Wet Publieke Gezondheid (WPG) voor de gemeente uit, waarbij de focus ligt op de collectieve aspecten van de gezondheid. De missie van de GGD Midden Nederland is het bevorderen en beschermen van de gezondheid en gelijke kansen op gezondheid voor de bevolking in regio Midden-Nederland. Hiertoe richt de GGD zich op de volgende doelstellingen: Het bewaken en bevorderen van de gezondheid van alle inwoners in het werkgebied door onderzoek, voorlichting, advies en gezondheidsprogramma s. Hierdoor kan gezondheidswinst gerealiseerd en geconsolideerd worden; Een expertise- en uitvoeringsorganisatie zijn voor de gemeenten, gericht op preventie, acuut optreden, toegang tot zorgcoördinatie, signaleren en smeden van ketens; Het bieden van preventie- en vangnetzorg en/of het bemiddelen tussen aanbieders en afnemers van zorg waar dit uit een oogpunt van openbaar belang noodzakelijk is. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 153 van 236

154 Programma/paragraaf 7 Zorg en Welzijn Deelnemende partijen Alle gemeenten in de provincie Utrecht, met uitzondering van de stad Utrecht. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur van de GGD. Vertegenwoordiging in het algemeen bestuur namens Soest: portefeuillehouder R.T. Coppes. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van een inwonerbijdrage. Deze bedraagt in ( 11,55 X inwoners) voor de basistaken. Voor het maatwerk gaat het om een bedrag van Er zijn twee begrotingswijzigingen over het jaar 2013 vastgesteld. Er is in 2013 een bezuiniging van in totaal 5,3% gerealiseerd. Financiële informatie GGD > Eigen vermogen > Vreemd vermogen > Financieel resultaat positief > Bestemming resultaat 2012 Van het resultaat ( ) moet een gedeelte worden terugbetaald aan de Eemland gemeenten in verband met de uitvoering van taken bij de JGZ 0-4jr. De rest kan worden afgewikkeld via het risicofonds Reizigersadvisering en de Egalisatiereserve. > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is nog niet beschikbaar. Deze wordt medio 2014 in concept verwacht. Het is onduidelijk wat de financiële consequenties hiervan zullen zijn. Risico s - (Beleids)ontwikkelingen De 25 gemeenten die deelnemen aan de gemeenschappelijke regeling GGD MN hebben zich, gelet op de bezuinigingsnoodzaak, bezonnen op de rol en de positie van de GGD: welke scenario s voor taken, rol, positie en organisatie van de GGD zijn denkbaar en welke financiële gevolgen zijn daaraan voor de gemeenten verbonden? Met het uitwerken van deze vragen is in 2011 gestart. Het algemeen bestuur stelde zich tot doel 5% te bezuinigen op de begroting van de GGD. Daarbij is de wens geuit de afweging op inhoudelijke gronden te maken. Om invulling te geven aan de vernieuwde visie van gemeenten op de sturing binnen de publieke gezondheid is het GGD-huis geïntroduceerd. Het GGDhuis staat voor een nieuw besturingsmodel, een nieuwe vorm van financieren en een nieuwe manier van werken. De discussie om te komen tot een GGD-huis kan niet los worden gezien van twee belangrijke discussies die op dit moment worden gevoerd, namelijk het proces om te komen tot één GGD binnen de veiligheidsregio en de toekomst van de JGZ in de provincie. Ook een toekomstige samenwerking met de Veiligheidsregio Utrecht in het kader van congruentie en de GG&GD Utrecht is onderwerp van bezinning. In december is de begrotingswijziging 2013 in het algemeen bestuur vastgesteld waarin de opgelegde bezuiniging van 5% is gerealiseerd. In 2013 zijn de voorbereidingen getroffen om de territoriale congruentie in de provincie Utrecht te realiseren per 1 januari Dit betekent dat er één regionale gezondheidsdienst moet komen op schaal van de veiligheidsregio (VRU). De constructie met 2 GGD-en in de provincie voldoet namelijk niet aan de wettelijke eisen van de Wet Publieke Gezondheid. Stichting Eem-Vallei Educatief Vestigingsplaats Barneveld Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 154 van 236

155 Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De stichting voor openbaar primair onderwijs Eem-Vallei Educatief (STEV) is het bevoegd gezag van de openbare basisscholen in de gemeenten Baarn, Barneveld, Bunschoten, Nijkerk, Scherpenzeel, Soest en Woudenberg. De gemeenteraden van deze gemeenten hebben op 1 januari 2005 het bestuur van de openbare scholen in hun gemeenten overgedragen aan het bestuur van de stichting. Het bestuur maakt sinds 1 januari 2005 geen deel meer uit van de gemeentelijke organisatie en is ook vermogensrechtelijk gescheiden van de gemeente. Via notariële akte is de overdracht geregeld van gebouwen/terreinen. De portefeuillehouders onderwijs nemen zitting in het toezichtorgaan de Regioraad. Programma/paragraaf 6 - Onderwijs Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, Barneveld, Bunschoten, Nijkerk, Scherpenzeel, Soest en Woudenberg. Bestuurlijk belang Bij de verzelfstandiging van openbaar primair onderwijs behouden de gemeentebesturen op grond van de Wet op het primair onderwijs een aantal bevoegdheden. De gemeenteraden stellen formeel de jaarrekening van de stichting vast, keuren de begroting goed, benoemen de bestuursleden en kunnen in geval van bestuurlijke verwaarlozing ingrijpen en het stichtingsbestuur wegsturen. Om de deelnemende gemeenten goed en tijdig te kunnen informeren kent de stichting de Regioraad. Dit is een afstemmingsoverleg, waarin de wethouders van onderwijs zitting hebben en overleg voeren met het dagelijks bestuur van de stichting. Vertegenwoordiging in de Regioraad: portefeuillehouder J.L. van Berkel-Vissers. Financieel belang n.v.t. Financiële informatie > Eigen vermogen > Vreemd vermogen > Financieel resultaat positief > Bestemming resultaat 2012 Het totale resultaat is toegevoegd aan de algemene reserve. > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is nog niet beschikbaar. Deze wordt medio 2014 in concept verwacht. In 2012 is de jaarrekening met een klein positief resultaat afgesloten en voor 2013 wordt eenzelfde beeld verwacht. Risico s - (Beleids)ontwikkelingen Per 1 juli 2013 is de STEV over naar een nieuwe bestuursstructuur. Het bestuur van de stichting heeft besloten de wettelijk verplichte scheiding van bestuur en toezicht vorm te geven conform het model van de organieke scheiding. Dit betekent dat de stichting gaat werken met een interne toezichthouder (de Raad van Toezicht) en een bestuur (het College van Bestuur). Voor deze nieuwe bestuurlijke inrichting was een wijziging van de statuten noodzakelijk. Daarnaast is in 2013 het strategisch beleidsplan vastgesteld. Reinigingsbedrijf Midden-Nederland (RMN) Vestigingsplaats Soest (Lange Brinkweg) Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De doelstelling van RMN is op een milieuvriendelijke en efficiënte wijze diensten voor de deelnemende gemeenten uitvoeren (op basis van een dienstverleningsovereenkomst). Dit zijn: Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 155 van 236

156 Afvalinzameling; Straatreiniging (vegen/onkruidbestrijding); Kolkenreiniging; Gladheidbestrijding; Ongediertebestrijding. Programma/paragraaf 4 Natuur en Milieu Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, IJsselstein, Nieuwegein, Soest en Zeist. Bestuurlijk belang De deelnemende gemeenten zijn eigenaar van RMN. Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het bestuur van het RMN. Vertegenwoordiging in het bestuur namens Soest: portefeuillehouder R.T. Coppes. Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van hoeveelheid afgevoerde afvalstoffen (zie AVU), inzamelkosten en overige directe en indirecte kosten. De bijdrage bedraagt in In 2012 bedroeg de bijdrage Er zijn twee begrotingswijzigingen over het jaar 2013 vastgesteld. De begroting is naar beneden bijgesteld van naar Financiële informatie RMN De jaarrekening RMN 2013 is nog niet ontvangen. Eind januari 2014 ontvangen wij een voorlopige afrekening. Medio 2014 ontvangen wij de jaarrekening Naar verwachting wordt het jaar afgesloten met een positief resultaat > Eigen vermogen > Vreemd vermogen > Financieel resultaat 2012 Het bedrijfsresultaat 2012 bedraagt positief. D.w.z. het resultaat na afrekening van de dienstverleningsovereenkomsttaken met de individuele gemeenten. > Bestemming resultaat 2012 Resultaat uit gemeentelijke taken is toegevoegd aan de algemene bedrijfsreserve (verdeling conform het reserveringsbesluit op basis van de omzet van de individuele gemeenten). Van de omzet werk voor derden is toegevoegd aan de bestemming eigen risico. > Resultaat 2013 De jaarrekening RMN 2013 is nog niet ontvangen. Medio 2014 ontvangen wij de jaarrekening Naar verwachting wordt het jaar afgesloten met een positief resultaat. Risico s RMN onderscheid externe risico s van interne risico s. De externe risico s zijn: wijziging in externe wet- en regelgeving (arbo, cao, milieu), uittreden deelnemende gemeenten, looptijd dienstverleningsovereenkomsten, rentebeleid overheid, weer (gladheid, sneeuw, vorst), natuurrampen, stakingen, conjunctuur, concurrentie, inflatie, politiek, vergrijzing. De interne risico s zijn: brand, milieuschade, bedrijfsongevallen, fraude en diefstal, immobiliteit en leeftijdsopbouw personeel, ziekteverzuim en onderbezetting werkplaats. Voor zover bekend, hebben deze risico s zich niet voorgedaan. (Beleids)ontwikkelingen In 2013 is in regionaal verband gewerkt aan een regionaal afvalbeleidsplan. De eerste twee fases hiervan zijn afgerond. Eind 2013 is begonnen met de derde en laatste fase. Naar verwachting wordt het regionaal afvalbeleidsplan mei 2014 aan de deelnemende gemeenten aangeboden. Per 1 januari 2013 maken de gemeenten Baarn en IJsselstein deel uit van RMN. RMN heeft veel tijd en energie gestoken in het implementeren van de taken van deze gemeenten in de organisatie. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 156 van 236

157 Afvalverwijdering Utrecht (AVU) Vestigingsplaats Soest (in het kantoor van RMN aan de Lange Brinkweg) Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De AVU is verantwoordelijk voor de regie, coördinatie en organisatie van het transport en de bewerking en verwerking van het huishoudelijk afval. Alle gemeenten hebben aan de AVU de taak overgedragen voor het afsluiten van verwerkingscontracten voor de grootste stromen afval. Programma/paragraaf 4 Natuur en Milieu Deelnemende partijen Alle Utrechtse gemeenten en de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur van de AVU. Vanuit het algemeen bestuur wordt een dagelijks bestuur geformeerd. Vertegenwoordiging namens Soest: in het algemeen bestuur: portefeuillehouder R.T. Coppes in het dagelijks bestuur: geen Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van de hoeveelheid afgevoerde afvalstoffen die onder contracten vallen welke door de AVU zijn afgesloten. Deze bijdrage is voor 2013 geraamd op In 2012 bedroeg de bijdrage Er zijn geen begrotingswijzigingen geweest. Financiële informatie AVU > Eigen vermogen > Vreemd vermogen > Financieel resultaat positief > Bestemming resultaat wordt afgerekend met RMN. RMN betrekt deze afrekening bij haar jaarrekening > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is nog niet beschikbaar. Deze wordt medio 2014 in concept verwacht. Het is onduidelijk wat de financiële consequenties hiervan zullen zijn. Risico s Voor de afvalverwijdering zijn meerjarige contracten afgesloten. Tot en met 2018 zijn hierbij geen risico s te verwachten. De AVU kent een zeer beperkte personeelsbezetting (5 fte). Uitval van één van de medewerkers zal direct merkbaar zijn binnen en buiten de organisatie. De volgende risico s zijn actueel: Renterisico van de vlottende schuld; Kredietrisico van de verstrekte gelden; Debiteurenrisico met betrekking tot de achtergestelde lening aan de NV ROVA Holding; Investeringsrisico inzake de deelnemingen in de NV ROVA Holding en de BV Afvaloverslag. Voor zover bekend, hebben deze risico s zich niet voorgedaan. (Beleids)ontwikkelingen De AVU trekt samen op met een aantal andere samenwerkingverbanden (zoals ROVA, Circulus, AVRI, Twente Milieu) om invulling te geven aan de per 1 januari 2015 nieuwe taak voor de gemeenten op het gebied van sorteren en vermarkten van verpakkingsafval. In 2013 heeft een oriëntatie hierop plaatsgevonden. Duidelijk is dat er veel massa aangeboden moet worden om interessant te zijn voor de markt. Een aanbesteding op dit gebied zal in 2014 plaatsvinden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 157 van 236

158 Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Vestigingsplaats Utrecht Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Op 1 januari 2010 is de nieuwe Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Utrecht van kracht geworden. Deze regeling heeft tot doel om de geregionaliseerde brandweerorganisatie als onderdeel van de nieuwe VRU formeel te verankeren en de taken van de Veiligheidsregio in overeenstemming te brengen met de Wet veiligheidsregio s. De VRU behartigt de belangen van de gemeenten op de volgende terreinen: de brandweerzorg; de organisatie van de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen; de rampenbestrijding en crisisbeheersing; het beheer van de gemeenschappelijke meldkamer. Daarnaast heeft de VRU de zorg voor: een adequate samenwerking met politie Utrecht en de meldkamer ambulancezorg ten aanzien van onder meer de gemeenschappelijke meldkamer; een gecoördineerde en multidisciplinaire voorbereiding op de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Programma/paragraaf 1 Veiligheid Deelnemende partijen De 26 gemeenten van de provincie Utrecht. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het dagelijks bestuur van de VRU Vertegenwoordiging in het dagelijks bestuur namens Soest: porteufeuillehouder R.T. Metz Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van een inwonerbijdrage. Deze bedraagt in In 2012 bedroeg de inwonerbijdrage Financiële informatie VRU > Eigen vermogen > Vreemd vermogen > Financieel resultaat positief > Bestemming resultaat is toegevoegd aan de algemene reserve en is onttrokken aan de bestemmingsreserve > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is nog niet beschikbaar. Deze wordt medio 2014 in concept verwacht. Het is onduidelijk wat de financiële consequenties hiervan zullen zijn. Risico s De VRU heeft een structurele bezuinigingsdoelstelling opgelegd gekregen van 5%. De fasering en invulling van die 5% is vooralsnog onbekend, maar wel is duidelijk dat het een bezuiniging zal zijn over de totale begroting van de VRU. Dat betekent dat wij niet zonder meer een bezuiniging van 5% kunnen inboeken op de VRU-bijdrage van onze gemeente. (Beleids)ontwikkelingen De Veiligheidsregio Utrecht is momenteel bezig met het ontwikkelen van een nieuw dekkingsplan met de titel Veiligheidszorg op maat. Het huidige dekkingsplan (uit 2005, dus van ruim vóór de regionalisering) legt de manier vast waarop mensen, uitruklocaties en middelen zijn verspreid over de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 158 van 236

159 regio. In het nieuwe project worden deze zaken verspreid op basis van risicoanalyse, een integrale benadering van veiligheid en een bestuurlijke kosten-batenafweging. De planning van het project is vooralsnog dat met de implementatie van het plan kan worden gestart in het voorjaar van In de bestuurlijke uitgangspunten die in november 2013 werden vastgesteld in het algemeen bestuur van de VRU staat beschreven dat het bestuur er voor kiest om de financiële effecten van de invulling van het regionale veiligheidszorgniveau gezamenlijk te dragen en te delen. Dit kan financiële consequenties hebben voor de bijdrage van Soest aan de Veiligheidsregio, maar die consequenties zijn op dit moment niet nader in te schatten. Tevens wordt onderzocht of de huidige financieringssystematiek (op basis van historische kosten) nog de best passende is of dat men overgaat naar een andere wijze van verdelen van de kosten. De besluitvorming over deze projecten zal naar verwachting in de zomer van 2014 afgerond zijn. Sociale Dienst Baarn Bunschoten Soest (BBS) Vestigingsplaats Soest Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het bieden van bestaanszekerheid aan inwoners met een inkomen beneden het minimum niveau en aan inwoners die door bijzondere bestaanskosten onder dat minimum (dreigen te) raken. De belangrijkste uitvoeringstaken zijn: Wet werk en bijstand (WWB); Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW); De Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ); Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 2004 (BBZ 2004). Programma/paragraaf 7 Zorg en Welzijn. Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het bestuur van deze lichte gemeenschappelijke regeling. Vertegenwoordiging in het bestuur namens Soest: portefeuillehouder Sociale Zaken, Y.C. Kemmerling. Financieel belang Vanaf 2004 is de gemeente voor 100% zelf financieel verantwoordelijk voor de bijstandsuitgaven. De ontwikkeling van de bijstandsuitgaven is daarmee voor eigen risico van gemeenten. Daarnaast is de aanpassing van het macrobudget door de landelijke ontwikkeling van de bijstandsuitgaven, of wijzigingen in de verdeelsystematiek een risicofactor. Ten slotte is op grond van de samenwerkingsovereenkomst de formatie van BBS (en de kosten daarvan) gekoppeld aan het aantal cliënten. De laatste jaren is deze koppeling echter, ondanks de stijgende cliëntenaantallen, niet meer geëffectueerd waardoor een efficiencyslag gemaakt moest worden. Financiële informatie BBS > Eigen vermogen n.v.t. n.v.t. > Vreemd vermogen n.v.t. n.v.t. > Financieel resultaat (zie ook toelichting hierna) > Bestemming resultaat 2012 Niet van toepassing; BBS is een lichte Gemeenschappelijke Regeling en Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 159 van 236

160 heeft geen Eigen of Vreemd vermogen. Daarom is er een resultaat van nul en geen sprake van resultaatbestemming. > Resultaat 2013 Niet van toepassing; de jaarrekening 2013 is beschikbaar en is verwerkt in deze jaarstukken. Risico s Voor gemeenten geldt dat in beginsel op bijstandsuitkeringen een eigen risico wordt gelopen van 10% van de rijksvergoeding. Indien het tekort daarboven uitstijgt, kan een aanvraag worden ingediend voor een IAU-uitkering (incidentele aanvullende uitkering). Zie ook de risicoparagraaf onder programma 7. (Beleids)ontwikkelingen Er is hard gewerkt aan het project Integratie Werk en Inkomen in 2013 en met een doorloop in De nieuwe uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen BBS start per 1 april Daarmee zijn de taken rondom Werk en Inkomen voor de gemeenten Baarn, Bunschoten en Soest geïntegreerd en ook meer op elkaar afgestemd. Regionale Sociale Werkvoorzieningschap Amersfoort e.o. (RWA) Vestigingsplaats Amersfoort Doel en openbaar belang dat wordt behartigd RWA voert de Wet sociale werkvoorziening (WSW) uit in onze regio. RWA biedt hiertoe betaald werk aan mensen die door hun beperking geen reguliere baan kunnen vinden. Het UWV Werkplein geeft hiervoor de indicaties af. Het doel van de gemeenschappelijke regeling is het behartigen van de belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de WSW. Dit betreft enerzijds een maatschappelijk belang waarbij mensontwikkeling centraal staat en anderzijds een financieel belang van een positief exploitatieresultaat. De deelnemende gemeenten in de gemeenschappelijke regeling zijn tevens aandeelhouder van Amfors Holding BV. De werkmaatschappijen van Amfors BV verlenen diensten op het gebied van onder meer groenonderhoud, drukwerk, postbezorging en schoonmaak. Tussen het RWA en Amfors BV is een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Het doel van de samenwerking is te zorgen dat het werkgelegenheidsbeleid van het RWA door inschakeling van Amfors BV wordt bevorderd. Amfors BV is verplicht eventuele bij het RWA ontstane exploitatietekorten aan te zuiveren voor zover het eigen vermogen van Amfors BV boven een bepaald niveau blijft. Programma/paragraaf 7 Zorg en Welzijn. Deelnemende partijen De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Leusden, Soest en Woudenberg. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het algemeen bestuur en een lid voor de algemene vergadering van aandeelhouders. Vertegenwoordiging namens Soest: in het algemeen bestuur: portefeuillehouder Sociale Zaken, Y.C. Kemmerling in de algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder Financiën, Y.C. Kemmerling Financieel belang Jaarlijks krijgt de gemeente een taakstelling WSW vanuit het Rijk die aangeeft hoeveel WSWgeïndiceerden moeten worden geplaatst. De hoogte van de taakstelling is onder andere gebaseerd op de wachtlijst van WSW-geïndiceerden, die bij de gemeente in beheer is. Gekoppeld aan deze taakstelling is de rijkssubsidie voor de WSW. Deze subsidie is de laatste jaren gedaald en daalt steeds verder. Daarmee is het financieel risico voor gemeenten steeds groter. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 160 van 236

161 Financiële informatie RWA > Eigen vermogen RWA 0 0 > Eigen vermogen Amfors Holding > Vreemd vermogen RWA > Vreemd vermogen Amfors Holding > Financieel resultaat 2012 RWA negatief > Bestemming resultaat 2012 Een deel van het negatieve resultaat wordt aangezuiverd door Amfors (à , zijnde 50% boven het vermogen van 2,5 miljoen). Het resterende negatieve resultaat in het RWA wordt aangezuiverd door de participerende gemeenten. > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is nog niet beschikbaar. Deze wordt in maart in concept verwacht. De verwachting is dat er geen afwijkingen zijn ten opzichte van de najaarsnota Risico s In haar bedrijfsplan heeft Amfors haar beheersmaatregelen uiteen gezet om grip te houden op de risico s in de WSW. Zie ook de risicoparagraaf onder programma 7. (Beleids)ontwikkelingen In 2012 is Amfors gestart met een reorganisatie op basis van het bedrijfsplan In 2013 werden de eerste resultaten van deze reorganisatie zichtbaar. De kosten van de organisatie zijn flink gedaald, maar vanwege de huidige economische tijden blijft de omzetontwikkeling achter bij de verwachtingen. Dit heeft geleid tot een verhoging van de gemeentelijke bijdrage voor 2013 en verder. Regionale ICT Dienst (RID) Utrecht Vestigingsplaats Doorn Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Het in het samenwerkingsgebied verlenen van ICT-diensten: het beheren van de ICT-infrastructuur en de (mobiele) telefonie, het verzorgen van het technisch applicatiebeheer en het ondersteunen van de eindgebruikers in het dagelijks gebruik van de ICT. Programma/paragraaf Paragraaf C - Bedrijfsvoering. Deelnemende partijen De gemeenten Baarn, Bunnik, De Bilt, Soest, Utrechtse Heuvelrug en Wijk bij Duurstede en de Regionale Sociale Dienst Kromme Rijn Heuvelrug. Bestuurlijk belang Elke gemeente wijst een lid van het college aan als lid van het bestuur van de RID Utrecht. Vertegenwoordiging namens Soest: in het algemeen bestuur: portefeuillehouder J.L. van Berkel-Vissers in het dagelijks bestuur: portefeuillehouder J.L. van Berkel-Vissers Financieel belang De gemeente draagt financieel bij op basis van aantal werkplekken en accounts. Deze bijdrage bedraagt in In 2012 was dit De bijdrage groeit in de richting van het bedrag dat voor 2014 is geraamd ( ). In 2013 was dit Financiële informatie RID > Eigen vermogen n.v.t > Vreemd vermogen n.v.t Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 161 van 236

162 > Financieel resultaat > Bestemming resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve. > Resultaat 2013 De jaarrekening 2013 is in concept in maart ontvangen. Het voorlopige resultaat ad wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Risico s De RID Utrecht is gestart per en is nog in opbouw. In worden de aparte ICTomgevingen van de deelnemende organisaties gemigreerd naar één standaard ICT-infrastructuur. In de begroting van de RID Utrecht is hierin voorzien. Om in deze overgangssituatie de continuïteit en beschikbaarheid te kunnen garanderen zouden onvoorziene, extra beheerlasten kunnen ontstaan. In 2013 was hiervan (nog) geen sprake. (Beleids)ontwikkelingen De RID Utrecht bevindt zich nog in de opbouwfase. Dit betekent dat de RID de aparte ICT omgevingen van de deelnemende organisaties beheert en tegelijkertijd bezig is deze te migreren naar één standaard ICT-infrastructuur. Soest is de eerste organisatie die begin 2014 overgaat naar de nieuwe gestandaardiseerde omgeving. De RID richt zich op dit moment primair op beheer en ontwikkeling van de ICT-infrastructuur (incl. (mobiele) telefonie), technisch applicatiebeheer en ondersteuning van eindgebruikers. Bij de start van de RID is onderkend dat kwaliteitsverbetering en efficiencyvoordeel te behalen zijn door de applicaties bij de deelnemende organisaties te harmoniseren en nieuwe ontwikkelingen samen aan te pakken. In 2013 zijn hiertoe de eerste initiatieven genomen voor de Basisregistratie Personen, de Basisregistratie Grootschalige Topografie en Digikoppeling. Financiële deelnemingen NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Vestigingsplaats Den Haag Doel en openbaar belang dat wordt behartigd De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), opgericht in 1914, is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG duurzaam bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg en onderwijs. Financieel belang deelneming uitstaand aandeel Soest nominale waarde totaal aantal % p/aandeel totaal aandelen ,22% 2, Financiële informatie BNG > Eigen vermogen miljoen miljoen > Vreemd vermogen miljoen miljoen > Achtergestelde schulden 93 miljoen 33 miljoen > Financieel resultaat 2012 Een nettowinst na belastingen van 332 miljoen (2011: 256 miljoen). > Bestemming resultaat 2012 Van de nettowinst is 25% als dividend uitgekeerd (net als in 2011). De overige 75% is ingehouden om de noodzakelijke groei van het eigen vermogen te realiseren (verscherping kapitaalvereisten voor banken). Het dividend bedraagt 1,49 per aandeel van 2,50 (2011: 1,15 per aandeel). > Dividend Soest Zoals in de voorjaarsnota 2013 gemeld, komt de dividenduitkering van Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 162 van 236

163 de BNG over 2012 voor Soest uit op (over 2011: ), dat is lager dan begroot. De meerjarenraming is structureel op dit niveau aangepast. > Risico s Gegeven de economische situatie dient nog steeds rekening te worden gehouden met de omstandigheid dat enkele debiteuren, waaronder die in de perifere eurolanden, niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen. De bank zal hogere kosten moeten maken onder invloed van de grote hoeveelheid nieuwe regelgeving die in de systemen en de processen van de bank moet worden geïmplementeerd. Tegen de achtergrond van de meer dan normale onzekerheden acht de bank het niet verantwoord zich over toekomstige winstontwikkeling uit te spreken. Vitens NV Vestigingsplaats Zwolle Doel en openbaar belang dat wordt behartigd Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland, Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en Noord-Holland. Per 1 oktober 2006 zijn Hydron Midden-Nederland, Hydron Flevoland en Vitens gefuseerd. Vitens stelt zich als publieke onderneming ten doel een bijdrage te leveren aan het verlagen van de maatschappelijke kosten. Als drinkwaterbedrijf met een natuurlijk monopolie brengt dit de verantwoordelijkheid met zich mee om het geld van klanten en publieke aandeelhouders op een verantwoorde wijze te besteden. Financieel belang deelneming uitstaand aandeel Soest nominale waarde totaal aantal % p/aandeel totaal aandelen ,77% 1, Financiële informatie Vitens > Eigen vermogen 398,3 miljoen 386,1 miljoen > Vreemd vermogen 1.282,1 miljoen 1.296,5 miljoen > Financieel resultaat 2012 Een nettowinst na belastingen van 29,6 miljoen (2011: 36,0 miljoen). > Bestemming resultaat 2012 Van de nettowinst is 14,9 miljoen als dividend uitgekeerd (2011: 15,5 miljoen). De overige 14,7 miljoen is aan het eigen vermogen toegevoegd ter versterking van de solvabiliteitspositie. Het dividend bedraagt 2,57 per aandeel van 1,00 (2011: 2,68 per aandeel). > Dividend Soest Dividend was geraamd op , ontvangen is > Afkoop overwaarde De afkoop overwaarde was geraamd op , ontvangen is > Risico s Zoals bekend, is de zogeheten concessieovereenkomst (uit 1968) door Vitens eenzijdig en met onmiddellijke ingang opgezegd. De gemeente vecht, samen met drie andere Utrechtse gemeenten, de opzegging aan (zie ook risicoparagraaf). In verband hiermee is de vordering van net als in de jaarrekening 2011 en 2012 ook in de jaarrekening 2013 als bate verwerkt. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 163 van 236

164 RWA / Amfors BV Zie punt 9 van het onderdeel gemeenschappelijke regelingen hiervoor en de tabel hieronder. Tabel: financieel belang deelneming uitstaand aandeel Soest nominale waarde totaal aantal % p/aandeel totaal aandelen ,02% 45, Garantstellingen bij verbonden partijen Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) In 2012 is een aantal woningcorporaties in moeilijkheden gekomen als gevolg van zogenaamde derivatenkwesties. De rol van gemeenten als achtervang is vooral door de Vestia-affaire ter discussie gekomen. Via de achtervangovereenkomst met het WSW neemt de gemeente immers deel aan de garantiestructuur. De garantiestructuur van het WSW bestaat uit: het eigen vermogen van de deelnemende corporatie; de mogelijkheid tot sanering en projectsteun van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV); het vermogen van het WSW, inclusief door deelnemers aan te houden obligo s; de renteloze leningen van het Rijk en de betrokken gemeenten. Hieruit blijkt dat als het risicovermogen van het WSW ontoereikend is als gevolg van borgaanspraken dan het obligo bij de deelnemers wordt ingeroepen. Mocht daarna het risicovermogen (met inbegrip van de ontvangen obligo) dalen onder de 0,25% van het garantievolume, dan treedt de achtervangpositie van het Rijk en de betrokken gemeenten in werking. Ultimo 2011 was het door het WSW geborgde leningsbedrag in totaal 86 miljard. Het garantieniveau bedraagt daarmee 215 miljoen. Tegenover dit garantieniveau staat een risicovermogen van 477 miljoen. Daarnaast hebben corporaties obligo s aan het WSW afgegeven op grond waarvan WSW nog eens 3,2 miljard bij corporaties kan opeisen indien en zodra het risicovermogen minder is dan het garantieniveau. Uit deze cijfers blijkt dat het aanwezige risicovermogen zich ruimschoots boven de norm bevindt en het risico dat er aanspraak wordt gedaan op onze achtervangpositie zeer klein is. Hypotheekfonds voor Overheidspersoneel Per 1 januari 2013 is de samenwerkingsovereenkomst van het Hypotheekfonds voor Overheidspersoneel (HVO) met alle gemeenten opgezegd. Als gevolg daarvan zijn vanaf deze datum geen hypotheken meer aan personeelsleden verstrekt. Voor de onder de bestaande raamwerkovereenkomst afgesloten hypothecaire leningen verandert er niets. Er zijn geen achterstanden bekend en door het recht van hypotheek worden de risico s normaliter als zeer beperkt beschouwd. Nationale Hypotheek Garantie (NHG) Vanaf de introductie in 1995 is in Soest nooit een verlies voor de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen ontstaan. Door de conjuncturele neergang zijn de risico s echter toegenomen. In het Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen is daarom besloten dat het Rijk vanaf 1 januari 2011 de achtervang van alle nieuwe hypotheekgaranties op zich neemt. Op 9 juni 2010 heeft de gemeente de nieuwe achtervangovereenkomst met de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen ondertekend waardoor geborgd is dat inwoners van Soest ook na 1 januari 2011 gebruik kunnen (blijven) maken van de Nationale Hypotheek garantie voor het verkrijgen van een eigen woning. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 164 van 236

165 Eind 2011 is door toenmalig minister Donner besloten de NHG-grens geleidelijk weer af te bouwen naar het bedrag van Vanaf 1 juli 2012 gebeurt dit in stappen zodat het grensbedrag medio 2014 op staat. Risico s bij verbonden partijen Is bij verbonden partijen sprake van een risico zoals bedoeld in paragraaf A (weerstandvermogen en risicomanagement), dan wordt dit risico in de risicoparagraaf van het betreffende programma genoemd en toegelicht dan wel genoemd en toegelicht bij de desbetreffende verbonden partij in deze paragraaf. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 165 van 236

166 Paragraaf F - Grondbeleid Visie De visie op het grondbeleid is vastgelegd in het in september 2011 door de raad vastgestelde Nota Grondbeleid gemeente Soest en luidt als volgt: De gemeente kiest, ten aanzien van het te voeren grondbeleid, voor maatwerk en marktwerking. Per ontwikkellocatie wordt conform het in de nota opgenomen afwegingskader (), gezocht naar de meest adequate vorm van grondbeleid, actief of facilitair. Met de nota grondbeleid zijn ook de kaders, het beleid en de werkwijze op het gebied van grondbeleid vastgelegd. Er is beleid gemaakt voor waardering van gronden, grondexploitaties, toerekenen van bovenwijkse voorzieningen aan ruimtelijke projecten, risicobeheersing, (financiële bestuurlijke) rapportages en grondprijzen. Eens in de vier jaar moet de nota grondbeleid herzien worden. Naar verwachting zal dit plaats vinden in Het beleid ten aanzien van de te hanteren grondprijzen is herzien en door de raad in 2013 vastgesteld. Met Nota Grondprijsbeleid gemeente Soest is vastgelegd op welke wijze de (marktconforme) grondprijzen worden bepaald. Tevens zijn in de nota per functionele (uitgifte)categorie (bandbreedtes van) grondprijzen opgenomen met prijspeil 1 januari De genoemde prijzen betreffen richtprijzen en worden per locatie nader gespecificeerd. De grondprijzen zullen jaarlijks worden herzien. De laatste herziening is vastgesteld op 3 juli Uitvoering Passend binnen de ruimtelijke ambities van Soest kan met de bovengenoemde kaders de gemeente op transparante wijze de regie voeren op de ruimtelijke ontwikkelingen, al dan niet in samenwerking met private of publiekrechtelijke partijen. Grondontwikkeling De gemeente Soest heeft verschillende grondontwikkelingen onderhanden die verkeren in verschillende fasen van het proces. Dorpsplein en Dorpshuis en de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg zijn bekrachtigd met een Haalbaarheidberekening of grondexploitatie die vastgesteld is door de raad. Apollo projecten zijn onderdeel van de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug en zijn door de stuurgroep van het Hart van de Heuvelrug vastgesteld. Tabel grondontwikkeling met een vastgestelde grondexploitaties Vastgestelde Fase Woningbouw/ Afronden NCW Eindwaarde Grondexploitaties Bedrijventerrein project Dorpsplein Realisatie Woningbouw Eind / / Dorpshuis Realisatie Woningbouw Eind / / Totaal grondexploitatie -/ / Het Dorpsplein De herontwikkeling van het Dorpsplein is gerealiseerd binnen het kader van het ontwikkelingsprogramma. Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) heeft voorzien in een kwalitatieve verbetering van het gebied. Dit is ten behoeve van het versterken van de woonfunctie in het gebied Het gebied is en wordt ontwikkeld in drie verschillende deelprojecten: 1. fase 1: De locatie Weth. de Haanschool (Da Vinci project) gerealiseerd 2. fase 2: Dorpsplein gerealiseerd Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 166 van 236

167 3. fase 3: Dorpshuis 1. fase 1; Weth. de Haanschool (Da Vinciproject) Op het terrein van de voormalige Weth. de Haanschool zijn woningen gerealiseerd en verkocht. De nieuwe school is inmiddels op een andere locatie gerealiseerd met een dotatie uit de grondexploitatie van Dorpshuis. 2. fase 2; Dorpsplein De gemeente heeft de gronden tussen de locatie Weth. de Haanschool en de locatie Dorpshuis in eigendom verworven. De oude opstallen appartementen en bedrijfsruimten zijn inmiddels gesloopt. In 2013 is de realisatie van het woonrijp maken van het Dorpsplein afgerond. De woningen zijn gerealiseerd en opgeleverd door Dura Vermeer. Het deelproject Dorpsplein wordt bij deze jaarstukken over 2013 afgesloten. Doordat het deelproject Dorpsplein en het Dorpshuis in de financiële administratie tot heden verantwoord is als één grondexploitatie, worden de kosten en opbrengsten van het deelproject Dorpsplein bij deze jaarstukken ontvlochten en afgesloten. De kosten en opbrengsten van het deelproject Dorpsplein resulteert in een eindwaarde van negatief. De voorziening die voor beide grondexploitaties in 2013 is opgenomen is De negatieve eindwaarde van het Dorpsplein wordt hieruit voorzien. Het resterende bedrag van de voorziening wordt grotendeels toegekend aan de onrendabel top van het Dorpshuis. 3. fase 3; Dorpshuis Op de locatie van het Dorpshuis worden appartementen gebouwd. Over de verwerving van de grond in het kader van de Wet voorkeursrecht gemeenten, had de gemeente Soest met de eigenaar van het Dorpshuis een geschil over de waarde van het perceel. De eigenaar heeft de gemeente verzocht om de rechtbank de prijs te laten vaststellen. De rechtbank heeft een uitspraak gedaan in het kader van de waarde van het Dorpshuis. Nu de waarde van het Dorpshuis is vastgesteld en de grond kadestraal is overgedragen aan de gemeente Soest kunnen de activiteiten van de ontwikkeling weer opgepakt worden. Als alles verloopt volgens planning gaan wij ervan uit dat de activiteiten van de gemeente rondom het gebied Dorpshuis in 2015 worden afgerond. Uit eigen middelen is 2,3 miljoen gestort in het project Dorpsplein / Dorpshuis omdat in het begin van de ontwikkeling 2,6 miljoen aan de bouw van de Startbaan in Soesterberg is gedoneerd. Indien deze bijdrage en storting niet had plaatsgevonden was het resultaat (NCW) per 1 januari negatief geweest. Het project is ondersteund door 2,9 miljoen subsidie van de provincie (ISV-gelden). Risico s: - Afzet van de woningen op de locatie van het Dorpshuis; - Sanering van de grond rondom het Dorpshuis; Hart van de Heuvelrug (HvdH) Tabel grondontwikkeling deelprojecten HvdH Haalbaarheidberekeningen Fase Woningbouw/ Afronden NCW Eindwaarde Bedrijventerrein project 1/1/2014 Apollo 2020 Noord fase I Ontwerp / Woningbouw Inclusief Planstructuur realisatie Apollo Noord fase II Ontwerp Woningbouw Apollo N. Saunalocatie Realisatie Leisure / / Totaal Apollo Noord Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 167 van 236

168 Hart van de Heuvelrug is een samenwerkingsverband tussen 17 partijen waaronder de gemeente Soest. Het samenwerkingsverband is gericht op ruimtelijke kwaliteitsverbetering op de Utrechtse Heuvelrug. Financieel uitgangspunt is verevening tussen de groene en rode projecten. Project Apollo Noord is een belangrijk onderdeel van cluster Soest I van het programma Hart van de Heuvelrug. Apollo Noord bestaat uit drie deelprojecten die voor de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug samen worden gevoegd onder cluster Soest I: - Apollo Noord Fase I gronden verworven van Kontact der Kontinenten; - Apollo Noord fase II Oude Tempel grondbezit Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland (SZN); - Apollo Noord Saunalocatie. Andere projecten in het cluster Soest I zijn Jessurunkamp, Kodakterrein, Richelleweg, Ecoduct Boele Staal, Oude Kamp en Soesterveen. Apollo Noord levert samen met Richelleweg de financiële basis voor de andere (groene) projecten van cluster Soest I. Het Programmabureau Hart van de Heuvelrug stelt jaarlijks de Mastergrex op om inzicht te geven in de financiële stand van zaken van de gebiedsontwikkeling. Begin van 2014 wordt de herziene Mastergrex Hart van de Heuvelrug vastgesteld door de stuurgroep. De projecten van Apollo Noord worden uitgevoerd door de gemeente Soest in opdracht van de stuurgroep en maakt onderdeel uit van de Mastergrondexploitatie Hart van de heuvelrug. De risico s zijn gekwantificeerd en verantwoord in de geconsolideerde risicoanalyse Hart van de Heuvelrug. De gemeente Soest is geen risicodrager dus het risicoprofiel is niet in de balans van de gemeente Soest verantwoord. Apollo Noord Kontakt der Kontinenten fase I De gronden van deze locatie zijn in bezit van de gemeente Soest. De prognose voor Apollo Noord Kontakt der Kontinenten fase I is dat lopende 2014 de eerste activiteiten zullen plaatsvinden om het terrein geschikt te maken voor woningbouw. Obstakels zullen worden verwijderd en de grond zal bouwrijp worden gemaakt. De gronden zullen in meerdere fasen worden uitgegeven zodat de woningen gefaseerd worden gebouwd. Aanname is dat de grond vanaf 2014 t/m 2019 wordt overgedragen aan de ontwikkelaar. Risico s: - afzet van de woningen; - vrij-op-naamwaarde van de woningen zijn sinds % tot 20% gedaald of dit in 2014 stabiliseert en de markt aantrekt is nog niet duidelijk; - onderhandelingen met de ontwikkelaar; - extra middelen om de ontwikkeling van het project te realiseren. (planvorming en voorbereiding & toezicht) - bezuinigingstaakstelling 10% van de investeringen resulteert voor KdK in 0,53 miljoen. Opgenomen als risico. Apollo Noord Oude Tempel fase II Er is op 10 september 2012 een samenwerkingsovereenkomst getekend met de Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland (SZN). In 2013 heeft het reken en tekenproces geleid tot een globaal stedenbouwkundig plan. In de overeenkomst is de afspraak gemaakt dat de helft van de grond van SZN wordt aangekocht door de gemeente Soest zodat de grondontwikkeling in gezamenlijkheid kan worden ontwikkeld. De grondexploitatieberekening is gebaseerd op een proefverkaveling binnen de uitgangspunten van het stedenbouwkundig plan. Het resultaat van de ontwikkeling zal gedeeld worden met de Steunstichting Zorgcoöperatie Nederland. Zodra de helft van de grond is aangekocht door de gemeente Soest wordt de definitieve grondexploitatie vastgesteld. Van een planexploitatie is geen sprake omdat de gemeente Soest en de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 168 van 236

169 Zorgstichting privaatrechtelijk een (anterieure) overeenkomst hebben gesloten. De aannames die hoorde bij het actief grondbeleid zijn bij de herziening van de Mastergrondexploitatie Hart van de heuvelrug vervangen door de uitwerking van het plan binnen de samenwerkingsovereenkomst. Risico s: - vrij-op-naamwaarde van de woningen zijn sinds % tot 20% gedaald of dit in 2014 stabiliseert en de markt aantrekt is niet duidelijk; - afzet van de woningen; - geschikte marktpartijen vinden voor de ontwikkeling van het vastgoed; - extra middelen om de ontwikkeling van het project te realiseren. (planvorming en voorbereiding & toezicht). - bezuinigingstaakstelling 10% van de investeringen resulteert voor OT in 0,66 miljoen. Opgenomen als risico. Saunalocatie: Met de exploitant van de Sauna Soesterberg is een verkoopovereenkomst gesloten t.b.v. de bouw van een sauna complex. Echter het is niet haalbaar voor het bestaansrecht van de Sauna als de grond nu door de Sauna eigenaar gekocht moet worden. Een erfpacht constructie behoort tot de oplossing met een definitieve afname van de grond in Begin 2014 is de erfpachtovereenkomst getekend. De gemeente heeft de grond bouwrijp gemaakt. De bouw van de sauna kan nu zo snel mogelijk worden gestart. Volgtijdelijk zullen de werkzaamheden van het woonrijp maken in 2014 worden verricht. Risico s: - tijdige overdracht van de grond. Risico, Hart van de Heuvelrug: Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlosimulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Het geconsolideerde risicoprofiel voor de Apollo Noord deelprojecten van het Hart van de Heuvelrug zijn gesteld bij een waarschijnlijkheid 80% op 0,91 miljoen. De gemeente Soest is geen risicodrager voor de Apollo Noord projecten. Het risicoprofiel wordt samen met de Mastergrondexploitatie verantwoord en vastgesteld door de stuurgroep Hart van de Heuvelrug. Masterplan Soesterberg Tabel grondontwikkeling Masterplan Soesterberg Haalbaarheidberekeningen Fase Woningbouw/ Bedrijventerrein Consolidatie Definitiefase / Woningbouw deelprojecten Ontwerpfase Woonwerk Masterplan en realisatie Inrichten Soesterberg openbaargebied Afronden NCW Eindwaarde project 1/1/ / / Totaal -/ / De herziene grondexploitatie (haalbaarheidsberekening) van het Masterplan prijspeil is door de raad in december 2013 vastgesteld. De Mastergrex Masterplan Soesterberg is opgebouwd uit verschillende deelprojecten die samen de Mastergrondexploitatie vormen. De volgende deelprojecten zijn: - Woonomgevingskwaliteit - N 237 en omliggende infra Soesterberg Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 169 van 236

170 - Oostelijke ontsluiting - Soesterberg Noord - Rademakerstraat - Moerbessenberg - Odijkplein - Campus Kop / Pleisterplaats - Campus zone Noord (tijdelijk stilgelegd) - Campuszone Banninghal (afgesloten geen activiteiten meer te verwachten) - Campuszone Evenemententerrein. In de gebiedsontwikkeling van Soesterberg Noord zijn twee woningbouwprojecten, een maatschappelijk project en drie infrastructurele projecten ter hand genomen. Het infrastructurele project Rademakerstraat is in de afrondingsfase. Voor alle geactiveerde projecten zijn projectleiders ingezet. De projecten die nog niet geactiveerd zijn worden in de Mastergrondexploitatie Masterplan Soesterberg geprognosticeerd meegenomen. Het project Verdiepte ligging N237 wordt door de provincie geleid maar aansluiting met de infrastructurele voorzieningen van Soesterberg zijn essentieel. De boekwaarde van de deelprojecten van het Masterplan Soesterberg 2013 is verantwoord in programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening. Resultaat Het resultaat van de Mastergrex Masterplan Soesterberg is als volgt tot stand gekomen: Woonomgevingskwaliteit Saldo nominaal Netto Contante waarde Eindwaarde -/ negatief -/ negatief -/ negatief N 237 en omliggende infra Soesterberg Saldo nominaal -/ negatief Netto Contante waarde -/ negatief Eindwaarde -/ negatief Oostelijke ontsluiting Saldo nominaal Netto Contante waarde Eindwaarde -/ negatief -/ negatief -/ negatief Soesterberg Noord Saldo nominaal Netto Contante waarde Eindwaarde -/ negatief -/ negatief -/ negatief Rademakerstraat Saldo nominaal Netto Contante waarde Eindwaarde -/ negatief -/ negatief -/ negatief Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 170 van 236

171 Voor het project Rademakerstraat worden de restwerkzaamheden in 2014 afgerond. Moerbessenberg Saldo nominaal -/ negatief Netto Contante waarde -/ negatief Eindwaarde -/ negatief Pleisterplaats Saldo nominaal Netto Contante waarde Eindwaarde -/ negatief -/ negatief -/ negatief Campuszone Noord Saldo nominaal 0 negatief Netto Contante waarde -/ negatief Eindwaarde -/ negatief Voor de herziening van de Campuszone Noord 2013 heeft men een keuze gemaakt om de bestaande grondexploitatie te bevriezen totdat er nieuwe uitgangspunten worden geformuleerd. Campuszone Banninghal Saldo nominaal -/- 0 negatief Netto Contante waarde -/- 0 negatief Eindwaarde -/- 0 negatief Het deelproject Campuszone Banninghal is gecanceld, grondexploitatie is gesloten. Boekwaarde is verantwoord in het Administratieve project. Campuszone Evenemententerrein Saldo nominaal positief Netto Contante waarde positief Eindwaarde positief Administratief deelproject Saldo nominaal positief Netto Contante waarde positief Eindwaarde positief Opbrengsten die niet direct ontstaan door de grondontwikkeling maar door subsidies of eigen middelen van de algemene dienst worden in het administratief deelproject verantwoord. Risico s Bij de herziening van 2013 is een risico en kansenanalyse opgesteld voor de deelprojecten die in 2013 waren geactiveerd. Deze risico- en kansenanalyse vervangt deels de gevoeligheidsanalyse die in de voorgaande jaren in de grondexploitaties waren opgenomen. Risico- en kansenanalyse ziet er als volgt uit: Risico s Kansen - N237 Oostelijke Ontsluiting Soesterberg Noord Evenemententerrein Bij het opstellen van de risicoanalyse wordt de Monte Carlosimulatie gebruikt om het risicoprofiel te bepalen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 171 van 236

172 Het geconsolideerde risicoprofiel voor de drie deelprojecten hiervoor genoemd is bij een waarschijnlijkheid van 90% gesteld op 0,83 miljoen. Voor de overige deelprojecten die nog niet geactiveerd zijn is een risico profiel opgenomen van 0,27 miljoen. De uitkomst van het risicoprofiel wordt in het weerstandsvermogen verantwoord. Vliegbasis Er is een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de partijen gemeente Zeist, gemeente Soest en de provincie Utrecht. De haalbaarheid van de ontwikkeling en de haalbaarheidsberekening (grondexploitatie) van de Vliegbasis is in 2013 uitgewerkt. De grond is in eigendom van de provincie Utrecht die mede de grondexploitatie verantwoord in de balans. Echter de verantwoording van het resultaat en de uitwerking van het plan vindt plaats door de inzet van alle drie de partijen. Daaraan verbonden wordt de raamovereenkomst van het programma Hart van de heuvelrug herzien 2014, omdat deze raamovereenkomst in juni 2014 afloopt. Dit is mede het moment om nieuwe afspraken te maken om mogelijke verdere risico s nu en in de toekomst tot het minimum te beperken. In de overeenkomst voor de ontwikkeling van de Vliegbasis is opgenomen dat van de opbrengst 10 miljoen beschikbaar gesteld wordt voor het project Hart van de Heuvelrug. Eerder was overeengekomen dat op de Vliegbasis inspanningsverplichting van 10 miljoen rust echter nu is dit omgezet naar een resultaatsverplichting. Daarnaast wordt het resultaat niet alleen behaald door meer opbrengsten te generen maar juist grotendeels door kosten te besparen op de ontwikkeling van het groen van het project de Vliegbasis. De Eerste Haalbaarheidsberekening Vliegbasis Soesterberg prijspeil 1 januari 2014 is zo goed als gereed. De vaststelling zal in het voorjaar van 2014 plaatsvinden. Het te verwachten resultaat van de woningbouwlocatie Vliegbasis dekt de kosten van de groenontwikkeling en de resultaatsverplichting van 10 miljoen. De inzet van de vakdisciplines van de gemeente Soest voor het project Vliegbasis worden gedeeltelijk vergoed door de grondexploitatie van het project Vliegbasis en gedeeltelijk bekostigd uit de budgetten van de bedrijfsvoering (algemene dienst). Overige informatie over de Vliegbasis wordt verantwoord in programma 5 Wonen en ruimtelijke ordening. Risico s Er is nog geen risico en kansenanalyse voor het project Vliegbasis opgemaakt. Deze analyse wordt opgesteld als de volgende projectfase wordt uitgewerkt. Op dit moment is een gevoeligheidsanalyse voldoende om het plan indien nodig bij te sturen. Voor nu wordt rekening gehouden met de afspraken die gemaakt zijn met de partners inzake de afdracht van 10 miljoen van het project Vliegbasis aan de Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug. Overige informatie over het risicoprofiel is beschreven in de Risicoparagraaf programma Wonen en Ruimtelijke Ordening. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 172 van 236

173 Paragraaf G - Lokale heffingen Deze paragraaf biedt inzicht in: het beleidskader en de algemene beleidsuitgangspunten; het gevoerde tarievenbeleid in 2013 (de lokale lasten); de werkelijke opbrengsten t.o.v. de geraamde opbrengsten. Beleidskader De gemeenteraad bepaalt welke belastingen een gemeente heft, welke heffingsmaatstaven worden gehanteerd en welke tarieven daarbij gelden. De raad stelt hiertoe belastingverordeningen vast. De belastingen die mogen worden geheven, zijn limitatief vastgesteld in de Gemeentewet en enkele andere wetten. De gemeente kan uit het beschikbare menu haar eigen keus maken. Het is niet verplicht om alle belastingen te heffen die in de Gemeentewet staan. Voor alle gemeentelijke belastingen geldt dat het te betalen bedrag niet afhankelijk mag zijn van het inkomen, de winst of het vermogen van een belastingplichtige. Verder zijn de gemeentelijke belastingen in economische zin te onderscheiden in echte belastingen en bestemmingsheffingen. Echte belastingen Het onderscheid in juridische zin is dat belastingen kunnen worden geheven ongeacht of de belastingplichtige van een bepaalde dienst gebruikmaakt. De opbrengst van echte belastingen komt ten gunste van de algemene middelen. Voorbeelden zijn de onroerendezaakbelastingen en hondenbelasting. Bestemmingsheffingen (rechten) De bestemmingsheffingen (rechten) kunnen alleen worden geheven als de gemeente een dienst verleent aan de belastingplichtige. De opbrengst van bestemmingsheffingen moet voor een bepaald doel worden gebruikt. De begrote opbrengst van een bestemmingsheffing mag de begrote kosten niet overschrijden (artikel 229b van de Gemeentewet). De gemeente Soest streeft naar 100% kostendekkendheid van deze heffingen. Voorbeelden van bestemmingsheffingen (rechten) zijn afvalstoffenheffing, rioolheffing, begraafrechten en de leges. Kwijtscheldingsbeleid De hoofdpunten van het kwijtscheldingsbeleid in Soest zijn: men komt alleen voor kwijtschelding in aanmerking als men niet anders dan met buitengewoon bezwaar in staat is (ook niet met een betalingsregeling) de opgelegde aanslag te betalen; kwijtschelding heeft alleen betrekking op de aanslagen van de rioolheffing en/of de afvalstoffenheffing; iemand die vermogen heeft, komt niet in aanmerking voor kwijtschelding; kwijtschelding wordt niet verleend als de belastingschuldige in staat van faillissement verkeert. Tarievenbeleid Het tarievenbeleid zoals vastgelegd in de afzonderlijke belastingverordeningen was als volgt: 1. Algemene belastingen Tariefbeleid 2013 In overeenstemming met de inflatieverwachting zijn de tarieven van de algemene belastingen ozb en hondenbelasting in 2013 met 1,5% verhoogd. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 173 van 236

174 1.1 Onroerendezaakbelastingen (ozb) Wet waardering onroerende zaken (WOZ) Op grond van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ) taxeert de gemeente alle onroerende zaken binnen de gemeentegrenzen. Voorbeelden van onroerende zaken zijn: woningen, bedrijfspanden en bouwkavels. De WOZ-waarde is belangrijk omdat deze waarde jaarlijks als grondslag dient voor de onroerendezaakbelastingen van de gemeente en voor belastingen van het Rijk en het Waterschap. Jaarlijkse hertaxatie Sinds 2007 vindt er jaarlijks een algehele hertaxatie plaats. Hierbij is de periode tussen de peildatum en de aanvang van het nieuwe WOZ-tijdvak verkort van twee naar één jaar. De aanslagen ozb 2013 zijn derhalve gebaseerd op de waardepeildatum 1 januari Waarderingskamer De Waarderingskamer, het toezichthoudend orgaan voor de uitvoering van de WOZ, constateert in zijn brief van 7 januari 2013 dat zij voldoende vertrouwen heeft in de gestelde kwaliteit van de waarden naar waardepeildatum 1 januari Ozb als percentage van de waarde Zoals bekend, wordt de onroerendezaakbelasting berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Deze berekeningswijze maakt duidelijk dat de ozb slechts een klein percentage van de waarde bedraagt. Tarieven en opbrengst 2013 Tarieven 2013 en voorafgaand jaar ter vergelijking Tariefsoort Ozb-eigenarentarief voor woningen 0,0827% 0,0777% Ozb-eigenarentarief voor niet-woningen 0,1555% 0,1509% Ozb-gebruikerstarief voor niet-woningen 0,1251% 0,1213% Opbrengst ozb 2013 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2013 begroot werkelijk verschil Eigenarenbelasting woningen Eigenarenbelasting niet-woningen Gebruikersbelasting totaal Bezwaar en beroep In 2013 zijn circa 800 bezwaarschriften tegen de WOZ-waarde ingediend, ter vergelijking, in 2012 waren dit er 829. Alle bezwaarschriften zijn tijdig, dat wil zeggen voor 1 januari 2014, afgehandeld. In 2013 zijn 66 beroepschriften (2012: 12) ingediend, waarvan er inmiddels 34 zijn ingetrokken, 2 beroepschriften ongegrond verklaard en nog 30 in behandeling (peildatum januari 2014). De stijging van het aantal beroepschriften komt geheel voor rekening van de WOZbureaus/plaatselijke makelaars die op basis van no cure no pay bezwaar en beroep instellen tegen de WOZ-beschikking. Indien het bezwaar geheel of gedeeltelijk gegrond wordt verklaard, dient de gemeente op basis van wettelijke voorschriften aan dergelijke bureaus een onkostenvergoeding uit te Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 174 van 236

175 betalen. Hoewel de minister van BZK heeft aangegeven de riante onkostenregeling te versoberen heeft dit tot op heden nog niet geleid tot een aangepaste regeling. 1.2 Hondenbelasting In 2013 bedroeg het tarief voor een eerste hond 71 ( ) en het bedrag voor elke volgende hond 105 ( ). De belasting wordt geheven naar het aantal volle maanden dat men houder is van een hond. Opbrengst 2013 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2013 begroot werkelijk verschil - hondenbelasting Convenant logiesverstrekkers De gemeente Soest kent geen toeristenbelasting maar heeft als alternatief een convenant gesloten met de Stichting logiesverstrekkers Soest. Sinds 2006 betaalt deze Stichting jaarlijks in beginsel een bedrag van aan de gemeente Soest. Zoals bekend, bevindt de bijdrage zich de laatste jaren echter duidelijk onder het overeengekomen niveau. Zoals in de meerjarenbegroting aangekondigd, zijn in 2013 gesprekken gevoerd met de logiesverstrekkers om het convenant met de Stichting Logies Verschaffers Soest (SLVS) te vernieuwen. Dit heeft geleid tot een nieuw convenant waaraan ook de voormalige free riders meedoen. In de najaarsnota is gemeld dat de afdracht van de SLVS voor 2013 op wordt geschat. De definitieve bijdrage is uitgekomen op Deze lagere bijdrage wordt veroorzaakt doordat twee deelnemers in 2013 (nog) niet operationeel waren en het lagere indexcijfer voor overnachtingen. Niettemin komt de opbrengst 2013 circa hoger uit dan de gerealiseerde opbrengst in Heffingen/rechten 2.1 Afvalstoffenheffing Tarieven 2013 en voorafgaande jaren ter vergelijking Tarieven werkelijk werkelijk werkelijk Eenpersoonshuishouden > toename tov voorgaand jaar - absoluut percentage 1,7% -1,7% Meerpersoonshuishouden > toename tov voorgaand jaar - absoluut percentage -2,9% 0,0% Het verschil in tarieven voor een- en meerpersoonshuishoudens wordt bepaald door de verhouding variabele kosten per woning (persoonsgebonden kosten) en vaste kosten per woning (objectgebonden kosten). De vaste kosten zijn voor ieder huishouden gelijk, terwijl voor de variabele kosten wordt uitgegaan van een bepaalde verhouding. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 175 van 236

176 Opbrengst 2013 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2013 begroot werkelijk verschil - afvalstoffenheffing Voor een toelichting op het exploitatieresultaat van de afvalinzameling wordt naar programma 4 verwezen; voor een toelichting op de egalisatiereserve reinigingsheffing naar het overzicht reserves en voorzieningen. 2.2 Rioolheffing Tarief 2013 Voor elke volle eenheid van 500 kubieke meter afvalwater of een gedeelte daarvan bedroeg het tarief in ,00 ( ,00). Opbrengst 2013 (bedragen x 1.000) Omschrijving 2013 begroot werkelijk verschil Rioolheffing Leges en overige rechten In 2013 is tot de volgende tariefaanpassingen besloten: begraafplaatsrechten: trendmatig met 1,5% verhoogd; marktgeld: na verplaatsing van de weekmarkt naar de Van Weedestraat per is de tijdelijke tariefverlaging (in 2011 en 2012) weer opgeheven en trendmatig met 1,5% verhoogd; staanplaatsgeld: de tarieven zijn in 2013 met 30% verlaagd; leges: trendmatig met 1,5% verhoogd. 3. Belastinginkomsten 2013 (+ vergelijkende cijfers 2012) De begrote en werkelijke inkomsten van de belangrijkste belastingen en heffingen/rechten in het boekjaar zijn: (bedragen x 1.000) Omschrijving begroot werkelijk saldo begroot werkelijk saldo Ozb eigenarenbelasting woningen Ozb eigenarenbelasting niet-woningen Ozb gebruikersbelasting niet-woningen Hondenbelasting Logiesverstrekkers Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bouwleges Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 176 van 236

177 4. Tariefontwikkeling gemeentelijke woonlasten 2013 Aan de Atlas van de lokale lasten 2013 (Coelo) ontlenen we de volgende gegevens: Landelijke ontwikkelingen Onder de gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan ozb, rioolrecht en reinigingsheffing, minus een eventuele heffingskorting. Een gemiddeld Nederlands meerpersoonshuishouden is in meer kwijt aan de gemeentelijke woonlasten, een stijging van 1,9% (was 1,7% in 2012). Achter de gemiddelde stijging gaan lokale veranderingen schuil die variëren van een verlaging met 13% in het voormalige Oostflakkee (nu onderdeel van de gemeente Goeree-Overflakkee) tot een verhoging met 28% in het voormalige Anna Paulowna, nu onderdeel van de gemeente Hollands Kroon. In de goedkoopste gemeente bedragen de woonlasten 508 (Bunschoten) en in de duurste (Wassenaar). De gemiddelde landelijke woonlasten lagen in 2013 op 697 (was in ). Provincie Utrecht De gemiddelde woonlasten in de provincie Utrecht lagen in 2013 op 684 (was in ). De goedkoopste gemeente is Bunschoten met 508 en de duurste Bunnik met 871. Te midden van Utrechtse gemeenten bekleedt Soest in 2013 net als in 2011 en de 5 e plaats met laagste woonlasten (zie onderstaande tabel). Ter vergelijking staan de rangnummers en tarieven uit 2012 tussen haakjes. rang nummer gemeente tarief provincie landelijk 2013 (2012) 1 (1) 1 (1) Bunschoten 508 ( 500) 2 (3) 8 (14) Nieuwegein 546 ( 552) 3 (2) 10 (12) Veenendaal 549 ( 548) 4 (6) 21 (35) Leusden 578 ( 586) 5 (5) 30 (33) Soest 594 ( 585) Overige omliggende gemeenten: 6 (4) 40 (19) Amersfoort 603 ( 568) 7 (7) 58 (62) Zeist 619 ( 612) 9 (11) 135 (150) Woudenberg 668 ( 669) 17 (9) 234 (127) Baarn 718 ( 655) 23 (19) 311 (264) Eemnes 761 ( 717) 25 (24) 402 (403) De Bilt 855 ( 834) Overzicht afzonderlijke tarieven Hierna worden de financiële effecten en afzonderlijke tarieven ozb, riool- en afvalstoffenheffing in Soest samengevat en afgezet tegen het gemiddelde in de provincie Utrecht en het landelijke gemiddelde in 2013 en 2012 (ozb-bedrag = gemiddelde aanslag bij gemiddelde WOZ-waarde woningen en afvalstoffen- en rioolheffing = meerpersoonshuishoudens). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 177 van 236

178 landelijk utrecht Soest landelijk utrecht Soest ozb afval riool totaal In de begroting 2013 werd een toename van de woonlasten met circa 13 (2,1%) voorzien. Uit bovenstaande tabel is op te maken dat in Soest de gemiddelde woonlasten in 2013 in werkelijkheid met 9 (1,5%) zijn toegenomen. Afgezet tegen de landelijke toename met 13 (1,9%) en provinciale toename met 15 (2,2%) onderscheidt Soest zich in positieve zin. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 178 van 236

179 Hoofdstuk 5 Jaarrekening 5.1 Balans (bedragen x 1.000) Balans per 31 december 2013 ACTIVA PASSIVA Vaste activa Vaste Passiva Immateriële vaste activa Reserves kosten onderzoek algemene reserve bestemmingsreserves Materiële vaste activa economisch nut Resultaat na bestemming maatschappelijk nut Voorzieningen Financiële vaste activa kapitaalverstrekkingen Langlopende schulden deelnemingen binnenland overige verbonden partijen waarborgsommen 6 1 overige uitzettingen Totaal vaste activa Totaal vaste passiva Vlottende activa Vlottende passiva Voorraden Schulden op korte termijn grond- en hulpstoffen banksaldi onderhanden werken overige schulden gereed product 15 3 Vorderingen openbare lichamen overige vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Overlopende passiva Totaal vlottende activa Totaal vlottende passiva Totaal generaal Totaal generaal Gewaarborgde leningen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 179 van 236

180 5.2 Grondslagen Algemene grondslagen voor de opstelling van de gemeentelijke jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit Begroting en Verantwoording Gemeenten en Provincies (BBV). De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het stelsel van baten en lasten. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijn van immateriële vaste activa is gesteld op maximaal 5 jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen van de materiële vaste activa zijn gerelateerd aan de economische levensduur en vinden pas plaats in het jaar volgend op de aanschaf. Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven omdat hier geen waardevermindering plaatsvindt en/of eeuwigdurend nut wordt verondersteld. Over nieuwe investeringen worden in het eerste jaar geen kapitaallasten ten laste van de rekening gebracht. De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn als volgt: Materiële vaste activa: Gronden en terreinen Aanleg sportvelden toplaag kunstgras Renovatie speelterreinen 10 jaar 15 jaar Woonruimten Algemeen 40 jaar Bedrijfsgebouwen Nieuwbouw Verbouwing oorspronkelijk gebouw(uitbreiding) 40 jaar restant gebruiksduur Grond- weg en waterbouwkundige werken Armaturen lichtmasten Baggeren Oeverbeschoeiing 10 jaar 10 jaar 20 jaar Gemalen en bergbezinkvoorzieningen: mechanisch/elektrisch 20 jaar Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 180 van 236

181 bouwkundig persleiding bij gemalen 60 jaar 60 jaar Drukriolering: mechanisch/elektrisch bouwkundig drukleiding 20 jaar 60 jaar 60 jaar Vacuümriolering: mechanisch bouwkundig vacuümleiding Telemetrie DWA en RWA riolen en duikers Drainage leidingen Infiltratiekratten Planvorming Groene daken Reconstructie wegen Voetpaden tegels 20 jaar 60 jaar 60 jaar 5 jaar 60 jaar 60 jaar 60 jaar 5 jaar 10 jaar 20 jaar 20 jaar Vervoermiddelen Bestelauto s, transporters, 8 jaar Machines, apparaten, installaties Lichtinstallaties sportvelden Werkplekapparatuur Servers Kantoorautomatisering, telefooncentrale Applicaties onderhoudsmachines 25 jaar 4-5 jaar 3 jaar 5 jaar 7 jaar 10 jaar Overige materiële vaste activa 1 e inrichting (leer en hulpmiddelen) Onderwijs 15 jaar Overige inventarissen 15 jaar Containers (ondergronds) 10 jaar Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen, met uitzondering van de kosten voor periodiek groot onderhoud aan rioleringen, hiervoor wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening is opgenomen onder de overige voorzieningen aan de passiefzijde van de balans. Investeringen in activa met economisch nut Alle investeringen met een economisch nut (dit zijn verhandelbare dan wel middelen genererende investeringen) worden geactiveerd. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Investeringen met een maatschappelijk nut zijn investeringen die volgens de definitie van het BBV geen economisch, maar uitsluitend maatschappelijk nut hebben. Als voorbeeld wordt genoemd: wegen, pleinen, bruggen en openbaar groen. Kunstvoorwerpen met een cultuurhistorische waarde worden niet geactiveerd. Financiële vaste activa Participaties in het aandelenkapitaal van N.V. s en B.V. s ( kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs vindt afwaardering plaats. Tot dusver is een dergelijke afwaardering niet noodzakelijk gebleken. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 181 van 236

182 De verstrekte langlopende leningen zijn opgenomen tegen de nominale waarde, verminderd met de ontvangen aflossingen. Tot zekerheid van de aan ambtenaren verstrekte geldleningen zijn hypotheken gevestigd. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Het activeren van bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn conform het BBV alleen onder stringente voorwaarden toegestaan. Deze voorwaarden zijn: er is sprake van een investering door een derde; de investering draagt bij aan de publieke taak; de derde heeft zich verplicht tot het daadwerkelijk investeren, op een wijze zoals is overeengekomen; de bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of de provincie kan anders recht doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Voorraden De gereserveerde gronden en onderhanden werken van de bouwgrondexploitatie zijn geregistreerd onder de voorraden en opgenomen in het overzicht van de investeringen. Ongeacht of de complexen en gronden een debet- of creditsaldo vertonen, deze worden conform het BBV altijd gepresenteerd aan de debetzijde van de balans. Voorraden gronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de gronden. Voor het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de netto-opbrengstwaarde wordt een voorziening getroffen. De complexen in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de inbrengwaarde vermeerderd met de bijgeschreven exploitatielasten en verminderd met opbrengsten wegens uitgifte. De onderhanden werken betreffende de bouwgrondexploitatie zijn opgenomen tegen de historische verwervingsprijs en/of vervaardigingsprijzen, verminderd met de gerealiseerde opbrengsten. De complexen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere nettoopbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de calculaties die aan de complexen ten grondslag liggen. Voor het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de netto-opbrengstwaarde wordt een voorziening getroffen. Indien op een complex winst is gerealiseerd waarvoor voldoende zeker is dat er sprake is van een opbrengst bovenop hetgeen nodig is om het complex af te wikkelen, kan tussentijds winst worden genomen. De voorraad van de eigen verklaringen zijn opgenomen per 31 december 2013 en gewaardeerd tegen de laatst bekende inkoopprijzen. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden. Eigen vermogen Algemene reserve De algemene reserve staat ter vrije beschikking van de gemeente. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 182 van 236

183 Bestemmingsreserve Op bestemmingsreserves is door de raad een specifiek bestedingsdoel aangebracht. Deze reserves mogen alleen voor het door de raad benoemde doel ingezet worden. Mutaties vinden derhalve dus plaats na autorisatie van de raad. Stille reserves De gemeente beschikt over stille reserves die niet uit de balans zijn op te maken. Een stille reserve kan bestaan uit woningen die geen boekwaarde meer hebben, bosgrond, weilanden en overige gronden die eigendom zijn van de gemeente en niet in de activa zijn opgenomen. Bij verkoop volgt een storting in de algemene reserve. Voorzieningen Voorziening groot onderhoud riolering De voorziening ter gelijkmatige verdeling van lasten voor groot onderhoud van riolering wordt bepaald op basis van de te verwachten kosten over een reeks jaren. Het uitgevoerde onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht. Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld worden de voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen. Langlopende schulden Opgenomen rentedragende leningen en schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Baten Onder de baten wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar ontvangen bijdragen, uitkeringen en omzetten ten gunste van de gemeente, voor zover deze betrekking hebben op het verslagjaar. Opbrengsten voortvloeiend uit de verkoop van goederen worden verantwoord op het moment dat alle belangrijke rechten op economische voordelen alsmede alle belangrijke risico s zijn overgegaan op de koper. De kostprijs van deze goederen wordt aan dezelfde periode toegerekend. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de mate waarin de diensten zijn verricht, gebaseerd op de tot balansdatum in het kader van de dienstverlening gemaakte kosten in verhouding tot de geschatte kosten van de totaal te verrichten dienstverlening. De kostprijs van deze diensten wordt aan dezelfde periode toegerekend. Personeelslasten Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremies ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volumen wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming, te weten vier jaar. Indien er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (bijvoorbeeld reorganisaties) dient wel een verplichting opgenomen te worden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 183 van 236

184 Resultaat van deelnemingen Bij deelnemingen wordt het dividend verwerkt onder de financiële baten en lasten. Dividenden worden in aanmerking genomen voor zover zij in het verslagjaar betaalbaar zijn gesteld. Buitengewone baten en lasten Onder buitengewone baten en lasten worden verstaan baten en lasten die voortvloeien uit gebeurtenissen of transacties die duidelijk te onderscheiden zijn van de activiteiten in het kader van de gewone bedrijfsuitoefening en derhalve naar verwachting zelden zullen voorkomen. Op de volgende pagina s treft u een specificatie van de balansposten aan. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 184 van 236

185 5.3 Specificatie activa ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Af: verminderingen - afschrijvingen / Bij: vermeerderingen Boekwaarde per 31 december De boekwaarde van de immateriële vaste activa is als volgt te specificeren: Kosten van onderzoek Totaal immateriële vaste activa Materiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Af: verminderingen afschrijvingen / Bij: vermeerderingen Boekwaarde per 31 december bedragen x vermeerderingen verminderingen afschrijving 2013 Gronden en terreinen economisch nut maatschappelijk nut Woonruimten economisch nut Bedrijfsgebouwen economisch nut maatschappelijk nut Grond, weg- en bouwkundige werken economisch nut maatschappelijk nut Vervoermiddelen economisch nut Machines, apparaten en installaties economisch nut maatschappelijk nut Overige materiële vaste activa economisch nut maatschappelijk nut Opgemerkt moet worden dat op 1 januari 1997 de gebouwen voor voortgezet onderwijs om niet zijn overgedragen aan de gemeente. Dit betekent een niet vermelde boekwaarde van 5,9 miljoen. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 185 van 236

186 Financiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari Af: afschrijvingen Verminderingen Aflossingen leningen / Bij: vermeerderingen Boekwaarde per 31 december De financiële vaste activa zijn als volgt te specificeren: Kapitaalverstrekkingen: Hypothecaire geldleningen ambtenaren Deelnemingen: Aandelen Bank Nederlandse Gemeenten Aandelen N.V. Hydron / Vitens Amfors Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer: Apollo Noord Vitens Overige verbonden partijen: Bijdrage activa van derden Totaal financiële activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Boekwaarde per 1 januari / mutaties Boekwaarde per 31 december / De voorraden zijn als volgt te specificeren: Grond- en hulpstoffen: - gesaneerde gronden gereserveerde gronden 1) Onderhanden werken: - in exploitatie genomen gronden 2) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 186 van 236

187 Voorzieningen voorraden: Dorpsplein -/ / Masterplan -/ / Staringlaan -/ / / Gereed product: Voorraad eigen verklaringen Totaal voorraden -/ / ) gereserveerde gronden: Dit betreft gebieden/gronden welke nog niet in exploitatie zijn genomen. De lasten en baten van de complexen zijn bijgeschreven op de boekwaarde. De boekwaarde van complex Apollo Noord ( ) is gereclassificeerd naar de financiële vaste activa. Boekwaarde per 1 januari Vermeerderingen Verminderingen - -/- Boekwaarde per 31 december ) in exploitatie genomen gronden: Boekwaarde per 1 januari Vermeerderingen Verminderingen /- Resultaat afgesloten complex Dorpsplein /- Boekwaarde per 31 december De in exploitatie genomen gronden zijn als volgt te specificeren: Masterplan Soesterberg Dorpshuis Totaal in exploitatie genomen gronden Vorderingen Vorderingen op andere publiekrechtelijke lichamen Rekening-courantverhouding met niet-financiële instellingen: - Sociale Dienst Baarn, Bunschoten, Soest Overige vorderingen: - voorschot vorderingen uit hoofde van verleende bijstand Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 187 van 236

188 - overige debiteuren voorziening debiteuren -/ / Totaal vorderingen Conform de regelgeving (BBV) behoren de voorzieningen op debiteuren gepresenteerd te worden onder de vorderingen. Tegenover het bovenstaande debiteurensaldo uit hoofde van verleende bijstand staat een voorziening dubieuze debiteuren die als buffer dient voor niet-invorderbare vorderingen. Liquide middelen Kassaldo: Voorschotkassen Kas publiekszaken Soest Kas catering Banksaldi: Bank Nederlandse Gemeenten - - Werkrekening Schatkist Rabobank Rabobank bedrijfsspaarrekening Rabobank Sociale Dienstverlening ING Totaal liquide middelen Overlopende activa Nog te ontvangen/vooruitbetaalde kosten: - nog te ontvangen inkomsten vooruitbetaalde bedragen overige /- 94 Totaal overlopende activa Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 188 van 236

189 5.4 Specificatie passiva EIGEN VERMOGEN Reserves Saldo op 1 januari Bij: rente/overige vermeerderingen Af: verminderingen /- Saldo per 31 december De saldi van de reserves zijn als volgt te specificeren: Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal reserves Het saldo is exclusief het rekeningsaldo. Het rekeningsaldo wordt aan het begin van het nieuwe jaar - afhankelijk van de aangegeven bestemming toegevoegd/onttrokken aan de algemene reserve. Een overzicht van de stand van de reserves en de daarbij behorende toelichting is als volgt: (bedragen x 1.000) vermeerderingen verminderingen Omschrijving saldo per rente t.l.v. expl. ontvangen overige t.g.v. t.g.v. t.g.v. saldo per of andere subsidies ontvangsten exploitatie andere balans/ reserves van reserves vaste activa derden Algemene reserves algemene reserve saldo rekening algemene dienst saldo rekening algemene dienst totaal algemene reserves Bestemmingsreserves: reserve gemeentehuis reserve kunst dekkingsreserve investeringen reserve rentegebruik reserve automatisering reserve onderhoud wegen egalisatiereserve afvalstoffenheffing bedrijfsreserve Soest bedrijfsreserve BBS Soest reserve vervanging voertuigen en machines reserve onderhoud gebouwen reserve Volkshuisvesting reserve wijkbeheer reserve geoormerkte beleidsuitgaven reserve Investeringsfonds reserve Accomodatiebeleid Herwaarderingsreserve Vitens totaal bestemmingsreserves Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 189 van 236

190 1. Algemene reserve Doel De algemene reserve dient ter afdekking van het risico van onvoorziene financiële tegenvallers en nadelige begrotingssaldi. Om die reden dient zij volledig vrij besteedbaar te zijn (geen inkomensfunctie). Normering Bij de nota reserves en voorzieningen 2013 is het minimumniveau bepaald op 5 miljoen. Voeding en onttrekking Jaarlijks wordt het rekeningsaldo met de algemene reserve verrekend. Daarnaast worden de grond aan- en verkopen ten behoeve van de algemene dienst ten laste of ten gunste van de reserve gebracht. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging. Ten aanzien van de algemene reserve wordt alleen 1,5% rente bijgeschreven over het minimumniveau van 5 miljoen en niet over de totale omvang. Nu de omvang van de algemene reserve fors boven het minimumniveau zit is rentebijschrijving over het meerdere niet noodzakelijk om de reserve op peil te houden. 2. Bestemmingsreserves 2.1 Reserve gemeentehuis Doel Een dotatie aan de gewone dienst ter dekking van de verschuldigde btw (tienjaarlijks) van de leaseperiode en voor de jaarlijkse dekking van een deel van de begrotinglasten van het gemeentehuis. Normering In de reserve moeten voldoende middelen aanwezig zijn om de reserve te laten doorlopen tot het einde van de leaseperiode in In 2010 is de leaseovereenkomst opnieuw verlengd, het verschuldigde leasebedrag is geactualiseerd met het nieuwe geldende rentepercentage. Voeding en onttrekking Jaarlijkse bijdrage aan de begroting tot een bedrag van (t/m 2019). Eens in de tien jaar een bedrag voor de verschuldigde btw, voor het eerst weer in Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om voortaan uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging. 2.2 Reserve kunst Doel De reserve dient ter dekking van aanschaf en extra onderhoud van kunstwerken in de openbare ruimte. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 190 van 236

191 Normering Maximaal Voeding en onttrekking Deze reserve wordt in het algemeen gevoed door stortingen ten laste van de bouwgrondexploitaties en grotere infrastructurele werken (1%-regeling). Verder wordt vanuit de exploitatie jaarlijks gestort. De nog beschikbare middelen zijn bestemd voor kunst in de Boerenstreek, de Grachten, Dorpsplein en het Evenemententerrein in Soesterberg. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging. 2.3 Dekkingsreserve - investeringen Doel De reserve is gevormd uit eenmalig beschikbaar gestelde middelen. De gelden worden gebruikt ter dekking van de kapitaallasten van vooraf aangegeven investeringen. Het saldo van de reserve is dan ook niet vrij besteedbaar. Normering Het saldo van de reserve sluit aan bij de geplande onttrekkingen. Voeding en onttrekking De dekkingsreserve wordt gevoed door eenmalig beschikbaar gestelde bedragen voor aangegeven investeringen. Onttrekkingen vinden plaats door uitgaven voor de kapitaallasten van deze investeringen. Rentetoevoeging De rentetoevoeging over het saldo bedraagt 4% en wordt toegevoegd aan de dekkingsreserve (mede ter dekking van de kapitaallasten) zelf. 2.4 Reserve rentegebruik Doel Aanwending ten gunste van de begroting ter compensatie van gemiste baten als gevolg van het verkopen van gemeentelijke aandelen/gemeentelijk bezit. Normering In de reserve moet steeds minimaal een zodanig bedrag uit de verkoopopbrengst worden gestort dat de daardoor gegenereerde rentebaten de jaarlijks weggevallen baten (bijvoorbeeld dividend) compenseren. Voeding en onttrekking Voeding vindt plaats door storting van de opbrengsten van incidentele verkopen van aandelen en gemeentelijke activiteiten. Deze reserve is destijds gevormd uit de verkopen van het voormalig gasbedrijf en de aandelen van N.V. Regionaal Nutsbedrijf Eemland. In de afgelopen jaren heeft de voeding bestaan uit de opbrengsten van de aandelen Bouwfonds. Bij de meerjarenbegroting is besloten om naast de balansverkorting de reserve rentegebruik ook aan te wenden om het begrote investeringsbedrag voor de herinrichting van de Van Weedestraat niet af te schrijven maar in één keer te dekken uit de reserve rentegebruik. De herinrichting van de Van Weedestraat loopt nog door tot in 2014, in 2013 is daarom het gerealiseerde deel van de investering gedekt uit de reserve. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 191 van 236

192 In 2013 is een bedrag van onttrokken als bijdrage aan de begroting. Vanaf 2013 daalt de bijdrage aan de begroting jaarlijks met Na 2015 herkrijgt de reserve deels het eeuwigdurende karakter, zoals aanvankelijk was beoogd. Rentetoevoeging Jaarlijks wordt 6% rente bijgeschreven over het saldo van de reserve per 1 januari. De bijgeschreven rente moet gelijk zijn aan het bedrag dat jaarlijks aan de reserve onttrokken wordt en als dekkingsmiddel in de begroting is geraamd. 2.5 Reserve automatisering Doel In stand houden van de bestaande applicatie infrastrutuur. Nieuw beleid maakt hier geen deel van uit. Voorstellen nieuw beleid worden via de gebruikelijke begrotingsprocedure ingebracht. Normering Basis voor het vaststellen van de benodigde gelden is het 5-jarige beheerplan automatisering. Voeding en onttrekking Het grootste deel van de reserve automatisering gaat op aan vaste verplichtingen zoals onderhoud hardware en software en abonnementen. Het vrij beschikbare deel wordt op basis van het beheerplan gebruikt voor reguliere vervanging van hardware en software. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging. 2.6 Reserve onderhoud wegen Doel Gelijkmatig over de jaren verdelen van de kosten voor het onderhoud aan wegen (rationeel wegbeheer, onderhoud verkeersregelinstallaties, onderhoud bruggen en reconstructies van wegen) door jaarlijks een vast bedrag voor dit onderhoud ten laste van de begroting te reserveren. De jaarlijkse stortingen vinden plaats op grond van het gemiddelde over de beheerperiode. Normering Basis voor het vaststellen van de benodigde gelden is het 5-jarige beheerplan onderhoud wegen. Voeding en onttrekking De jaarlijkse stortingen vinden plaats op grond van het gemiddelde over de beheerperiode, de onttrekkingen vinden plaats ter uitvoering van het geautoriseerde beheerplan. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging. 2.7 Egalisatiereserve afvalstoffenheffing Doel Egaliseren van de tarieven voor de afvalstoffenheffing en het over de jaargrens (nacalculatie) kunnen betrekken van voor- en nadelen bij de tariefsbepaling (kostendekkendheid). Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 192 van 236

193 Normering Geen Voeding en onttrekking Het betreft een zogenaamd gesloten financieel systeem: hetgeen in een bepaald jaar in de reserve is gestort blijft beschikbaar voor de dekking van de kosten van de afvalinzameling en daarmee voor de bepaling van de hoogte van het tarief van de afvalstoffenheffing. Voeding vindt plaats door storting van een eventueel exploitatieresultaat op de posten voor de inzameling en verwerking van het afval. Onttrekkingen vinden, al dan niet via de begroting, plaats ter nivellering van het tarief bij een hogere stijging dan algemeen gehanteerde inflatie. Rentetoevoeging Rentetoevoeging is niet relevant. 2.8 Bedrijfsreserve Soest en en 2.9 BBS Soest Doel De bedrijfsreserve Soest is bedoeld om de kosten van vervanging bij ziekte te dekken en om personele knelpunten op te lossen bij de reguliere taakuitvoering. De directie is bevoegd om deze middelen in de bedrijfsreserve te besteden. Normering Minimaal 0 en maximaal positief, waarbij overschotten bij de jaarrekening ten gunste van de algemene middelen worden gebracht en tekorten taakstellend ten laste worden gebracht van de opvolgende jaren van de meerjarenbegroting (de norm van de bedrijfsreserve BBS Soest bedraagt minimaal 0 en maximaal ). Voeding en onttrekking De bedrijfsreserve wordt structureel gevoed met een algemene bijdrage en een specifieke bijdrage voor ouderschapsverlof. Jaarlijks wordt op het einde van het boekjaar het resultaat van de beïnvloedbare personeelskosten (overwerk, studiekosten, vacaturepot) ten gunste c.q. ten laste van de bedrijfsreserve gebracht. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 wordt uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging Reserve vervanging voertuigen en grote machines Doel Om de continuïteit van de bedrijfsvoering van de buitendienst te waarborgen, zullen de daarvoor in aanmerking komende voertuigen en machines volgens de in het vervangingsplan afgesproken criteria periodiek worden vervangen. Normering Conform 10-jarig vervangingsplan. Voeding en onttrekking Op grond van inventarisaties wordt jaarlijks het 10-jarig vervangingsplan geactualiseerd waaruit af te lezen valt met welke kosten en vervangingen we in enig jaar te maken krijgen. De voeding van de reserve wordt daar dan vervolgens op aangepast. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 193 van 236

194 Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging Reserve onderhoud gebouwen Doel Het stabiliseren van de jaarlijkse onderhoudslasten en waarborgen van de continuïteit van het onderhoud van de gebouwen. Tot het onderhoud wordt in dit verband gerekend het reguliere onderhoud aan de gebouwen en installaties met uitzondering van vernieuwingsonderhoud zoals renovaties, verbouwingen en uitbreidingen. Normering Basis voor het vaststellen van de benodigde gelden is het 10-jarige beheerplan onderhoud gebouwen. Voeding en onttrekking Het regulier onderhoud aan sportaccommodaties, eigendommen niet voor de openbare dienst, overige algemene gebouwen, welzijnsgebouwen en huisvesting gemeentelijk apparaat vindt plaats aan de hand van een daartoe ingerichte geautomatiseerde toepassing. Het onderhoud wordt hiermee, financieel gezien, structureel in beeld gebracht. Jaarlijks wordt in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen bij de begroting en jaarrekening uitgebreid stilgestaan bij het uitvoeringsplan. De jaarlijkse stortingen vinden plaats op grond van het gemiddelde over de beheerperiode, de onttrekkingen vinden plaats ter uitvoering van het geautoriseerde beheerplan. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging Reserve volkshuisvesting Doel De reserve is ingesteld bij de jaarrekening 2010 en bestemd voor volkshuisvestelijke doeleinden. De reserve is bij de voorjaarsnota 2013 opgeheven. Normering Geen. Voeding en onttrekking Gelden zijn aan de gemeente uitgekeerd door het gewest Eemland, dat namens de gemeente belast was met de uitvoering van het Besluit woninggebonden subsidies (BWS) en het Besluit locatiegebonden subsidies (BLS). Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 194 van 236

195 2.13 Reserve wijkbeheer Doel Dekking van wijkgerichte uitgaven waarvoor bewoners ideeën hebben aangedragen. De reserve is bij de voorjaarsnota 2013 opgeheven (zie ook besluit nota reserves en voorzieningen 2013). Normering Maximaal voor alle wijken, zijnde eenmaal het totaal beschikbare jaarbudget van Per 1 januari 2010 is de normering aangepast. Voeding en onttrekking De wijkbudgetten die aan het eind van het jaar niet zijn uitgeven kunnen worden gestort in de afzonderlijke deelreserve. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging Reserve geoormerkte beleidsuitgaven Doel Exploitatiebudgetten met een specifiek doel, die in een bepaald jaar niet tot uitvoering hebben kunnen komen, door storting in deze reserve alsnog voor uitvoering van het desbetreffende doel in het daaropvolgende jaar beschikbaar te houden. Normering Geen Voeding en onttrekking Bij de najaarsnota worden alle voorstellen getoetst aan het criterium dat alleen activiteiten worden geoormerkt die, hoewel vastgelegd in de begroting, door onvoorziene omstandigheden niet tot uitvoering zijn gekomen. De budgetten worden in de reserve gestort na goedkeuring van de raad. Gelden die na één jaar niet zijn besteed vallen weer vrij. Rentetoevoeging Gelet op het korte tijdsbestek dat deze reserve een omvang heeft is rentetoevoeging overbodig Reserve investeringsfonds Doel Middelen beschikbaar houden voor de op stapel staande grote investeringsprojecten, in het bijzonder het Masterplan Soesterberg. Normering Geen. Voeding en onttrekking De reserve wordt primair gevoed door incidentele opbrengsten en meevallers. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 195 van 236

196 Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot. Voor 2013 is uitgegaan van 1,5% rentetoevoeging Reserve accommodatiebeleid (onderwijs, welzijn, sport) Doel Uitvoering van het opgestelde Integraal Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen. In dit plan wordt een relatie gelegd met het vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) en het rapport Inventarisatie accommodatiebebeleid gemeente Soest van ICS van mei Uitgangspunt: daar waar mogelijk en gewenst worden voorzieningen in samenhang ontwikkeld (gebied- of gemeenteniveau). De reserve is bij de meerjarenbegroting 2013 (kerntakendiscussie) ingesteld. Normering Geen. Voeding en onttrekking Voeding: de vrijvallende budgetten door de beëindiging van schoolzwemmen per 1 augustus 2013, de subsidie voor schoolbegeleiding aan de schoolbesturen voor primair onderwijs per 1 augustus 2013 en de van het rijk ontvangen extra gelden voor peuterspeelzaalwerk. Onttrekking: voor de uitvoering van het bij doel omschreven beleid. Rentetoevoeging Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen 2013 heeft de raad besloten om uit te gaan van een jaarlijks rentepercentage zoals het CPB dat begroot Herwaarderingsreserve achtergestelde geldlening Vitens Doel Gedurende de resterende looptijd van de lening worden de jaarlijkse aflossingsbedragen onttrokken en verantwoord als inkomst binnen de gemeentelijke exploitatie. Normering Jaarlijks valt er vrij. Voeding en onttrekking Eenmalige voeding in 2012 (budgettair neutraal) tegenover het opnemen van de achtergestelde geldlening onder de financiële vaste activa. Rentetoevoeging Niet van toepassing. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 196 van 236

197 Algemene Reserve Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over minimum niveau per 1 januari Mjb Overschot Van Weedestraat dekking kosten vorstschade Vjn Jaarresultaat 2012 Raad juni Grondverkopen Perceel Amnestylaan Mjb Grond Versteeghlaan 32 Mjb Grond Waldeck Pyrmontlaan 62 Mjb Grond Weegbreestraat Mjb Grond Minstreelpad 128 Mjb Grond Klaarwaterweg 8 Mjb Grond Beukenlaan 38 Mjb Grond Bazuin 19 Mjb Grond bij Wostok 1 Mjb Grond nabij de Meent 29 Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bouwgrondexploitatie Bodemonderzoek Mjb Werkzaamheden derden grondaan- en verkopen Mjb Overig Grondaankopen Mjb Kadernota bijdrage van Weedestraat deel 2 Mjb Kadernota telefonisch informatiepunt Raad juli Extra subsidie Paltz- en Eemgeuzen Mjb Kerntakendiscussie storting investeringsfonds Mjb Overschot Van Weedestraat dekking kosten vorstschade Raad juli Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar, exclusief resultaat Reserve gemeentehuis Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 197 van 236

198 Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Jaarlijkse storting ten gunste van exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve kunst Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Jaarlijkse storting ten laste van exploitatie Mjb Bijdrage complex Dorpsplein Soesterberg Mjb Bijdrage Rademakerstraat Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Onderhoud/herstel/kunstwerken Mjb Vrijval exploitatie Vjn Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Dekkingsreserve - investeringen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 4% over saldo per 1 januari Mjb Bijdrage reserve wegen fietspad Turfweg-Oude Utrechtseweg Raad nov Voorbereidingskrediet Banninghal Vjn Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Voorziening opslagterrein Lange Brinkweg tot en met 2022 Mjb Aanpassing de Schans, 1993 tot en met 2022, 30 jaar Mjb Openbaar vervoer, 1993 tot en met 2012, 10/20 jaar Mjb Molensoos verbouw/nieuwbouw Mjb Verbouw K.A.-mavo tot en met 2021 Mjb Stallingsruimte kwekerij (30 jaar) Mjb Herinrichting Van Weedestraat Mjb Nieuwbouw brandweerkazerne Mjb Verbouw bibliotheek/c-drie (incl. grond aankoop Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 198 van 236

199 Stichting Willaert) Mjb Clustering sportaccommodaties Mjb Herinrichting Soesterbergsestraat/Zuidpromenade Mjb Rotonde Soesterbergsestraat/Birkstraat Mjb Uitbreiding Griftlandcollege (raad ) Mjb Verbetering fietspaden 2002 fase 1 Kerkstraat/ Obrechtstraat/Nieuwstraat Mjb Club/kleedaccommodaties (raad ) Mjb AV Pijnenburg (raad ) Mjb Buitenbad Blessure centrum (raad ) Mjb Breed Educatief Centrum (raad ) Mjb Onderwijshuisvesting 2005 (raad ) Mjb School Wostok nieuwbouw Mjb Kinderopvang Driehoeksweg (raad ) Mjb Fietspad Turfweg-Oude Utrechtseweg (raad ) Mjb Sportkredieten shortlist (raad ) Mjb Herindeling Sportpark Kerklaan Mjb Kleed en clubaccommodatie vv Vliegdorp (raad ) Mjb Uitbreiding Griftland (raad ) Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve rentegebruik Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 6% over saldo per 1 januari Mjb Overschot Van Weedestraat dekking kosten vorstschade Vjn Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Jaarlijkse storting ten gunste van exploitatie Mjb Aanwending reserve rentegebruik herinrichting v Weedestraat Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve automatisering Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Storting uit exploitatie A-deel Mjb Storting uit exploitatie migratie Mjb Totaal toevoegingen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 199 van 236

200 Onttrekkingen: Storting in exploitatie I-deel Storting in exploitatie migratie Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve onderhoud wegen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Storting naar reserve vanuit exploitatie Mjb Bijdrage complex Dorpsplein Soesterberg Mjb Regionale pakketstudie VERDER Mjb Bijdrage aanlegkosten fietspad de Zoom Mjb Bijdrage aanlegkosten project Bosstraat/ Schoutenkampw. Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Onttrekking tbv exploitatie Mjb Bijdrage verkeerskundige Mjb Regionale pakketstudie VERDER Raad okt Bijdrage rotonde Nieuwerhoekplein Raad nov Fietspad Turfweg-Oude Utrechtsew.-Den Dolder Raad nov Aanbrengen profiel Koninginnelaan/Nieuwstraat Njn Aanpassen aansluitingen Burg. Grothestraat Njn Voetgangersoversteekplaats van Weedestraat postkantoor Njn Aanpassen uitrit parkeerterrein postkantoor Soest Njn Herinrichting Banningstraat Raad dec Bijdrage knelpunten wegbeheer Mjb Preventief wegonderhoud voorkoming vorstschade Vjn Herstel verharding A. Cuyplaan proeftuin Vjn Herinrichting laatse fase A.P. Hilhorstweg Vjn Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Egalisatiereserve afvalstoffenheffing Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Bijdrage exploitatie Mjb Afvalinzameling begrotingswijz. RMN Vjn Afvalfonds bijdrage 2013 Vjn Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 200 van 236

201 Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Egalisatie inzameling plastic afval Mjb Ondergrondse containers Dorpsplein Mjb Ondergrondse containers Rademakerstraat Mjb Compensatie afvalfonds Mjb Bijdrage benchmark afval Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Bedrijfsreserve Soest Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Overige bijdragen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Bedrijfsreserve BBS Soest Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Saldo van de beïnvloedbare kosten Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie 0 Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Reserve vervanging voertuigen en grote machines Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 201 van 236

202 Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Storting vanuit exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Storting naar exploitatie Njn Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve onderhoud gebouwen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Onderhoud onderwijsgebouwen Mjb Onderhoud sportaccommodaties Mjb Onderhoud eigendommen niet voor openbare dienst Mjb Onderhoud algemeen overig Mjb Onderhoud huisvesting gemeentepersoneel Mjb Onderhoud welzijnsgebouwen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Onderhoud onderwijsgebouwen Mjb Onderhoud sportaccommodaties Mjb Onderhoud eigendommen niet voor openbare dienst Mjb Onderhoud algemeen overig Mjb Onderhoud huisvesting gemeentepersoneel Mjb Onderhoud welzijnsgebouwen Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve Volkshuisvesting Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Storting reserve investeringsfonds Mjb Opheffen reserve Mjb Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 202 van 236

203 Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar 0 Reserve wijkbeheer Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Totaal toevoegingen 136 Onttrekkingen: Opheffen reserve Raad juli Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar 0 Reserve geoormerkte beleidsuitgaven Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Deel bestemming jaarresultaat 2012 Raad juni Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Afloop oormerkvoorstellen Totaal onttrekkingen Beschikbaar in de reserve per Toevoegingen: Oormerkvoorstellen najaarsnota Renovatie wegen Schoutenkampweg Raad dec Renovatie groen Noorderweg Raad dec Renovatie groen Schoutenkampweg Raad dec Transitiekosten RUD Raad dec Externe adviezen vergunningverlening Raad dec Sociale component Smitsveen Raad dec Implementatiekosten jeugdzorg Raad dec Voorbereiding implementatiekosten AWBZ Raad dec Sportbudget kerntakendiscussie Raad dec Scouting Palz- en Eemgeuzen Raad dec Don Bosco Raad dec Plan van aanpak accommodatiebeleid Raad dec Receptie/TIP gelden Raad dec Basisregistratie Grootschalige Topografie Raad dec Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 203 van 236

204 Totaal Investeringsfonds Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Storting vanuit algemene reserve Mjb Storting vanuit reserve Volkshuisvesting Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Sociaal culturele voorziening Soesterberg Raad febr Voorbereidingsbudget Banninghal Vjn Besluit uitvoering Masterplan Soesterberg Raad jan Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Reserve Accommodatiebeleid Onderwijs en Welzijnsgebouwen Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Rentebijschrijving 1,5% over saldo per 1 januari Mjb Overige bijdragen Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie 0 Totaal onttrekkingen 0 Saldo einde dienstjaar Herwaarderingsreserve Vitens Besluit Bedrag Saldi Saldo reserve per 1 januari Toevoegingen: Totaal toevoegingen 0 Onttrekkingen: Storting exploitatie Jaarstukken Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 204 van 236

205 Saldo rekening Het saldo van de rekening is als volgt te specificeren: Saldo overig Totaal saldo rekening Voorzieningen Saldo op 1 januari Bij: vermeerderingen Af: verminderingen /- Saldo per 31 december De boekwaarde van de voorzieningen is als volgt te specificeren: Voorziening riolering Voorziening afkoopsom onderhoud graven Voorziening bouwgrondexploitaties*) Voorziening pensioenaanspraken Voorziening innovatietraject Subtotaal voorzieningen Voorziening bouwgrondexploitaties*) -/ / Totaal voorzieningen *) De voorziening bouwgrondexploitaties dient conform de regelgeving (BBV) rechtstreeks onder de activa (voorraden van de bouwgrond) gepresenteerd te worden. Een overzicht van de stand van de voorzieningen en de daarbij behorende toelichting is als volgt: Voorzieningen voorziening riolering voorziening afkoopsom onderh.graven voorziening innovatietraject voorziening pensioenaanspraken voorziening bouwgrondexploitatie totaal voorzieningen voorziening bouwgrondexploitatie Totaal-generaal Voorziening riolering Doel Het beheer en onderhoud van de riolen wordt 100% gedekt uit de opbrengsten rioolrechten. De voorziening heeft tot doel de kosten van riolen en de tarieven van rioolrechten te egaliseren. Normering Als beheerplan dient het gemeentelijk rioleringsplan en het waterplan en grondwaterplan Soest Deze plannen bepalen de normen voor de kwaliteit van het milieu en het onderhoud van de riolering en het oppervlaktewater. Jaarlijks wordt bij de programmabegroting en de Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 205 van 236

206 jaarrekening het uitvoeringsplan toegelicht. De investeringsbehoefte wordt meerjarig in beeld gebracht. De tarieven voor de rioolrechten worden gebaseerd op dit meerjarig investering- en exploitatieschema. Hiermee heeft deze voorziening - ook vanuit fiscaal juridisch oogpunt - een bindend karakter. De gelden mogen uitsluitend voor rioleringswerken worden aangewend. Voeding en onttrekking Volgens gemeentelijk rioleringsplan. In de voorziening wordt jaarlijks de verfijningsuitkering riolering gestort. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Voorziening afkoopsommen onderhoud graven Doel Het beschikbaar houden van door derden betaalde afkoopsommen voor het onderhoud in latere jaren. Normering Gezien het karakter niet relevant. Voeding en onttrekking Voeding vindt plaats door storting van de afkoopsommen. Onttrekking vindt jaarlijks plaats ter ontlasting van de exploitatie voor het onderhoud van de graven. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Voorziening Innovatietraject Doel Het beschikbaar houden van gelden voor wachtgeldregelingen. Na afwikkeling van de verplichting 2014 wordt deze voorziening opgeheven en zal het resterende saldo ten gunste van de algemene middelen vrijvallen (zie deelbesluit nota reserves en voorzieningen 2013). Normering Geen Voeding en onttrekking Onttrekkingen vinden jaarlijks bij de jaarrekening plaats. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Voorziening pensioenaanspraken Doel Het beschikbaar houden van gelden voor pensioenverplichtingen bestuurders. Normering Geen Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 206 van 236

207 Voeding en onttrekking Bij de najaarsnota 2012 is door de raad besloten om deze voorziening in te stellen. In 2012 heeft een eenmalige storting plaatsgevonden. In 2013 is met Loyalis Schade N.V. de overdracht geregeld en zijn de gelden overgeheveld. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Voorziening bouwgrondexploitaties Doel Het beschikbaar hebben van het berekende nadelig resultaat van de diverse bouwgrondexploitaties. Conform de regelgeving van de BBV dienen voorzieningen op activa gepresenteerd te worden bij het actief. Deze voorziening is ook gepresenteerd bij de voorraden bouwgrond. Normering Geen Voeding en onttrekking Verliezen op bouwgrondexploitaties dienen in één keer genomen te worden en worden (jaarlijks) herijkt. Voedingen en onttrekkingen zullen naar aanleiding van de herijking plaatsvinden. Rentetoevoeging Niet toegestaan op grond van het BBV. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 207 van 236

208 Voorziening riolering Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Stortingen ten laste van de exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Kapitaallasten investeringen en onderhoud Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Voorziening afkoopsommen onderhoud graven Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Storting gelden afkoop Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie onderhoud begraafplaats Mjb Vrijval exploitatie Vjn Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Voorziening innovatietraject Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Storting exploitatie Mjb Totaal toevoegingen 0 Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Voorziening pensioenaanspraken Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Storting vanuit exploitatie 0 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 208 van 236

209 Totaal toevoegingen 0 Onttrekkingen: Bijdrage exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar 0 Voorziening grondexploitaties Besluit Bedrag Saldi Saldo voorziening per 1 januari Toevoegingen: Mutatie gronden in exploitatie Mjb Totaal toevoegingen Onttrekkingen: Mutatie gronden in exploitatie Mjb Totaal onttrekkingen Saldo einde dienstjaar Langlopende schulden Dit zijn de vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Saldo op 1 januari Af: - aflossingen (algemene financieringsmiddelen) /- Bij: vermeerdering (aantrekken nieuwe lening) Waarborgsommen Saldo per 31 december De opgenomen langlopende leningen zijn als volgt gespecificeerd: Algemene financieringsmiddelen Waarborgsommen woonwagenschap Totaal langlopende schulden In de bovengenoemde algemene financieringsmiddelen is aan aflossingsbestanddelen (welke in 2014 vervallen) een totaalbedrag van (te beschouwen als kortlopende schuld) begrepen. VLOTTENDE PASSIVA Schulden op korte termijn Dit zijn de netto-vlottende schulden, met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 209 van 236

210 Schulden aan publiekrechtelijke lichamen: - overige publiekrechtelijke lichamen Kasgeldleningen: Bank Nederlandse Gemeenten Rekening-courantverhouding met niet-financiële instellingen: Sociale Dienst Baarn, Bunschoten, Soest Rekening-courantverhouding met financiële instellingen: Bank Nederlandse Gemeenten Overige schulden: - nog te betalen posten overige crediteuren Totaal schulden op korte termijn Overlopende passiva Transitorische rente langlopende leningen 1) Nog niet gerealiseerde baten inzake verhaal van bijstandsuitkeringen en vorderingen uit hoofde van verstrekte leenbijstand Vooruitontvangen bedragen Nog te ontvangen facturen Gelden derden 2) Totaal overlopende passiva ) Transitorische rente is de rente van de geldleningen die over het boekjaar heen loopt. 2) De saldi van de gelden derden zijn als volgt te specificeren: Wet Inburgering Saldo Vermeerderingen Verminderingen Saldo Onderwijskansenbeleid 2010 Saldo Vermeerderingen - Verminderingen Saldo Onderwijskansenbeleid 2013 Saldo Vermeerderingen 811 Verminderingen Saldo Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 210 van 236

211 Bans vervolgproject Saldo Vermeerderingen - Verminderingen (voorjaarsnota) Saldo Binnenklimaat huisvesting Primair onderwijs Saldo Vermeerderingen - Verminderingen Saldo NUP gelden Saldo Vermeerderingen Verminderingen - Saldo Integratiebudget Saldo Vermeerderingen Verminderingen - Saldo Totaal gelden derden Gewaarborgde leningen Door de gemeente gewaarborgde leningen: - opgenomen door verenigingen en stichtingen met borg 100% opgenomen t.b.v. sociale woningbouw en ouderenhuisvesting en ondergebracht bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw opgenomen door particulieren ter verkrijging of verbetering van eigen woningen en ondergebracht bij de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen Totaal gewaarborgde leningen In verband met de overname van risico's heeft er een verschuiving plaatsgevonden van 100% waarborg van de gemeente naar opgenomen leningen t.b.v. sociale woningbouw gewaarborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente kan, als het Waarborgfonds Sociale Woningbouw onder een bepaald vermogen komt (0,25% van de uitstaande leningen), in het kader van de achtervangfunctie worden aangesproken om aanvullende stortingen te doen op fiftyfifty basis met het Rijk. Voor de garanties die aangegaan zijn tot en met 2010 treden het Rijk en de gemeenten elk voor 50% op als achtervang van de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. Een eventuele aanspraak is afhankelijk van het verliesniveau en het aanwezige vermogen. Vanaf 2011 is de achtervang van nieuw aangegane garanties voor 100% bij het Rijk ondergebracht. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 211 van 236

212 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Per 31 december 2013 is onder meer sprake van de volgende verplichtingen: 1. Voor het gemeentehuis is in 1988 een optieleaseovereenkomst met de Westland/Utrecht Hypotheekbank gesloten. Hieraan is in 1990 uitvoering gegeven, per september 2010 is de derde termijn van 10 jaar ingegaan. Het leasebedrag bedraagt per maand. 2. Met Optisport is per 1 januari 2012 een nieuwe huurovereenkomst en een exploitatieovereenkomst voor het sportcentrum Dalweg afgesloten voor een periode van 10 jaar. De huurprijs bedraagt per jaar (exclusief btw). De gemeente heeft zich voorts vastgelegd voor een afname m.b.t. het gebruik van het complex: schoolzwemmen : per jaar, exclusief btw, zwemverenigingen: per jaar, exclusief btw; sporthal: per jaar, exclusief btw; onderwijsgebruik: per jaar, exclusief btw. Deze bijdragen worden jaarlijks geïndexeerd. 3. Bij verstrekte garanties aan de Stichting Ouderenhuisvesting moeten de door de gemeente ontvangen risicopremies (circa ) aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw gedeeltelijk worden doorbetaald. 4. Voor het onderhoud van de sportvelden is een contract met de Ridder afgesloten die op 1 september 2014 afloopt; de verplichting tot die datum is een bedrag van , exclusief btw. 5. Diverse verzekeringscontracten waarvan de grootste zijn: de brand- en inbraakschade voor gemeentelijke en onderwijsgebouwen ( ) en wettelijke aansprakelijkheid ( ) zijn voor een periode van 3 jaar afgesloten. 6. WMO: Voor het vervoer is er de Regiotaxi, aanbesteding gedaan door de Provincie. Deze overeenkomst loopt af op 1 mei 2018; Voor de hulp bij het huishouden is er een overeenkomst gesloten met Tzorg, TSN, Amaris, Zorgpalet Baarn-Soest en met Careyn. Deze overeenkomsten zijn aangegaan voor een jaar en lopen af op ; Voor de hulpmiddelen is er een overeenkomst gesloten met Beenhakker, Meyra en Schreuder. Deze overeenkomsten liepen van 1 januari 2012 t/m De overeenkomsten werden aangegaan voor 2 jaar met 2x een optie tot een jaar verlenging. We zitten nu in het 1e jaar van de verlenging; Voor de advisering is er een overeenkomst gesloten met SCIO consult. Deze overeenkomsten liepen af op De overeenkomst werd aangegaan voor 2 jaar met 2x een optie tot een jaar verlenging. We zitten nu in het 2e jaar van verlenging. 7. Leerlingenvervoer: er zijn met een viertal vervoerders contracten afgesloten met (diverse) vaste ritprijzen. De contracten eindigen op 31 juli 2014 en hebben een mogelijkheid van verlenging van één jaar. 8. Kredietfaciliteit bij de banken: de gemeente Soest heeft bij de banken de volgende kredietfaciliteit: Bank Nederlandse Gemeenten Rabobank ING 0 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 212 van 236

213 5.5 Programmarekening (bedragen x 1.000) Programma Begroting Begroting Begroting Rekening Saldo voor wijzingen wijzigingen na wijzigingen 1 Veiligheid lasten baten saldi Verkeer en Vervoer lasten baten saldi Economie lasten baten saldi Natuur en Milieu lasten baten saldi Wonen en Ruimtelijke Ordening lasten baten saldi Onderwijs lasten baten saldi Zorg en Welzijn lasten baten saldi Sport, Recreatie, Kunst en Cultuur lasten baten saldi Bestuurlijke taken lasten baten saldi Subtotalen programma's 1 t/m 9 lasten baten saldi Algemene Dekkingsmiddelen lasten baten saldi Mutaties reserves lasten baten saldi Totalen lasten baten Saldo van baten en lasten (+ = voordelig) Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 213 van 236

214 5.6 Toelichting programmarekening 1. Informatie Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Publicatieverplichting beloning regulier Van elke topfunctionaris (verplichte melding) en van elke andere functionaris, die in het betreffende jaar een totale bezoldiging heeft ontvangen hoger dan de maximale bezoldigingsnorm, moet de gemeente op grond van de WNT en het gewijzigde artikel 28 BBV in de toelichting op de programmarekening het volgende opnemen: de beloning; de belastbare vaste en variabele onkostenvergoeding; de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn; de functie of functies; de duur en omvang van het dienstverband in het verslagjaar; de beloning in het voorgaande jaar; en een motivering voor de overschrijding van de maximale bezoldigingsnorm. Van topfunctionarissen moet bovendien ook de naam openbaar worden gemaakt. Beloningen regulier Functie Gemeentesecretaris (A. Veenstra) Griffier (M. van Vliet) Beloning Belastbare vaste en variabele onkostenvergoeding Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn Premies Sociale verzekering Duur en omvang van het dienstverband in het verslagjaar 01/01 31/12 1 fte 01/01 31/12 1 fte Beloning in het voorgaande jaar Publicatieverplichting overige medewerkers Bij de overige medewerkers is de maximale bezoldiging niet overschreden. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 214 van 236

215 2. Incidentele baten en lasten Toelichting jaarresultaat 2013 op hoofdlijnen (bedragen x 1.000) I/S Voordeel Nadeel Programma Wonen en Ruimtelijke Ordening Ontwikkelingslocatie Staringlaan; verliesneming I 450 Afsluiting Dorpsplein I 72 Mutatie voorziening Masterplan Soesterberg I 49 Programma Zorg en Welzijn Contact adolescenten GGD I 43 Saldo sociale uitkeringen I 374 Wmo beleid en Wmo verstrekkingen (deels structureel) I/S 804 Indicering Wmo S 121 Resultaat reintegratie I 58 Programma Bestuurlijke Taken Proceskostenvergoedingen WOZ I 57 Algemene dekkingsmiddelen Stelpost onderuitputting I 324 Algemene uitkering en Integratieuitkering Wet maatschappelijke I/S 528 ondersteuning (deels structureel) 3. Begrotingsrechtmatigheid In het kader van de begrotingsrechtmatigheid worden conform de BBV in dit hoofdtuk de overschrijdingen gemeld op programmaniveau. De overschrijding doet zich voor, als de lasten hoger zijn dan opgenomen in de begroting (inclusief de wijzigingen). Voor het programma Veiligheid ( 6.000)en de Dekkingsmiddelen ( ) is dit van toepassing. Programma Begroting Rekening Saldo na wijzigingen 1 Veiligheid lasten Algemene Dekkingsmiddelen lasten Bedragen in uro s x Deze begrotingsoverschrijdingen worden verzoorzaakt door meer uitgaven die binnen het voor het programma geldende beleid zijn gemaakt. Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 215 van 236

216 5.7 SISA: Single Information, Single Audit Met de wet Single Information/Single Audit (SISA) wordt beoogd het grote aantal specifieke uitkeringen van ministeries en provincies aan gemeenten en hiermee samenhangende afzonderlijke verantwoordingen te verminderen. Dit betekent dat de Rijksoverheid en de provincie voldoende heeft aan de jaarrekening van de gemeente en er geen afzonderlijke verantwoording per specifieke uitkering wordt gevraagd. Daarvoor in de plaats wordt bij de jaarrekening een bijlage gevoegd waarin alleen de voor de Rijksoverheid (en de provincie) noodzakelijke verantwoordingsinformatie per specifieke uitkering wordt opgenomen. In de jaarrekening 2013 wordt daarom voor de volgende regelingen al verantwoording afgelegd: nr. regeling D9 Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) E27B Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden G1 Wet sociale werkvoorziening (WSW) gemeente 2013 G1A Wet sociale werkvoorziening (WSW) totaal 2012 G2 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB gemeente 2013 G3 Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) gemeente 2013 G5 Wet Participatiebudget (WPB) gemeente 2013 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 216 van 236

217 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 217 van 236

218 Jaarstukken Gemeente Soest Pagina 218 van 236