Historische autotechniek (2)

Transcriptie

1 Historische autotechniek (2) E. Gernaat (ISBN in overweging) 1 Carburateurs 1.1 Constant vacuüm carburateurs (S.U. en Zenith-Stromberg) De constant-vacuüm carburateur bekender onder de naam S.U.-carburateur is gebaseerd op: 1. Het constant houden van het vacuüm in de venturi door de venturi te vergroten wanneer de luchtstroom toeneemt. 2. Het tegelijkertijd vergroten van de brandstofstroom door gebruik te maken van een variabele doseur (doseur met naald). Dit moet natuurlijk zo gebeuren dat de gewenste mengverhouding onder alle bedrijfsomstandigheden bereikt wordt. Het constructie-principe van een constant-vacuüm zijstroom-carburateur toont ons fig. 1. De zuiger waaraan een Figuur 1: Doorsnede tekening van de S.U./Stromberg carburateur. Uit: Carburation W.B. Larew

2 conische naald is bevestigd kan omhoog en omlaag bewegen. Een zuiger met een afdichtende membraan laat deze beweging toe en vormt de afscheiding tussen de vacuüm- en buitenluchtkamer. In plaats van een membraan kan de zuiger ook afdichten tegen de wand (S.U.-carburateur). Aan de buitenkant van de zuiger zijn dan groeven aangebracht. In het midden van de zuiger bevindt zich de dempercilinder en een demperzuiger. Deze dempercilinder is gevuld met een dunne olie (SAE 20). De venturi wordt gevormd door de ruimte tussen de zuiger en de doseurhouder. Wanneer de motor niet draait zal de zuiger op de doseurhouder liggen en de naald de doseur nagenoeg afsluiten. Tijdens het starten, waarbij de gasklep en weinig geopend is, zal het motorvacuüm boven de membraan komen en de zuiger met naald omhoogtrekken. Hierdoor zal een lucht-brandstofmengsel worden aangezogen. Zie fig. 2. Wanneer de motor sta- Figuur 2: Doorsnede tekening van de S.U. carburateur. Uit: Steinbuch 1962 tionair draait zal de gasklep een weinig geopend zijn en is het vacuüm achter de gasklep hoog. Het vacuüm voor de gasklep zal ook hoog zijn als de zuiger in zijn onderste positie is. Dit vacuüm zal de zuiger omhoog trekken waardoor de venturi groter wordt en het vacuüm in de venturi weer afneemt. Bij meer gasgeven zal de luchtstroom groter worden, het vacuüm in de venturi wordt dan in eerste instantie ook groter waardoor de zuiger verder omhoog beweegt en het vacuüm in de venturi weer afneemt. Wanneer we (langzaam) gas geven zal het vacuüm in de venturi nagenoeg gelijk blijven omdat de zuiger omhoog gaat. Omdat de zuiger omhoog gaat kan er meer lucht passeren terwijl ook de hoeveelheid aangezogen benzine toeneemt omdat de naald met de zuiger mee omhoog beweegt. Fig. 3 toont de doorsnede van de S.U. carburateur met vlotterkamer. Een bijzondere functie heeft de dempingszuiger. De dempingszuiger in de olie voorkomt dat de grote zuiger gaat springen wanneer er over 2

3 Figuur 3: Doorsnede tekening van de S.U. carburateur met vlotterkamer. Uit: Steinbuch 1962 slechte wegen wordt gereden. Maar er is meer. Wanneer we gaan accelereren dan moet het mengsel verrijken. Bij het plotseling intrappen van het gaspedaal zal de zuiger door de demper traag omhoog bewegen waardoor de zuigerbeweging achterblijft en het vacuüm rondom de naald groter wordt. Hierdoor zal er tijdelijk meer brandstof worden aangezogen en het mengsel verrijkt. Door een klepje in de dempingszuiger gaat de zuiger vertraagd omhoog maar kan snel weer zakken. Voor de koude start, het warm draaien en het stationair afstellen hebben we in principe twee mogelijkheden. We kunnen de zuigerhoogte of de naaldhouder (doseur) verstellen. In fig. 4 zien we dat de choke (koude start verrijking) wordt verkregen door de doseur D naar beneden te trekken en dat het stationair afstellen verkregen wordt door aan de stelmoer E te draaien. De Zenith-Stromberg carburateur werkt volgens hetzelfde principe. Het grootste verschil is dat de zuiger afgedicht wordt door een membraan. Hierdoor wordt leklucht voorkomen. Ook hier moet regelmatig gecontroleerd worden of er nog voldoende demperolie in de kamer aanwezig is. Er zijn verschillende uitvoeringen. De Zenith-Stromberg carburateur heeft nog vele jaren kunnen voldoen aan de steeds strenger worden milieu-eisen. Zie fig. 5 en fig. 6. De lifter (3) in fig. 5 wordt gebruikt om de afstelling te controleren. Bij het omhoog lichten van de zuiger moet het motortoerental oplopen en terugvallen naar stationair wanneer we de zuiger weer laten zakken. 3

4 Figuur 4: Doorsnede van de doseur met naald van de S.U. carburateur in detail. Uit: Steinbuch 1962 Figuur 5: Stromberg carburateur met membraan. 1. demperzuiger 2. dashpot 3. lifter voor zuiger 4. mengselstelschroef 5. benzinetoevoer 6. choke stelschroef max. aanslag 7. gasklepaanslag stationair 8. stelschroef choke-gasklepopening (versneld stationair draaaien) Tekening: internet How a car works 4

5 Figuur 6: Doorsnede Stromberg-carburateur met membraan. Tekening: technik profi 2 Vragen en opgaven 1. Welke invloed heeft het vlotterniveau op het mengsel? 2. Wat is de invloed op de mengselsamenstelling wanneer de zuiger niet meer goed afdicht? 3. Wat is het probleem van een kromme naald? 4. Waarom zijn er verschillende naalden verkrijgbaar? 5. Wat zou het probleem zijn wanneer er te dikke dempingsolie gebruikt wordt? 6. We zien uitvoeringen met en zonder zuigerveer. Zie fig. 7 Wanneer zal je een veer moeten toepassen? 7. Noem voor- en nadelen van een membraan als afscheiding. 8. Op welke wijze kun je de motor bij deze carburateur (fig. 3) stationair afstellen? 9. Op welke wijze krijg je mengselverrijking tijdens het starten (fig. 3)? 10. Geef puntsgewijze aan waar je op zou letten wanneer je een dergelijke carburateur gaat reviseren. 5

6 Figuur 7: Doorsnede van de HS4 S.U. carburateur. Bron onbekend 6