Pijn bij volwassenen. De ene pijn is de andere niet. Met tips voor preventie en verlichting

Transcriptie

1 Pijn bij volwassenen De ene pijn is de andere niet. Met tips voor preventie en verlichting

2 PIJN PIJN Inhoudstafel Wat is pijn? De ene pijn is de andere niet Wanneer raadpleeg je best je huisarts? Hoofdpijn Doe de migrainetest Wat kun je doen tegen hoofdpijn? Pijn zoals hoofdpijn verlichten met een pijnstiller Menstruatiepijn Wat je kunt doen bij menstruatiepijn Pijn zoals menstruatiepijn verlichten met een pijnstiller Spierpijn Wat kan je doen tegen spierpijn? Gewone spierpijn is niet hetzelfde als een blessure Wat doe je bij een kneuzing of verstuiking? Rugpijn Wat zijn mogelijke symptomen van rugpijn? Rugpijn verlichten Gewrichtspijn Artritis Artrose Artrose verlichten met geneesmiddelen Jicht Wat zijn mogelijke symptomen van jicht? Enkele geneesmiddelen tegen pijn en koorts

3 PIJN Wat is pijn? Pijn is een natuurlijke reactie: als ons lichaam op één of andere manier beschadigd wordt, produceert het een pijnstof die prostaglandine heet. Ze prikkelt de zenuwen die de pijnsignalen naar het ruggenmerg en de hersenen sturen. De hersenen vertalen deze signalen in de gewaarwording die we pijn noemen De ene pijn is de andere niet Wanneer raadpleeg je best je huisarts? Bij hevige pijn in de borst- of de buikstreek, zonder aanwijsbare oorzaak. Als de pijn langer dan een week aanhoudt. Als de pijn moeilijk of niet meer te verdragen is. Als pijnstillers onvoldoende verlichting brengen. Als de pijn toeneemt of zich plots uitbreidt. Als de pijn vaak terugkomt. PIJN Pijn is altijd een symptoom, een teken dat ergens iets fout gaat. Soms ligt de oorzaak voor de hand: als je in je vinger snijdt of tegen een hete kachel leunt bijvoorbeeld. Pijn kan echter ook het gevolg zijn van inwendige lichamelijke processen (zoals bij een griep, een ontsteking of tijdens de menstruatie). Daarnaast hebben sommige mensen ook pijnklachten zonder duidelijke oorzaak. In deze brochure overlopen we enkele vaak voorkomende vormen van acute pijn. Hoofdpijn, pijnlijke maandstonden, spanningspijn, spierpijn, gewrichtspijn, rugpijn Wat zijn mogelijke symptomen? Hoe kun je de pijn eventueel voorkomen en doeltreffend verlichten met een geschikte pijnstiller? 4 5

4 HOOFDPIJN Hoofdpijn Hoofdpijn is één van de meest voorkomende pijnklachten. Ze is soms het gevolg van een onderliggende aandoening. Zo kunnen bijvoorbeeld ontstoken sinussen, problemen met je gebit, oogaandoeningen, koorts of hersenvliesontsteking hoofdpijn veroorzaken. Je hebt dan secundaire hoofdpijn. Je huisarts zal onderzoeken of je hoofdpijn een onderliggende oorzaak heeft die kan behandeld worden. Maar vaak heeft hoofdpijn helemaal géén duidelijke oorzaak. We spreken dan over primaire hoofdpijn. Spanningshoofdpijn, migraine en clusterhoofdpijn zijn allemaal vormen van primaire hoofdpijn. HOOFDPIJN Spanningshoofdpijn is de meest voorkomende vorm van primaire hoofdpijn. Mannen en vrouwen worden er in gelijke mate door geplaagd. Spanningshoofdpijn manifesteert zich meestal aan beide kanten van het (voor)hoofd en het voelt aan alsof er een strakke band om je hoofd zit. De pijn verergert niet bij inspanningen en ze gaat meestal niet gepaard met misselijkheid. Men vermoedt dat vooral stress, maar ook depressie of angst deze hoofdpijn in de hand werken. Ook een slechte houding, gezichtsproblemen of oververmoeidheid kunnen bijdragen tot de problemen. Migraine is ook een vorm van primaire hoofdpijn. Het is een bonzende pijn, meestal aan één zijde van het hoofd. Gemoedswisselingen, vermoeidheid, rusteloosheid en prikkelbaarheid leiden vaak de aanval in. De pijn verergert bij inspanning en gaat dikwijls gepaard met misselijkheid, braken en overgevoeligheid voor licht en/of lawaai. Opvallend meer vrouwen dan mannen hebben last van migraine: ze is vaak het gevolg van hormonale veranderingen in het lichaam. Maar ook erfelijkheid, bepaalde voedingsstoffen, geneesmiddelen of externe prikkels kunnen een aanval uitlokken. Mensen met migraine trekken zich liefst terug in een rustig en donker vertrek. Clusterhoofdpijn is een primaire hoofdpijn die gelukkig weinig voorkomt. Het is een stekende en borende pijn die ontstaat achter één van de ogen en/of de slaap. Dat gaat vaak gepaard met een tranend oog, een gezwollen ooglid of een verstopte neus. Deze extreme hoofdpijn treedt op in reeksen of clusters. Zo kan iemand er enkele maanden last hebben, dan jarenlang niet, om vervolgens weer geconfronteerd te worden met een cluster. Tijdens de aanval heeft men een sterke neiging om te gaan bewegen. Het is nog niet duidelijk wat precies de oorzaken van clusterhoofdpijn zijn. Deze hoofdpijn treft meer mannen dan vrouwen. 6 7

5 HOOFDPIJN HOOFDPIJN Doe de migrainetest Deze test helpt je je hoofdpijn beter te herkennen, maar kan geen nauwkeurige diagnose door je arts vervangen. Neem je antwoorden mee bij je volgende doktersbezoek! Waar voel je de hoofdpijn? A. aan één kant B. aan twee kanten Wordt de pijn erger als je je bukt, als je hoest of bij lichamelijke inspanning? A. ja B. neen Hoe ervaar je de pijn? A. kloppend en pulserend B. drukkend of trekkend Heb je last van misselijkheid of braakneigingen als je hoofdpijn hebt? A. ja B. neen Kan je fel licht (zon, lamp) bij hoofdpijn maar moeilijk verdragen? A. ja B. neen Ben je gevoelig voor harde geluiden als je hoofdpijn hebt? A. ja B. neen Heb je last van visuele stoornissen, een kriebelend of verdoofd gevoel in armen of benen vooraleer je hoofdpijn krijgt? A. ja B. neen Evaluatie Je hebt meestal A aangekruist? Je klachten wijzen waarschijnlijk op migraine. Een typisch kenmerk van migraine is een kloppende, eenzijdige hoofdpijn, die erger wordt bij lichamelijke inspanning. De meeste migrainepatiënten klagen tegelijkertijd ook over misselijkheid, licht- en lawaaigevoeligheid. Je hebt meestal B aangekruist? Hoofdpijn kan verschillende lichamelijke of psychische oorzaken hebben. Tot de triggers horen bijvoorbeeld toxische stoffen zoals alcohol, nicotine, cafeïne. Maar ook stress, overbelasting, slechte lucht, gevoeligheid voor weersveranderingen, slaapgebrek, hoge spierspanning in de nek of een verkeerde lichaamshouding kunnen een rol spelen. 8 9

6 HOOFDPIJN HOOFDPIJN Wat kun je doen tegen hoofdpijn? Omdat de mogelijke oorzaken zo divers zijn geven we je enkele nuttige algemene tips: Ontspan je Een warm bad of een kort dutje op de sofa (zonder omgevingslawaai) is vaak al genoeg om te ontspannen. Je kan ook relaxatietechnieken gebruiken. Op vind je bijvoorbeeld een methode voor progressieve spierontspanning die je zittend op een stoel kan uitvoeren. Neem frisse lucht Frisse buitenlucht en wat beweging kunnen soms wonderen doen. Een wandeling bevordert de bloedcirculatie en de zuurstofopname en is goed voor het innerlijke evenwicht. Ventileer je huis ook regelmatig! Let op je eten Sommige mensen krijgen hoofdpijn van bepaalde voedingsmiddelen zoals bv. noten, kaas, chocolade, alcohol of cafeïne. Ook nitrieten en natriumglutamaat (een veel gebruikt bewaarmiddel) zijn bekende triggers. Zelfs een lege maag of een onregelmatig eetpatroon kunnen een hoofdpijnaanval uitlokken! Slaap goed Slaap voldoende, op vaste tijden, in een goed bed en in een goede slaaphouding. Lekker uitslapen is niet altijd een goed idee: sommige mensen krijgen er hoofdpijn van! Haal een bril! Heb je moeite met de kleine letters? Als je ogen achteruitgaan, kan dat tot hoofdpijn leiden. Zeker als je veel leest of uren naar het scherm tuurt. Raadpleeg je oogarts! Zoek het patroon Probeer te achterhalen wat de oorzaak van je hoofdpijn is door een dagboek bij te houden. Zoek een verband met wat je eet, drinkt, wanneer en hoe je slaapt, welke medicijnen je neemt, wat je stressmomenten zijn Op vind je een migrainedagboek dat je kan invullen en meenemen naar je arts. Het zal helpen om een correcte inschatting te maken. Enkel je arts kan een sluitende diagnose stellen. Pijn zoals hoofdpijn verlichten met een pijnstiller Als voorkomen niet helpt, kan je je hoofdpijn verzachten met een pijnstiller. Bij lichte tot matige pijn is paracetamol (bv. Perdolan voor volwassen) vaak een goede keuze. Paracetamol wordt goed verdragen en heeft bij normaal gebruik weinig neveneffecten. Je kan ook een middel op basis van ibuprofen (bv. Perdophen ) gebruiken. Bij ergere hoofdpijn kan je een gecombineerde pijnstiller op basis van paracetamol, acetylsalicylzuur en coffeïne gebruiken (bv. Perdolan Compositum voor volwassen). Je apotheker geeft je graag advies bij de keuze van een geschikte pijnstiller. Als je hoofdpijnaanvallen regelmatig terugkeren, raadpleeg dan je arts om te achterhalen wat de oorzaak is. Ga ook meteen naar je arts als je plots zeer hevige hoofdpijn krijgt. PERDOLAN Volwassenen tabletten (paracetamol) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar en met een minimum lichaamsgewicht van 25 kg. PERDOLAN Compositum Volwassenen tabletten (paracetamol, acetylsalicylzuur, coffeïne) is een geneesmiddel voor volwassenen. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen. PERDOPHEN (ibuprofenlysinaat) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

7 MENSTRUATIEPIJN Menstruatiepijn De menstruatie is voor de ene vrouw gemakkelijker te verdragen dan voor de andere. Meer dan één vrouw op vier in de vruchtbare leeftijd heeft bij elke menstruatie te kampen met een complex geheel van typische pijnen en diverse bijverschijnselen. Primaire en secundaire klachten Typische menstruatieklachten zijn aanvallen van koud zweet, opvliegers, pijn, prikkelbaarheid, duizeligheid, misselijkheid en braken, soms ook gecombineerd met diarree. Ze doen zich voor kort na de eerste menstruatie. Onderzoeken brengen meestal echter geen aandoening aan het licht. De huisarts of gynaecoloog spreekt dan van primaire menstruatieklachten (dysmenorroe in medisch jargon). Secundaire klachten doen zich meestal later voor, vaak na enkele jaren van pijnloze menstruatie. Een bezoek aan de huisarts of gynaecoloog kan duidelijkheid brengen over de oorzaken van deze nieuwe menstruatieklachten. Buikpijn, hoofdpijn, rugpijn... Vrouwen met dysmenorroe worden geconfronteerd met pijn in de onderbuik die erg hinderlijk kan zijn. De pijn doet zich voor bij het begin van de bloeding, soms zelfs enkele uren eerder, en is in het begin het hevigst. Veel vrouwen beschrijven deze pijn als krampen of kolieken in de onderbuik. Soms gaat het om een constante pijn, soms verloopt ze in golven. Maar ook in dit laatste geval verdwijnt de pijn nooit helemaal tussen twee golven in. Sommige vrouwen hebben tijdens hun menstruatie ook vaak last van hoofdpijn, rugpijn en pijn in de bovenbenen of de lenden. Een magere troost: bij de meeste vrouwen duurt deze kwelling minder dan twee dagen. Maar wie pech heeft, kan er tot vier dagen en meer last van hebben. Teveel prostaglandines MENSTRUATIEPIJN Menstruatiepijn is het gevolg van een overmatige productie van prostaglandines. Deze stoffen worden tijdens de cyclus opgebouwd in het baarmoederslijmvlies en regelen de activiteit van de baarmoederspier. Vrouwen die vaak aan menstruatieklachten lijden, maken beduidend meer prostaglandines aan dan nodig is voor het afstoten van het baarmoederslijmvlies. Hoe meer prostaglandines er gevormd worden, hoe sterker de pijn en de krampen tijdens de menstruatie zijn

8 MENSTRUATIEPIJN MENSTRUATIEPIJN Wat je kunt doen bij menstruatiepijn Lichte sportactiviteit is goed, zolang je er plezier aan beleeft. Gebruik weer en wind als energiebron: frisse lucht werkt ontspannend en doet je goed. Geniet van de weldoende warmte van een verwarmingskussen of een warmwaterkruik. Adem diep en rustig in en probeer de pijn als het ware weg te ademen. Neem een warm bad, bijvoorbeeld met ontspannend melisse-extract. Pijn zoals menstruatiepijn verlichten met een pijnstiller Het kan zinvol zijn om een pijnstiller tegen pijnlijke maandstonden te nemen vanaf de eerste tekenen van de menstruatie, nog voor de pijn echt doorbreekt. De pijn wordt immers veroorzaakt door een verhoogde concentratie van prostaglandines. Een middel op basis van ibuprofen kan de vorming van prostaglandines afremmen en zo de pijn en de menstruatieklachten gericht verzachten. Ibuprofenlysinaat (bv. Perdofemina ) wordt vlug in het lichaam opgenomen en heeft dus snel effect. Als je menstruatieklachten krijgt die je niet gewoon bent, raadpleeg dan je huisarts of gynaecoloog. Wat je beter vermijdt bij menstruatiepijn Vermijd stress en zorg ervoor dat je je ook geestelijk goed voelt. Doe voor en tijdens de menstruatie niet te veel lichamelijke inspanningen. Gebruik weinig zout en breng je gerechten liever op smaak met verse kruiden. Rook minder of helemaal niet - nicotine kan de krampen erger maken. Drink liever geen alcohol. 14 PERDOFEMINA (ibuprofenlysinaat) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen. Geen gebruik langer dan 3-5 dagen zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

9 SPIERPIJN SPIERPIJN Spierpijn Spierpijn is dikwijls het gevolg van (te) veel en (te) heftige bewegingen waaraan je spieren niet gewend zijn, bijvoorbeeld bij klusjes zoals het plafond schilderen of in de tuin werken, of als je na lange tijd terug gaat sporten. Spierpijn kan ook ontstaan als je spieren plots of eenzijdig afkoelen door in de tocht te zitten. De pijn in spieren en gewrichten bij griep (het zogenaamde gripaal syndroom ) is meestal het gevolg van de koorts, en die is op haar beurt slechts een symptoom van de infectie. Wat kan je doen tegen spierpijn? Gewone spierpijn gaat vaak vanzelf over. Toch zijn er een aantal nuttige tips die de genezing kunnen bespoedigen en je leven alvast een pak aangenamer maken. Neem een warm bad. Warmte en rust verminderen vaak de pijn. Massage kan de bloedtoevoer naar de pijnlijke spieren vergroten, zodat afvalstoffen sneller worden afgevoerd. Een warmtepakking heeft een vergelijkbaar effect. Let erop dat de warmte goed in de spieren kan doordringen. Doe ontspannende oefeningen om de spieren in beweging te houden. Als de pijn lang aanhoudt, ga dan naar je huisarts of kinesitherapeut. Tips om spierpijn te voorkomen: Doe regelmatig aan lichaamsbeweging, maar ga niet plots overdrijven: de kans op spierpijn wordt dan zeer groot. Start voor het sporten met rek- en strekoefeningen en doe ze ook na afl oop. Doe een ongewone of inspannende beweging niet te lang aan één stuk. Belast je spieren niet te veel als je moe bent. Verstevig je spieren eventueel preventief door middel van krachttraining. Ondersteun je lichaamsdelen die eerder geblesseerd waren. Gebruik bijvoorbeeld een verband of een brace. Til niets op met een gebogen rug, maar ga met een rechte rug door de knieën en strek dan de knieën. Neem na twee uur werken aan een beeldscherm een kwartier rust. Vermijd het zitten in de tocht

10 SPIERPIJN SPIERPIJN Gewone spierpijn is niet hetzelfde als een blessure Door een letsel kan een spier beschadigd worden met bloeduitstorting, pijn en zwelling tot gevolg: je hebt dan een kneuzing. Bij overdreven krachtinspanning kunnen er microscopische scheurtjes in de spiervezels ontstaan met pijn als gevolg: men spreekt dan van een overbelasting. Erger is het wanneer een scheur ontstaat in een spierbundel: dit is een spierscheur. Bij plotse, hevige belasting van de spier kan ook het verbindingsstuk tussen het bot en de spier scheuren: dat is een peesscheur. Bij een verzwikking of verstuiking tenslotte zijn de banden die je gewrichten op hun plaats houden verrekt of gescheurd, vaak als gevolg van een ongelukkige beweging. Wat doe je bij een kneuzing of verstuiking? Probeer het getroffen lichaamsdeel zo snel mogelijk af te koelen met ijs. Leg altijd een doek tussen ijs of een coldpack en de huid. Leg een drukverband aan. Neem rust. Houd het getroffen lichaamsdeel hoog: je been op een stoel, je arm in een mitella. Als je het getroffen lichaamsdeel weer wil gaan gebruiken, doe dat dan voorzichtig, liefst beschermd door sporttape of een drukverband. Pijn zoals spierpijn verlichten met een geneesmiddel Indien een behandeling zonder geneesmiddelen je onvoldoende van de pijn verlost, kun je ze aanvullen met een pijnstiller op basis van paracetamol (bv. Perdolan voor volwassenen) of een pijnstiller met ontstekingsremmende eigenschappen. Ibuprofen is zo n pijnstiller die bij spierpijn, een kneuzing of een verstuiking de pijn en de zwelling kan verminderen. Bepaalde zalfjes of crèmes kunnen verder de bloedtoevoer stimuleren en geven een weldadig gevoel. Lees in elk geval goed de bijsluiter om verkeerd gebruik en ongewenste neveneffecten te vermijden. PERDOLAN Volwassenen Tabletten (paracetamol) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar en met een minimum lichaamsgewicht van 25 kg. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

11 RUGPIJN RUGPIJN Rugpijn Rugklachten zijn geen eenvoudige aangelegenheid. Bij sommige mensen met erge rugpijn geeft een röntgenonderzoek of scan geen enkele aanwijzing voor de oorzaak, terwijl bij mensen zónder rugklachten soms massieve vervormingen aan de ruggengraat vastgesteld worden. Iedereen boven de 50 krijgt sowieso slijtage aan de wervels en de kleine wervelgewrichten. Dit kan klachten veroorzaken, maar het hoeft niet. De meest voorkomende oorzaken voor rugpijn zijn stoornissen in het fi jne samenspel van verschillende structuren in de rug (spieren, wervelgewrichten en gewrichtsbanden), die ontstaan door verkeerde belasting en slijtage. Andere mogelijke oorzaken zijn osteoporose of reumatische aandoeningen. Twee soorten klachten Bij een zeer klein deel van de rugpatiënten zijn de zenuwwortels beschadigd door een ingedrukte tussenwervelschijf of door een spinale stenose, dat is een vernauwing van het wervelkanaal. Je hebt dan radiculaire klachten. Ze moeten steeds door een arts behandeld worden. Bij het overgrote deel van mensen met rugproblemen ontstaat de pijn niet door uit de ruggengraat tredende zenuwwortels. Je hebt dan zogenaamde pseudoradiculaire klachten

12 RUGPIJN RUGPIJN Wat zijn mogelijke symptomen van pseudoradiculaire rugpijn? Je voelt de pijn aan één of twee kanten in je rug, je zitvlak, de achterkant van je dij en eventueel in je lies. De pijn is dof, zit diep en kan slecht gelokaliseerd worden. Ze kan uitstralen en ervoor zorgen dat je s morgens door de stijfheid slecht op gang komt. De pijn wordt erger bij een verandering van positie of bij lange, eentonige houdingen, bij zitten en staan of bij het omdraaien tijdens het liggen. Wat zijn mogelijke symptomen van radiculaire rugpijn? Radiculaire pijn die veroorzaakt wordt door een beschadigde tussenwervelschijf: De pijn is stekend of trekkend en straalt uit naar je been: daar is ze erger dan in je rug. Ze gaat meestal samen met gevoelsstoornissen (gekriebel, ingeslapen gevoel, overgevoeligheid of ongevoeligheid van bepaalde huidzones op je been). Je pijn wordt erger bij beweging en vooral bij het zitten. Ze vermindert bij het liggen. Rugpijn verlichten Enkel je arts kan een correcte diagnose van je rugklachten stellen. Met de informatie op de vorige pagina s willen we je dan ook vooral helpen om je arts zo volledig en zo correct mogelijk informatie te verschaffen op het moment van je bezoek. Radiculaire rugklachten moeten steeds door een arts behandeld worden. Kortstondige, acute rugklachten zijn geen reden voor lange bedrust en overdreven inactiviteit. Een betere oplossing is om zo vlug mogelijk de dagelijkse activiteiten te hervatten en aan lichte beweging te doen. Ook manuele therapie, ontspanningsoefeningen of massage kunnen helpen. Je kunt de pijn ook gedurende een korte tijd verlichten met pijnstillers op basis van paracetamol (bv. Perdolan voor volwassenen) of ibuprofen. Radiculaire pijn bij spinale stenose: De pijn wordt geleidelijk erger. Je hebt vaak na korte tijd ook een doof gevoel en spierzwakte. Dat kan al na een korte wandeling optreden. De pijn vermindert als je je romp naar voren buigt. PERDOLAN Volwassenen Tabletten (paracetamol) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar en met een minimum lichaamsgewicht van 25 kg. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

13 GEWRICHTSPIJN GEWRICHTSPIJN Gewrichtspijn We danken onze beweeglijkheid aan het samenspel van spieren en gewrichten. Gewrichtspijn is de verzamelnaam voor meer dan 450 verschillende aandoeningen die voornamelijk te wijten zijn aan ontstekingen of aan slijtage. Veel mensen krijgen te maken met gewrichtspijn: niet alleen ouderen maar ook jonge mensen en zelfs kinderen kunnen eraan lijden. Gewrichtspijn kan wegen op je dagelijkse leven omdat kleine bewegingen een helse pijn kunnen veroorzaken. Hieronder lees je alvast meer over de drie voornaamste gewrichtsaandoeningen. Artritis De meest voorkomende vorm van artritis is reuma of reumatoïde artritis: een pijnlijke, algemene ontstekingsziekte die hoofdzakelijk de gewrichten aantast. De oorzaak is nog niet precies bekend, maar men gaat ervan uit dat het immuunsysteem lichaamseigen cellen aanvalt en zo het kraakbeen vernietigt. Reumatoïde artritis treedt vaak eerst op aan de gewrichten van de vingers. Ze zwellen op en er ontstaan knobbelige verdikkingen. Later kunnen ook de tenen en grotere gewrichten zoals knie, heup, elleboog en schouders aangetast worden. Omdat de reumatoïde artritis een gewrichtsontsteking is, reageert het hele lichaam en treden algemene symptomen op zoals vermoeidheid en door de ontsteking veroorzaakte koorts. Wat zijn mogelijke symptomen van artritis? Pijn in rust, die bij beweging vermindert s Ochtends pijn in de gewrichten Gezwollen gewrichten Vochtophoping in het gewricht Sporen van de ontsteking in het bloed (bv. reumafactor) Reumaknobbels aan de getroffen gewrichten Mogelijke algemene symptomen: Verhoogde temperatuur Nachtzweten Krachtverlies Weersgevoeligheid Moeheid en neerslachtigheid Lusteloosheid en depressie Pijn bij artritis verlichten Reumatoïde artritis is nog niet te genezen. Een orthopedist of reumatoloog kan de klachten met een aangepaste individuele therapie verminderen. Hoe vroeger de diagnose reumatoïde artritis gesteld wordt, hoe beter de mogelijkheden zijn om de symptomen te verminderen en de evolutie van de ziekte af te remmen. Soms is een operatie echter de laatste kans op een normaal leven voor de patiënt

14 GEWRICHTSPIJN GEWRICHTSPIJN Artrose (gewrichtsslijtage) Het kraakbeen in onze gewrichten fungeert als een schokdemper tussen de botten. Bij artrosepatiënten slijt het kraakbeen weg en kan het schokken en belastingen nog maar slecht of helemaal niet meer opvangen. Bovendien kunnen zwevende en losse stukjes kraakbeen in het gewricht ontstekingen veroorzaken. Artrose treedt het vaakst in de knie- en heupgewrichten op maar kan ook de voeten, de handen of het schoudergewricht aantasten. asten. Artrose kan hevige pijn, zwelling en uiteindelijk ook vervorming van de getroffen gewrichten veroorzaken. Artrose verlichten met geneesmiddelen Artrose is niet te genezen. Toch kan je - vooral in het beginstadium - zelf veel doen om de gevolgen van deze gewrichtsaandoening te beperken. Dagelijkse lichaamsbeweging versterkt niet alleen je spieren en gewrichtsbanden, maar verbetert ook je stofwisseling en de voeding van je gewrichten. Kies een gewrichtsvriendelijke sport zoals zwemmen of fi etsen. Door regelmatige krachtoefeningen en kinesitherapie word je beweeglijker en vermindert de pijn. Sterke spieren rond het gewricht ontlasten de gewrichten en voorkomen verlies van mobiliteit en stijfheid. Over het algemeen geldt dat warmte de pijn en de stijfheid verlicht (bv. een warm bad, thermotherapie), terwijl bij vergevorderde artrose koudetherapie kan helpen. Ook een evenwichtige voeding, veel drinken en een gezond lichaamsgewicht kunnen een positief effect op de artrose hebben. Vermijd bovendien koude en vocht omdat dit pijnaanvallen kan uitlokken. Ondanks preventie en voorzichtigheid kan echter acute pijn optreden. Hier kunnen gewone pijnstillers op basis van paracetamol (bv. Perdolan voor volwassenen) of ibuprofen een oplossing bieden. Wat zijn mogelijke symptomen van artrose? In het begin spanning en stijfheid in de getroffen gewrichten Dan pijn bij belasting tot chronische pijn Gewrichtsgeluiden (gekraak en geknars) Je kan stukjes bot voelen Zwellingen, warmte en vocht in het gewricht Instabiliteit van de getroffen gewrichten Afname van de spiermassa Vervormingen 26 PERDOLAN Volwassenen Tabletten (paracetamol) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar en met een minimum lichaamsgewicht van 25 kg. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

15 JICHT Jicht Jicht is een bijzondere vorm van gewrichtsontsteking die ontstaat door een verhoogde urinezuurwaarde in het bloed. Urinezuur is een gewoon product van de stofwisseling, dat vrijkomt bij de afbraak van purine, een eiwit dat vooral in vlees en ingewanden voorkomt. Als de verwerking ervan in het lichaam gestoord is, hoopt het urinezuur zich in gekristalliseerde vorm op in de gewrichten, en dat leidt tot ontstekingen. De gewrichten verliezen aan mobiliteit en ten slotte ontstaan er vervormingen. Jicht treft meestal het basisgewricht van de grote teen en de duim, zelden ook het enkel- en het kniegewricht. Een jichtaanval kan buitengewoon pijnlijk zijn en wordt vooral uitgelokt door overmatig, vet eten en een hoge alcoholconsumptie. Maar ook lichamelijke inspanningen of kleine letsels in de gewrichten kunnen een aanval uitlokken: als de gewrichten de urinezuurkristallen al langere tijd opslaan kunnen deze door bv. een stoot loskomen en in de gewrichtsholte belanden. Wat zijn mogelijke symptomen van jicht? Een acute jichtaanval begint meestal in de vroege morgen met volgende symptomen: Hevige pijn in het getroffen gewricht Hevige pijn bij aanraking Vaak zware zwellingen Het gewricht is heet en erg rood Koude rillingen en koorts Jicht verlichten Als jicht in een vroeg stadium vastgesteld en consequent behandeld wordt, kan een zware beschadiging van botten, gewrichten en interne organen in de meeste gevallen voorkomen worden. Voorwaarde hiervoor is echter dat arts en patiënt goed samenwerken. Naast een behandeling met geneesmiddelen kunnen ook volgende maatregelen hierbij belangrijk zijn: Vet- en eiwitarm dieet (eiwitrijke levensmiddelen zijn bv. ingewanden, vlees, vis en peulvruchten) Veel drinken (vruchten- / kruidenthee, water) Matig alcoholgebruik Reductie lichaamsgewicht Rust en koeling (vochtige, koude kompressen) JICHT 28 29

16 PIJN PIJN Enkele geneesmiddelen tegen pijn en koorts Neem een pijnstiller met een geschikte dosering en actief bestanddeel voor je pijnklacht. Bij zelfmedicatie moet gecombineerd gebruik van verschillende soorten pijnstillers vermeden worden en kies je steeds de laagst mogelijke dosering. Vraag raad aan je arts of apotheker en lees voor inname de bijsluiter. Lichte tot matige pijn en koorts Perdolan voor volwassenen: aangewezen bij lichte tot matige pijn en koorts. Een pijnstiller tegen bijvoorbeeld rugpijn, gewrichtspijn, ter bestrijding van koorts, verlichting van pijn en koorts bij griep, Perdolan tabletten 500 mg paracetamol per eenheid Kinderen: Vanaf 25 kg (8 jaar): 1/2 tablet, tot 6 maal per dag. Vanaf 50 kg (14 jaar): 1 à 2 tabletten, tot 3 maal per dag. Volwassenen: 1 à 2 tabletten, tot 3 maal per dag. Maximaal 6 tabletten per dag. Maximaal 2 tabletten per keer. Perdolan zetpillen voor volwassenen 500 mg paracetamol per eenheid 1 à 2 zetpillen, tot 3 maal per dag. Maximaal 6 zetpillen per dag. Maximaal 2 zetpillen per keer. PERDOLAN Volwassenen tabletten (paracetamol) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 8 jaar en met een minimum lichaamsgewicht van 25 kg. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/ PERDOLAN Volwassenen zetpillen (paracetamol) is een geneesmiddel voor volwassenen. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

17 PIJN PIJN Enkele geneesmiddelen tegen pijn en koorts Neem een pijnstiller met een geschikte dosering en actief bestanddeel voor je pijnklacht. Bij zelfmedicatie moet gecombineerd gebruik van verschillende soorten pijnstillers vermeden worden en kies je steeds de laagst mogelijke dosering. Vraag raad aan je arts of apotheker en lees voor inname de bijsluiter. Pijn zoals hoofdpijn Perdolan Compositum: 3 actieve stoffen tegen je hoofdpijn. Perdolan Compositum combineert 2 pijnstillers (paracetamol en acetylsalicylzuur) met coffeïne. Coffeïne versterkt de werking van beide pijnstillers en heeft bovendien een gunstige invloed op de pijn bij bepaalde vormen van migraine. Perdolan Compositum verlost je doeltreffend van je hoofdpijn. Perdolan Compositum tabletten 200 mg acetylsalicylzuur, 200 mg paracetamol en 46 mg coffeïne per tablet. Volwassenen: 1 à 2 tabletten, tot 3 x per dag. Perdolan Compositum zetpillen 400 mg acetylsalicylzuur, 400 mg paracetamol en 92 mg coffeïne per zetpil. Volwassenen: 1 zetpil, tot 3 x per dag. PERDOLAN Compositum Volwassenen tabletten (paracetamol, acetylsalicylzuur, coffeïne) is een geneesmiddel voor volwassenen. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-infl ammatoire middelen. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/ PERDOLAN Compositum Volwassenen zetpillen (paracetamol, acetylsalicylzuur, coffeïne) is een geneesmiddel voor volwassenen. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-infl ammatoire middelen. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

18 PIJN MENSTRUATIEPIJN Enkele geneesmiddelen tegen pijn en koorts Neem een pijnstiller met een geschikte dosering en actief bestanddeel voor je pijnklacht. Bij zelfmedicatie moet gecombineerd gebruik van verschillende soorten pijnstillers vermeden worden en kies je steeds de laagst mogelijke dosering. Vraag raad aan je arts of apotheker en lees voor inname de bijsluiter. Pijn zoals hoofdpijn Perdophen : sneller actief tegen hoofdpijn. Door doeltreffende ibuprofen te combineren met lysinaat dat de werking versnelt, wordt Perdophen al na 10 minuten in het lichaam opgenomen. Perdophen is daardoor sneller actief dan ibuprofen 400 mg dat niet gecombineerd is met lysinaat. Pijn zoals menstruatiepijn Perdofemina verlicht snel menstruatiepijn. Perdofemina bevat 400 mg ibuprofen als lysinaat. Dit zout van ibuprofen wordt snel opgenomen in je lichaam waardoor o.a. menstruatiepijn vlug verlicht wordt. Het kan zinvol zijn om de behandeling met Perdofemina te starten vanaf de eerste tekenen van de menstruatie voor de pijn echt doorbreekt. Perdophen filmomhulde tabletten 400 mg ibuprofen (als lysinaat) Volwassenen: 1 tablet om de 4 à 6 uur tot de symptomen zijn verdwenen. Maximum 3 tabletten per dag. Perdofemina tabletten 400 mg ibuprofen (als lysinaat) Voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. De gebruikelijke dosis is 1 tablet 3 maal per dag tot de symptomen verdwenen zijn. De tijd tussen twee opeenvolgende innamen moet minstens 4 uur zijn. PERDOPHEN (ibuprofenlysinaat) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-infl ammatoire middelen. Niet langer dan 3 dagen gebruiken zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/ PERDOFEMINA (ibuprofenlysinaat) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Niet gebruiken in geval van maag- of duodenumulcus of in geval van allergie aan salicylaten of aan niet-steroïdale anti-infl ammatoire middelen. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw arts of apotheker Johnson & Johnson Consumer N.V. BE/PD/

19 Pijn bestrijd je met verstand. De informatieve website van Johnson & Johnson Consumer NV geeft je een helder inzicht in diverse soorten pijn en mogelijkheden om pijn te verlichten. Op de website vind je o.a. een kennistest, oefeningen tegen hoofdpijn en artrose, tips tegen menstruatiepijn en spierpijn, advies voor een gezonde werkhouding. De website biedt bovendien handige hulpmiddelen zoals een downloadbaar menstruatiedagboek, een migrainedagboek en een persoonlijke migrainetest. Ze kunnen je arts helpen om een correcte inschatting van je pijn te maken: enkel je arts kan een sluitende diagnose stellen!