Bondsdag Bijbelstudie I

Transcriptie

1 Bondsdag Bijbelstudie I Gewoon vroom: leven voor Christus Jouk Kruithof Gewoon vroom. Vroom is: leven voor Gods aangezicht, positief. Gewoon is: in dit gewone leven, met verstand, wil en gevoel. Gewoon vroom betekent ook: gewoon goed, niet gecompliceerd, motiverend en ontspannend. Ik leg het uit aan de aan hand van de Heidelbergse Catechismus. Ik wijs vooral op de samenhang, zodat we de Catechismus beter kunnen hanteren. Ook als ingang tot de Bijbel zelf. Samenvatting van zondag 1 Wij zijn het eigendom van Christus. Het positieve daarvan zien we pas, als we zien dat eigendom meer is dan een kostbaar iets dat zuinig bewaard wordt. Ik ben geen ding, hoe kostbaar ook, maar ik ben een levend mens. Een levend mens die eigendom is van zijn heer, een slaaf dus. En een slaaf is er niet in de eerste plaats om beschermd te worden. Het eerste is dat hij leeft voor zijn heer, en dáárom verzorgd wordt. Nu lijkt het onaantrekkelijk te moeten leven voor je heer. Maar als je een goede heer hebt, is dat niet vernederend, maar eervol. Slaven van Jezus Christus hebben de meest eervolle positie die er is. Wij mogen leven voor Christus! En als Hij ons zijn eigendom noemt, dan bedoelt Hij: mijn eigen knecht! De tekst onder zondag 1, Romeinen 14, zegt dat geen mens ons wat maken kan, omdat we Jezus eigen slaven, knechten zijn, die mogen leven en sterven voor Hem. Zo legt ook zondag 1 zelf het uit: dat we eigendom zijn van Christus betekent dat wij altijd voor Hem mogen leven. Dat is geweldig motiverend: ons leven én sterven is absoluut zinvol, We leven en sterven voor Hem. En het is ook ontspannend, want Hij zorgt dat het goed gaat. Het komt goed, want Hij máákt ons bereid, van harte bereid om voor Hem te leven. Dat is echt ongelooflijk. We zijn niet bereid, en kunnen het ook niet worden door eigen oefening, maar Hij máákt ons van harte bereid om voor Hem te leven. Dat houdt volgens antwoord 2 het volgende in. Hij verlost ons ván de ellende dat we niet voor God leven, dat ook niet kunnen en niet willen. En Hij brengt ons tot de dankbaarheid, het dankbaar wél graag leven voor God, en het ook kunnen en doen! Om ons te brengen ván de ellende dat we niet leven voor God (eerste deel), tot de dankbaarheid dat we dat wél doen (derde deel), verlost Jezus ons (tweede deel). Die verlossing heeft dus twee kanten: die kijkt terug en die kijkt vooruit. Die verlossing kijkt terug naar de ellende dat we niet voor God leven, Hij vergeeft die zonden; én kijkt vooruit naar het dankbaar wél leven voor God. 1. Ellende, waarván we verlost worden Er wordt niet omheen gedraaid: uit onszelf leven we níet voor God. Niet méér door de zondeval. 1

2 Onze handen staan verkeerd, onze gedachten werken verkeerd, ook onze gedachten over God. Dat heeft vreselijke gevolgen. We zijn bang voor God, haten Hem, beledigen Hem. En maken zijn wereld helemaal kapot, beschadigen de mensen om ons heen en onszelf, alles draait de verkeerde kant op. Terwijl we het niet in de gaten hebben. Van die ellende verlost God ons. God laat ons niet lopen met valse hoop. We hoeven niet te denken dat het wel meevalt. Wij krijgen het niet zelf weer een beetje goed. Het komt niet goed, tenzij wij door de Geest van God opnieuw geboren worden (zd. 3-8). Dán komt het wél goed! En dáár mogen we op hopen. Dat zinnetje van tenzij we opnieuw geboren worden betekent niet dat dat een heel klein kansje is, dat we maar moeten afwachten als een lot uit de loterij, maar dat God ons zó verlossen wil. Ván ons niet leven voor God, ons niet kunnen, niet willen, tót wél leven, wel willen, wel kunnen leven voor God. Ongelooflijk, maar God krijgt dat klaar! 2. Verlossing De verlossing is het middenstuk (zd. 5-31). Die verlossing heeft dus twéé delen: a. de vergeving van de zonden, van niet leven voor God; b. tót het wél leven voor God! Dat wordt vanuit de Apostolische Geloofsbelijdenis uitgelegd in de zondagen De geloofsbelijdenis over de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Vader Ons worden vergeven de zonden dat we God de Vader niet erkennen willen, eigen baas willen zijn, de wereld naar onze hand willen zetten, God daarin beledigen, de wereld vernielen en zelf ook vastlopen, tót de positieve positie van kinderen van God als Vader, met Christus mee. Geen kinderen die alleen passief verzorgd worden, maar kinderen met een positie, rechten van kinderen van God, en erfgenamen die door Vader in alles betrokken worden (zd. 9-10). Zoon Ook hier heeft de verlossing twee delen: a. de vergeving van de zonden van niet leven voor God, door Christus dood; b. én het met Hem opstaan in het nieuwe leven wél voor God: met Christus mee christenen zijn. Zijn handen en voeten, en ogen en oren, zijn ledematen door wie Hij Christus is (zd ). Heilige Geest Ook hier die dubbele verlossing: de Geest deelt uit aan Christus algemene, christelijke kerk, de gemeenschap der heiligen: a. de vergeving van de zonden; b. én het eeuwige leven, dat nu begint, doorgaat na het sterven en dan bij de wederopstanding van de doden volmaakt wordt: leven voor God (zd ). Dan de samenvatting in zondag 23. Wat heb je er nu aan dat je dit alles gelooft? Dat we in Christus rechtvaardig zijn en erfgenaam van het eeuwige leven. Rechtvaardig, dat is weer dat dubbele: a. dat onze zonden ons niet meer worden toegerekend, 2

3 b. maar ook dat we positief rechtvaardig zijn: dat God ons beoordeelt en zegt: je leeft goed! Je bent met Christus mee, door de Geest, iemand met wie Ik verder kan, je hebt je werk goed gedaan, je hebt je ziekte goed gedragen! Sacramenten De volgende zondagen, 25-31, hebben ook steeds dat dubbele: De doop zondag 26 zoals ons lichaam wordt gewassen door het water, zo worden we gewassen door: a. het bloed van Christus, b. maar óók door de Geest van Christus. Het bloed tot vergeving dat we God niet dienen, en de Geest dat we God wél dienen! Avondmaal: brood en wijn zijn tekenen van vergeving van zonden én eeuwig leven. Excurs: verhouding tussen de twee delen van de verlossing Het eerste (vergeving van de zonden) is het middel, het tweede (eeuwig leven, leven voor God) is het doel. Als we dat doel niet zien, komen we vast te zitten. Dan hebben we het altijd alleen over vergeving van zonden, maar worden onzeker. Blijft God altijd vergeven? En als God vergeeft dan is Hij niet boos meer. Dan zijn we weer van God af Maar zou dat de verlossing zijn: dat we weer van een boze God af zijn? Het wordt pas wat als Hij de zonden vergeeft óm ons weer positief in dienst te nemen. Om weer graag met ons om te gaan, en wij met Hem. Dan zijn we nooit van God af, maar dan blijven we gelukkig altijd met God verbonden. Eeuwig leven met God. Dus: twee delen. Maar ze mogen nóóit gescheiden worden! Zeg nooit: als God het eerste geeft: vergeving, is het nog maar de vraag of Hij ook het tweede geeft: het leven met God. Dat daarvoor nog een aparte genade nodig is, of dat we dat toch zelf weer een beetje verdienen. Zeg ook nooit: omdat het leven met God het doel is, is het middel (vergeving) om tot het doel te komen, iets wat we na een poosje wel achter ons kunnen laten. Nee, ons leven lang hebben we een zondige aard, met eenzijdigheden, karaktergebreken en die kunnen bij het ouder worden ook nog erger worden. En ze brengen veel verdriet. En we blijven ook zonden doen, zolang we leven. En als we na dit leven wel zonder zonde leven voor God, blijven we danken voor de vergeving van de zonden als het middel tot het nieuwe leven. 3. Het dankbaar en bereidwillig leven voor God Het tweede deel van de verlossing wordt nu uitgewerkt in het derde deel. Dat God ons verlost tot het positieve leven met Hem: bereidwillig maakt om voor Hem te leven (zd ). Hij maakt ons bereidwillig voor Hem te leven met zijn wet en gebed: Gods wet: zondag 34-44; Gods gebed: zondag Prachtig is dat! Gods wet Let op: de wet is in de eerste plaats een áánstelling. God zegt: Ik ben de Here uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij geleid heb. Die je staat erbij op adelaarsvleugelen gedragen heb en je 3

4 hier bij Mij gebracht heb om een kostbaar bezit te zijn vóór Mij (let op: niet van Mij, maar vóór Mij), een koninkrijk van priesters, een heilig volk. Ik maak jullie tot een volk dat met alles wat Ik geef, de wereld, jezelf, Mij dient, met Mij meewerkt, in mijn bedrijf wordt opgenomen. En Ik bind jullie met tien geboden, met tien touwen aan die aanstelling. God weet met wie Hij trouwt, Hij weet wat voor vlees Hij in de kuip heeft. En tóch trouwt Hij met dat volk, dat Hij toch zover brengt dat Hij bindt zijn vrouw aan zijn aanstelling, verandert haar en maakt haar tot zijn eigen volk, dat Hem dankbaar dient. En het voornaamste van die dankbaarheid is het gebed: dat je het ook zégt tegen God. Ouders willen, hopen, dat hun kind mama zegt! En als hun kinderen opgroeien, dat zij dan graag thuis komen en práten. En als ze volwassen worden, dat ze dan graag meedoen thuis en in de zaak. En dan zeggen: Wat fijn, vader, moeder, dat u mij in alles betrekt. Zo worden we met Christus mee, die de volmaakte Zoon van de Vader is en niets liever doet dan met zijn Vader meeleven, meewerken met Christus mee worden wij óók kinderen van Vader. Ónze Vader is Hij, onze, met Christus mee! Wat is dat motiverend, ontspannend. a. Hij heeft ons aangenomen, wij hoeven niet te solliciteren. We hoeven niet op eigen kracht vol te houden, Hij maakt ons bereidwillig. b. We hoeven ook niet allerlei bijzondere taken te zoeken. God geeft ons een plaats in zijn wereld die al draait. In zijn gezin dat allang leeft en dat voortleeft, in zijn bedrijf dat allang draait, en goed draait. Te midden van heel veel tegenwerking zorgt God voor een goede doorstart van zijn bedrijf. Ja, God heeft eigenlijk een familiebedrijf. Van Hem als Vader, Zoon en heilige Geest. En door de heilige Geest worden wij met de Zoon mee kinderen van de Vader. Zo hoort ook de kerk in Gods familiebedrijf. Een familiebedrijf is mooi én kwetsbaar. Voor deze zondige wereld zijn familiebedrijven vaak te mooi om waar te blijven. Maar Gods mooie familiebedrijf blijft! Zeer bestreden, maar het blijft. Het mooie van zo n familiebedrijf is, dat gezin en bedrijf samengaan. Wij werken voor Vader en leven met Hem en praten met Hem en lopen zijn kantoor in en uit, en zijn met huid en haar aangenomen, met hart en handen. c. Als God de leiding heeft, hoef ik niet alles te overzien, maar ik mag weten dat ik een zinvolle plek heb in het geheel dat Hij overziet. Net als soldaten in het leger. Die worden gemotiveerd doordat ze weten dat ze deelnemen aan een zinvolle missie. Maar gelukkig hoeft niet elke soldaat dat geheel te overzien. Elke soldaat mag zich concentreren op zijn eigen kleine plekje, in het grote geheel. d. Anderzijds: als we zo ons plekje innemen, mogen we dat ook maximaliseren. Binnen zijn plan is het belangrijk wat we per dag, per uur doen. We mogen God danken dat Hij in de vergeving van de zonden ons op tijd deed zwijgen en spreken, en mogen het met God mee héél belangrijk vinden. 4

5 Nog één ding: de dosering Dat is misschien wel het gevoeligste. God zou ons in één keer kunnen veranderen van onwillige tot geheel gewillige en volmaakte mensen, die helemaal leven voor God. Maar Hij doet het niet zo. Hij doet het gedoseerd. Hij begint ons die verlossing te geven in dit leven, en Hij voltooit die pas ná dit leven. Hoever zijn we dan in dit leven? Daarover gaat zondag 44, de scharnier tussen wet en gebed. Vraag 114: Kunnen zij die tot God bekeerd zijn, de wet van God volbrengen? Let op: het gaat hier over hen die tot God bekeerd zijn. Zij die niet bekeerd zijn, kunnen de wet helemaal niet doen. Maar zij die tot God bekeerd zijn, die kennen Gods genade van de verlossing. Alleen maar: kunnen die de wet van God volbrengen, vól-brengen, volkómen houden (zoals de oude tekst heeft)? Antwoord: nee, volkómen houden niet. Want zolang ze in dit leven zijn, hebben zij die tot God bekeerd zijn, ook de allerheiligsten, niet meer dan een klein begin van het God gehoorzaam dienen, maar wél zo dat ze niet alleen naar sommige, maar naar alle geboden van God beginnen te leven! Het nieuwe begin is er! Niet meer dan een begin, maar het begin is er, het begin van het nieuwe leven naar al Gods goede geboden! En dat is een geweldig wonder. Van onszelf kunnen we niets. We zijn in zonde ontvangen en geboren, geneigd God en de naaste te haten, en we kunnen het absoluut niet veranderen. Maar God is begonnen met een nieuw begin: we beginnen te zien dat dat het allermooiste is, het enige dat goed is en dat echt helemaal goed is, en we beginnen daarin met God mee te gaan! Hoe is het mogelijk, dat God in mijn dode, onwillige leven een ánder, goed leven begonnen is. We discussiëren veel over groei. Maar pas op, dat groei alleen mogelijk is vanuit de verwondering over wat Hij al begonnen is! De verwondering daarover ontspant ons en geeft ons verlangen naar meer. Naar meer van wat we al tot onze grote verwondering volstrekt onverdiend toch gekregen hebben. Als een nieuw begin, hoe klein ook. Want klein is het, als ik besef wat volkomen heiligheid is en hoe zwak ik ben met mijn zwak bestaan, in deze vreselijke, kromme, onrechtvaardige wereld. Maar het nieuwe begin is er, door Gods almachtige genade, van buitenaf in ons gewerkt door God. En zo beginnen we met danken, danken; en wie begint met danken, houdt nooit meer op. We hebben niets verdiend behalve de veroordeling. Definitief. Maar God heeft ons vrijgesproken en Hij leert ons God lief te hebben boven alles. En we verbazen ons ook hoe Hij ons daarin met vallen en opstaan vasthoudt, oefent, leert. Eén ding: wij kunnen niks, maar God heeft ons te pakken, en Hij zal ons vasthouden. 5