Inleiding belastingheffing ondernemingen en particulieren

Transcriptie

1 Inleiding belastingheffing ondernemingen en particulieren mevr. mr. M.J. Hoogeveen prof.mr. G.T.K. Meussen drs. M.J.J.R. van Mourik prof.dr. A.C. Rijkers mevr. mr. W.A.P. van Roij Elfde herziene druk Sdu Uitgevers Den Haag

2 nhoudsopgave Voorwoord 5 Hoofdstuk 1 Algemene aspecten Inleiding Belastingen m Nederland Welke functies hebben belastingen? Wie draagt bij aan de collectieve lastendruk? Waarom bijdragen? Draagkrachtbeginsel Inkomen volgens de inkomstenbelasting Tarieven in de inkomstenbelasting Persoonlijke omstandigheden Totslot Belastingen in het dagelijkse leven Even voorstellen Eerste aanknopingspunten voor belastingen Dubbele heffing over het salaris? Wettelijke systematiek Hoe werkt dit in de praktijk? Verhouding loonheffing met IB Hoe is het autokostenforfait geregeld? De beleggingswinst Cijfermatige uitwerking totaal Verschillende grondslagen, tarieven en genietingsmomenten Boxensysteem De inhoud van de boxen Rangorde Schotten tussen de boxen Verschillen in heffingsgrondslagen, tarief en genietingsmoment Gevolgen van de verschillen tussen de boxen Een huis kopen Belastingvoordeel Inleiding Eigenwoningforfait 36 Inhoudsopgave

3 Renten van schulden Eigen woning en schuld van de eigen woning Het begrip eigen woning Schuld betreffende de eigen woning Belastingheffing bij partners Partners Toerekening vermogensbestanddelen tussen partners Afronding 43 Hoofdstuk 2 Arbeid 4 r > 2.0 Inleiding Inkomensbegrip Bronnentheorie Privésfeer Familie-/gezinssfeer Hobbysfeer Belaste en onbelaste bronvoordelen Bijzonder bronkarakter box De loonbelasting en de bron dienstbetrekking in de inkomstenbelasting Dienstbetrekking Inhoudingsplichtige Plichten van een inhoudingsplichtige Loon Vergoedingen en verstrekkingen Begrippen'vergoeding'en'verstrekking' Het systeem van 'vrije' vergoedingen en verstrekkingen (geldend tot 2013) Werkkostenregeling (vanaf 2011) Aanspraken Hoofdregel Omkeerregel Waardering van het genoten loon Waardering Salarisstrook en jaaropgave Beroepskosten in de inkomstenbelasting 74 Inhoudsopgave

4 2.11 Resultaat uit overige werkzaamheden Verklaring arbeidsrelatie Resultaatbepaling Opting-in Afronding 80 Hoofdstuk 3 De startende ondernemer Hl 3.0 Inleiding Algemene aspecten Wet IB Onderneming in de Wet IB Ondernemer in de Wet IB Objectieve en subjectieve onderneming Winst in de Wet IB Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek Willekeurige afschrijving op bedrijfsmiddelen Ondernemersaftrek Fiscale oudedagsreserve De MKB-winstvrijstelling Effectieve belastingdruk De startende ondernemer in de praktijk De aanvangsinvestering Levensvatbaarheid van de onderneming Financiering Ondernemerschap, dienstbetrekking en urencriterium Ondernemingsverlies, verlies aanloopfase Andere belastingen Omzetbelasting Aftrek van voorbelasting Eigen gebruik goederen Enkele conclusies over de omzetbelasting Administratieve aspecten Afronding 111 Inhoudsopgave

5 Hoofdstuk 4 Winstberekening Ili 4.0 Inleiding Huwelijk, mkomenstoerekemng en huwelijksgoederenregime Ondernemingskosten versus privé-uitgaven Producten uit eigen onderneming Onderscheid pnvé-uitgaven en zakelijke kosten Toetsingsverbod inspecteur van zakelijke kosten Gemengde kosten Fiscale en commerciële winstberekenmg Goed koopmansgebruik Beginselen goed koopmansgebruik Hoofdregels ten aanzien van winst- en verliesneming Dynamisch begrip Wettelijke waarderings- en afschrijvingsregels Fiscale reserves Egalisatiereserve Herinvesteringsreserve 131 Hoofdstuk 5 Van vof naar bv Inleiding De besloten vennootschap (bv) en het concept van de rechtspersoonlijkheid bv ja/bv nee; enkele inkomensvarianten Rechtsgrond vennootschapsbelasting Belastingplicht voor de vennootschapsbelasting Dividendbelasting Aanmerkelijk belang Terbeschikkingstellingsregeling Gebruikelijk loon Inbreng onderneming in bv Omzetting: ruisend of geruisloos? Ruisende omzetting Geruisloze omzetting Afweging Inhoudsopgave

6 Hoofdstuk h Bv en concern 15') 6.0 Inleiding Vennootschapsbelasting Berekening belastbaar bedrag Tarief Voorlopige aanslag Dividenduitkeringen Dividendbelasting Tarieven inkomsten-en dividendbelasting Vermomde dividenduitkeringen Relatie salaris bv, dividenduitkeringen en effectieve belastingdruk Kapitaalstortingen Concernopbouw: moeder-en dochtervennootschap Kostprijs deelneming Deelnemingsvrijstelling Aspecten van de financiering van een bv Een holdingstructuur Fiscale eenheid in de vennootschapsbelasting Afronding 181 Hoofdstuk 7 Echtscheiding Inleiding Het einde van het huwelijk De eigen woning Afkoelingsperiode Echtscheiding en toedeling van de woning aan Peter Peter verstrekt huisvesting aan Carolien Peter koopt Carolien uit De aanmerkelijkbelangaandelen Verdeling huwelijksgoederengemeenschap Doorschuiven verkrijgingsprijs van Carolien naar Peter De overnameprijs van de aandelen Financiering van de aandelen Voorziening in het levensonderhoud De periodieke onderhoudsverplichting 192 Inhoudsopgave 77

7 7.4.2 Afkoop van de onderhoudsverplichting Tot slot: afkoeling maakt warmte vrij 194 Hoofdstuk 8 Star Pizza bv gaat internationaal /9.ï 8.0 Inleiding Oorzaak van internationaal dubbele heffing Mag Nederland heffen over buitenlands inkomen van Star Pizza bv? Vestigingsplaats Beoordelen naar de omstandigheden Vestigingsplaatsfictie in de Wet VPB Mag België heffen van de in Nederland gevestigde Star Pizza bv? Vaste inrichting Heffingsmogelijkheden t.a.v. de huur in Nederland en België Kan Nederland heffen over buitenlands inkomen van Peter en Carolien? Kan België heffen over de huurinkomsten van Peter en Carolien? Voorkomen van dubbele belasting Verdragen ter voorkoming van dubbele belasting Het Nederlandse Standaardverdrag Het belastingverdrag tussen België en Nederland Eenzijdige maatregelen Geen andere voorziening Met name genoemde belastingen en inkomsten Voor inwoners van Nederland Onderworpenheid Een voorbeeld met Star Pizza bv Methoden ter voorkoming van dubbele belastingheffing Methode 1: de vrijstellingsmethode Methode 2: de verrekeningsmethode Specifieke aspecten van een vaste inrichting Vaste inrichting en verlies Inhaalregeling Winstberekening van de vaste inrichting Indirecte methode Directe methode Deelneming in plaats van vaste inrichting? Inhoudsopgave

8 Binnenlandse of buitenlandse belastingplichtige? Deelnemingsvrijstelling in buitenlandse verhoudingen Moeder-dochterrichtlijn 216 Hoofdstuk <) De verkoop van het concern Inleiding Waardebepaling van de aandelen Stille reserves Verkoopovereenkomst Activa/passiva-transactie Verkopende vennootschappen Koper Aandelentransactie Gevolgen verkopende vennootschap Gevolgen koper Renteperikelen koper Realisatie van de winstreserves 225 Hoofdstuk 10 De vermogensrendementsheffing Inleiding Fictief inkomensbegrip in box De techniek De rendementsgrondslag Het vermogen van Peter en Carolien Afronding 236 Hoofdstuk 11 Schenk-en erfbelasting Inleiding De schenkbelasting De belastingplichtige; het subject Het belastbare feit Wanneer is sprake van een schenking? Schenker woont in Nederland 239 Inhoudsopgave 13

9 De waarde van de schenking Vrijstellingen en tarieven Vrijstellingen Tarieven Samentellen van verkrijgingen De erfbelasting De belastingplichtige Het belastbare feit Versterferfrecht en de wettelijke verdeling Object van heffing en waardebepaling Vrijstellingen en tarieven Tarieven Samenvoegbepalingen Latente belastingschulden Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten Formele aspecten 255 Hoofdstuk 12 Formeel belastingrecht 2~> Inleiding Vindplaats en onderscheid formeel en materieel belastingrecht Van materiële naar formele belastingschuld Aangifte Aangifteplicht Geen aangifte ontvangen Aangiftetermijn Tijdige indiening Aanslagbelastingen Aangifte ingediend en dan? Beoordeling aangifte Aanslagtermijn Aangiftebelastingen Van aangifte tot formele belastingschuld Afwijking formele van materiële belastingschuld Navordering: verhoging formele belastingschuld bij aanslagbelasting Naheffing: verhoging formele belastingschuld bij aangiftebelasting Inhoudsopgave

10 12.7 Informatieverplichtingen Geheimhouding Belastingplichtige weigert medewerking Te late indiening van aangiftebiljet bij aanslagbelastingen Verzuim bij aangiftebelastingen: geen (tijdige) aangifte en/of betaling Juiste indiening van aangifte Verzuim bij informatieverstrekking Bezwaar en beroep tegen belastingaanslagen Het conflict Bezwaar bij belastinginspecteur Massaal bezwaar Proceskostenvergoeding Beroep bij de rechtbank Hoger beroep bij het gerechtshof Beroep in cassatie bij de Hoge Raad Twee feitelijke instanties en keuzemenu Europese Hof van Justitie Alternatieve mogelijkheden Rechtsbeginselen Vertrouwensbeginsel Algemeen Algemene inlichtingen Aanslagregeling voorafgaande jaren Toezegging of afspraak Boekenonderzoek Beleidsregels Gelijkheidsbeginsel Gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijk bestuur Wel beleid: redelijke vrijheid voor Belastingdienst Geen beleid: meerderheidsregel Gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijke wetgeving Afronding 305 Hoofdstuk 13 De Europese Unie en het belastingrecht ;ic 13.0 Inleiding Status en ontwikkeling van het gemeenschapsrecht 309 Inhoudsopgave 75

11 13.2 Doel van het verdrag Positieve integratie: Moeder-dochterrichtlijn Verbod van discriminatie Rechtvaardigingsgronden Verkapte discriminatie De vijf vrijheden Vrij reizen en verblijven Vrije verkeer van goederen Vrije verkeer van werknemers en zelfstandigen Vrije verkeer van werknemers Vrije verkeer van zelfstandigen Emigratieheffingen Conserverende aanslag Belastingverdragen EU-Verdragen Rechtsvorm van de onderneming Vrije verkeer van diensten Vrije verkeer van kapitaal Rechtsbescherming Belastingpakket en code of conduct Code of conduct Interest- en royaltyrichtlijn Spaarrenterichtlijn 328 Begrippenlijst UI Trefwoordenregister Inhoudsopgave