WAAROM ONS AANHOU MET DIE KINDERDOOP. n Reaksie op Christo Nel se oproep tot n nuwe hervorming, en sy verwerping van die kinderdoop

Transcriptie

1 WAAROM ONS AANHOU MET DIE KINDERDOOP n Reaksie op Christo Nel se oproep tot n nuwe hervorming, en sy verwerping van die kinderdoop Christo Nel het n brief geskryf aan alle predikante in Reformatoriese kerke. Sy groot eis is dat ons, veral wat die doop betref, sal soek na die volle waarheid van die Skrif, en dit alleen. Dit is al wat ek in hierdie brief wil probeer doen. Dit sal dus nie gaan oor die kerkgeskiedenis nie, maar oor dit wat ons in die Bybel kry, heel spesifiek oor die kinderdoop. Inhoud 1 Verbond 1 2 Die geestelike betekenis van die besnydenis 3 Die tweeledigheid van die genadeverbond 2 4 Die kinderdoop 3 5 Die kinderdoop: n blote afleiding? 4 6 Sluit die betekenis van die doop nie die kinderdoop uit nie? 5 7 Die kruis 6 1 Verbond Volgens die NT is Abraham die vader van alle gelowiges (Rom 4:17). Die evangelie (die goeie nuus ) is alreeds aan Abraham verkondig (Gal 3:8). Almal wat glo, is kinders van Abraham (Gal 3:7). Alle gelowiges word saam met die gelowige Abraham geseën (Gal 3:9). Deur die doop word mense met Christus verenig en word hulle nakomelinge van Abraham (Gal 3:27,29). Die wyse waarop Abraham gered is (deur geloof), is die voorbeeld van hoe ons gered word (deur die geloof, Rom 4:3-4, 16, 23-25). Ek lei hieruit af dat gelowiges nog steeds leef in die verbond wat God met Abraham gemaak het, dat die verbond met Abraham die genadeverbond is, dat die doop alle dopelinge in hierdie verbond opneem. 2 Die geestelike betekenis van die besnydenis Dit is n misverstand dat die besnydenis net n nasionale simbool was dat iemand n Israeliet is. Die besnydenis was n teken en n bewys dat God hom (Abraham) vrygespreek het deurdat hy geglo het toe hy nog onbesnede was (Rom 4:11). Ek lei hieruit af dat die besnydenis n geestelike betekenis gehad het. Dit was n bewys dat Abraham gered is omdat hy geglo het (Rom 4:11). Hierdie geestelike betekenis van die besnydenes kry ons duidelik in die OT. Die besnedenes se harte, ore, lippe moet besny wees wat beteken hulle moet die Here liefhê, na Hom luister, en oor Hom

2 praat. Indien dit nie in hul lewe gebeur het nie, het hul besnydenis geen waarde gehad nie (oa Jer 4:4; 9:25,26). Hart: Lev 26:41; Dt 10:16; 30:6; Jer 4:4; 9:25,26; Eseg 44:7, 9. Ore: Jer 6:10. Lippe: Eks 6:11, 29. Hierdie geestelike betekenis kom ook in ander verbande in die OT voor. Die volk is in die OT in twee dele verdeel: die wat geglo het, en dié wat nie geglo het nie. Dit beteken dat daar besnede Israeliete was wat nie deel van die volk van God was nie omdat hulle nie regtig geglo het nie. Volgens Jeremia 9:25-26 sal die tyd kom wanneer die Here almal sal straf wat besny is maar onbenede van hart is. Ons kry dit nog duideliker in die NT. Paulus skryf later: Nie hy is n Jood wat dit uiterlik is nie, en nie dit is besnedenheid wat uiterlik aan die liggaam gedoen is nie. Nee, hy is n Jood wat dit innerlik is, en dit is besnedenheid wat in die hart gedoen is deur die Gees (Rom 2:28-29). En weer later: Nie almal wat van Israel afstam, is werklik Israel nie; en nie almal wat nakomelinge van Abraham is, is werklik kinders van Abraham nie (Rom 9:6-7). Daar was dus Israeliete wat as babas besny is, maar eintlik nooit regtig besny is nie omdat hulle onbesnede van hart was (Jer 9:25-26), dit wil sê nooit regtig self geglo en só deel gekry het aan die betekenis van die besnydenis nie. Volgens Paulus is hierdie geestelike betekenis: die wegneem van die sondige natuur van die mens (Kol 2:11). Maar nou skryf Paulus hierdie geestelike betekenis van die besnydenis aan die doop toe. Dit het by die doop gebeur (2:12). Hierdie heidene wat tot bekering gekom het en gedoop is, het deur hulle doop die geestelike betekenis van die besnydenis ontvang. Ek lei hieruit af dat daar n direkte verband is tussen die betekenis van die besnydenis en die betekenis van die doop: n nuwe lewe. In die OT eis God van die besnedenes om Hom lief te hê, na Hom te luister, en oor Hom te praat. Dan het hulle besnydenis waarde. En in die NT eis God dat die gedooptes nie meer die sonde sal dien nie, maar hulle lewe aan Hom sal wy (Rom 6:12 ev). Natuurlik is dit n oorvereenvoudiging om te sê die doop het in die plek van die besnydenis gekom. Die Joodse gelowiges het nog vir n lang tyd hulle kinders besny. Daar was n lang tydperk van oorgang wat op sigself baie interessant verloop het. Maar dis nie nou die punt nie. En natuurlik is die betekenis van die doop baie ryker as dié van die besnydenis, maar in beginsel gaan dit oor dieselfde saak: die einde van die ou lewe, en die begin van die nuwe lewe. 3 Die tweeledigheid van die genadeverbond

3 Dit is opvallend hoe duidelik die tweeledigheid van die genadeverbond by Paulus na vore kom. Abraham is die vader van twee groepe mense: Van almal wat glo voordat hulle besny is (Rom 4:11) soos hyself. Van dié besnedenes wat nie net besny is nie, maar ook glo (Rom 4:12) - die Israeliete wat as babas besny is en later self moes begin glo soos Isak. Daar is twee maniere om in die genadeverbond in te kom: heidene wat eers moes glo voor hulle besny is (soos Abraham), en Israeliete wat eers besny is en daarna self moes glo (soos Isak). Indien die verbond met Abraham die genadeverbond is waarin ons nog steeds leef, én waarin ons deur die doop opgeneem word, lê die vraag voor die hand of hierdie tweeledigheid nie nog van krag is nie: Heidene (ongelowiges) moet eers tot geloof kom, en dan gedoop word, en gelowiges se kinders moet eers gedoop word en dan tot geloof kom. 4 Die kinderdoop Ons leef nog steeds in die Abrahamverbond, die genadeverbond, die verbond waarin n mens gered word as jy glo, die verbond waarin n heiden in die OT deur die besnydenis opgeneem is indien hy/sy tot geloof gekom het, en die verbond waarin kinders van gelowiges deur die besnydenis opgeneem is en later self tot geloof moes kom om regtig deel van die verbond te bly (Jer 9:25-26; Rom 2:28-29). Natuurlik het daar inderdaad deur Jesus iets dramaties met die Abrahamverbond gebeur: Hy het dit aan die kruis vir die heidene oopgemaak (Gal 3:14). Maar verder weet ons van niks anders wat in die struktuur van hierdie verbond verander het nie. Indien die struktuur wel verander het sodat gelowiges se kinders nie meer daarin opgeneem kan word voordat hulle self kan glo nie, sou dit een van die hewigste debatte in die NT ontlok het omdat dít by uitstek die aspek van die Abrahamverbond was waaraan die Jode gewoond was. Ons werk tog vandag of ons behoort vandag te werk met presies dieselfde skema as die een wat Paulus formuleer in Romeine 4:11-12: Almal wat glo al is hulle (nog) nie besny nie soos Abraham self (Rom 4:11). Hulle is dus eers besny nadat hulle tot geloof gekom het soos Abraham self ook. Al dié besnedenes wat nie net besny is nie, maar ook glo (Rom 4:12). Al wat ons doen, is om dit in terme van die NT uit te druk: Almal wat glo al is hulle (nog) nie gedoop nie. Hulle word eers gedoop nadat hulle tot geloof gekom het. Al dié gedooptes wat nie net gedoop is nie, maar ook glo (Rom 4:12). Op watter gronde gaan ons die struktuur van die verbond met Abraham op hierdie punt verander as ons geen aanduiding daarvan in die NT het nie?

4 Ons staan telkens voor die vraag of dit reg is om babas te doop, dit is mense wat nog nie self kan glo nie. Maar n mens behoort hierdie vraag veel vroeër te vra: Was dit reg van Abraham om vir Isak te besny? Die besnydenis was die teken dat God hom aangeneem het omdat hy geglo het. (Rom 4:11). Isak kon mos nog nie glo nie. Maar dit was n opdrag van die Here. Die genadeverbond het dus van die begin af so gewerk. God het die verbond gemaak met Abraham en sy nageslag. 5 Die kinderdoop: n blote afleiding? Natuurlik maak ons net n afleiding uit sekere Bybelse gegewens dat gelowiges se kinders gedoop behoort te word. Dit staan nie uitdruklik in die NT nie. Daar is geen duidelike voorbeeld van babas wat gedoop is nie. Is dit dan eerder reg om te wag dat hulle eers selfs kan glo? Staan dít so duidelik en uitdruklik in die NT? Waar lees ons van gelowiges se kinders wat eers self moes glo voor hulle gedoop is? Nee, hierdie mense maak n afleiding uit die feit dat heidene of Jode eers moes glo en dan gedoop is. Maar dit word nêrens gesê van gemeentekinders, kinders van gelowiges nie. Die afleiding is: Gelowiges se kinders net soos heidene behandel word. Hulle moet eers self tot geloof kom. Dit is volkome waar dat daar geen direkte verwysing in die NT is na gelowiges se kinders (babas) wat gedoop is nie. Maar daar is ook geen verwysing na hierdie kinders wat eers self moes glo voor hulle gedoop is nie. Waarom nie? Is daar n eenvoudige antwoord wat albei dek? Eenvoudig omdat kinders in die NT nie belangrik was nie, omdat daar in die NT die absolute minimum verwysings na kinders is, net die paar keer waar dit onontbeerlik was soos wanneer ouers voorgelig is hoe om hulle kinders groot te maak. Wat ons dus ookal met ons kinders doen, grond ons op afleidings, óf na die een kant toe, óf na die ander kant toe. Ek het begrip vir gelowiges en kerkgroepe wat die afleiding verkies dat hulle gemeentekinders soos heidene behandel moet word. Ek kan my indink dat iemand só kan glo. Maar dit bly n afleiding. Die afleiding vir die kinderdoop is dat ons in dieselfde genadeverbond as die OT leef, en dat daar in hierdie verbond toegang is vir twee groepe: dié wat self kan glo en dan besny/gedoop is soos Abraham, en die kinders van gelowiges wat eers besny/gedoop is en daarna self tot geloof moes kom soos Isak. Ek meen dat hierdie afleiding op sterker gronde rus gronde waarop ek alreeds probeer ingaan het. 6 Sluit die betekenis van die doop nie die kinderdoop uit nie?

5 Sommige maak n sterk saak daarvoor uit dat die betekenis van die doop dit eenvoudig onmoontlik maak om dit sinvol aan kinders te bedien, dat n mens eenvoudig die ryk betekenis van die doop radikaal moet afwater om by die kinderdoop uit te kom. Dink maar net daaraan dat ons deur die doop deel word van die geloofsgemeenskap, met Christus verenig word, sondevergfinis kry, die Heilige Gees ontvang.. Ons onderskei ses betekenisse: Vereniging met Jesus Christus (Rom 6). Inlywing in sy liggaam, die kerk (1 Kor 12:13; 1983 het n ongelukkige vertaling). Inlywing in die verbond (Gal 3:26-29). Vergifnis en reiniging van sonde (Hand 2:38; 22:16; 1 Kor 6:11). Die ontvangs van die Gees (Hand 2:38; Tit 3:5). Die weergeboorte (Tit 3:5, 1983 het weer n ongelukkige vertaling). Die vraag is nou hoe dit sinvol vir babas kan geld. Kom ons kyk. Al ses betekenisse het verband met dit wat God doen. Dit het geen verband met wat die gedoopte (moet) doen nie. Hierdie nadruk op God vloei natuurlik voort uit die doopformule. Waarom kan die gedoopte dan nie n baba wees nie? God gee al hierdie wonderlike gawes, en die gedoopte moet dit alles in die geloof aanvaar. n Baba kan ook. Dis juis waarheen die ouers die kind moet lei. 7 Die kruis Werk die doop nie op hierdie punt presies soos die kruis nie? En kan ons dit nie ook verwag nie? Kry die doop nie juis sy volle waarde by die kruis nie? Deur die kruis skenk God vergifnis van sonde vir elke mens op aarde. Ná die kruis, en op grond van die kruis, reken God vir geen enklele mens op aarde meer een sonde toe nie (2 Kor 5:18-19). Dus is almal gered, en ons kan dit maar net vir almal gaan vertel? Nee, elke mens moet hierop reageer. Ons smeek julle namens Christus: Aanvaar die versoening met God wat Hy bewerk het (2 Kor 5:20). God het gegee. En die mens moet aanvaar. Maar dis moes presies hoe die doop ook werk: God het gegee, en die mens moet aanvaar. God kan ook hierdie gawes vir die kind van n gelowige gee, wat dit dan agterna moet aanvaar. Dikwels word ook gevra of n gedoopte kind dan gered is. Maar dis natuurlik n vraag vir enige vorm van doop. Simon is gedoop. Was hy toe gered? Dit klink nie so aan Petrus se opmerkings nie (Hand 8:13, 18-24). In beide gevalle is die antwoord seker dat ons moet aanvaar wat God gegee het voordat dit vir ons geld. Dis tog hoe dit in die genadeverbond werk. Die verbond het tog twee kante. God gee, en ons moet aanvaar.

6 Met hierdie stuk het ek probeer voldoen aan Christo Nel se sterk nadruk daarop dat dit net om die getuienis van die Skrif moet gaan. Miskien het hy te veel aandag gegee aan al die skeefhede wat in die kerkgeskiedenis voorgekom het, en te min aan die Skrif self. Adrio König