Sappi Nijmegen Mill Nederland MILIEUVERKLARING 2004

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sappi Nijmegen Mill Nederland MILIEUVERKLARING 2004"

Transcriptie

1 Sappi Nijmegen Mill Nederland MILIEUVERKLARING 2004

2 3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Samenvatting 7 1. BESCHRIJVING VAN DE BEDRIJFSACTIVITEITEN Organisatie Beschrijving van het bedrijfsproces Ondersteunende diensten MILIEUZORG ACTIVITEITEN, VERGUNNINGEN EN CONVENANTEN Structuur en status van het milieuzorgsysteem Overzicht aanwezige milieuvergunningen Convenanten DOELSTELLINGEN MILIEUBELEID: REALISATIE EN MAATREGELEN Inleiding Lucht Water Afvalstoffen Bodem Geluid Energie Brandveiligheid, externe veiligheid en calamiteiten Verkeer en vervoer Indirecte milieueffecten Effecten op de biodiversiteit Opleidingen Toetsing aan BAT-Bref GEGEVENS VAN DE MILIEUVERIFICATEUR VOLGENDE MILIEUVERKLARING 41 Bijlagen 1. Overzicht en verantwoording van de gepresenteerde gegevens 2. Verklarende begrippenlijst 3. Toelichting op het cijfermatige deel (uitvouwblad) 4. Overzicht van door Sappi Nijmegen geregistreerde klachten en gedane meldingen

3 4

4 5 Voorwoord Geachte lezer, Voor U ligt alweer de achtste milieuverklaring van Sappi Nijmegen B.V., een beschrijving van de inspanningen op het gebied van milieuzorg en de bijbehorende resultaten over het kalenderjaar Ofschoon er met ingang van dit jaar geen wettelijke verplichting meer is om een publieksmilieuverslag uit te brengen, ben ik van mening dat het afschaffen hiervan niet zou passen binnen ons pro-actieve milieubeleid en de daarbij horende houding naar onze omgeving. De inspanningen die wij ons getroosten om de milieubelasting tot een minimum te beperken willen we dan ook zo compleet mogelijk naar onze belanghebbenden communiceren. In het afgelopen jaar is ons duidelijk geworden dat we daar niet altijd even goed in geslaagd zijn. Pas dit jaar mag er voor het eerst gesproken worden van een echte dialoog met één van onze belangrijkste belanghebbenden, de omwonenden. Ik ben de betreffende Nijmeegse milieugroepering erkentelijk voor het op gang brengen van deze dialoog en betreur het dat we hier niet eerder toe gekomen zijn. In de aangename en verhelderende gesprekken hebben we toegelicht welke inspanningen gedaan zijn om overlast te minimaliseren. De meest voorkomende klacht uit het verleden betrof het afblazen van stoom door onze Warmtekrachtcentrale. Door genomen maatregelen lijkt hier duidelijk sprake van een verbetering. Het is dan ook vermeldenswaard dat er in het afgelopen jaar geen enkele milieuklacht voor ons bedrijf is geregistreerd, terwijl onze omgeving in genoemde dialoog juist is aangespoord om toch vooral te melden wanneer er hinder ondervonden werd. Hoe dan ook, wij zullen ernaar streven om deze dialoog in stand te houden en hierover zijn ook concrete afspraken gemaakt. Het jaar 2004 werd tevens gekenmerkt door het onherroepelijk worden van onze, in 2002 door de Provincie Gelderland verleende, vergunning in het kader van de Wet milieubeheer. Dit is gebeurd na uitvoerig en constructief overleg met de Provincie Gelderland, de Gemeente Nijmegen en de Milieugroepering MOB. Deze laatste partij heeft haar bezwaren ingetrokken, omdat er een aantal aanvullende voorschriften in onze vergunning zijn opgenomen. Hiermee is een einde gekomen aan een zeer lange periode van onduidelijkheid en onzekerheid. Tevens is ons in het afgelopen jaar een nieuwe vergunning verleend in het kader van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo). Door deelname van twee van onze medewerkers in een projectgroep samen met Rijkswaterstaat, RIZA en enkele vertegenwoordigers van de papierindustrie en de grondstoffenleveranciers, is een standaardmodel uitgewerkt voor nieuwe Wvo-vergunningen (binnen de werkgroep bekend als het Sappi-model ). Belangrijkste wijziging betreft de implementatie van de nieuwe Algemene Beoordelings Methodiek voor grond- en hulpstoffen (ABM), die als doel heeft het voorkomen van emissies van schadelijke stoffen naar het oppervlaktewater. Sappi Nijmegen is hiermee het eerste bedrijf in de papier- en kartonindustrie dat deze ABM in haar vergunning heeft verwerkt. Ik wil dit voorwoord wederom afsluiten door te benadrukken dat Sappi Nijmegen B.V. streeft naar een volledige bezetting van haar productiecapaciteit, als inzet voor een kwalitatief hoogwaardig eindproduct, met continue aandacht voor onze omgeving. Ik ben van mening dat de vervaardiging van dit prachtige product, waarvan u een voorbeeld voor u heeft liggen, mogelijk is met inachtneming van de effecten op het milieu en ik zet mij persoonlijk in om deze effecten tot een minimum te beperken. Ik voel mij hierbij volledig gesteund en gestimuleerd door de directies binnen het Sappi-concern en verwijs graag naar onze website waar u onder andere terechtkunt voor ons duurzaamheidsverslag (sustainability report). Deze milieuverklaring is opgesteld aan de hand van de EMAS-verordening van de Europese Unie en de richtlijnen uit het EMAS Verificatiesysteem van de Stichting Coördinatie Certificatie Milieuzorgsystemen (SCCM). De verklaring is geverifieerd door DNV Certification BV. Ik hoop dat u, net als ikzelf, met voldoening zult lezen wat de resultaten zijn van onze inspanningen op milieugebied. Mat J.H. Quaedvlieg Mill Director

5 6

6 7 Samenvatting Organisatie Sappi Nijmegen B.V. (Sappi) is onderdeel van het Zuid-Afrikaanse Sappi-concern en produceert jaarlijks met 275 medewerkers circa ton gestreken papier op rollen. Bedrijfsproces Grond- en hulpstoffen worden grotendeels per schip aangevoerd. De grond- en hulpstoffen worden intern of extern opgeslagen op diverse locaties conform wet- en regelgeving. Het papierproductieproces bestaat uit de stofvoorbereiding, de productie op de papiermachine van gestreken papier op rollen en de nabewerking van de papierrollen. Tevens zijn er niet-procesgebonden activiteiten zoals de warmte/krachtcentrale (WKC), technische dienst, behandeling van het grondwater, intern transport en de brandbestrijding/bedrijfshulpverlening. Afvoer van gereed product vindt plaats per vrachtwagen. Milieuzorgsysteem en vergunningen Bij Sappi is een gecertificeerd milieuzorgsysteem (ISO 14001) in werking. In het milieuzorgsysteem is geborgd dat wordt voldaan aan eisen in vergunningen, overige wet- en regelgeving en convenanten middels de operationele beheersing van de (significante) milieuaspecten. Vierjaarlijks worden milieudoelstellingen opgesteld. Hierbij zijn meerjaren- en jaarplannen instrumenten voor het behalen van de doelstellingen. Hiervan wordt jaarlijks verslag gedaan in de gevalideerde milieuverklaring (EMAS). Er worden metingen, registraties, milieu-inspecties en audits uitgevoerd. Afwijkingen, tekortkomingen en klachten worden bijgestuurd door corrigerende maatregelen. De effectieve werking van het milieuzorgsysteem wordt beoordeeld door het uitvoeren van een management review. Realisatie doelstellingen en maatregelen De doelstellingen beslaan de periode 2000 tot en met 2004, ze worden per compartiment beschreven en zijn geïndexeerd naar de hoeveelheid emissie per ton product. Geconcludeerd kan worden dat alle doelstellingen zijn gerealiseerd met uitzondering van gevaarlijk afval. Lucht De emissie doelstelling voor NOx door de WKC/STEG was reeds in 2002 behaald. De reductie van de NOx- emissie van de WKC vanaf 2003 is het gevolg van de continu meting en het in werking zijn van de WKC conform het rekenmodel waarbij wordt geborgd dat wordt voldaan aan de emissienorm die voortkomt uit het BEES A. De ammoniak-emissie is zeer sterk gereduceerd. De emissie vanaf 2002 is het gevolg van het feit dat de gebruikte grondstoffen een klein percentage ammoniak bevatten. In 2004 zijn geen klachten aangaande geur ontvangen. Tijdens een VROM-inspectie in 2004 is vastgesteld dat er geen halonbrandblussystemen meer in werking zijn en dat er overeenkomstig de vigerende wet- en regelgeving is gehandeld. Water Het grondwaterverbruik is in 2004 verder gedaald tot circa 12 m3 per ton eindproduct, dit voldoet aan de internationale standaard voor de papierindustrie (BAT/Bref). Het waterverbruik is in 2004 verminderd als gevolg van de start van een groot waterbesparingsproject. Dit project zal doorlopen in De doelstelling ter vermindering van de vervuiling in het afvalwater (effluent) is ruim behaald door optimalisatie van de werking van de AWZ. In 2003 is in overleg met Rijkswaterstaat een praktijkproef voorbeluchten gestart. De proef is in maart 2004 beëindigd omdat het voorbeluchten wel zorg draagt voor een beter beheersbaar en stabieler proces, maar een negatief effect heeft ten aanzien van de hoeveelheid vervuilingseenheden. Afvalstoffen Er wordt gewerkt volgens een afvalstoffenmanagementsysteem. Afvalstoffen worden gescheiden ingezameld volgens het afvalstoffenplan en worden afgevoerd door een erkend inzamelaar. Van het afval wordt 98% hergebruikt en 2% verbrand. De hoeveelheid zuiveringsslib is als gevolg van enkele maatregelen wederom gedaald.

7 8 Bodem De opslag locaties bij Sappi zijn voorzien van adequate voorzieningen. Er is een bodemrisicodocument waarvan de (corrigerende) maatregelen zijn uitgevoerd. Er is een bodemmonitoringplan met hierin de te monitoren locaties gekoppeld aan de frequentie en fasering. Sappi Nijmegen B.V. voert dit monitoring-plan uit. Er zijn 2 locaties waar sprake is van bodemverontreiniging in het kader van de Wet Bodembescherming. De urgentie en eventueel te nemen maatregelen worden vastgesteld volgens de saneringsurgentiesystematiek. Sappi Nijmegen zal de voorgestelde benodigde maatregelen uitvoeren. Geluid De dienst Milieu en Water van de Provincie Gelderland heeft in 2003 een controlemeting uitgevoerd. Vastgesteld is een overschrijding van 4 db(a). Sappi Nijmegen heeft in het eerste kwartaal van 2004 deze meting geverifieerd en de oorzaak in kaart gebracht. Vervolgens is een plan van aanpak aan de provincie voorgelegd, goedgekeurd en door Sappi Nijmegen uitgevoerd. In het eerste kwartaal van 2005 wordt door Sappi Nijmegen een controlemeting uitgevoerd op overschrijding van het vergunningvoorschrift en tevens wordt een toetsing uitgevoerd aan het zonemodel van de Gemeente Nijmegen, dit in het kader van het aanvullende voorschift Wm-vergunning (2004). Energie Op basis van de resultaten uit de Benchmarking Energie-efficiency blijkt Sappi te behoren tot de wereldtop en zelfs beter te zijn dan de best practice reference mill. De overheid gaat met ingang van 2005 werken met twee systemen voor emissiehandel voor bedrijven in Nederland: NOx- en CO2-emissiehandel. Ten behoeve van deze emissiehandel heeft Sappi Nijmegen in 2004 een CO2-en NOx-monitoringsprotocol opgesteld en ingediend bij het hiervoor bevoegde gezag (NEA: Nederlandse Emissie Autoriteit). De verdere werkwijze en uitwerking zal worden beschreven in de Milieuverklaring Brandveiligheid, externe veiligheid, calamiteiten, verkeer en vervoer en de indirecte milieueffecten Deze onderwerpen zijn onderdeel van het milieuzorgsysteem. Jaarlijks vindt een (risico) analyse plaats en worden maatregelen genomen zoals opleiding, training en/of de aanpassing van werkwijzen, apparatuur en voorzieningen.

8 9 1. Beschrijving van de bedrijfsactiviteiten 1.1. ORGANISATIE De plaats binnen het concern Sappi Nijmegen B.V. maakt deel uit van Sappi Europe. Sappi Europe is een onderdeel van Sappi Fine Paper (Brussel), wat op zijn beurt weer onderdeel is van het Zuid-Afrikaanse Sappi-concern. Het hoofdkantoor van het Sappi-concern is gevestigd in Johannesburg. ORGANISATIESTRUCTUUR SAPPI NIJMEGEN B.V. Mill Director Controlling Human Resources Operations Logistics Process & Quality Management Controller Personnel Manager Operations Manager Logistics Manager Process and Quality Manager Algemene bedrijfsgegevens Sappi Nijmegen B.V. is gelegen aan de Ambachtsweg 2 te Nijmegen, op het industrieterrein Oostkanaalhaven. Sappi Nijmegen B.V. produceert gestreken papier op rollen. Het type papier wordt vooral toegepast voor het produceren van tijdschriften van hoge kwaliteit. Het afzetgebied van de eindproducten is de wereldmarkt. Bij Sappi Nijmegen zijn circa 275 (december 2004) medewerkers (FTE) in dienst. De maximale papierproductiecapaciteit van de inrichting bedraagt circa ton papier per jaar. Er wordt gewerkt in dagdienst en meerploegendiensten (o.a. vijfploegendienst).

9 10 Papierproductie aanvoer grond- en hulpstoffen Ondersteunende diensten WKC/STEG installatie Grondwater- en afvalwaterzuivering opslag stofvoorbereiding (pulpen) opslag Technische dienst Kantoren, personeelsruimten, onderzoeksruimten papierproductie - malen - mengen - verdunnen - reinigen - opslag - zeven - persen - drogen - precoaten - drogen - coaten - drogen - kalanderen - opwikkelen Intern transport Bedrijfshulpverlening (BHV) nabewerking - omrollen (indien noodzakelijk) - superkalanderen - snijden rollen - verpakken opslag afvoer eindproducten Chemische vezels Hydrapulpers w zel zwelt door wa 2de maalbewer king ster karakter an papier Opslagtanks waarin mechanische pulpen met elkaar gemengd worden Centrifugaal zw Zeefreiniging Stof zorgt voor afscheiding grotere deeltjes z v van de vezelmassa gecombineerd Perspartij Droogpartij. r Droging van an stoomver war s Rolco de eerst aan de uiteindelijke dikte v, uitgedr m 2

10 BESCHRIJVING VAN HET BEDRIJFSPROCES Aanvoer grond- en hulpstoffen Het merendeel van de grond- en hulpstoffen wordt per schip aangevoerd. Enkele hulpstoffen worden per vrachtwagen of trein aangevoerd Opslag grond- en hulpstoffen De grond- en hulpstoffen worden opgeslagen op diverse locaties. Het overgrote deel van de grond- en hulpstoffen, welke zijn geclassificeerd volgens de Wet milieugevaarlijke stoffen (Wms), wordt door een ISO gecertificeerde externe firma opgeslagen. Deze firma brengt op afroep werkvoorraden naar de betreffende werklocaties (afdelingen) van Sappi Nijmegen B.V. Het overige gedeelte van de grond- en hulpstoffen wordt op diverse locaties op het bedrijfsterrein opgeslagen. Deze opslagen voldoen aan de vereisten gesteld in van toepassing zijn de wet- en regelgeving Beschrijving van het papierproductieproces Het papierproductieproces is onder te verdelen in de stofvoorbereiding, de productie van gestreken papier op rollen op de papiermachine en de nabewerking van de papierrollen. Stofvoorbereiding De grondstoffen (cellulose en hulpstoffen) worden in de stofvoorbereiding volgens een bepaalde receptuur in een pulper gesuspendeerd in water. De pulpmassa wordt vervolgens in een tussenopslag gebracht. Productie papier Het papier wordt geproduceerd met behulp van één papiermachine. Na de tussenop-slag wordt de pulp gemalen en gemengd. Om de gewenste kwaliteit papier te maken is het noodzakelijk dat er cassé bij het pulpmengsel wordt vermengd. Cassé is een pulpmengsel dat is gemaakt van water en papieruitval. Na het mengen wordt de pulp verdund tot dunstof en gereinigd. Vanuit de machinevoorraadkuip wordt de papierstof naar de oploopkast gebracht. Vanuit deze kast wordt de papierstof op het zeefdoek gebracht. Hierbij wordt het blad gevormd (het zogenaamde formeren) en wordt circa 95% water uit de papierbaan gehaald. Vervolgens wordt het materiaal geperst. Vanaf de perspartij komt de papierbaan in de drooggroepen terecht. In de drooggroepen wordt het nog overtollige water verdampt. Na het eerste gedeelte van de drooggroep wordt op de papierbaan een precoating aangebracht. Daarna komt het papier in het tweede gedeelte van de drooggroep. Achter deze drooggroep staat een fountaincoater. Het papier wordt door deze fountaincoater geleid om een strijklaag op de papierbaan aan te brengen. Hierna wordt het papier opnieuw gedroogd. Vervolgens wordt de papierbaan opgerold op een tamboer. De rollen worden tijdelijk opgeslagen waarna een nabewerking plaatsvindt. Nabewerking De rollen papier worden als nabewerking door een superkalander geleid die de gladheid en de glans van het papier verzorgt. Daarna volgt de bobineuse die uit de grote tamboer kleinere rollen snijdt. Hierna volgt de rolleninpakmachine die de rollen verpakt Afvoer eindproducten De eindproducten worden intern opgeslagen, een klein gedeelte wordt naar een externe opslagplaats getransporteerd. Vanuit de opslagplaats wordt het eindproduct door middel van vrachtwagens naar de afnemer getransporteerd. ater die e strijklaag brengt Nadroging 2de nadroging Oproller Mescoaters v an ijklaag Omroller Superkalanders voor het satineren van het papier Rollensnijmachines voor het snijden van de rollen op de juiste specificaties e Rollenopslag Verzending

11 ONDERSTEUNENDE DIENSTEN Naast de procesgebonden activiteiten vinden op het terrein van de inrichting activiteiten plaats die niet direct deel uitmaken van het productieproces. Ook bij deze niet-procesgebonden activiteiten treden milieueffecten op. Er is hierbij onderscheid gemaakt in de onderstaande activiteiten. Warmte/krachtcentrale (WKC) In 1987 is een warmte/krachtinstallatie (STEG) in bedrijf gesteld bestaande uit een gasturbine welke een generator aandrijft. De gasturbine is voorzien van een bypass stack. De hogedruk stoom wordt geleverd door de afgassenketel (ketel 6) en wordt via een tegendruk stoomturbine tot een lagere druk gereduceerd en naar het interne distributienet gevoerd. De afgassenketel is voorzien van een bijstookinrichting en tevens van een 'koud-lucht' systeem waarmee de volledige stoomproductie kan worden bereikt indien de gasturbine buiten bedrijf is. Tevens zijn er 3 lagedrukstoomketels aanwezig (ketel 5, 7 en 8). Het bedrijf voorziet grotendeels in de eigen elektriciteitsbehoefte door middel van de (STEG) warmte/krachtinstallatie. Er wordt afhankelijk van de omstandigheden een gedeelte (elektra) ingekocht van de NUON of teruggeleverd aan het net. Ingenomen en ontijzerd grondwater ten behoeve van ketelvoedingwater wordt onthard. Vervolgens worden enkele chemicaliën toegevoegd ter bescherming van de ketel. Behandeling van het grondwater en afvalwater Het bedrijf gebruikt grondwater voor proceswater en ketelvoedingwater. Ingenomen grondwater wordt voor gebruik ontijzerd. Regeneratiewater gaat met het procesafvalwater naar de afvalwaterzuivering. Proceswater dat vrijkomt bij de papierproductie wordt hergebruikt in de stofbereiding voor de aanmaak van de pulpsuspensie. Het resterende proceswater doorloopt een groffilter, een zandvanger, een ph-regelaar en een buffertank. Vervolgens wordt het neutrale procesafvalwater door een persleiding verpompt naar de afvalwaterzuivering van Sappi in Weurt. Na zuivering wordt het water geloosd op de Waal. Technische dienst In de werkplaats van de technische dienst (TD) vinden kleine reparaties plaats ten behoeve van de installaties, machines en gebouwen. Olie voor het smeren en verversen van machines wordt opgeslagen in vaten in een aparte ruimte (olie- en vetopslag). Voor onderhoudswerkzaamheden zijn op diverse locaties werkvoorraden olie en vet aanwezig. Kantoren, personeels- en onderzoeksruimten Voor de commerciële en administratieve taken zijn kantoren aanwezig. Voor het personeel is een kantine, kleed- en wasgelegenheid aanwezig. Het bedrijf heeft 2 onderzoeksruimten: een ingangscontrole- en kwaliteitsonderzoeksruimte en een procesontwikkelingsonderzoeksruimte. In de 2 onderzoeksruimten worden hoofdzakelijk fysische bepalingen verricht en slechts incidenteel natchemische analyses uitgevoerd. Intern transport Ten behoeve van intern transport zijn LPG- en elektroheftrucks aanwezig. Brandbestrijding/bedrijfshulpverlening Voor brandbestrijding en bedrijfshulpverlening zijn op strategische plaatsen brandblussers en blusinstallaties aanwezig. Er is een aparte machinekamer voor de sprinklerinstallatie. Tevens bezit Sappi Nijmegen B.V. een interne brandwacht-/bedrijfshulpverlenings-organisatie en zijn er voorzieningen ten behoeve van deze organisatie (EHBO-artikelen e.d.).

12 13 2. Milieuzorg activiteiten, vergunningen en convenanten 2.1. STRUCTUUR EN STATUS VAN HET MILIEUZORGSYSTEEM Algemeen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de structuur en de status van het milieuzorgsysteem zoals dat bij Sappi Nijmegen B.V. operationeel is. Tevens wordt de huidige stand van zaken ten aanzien van vergunningen en convenanten beschreven en toegelicht. Sinds een aantal jaren heeft het bedrijf een milieuzorgsysteem geïmplementeerd. Vanaf maart 1998 is het milieuzorgsysteem gecertificeerd volgens de norm NEN-EN-ISO Op 1 december 1998 is het bedrijf tevens geregistreerd door de SCCM als EMAS deelnemer onder nummer NL-S Vervolgens is deze registratie telkens met één jaar verlengd nadat de jaarlijkse milieuverklaring was geverifieerd en goedgekeurd door DNV. Met ingang van 2004 heeft Sappi Nijmegen zijn zorgsystemen op het gebied van veiligheid & gezondheid, milieu en kwaliteit, met name ten aanzien van het gedocumenteerde deel, geïntegreerd. In het milieudeel van het zorgsysteem is geborgd dat de vergunning door het bedrijf wordt vertaald naar procedures en werkinstructies. Door koppelingen te leggen tussen aanvraag, vergunning en het milieuzorgsysteem wordt de vergunning overzichtelijk en controleerbaar voor bevoegd gezag en derde belanghebbenden. In de onderstaande paragrafen wordt op hoofdzaken, volgens het Plan-Do-Check-Act-principe (Deming-circle), de structuur en werkwijze van het milieudeel van het geïntegreerde zorgsysteem van Sappi Nijmegen beschreven. In 2005 zal worden beoordeeld wat de effecten zijn van de actualisatie van de ISO14001:2004. Het (milieu)zorgsysteem zal hierop worden aangepast/aangevuld, naar verwachting zal de benodigde aanpassing/aanvulling minimaal zijn. 4.6 Directiebeoordeling ACT PLAN 4.2 Milieubeleid 4.3 Planning Milieu-analyse Wettelijke vereisten Doel- en taakstellingen Milieuprogramma(s) CHECK 4.5 Controle/corrigeren Monitoring en metingen Afwijkingen/corrigeren/preventie Registraties Milieuzorgsysteem- audits DO 4.4 Implementatie/uitvoering Structuur en verantwoordelijkheid Bewustwording/bekwaamheid Communicatie (intern/extern) Documentatie milieuzorgsysteem Documentbeheersing Beheersing werkzaamheden Voorbereid zijn op calamiteiten

13 Beleidsverklaring : De Directie van Sappi Nijmegen B.V. is ervan overtuigd dat verantwoord ondernemen in belangrijke mate bijdraagt aan duurzaamheid, continuïteit, winst, werkgelegenheid, tevreden klanten, een verantwoorde manier van omgaan met het milieu en een zo groot mogelijke mate van veiligheid, gezondheid en welzijn voor haar medewerkers. Daarbij past een actieve houding richting de overheid en klanten, een open dialoog met de medewerkers en de omgeving en het streven om onze prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu en kwaliteit binnen bedrijfseconomische randvoorwaarden continue te verbeteren. Het concernbeleid op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu en kwaliteit vormt een belangrijk toetsingskader voor Sappi Nijmegen B.V. Daarnaast wordt rekening gehouden met (inter)nationale normen, (inter)nationale wet- en regelgeving en onderschrijven wij branche-richtlijnen en convenanten. Kerndoelstellingen op het gebied van veiligheid en gezondheid zijn: - Voor zover gevaren onvermijdelijk zijn, richt het bedrijf zich op een organisatie en wijze van produceren waarbij alle onaanvaardbare risico s worden uitgesloten. - Het zover mogelijk terugdringen van nog aanwezige risico s en alle medewerkers leren verantwoord om te gaan met de nog aanwezige risico s om zo letsels en ziekten te voorkomen en materiële en procesuitval te beperken. - Medewerkers van buitenfirma s en bezoekers dienen zich te houden aan veiligheidsvoorschriften en normen van Sappi Nijmegen B.V. Kerndoelstellingen op het gebied van milieu zijn: - Overlast en emissies naar lucht, bodem en water voorkomen en een verantwoord / duurzaam gebruik van water, energie en grond- en hulpstoffen vormen de belangrijkste speerpunten van ons milieubeleid. - Afspraken zoals gemaakt in de convenanten loyaal nakomen. Kerndoelstellingen op het gebied van kwaliteit zijn: - Een beheerste en reproduceerbare wijze van produceren. - Afspraken met de klant t.a.v. kwaliteit, leverbetrouwbaarheid en service nakomen. - Constantheid van producteigenschappen waarborgen. - Continue optimalisatie van onze producten, processen, systemen en menselijke vaardigheden Hoe wij meten en bijsturen: de uitwerking van het beleid is terug te vinden in diverse jaarplannen. Het beleid van Sappi Nijmegen B.V. wordt periodiek geëvalueerd en bijgesteld indien in- en externe ontwikkelingen daartoe aanleiding geven. Op het gebied van milieu is de EMAS -verklaring die jaarlijks wordt uitgebracht een belangrijk communicatiemiddel. In de verklaring leggen wij verantwoording af over de geleverde milieuprestaties van het afgelopen jaar en geven wij onze intenties voor het komende jaar weer. Nijmegen, 15 december 2004 M.J.H. Quaedvlieg Mill Director The word for fine paper

14 Plan Jaarlijks wordt door Sappi Nijmegen een milieuanalyse uitgevoerd van de milieuaspecten welke optreden als gevolg van de bedrijfsvoering. Om de milieuaspecten te beoordelen heeft Sappi Nijmegen een milieu-analyse methodiek: EcoSig. Door middel van de milieu-analyse wordt invulling gegeven aan alle Plan-elementen van de norm ISO 14001, namelijk: milieuaspecten; wettelijke en andere eisen; doel- en taakstellingen; milieuzorgprogramma's. De volgende algemene criteria worden bij de milieuanalyse onderscheiden: Overschrijding van wet- en regelgeving? Afstand tot / overschrijding van algemene doelstellingen? (Stand der techniek, ALARA, BUT, BAT) De mate van milieuschadelijkheid? Toename van de emissie bij afwijkende / bijzondere bedrijfsvoering? Toename van de emissie bij ongevallen, incidenten of noodsituaties? Bezorgdheid en/of belangstelling door derden? Wat is de betrouwbaarheid van de (kwantitatieve) gegevens? Ten opzichte van het vorige verslagjaar 2003 hebben zich geen proceswijzigingen voorgedaan met gevolgen voor de milieuaspecten. Als gevolg van gewijzigde wet- en regelgeving en uitkomsten van bodemmonitoring en geluidsmetingen hebben enkele aspecten ten aanzien van bodem en geluid een hogere score gekregen en zijn hiermee prioritair geworden. Derhalve zijn voor deze onderwerpen (corrigerende en/of verbeter) maatregelen in werking gezet of al uitgevoerd. Zie hiervoor de paragrafen 3.5 en 3.6. In het vierjaarlijks op te stellen Bedrijfsmilieuplan en de jaarplanning uit het management report worden maatregelen opgenomen op het gebied van milieuzorg. De maatregelen zijn per milieuaspect weergegeven in hoofdstuk 3. Tevens zijn in dit hoofdstuk de doelstellingen en het behalen van de doelstellingen weergegeven. Samenvatting belangrijkste milieudoelen 2005 Vervanging opslagvoorziening Klein Gevaarlijk Afval (volgens CPR15.1/PGS15) Terugdringen stofverliezen Terugdringen waterverbruik Opstellen Bedrijfsmilieuplan (BMP-3) Do Zorgsysteemvertegenwoordigers en auditors Bij Sappi Nijmegen is binnen het zorgsysteem (veiligheid & gezondheid, milieu en kwaliteit) een belangrijke rol weggelegd voor de zorgsysteemvertegenwoordigers (per afdeling) en auditors. De zorgsysteemvertegenwoordigers verzorgen in belangrijke mate de uitvoerende aspecten van het zorgsysteem zoals interne communicatie, voorlichting en de uitvoering van corrigerende maatregelen. De getrainde auditors verzorgen het uitvoeren van de interne audits. Mede dankzij de inbreng en betrokkenheid van de zorgsysteemvertegenwoordigers en auditors is Sappi Nijmegen in staat om het hoge niveau van het zorgsysteem vast te houden en de ambitieuze doelstellingen te realiseren. Opleiding/training Daar waar nodig ontvangen medewerkers gericht informatie om activiteiten waarbij milieuaspecten een rol spelen beter te kunnen beoordelen. De vorm waarin deze informatie wordt verstrekt is functie afhankelijk. Te volgen opleidingen zijn opgenomen in het opleidingsplan van de afdeling Personeel & Organisatie. Medewerkers betrokkenheid Door middel van een dagelijkse publicatie worden medewerkers geïnformeerd over allerhande thema s, waaronder milieu en veiligheidszaken. Via de ideeënbus komen met enige regelmaat verbetervoorstellen. Ook worden verbetervoorstellen geïnitieerd volgens de CoQ-methodiek (Cost of Quality). Dit is een gestructureerde methodiek voor het initiëren en uitvoeren van kostenbesparende ideeën. In brainstormsessies worden eerst ideeën gegenereerd. Kansrijke ideeën worden vervolgens door een werkgroep uitgewerkt en, na goedkeuring door het management, uitgevoerd. Na implementatie van de maatregelen worden de besparingen van het project nog een jaar gevolgd. Via deze methodiek worden ook veel ideeën met milieu- en veiligheidsaspecten geïnitieerd en uitgevoerd, denk hierbij onder andere aan water- en energiebesparing en afvalreductie.

15 16 Documentenbeheer Zoals reeds vermeld zijn in 2004 de zorgsystemen op het gebied van veiligheid & gezondheid, milieu en kwaliteit ten aanzien van documentatie (procedures, instructies en formulieren) geïntegreerd. Via intranet zijn alle documenten van het geïntegreerde zorgsysteem beschikbaar op de werkplekken binnen het bedrijf. Beheersing De mate van beheersing van de milieuaspecten wordt vastgesteld en vastgelegd in EcoSig. Hierbij worden de kenmerken van het proces en het type beheersing vastgesteld en wordt het totale beheersingsniveau bepaald. Beheersing van de significante milieuaspecten (en milieueffecten) is een belangrijk doel van het milieuzorgsysteem. Per milieucompartiment zijn borgingen aangebracht teneinde deze beheersing te bewerkstelligen. Deze beheersing is vastgelegd in procedures, instructies en overige vastgelegde werkwijzen binnen het zorgsysteem. Calamiteiten (organisatie en preventie) In het zorgsysteem is een procedure opgenomen die erin voorziet dat de organisatie is voorbereid op calamiteiten en incidenten. Dit is afgestemd (en beoefend) met de interne brandweer en het bevoegd gezag. De overheid is in het bezit van dit calamiteitenplan. De gevaarlijke stoffen welke bij Sappi Nijmegen B.V. aanwezig zijn, worden opgeslagen overeenkomstig de van toepassing zijnde wet- en regelgeving (gevaarlijke stoffen: CPR 15-1) Check Registraties, metingen en inspecties Door of in opdracht van Sappi Nijmegen B.V. worden metingen met betrekking tot emissies naar het milieu verricht. De per afdeling uit te voeren metingen en registraties zijn opgenomen in een meet- en registratieprogramma. In dit programma zijn alle in het kader van wettelijke voorschriften verplichte metingen opgenomen alsmede de metingen die op initiatief van de afdeling of het bedrijf zelf plaatsvinden. Alle metingen en inspecties worden geregistreerd. Deze registratie is altijd op het bedrijf aanwezig. De metingen en registraties worden vastgelegd op grond van de procedures en werkvoorschriften die onderdeel uitmaken van het milieuzorgsysteem. De registraties zijn decentraal opgeslagen. De coördinatie met betrekking tot de beschikbaarheid van de gegevens wordt uitgevoerd door de afdeling Veiligheid en Milieu. De meet- en registratie gegevens zijn beschikbaar voor het bevoegd gezag. Er worden conform de procedures en instructies van het milieuzorgsysteem dagelijkse, maandelijkse en tweemaandelijkse milieu-inspecties uitgevoerd. De bevindingen (en bij afwijkingen de getroffen maatregelen) zijn beschikbaar voor het bevoegd gezag. Afwijkingen Geconstateerde afwijkingen / tekortkomingen worden schriftelijk vastgelegd en de werkwijze beschreven in het milieuzorgsysteem wordt bijgestuurd door het vastleggen en uitvoeren van corrigerende maatregelen. Dit heeft tot doel te voorkomen dat de tekortkoming zich herhaalt en dat eventuele gevolgen van de tekortkoming ingeperkt of weggenomen worden. Preventieve maatregelen worden genomen om toekomstige mogelijke tekortkomingen te voorkomen. De geconstateerde afwijkingen bij toetsing van de waarden voortkomend uit de uitvoering van de keuringen, metingen en registraties worden geëvalueerd en daar waar noodzakelijk worden corrigerende en/of preventieve maatregelen getroffen. Klachten en meldingen In het milieuzorgsysteem is een procedure en een instructie opgenomen die voorschrijft hoe moet worden omgegaan met het aannemen, behandelen, administreren, rapporteren en intern en extern melden van klachten. Tevens is vastgelegd de werkwijze met betrekking tot wettelijk verplichte meldingen met betrekking tot (tijdelijke) procesaanpassingen aan het bevoegd gezag. In 2004 zijn bij Sappi Nijmegen geen klachten ontvangen. Er zijn 13 wettelijk verplichte of preventieve meldingen gedaan aan het bevoegd gezag. Het overzicht van door Sappi Nijmegen geregistreerde klachten en gedane meldingen is weergegeven in bijlage 4.

16 Audits De borging van de elementen van het milieuzorgsysteem volgens de norm ISO wordt uitgevoerd door middel van interne en externe audits en het uitvoeren van een management review. Bij een (interne en externe) audit worden periodiek alle elementen, aspecten en onderdelen van het milieuzorgsysteem doorgelicht en geëvalueerd om te beoordelen of het hoofddoel, het beheersen en verminderen van de milieubelasting, daadwerkelijk wordt verwezenlijkt via het milieuzorgsysteem en of de gemaakte afspraken in de praktijk ook worden nagekomen. Naar aanleiding van de bevindingen worden zonodig preventieve actie formulieren (PAF) opgesteld en vinden aanpassingen en/of corrigerende maatregelen plaats binnen de bedrijfsvoering of het milieuzorgsysteem. De overheid heeft de mogelijkheid de inhoud van de stukken te bestuderen en na te gaan op welke wijze het bedrijf opvolging heeft gegeven aan de interne en externe controles. In de periode maart tot en met december 2004 zijn interne audits uitgevoerd. Aan de hand van de bevindingen zijn er corrigerende en/of preventieve acties geformuleerd. Deze acties zijn vastgelegd in een voortgangscontrolesysteem welke weer onderdeel uitmaakt van: de audits in 2005; de management reviews in 2005; Eveneens zullen in 2005 weer de jaarlijkse milieuanalyse en de beoordeling van de voortgang van het behalen van de doelstellingen worden uitgevoerd. Dit door te toetsen aan het document Doelstellingen Arbo- en Milieubeleid Sappi Nijmegen B.V. Bevindingen interne audits in 2004 In 2004 zijn in alle afdelingen van Sappi Nijmegen geïntegreerde interne Arbo & Milieu audits uitgevoerd in het kader van het zorgsysteem. De audits zijn uitgevoerd door interne auditors. Om de objectiviteit te waarborgen auditeert een auditor nooit zijn eigen afdeling. De directie en de afdeling Safety and Environment zijn geauditeerd door de Corporate Lead Auditor van Sappi Fine Paper Europe. Uit de audits kan worden geconcludeerd dat zowel de Arbo- en de milieuzorgsysteemaspecten in het management proces en het operarationele proces geïntegreerd zijn en dat de bekendheid en betrokkenheid in de gehele organisatie groot zijn. In 2004 zijn er in totaal 31 verbeteracties opgesteld, waarvan 17 voor milieu (ISO14001) en 14 voor Arbo (OHSAS 18001). Een deel van de (ISO14001) verbeteracties betrof afwijkingen in documenten, zoals verwijzingen naar oude procedures. De overige afwijkingen betroffen kleine operationele/good housekeeping afwijkingen zoals invullen spoellijsten van nooddouches en afwijkingen met betrekking tot orde en netheid. Voor al de verbeteracties zijn corrigerende maatregelen en een tijdsplanning opgesteld. Met ingang van 2005 worden geïntegreerde interne Kwaliteit, Arbo & Milieu audits uitgevoerd Bevindingen externe audits in 2004 Er zijn in 2004 geen externe audits aangaande het zorgsysteem bij Sappi Nijmegen uitgevoerd. 17

17 Act Management review Het doel van de management review (directie beoordeling) is te controleren of de doel- en taakstellingen zijn gehaald en de effectiviteit van het (milieu)zorgsysteem vast te stellen. Het milieubeleid kan op grond van deze beoordeling worden aangepast, dit om een continue verbetering van de milieuprestaties en het milieuzorg systeem te waarborgen. Aanpassingen kunnen ook worden ingegeven door wijzigende omstandigheden en wetgeving. Samenvatting management review Er zijn twee management reviews geweest in 2004, in mei en november. Naar aanleiding van de review in mei (gecombineerde arbo en milieu review) is geconstateerd dat het managementsysteem (milieu) goed voldoet, inclusief naleving wet- en regelgeving. Voor de geconstateerde overschrijding op het gebied van geluid (zie Milieuverklaring 2003) zijn, in overleg met het bevoegd gezag, de benodigde acties in gang gezet. Ten aanzien van de onttrekking van grondwater is in 2004 door het bevoegd gezag geconstateerd dat er voor de nauwkeurigheid van de meting van het debiet drie meters bijgeplaatst moeten worden. Deze meters zijn reeds geplaatst, beoordeeld door de provincie (en de belastingdienst) en akkoord bevonden. De interne audits en de gemaakte afspraken rondom de uitvoeringsdata van de auditplanning worden regelmatig verplaatst. Dit onderwerp verdient extra aandacht en er zal worden toegezien op verbetering in Tijdens de review van november was de conclusie dat het milieuzorgsysteem effectief en onder controle in werking is. Ten aanzien van wet- en regelgeving is er een toename geconstateerd in controle (bevoegd gezag) sinds de vergunningen (Wm en Wvo) definitief zijn verleend en als toetsingskader wordt gebruikt door het bevoegd gezag OVERZICHT AANWEZIGE MILIEUVERGUNNINGEN Wet milieubeheer (Wm-vergunning) Sappi Nijmegen B.V. is in het bezit van een Wm-vergunning verleend door de Provincie Gelderland in mei Het betreft een vergunning op hoofdzaken, wat betekent dat de vergunning niet meer in detail regelt hoe milieurelevante activiteiten behoren te worden uitgevoerd maar dat de vergunning kaders zet (hoofdzakelijk door middel van doelvoorschriften) waarbinnen het bedrijf de vrijheid heeft om te handelen. Tegen de beschikking was beroep aangetekend. In april 2004, een dag voor de zitting bij de Raad van State, is het beroep ingetrokken. Na uitvoerig overleg met de indieners van het beroep en overige belanghebbenden is in juni 2004 besloten tot een ambtshalve wijziging van de voorschiften van de Wm-vergunning. Er zijn drie voorschriften aan de Wm-vergunning toegevoegd. Het betreft voorschriften op het gebied van productievolume, geluid en meetprotocol voor de ammoniakemissie. De afvalwaterzuivering van Sappi in Weurt is in het bezit van een eigen Wm-vergunning (revisievergunning), verleend door Gemeente Beuningen in december Meldingen en controlebezoeken in het kader van de Wet milieubeheer In 2004 zijn geen wijzigingen in de bedrijfsvoering aan de Provincie Gelderland gemeld via een zogeheten melding volgens artikel 8.19 van de Wet milieubeheer. Op 16 maart 2004 heeft de Provincie Gelderland een controlebezoek uitgevoerd. Het doel van de controle was om een indruk te krijgen van de wijze waarop de voorschriften, zoals gesteld in de Wet Milieubeheer, worden nageleefd. Bij deze controle is, als onderdeel van het project Luchtemissies in Nijmegen West/Weurt, de aandacht met name gericht op inspectie en onderhoud van de stoomketels en gasturbine. Er werden geen overtredingen van de voorschriften vastgesteld. Op 13 juli en op 18 oktober 2004 zijn controlebezoeken door het bevoegd gezag uitgevoerd op respectievelijk de afvalwaterzuivering en de papierfabriek. Tijdens deze bezoeken is bekeken of de milieuvoorschiften en overige van toepassing zijnde wet- en regelgeving worden nageleefd. Er werd geconcludeerd dat het bedrijf geheel volgens de voorschriften in werking is.

18 Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo-vergunning) De Wvo-vergunning regelt door middel van voorschriften de lozing van afvalwater op het oppervlaktewater. Rijkswaterstaat is hiervoor het bevoegde gezag. De voorschriften schrijven voor welke stoffen mogen worden geloosd, de maximale hoeveelheid per tijdseenheid, de maximale concentraties, etc. Sappi Nijmegen B.V. loost procesafvalwater (nadat het is hergebruikt in het proces) na zuivering via het effluentgemaal van Waterschap Rivierenland op de Waal. Het bevoegd gezag heeft in 2002 verzocht de vergunning te actualiseren. De aanvraag is ingediend bij Rijkswaterstaat en de vergunning is verleend op 24 mei Jaarlijks worden aan Rijkswaterstaat de vereiste gegevens gerapporteerd betreffende het geloosde afvalwater. Een kleine hoeveelheid huishoudelijk afvalwater van de kantoren wordt geloosd op de gemeentelijke riolering. Wvo vergunning overstort op gemeenteriool De vergunning voor de calamiteitenoverstort op het gemeenteriool is per 30 december 2003 verleend en van kracht geworden Grondwateronttrekkingsvergunning Het bedrijf onttrekt circa m3 grondwater per jaar. Ingenomen grondwater wordt gebruikt in het productieproces, leidingwater wordt gebruikt ten behoeve van sanitair water. Het bedrijf heeft een ongeschreven vergunning op grond van de overgangsregeling uit de provinciale grondwaterverordening van 1974, ter grootte van het hoogste kwartaalverbruik in Dit was m3 per kwartaal ( m3 per jaar). Het bedrijf voldoet aan deze voorwaarden en is niet gelegen in een verdroginggevoelig gebied (bron: Provinciale milieuverordening). Op 2 februari 2004 heeft de inspecteur Grondwaterwet van Provincie Gelderland een controle uitgevoerd. Naar aanleiding van dit bezoek zijn afspraken gemaakt met betrekking tot het aanpassen van de meting van de grondwateronttrekking. Hiertoe is een plan van aanpak ingediend en reeds uitgevoerd (zie ook management review) Kernenergiewet (Kew) De Kernenergiewet regelt het gebruik van alle ioniserende stralingsbronnen. Voor de in gebruik zijnde massameters (diktemeters) heeft Sappi Nijmegen B.V. in augustus 1998 een aanvraag ingediend voor een zogenaamde inrichtingsvergunning ter vervanging (revisie) van de huidige vergunning. Deze revisievergunning in het kader van de Kernenergiewet is afgegeven door het Ministerie van VROM in november Aan deze vergunning zijn voorschriften verbonden. Dit zijn voorschriften betreffende het vervoer, gebruik, controle, kalibratie, onderhoud, etc. Onderhoud moet uitgevoerd worden door hiertoe bevoegd personeel. Sappi Nijmegen B.V. voldoet aan de gestelde eisen in de voorschriften en de eisen ten aanzien van onderhoud. Op 11 mei 2004 is een controle geweest door de RTD. De bevindingen zijn gerapporteerd waarbij de gemaakte afspraken en opmerkingen zijn vastgelegd. De afspraken en opmerkingen zijn toegewezen aan de betrokkenen binnen Sappi Nijmegen. De S&E Supervisor zal voortgang op opvolging hiervan controleren.

19 CONVENANTEN Een (milieu) convenant is een (vrijwillige) afspraak tussen de overheid (Rijk, Provincies, Gemeenten en Waterschappen) en een groep bedrijven (branche), dit in het kader van het doelgroepenbeleid industrie. Het heeft als doel een gecoördineerde en gestructureerde aanpak van milieuproblemen, met een fasering van maatregelen, zodanig dat aan individuele bedrijven zekerheden worden gegeven over een langere periode Convenant Integrale Milieutaakstelling (IMT) Sappi Nijmegen B.V. valt onder de bedrijfsgroep Papier- en kartonindustrie (brancheorganisatie VNP). De overheid heeft met de VNP een Intentieverklaring Uitvoering Milieubeleid Papier- en kartonindustrie opgesteld en ondertekend (8 maart 1996). In deze intentieverklaring is een Integrale Milieu Taakstelling (IMT) opgenomen waarin de doelstellingen van het milieubeleid zijn verwoord. De bedrijven die de Intentieverklaring ondertekenen, waaronder Sappi Nijmegen B.V., geven via het opstellen van een bedrijfsmilieuplan (BMP) invulling aan de taakstelling uit het IMT. Het eerste BMP is opgesteld in 1996 en had een looptijd tot en met Het tweede bedrijfsmilieuplan (BMP-2) had een looptijd tot en met Alle maatregelen van het BMP-2 zijn uitgevoerd. De doelstellingen zijn grotendeels behaald (zie hiervoor hoofdstuk 3). Ten aanzien van de IMT (+BMP) was 2004 een overgangsjaar. De doelstellingen van IMT worden niet aangepast. In 2005 zal Sappi Nijmegen een BMP-3 opstellen. Het BMP-3 beslaat een planperiode van vijf jaar (2005 tot en met 2010) en omvat de uit te voeren maatregelen op milieugebied gedurende deze periode. Naast de maatregelen op vestigings- c.q. inrichtingsniveau worden ook projecten op brancheniveau geïnitieerd Convenant Meerjarenafspraak (MJA) en convenant benchmarking energie-efficiency Verbetering van de energie-efficiency is één van de belangrijkste instrumenten om de CO2-emissie te beperken. Om invulling te geven aan de verbetering van de energie-efficiency heeft Sappi Nijmegen B.V. zich aangesloten bij het Convenant benchmarking energie-efficiency. Door middel van het Convenant Benchmarking energieefficiency, waaraan alle Nederlandse Papier- en kartonbedrijven deelnemen, beogen bedrijfsleven en overheid een belangrijke bijdrage te leveren aan het realiseren van de nationale CO2-doelstellingen. Door deelname aan benchmarking beogen de genoemde ondernemingen op het gebied van energie-efficiency blijvend tot de wereldtop te behoren en daarmee een maximale bijdrage te leveren aan het realiseren van de nationale CO2- doelstellingen. Inmiddels werkt de overheid aan twee systemen voor emissiehandel voor bedrijven in Nederland: NOx- en CO2-emissiehandel. Sappi Nijmegen heeft in 2004 een CO2-en NOx-monitoringsprotocol opgesteld en ingediend bij het hiervoor bevoegde gezag (NEA: Nederlandse Emissie Autoriteit), zie ook paragraaf Convenant Verpakkingen III Sappi Nijmegen B.V. heeft het Convenant Verpakkingen III (CV-III) ondertekend. In dit convenant (en de bijbehorende deelconvenanten) zijn afspraken gemaakt met betrekking tot doelstellingen op het gebied van preventie, producthergebruik en materiaalhergebruik én met betrekking tot een aantal algemene onderwerpen. Bij het treffen van milieumaatregelen voor verpakkingen dient rekening gehouden te worden met de overige doelstellingen van het milieubeleid van de overheid en dat de realisatie in principe geschiedt door middel van marktwerking. In navolging op de Milieuverklaring 2003 is de situatie niet gewijzigd, dit betekent dat een voldoende beheersniveau is gewaarborgd middels de hierna beschreven werkwijze. De verpakking van Sappi Nijmegen B.V. betreft de rolverpakking. Deze verpakking bestaat uit papier en heeft continu aandacht omdat deze moet voldoen aan strenge kwaliteits- en veiligheidseisen, met name tijdens de handling, waardoor Sappi geen/minimale mogelijkheden heeft de hoeveelheid en aard van de verpakking te beïnvloeden. Wel vindt continu afweging en periodieke beoordeling plaats van de hoeveelheid en het type verpakkingsmateriaal. Jaarlijks wordt door de VNP, volgens de vereisten vanuit het convenant, een enquête gehouden bij de deelnemende bedrijven. Het verbruik aan verpakkingen ligt voor Sappi op beheersbaar niveau.

20 Arbo-convenant In een Arbo-convenant worden afspraken gemaakt tussen de overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties binnen een bepaalde branche. Dit om te komen tot een verbetering van de arbeidsomstandigheden en het terugdringen van zaken zoals ziekteverzuim, werkdruk en arbeidsongevallen. In november 2001 heeft Sappi Nijmegen dit Arbo-convenant ondertekend. Hierbij zijn de vijf hoofdthema s machine- en arbeidsveiligheid, geluid, klimaat, reïntegratie en werkdruk. Sappi Nijmegen geeft invulling aan het Arbo-convenant, mede door het opzetten en implementeren van een arbozorg systeem volgens de norm OHSAS Hiermee is in 2002 gestart en in 2004 is het arbozorgsysteem op certificeerbaar niveau (OHSAS 18001) gebracht. Het Arbo-convenant is uitgebreid met het ArboPlus-convenant papier- en kartonindustrie. Hierin zijn extra onderwerpen opgenomen met betrekking tot verzuimreductie en verbetering van reïntegratie. Sappi Nijmegen heeft dit convenant op 30 november 2004 ondertekend Wettelijke verplichting milieuverslaglegging In 1998 is het Besluit milieuverslaglegging in werking getreden. Als gevolg van dit besluit zijn ongeveer 250 bedrijven in Nederland verplicht om vanaf 1 januari 2000 jaarlijks verantwoording af te leggen naar de omgeving over de geleverde milieuprestaties. Bedrijven dienen elk jaar vóór 1 april een overheidsverslag op te stellen en ter beoordeling en goedkeuring voor te leggen aan het bevoegde gezag. Ook Sappi Nijmegen B.V. valt onder deze wettelijke verplichting. De verplichting tot het opstellen van een publieksverslag is met ingang van 2005 vervallen. Tussen de overheid en de industrie is afgesproken dat bedrijven die deelnemen aan de EMAS Verordening, en in dit kader ieder jaar een milieuverklaring opstellen, voldoen aan de wettelijke verplichting voor milieuverslaglegging. De Milieuverklaring van Sappi Nijmegen B.V. zal tevens dienen als (vrijwillig) publieksverslag.

21 22

22 23 3. Doelstellingen milieubeleid: realisatie en maatregelen 3.1. INLEIDING Realisatie doelstellingen De doelstellingen beslaan de periode 2000 tot en met 2003 (BMP-2). Omdat 2004 voor het IMT (+BMP) een overgangsjaar was zijn de doelstellingen ook met een jaar verlengd om niet uit de pas te gaan lopen met het BMP. Deze Milieuverklaring vermeldt het reductiepercentage dat is gerealiseerd in 2004 ten opzichte van In het onderstaande totaaloverzicht is het behalen van de doelstellingen in 2004 ten opzichte van 1998 weergegeven. Reductie < > Toename -100% -80% -60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% NOx (totaal) -14% 0% CO -81% 0% NH3 Formaldehyde Waterverbruik V.E. -89% -100% -100% -67% 0% -18% -5% 0% Fosfor (P) -24% 0% Zuiveringsslib -47% -20% Afval (algemeen) -38% -5% Papier/karton/kokers -58% -5% Coating af val Oud ijzer -100% -20% 0% Gevaarlijk afval + KGA -16% -5% 19 1% Afgewerkte olie -42% -5% Doel Resultaat In de hiernavolgende paragrafen is per emissie de doelstelling en de detailinformatie weergegeven. Hierbij zijn de doelstellingen geïndexeerd naar de hoeveelheid emissie per ton product in de betreffende jaren (= NPV). Waar doelstellingen op nul staan wordt gestreefd naar handhaving van de prestatie van 1998 (geïndexeerd) en de handhaving van het beheersniveau. Verder is aangegeven welke maatregelen reeds zijn genomen en welke (zekere) maatregelen zullen worden genomen om de belasting van het milieu zoveel mogelijk te beperken alsmede de status van de huidige en verwachte toekomstige realisering van de doelstellingen. Cijfermatig deel De emissiepunten en het cijfermatig deel van de bedrijfsvrachten op jaarbasis van de emissies zijn op het uitvouwblad van de achterpagina weergegeven. Concrete acties: jaarplanning voor arbo, veiligheid en milieu De operationele uitwerking van de maatregelen uit het BMP en andere uit te voeren activiteiten op het gebied van arbo, veiligheid en milieu (bijvoorbeeld naar aanleiding van interne audits, controles door de overheid of suggesties van medewerkers) vindt plaats in de vorm van een jaarplanning, vastgelegd in het management report (Sappi-jaar, oktober t/m september), waarbij maandelijkse voortgangscontrole door het management plaatsvindt. Toetsing aan BAT/Bref In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk wordt voor een aantal emissies, welke zijn weergegeven in de voorgaande paragrafen, het emissieniveau getoetst aan het emissieniveau bij gebruik van best beschikbare technieken (op basis van IPPC-referentiedocumenten).

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid

Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid Hoofdstuk 2 Beleid en doelstellingen / directieverantwoordelijkheid 2.1 KAM beleidsverklaring De directie van Axent Groen BV onderschrijft het volgende KAM-beleid: Het beleid is er op gericht te willen

Nadere informatie

Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium

Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium Een arbo en milieuzorgsysteem volgens ISO14001 en veilig werken op een ziekenhuislaboratorium Het arbo en milieuzorgsysteem Het UMC Utrecht beschikt over een arbo-en milieuzorgsysteem. Het milieudeel is

Nadere informatie

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid

OHSAS certificaat voor het waarborgen van veiligheid OHSAS 18001-certificaat voor het waarborgen van veiligheid > continue verbetering > voordelen > internationaal erkende norm > eigen verantwoordelijkheid > compleet arbo- en veiligheidsmanagementsysteem

Nadere informatie

Energie en emissiebeleid

Energie en emissiebeleid Energie en emissiebeleid Proludic B.V. wil voortdurend zoeken naar mogelijkheden voor meer energie en milieuvriendelijke uitvoering van de werkzaamheden en streeft naar continue verbetering. Om deze reden

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

CO2 prestatieladder Managementverklaring

CO2 prestatieladder Managementverklaring CO2 prestatieladder Versie: Definitief Datum: Februari 2018 Eis: 2.B.4 Opgesteld Goedgekeurd Goedgekeurd J.M. Kroes E.G. Kroes Pagina: 2 MANAGEMENTVERKLARING Het Kwaliteit-, Arbo- en Milieubeleid (KAM-beleid)

Nadere informatie

Energie management Actieplan

Energie management Actieplan Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...

Nadere informatie

Generieke systeemeisen

Generieke systeemeisen Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Stuurcyclus en beleidsverklaring

CO2 Prestatieladder Stuurcyclus en beleidsverklaring CO2 Prestatieladder Opgesteld door: R. Louis (Kader) Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Bedrijvenpark Twente 301 7602 KL Almelo Tel: 0546 536 800 Datum: 21-1-2019 Versie: 1.0 Status: Definitief Inhoudsopgave

Nadere informatie

Jaarverslag SCCM 2017

Jaarverslag SCCM 2017 Jaarverslag SCCM 2017 SCCM, platform voor certificatie van managementsystemen voor milieu en gezond en veilig werken Speerpunten en resultaten >> Cijfers ISO 14001 >> Cijfers OHSAS 18001 >> Overige activiteiten

Nadere informatie

TEERDE STATEN VAN GELDERLAND. Ingevolge artikel 8.24 Wet milieubeheer 1 FEITEN

TEERDE STATEN VAN GELDERLAND. Ingevolge artikel 8.24 Wet milieubeheer 1 FEITEN BESCHIKKING D.D. 4 DECEMBER 2009 TEERDE STATEN VAN GELDERLAND - NR. MPM18173/2009-015262 VAN GEDEPU- Ingevolge artikel 8.24 Wet milieubeheer 1 FEITEN Onderwerp aanvraag Op 10 augustus 2009 hebben wij een

Nadere informatie

Toelichting milieuneutrale verandering Abbott Healthcare Products B.V.

Toelichting milieuneutrale verandering Abbott Healthcare Products B.V. REPORT Weesp, The Netherlands Health, Safety & Environment Issue Date: 19 mei 2016 Toelichting milieuneutrale verandering Abbott Healthcare Products B.V. COPYRIGHT AND PROPERTY ABBOTT HEALTHCARE PRODUCTS

Nadere informatie

Handboek Energiemanagementsysteem

Handboek Energiemanagementsysteem Croon Elektrotechniek B.V. Facilitaire Diensten Hoofdkantoor Rotterdam Schiemond 20-22 3024 EE Rotterdam Postbus 6073 3002 AB Rotterdam Telefoon +31 10-448 33 44 www.croon.nl Handboek Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

Energiemanagementplan Carbon Footprint

Energiemanagementplan Carbon Footprint Energiemanagementplan Carbon Footprint Rapportnummer : Energiemanagementplan (2011.001) Versie : 1.0 Datum vrijgave : 14 juli 2011 Klaver Infratechniek B.V. Pagina 1 van 10 Energiemanagementplan (2011.001)

Nadere informatie

MVIE Geluidssystemen B.V.

MVIE Geluidssystemen B.V. MILIEUZORGSYSTEEM van MVIE Geluidssystemen B.V. tevens handelend onder: MVIE Audiovisuele Techniek MVIE Home Entertainment De scope van dit kwaliteitssysteem is: MVIE levert, installeert en onderhoud professionele

Nadere informatie

Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO of OHSAS certificaat versie 18 november 2008

Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO of OHSAS certificaat versie 18 november 2008 Handelwijze bij vragen en klachten over een ISO 14001 of OHSAS 18001-certificaat versie 18 november 2008 SCCM en de aangesloten certificatie-instellingen willen de uitwisseling van ervaringen met ISO 14001-

Nadere informatie

ONTWERP OMGEVINGSVERGUNNING

ONTWERP OMGEVINGSVERGUNNING ONTWERP OMGEVINGSVERGUNNING verleend aan: Salt voor: solid soda dosering activiteiten: milieuneutraal veranderen (fase 1) locatie: Oosterhorn 4, Farmsum kenmerk bevoegd gezag: GR-VERG-2018-000460 kenmerk

Nadere informatie

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan

Energiemanagement Actieplan 1 van 8 Energiemanagement Actieplan Datum 18 04 2013 Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 8 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol

Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol Milieumanagementsysteem Avebe Foxhol april 2017 2 Voorwoord Avebe wil continuïteit bieden voor haar leden en medewerkers door op een duurzame, kostenbewuste en innovatieve manier te werken. We werken elke

Nadere informatie

C.V.I. 1.4 Milieuzorgsysteem

C.V.I. 1.4 Milieuzorgsysteem 1 MILIEUZORG 1.4 MILIEUZORGSYSTEEM Auteur : Ing. T.J. Verkleij TNO Voeding Zeist november 2000 blad 1 van 7 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING.......................................................... 3 2 INTENTIEVERKLARING

Nadere informatie

Communicatieplan. Energie- & CO 2 beleid. Van Gelder Groep

Communicatieplan. Energie- & CO 2 beleid. Van Gelder Groep Van Gelder Groep B.V. Communicatieplan Energie- & CO 2 beleid Van Gelder Groep 1 2015, Van Gelder Groep B.V. Alle rechten voorbehouden. Geen enkel deel van dit document mag worden gereproduceerd in welke

Nadere informatie

KWALITEIT MANAGEMENT PLAN CO2 EMISSIE INVENTARIS SOGETI

KWALITEIT MANAGEMENT PLAN CO2 EMISSIE INVENTARIS SOGETI KWALITEIT MANAGEMENT PLAN CO2 EMISSIE INVENTARIS SOGETI Auteur René Speelman Versie V1.0 Plaats Vianen Kenmerk Versie informatie VERSIE INFORMATIE Versie Datum Bijzonderheden Auteur V 1.0 09-03-2015 Aangepast

Nadere informatie

ISO 14001:2015 Readiness Review

ISO 14001:2015 Readiness Review ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele

Nadere informatie

Energiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria

Energiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria Energiemeetplan 2018-2022 Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO50001 Opgesteld door Paul Jonk en Marco Vermeulen

Nadere informatie

Communicatieplan Milieu CO2-footprint en reductie. Safety Service Steenstraat BK Oldenzaal. Oldenzaal, 15 augustus Auteur: H.

Communicatieplan Milieu CO2-footprint en reductie. Safety Service Steenstraat BK Oldenzaal. Oldenzaal, 15 augustus Auteur: H. Communicatieplan Milieu CO2-footprint en reductie Safety Service Steenstraat 30 7571 BK Oldenzaal Oldenzaal, 15 augustus 2018 Auteur: H. Smit Geaccordeerd door: M.J. Visscher Algemeen Directeur C O L O

Nadere informatie

Evaluatie en verbetering kwaliteitsysteem

Evaluatie en verbetering kwaliteitsysteem Evaluatie en verbetering kwaliteitsysteem Versie : 00-00-00 Vervangt versie : 00-00-00 Geldig m.i.v. : Opsteller : ------------------- Pag. 1 van 5 Goedkeuringen : Datum: Paraaf: teamleider OK/CSA : DSMH

Nadere informatie

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand

Learnshop. EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand Learnshop EN16001: Het kader voor uw energiemanagementsysteem? Nimaris b.v. Paul van Wezel Hertog van Brabantweg 15 5175 EA Loon op Zand tel: 0416-543060 Fax: 0416-543098 email: Web: paul.van.wezel@nimaris.nl

Nadere informatie

3.B.2 Energie Management Actieplan

3.B.2 Energie Management Actieplan Inleiding B.V. is in 2012 gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2 -prestatieladder. Op basis van de uitkomsten uit de interne audits van 2012 en de vragen vanuit de markt, is een vervolgtraject gestart

Nadere informatie

Introductie OHSAS 18001

Introductie OHSAS 18001 Introductie OHSAS 18001 OHSAS 18001 -in het kort OHSAS 18001 is een norm voor een managementsysteem die de veiligheid en gezondheid in en rondom de organisatie waarborgt. OHSAS staat voor Occupational

Nadere informatie

Bedrijfsmilieuplan 2012

Bedrijfsmilieuplan 2012 Bedrijfsmilieuplan 2012 Opgesteld door: Documentdatum: 01-08-2012 Documentversie: Versie 1.0 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Milieubeleid... 4 2. Wet- en regelgeving... 4 3. Input vanuit de directiebeoordeling...

Nadere informatie

1. Waar staan we nu? (de nulmeting)

1. Waar staan we nu? (de nulmeting) Amsterdam, 19 september 2015 Hoe zet u een praktisch milieumanagementsysteem voor uw organisatie op? Het stappenplan "ISO 14001 in 7 stappen" helpt u op weg! Onderstaand stappenplan is opgebouwd aan de

Nadere informatie

De volgende stap naar certificering!

De volgende stap naar certificering! ISO 50001 CERTIFICERING De volgende stap naar certificering! 2 - Kader, bureau voor kwaliteitszorg b.v. Inleiding Hartelijk dank voor uw interesse in de begeleiding naar ISO 50001 certificering. Met ISO

Nadere informatie

Communicatieplan Milieu Inclusief CO 2 -footprint en reductie. Koninklijke Bammens

Communicatieplan Milieu Inclusief CO 2 -footprint en reductie. Koninklijke Bammens Inclusief CO 2 -footprint en reductie Maarssen, 25 maart 2014 Auteur(s): Niels Helmond Geaccordeerd door: Simon Kragtwijk Directievertegenwoordiger Milieu / Manager Productontwikkeling COLOFON Het format

Nadere informatie

Checklist voor controle (audit) NEN 4000

Checklist voor controle (audit) NEN 4000 Rigaweg 26, 9723 TH Groningen T: (050) 54 45 112 // F: (050) 54 45 110 E: info@precare.nl // www.precare.nl Checklist voor controle (audit) NEN 4000 Nalooplijst hoofdstuk 4 Elementen in de beheersing van

Nadere informatie

*15.182956* 15.182956

*15.182956* 15.182956 omgevingsvergunning wijzigen van vergunningvoorschriften (ogv art 2.31 WABO) wijzigen van vergunningvoorschriften (ogv art 2.31 WABO) Beschikking 236848 *15.182956* 15.182956 ONTWERP-OMGEVINGSVERGUNNING

Nadere informatie

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2016

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2016 ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN DRAAGT EEN STEENTJE BIJ CO 2 -PRESTATIELADDER Index Datum Redactie Goedgekeurd door 22-03-2015 B. de Klerk P.J. Blokzijl 22-03- Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleid... 3 3. Borging...

Nadere informatie

Energiemanagementsysteem. Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV

Energiemanagementsysteem. Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV Van de Kreeke Beheer BV en Habets-van de Kreeke Holding BV Nuth,20augustus 2015 Auteur(s): Tom Kitzen Theo Beckers Geaccordeerd door: Serge Vreuls Financieel Directeur C O L O F O N Het format voor dit

Nadere informatie

FUGRO GEOSERVICES B.V.

FUGRO GEOSERVICES B.V. FUGRO GEOSERVICES B.V. CO 2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 21 april 2017 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4

Nadere informatie

Communicatieplan. Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2. Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van. Henzen Wegenbouw B.V.

Communicatieplan. Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2. Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van. Henzen Wegenbouw B.V. Communicatieplan Conform 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2 Gedocumenteerd intern en extern communicatieplan van Henzen Wegenbouw B.V. Auteur(s): Dhr. P. Henzen, (Directie) Mevr. H. Nawijn (CO 2-functionaris)

Nadere informatie

Wet milieubeheer. Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg. Melding artikel ENCI te Maastricht. Zaaknummer:

Wet milieubeheer. Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg. Melding artikel ENCI te Maastricht. Zaaknummer: Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg Wet milieubeheer Melding artikel 8.19 ENCI te Maastricht Zaaknummer: 2015-0968 Kenmerk: 2015/48998 d.d. 16 juli 2015 Verzonden: INHOUDSOPGAVE 1 Melding 3 1.1

Nadere informatie

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING Revisie van Bijlagen I, II en III en integratie van de Norm ISO 14001-2015 Sébastien Paquot Europese Commissie Agenda 1. Goedkeuring van de herziene bijlagen voornaamste wijzigingen

Nadere informatie

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V.

DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V. DUURZAAMHEIDSJAARVERSLAG 2014 DAF TRUCKS N.V. DRIVEN BY QUALITY Voorwoord Dit verslag is het Duurzaamheidsjaarverslag van DAF Trucks N.V. betreffende het jaar 2014. De scope van het Duurzaamheidsverslag

Nadere informatie

OMGEVINGSVERGUNNING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND

OMGEVINGSVERGUNNING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND OMGEVINGSVERGUNNING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND Aan: Yara Sluiskil B.V. Postbus 2 4540 AA Sluiskil Kenmerk: Afdeling: Vergunningverlening Datum: 26 juli 2017 Onderwerp: Omgevingsvergunning op grond

Nadere informatie

Tevredenheid over ISO 14001- en OHSAS 18001-certificatie is hoog

Tevredenheid over ISO 14001- en OHSAS 18001-certificatie is hoog Tevredenheid over ISO 14001- en OHSAS 18001-certificatie is hoog In 2013 heeft SCCM onderzoek gedaan naar de toegevoegde waarde van zowel ISO 14001- als OHSAS 18001-certificatie. Het onderzoek onder ISO

Nadere informatie

Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2

Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2 pagina van 5 Branchetoetsdocument: Milieuzorg 2 Versie 4.0 VERVALLEN per --0-20 Deelbranche(s) Autowas Algemene beschrijving & doelstelling van de branchekwalificatie De beroepsbeoefenaar kent het belang

Nadere informatie

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2014

ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN 2014 ENERGIE MANAGEMENT ACTIEPLAN DRAAGT EEN STEENTJE BIJ CO 2 -PRESTATIELADDER Index Datum Redactie Goedgekeurd door 28-01- B. de Klerk A.W. Bontrup 28-01- Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleid... 3 3. Borging...

Nadere informatie

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2

Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): Mevr. Marjan Giezen, CO₂-functionaris, PUK Benelux B.V. Marcel

Nadere informatie

Functieprofiel: Arbo- en Milieucoördinator Functiecode: 0705

Functieprofiel: Arbo- en Milieucoördinator Functiecode: 0705 Functieprofiel: Arbo- en Milieucoördinator Functiecode: 0705 Doel Initiëren, coördineren, stimuleren en bewaken van Arbo- en Milieuwerkzaamheden binnen een, binnen de bevoegdheid van de leidinggevende,

Nadere informatie

Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder. Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening:

Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder. Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening: Ter certificering van de CO 2 -Prestatieladder Status: Definitief versie 1.5 Datum opgesteld: 23 februari 2016 Auteur: M. Hoefsloot Handtekening: Inhoudsopgave: 1 Introductie... 3 1.1 Doel CO 2 -prestatieladder...

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Energiemanagement programma I GMB 2

Inhoudsopgave. Energiemanagement programma I GMB 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Duurzaamheid beleid... 4 3 PLAN: Energieverbruik en reductiekansen... 6 3.1 Energieverbruik door GMB (scope 1 en 2)... 6 3.2 Energieverbruik in de keten (scope 3)... 7

Nadere informatie

COMMUNICATIEPLAN code: B1308 1 oktober 2013

COMMUNICATIEPLAN code: B1308 1 oktober 2013 COMMUNICATIEPLAN code: B1308 1 oktober 2013 datum: 1 oktober 2013 referentie: lak code: B1308 blad: 3/11 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Belanghebbenden 4 2.1. Interne doelgroepen 4 2.2. Externe doelgroepen

Nadere informatie

Jaarverslag SCCM 2015

Jaarverslag SCCM 2015 Jaarverslag SCCM 2015 SCCM, platform voor certificatie milieu- en arbomanagementsystemen Speerpunten en resultaten >> Cijfers ISO 14001 >> Cijfers OHSAS 18001 >> Overige activiteiten >> 2016 >> SCCM >>

Nadere informatie

2 OHSAS op hoofdlijnen

2 OHSAS op hoofdlijnen 2 OHSAS 18001 op hoofdlijnen De OHSAS 18001 is een norm voor arbomanagement. Met behulp van deze norm kunnen bedrijven en instellingen de zorg voor arbeidsomstandigheden structureel verankeren in de organisatie.

Nadere informatie

ONTWERP-BESLUIT TOT WIJZIGING VOORSCHRIFTEN OMGEVINGSVERGUNNING GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND

ONTWERP-BESLUIT TOT WIJZIGING VOORSCHRIFTEN OMGEVINGSVERGUNNING GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND ONTWERP-BESLUIT TOT WIJZIGING VOORSCHRIFTEN OMGEVINGSVERGUNNING GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND Aan: Heros Sluiskil B.V. Postbus 1 4540 AA Sluiskil Middelburg, datum invullen Kenmerk: Afdeling: Onderwerp:

Nadere informatie

3.B.2. Energiemanagementprogramma. Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk RJ Helmond Tel

3.B.2. Energiemanagementprogramma. Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk RJ Helmond Tel 2017 Energiemanagementprogramma 3.B.2 Gebr. Swinkels Grondwerken b.v. Speltdijk 2 5704 RJ Helmond Tel. 0492-539798 Rapportdatum: 21 maart 2018 Begeleiding: Conformiso, Annette Willems 3.B.2 Energiemanagementprogramma

Nadere informatie

Handboek CO 2 -Prestatieladder

Handboek CO 2 -Prestatieladder Handboek CO 2 -Prestatieladder + Van Aalsburg Griendhouthandel B.V. Paalgraaf 11 4174 LC Hellouw Inhoudsopgave handboek: 1. Energie en emissie beleid 2. Verantwoordelijkheden CO2 prestatieladder 3. Basis

Nadere informatie

HANDBOEK ENERGIE- EN CO 2 - MANAGEMENTSYSTEEM EN16001 ISO 14064

HANDBOEK ENERGIE- EN CO 2 - MANAGEMENTSYSTEEM EN16001 ISO 14064 HANDBOEK ENERGIE- EN CO 2 - MANAGEMENTSYSTEEM EN16001 ISO 14064 VAN AANNEMINGSBEDRIJF GEBR. DE KONING B.V. Naam Functie Datum Paraaf Opstelling: A.P. Kleiberg KAM-coördinator 12-03-2010 Autorisatie: M.

Nadere informatie

Handboek EnergieManagementSysteem

Handboek EnergieManagementSysteem Handboek EnergieManagementSysteem Bedrijfsgegevens: Naam ALFEN bv Adres Hefbrugweg 28 Plaats 1332AP Almere Tel 036 549 3400 website www.alfen.com KvK nr. 3903 7364 Pagina 1 van 6 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING...

Nadere informatie

Rutges vernieuwt onderhoud en renovatie

Rutges vernieuwt onderhoud en renovatie 130508 Nummer OHSAS-K83614/01 Vervangt - Uitgegeven 2014-07-01 Eerste uitgave 2014-07-01 Geldig tot 2017-07-01 Arbomanagementsysteemcertificaat BS OHSAS 18001 Kiwa heeft vastgesteld dat het door Rutges

Nadere informatie

Wet milieubeheer. Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg. Melding artikel ENCI te Maastricht. Zaaknummer:

Wet milieubeheer. Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg. Melding artikel ENCI te Maastricht. Zaaknummer: Besluit van Gedeputeerde Staten van Limburg Wet milieubeheer Melding artikel 8.19 ENCI te Maastricht Kenmerk: 2015/50286 d.d. 16 juli 2015 Verzonden: INHOUDSOPGAVE 1 Melding 3 1.1 Vergunningensituatie...

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Tijssens Electrotechniek B.V. De Boelakkers 25 5591 RA Heeze Energie Management Actieplan 2015 Status: definitief versie 1.0 Datum: november 2015 Datum gewijzigd: n.v.t. Auteur: U.Dorstijn Pagina 1 Inhoud

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Rijssen, Juli 2013 Auteur: L.J. Hoff Geaccodeerd door: M. Nijkamp Directeur Inhoudsopgave 1. Inleiding Pagina 3 2. Beleid CO₂ reductie Pagina 4 3. Borging CO₂ prestatieladder

Nadere informatie

Energiemanagementprogramma HEVO B.V.

Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Opdrachtgever HEVO B.V. Project CO2 prestatieladder Datum 7 december 2010 Referentie 1000110-0154.3.0 Auteur mevrouw ir. C.D. Koolen Niets uit deze uitgave mag zonder

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Augustus 2015-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1

3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen. Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1 3B1 Reductiebeleid en Doelstellingen Datum : 3 jul. 2014 Door : Sandra Kleef Functie : KAM-manager Versie : 2014.1 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 INLEIDING 3 01. HET CO2-REDUCTIEBELEID VAN ONS BEDRIJF 3

Nadere informatie

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN. 3 oktober 2013

ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN. 3 oktober 2013 ENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN code: B1308 3 oktober 2013 datum: 3 oktober 2013 referentie: lak code: B1308 blad: 3/8 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Onderdelen van het energiemanagement actieplan 5 2.1

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan. Baggerbedrijf West Friesland

Energiemanagement actieplan. Baggerbedrijf West Friesland Baggerbedrijf West Friesland Gebruikte handelsnamen: Baggerbedrijf West Friesland Grond & Cultuurtechniek West Friesland Andijk, februari-mei 2014 Auteurs: M. Komen C. Kiewiet Geaccordeerd door: K. Kiewiet

Nadere informatie

Organisatie Arbo en Milieu bij de Universiteit Leiden

Organisatie Arbo en Milieu bij de Universiteit Leiden De Demingcyclus als hulpmiddel bij risicobeheersing A. Noort, J.H.W. Maasen Adres : Interne Arbodienst Universiteit Leiden, Postbus 9500, 2300 RA Leiden e-mail : a.noort@arbodienst.leidenuniv.nl Organisatie

Nadere informatie

WIJZIGINGSVERGUNNING WET MILIEUBEHEER

WIJZIGINGSVERGUNNING WET MILIEUBEHEER WIJZIGINGSVERGUNNING WET MILIEUBEHEER verleend aan Delamine B.V. (Locatie Oosterhorn 8 te Farmsum) Groningen, 21 augustus Nr. 2007-31.021/34, M V Procedure nr. Procedure Nummer 6264 Inhoudsopgave 1. VERZOEK

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Veko Lightsystems International B.V. Auteur(s): T. van Kleef, Operations

Nadere informatie

Energie Management ACTIE Plan

Energie Management ACTIE Plan 1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen Schulte en Lestraden B.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van

Nadere informatie

Algemene informatie ISO 9001

Algemene informatie ISO 9001 Certificeren zoals het hoort! Algemene informatie ISO 9001 Algemene informatie ISO 9001 086 versie 01.2 26-04-2019 Inleiding In deze algemene informatie leggen we u uit wat de ISO 9001 norm inhoudt en

Nadere informatie

Page 1 of 14. Deel 1: Procedures 1. Algemeen. Milieuhandboek Versie 1.0 1 april 2014. Page 1 of 14. 1.1.1: Inhoud en structuur handboek

Page 1 of 14. Deel 1: Procedures 1. Algemeen. Milieuhandboek Versie 1.0 1 april 2014. Page 1 of 14. 1.1.1: Inhoud en structuur handboek Milieu Page 1 of 14 Versie beheer Versie no. Datum Wijzigingen Auteur(s) 001 13-06-2014 H. Luksen Page 1 of 14 Milieu Page 2 of 14 Inhoud 0. MANAGEMENTVERKLARING 4 1. DOEL, INHOUD, STRUCTUUR MILIEUMANAGEMENTSYSTEEM

Nadere informatie

Energiemanagementsysteem

Energiemanagementsysteem Energiemanagementsysteem BVR Groep B.V. Roosendaal, 20-06-2014. Auteur(s): H. Schrauwen, Energie & Technisch adviseur. Geaccordeerd door: M. Soenessardien,Manager KAM, Personeel & Organisatie Pagina 1

Nadere informatie

3.C.2 Communicatieplan

3.C.2 Communicatieplan Onderneming: Terrein en Groenvoorziening b.v. Opgesteld door: T&G Groep, Elsbeth de Jong Documentversie 2: december 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Stuurcyclus... 3 3. Interne communicatie... 4

Nadere informatie

I. BESLISSING. I.A. Algemeen

I. BESLISSING. I.A. Algemeen Afdeling Vergunningverlening Pythagoraslaan 101 Postbus 80300 3508 TH Utrecht BESCHIKKING van GS van Utrecht Tel. 030-2589111 www.provincie-utrecht.nl Datum 10 november 2009 Team Milieubeheer Nummer 2009INT250700

Nadere informatie

CO2- communicatieplan

CO2- communicatieplan CO2- communicatieplan Remmits Beheer Opgesteld : Gecontroleerd: Status : E. Luiken F. Pesch Definitief Maart 2014-1 - Inhoudsopgave: 1.0 Inleiding 1.1 Voorwoord 1.2 Marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen

Nadere informatie

Opening. Welkom. Theo Drenth ICT & Kwaliteitszorg. Friso Ypma Commercieel manager

Opening. Welkom. Theo Drenth ICT & Kwaliteitszorg. Friso Ypma Commercieel manager Opening Introductie Harwig Wat is ISO 14001 Waarom ISO 14001 De weg naar certificering Resultaat tot nu toe Borging en continuering Duurzame oplossingen Afsluiting Agenda Opening Welkom Theo Drenth ICT

Nadere informatie

Gelet op de artikelen 16, 16b, onderdeel c, en 16 c, onderdeel c, van het Besluit bedrijfsvergunning en veiligheidscertificaat hoofdspoorwegen;

Gelet op de artikelen 16, 16b, onderdeel c, en 16 c, onderdeel c, van het Besluit bedrijfsvergunning en veiligheidscertificaat hoofdspoorwegen; Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, van..., nr., houdende vaststelling van regels inzake de aanvraag van een veiligheidscertificaat als bedoeld in artikel 32, eerste lid, van

Nadere informatie

3.B.2 Energiemanagementprogramma

3.B.2 Energiemanagementprogramma ` Onderneming: Terrein en Groenvoorziening b.v. Opgesteld door: T&G Groep, Elsbeth de Jong Begeleiding: Conformiso B.V., Annette Willems Documentversie: mei 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Energiebeleid...

Nadere informatie

CO2-Prestatieladder. Energiemanagement actieplan. Rapportdatum 29 mei Autorisatie Naam Paraaf Datum. Auteur Wilma Melchers 29 mei 2015

CO2-Prestatieladder. Energiemanagement actieplan. Rapportdatum 29 mei Autorisatie Naam Paraaf Datum. Auteur Wilma Melchers 29 mei 2015 CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Opdrachtgever Rapportnummer Status Nebest Adviesgroep B.V. P0010 009 r04 v06 Definitief Rapportdatum 29 mei 2015 Autorisatie Naam Paraaf Datum Auteur Wilma

Nadere informatie

OMGEVINGSVERGUNNING. Suiker Unie Vierverlaten

OMGEVINGSVERGUNNING. Suiker Unie Vierverlaten OMGEVINGSVERGUNNING verleend aan Suiker Unie Vierverlaten ten behoeve van het plaatsen van een voorraad ijzerchloride bij de waterzuivering (locatie: Fabriekslaan 12, Hoogkerk) Groningen, 21 november 2012

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan. Van Schoonhoven Infra BV

Energiemanagement actieplan. Van Schoonhoven Infra BV BV Leusden, oktober 2013 Auteurs: G.J. van Schoonhoven D.J. van Boven Geaccordeerd door: D.J. van Boven Directeur eigenaar INLEIDING Ons bedrijf heeft een energiemanagement actieplan conform NEN-ISO 50001.

Nadere informatie

ADVIES VOOR DE M.E.R.-BEOORDELING OVER DE PRODUCTIE VAN PRIMAIR ALUMINIUM BIJ ALUMINIUM DELFZIJL 28 MEI 2001 INHOUDSOPGAVE

ADVIES VOOR DE M.E.R.-BEOORDELING OVER DE PRODUCTIE VAN PRIMAIR ALUMINIUM BIJ ALUMINIUM DELFZIJL 28 MEI 2001 INHOUDSOPGAVE ADVIES VOOR DE M.E.R.-BEOORDELING OVER DE PRODUCTIE VAN PRIMAIR ALUMINIUM BIJ ALUMINIUM DELFZIJL 28 MEI 2001 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING...1 2. ADVIES VAN DE COMMISSIE OVER DE M.E.R.-BEOORDELING...2 2.1

Nadere informatie

Handelwijze bij vragen, klachten en bezwaren bij een ISO , ISO of OHSAS certificaat. n versie 15 september 2016

Handelwijze bij vragen, klachten en bezwaren bij een ISO , ISO of OHSAS certificaat. n versie 15 september 2016 Handelwijze bij vragen, klachten en bezwaren bij een ISO 14001-, ISO 50001 of OHSAS 18001-certificaat 1 De overtuiging -en ervaring- van SCCM is dat elke organisatie (hoe klein ook) betere milieu- en arboprestaties

Nadere informatie

NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015

NTA 8620 versus ISO-systemen. Mareille Konijn 20 april 2015 NTA 8620 versus ISO-systemen Mareille Konijn Voorstellen Mareille Konijn Lid van de NEN-werkgroep Senior HSE consultant Industry, Energy & Mining T: 088 348 21 95 M: 06 50 21 34 27 mareille.konijn@rhdhv.com

Nadere informatie

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)

PEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S) Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety

Nadere informatie

Energie Kwailteitsmanagement systeem

Energie Kwailteitsmanagement systeem Energie Kwailteitsmanagement systeem (4.A.2) Colofon: Opgesteld : drs. M.J.C.H. de Ruijter paraaf: Gecontroleerd : W. van Houten paraaf: Vrijgegeven : W. van Houten paraaf: Datum : 1 april 2012 Energie

Nadere informatie

Communicatieplan Energie- & CO 2

Communicatieplan Energie- & CO 2 Communicatieplan Energie- & CO beleid Versie 9 - Januari 013 Akkoord Directie: Inhoud: 1. Inleiding 1.1 Ambitie 1. Aansluiting op de marktontwikkelingen 1.3 Doelstellingen en voorgenomen acties in 01 1.4

Nadere informatie

Jaarverslag SCCM 2013

Jaarverslag SCCM 2013 Jaarverslag SCCM 2013 SCCM, platform voor certificatie milieu- en arbomanagementsystemen Speerpunten en resultaten >> Cijfers ISO 14001 >> Cijfers OHSAS 18001 >> Overige activiteiten >> 2014 >> SCCM >>

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan

Energiemanagement Actieplan 1 van 8 Energiemanagement Actieplan Datum Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 8 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Auditstatuut. Systeemtoezicht Wegvervoer

Auditstatuut. Systeemtoezicht Wegvervoer Auditstatuut Systeemtoezicht Wegvervoer Datum: 17 januari 2013 Status: vastgesteld versie 1.0 Pagina 1 van 9 Inhoud 1 Voorwoord 3 2 Audits 4 2.1 Systeemcriteria 4 3 Traject audit 5 3.1 Self-assessment

Nadere informatie

Jaarverslag SCCM 2014

Jaarverslag SCCM 2014 Jaarverslag SCCM 2014 SCCM, platform voor certificatie milieu- en arbomanagementsystemen Speerpunten en resultaten >> Cijfers ISO 14001 >> Cijfers OHSAS 18001 >> Overige activiteiten >> 2015 >> SCCM >>

Nadere informatie

Energie actie- en meetplan 2015

Energie actie- en meetplan 2015 Energie actie- en meetplan 2015 3.B.2 Opgesteld door: Energie actie- en meetplan 2014-2020 Cheryl de Vette Van Beek Infra Groep B.V. CO2 Prestatieladder, versie 2.2 Geaccordeerd door: Peter van Beek Directeur

Nadere informatie

Energie Management ACTIE Plan

Energie Management ACTIE Plan 1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen A-GARDEN.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van het energiemanagement

Nadere informatie

CO 2 -Prestatieladder

CO 2 -Prestatieladder CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Energiemanagement actieplan Klaver Giant Groep B.V. Op basis van de internationale norm ISO , 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, en 4.6.

Energiemanagement actieplan Klaver Giant Groep B.V. Op basis van de internationale norm ISO , 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, en 4.6. CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Klaver Giant Groep B.V. Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): A.C.A. Ham (Klaver Giant Groep

Nadere informatie

FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage C - Transparantie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1.

FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan. Bijlage C - Transparantie. Datum: 3 mei Versie 1.0. Versie 1. FUGRO NL LAND B.V. CO2 Prestatieladder - Energiemanagement Aktieplan Bijlage C - Transparantie Datum: 3 mei 2019 Versie 1.0 Versie 1.0 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING... 3 2. BEHEERSMAATREGELEN... 4 2.1. Interne

Nadere informatie