C.V. ZONNIGE KEMPEN TEL.: 014/ GROTE MARKT 39 FAX: 014/ WESTERLO

Transcriptie

1 C.V. ZONNIGE KEMPEN TEL.: 014/ GROTE MARKT 39 FAX: 014/ WESTERLO Collectieve energiesystemen in sociale huisvesting ervaringen uit de praktijk. 27 mei 2014 ir. Luc Stijnen Overzicht Voorstelling van C.V. Zonnige Kempen Duurzaam en energiezuinig bouwen Nieuwbouw Renovatie Belang energiekost in totale budget Bedenkingen en noodzakelijke voorwaarden 1

2 Voorstelling van C.V. Zonnige Kempen OPGERICHT IN 1963 REGIO DOEL PATRIMONIUM: - Gebouwd Verhuurd In opbouw Aanbesteed 37 - In beheer 2 Duurzaam en energiezuinig bouwen 1. omgeving economie 2. energie ecologie 3. water sociaal tijd 4. bouwmaterialen 5. afval 6. aanpasbaarheid 7. toegankelijkheid 2

3 Duurzaam en energiezuinig bouwen 6 stappen benadering Trias Energetica 1 Verminderen verbruik 2 Gebruik niet uitputbare energie met minimum aan overlast 3 Verbetering rendement Noodzakelijke, maar onvoldoende voorwaarden Toevoegen 4 Afstellen, meten en evalueren: installatie 5 informeren en begeleiden van gebruik 6 verspreiden ervaringen zowel positief als negatief PRESENTATIE Duurzaam en energiezuinig bouwen in België en Nederland 1. Planningsingrepen : - SRE woningen - Zonnige Kempen nieuwe woningen 2. - onderzoek 250 sociale woningen in Herenthout - EV = 22796, ,2 x GC ,7 x TOT - rebound-effect verschuift met energieprijs EV : Energieverbruik increasing EV 1 tenant 3 tenants 5 tenants GC : Gebouwconcentratie TOT : Aantal inwonenden decreasing GC, more insulation 3. Problemen : verkrijgen gegevens - privacy 3

4 CEM wiskundig model EV = C1 + C2*gebouwkenmerken + C3*bewonerskenmerken Gebouw C21 Installaties C22 EPB EPC Energieverbruik (euro) 30% 70% Evolutie naar meer geïsoleerde woningen Bewoners C3 60% 40% Gebouwconstante 2 bewoners 3 bewoners 4 bewoners Communicatiemodel voor energiekost en integrale woonkwaliteit op maat van huurders. Nieuwbouw 4

5 Kloosterland Nijlen-Kessel 29 sociale woongelegenheden Nieuwbouw : Nijlen Kessel Kloosterland Onderzoek collectief individueel KUL - VITO + - Geen schouw Minder ruimte inname Geen gasaansluiting Lagere gasprijs Goed geisoleerde individuele woningen met kleine warmtevraag Onderhoud Beheer Optimalisatie Begeleiding Besluit : collectief is goedkoper en efficiënter Leidingen Leidingverlies Individuele regeling Afrekening 5

6 Nieuwbouw : Nijlen Kessel Kloosterland Nieuwbouw : Nijlen Kessel Kloosterland Eerste toepassing van zonne-energie Collectieve verwarming energiebeheerssysteem Daling vaste kost huurder Terugverdientijd 7 jaar 5 jaar Begeleiding huurders Bemerkingen en meting door VITO 6

7 Nijlen Kessel Kloosterland Waterstraat Hulshout-Houtvenne 23 sociale woongelegenheden 7

8 Hulshout-Houtvenne, Waterstraat A. PARTNERS SOCIALE BOUWMAATSCHAPPIJ ZONNIGE KEMPEN PROVINCIE ANTWERPEN ONDERZOEKSINSTELLING VITO KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN B. SUBSIDIE VLAAMSE GEMEENSCHAP - programma Demonstratieprojecten EUROPESE GEMEENSCHAP - Thermie programma C. DOELSTELLINGEN INGREDIENT EN RECEPT: KOOKBOEK ZOWEL ENERGIEVRAAG ALS ENERGIEAANBOD GEBRUIKERS - HUURDERS: ECOTEAM Hulshout-Houtvenne, Waterstraat ENERGETISCH DOEL VAN HET PROJECT Reductie van het energieverbruik voor verwarming met 77 % 220 kwh/m² per jaar (gemiddeld verbruik in België) compact bouwen, passieve zonne-energie, K55-isolatiepeil 190 kwh/m² per jaar condenserende ketel 162 kwh/m² per jaar doorgedreven isolatie van muren, vloer, dak en beglazing 79 kwh/m² per jaar mechanische ventilatie met warmterecuperatie 50 kwh/m² per jaar Reductie energieverbruik voor sanitair warm water met 50 % door zonnecollectoren 8

9 Hulshout-Houtvenne, Waterstraat GREEN and responsible Global Renewable Energy Environmentally Neighbourhouds 9

10 Gebruik andere technologieën Nieuwe energiebronnen toepassing op basis van synergie van systemen -WKK - Biomassa - Warmtepomp - Warmteopslag - Asfaltcollector E. Vercammenstraat Herenthout 12 sociale woongelegenheden 10

11 11

12 Herenthout Nest Vercammenstraat Electrabelprijs Zonnehuis Zonnecollector combinatie WKK (Zonnecollectoren: 16,48 m²) Economische evaluatie Investeringen : Onderhoudskosten : 241 /jaar Aardgasfactuur : /jaar Besparing elektriciteitsfactuur : /jaar Besparing aardgasfactuur ketel : /jaar Jaarlijkse energiebesparing : /jaar Terugverdientijd zonder subsidie : 7,9 jaar Terugverdientijd met subsidie : 3,1 jaar Afrekening warmtefactuur in CHM op basis van zowel condenserende ketel als WKK Wijnrankplein Grobbendonk 24 sociale woongelegenheden 12

13 Hout pellets Zonnige Kempen B C A Ontwerp goed geïsoleerde woningen (k-waarde kleiner dan 35) collectieve verwarming met goed geïsoleerde leidingen met een tracé binnen het verwarmde volume verwarming : - combinatie van + biomassa gestookte ketel voor basisvermogen + condenserende gasketel - radiatoren volgens regime frequentie gestuurde pompen sanitair warm water - zonnecollectoren -> 50% energievraag warmtevraag (kw) duur (h) warmtevraag woningen warmtelevering pelletsketel 13

14 Werking van ketels warmtevraag (kw) duur (h) warmtevraag woningen warmtelevering pelletsketel Verwachte duurcurve van de warmtevraag in het project Grobbendonk (26 woningen) Tussen 0 30 Kwatt : gasketel Kwatt : pelletketel Kwatt : pellet + gasketel Sint-Antoniuspleintje Zoerle-Parwijs Westerlo demonstratieproject VHM 13 sociale woongelegenheden 14

15 Gebruik zonneënergie voeding door asfaltcollector in openbare weg koude-warmte-opslag in de grond buizen 50 m diep in grond Gebruik zonneënergie 15

16 Totaal beeld Solar Collectors Boiler DHW distribution Domestic Hot Water Tank Ventilation Photovoltaics Heat Exchanger Insulation Floor heating Ventilation Passive Solar Energy Heat Pump Asphalt collector Ground Storage Overschot zonne-energie naar koude-warmte-opslag serres verwarmen ventilatielucht voor canadian wall : aanzuiging van ventilatielucht onder PV-panelen: opwarming van lucht, afkoeling paneel 16

17 Globale energie balans Milieu invloed 17

18 Renovatie Vorselaar Schransstraat Renovatie van 5 appartementsblokken 18

19 Vorselaar Schransstraat Renovatie op basis Synpack Probleem: - Woonblokken uit jaren 60 en 70 - Slecht geïsoleerd + koude bruggen -Comfortgebrek - Ingrijpende onderhoudswerken binnen korte termijn noodzakelijk Indeling: - 5 blokken met 9 appartementen gebouwd in In 1992 werden 5 x 2 extra appartementen gecreëerd onder het dak Apt A Apt B Apt C Apt D Floor 0 Floor 0 Floor 1 Apt E Apt F Apt G Staircase Staircase Apt H Staircase Apt I Floor 0 Floor 2 Floor 3 Apt J Staircase Apt K Vorselaar Schransstraat Oplossing: - Sanering door rekening te houden met zon - Benadering vanuit een paketten keuze - Wetenschappelijk gefundeerde besparingsdoel van 60 % - Opstellen van dossier in samenspraak met de huurders - Keuze op basis van de totale woonlast Partners Project 19

20 Vorselaar Schransstraat - Simulatietabel TRNSYS type 56 - Ingrepen + isolatie in muren: rotswol + aluminium ramen met thermische onderbreking + dubbel glas + inpakken balkons + garagepoort dichthouden: - automatische poort - afstandsbediening - lift tot op het niveau van de garages + trappenhuis werkt als buffer + plafond van garage geïsoleerd + lift + collectieve individuele verwarming + zonnecollectoren 25m² dekking 40% + ventilatie met warmterecuperatie In the individual appartments : 11 gas flow meters 11 flow meters for sanitary hot water 11 thermometers for temperature of sanitary hot water Preheated sanitary hot water Retour Heating Mx Sanitary hot water Tx Individual boiler Aller Heating Gas T4 M1 T2 T1 Extra measuring equipment: - Ambient temperature In one room, the gas boiler will be monitored in detail : - 4 thermometers for the water temperatures - 2 flow meters - gas flow meter M2 T3 PROJECT: SYNPACK - Belgian project DRAWING: Monitoring scheme for the individual system REF: BEB002 DATE: 10/04/2002 3E nv - Verenigingsstraat 39 - B1000 Brussel 20

21 11 Flow meters for sanitary hot water 3 Thermometers for 3 intermediate temperatures 11 Heat meters for space heating demand 11 Thermometers for representif room temperature I T5 T8 = T10 T6 M3 M5 T4 T9 T3 M2 T2 M1 T1 Extra measuring equipment: - Ambient temperature In one room, the ventilation system will be monitored: - 4 thermometers for the air flow temperatures - position of fan switch M4 T7 Gas PROJECT: SYNPACK - Belgian project DRAWING: Monitoring scheme for the collective system REF: BEB002 DATE: 04/04/2002 3E nv - Verenigingsstraat 39 - B1000 Brussel 21

22 Achievements and challenges WP3 EAS web portal Achievements and challenges WP3 EMS web portal 22

23 Vorselaar Schransstraat before after Vorselaar Schransstraat 23

24 Kapelaan Franklaan Heist op den Berg 67 sociale woongelegenheden Variation in energy level: standard energy level passive house Variation in heating system (individual versus collective) Standard energy level house Variation in ventilation system Entity 4A E85 (+K40) Entity 4B E60 (+K25) Entity 4C Passive housing Pilot site Kapelaan Francklaan, Booischot Entity 1A E60 (+K25) Entity 2 E85 (+K40) Entity 3A E60 (+K25) Individual heating system Entity 3B E60 (+K25) Collective heating system Entity 1B E60 (+K25) CV ZONNIGE KEMPEN 24

25 esesh Result Belang energiekost in totaal budget a) Algemeen - stijgende energieprijs - stijgende absolute waarde energiekost in het gezinsbudget - stijgend relatief aandeel t.g.v. gezondheidsindex deze stijging is nog groter bij kansarmen (huurders sociale woning) - geen bijkomende investering voor energiebesparende maatregelen Reden: - huur beperkt tot 1/55 inkomen - kost is gekoppeld aan investering Resultaat: eens het plafond bereikt is, geen verdere investering 25

26 Creëren van WIN-WIN situatie voor huurder, investeerder en overheid - investering die energiekosten woning verlagen en die beter zijn dan norm belonen - 50 % van de door deze door investering bekomen winst wordt op maandbasis door huurder betaald aan investeerder, hierdoor ontstaat een stimulans naar de investeerder toe - Voor de investeerder wordt de terugverdientijd verdubbeld wat zotte dure ideeën ontmoedigt - Het systeem geeft stimulans naar gebruiker om systemen optimaal te gebruiken (controle functie) - Als richtcijfer voor berekening besparing kan k-waarde en EPC gebruikt worden - De overheid krijgt inzicht in de gecreëerde besparing alsook een forum om verbeteringen te optimaliseren - verlagen van CO2 uitstoot en bereiken van KYOTO-doelstellingen Belang energiekost in totaal budget b) gevolg: het niet verder doorbreken en gebruik van 1 verhoogde isolatiegraad 2 collectieve installaties 3 zonnecollectoren 4 noodzakelijk thermische renovatie c) Investeringen op het gebied van energie geven het beste rendement als de ingrepen - bij nieuwbouw rechtstreeks geïntegreerd zijn in het ontwerp - bij renovatie deel uitmaken van een totaal pakket 26

27 BEDENKINGEN EN NOODZAKELIJKE VOORWAARDEN - Tekening is niet af - Kookboek : ingrediënten en recept - Voorwaarden Beleidsmaatregelen en financiële stimuli Bijvoorbeeld distributieleidingen voor transport warmte betoelagen zoals dit gebeurt voor gas en water. Raad van Bestuur en gemeente Duurzaam is meer dan energie Duurzaam ontwerpen Bestaande initiatieven : leren uit voorbeelden Energie audits en optimalisatie Voldoende wetenschappelijke ondersteuning Samenwerking met andere actoren Sociale huurder 27