Colofon. Publicatie Federatie Nederlandse Trombosediensten Krimkade 20a 2251 KA Voorschoten

Transcriptie

1 Samenvatting medische jaarverslagen 2007

2 Colofon Publicatie Federatie Nederlandse Trombosediensten Krimkade 20a 2251 KA Voorschoten Redactie dr. Henk J. Adriaansen, arts klinische chemie mevr. Ada de Bruijn-Wentink, beleidsmedewerker FNT Vormgeving Studio57, Roosendaal Productie Samplonius & Samplonius, Berkel en Rodenrijs

3 Voorwoord Voor u ligt de samenvatting medische jaarverslagen van de Federatie van Nederlandse Trombosediensten (FNT) over het jaar Alle gegevens zijn digitaal aangeleverd door de leden trombosediensten. Mevrouw Ada de Bruijn-Wentink heeft alle gegevens samengevoegd tot tabellen en figuren. Zij heeft een aantal analyses uitgevoerd en een eerste aanzet gemaakt voor de tekst van dit jaarverslag. Ik wil haar hartelijk danken voor haar inzet, creativiteit en precisie. De leden van het bestuur en mevrouw Odette D.M. Paauwe-Insinger worden bedankt voor het kritisch lezen van het manuscript. Voorschoten, september 2008 dr. Henk J. Adriaansen, arts klinisch chemie 3

4 4

5 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 6 2 Aantal patiënten, bepalingen, controlefrequentie en bloedafname aan huis 7 Aantal patiënten 7 Aantal bepalingen 7 Controlefrequentie 8 Bloedafname aan huis 8 3 Indicaties voor antistollingsbehandeling 8 Arteriële indicaties 8 Veneuze indicaties 10 4 Bereikte kwaliteit 11 Vergelijking 1e en 2e intensiteitsgroep 11 Acenocoumarol versus fenprocoumon 12 Doseerprogramma en percentage patiënten binnen de therapeutische range 12 5 Bloedingscomplicaties 13 6 Zelfmanagement 13 7 Conclusie 14 Tabellen 15 5

6 1. Inleiding Het doel van de samenvatting medische jaarverslagen is een overzicht te geven van de antistollingsbehandeling zoals deze wordt verzorgd door de bij de FNT aangesloten trombosediensten. In deze samenvatting wordt onder meer gekeken naar het aantal behandelde patiënten, de controlefrequentie, de therapeutische kwaliteitscontrole en bloedingcomplicaties. Indien mogelijk is een vergelijking gemaakt met voorgaande jaren. Alle gegevens uit de jaarverslagformulieren zijn samengevoegd tot tabellen. Indien relevant, is in de tabellen onderscheid gemaakt tussen de verschillende automatiseringsprogramma s die de trombosediensten gebruiken. Deze worden aangeduid met de letters AA (TDAS), AL (TRODIS), AT (TROMIS), GS (GLIMS) en PV (Portavita). De Bijlage geeft een overzicht van de leden trombosediensten met daarbij een overzicht van de gebruikte automatiseringsprogramma s alsmede de accreditatiestatus van de dienst per 31 december Evenals voorgaande jaren is in dit jaarverslag de bereikte antistollingsintensiteit op twee manieren weergegeven: via het percentage binnen de therapeutische range en via het percentage binnen het streefgebied. Het INR-bereik van de therapeutische range is iets breder dan het INR-bereik van het streefgebied en geeft een reëler beeld van de kwaliteit van antistollingsbehandeling. De therapeutische range kan worden gedefinieerd als het INR-gebied waarbij het effect maximaal en het aantal complicaties minimaal is. In 2007 zijn dezelfde streefwaarden en therapeutische ranges gehanteerd als voorgaande jaren. Streefwaarden en therapeutische range in INR 1e Intensiteitsgroep 2e Intensiteitsgroep Optimale streefwaarde 3,0 3,5 Therapeutische range 2,0 3,5 2,5 4,0 Streefgebied 2,5 3,5 3,0 4,0 In haar vademecum heeft de FNT per indicatie aangegeven welke intensiteitsgroep bij voorkeur dient te worden gehanteerd. Voor de meest voorkomende indicaties is dit hieronder weergegeven: 1e Intensiteitsgroep atriumfibrilleren primaire en secundaire preventie veneuze trombo embolie primaire preventie veneuze trombo embolie bij orthopedische patiënten in een poliklinische setting recidiverende veneuze trombo embolie optredend in een periode zonder antistollingsbehandeling cerebrovasculaire insufficiëntie 2e Intensiteitsgroep primaire en secundaire preventie arteriële trombo embolie recidiverende veneuze trombo embolie optredend onder antistollingsbehandeling (instelling 1e intensiteitsniveau) weefselhartklep mechanische kunstklepprothese Op waren 61 trombosediensten lid van de FNT, 59 leden in Nederland en 2 in Spanje. De trombosedienst Middelburg heeft dispensatie gekregen voor het inleveren van een verslag vanwege verandering van automatiseringssysteem. De trombosediensten Dordrecht en Gorinchem zijn in het najaar van 2007 een verregaande samenwerking aangegaan en hebben over 2007 één gezamenlijke verslag ingeleverd. Voor een goede vergelijking zijn de individuele prestaties van deze twee diensten over het verslagjaar 2006 in deze samenvatting separaat vermeld. De gegevens van de trombosediensten in Benidorm en Torremolinos zijn wederom niet opgenomen vanwege de uitzonderlijke patiëntenpopulatie van deze diensten (voornamelijk patiënten met een kortdurende vakantie). In dit jaarverslag staan de gegevens over het jaar 2007 van 58 trombosediensten (61 diensten minus Benidorm, Torremolinos en Middelburg). De gegevens van deze 58 diensten zijn terug te vinden in de tabellen 1 t/m 10. In het verslag worden resultaten vergeleken met die van 4 voorgaande jaren. Uiteraard is het dan noodzakelijk dat van dezelfde diensten de gegevens over alle jaren beschikbaar zijn. Met uitzondering van figuur 1 waar de resultaten van totaal 45 diensten worden weergegeven, betreffen de meerjaren-analyses de gegevens van 49 diensten. 6

7 2. Aantal patiënten, bepalingen, controlefrequentie en bloedafname aan huis Aantal patiënten In de grafiek die de ontwikkeling van patiëntaantallen over de afgelopen 10 jaar laat zien, is een lichte stijging waarneembaar. Zie figuur Ontwikkeling aantal patiënten in de afgelopen 10 jaar (N = 45) Figuur 1 Aantal patiënten Uit figuur 2 blijkt het totaal aantal patiënten in de afgelopen 5 jaar met bijna 10% te zijn toegenomen van naar patiënten. In 2007 is het aantal patiënten ten opzichte van 2006 met 2% toegenomen. Dit is iets minder dan in 2006 toen de toename van het aantal patiënten 3% was. De groei van patiënten in 2007 ten opzichte van 2006 bij de diensten die over deze twee jaren data hebben aangeleverd is met circa patiënten ook 2%. Wanneer uitsluitend naar 2007 wordt gekeken dan zijn door 58 trombosediensten bijna patiënten gecontroleerd en gedoseerd. Tegenover de stijging van het aantal behandelde patiënten staat de daling van het aantal nieuwe patiënten, zowel relatief als absoluut. Zie figuur 2 en figuur Totaal aantal patiënten en totaal aantal nieuwe patiënten (N = 49) Aantal patiënten Aantal nieuwe patiënten Figuur 2 Totaal aantal patiënten en nieuwe patiënten De dalende lijn wat betreft het aantal nieuwe patiënten wordt procentueel in figuur 3 weergegeven. Het percentage nieuwe patiënten wordt vastgesteld door het totaal aantal nieuwe patiënten te delen door het totaal aantal behandelde patiënten Aantal patiënten (49 trombosediensten) Figuur 3 Mediaan percentage nieuwe patiënten Aantal bepalingen In 2007 werden meer dan 5,5 miljoen bepalingen uitgevoerd (tabel 1). Ten opzichte van 2006 is dat, wanneer we uitsluitend kijken naar de trombosediensten die over beide jaren een jaarverslag maakten, een toename van bijna bepalingen, zijnde 3,7%. De groei bij 49 diensten is in het afgelopen jaar 3,5%. Zie figuur 4. Bepalingen Aantal patiënten versus aantal bepalingen (N = 49) Aantal bepalingen Aantal patiënten Figuur 4 Aantal patiënten en aantal bepalingen Patiënten De discrepantie tussen toename van het aantal patiënten (in %) en het aantal bepalingen (in ,5%) is bekend en wordt ieder jaar gezien. Zie figuur 4. Zoals is bediscussieerd in het vorige jaarverslag ligt het verschuiven van het patiëntaanbod aan deze discrepantie ten grondslag. Met name betreffen dit de toename van patiënten met een langdurige indicatie en de afname van patiënten met een kortdurende indicatie. Zo is het aantal patiënten met de langdurige indicatie atriumfibrilleren in 2007 met ruim 16% toegenomen (tabel 3c). 7

8 Controlefrequentie De berekende controlefrequentie is in 2007 gelijk gebleven aan die van Zie figuur 5. De mediaan betreft alle diensten en is 19,3. De spreiding is echter groot en varieert van 13,8 tot en met 23,9 (tabel 2). Bloedafname aan huis De eerder geconstateerde stijgende lijn in het aantal bloedafnames aan huis zette in 2007 licht door. In 2007 was het mediane percentage afnames aan huis 39% ten opzichte van 38,7% in Zie figuur 6 en tabel Controlefrequentie (N = 49) % Percentage bloedafnames "aan huis" (N = 49) Figuur 5 Controlefrequentie (aantal controles per patiënt per jaar) Figuur 6 Percentage bloedafnames aan huis Indicaties voor antistollings behandeling In 2007 werden door 58 trombosediensten bijna patiënten (85%) behandeld met een arteriële indicatie en iets minder dan patiënten (15%) met een veneuze indicatie (tabel 3). Van 49 trombosediensten zijn ook nu weer de resultaten vergeleken met Zie figuur 7. De trend zet door dat het aantal patiënten met een arteriële indicatie toeneemt terwijl het aantal patiënten met een veneuze indicatie verder afneemt. In de tabellen 3a tot en met 3g zijn de verschillende indicaties verder uitgewerkt. Arteriële indicaties Figuur 8 en de tabellen 3a tot en met 3d tonen de aantallen patiënten met verschillende arteriële indicaties. In deze tabellen staan ook de aantallen nieuw ingeschreven mannen en vrouwen vermeld Arteriële versus veneuze indicaties (N=49) Ontwikkeling patiëntaantallen per arteriële indicatie (N=49) Myocardinfarct Hartklepprothese Atriumfibrilleren Vaatoperaties arteriële veneuze Figuur 7 Patiëntaantallen met arteriële en veneuze indicaties 2006 en 2007 Figuur 8 Aantal patiënten per arteriële indicatie

9 Het aantal patiënten dat wordt behandeld in verband met atriumfibrilleren stijgt evenals voorgaande jaren sterk. Van alle patiënten met een arteriële indicatie heeft in 2007 ruim 61% de indicatie atriumfibrilleren. Onderstaande figuur 9 laat de verdeling zien per arteriële indicatie per aantal nieuw ingeschreven mannen en vrouwen in het afgelopen jaar. Met betrekking tot de arteriële indicaties kan worden geconcludeerd dat het aantal patiënten met de indicatie atriumfibrilleren nog steeds stijgende is en het aantal patiënten met de indicatie hartklepprothese door de jaren heen opvallend constant. De overige arteriële indicaties laten een dalende lijn zien. Nieuw ingeschreven mannen en vrouwen per arteriële indicatie (N=49) mannen vrouwen Atriumfibrilleren Hartklepprothesen Vaatoperatie Myocardinfarct Figuur 9 Aantal mannen en vrouwen (nieuw ingeschreven) per arteriële indicatie 2007 Ontwikkeling nieuw ingeschreven patiëntaantallen per indicatie en per man/vrouw (N=49) Myocardinfarct Hartklep man vrouw man vrouw Atriumfibrilleren Vaatoperatie man v rouw man vrouw Figuur 10 Aantal nieuw ingeschreven mannen en vrouwen per arteriële indicatie

10 Veneuze indicaties Het aantal patiënten met een veneuze indicatie daalt verder ten opzichte van vorige jaren. De verklaring voor deze ontwikkeling blijft hetzelfde, namelijk de afname van het totaal aantal patiënten met als hoofdindicatie preventie van veneuze trombo-embolie. Zie figuur 11. Het aantal patiënten met de indicatie diep veneuze trombose (DVT) blijft vrij constant rond de Het aantal patiënten met de indicatie longembolie stijgt licht Aantal totaal veneuze indicaties (N=49) Preventief Longembolie Figuur 11 Totaal aantal patiënten met een veneuze indicatie Figuur 12 toont de verdeling per veneuze indicatie bij nieuw ingeschreven mannen en vrouwen in het afgelopen jaar. Veneuze indicaties komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Dit in afwijking van de verhouding arteriële indicaties bij mannen en vrouwen. Bij de veneuze indicaties wordt het verschil voornamelijk bepaald door een groter aantal preventieve indicaties, maar het blijkt dat er ook meer vrouwen dan mannen worden aangemeld met een veneuze tromboembolie. DVT Het patroon bij nieuw ingeschreven mannen en vrouwen over de laatste vijf jaar kent niet zoveel variatie. Het aantal nieuwe patiënten met longembolie of DVT is vrij constant en het aantal preventieve indicaties loopt gestaag terug. Zie figuur Nieuw ingeschreven mannen per veneuze indicatie over 5 jaar (N=49) Longembolie DVT Preventief Nieuw ingeschreven vrouwen per veneuze indicatie over 5 jaar (N=49) Longembolie DVT Preventief Figuur 13 Aantal nieuw ingeschreven mannen en vrouwen met een veneuze indicatie Nieuw ingeschreven mannen en vrouwen per veneuze indicatie (N=49) Preventief Longembolie DVT Figuur 12 Aantal nieuw ingeschreven mannen en vrouwen per veneuze indicatie

11 4. Bereikte kwaliteit Het percentage patiënten met een INR binnen de therapeutische range wordt beschouwd als een maat voor medische kwaliteit en wordt gebruikt als een van de indicatoren voor kwaliteit. In 2002 heeft de ledenvergadering van de FNT besloten dat het percentage INR s van longterm patiënten binnen de therapeutische range een kwaliteitsindicator is, welke gebruikt wordt bij de audits. Als grens is gesteld dat tenminste 70% van de longterm patiënten in de 1e intensiteitsgroep en tenminste 65% in de 2e intensiteitsgroep binnen de therapeutische range dienen te vallen. In 2007 hebben drie diensten de grens van 70% voor de 1e intensiteitsgroep niet gehaald. Van deze drie haalden twee diensten tevens de 65% score niet voor de 2e intensiteitsgroep (tabel 4c). In 2006 was in beide groepen één dienst die de gewenste score niet heeft bereikt Therapeutische resultaten per patiëntengroep (N = 49) Instel groep (0-8 weken) % binnen de therapeutische range 63,0 62,5 62,2 63,5 60,5 53,5 52,8 53,3 53,0 53, ,0 74,0 75,5 74,0 72,0 65,5 64,8 Short-term groep (2-6 maanden) % binnen therapeutische range 68,2 68,0 67, Long-termgroep (6 maanden - levenslang) % binnen therapeutische range 76,6 77,5 79,0 78,0 77,0 71,3 73,8 73,6 72,0 71, In figuur 14 worden de mediane percentages van de verschillende patiëntencategorieën over de afgelopen 5 jaren vergeleken. Tot 2005 was er een licht stijgende trend met ieder jaar iets hogere percentages goed ingestelde patiënten. De afgelopen twee jaar is een licht dalende trend waarneembaar. De percentages patiënten binnen de therapeutische range nemen iets af. In de voorjaarsledenvergadering van 2008 is het voornemen uitgesproken om met ingang van 2009 de bovengenoemde grens voor de 2e intensiteitsgroep op te trekken van 65% naar 67%. De resultaten van dit jaar laten zien dat voor een aantal diensten een hogere grens leidt tot een onvoldoende score. Vergelijking 1e en 2e intensiteitsgroep Evenals in voorgaande jaren zijn de resultaten in de 2e intensiteitsgroep gemiddeld minder goed dan in de 1e intensiteitsgroep. Voor de longterm patiënten is het verschil in %. In figuur 15 zijn per patiëntengroep de percentages weergegeven van patiënten met INR-waarden onder de therapeutische range. Inzichtelijk wordt dat de grootste afwijking ten opzichte van de therapeutische waarde logischerwijs ligt bij de instelpatiënten en de kleinste afwijking bij de longterm patiënten uit de 1e intensiteitsgroep. Per patiëntencategorie blijft bij de 2e intensiteitsgroep het percentage te laag ingestelde patiënten duidelijk hoger dan bij de 1e intensiteitsgroep Percentage patiënten onder de therapeutische range (N=49) Figuur 15 Percentage patiënten onder de therapeutisch range Instel 1e groep Instel 2e groep Shortterm 1e groep Shortterm 2e groep Longterm 1e groep Longterm 2e groep Zo blijkt het percentage longterm patiënten met een INRwaarde onder de therapeutische range in de 2e intensiteitsgroep 6% hoger dan het percentage in de 1e intensiteitsgroep. Zie figuur 15. Vorig jaar was dit verschil bijna 4,5%. 1e intensiteit 2e intensiteit Figuur 14 Het mediane percentage van 3 patiënten-categorieën binnen de therapeutische range 11

12 De percentages patiënten met een INR-waarde boven de therapeutische range variëren minder sterk tussen de verschillende te onderscheiden patiëntengroepen (variatie: 12-17%; figuur 16) Percentage patiënten boven de therapeutische range (N=49) Figuur 16 Percentage patiënten boven de therapeutische range Instel 1e intensiteit Instel 2e intensiteit Shortterm 1e intensiteit Shortterm 2e intensiteit Longterm 1e intensiteit Longterm 2e intensiteit Acenocoumarol versus fenprocoumon Fenprocoumon scoort opnieuw beter dan acenocoumarol bij de groep longterm patiënten in zowel de 1e als de 2e intensiteitsgroep. De score per dienst varieert bij de 1e intensiteitsgroep voor acenocoumarol van 67,1 tot 88,0% en voor fenprocoumon van 63,8 tot 92%. Bij de 2e intensiteitsgroep is de variatie respectievelijk 62,5 tot 85,0% en 62 tot 91% (tabellen 4d en 4e) ,5 % patiënten binnen therapeutische range 1e intensiteitsgroep 81,0 78,9 72,3 Acenocoumarol 2e intensiteitsgroep Fenprocoumon Figuur 17 Mediaan percentage longterm patiënten binnen de therapeutische range per cumarine preparaat Tussen de diensten varieert het percentage fenprocoumongebruikers van 2 tot 90%; het gemiddelde is 20,6% en de mediaan 9,4% (tabel 1). Deze percentages verschillen nauwelijks van die van vorig jaar. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% % gebruikers van antistollingsmiddelen Mediaan Figuur 18 Percentage patiënten voor beide cumarines Gemiddelde Doseerprogramma en percentage patiënten binnen de therapeutische range Twee trombosediensten gebruiken geen automatisch doseerprogramma. In figuur 19 is het resultaat te zien van de analyse waarin het automatiseringsprogramma is vergeleken met het aantal longterm patiënten binnen de therapeutische range. De vijf doseerprogramma s scoren ongeveer gelijk. 1e intensiteitsgroep e intensiteitsgroep Figuur 19 Percentage longterm patiënten binnen de therapeutische range versus het doseerprogramma (1=TDAS, 2=TRODIS, 3=TROMIS, 4=geen, 5= Portavita en 6=GLIMS) 12

13 5. Bloedings complicaties De laatste jaren worden voor dit jaarverslag uitsluitend de ernstige bloedingscomplicaties geregistreerd. Om bloedingscomplicaties als kwaliteitsparameter voor het doseren te kunnen gebruiken, is het uiteraard noodzakelijk dat alle trombosediensten ernstige bloedingen op dezelfde wijze registreren. In tabel 5 t/m 7 zijn deze gegevens weergegeven. In 2007 is het aantal gemelde ernstige bloedingen ruim 4% hoger dan in Het totale aantal ernstige bloedingen is echter nog steeds beduidend lager dan hetgeen op basis van de literatuur mag worden verwacht. Volgens de literatuur is de kans op een ernstige bloeding bij cumarine-behandeling ongeveer 2% per jaar. In tabel 5 is te zien dat slechts 10 van de 58 trombosediensten meer dan 1,5% ernstige bloedingen melden. Het mediane percentage is 1%. Drie trombosediensten registreerden geen enkele ernstige bloeding. In 2007 zijn 514 intracraniële bloedingen gemeld. Het mediane percentage van opgetreden intracraniële bloedingen is 0,2%. Ook dit percentage is ongeveer de helft lager dan het percentage dat volgens de literatuur moet worden verwacht; namelijk 0,5% intracraniële bloedingen. Bij de meerderheid van trombosediensten lijkt sprake van onderrapportage van ernstige bloedingen. Waarschijnlijk worden deze bloedingen niet door de diverse behandeldisciplines aan de trombosediensten gemeld. Dit illustreert de moeizame uitwisseling tussen de diverse behandeldisciplines van voor de antistollingsbehandeling essentiële gegevens bij veel trombose-diensten. Mede gezien het recent door de IGZ ingezette traject van verbetering van patiëntveiligheid is het van groot belang dat de communicatie tussen trombosediensten en andere bij behandeling betrokken zorgverleners verbetert. 6. Zelfmanagement 52 Trombosediensten rapporteren in 2007 gegevens over zelfmanagement. Dit zijn 6 diensten meer dan Door deze stijging en uiteraard doordat ook in 2007 veel patiënten zijn getraind is het totale aantal zelfmanagementpatiënten gestegen van ruim naar bijna Van dit aantal beperken ruim patiënten zich tot alleen het zelfmeten. Het aantal zelfmanagementpatiënten in relatie tot de reguliere patiënten varieert per dienst van 1% tot 16%. Landelijk is eind ,2% van de patiënten met orale antistollingsmedicatie zelfmeetpatiënt. Wanneer naar de doelstelling wordt gekeken wat betreft het aantal patiënten dat in aanmerking komt voor zelfmanagement dan komt deze redelijk in zicht. In 2001 is voorspeld dat zelfmanagement voor ongeveer 10% van de longterm patiënten een optie zou kunnen zijn. Aangenomen wordt dat ongeveer 70% van de totale patiëntenpopulatie longtermpatiënt is. Op basis van patiënten in 2007 betekent dit optioneel zelfmanagement patiënten. De resultaten van de therapeutische controle bij de zelfmanagementpatiënten zijn voor beide intensiteitgroepen in tabel 9 weergegeven. Van 45 trombosediensten zijn gegevens ontvangen (in 2006 waren dat nog slechts 39 trombosediensten). Evenals vorig jaar wordt gemeld dat voor sommige diensten het verkrijgen van deze gegevens erg lastig is. De vastlegging van de resultaten is zodanig, dat het niet altijd mogelijk is om volledig betrouwbare gegevens te kunnen aanleveren. Uiteraard dient dit een punt van aandacht te zijn en de resultaten dienen mogelijk voorzichtig te worden geïnterpreteerd. Het percentage patiënten met een INR binnen de therapeutische range varieert tussen de trombosediensten sterk. De variatie is duidelijk groter dan de variatie bij de reguliere patiënten. Het mediane percentage patiënten met een INR in de therapeutische range is voor de 1e intensiteitsgroep 77,1% en voor de 2e intensiteitsgroep 72,0%. In figuur 20 worden deze mediane percentages vergeleken met de vergelijkbare percentages van de reguliere groep en de resultaten van Therapeutisch resultaat regulier versus zelfmanagement 1e intensiteit e intensiteit e intensiteit e intensiteit 2007 Regulier Zelfmanagement Figuur 20 Mediane percentage longterm patiënten binnen de therapeutische range reguliere patiënten versus zelfmanagement patiënten 13

14 De therapeutische resultaten bij de zelfmanagement patiënten blijven achter bij de reguliere groep. In vergelijking met 2006 is echter wel sprake van een resultaatverbetering bij met name de 1e intensiteitsgroep. Op het niveau van de individuele diensten blijkt dat in trombosediensten de gestelde minimale norm voor één of beide intensiteitsgroepen niet halen. In 2006 was dit het geval bij 12 trombosediensten. Vorig jaar is gestart met het registreren van ernstige bloedingscomplicaties bij zelfmanagement patiënten. In 2006 heeft één dienst een dergelijke bloedingscomplicatie gemeld. In 2007 hebben vier trombosediensten dit gedaan. 7. Conclusie Het totaal aantal patiënten onder behandeling bij trombosediensten is in 2007 wederom licht toegenomen. Patiënten met arteriële indicaties vormen met 85% de grootste groep. Binnen deze groep wordt 61% van de patiënten behandeld met als hoofdindicatie atriumfibrilleren. Dit percentage komt overeen met 52% van de patienten die door trombosediensten behandeld worden. Voor het eerst vormt één behandelindicatie meer dan de helft van de totale patiëntengroep. In 2007 werden bij alle trombosediensten samen ruim nieuwe patiënten met deze diagnose aangemeld. Dat is meer dan in De trombosediensten behandelen steeds meer patiënten met een langdurige indicatie en minder patiënten met een kortdurende indicatie. Dit verklaart de sterkere toename van het aantal bepalingen in vergelijking met de toename van het aantal in een jaar behandelde patiënten. Wat betreft de therapeutische kwaliteitscontrole zijn de resultaten in 2007 voor de tweede achtereenvolgende maal iets minder goed dan in het voorgaande jaar. De mediaan voor het percentage goed ingestelde patiënten ligt op 78,3% voor de 1e intensiteitsgroep en op 73,5% voor de 2e intensiteitsgroep. Deze percentages liggen ruim boven de door de FNT vastgestelde normen van minimaal 70% en 65% voor respectievelijk de 1e en 2e intensiteitsgroep Dit betreft echter mediane percentages. In 2007 scoorden drie trombosediensten onder deze door de FNT vastgestelde minimumgrenzen. Over 2007 hebben 3 trombosediensten geen enkele bloeding geregistreerd. Dit lijkt niet realistisch en de diensten zijn daarop geattendeerd. De meerderheid van de trombosediensten lijkt een te laag aantal ernstige bloedingen te registreren. Een goede registratie van ernstige complicaties is van belang voor een maximaal effectieve en veilige behandeling. Trombosediensten dienen zich in te spannen om complicaties tijdig gemeld te krijgen en deze complicaties goed te registreren. In 2007 is het aantal patiënten dat zelfmanagement uitvoert met ruim toegenomen tot een totaal aantal van bijna patiënten. Dit is 5,8% van de totale patiëntengroep. Het aantal patiënten dat is gestaakt met het zelfmanagement nam uiteraard ook toe; van 659 in 2006 naar 912 in Wat betreft de therapeutische resultaten bij de zelfmanagement groep zijn de resultaten van de gehele groep wederom iets minder goed dan de resultaten bij de reguliere patiënten: het mediane percentage long-term patiënten met een INR binnen de therapeutische range is bij de 1e intensiteitsgroep 77,1% en bij de 2e intensiteitsgroep 72,0%. Deze scores liggen ruim boven de door de FNT vastgestelde minimaal vereiste waarden. Er zijn echter 8 trombosediensten waar de gestelde norm voor één of beide intensiteitsgroepen niet wordt gehaald. Gezien het feit dat bij het zelfmanagement veel diensten ruim boven de gestelde norm scoren en dat bij reguliere patiënten ook vrijwel altijd de norm wordt gehaald, moet het mogelijk zijn deze resultaten te verbeteren. 14

15 Tabellen Gegevens uit het medisch jaarverslagformulier 2007

16 Inhoudsopgave Inhoud Tabel 1 Aantal patiënten, aantal bepalingen,% aan huis,% nieuwe patiënten 17 Tabel 2 Controlefrequentie en% nieuwe patienten 18 Tabel 3 alg. Indicaties totaal, arteriëel en veneus 19 Tabel 3a Myocardinfarcten 20 Tabel 3b Hartklepprothesen 21 Tabel 3c Atriumfibrilleren 22 Tabel 3d Vaatoperatie 23 Tabel 3e Longembolie 24 Tabel 3f DVT 25 Tabel 3g Preventief 26 Tabel 4a Therapeutisch resultaat Instel-patiënten 27 Tabel 4b Therapeutisch resultaat Short-term-patiënten 28 Tabel 4c Therapeutisch resultaat Long-term-patiënten 29 Tabel 4d Therapeutisch resultaat Acenocoumarol gebruikers Long-term-patiënten 30 Tabel 4e Therapeutisch resultaat Fenprocoumon gebruikers Long-term-patiënten 31 Tabel 5 Ernstige bloedingscomplicaties 32 Tabel 6 Intracraniële bloedingen 33 Tabel 7 Spier- en gewrichtsbloedingen 34 Tabel 8 Aantal patiënten zelfmanagement 35 Tabel 9 Therapeutisch resultaat zelfmanagement patiënten 36 Tabel 10 Ontwikkeling aantal zelfmanagement patiënten 37 Bijlage Nummer trombosedienst, automatiseringssysteem en accreditatiestatus 38 16

17 Aantal bepalingen Tabel 1 +/- % aan huis % nieuwe pat.* Aantal nwe. pat. Nummer Aantal patienten +/- Acenocoumarol Fenprocoumon t.o.v t.o.v % in ,1 48,3 28,6 33, ,7 8, ,8 39,5 51, ,0 13, ,6 25,7 33,8 32, ,9 68, ,8 32,2 37, ,0 78, ,4 25,9 26,6 46, ,3 28, ,7 28,3 25,5 21, ,6 82, ,4 31, ,6 9, ,7 37,3 37,8 31, ,0 3, ,1 45,8 27, ,0 58, ,9 27,4 19,2 24, ,0 9, ,9 48,3 50, ,3 3, ,2 41,1 28,3 31, ,7 2, ,4 28, ,7 9, , , ,7 6, ,2 43,8 34,9 37, ,9 10, ,5 24,8 28,3 31, ,4 54, ,9 28,5 35, ,8 13, ,1 38,3 32,9 39, ,2 3, ,2 47,4 23,8 29, ,1 38,7 35,4 31, ,6 3, ,2 37,1 28,1 35, ,0 4, ,5 32,6 29,7 31, ,0 12, ,2 30,7 28,6 29, ,1 14, ,2 43,5 26, ,0 5, ,3 38,6 36, ,0 6, ,2 26,4 33, ,7 24, , ,0 4, ,8 21,2 28,6 30, ,3 14, ,2 36,6 24,3 27, ,2 4, ,8 22,1 24, ,3 17, , ,2 30, ,9 9, ,1 48, ,0 9, ,9 43, , ,5 8, ,4 31,8 17, ,5 7, , , ,0 47, ,6 24,7 28, ,0 17, ,3 44,2 45,4 51, ,0 73, ,9 27,3 27, ,8 14, ,8 41,1 24,9 25, ,5 4, ,1 45,6 26, ,2 6, ,8 42,7 31,9 33, ,8 4, ,9 39,4 29,1 26, ,0 8, ,7 32,7 24,6 29, ,0 12, ,7 38,4 39, ,7 4, ,5 41,7 28,1 32, ,0 29, ,4 31,5 24,7 31, ,1 4, ,8 44,6 24,4 29, ,0 33, ,5 14, , ,7 64, ,1 40,1 30,3 31, ,0 18, ,5 28, ,4 2, ,5 44,5 29,7 34, ,2 20, , ,2 33, ,8 90, , , ,0 7, ,2 42,6 31, ,6 70, ,3 43,2 25,4 30, ,7 15, ,7 30,1 31, ,2 5, ,7 49,6 33,1 36, ,0 4, ,2 50,7 29,4 33, ,3 8, ,8 31, ,2 Totaal Mediaan 39,0 38,7 28,6 31,5 90,6 9,4 Gemiddelde 79,2 20, ,1 0 24,7 17

18 Nummer Tabel 2 Controlefrequentie % nieuwe patiënten ,8 15,3 25, ,0 14,8 24, ,3 13,4 17, ,9 16,2 19, ,4 20,6 28, ,6 15,8 45, ,6 17,2 28, ,6 15,6 27, ,7 20,1 36, ,8 15,9 28, ,8 17,2 28, ,9 17,5 28, ,2 17,2 29, ,2 28,5 2 17,4 18,2 31, ,4 16,0 24, ,6 18,5 39, ,7 16,8 24, ,7 48,7 4 17,8 18,3 31, ,8 18,8 33, ,8 17,1 29, ,9 16,9 33, ,1 19,0 24, ,1 31, ,5 19,5 32, ,5 20,6 26, ,6 18,1 24, ,2 18,9 28, ,4 28, ,5 19,0 31, ,6 20,0 26, ,6 19,3 29, ,6 21,1 32, ,0 20,0 35, ,0 19,3 26,7 7 20,1 19,2 28, ,1 20,0 28, ,3 25, ,4 19,8 28,6 9 20,5 20,8 25, ,2 19,8 22,1 3 21,3 21,7 26, ,3 19,7 24, ,3 19,9 24, ,3 20,7 37, ,3 21,0 32, ,5 22,8 14, ,6 22,8 34, ,6 20,9 32, ,0 22,9 29, ,0 20,5 45, ,3 16,6 23, ,4 20,1 28, ,7 22,4 30, ,9 22,9 30, ,0 24,3 39, ,9 23,5 48, , ,9 Mediaan 19,3 19,3 28, ,4 0 18

19 Nummer Totaal indicaties Totaal indicaties Tabel 3 % Indicaties Totaal indicaties Totaal indicaties % Indicaties arteriële veneuze totaal arteriële veneuze arteriële veneuze arteriële veneuze Totaal Mediaan

20 Nummer Aantal myocardinfarct Aantal nieuw ingeschreven myocardinfarct 2007 Tabel 3a Aantal myocardinfarct Aantal nieuw ingeschreven myocardinfarct 2006 Totaal arteriële indicaties % Myocard infarct v/h totaal aantal arteriële indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan

21 Nummer Aantal hartklepprothesen Aantal nieuw ingeschreven hartklepprothesen 2007 Tabel 3b Aantal hartklepprothesen Aantal nieuw ingeschreven hartklepprothesen 2006 Totaal arteriële indicaties % Hartklepproth. v/h totaal aantal arteriële indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan

22 Nummer Aantal atriumfibrilleren Aantal nieuw ingeschreven atriumfibrilleren 2007 Tabel 3c Aantal atriumfibrilleren Aantal nieuw ingeschreven atriumfibrilleren 2006 Totaal arteriële indicaties % Atrium fibrilleren v/h totaal aantal arteriële indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan

23 Nummer Aantal vaatoperatie Aantal nieuw ingeschreven vaatoperatie 2007 Tabel 3d Aantal vaatoperatie Aantal nieuw ingeschreven vaatoperatie 2006 Totaal arteriële indicaties % Vaatoperatie v/h totaal aantal arteriële indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan

24 Nummer Aantal longembolie Aantal nieuw ingeschreven longembolie 2007 Tabel 3e Aantal longembolie Aantal nieuw ingeschreven longembolie 2006 Totaal veneuze indicaties % Longembolie v/h totaal aantal veneuze indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan

25 Nummer Aantal DVT Aantal nieuw ingeschreven DVT 2007 Tabel 3f Aantal DVT Aantal nieuw ingeschreven DVT 2006 Totaal veneuze indicaties % DVT v/h totaal aantal veneuze indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan

26 Nummer Aantal preventief Aantal nieuw ingeschreven preventief 2007 Tabel 3g Aantal preventief Aantal nieuw ingeschreven preventief 2006 Totaal veneuze indicaties % Preventief v/h totaal aantal veneuze indicaties 2007 mannen vrouwen 2006 mannen vrouwen Totaal Mediaan