Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017 Programma Sport & Accommodaties BW-nummer Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting De gemeente Nijmegen heeft tot op heden geen beleidsplan buitensportaccommodaties. De behoefte aan beleid is de laatste jaren toegenomen. Sportverenigingen in onze stad hebben in toenemende mate vragen over hun accommodatie. Wij maken een beleidsplan voor onze buitensportaccommodaties. Deze startnotitie is de aftrap naar dat nieuwe beleidskader voor buitensportaccommodaties. Wij willen werken met een inventarisatie en analyse die inzicht verschaft in de huidige én toekomstige behoefte aan buitensportaccommodaties in Nijmegen. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Nick Pijnappels, Datum ambtelijk voorstel 15 maart 2017 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017 vast te stellen. 2. Brief aan de raad omtrent de startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017 vast te stellen. Steller Nick Pijnappels Paraaf akkoord Datum 21/03/ 17 Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder CV Startnotitie Nota Buitensportaccommodatiebeleid 2017

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling De gemeente Nijmegen heeft tot op heden geen beleidsplan buitensportaccommodaties. De behoefte aan beleid is de laatste jaren toegenomen. Sportverenigingen in onze stad hebben in toenemende mate vragen over hun accommodatie. Ook de Nijmeegse Rekenkamer heeft in haar onderzoek Sport, Geld, en de Stad aan de raad een voorzet gedaan om [ ]op het gebied van het sportondersteuningsbeleid een veel prominentere rol [te] kunnen spelen dan tot nu toe gebeurt: bij het bepalen van (meetbaar) beleid en doelstellingen, bij het formuleren van de indicatoren, bij het (signaleren van het niet) gebruik ervan, en bij het serieus nemen van de verantwoording. 1 Wij gaan dus aan de slag met een nieuw beleid voor onze buitensportaccommodaties. Deze startnotitie is daarvan de aftrap. Wij stellen u als Raad met deze startnotitie graag in de mogelijkheid om het gesprek te voeren over de richting van dit beleid. 2 Juridische aspecten Wij zijn juridisch niet verplicht om verenigingen te faciliteren met accommodaties. Toch doen wij dit bewust wel. Wij zien sport als een belangrijk aspect van een dynamische & gezonde stad. Daarom realiseren wij gemeentelijke sportaccommodaties. Hierbij dragen wij ook zorg voor het onderhoud en beheer. Naast de buitensport faciliteren wij met onze accommodaties ook het onderwijs. Scholen in de stad laten kinderen sporten op onze velden. De scholen betalen hier een vastgesteld uurtarief voor. Ook richting de scholen hebben wij geen juridische verplichting. 3 Doelstelling De startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017 vast te stellen. 4 Argumenten Een kader voor dé buitensport is erg complex. Sport kent een brede diversiteit aan accommodaties en gebruikers. Wij voeren dit beleid daarom uit aan de hand van uitvoeringskaders op deelsectoren, zoals voetbal of hockey. Deze uitvoeringskaders zullen gefaseerd worden aangepakt. Onze analyse laat zien dat wij voor het overkoepelende kader een aantal hoofdlijnen nodig hebben. De hoofdlijnen lopen als een rode draad door de verschillende sportparken en verenigingen heen. Dit geeft ons de mogelijkheid om per accommodatievraagstuk maatwerk te kunnen leveren zonder onze overkoepelende visie uit het oog te hoeven verliezen. De volgende vier hoofdlijnen gaan wij hanteren: 1. Vitale verenigingen stimuleren Wij willen vitale verenigingen. Dit onderschrijven wij ook in ons nieuwe beleidskader sport & bewegen. Onze verenigingen zijn centrale schakels in de samenleving. Zodoende vinden wij het passend deze verenigingen te ondersteunen. Wij zien echter grote verschillen tussen verenigingen onderling. Enerzijds kennen we verenigingen die weinig gemeentelijke ondersteuning nodig hebben om veel mensen te bereiken. Anderzijds zijn er verenigingen die juist veel structurele ondersteuning nodig hebben om überhaupt overeind te blijven. 1 Rekenkamerrapport Sport, Geld, en de Stad. September 2015, pagina 51.

3 Collegevoorstel Vervolgvel 2 Wij zullen keuzes moeten gaan maken om deze ondersteuning effectief in te zetten. Wij richten ons daarom op verenigingen waar onze investeringen een duurzaam effect hebben. Dit noemen wij vitale verenigingen. In de uitvoeringskaders geven wij invulling aan mogelijke interventies. Deze interventies kunnen wij gebruiken om verenigingen vitaal te maken. 2. Beleid op investeringen (kunstgras en natuurgras) Onze voorkeur gaat uit naar een situatie waarin er meer samenspel is tussen vereniging en gemeente. Wij willen een scenario gaan verkennen waarin wij de verenigingen meer keuzevrijheid en verantwoordelijkheid geven. Van de verenigingen vraagt dit daarentegen wel dat zij ook verantwoordelijkheid kunnen nemen. Onze rol als overheid zien wij daarbij meer als begeleider, waarbij de verenigingen het voortouw nemen. Dit vraagt nogal wat. Een vereniging moet met een duidelijke visie en daadkracht over een lange periode kunnen organiseren. Toch denken wij dat een aantal verenigingen dit kunnen. Wij zullen daarom de haalbaarheid van deze ambitie verder gaan onderzoeken. In de uitvoeringskaders zult u dit in uitgewerkte vorm teruglezen. Het beleid op investeringen kan daarin per deelsector (sterk) verschillen. In de uitvoeringskaders stellen wij investeringsbeleid vast voor onze buitensportaccommodaties. 3. Aantal velden optimaliseren Onze stad kent een historische scheefgroei in de grootte van de accommodaties, met name in de voetbalsector. Sommige verenigingen hebben daardoor te veel velden op hun park. Deze velden moeten wij wel onderhouden. Wij gaan daarom kijken hoe wij onze infrastructuur anders vorm kunnen geven. Wij zullen in de uitvoeringskaders met voorstellen komen voor optimalisatie van onze infrastructuur. 4. Huurprijsbeleid vaststellen Wij willen breder gaan kijken dan enkel onze vaste tarieven. In het bredere kader van de nota zullen wij de mogelijkheden rondom (flexibele) huurprijzen verkennen. Wij koppelen dit aan onze wens om meer verantwoordelijkheid bij verenigingen zelf te leggen. In de uitvoeringskaders gaan wij huurprijsbeleid vaststellen. Bij deze vier hoofdlijnen wisselt dus ook onze rol als gemeente. Als we dit op een rijtje zetten dan betekent dat voor de vier lijnen het volgende: 1. Wij gaan ons richten op het stimuleren van vitale verenigingen. In de uitvoeringskaders geven wij per deelsector aan hoe wij dit gaan inrichten. Voor sommige verenigingen kan het vitaliseren een onhaalbare doelstelling blijken. In het uiterste geval zullen wij dan het gesprek aan gaan over het bestaansrecht van de vereniging. 2. Wij onderzoeken of wij als overheid enigszins kunnen terugtreden in het sturen op de investeringen. Dit betekent bijvoorbeeld dat wij het initiatief voor een investering, en het onderliggend plan, in bepaalde gevallen bij de vereniging zelf leggen. Wij gaan

4 Collegevoorstel Vervolgvel 3 vervolgens in gesprek over de mogelijkheden en haalbaarheid van de wensen. Ondersteuning vanuit de gemeente kan daar onderdeel van zijn, maar is niet het vertrekpunt. Wij zullen dit in de uitvoeringskaders verder uitwerken. 3. Vanuit onze rol als gemeente inventariseren wij ons huidige bezit. Wij onderzoeken verder hoe wij deze infrastructuur kunnen optimaliseren. 4. Wij stellen als gemeente de huurprijzen vast. In relatie tot de overige punten zullen wij deze opnieuw inventariseren. Hierbij verkennen wij ook de mogelijkheid van meer flexibele huurprijzen. 5 Financiën Het rekenkameronderzoek uit 2015 geeft aan dat wij een lage dekkingsgraad 2 hebben vergeleken met Brabantse gemeenten. Op dit moment stijgt de dekkingsgraad jaarlijks vanwege een 10- jarige extra huurverhoging van 5% per jaar (tot 2024). Dit komt bovenop de correctie voor inflatie. Naast de huurverhoging zullen jaarlijks de kapitaallasten dalen als wij geen nieuwe investeringen doen. Kortom, door niets te doen kunnen wij structureel de financiële dekkingsgraad verhogen. Wij gaven in 2014 (exclusief personele kosten) volgens de rekenkamer ca. 4,5 mln. uit aan buitensport. De opbrengsten over 2014 (huur voor sport, onderwijs, e.d.) bedroegen gezamenlijk ca Per saldo hebben de buitensportaccommodaties in 2014 daarmee ca. 24,38 per inwoner gekost. Wij zullen deze baten en lasten ook voor de verenigingen inzichtelijk gaan maken. Wij merken dat verenigingen zich niet bewust zijn van deze indirecte subsidie. Onze raad heeft inmiddels via de Zomernota 2016 een bedrag van drie miljoen euro beschikbaar gesteld voor de uitwerking van dit beleid. 6 Participatie en Communicatie Vooruitlopend op onze uitvoeringskaders hebben wij inmiddels een breed onderzoek uitgezet naar de huidige situatie in de Nijmeegse voetbalsector. De voetbalsector is, zoals u kunt lezen in de startnotitie, de grootste sport van Nijmegen. Dit onderzoek voeren wij samen met de koepelorganisatie FAN (Federatie Amateurvoetbalverenigingen Nijmegen) uit. Alle voetbalverenigingen zijn daarin actief uitgenodigd om deel te nemen. Met de input vanuit deze verenigingen destilleren wij onder andere best practices. Op basis van die conclusies maken wij een verdere doorkijk naar de toekomst. De komende maanden zullen wij, naast de voetbalsector, ook over andere sporten in gesprek gaan. Dit doen wij samen met de desbetreffende verenigingen. Op basis van de vier hoofdlijnen zullen deze gesprekken invulling geven aan onze uitvoeringskaders. Het uitvoeringskader voor de hockey wordt nu, naast voetbal, al apart ontwikkeld. Deze situatie verschilt met andere sporten omdat hockey is geprivatiseerd. Dit vraagt een aparte analyse waar wij inmiddels mee zijn gestart. Wij ambiëren ook dit uitvoeringskader in 2017 aan uw raad aan te kunnen bieden. 7 Uitvoering en evaluatie In het laatste kwartaal van 2017 zullen wij uw raad het eerste uitvoeringskader voorleggen (voetbal). 2 Wij spreken in deze nota altijd over de financiële dekkingsgraad = (opbrengsten/lasten) x 100. De bezetting van velden door teams en scholen noemen wij de bezettingsgraad.

5 Collegevoorstel Vervolgvel 4 De tijdlijn ziet er als volgt uit: 1) 20 oktober Input vanuit de verenigingen over deze startnotitie (bijeenkomst over de sportnota). 2) Nov tot apr Onderzoek gemeente Nijmegen en FAN naar de vitaliteit van de Nijmeegse voetbalverenigingen. 3) apr./mei Bespreking Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid in uw raad. 4) Juni tot nov In gesprek met verenigingen en andere mogelijk belanghebbenden over verdere uitwerking van de uitvoeringskaders Buitensportaccommodatiebeleid. 5) Nov Aanbieden uitvoeringskaders hockey & voetbal aan de raad. Deze uitvoeringskaders behandelen de korte & langere termijn. 6) Q2-Q Overige uitvoeringskaders worden vastgesteld. 8 Risico Dit voorstel kent geen risico s. Bijlage(n): Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017; Brief aan de raad Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017

6 Maatschappelijke Ontwikkeling Beleidsontwikkeling Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 28 maart 2017 Ons kenmerk MO10/ Contactpersoon Nick Pijnappels Onderwerp Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017 Datum uw brief Direct telefoonnummer Geachte leden van de Raad, Wij hebben u reeds eerder geïnformeerd over het aanstaande buitensportaccommodatiebeleid. Aan de hand van twee sessies tussen u en onze ambtenaren heeft u dit onderwerp inmiddels ook zelf al verkend. Nu bieden wij u graag de voltooide startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen 2017 aan. Deze startnotitie is de aftrap naar een nieuw accommodatiebeleid voor onze stad. Met deze startnotitie stellen wij u graag in de gelegenheid om met ons van gedachten te wisselen over de voorgestelde beleidsrichting. De komende tijd zullen wij dit beleid vervolgens uitwerken aan de hand van uitvoeringskaders. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls mr. drs. A.H. van Hout Brief aan de Raad Startnotitie Nota Buitensportaccommodatiebeleid 2017

7 STARTNOTITIE BUITENSPORTACCOMMODATIEBELEID NIJMEGEN MAART 2017

8 INHOUDSOPGAVE Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid Nijmegen Waarom buitensportaccommodatiebeleid? Nijmegen Sportstad Huidige situatie De 4 hoofdlijnen a) Vitale verenigingen stimuleren b) Beleid op investeringen (kunstgras en natuurgras) c) Aantal velden optimaliseren d) Huurprijsbeleid vaststellen Naar het nieuwe sportaccommodatiebeleid in Bijlagen Beleid Sport en bewegen Financieel kader Uitvoeringskader Voetbal

9 1. WAAROM BUITENSPORTACCOMMODATIEBELEID? De gemeente Nijmegen heeft tot op heden geen beleidsplan buitensportaccommodaties. De behoefte aan beleid is de laatste jaren toegenomen. Sportverenigingen in onze stad hebben in toenemende mate vragen over hun accommodatie. Deze vragen zijn heel divers. Het varieert van Waarom vraagt de gemeente zoveel huur? tot Wanneer krijgt mijn vereniging kunstgras? Kortom, de verenigingen vragen om een kader. Vanuit onze eigen Rekenkamer is onderzoek gedaan naar de buitensportaccommodaties. Zij concludeerde dat wij veel van onze middelen besteden via indirecte subsidies. Deze vorm van ondersteuning zit met name in de accommodaties. Wij verhuren onze sportvoorzieningen (velden en kleedkamers) namelijk onder de kostprijs. Dit betekent dat de financiële dekkingsgraad 1 van onze investeringen op deze voorzieningen lager is dan de benchmark gemeenten in Brabant. In Nijmegen zitten wij op een dekkingsgraad van ca. 8% voor de buitensport, en 22% op het totaal. 2 In Brabantse benchmarkgemeenten ligt de dekkingsgraad voor het totaal tussen de 33% en 37,7%. 3 WAT STAAT ER IN DE STARTNOTITIE? In de sport kunnen wij met accommodatiebeleid verschillende interventies plegen. Wij zijn eigenaar van de grond, sportvelden, en een groot deel van de kleedkamers. Onze verenigingsondersteuning speelt daarnaast een belangrijke rol. Wanneer wij alles onder de loep nemen dan zijn er vier hoofdlijnen waarmee wij de sportclubs richting kunnen geven. De vier hoofdlijnen : 1. Vitale verenigingen stimuleren. 2. Beleid vaststellen voor investeringen (m.n. in kunstgras en natuurgras). 3. Hoeveelheid velden optimaliseren. 4. Huurprijsbeleid vaststellen. Het doel van deze startnotitie is het vaststellen van de hoofdlijnen. Daarmee gaan wij per deelsector invulling geven aan ons beleid. Wij doen dit met aparte uitvoeringskaders per deelsector. 1 Wij spreken in deze nota altijd over de financiële dekkingsgraad = (opbrengsten/lasten) x 100. De bezetting van velden door teams en scholen noemen wij de bezettingsgraad. 2 Rekenkamerrapport Sport, Geld, en de Stad. September 2015, pagina 2 (samenvatting). 3 Rekenkamerrapport Sport, Geld, en de Stad. September 2015, pagina

10 2. NIJMEGEN SPORTSTAD HUIDIGE SITUATIE Nijmegen kent op dit moment heel veel (studenten)sportverenigingen. Wij hebben een breed aanbod aan buitensporten. Dit varieert van atletiek tot roeien. De grootste sporten zijn o.a. voetbal (met 513 teams verdeeld over 20 verenigingen), hockey (ca sporters verdeeld over 4 verenigingen), en tennis (88 buitenbanen verdeeld over 12 accommodaties). Afhankelijk van de sport hebben wij ook een wisselende rol in de accommodatie. Deze verstandhouding is organisch gegroeid in de afgelopen decennia. Wij zullen hieronder 5 verschillende groepen nader in beeld brengen: 1) Voetbal 2) Hockey 3) Tennis 4) Overige buitensporten (zoals korfbal, rugby, atletiek) 5) Studentensport De verenigingen bevinden zich verspreid op bovenstaande sportparken

11 VOETBAL Onze stad kent 18 amateurvoetbalverenigingen, 2 studentensportverenigingen, en 1 profclub. Als gemeente faciliteren wij de accommodaties van 16 amateurverenigingen (2 zijn er geprivatiseerd; Quick 1888 en N.E.C. Amateurs). 4 De aanleg en onderhoud van een kunstgrasveld is ca. 1,6 mln. 5 verspreid over 40 jaar. Voor een natuurgrasveld is dit 0,5 mln. 6 Wij vragen voor een kunstgrasveld ca ,- huur per jaar ( over 40 jaar). 7 Voor een natuurgrasveld is dit ca ,- ( over 40 jaar). 8 De gemeente subsidieert dus indirect alle voetbalverenigingen op onze sportparken. HOCKEY De hockeysport in onze stad is volledig geprivatiseerd. In het geval van sportaccommodaties betekent dit dat de vereniging, of de beheerstichting van die vereniging, alle accommodatieonderdelen in eigen beheer en onderhoud heeft. De verenigingen zijn ook zelf verantwoordelijk voor de investeringen. Dit betreft dus hun velden, clubhuis, en kleedkamers. De gemeente Nijmegen is altijd eigenaar van de onderliggende grond. Sinds 2009 geven wij meerjarige subsidies voor het onderhoud van de hockeyaccommodaties. Deze subsidie bedroeg in ,-, verdeeld over de 3 burgerverenigingen. Naast de jaarlijkse subsidie voor onderhoud en exploitatie kregen de 3 burgerverenigingen een investeringssubsidie van 1,183 mln. voor vervangingsinvesteringen Wij zullen deze privatisering apart evalueren. TENNIS Wij hebben als overheid minimale bemoeienis met de tennisaccommodaties. Dit is historisch zo gegroeid. Wij zullen, in het kader van de nota buitensport, ook de relatie met tennis opnieuw onder de loep nemen. ATLETIEK De atletiekverenigingen in onze stad huren onze atletiekaccommodatie. Wij subsidiëren dit indirect met een niet-kostendekkende huurprijs. De baan kost ons jaarlijks ca ,-. Hiervoor krijgen wij ca ,- aan huurinkomsten terug. De atletiekbaan bevindt zich op hetzelfde sportpark als voetbalvereniging Brakkenstein. 4 De velden bij Quick zijn van de gemeente. Bij Quick is het beheer en onderhoud geprivatiseerd. 5 Bedrag kan veel hoger uitvallen. Dit is afhankelijk van aanbestedingen en onderhoud. 6 Idem 7 Seizoen 2016/2017: Niet gecorrigeerd voor inflatie of huurverhoging. 8 Idem 9 Conform het Nijmeegs coalitieakkoord Samen voor Nijmegen: sociaal, duurzaam en ondernemend. 10 De studentenhockeyvereniging Apeliotes valt onder de Radboud Universiteit

12 OVERIGE BUITENSPORTEN Naast deze vier grote verenigingssporten is er een verscheidenheid aan kleinere sporten (zoals rugby, korfbal, of roeien). Deze verenigingen kunnen sterk variëren in ledenaantallen. Vrijwel al deze sporten worden beoefend op parken waar ook voetbal, hockey, of tennis plaatsvindt. Wij zullen in ons kader ook voor deze sporten duidelijkheid bieden. Wij vinden het vanzelfsprekend dat wij als gemeente ook kleinere sporten faciliteren. Wij zullen daarbij altijd op zoek gaan naar een logische combinatie met één of meerdere andere sporten. STUDENTENSPORT Nijmegen is een echte studentenstad. Voor deze studenten (ROC, HAN, RU) wordt een speciaal sportaanbod georganiseerd door het Radboud Sport Centre (RSC) en het ROC Fitcentrum. Studenten kunnen daar een veelvoud aan sporten beoefenen, merendeels op de eigen accommodaties van o.a. de Radboud Universiteit

13 3. DE 4 HOOFDLIJNEN A) VITALE VERENIGINGEN STIMULEREN Wij gaan beleid invoeren dat vitale verenigingen stimuleert. Wij willen vitale verenigingen. Dit onderschrijven wij ook in ons nieuwe beleidskader sport & bewegen. Onze verenigingen zijn centrale schakels in de samenleving. Zodoende vinden wij het passend deze verenigingen te ondersteunen. Wij zien echter grote verschillen tussen verenigingen onderling. Enerzijds kennen we verenigingen die weinig gemeentelijke ondersteuning nodig hebben om veel mensen te bereiken. Anderzijds zijn er verenigingen die juist veel structurele ondersteuning nodig hebben om überhaupt overeind te blijven. Wij zullen keuzes moeten gaan maken om deze ondersteuning effectief in te zetten. Wij richten ons daarom op verenigingen waar onze investeringen een duurzaam effect hebben. Dit noemen wij vitale verenigingen. Wij hanteren de volgende werkdefinitie: EEN VITALE AMATEURVERENIGING HEEFT HAAR INTERNE ORGANISATIE OP ORDE EN IS FINANCIEEL GEZOND. MAATSCHAPPELIJKE BETROKKENHEID, SPORTIVITEIT EN RESPECT ZIJN ONDERDEEL VAN DE VISIE VAN DE CLUB. ZE RICHT ZICH NIET ALLEEN OP HAAR HUIDIGE LEDEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN, MAAR IS OOK TOEKOMST- EN OMGEVINGSGERICHT. Onze rol is vooral faciliterend. Wij zorgen voor de randvoorwaarden waarmee verenigingen vitaal kunnen worden en blijven. Dit kan bijvoorbeeld door het (tijdelijk) beschikbaar stellen van een buurtsportcoach. De verantwoordelijkheid voor een succesvolle club blijft dus primair bij de vereniging zelf. Wij bieden een duwtje in de rug voor hen die dat nodig hebben. Afhankelijk van de club is dat duwtje lichter of zwaarder. Een vereniging vitaal maken kan dus ook betekenen dat we gaan praten over fusies of samenwerkingen. Voor een paar verenigingen zullen deze interventies weinig resultaat opleveren. Wij zullen dan mogelijk de conclusie moeten trekken dat deze vereniging geen bestaansrecht meer heeft. In die gevallen vormt het vitaal maken van een vereniging dus geen haalbare doelstelling meer. Onze ondersteuning zal in die gevallen tegen een grens aanlopen waarbij wij niet langer zullen faciliteren. In de uitvoeringskaders geven wij invulling aan mogelijke interventies. Deze interventies kunnen wij gebruiken om verenigingen vitaal te maken

14 B) BELEID OP INVESTERINGEN (KUNSTGRAS EN NATUURGRAS) Wij gaan beleid maken op het aantal velden en het type velden waarin wij voorzien. Voor veel verenigingen is kunstgras ideaal. Je kunt er altijd op spelen en bent minder afhankelijk van weersomstandigheden. Het heeft ook nadelen. Het is duur en milieubelastend. 11 Bovendien is kunstgras niet voor elke club een passende oplossing. Als er weinig teams spelen op kunstgras dan is dat een dure voorziening. Met kunstgras kun je bovendien niet méér wedstrijden spelen dan met natuurgras. Je kunt er alleen vaker op trainen. 12 Onze voorkeur gaat uit naar een situatie waarin er meer samenspel is tussen vereniging en gemeente. Wij willen een scenario gaan verkennen waarin wij de verenigingen meer keuzevrijheid en verantwoordelijkheid geven. Van de verenigingen vraagt dit daarentegen wel dat zij ook verantwoordelijkheid kunnen nemen. Onze rol als overheid zien wij daarbij meer als begeleider, waarbij de verenigingen het voortouw nemen. Dit vraagt nogal wat. Een vereniging moet met een duidelijke visie en daadkracht over een lange periode kunnen organiseren. Toch denken wij dat een aantal verenigingen dit kunnen. Dit levert voor het investeringsbeleid van accommodaties 2 hoofdscenario s: a) DE VERENIGING LOOPT VOOROP. Wij verkennen de mogelijkheid om de keuze voor kunstgras bij de verenigingen te leggen. De vereniging gaat daarbij in gesprek met de gemeente aan de hand van een financieringsplan. Bij (financiële) ondersteuning zullen wij ook voorafgaand een (financiële) toetsing doen. Op basis van die toets wordt de draagkracht van de vereniging onderzocht. b) DE GEMEENTE LOOPT VOOROP. Behoud van vaste tarieven waarbij de investeringen gekoppeld zijn aan onze criteria voor vitale verenigingen. In de uitvoeringskaders stellen wij investeringsbeleid vast voor onze buitensportaccommodaties. 11 In Nijmegen betreft dit probleem niet de infill, maar de productie. Een kunstgrasveld wordt namelijk niet CO²neutraal geproduceerd. 12 Kunstgras laat wel meer wedstrijden toe dan natuurgras bij extreme weersomstandigheden

15 C) AANTAL VELDEN OPTIMALISEREN Onze stad kent een historische scheefgroei in de grootte van de accommodaties, met name in de voetbalsector. Sommige verenigingen hebben daardoor te veel velden op hun park. Deze velden moeten wij wel onderhouden. Wij gaan daarom kijken hoe wij onze infrastructuur anders vorm kunnen geven. Ter illustratie: binnen de grootste sector, voetbal, heeft de gemeente op stedelijk niveau voor seizoen een half wedstrijdveld tekort, op basis van de KNVB-richtlijn. Op het niveau van individuele voetbalclubs zijn er verenigingen met 1 à 2 velden tekort of teveel. Wij zullen in de uitvoeringskaders met voorstellen komen voor optimalisatie van onze infrastructuur. D) HUURPRIJSBELEID VASTSTELLEN Wij stellen huurprijsbeleid op. De raad heeft 15 juni 2011 besloten voor de seizoenen en een huurverhoging toe te passen van twee keer 10%. De verenigingen kregen daarna vanaf 2012 (tot seizoen 2023/2024) een jaarlijkse huurverhoging van 5%. 13 Wij willen breder gaan kijken dan enkel deze vaste tarieven. In het bredere kader van de nota zullen wij de mogelijkheden rondom (flexibele) huurprijzen verkennen. Vanuit de verenigingen is aangegeven dat een verdere verhoging grote gevolgen zal hebben voor de kosten van georganiseerd sporten. Wij zullen verder onderzoeken welke mogelijkheden wij hebben op het gebied van huurprijzen. Dit koppelen wij aan de wens om meer verantwoordelijkheid bij verenigingen zelf te leggen. In de uitvoeringskaders gaan wij huurprijsbeleid vaststellen. 13 Exclusief reguliere indexering

16 4. NAAR HET NIEUWE SPORTACCOMMODATIEBELEID IN Wij maken een beleidsplan voor buitensportaccommodaties. Wij werken met een inventarisatie en analyse dat inzicht verschaft in de huidige én toekomstige behoefte aan buitensportaccommodaties in Nijmegen. Op basis van analyse maken wij een plan van aanpak waarin doelstellingen worden uitgewerkt in een aantal uitvoeringskaders. Een kader voor dé buitensport is namelijk erg complex. Sport kent een brede diversiteit aan accommodaties en gebruikers. Wij voeren dit beleid daarom uit aan de hand van uitvoeringskaders. Die uitvoeringskaders kunnen gefaseerd worden aangepakt. De voetbalsector is daarbij, als grootste buitensport, een logisch begin. Vooruitlopend op deze uitvoeringskaders hebben wij inmiddels een breed onderzoek uitgezet naar de huidige situatie in de Nijmeegse voetbalsector. Wij doen dit onderzoek samen met de koepelorganisatie FAN (Federatie Amateurvoetbalverenigingen Nijmegen). Alle voetbalverenigingen zijn actief uitgenodigd om aan dit onderzoek deel te nemen. Met de input vanuit deze verenigingen destilleren wij onder andere best practices. Op basis van die conclusies maken wij een verdere doorkijk naar de toekomst. Meer informatie over het onderzoek vindt u in de bijlagen. Het uitvoeringskader voor de hockey wordt nu, naast voetbal, separaat ontwikkeld. Deze situatie verschilt met andere sporten omdat hockey is geprivatiseerd. Dit vraagt een aparte analyse waar wij inmiddels mee zijn gestart. Wij ambiëren ook dit uitvoeringskader in 2017 aan uw raad aan te kunnen bieden. In het laatste kwartaal van 2017 zullen wij uw raad het uitvoeringskader Voetbal voorleggen. De tijdlijn ziet er als volgt uit: 1) 20 oktober Input vanuit de verenigingen over deze startnotitie (bijeenkomst over de sportnota). 2) Nov tot apr Onderzoek gemeente Nijmegen en FAN naar de vitaliteit van de Nijmeegse voetbalverenigingen. 3) apr./mei Bespreking Startnotitie Buitensportaccommodatiebeleid in uw raad. 4) Juni tot nov In gesprek met verenigingen en andere mogelijk belanghebbenden over verdere uitwerking van de uitvoeringskaders Buitensportaccommodatiebeleid. 5) Nov Aanbieden uitvoeringskaders hockey & voetbal aan de raad. Deze uitvoeringskaders behandelen de korte & langere termijn. 6) Q2-Q Overige uitvoeringskaders worden vastgesteld

17 BIJLAGE BELEID SPORT EN BEWEGEN Onze visie op sport zoals verwoord in de startnotitie Sport en bewegen : Sport en bewegen geeft mensen plezier, voldoening en beleving. Boven dit alles levert sport en bewegen ook een belangrijke bijdrage aan het vergroten van de gezondheid en sociaal welzijn. Wij houden sporten in Nijmegen voor iedereen toegankelijk en streven naar een inclusieve stad. We streven naar hoge beweegen sport deelname tijdens een heel sportzaam leven, zowel bij jeugd, jongeren, studenten, volwassenen en ouderen. Wij hebben met name aandacht voor de groepen die hierin achterblijven en plegen waar nodig vraaggericht specifieke inzet om mensen te motiveren of ondersteunen. Goede accommodaties, en vitale verbindingen tussen sport en andere maatschappelijke terreinen en de organisaties die daarin actief zijn, zijn belangrijke randvoorwaarden voor het bereiken van onze doelen op sportgebied. FINANCIEEL KADER Het rekenkameronderzoek uit 2015 geeft aan dat wij een lage dekkingsgraad hebben vergeleken met Brabantse gemeenten. Op dit moment stijgt de dekkingsgraad jaarlijks vanwege een 10-jarige extra huurverhoging van 5% per jaar (tot 2024). Dit komt bovenop de correctie voor inflatie. Naast de huurverhoging zullen jaarlijks de kapitaallasten dalen als wij geen nieuwe investeringen doen. Kortom, door niets te doen kunnen wij structureel de financiële dekkingsgraad verhogen. Wij gaven in 2014 (exclusief personele kosten) volgens de rekenkamer ca. 4,5 mln. uit aan buitensport. De opbrengsten over 2014 (huur voor sport, onderwijs, e.d.) bedroegen gezamenlijk ca Per saldo hebben de buitensportaccommodaties in 2014 daarmee ca. 24,38 per inwoner gekost. Wij zullen deze baten en lasten ook voor de verenigingen inzichtelijk gaan maken. Wij merken dat verenigingen zich niet bewust zijn van deze indirecte subsidie. 1 TABEL REKENKAMERRAPPORT 'SPORT, GELD, EN DE STAD', P

18 Aantal teams Aantal teams Startnotitie Nota Buitensport UITVOERINGSKADER VOETBAL De grootste sector in de sport is voetbal. Bijna alle sportparken kennen wel een voetbalgebruiker. Deze sector heeft zodoende de grootste impact op ons beleid. Nijmegen kent 20 verenigingen (waarvan 16 met indirecte subsidierelatie). 14 Opmerkelijk is dat er 8 kleine verenigingen zijn met 13 teams of minder en 6 grote verenigingen met 35 teams of meer. De grootste vereniging heeft maar liefst 80 teams. De enige verenigingen in de middenmoot zijn Quick 1888 met 24 teams en Oranje-Blauw met 29 teams. De trend is dat kleine verenigingen steeds kleiner worden en grote verenigingen steeds groter. Aantal teams van grote verenigingen (seizoen 2008/2009 t/m 2016/2017) Aantal teams van kleine verenigingen (seizoen 2008/2009 t/m 2016/2017) Wij zijn de afgelopen maanden in gesprek geweest met de voetbalverenigingen en de Federatie Amateurvoetbalverenigingen Nijmegen (FAN). Dit onderzoek spitst zich toe op de huidige stand van zaken bij de Nijmeegse voetbalverenigingen. Wij gaan in gesprek over de volgende onderwerpen: Het ledenbestand; De interne organisatie; De financiële huishouding; De bestuurlijke kracht en visie; De (sportieve) cultuur; En de maatschappelijke betrokkenheid van de vereniging. De rapportage moet inzicht bieden in de operationele, financiële en maatschappelijke status van de Nijmeegse amateurvoetbalclubs. Best practices zullen daaruit worden gedestilleerd. Die bieden een basis voor aanbevelingen om clubs, waar mogelijk, vitaler te maken. Mede op basis van dit onderzoek zullen wij in de nota verder invulling geven aan de vier hoofdlijnen. 14 Wij hebben 4 amateur voetbalverenigingen die geprivatiseerd zijn en/of geen gemeentelijke accommodatie gebruiken. Dit zijn Quick 1888, N.E.C. Amateurs, F.C. Kunde, en Uni vv