STAAT VAN DE INSTELLING. NTTA Nautical Technical Training Academy B.V.

Transcriptie

1 STAAT VAN DE INSTELLING NTTA Nautical Technical Training Academy B.V. Plaats : Groningen BRIN nummer : 29ZM Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 9-20 november 2015 Datum vaststelling : 10 februari 2016

2 Pagina 2 van 24

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING CONCLUSIE EN VERVOLGTOEZICHT Conclusie Vervolgtoezicht INSTELLINGSBREDE RESULTATEN Oordeel kwaliteitsborging op instellingsniveau Financiële continuïteit Risicobepaling RESULTATEN PER OPLEIDING Schipper machinist beperkt werkgebied Stuurman kleine schepen BIJLAGEN Bijlage I Normeringen kwaliteitsgebieden Pagina 3 van 24

4 Pagina 4 van 24

5 1 INLEIDING In dit rapport staan de uitkomsten van het onderzoek naar de Staat van de instelling, dat de Inspectie van het Onderwijs op 9, 12 en 20 november 2015 heeft uitgevoerd bij NTTA. De inspectie baseert zich op het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015 (zie NTTA is een niet-bekostigde instelling met ongeveer 50 studenten en zeven opleidingen. De instelling heeft een onderwijslocatie in Groningen. Dit onderzoek heeft betrekking op het middelbaar beroepsonderwijs. De instelling biedt buiten de erkende mbo-opleidingen diverse trainingen voor de (zee-) scheepvaart aan. Tevens geeft NTTA invulling aan haar maatschappelijke betrokkenheid door een mbo-opleiding aan te bieden binnen het werkgelegenheidsproject Go Maritiem, waarin zij samenwerkt met rederijen, kapitein eigenaren, een gemeente en Werkplein. Het onderzoek is gestart met een analyse van informatie over de instelling, zoals het jaarverslag, opbrengstgegevens, uitkomsten tevredenheidsonderzoek en signalen. Aanvullend is bij twee opleidingen een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd (zie tabel hieronder) en is de kwaliteitsborging van de instelling onderzocht. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is gesproken met studenten, docenten, een stafmedewerker en de directie. De kwaliteitsonderzoeken zijn uitgevoerd bij de volgende opleidingen. Gebied Gebied Opbrengsten Onderwijsproces, Kwaliteitsborging en Wettelijke vereisten Schippermachinist beperkt werkgebied Stuurman kleine schepen Gebied Examinering en diplomering Schippermachinist beperkt werkgebied Stuurman kleine schepen Leerweg, niveau, locatie leerweg bol, niveau 2, locatie Atoomweg 2-H, Groningen leerweg bol, niveau 3, locatie Atoomweg 2-H, Groningen In dit rapport starten we met de conclusie van het onderzoek en geven we vervolgens aan of er sprake is van vervolgtoezicht (hoofdstuk 2). Daarna volgen de toelichting op de beoordeling van de kwaliteitsborging op instellingsniveau en de risicobepaling (hoofdstuk 3). Vervolgens is per onderzochte opleiding het Pagina 5 van 24

6 resultaat van het kwaliteitsonderzoek beschreven (hoofdstuk 4). De normering van de eerste vijf kwaliteitsgebieden is als bijlage opgenomen. Pagina 6 van 24

7 2 CONCLUSIE EN VERVOLGTOEZICHT In dit hoofdstuk staat de conclusie van het onderzoek naar de Staat van de instelling en beschrijven we het vervolg. Het vervolg is bepaald op basis van het aantal geconstateerde risico s voor de onderwijskwaliteit (geen, enkele of veel) in combinatie met het niveau van de kwaliteitsborging van de instelling (goed, voldoende, onvoldoende, slecht). De toelichting op de risicobepaling en de toelichting op de beoordeling van de kwaliteitsborging staan in hoofdstuk Conclusie In dit hoofdstuk staat de conclusie van het onderzoek naar de Staat van de instelling en beschrijven we het vervolg. Het vervolg is bepaald op basis van het aantal geconstateerde risico's voor de onderwijskwaliteit (geen, enkele of veel) in combinatie met het niveau van de kwaliteitsborging van de instelling (goed, voldoende, onvoldoende, slecht). De toelichting op de risicobepaling en de toelichting op de beoordeling van de kwaliteitsborging staan in hoofdstuk 3. We zien veel risico's voor de kwaliteit van het onderwijs. We hebben risico's vastgesteld voor de kwaliteit van het onderwijsproces en de kwaliteit van de examens. We hebben geen risico's vastgesteld voor de tevredenheid van studenten, medewerkers en werkgevers en de stabiliteit van organisatie en management. Wat is de stand van de kwaliteitsborging van de instelling? We concluderen dat de kwaliteitsborging op instellingsniveau bij NTTA onvoldoende is. Wij gaan er op basis van deze conclusie vanuit dat de instelling de kwaliteitsborging zo spoedig mogelijk verbetert en de bestaande risico's voor de onderwijskwaliteit verhelpt. 2.2 Vervolgtoezicht Het onderzoek naar de Staat van de instelling geeft aanleiding om vervolgtoezicht, en uitgebreid aanvullend vervolgtoezicht uit te voeren bij NTTA. Pagina 7 van 24

8 We voeren vervolgtoezicht uit naar de kwaliteitsborging van de instelling, omdat niet voldaan is aan de wettelijke vereiste (WEB, art ). De instelling krijgt de gelegenheid de kwaliteitsborging te verbeteren. Over een jaar zullen we de kwaliteitsborging opnieuw onderzoeken en beoordelen. Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleidingen Voor het onderzoek naar de Staat van de instelling hebben we twee opleidingen onderzocht (zie de tabel in 1 Inleiding). Bij twee opleidingen voeren we vervolgtoezicht uit, omdat we niet alle kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Het vervolgtoezicht richt zich op de geconstateerde tekortkomingen binnen de onvoldoende kwaliteitsgebieden. In onderstaande schema's is het vervolgtoezicht te lezen. We voeren dit vervolgtoezicht zo veel mogelijk gelijktijdig uit. Wat betreft de examenkwaliteit is de genoemde termijn in de waarschuwingsbrief van de minister leidend. Het vervolgtoezicht geldt voor de beide opleidingen die onderzocht zijn binnen het betreffende kwaliteitsgebied, zoals vermeld in de tabel in hoofdstuk 1. Beoordeling Toezichtvorm Vervolgtoezicht Kwaliteit onderwijsproces Aangepast toezicht Circa een jaar na vaststelling is onvoldoende (zwak onderwijs). vanwege zwak onderwijs. van het definitieve rapport voert de inspectie een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uit. Kwaliteit examinering Aangepast toezicht De inspectie meldt het oordeel is slecht. vanwege slechte aan de minister. examenkwaliteit. De instelling ontvangt een waarschuwing. Na de in de waarschuwingsbrief opgenomen termijn volgt een onderzoek naar kwaliteitsverbetering. Kwaliteitsborging is Aangepast toezicht Circa een jaar na vaststelling onvoldoende. vanwege niet-naleving van artikel van de WEB. van het definitieve rapport beoordeelt de inspectie de kwaliteitsborging opnieuw. Pagina 8 van 24

9 Niet-naleven van weten regelgeving. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van: artikel van de WEB, niet naleving eisen onderwijstijd artikel van de WEB, de onderwijsovereenkomst voldoet niet aan de eisen of was niet verstrekt artikel lid 2, van de WEB, de praktijkovereenkomst voldoet niet aan de eisen het diploma en de resultatenlijst voldoen niet aan de Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 15 maart 2012, nr. BVE/Stelsel/294391, houdende vaststelling van modellen en technische veiligheidseisen voor diploma s en resultatenlijsten mbo (Regeling modeldiploma mbo) Circa een jaar na vaststelling van het definitieve rapport onderzoekt de inspectie het herstel. Pagina 9 van 24

10 Niet-naleven van weten regelgeving. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van artikel lid 1, van de WEB, onderricht in de praktijk maakt voor diverse studenten enz. geen onderdeel uit van de beroepsopleiding. Drie maanden na vaststelling van het definitieve rapport onderzoekt de inspectie het herstel. Nader onderzoek De inspectie verwacht zes maanden na vaststelling van het definitieve rapport van de Staat van de instelling, met betrekking tot de kwaliteit van de examinering en de kwaliteitsborging een tussentijdse rapportage met een goed onderbouwde en betrouwbare analyse van de oorzaken van de problemen en de genomen dan wel te nemen maatregelen. Aan de hand van de verstrekte informatie wordt bepaald of er een gesprek plaats zal vinden en/of een onderzoek naar diplomawaarde wordt uitgevoerd. Zoals hiervoor is aangegeven leidt het aantal geconstateerde risico's in combinatie met het niveau van de kwaliteitsborging tot extra toezichtactiviteiten. We geven hierna aan welke activiteiten de inspectie aanvullend zal uitvoeren. Onderzoek door de inspectie Onderwerp van nader onderzoek Kwaliteit van de examinering en kwaliteitsborging bij beide onderzochte opleidingen. Extra activiteit Beoordeling van de tussentijdse rapportage met betrekking tot de kwaliteit van de examinering en de kwaliteitsborging. Vervolg De inspectie beoordeelt de tussentijdse rapportage, 6 maanden na de vaststelling van het rapport van de Staat van de instelling. Aan de hand van de verstrekte informatie wordt bepaald of een gesprek plaats zal vinden en/of een onderzoek naar diplomawaarde wordt uitgevoerd. Pagina 10 van 24

11 3 INSTELLINGSBREDE RESULTATEN In dit hoofdstuk informeren wij u over de beoordeling van de kwaliteitsborging op instellingsniveau en onderbouwen wij ons oordeel. Daarna lichten we de risicobepaling toe. 3.1 Oordeel kwaliteitsborging op instellingsniveau In onderstaande tabel staat de beoordeling van de kwaliteitsborging. Dit oordeel is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende aspecten. De normering staat in bijlage I. Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende Slecht 4 Kwaliteitsborging Gebied 4: Kwaliteitsborging Voldoende Onvoldoende 4.1 Sturing * 4.2 Beoordeling * 4.3 Verbetering en verankering * 4.4 Dialoog en verantwoording De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing De kwaliteitsborging op instellingsniveau bij NTTA is beoordeeld als onvoldoende, omdat niet voldaan is aan de kernaspecten sturing, beoordeling en verbetering en verankering. De sturing beoordelen we als onvoldoende. De instelling slaagt er niet in op structurele basis inhoud en vorm te geven aan het aspect sturing als stuwende factor voor kwaliteitsborging. De instelling heeft een strategisch beleidsplan voor de periode Hierin staan enkele doelstellingen voor de onderwijskwaliteit betreffende het onderwijsproces en opbrengsten. Doelstellingen ten aanzien van examinering ontbreken. De gestelde doelen zijn niet zodanig geformuleerd dat de resultaten meetbaar zijn, ook is geen vertaalslag gemaakt naar afzonderlijke opleidingen. Er was ten tijde van het onderzoek nog geen aanvang gemaakt met evaluatie van het strategisch beleidsplan ter voorbereiding op de nieuwe periode. Tijdens het onderzoek de Staat van de instelling in 2012, was het oordeel over de sturing eveneens onvoldoende, evenals bij het onderzoek naar kwaliteitsverbetering in Weliswaar heeft de instelling gepoogd het aspect sturing te verbeteren, onder andere door te gaan werken met een jaarplanning in Echter de Pagina 11 van 24

12 gehanteerde jaarplanning reikt niet verder dan een activiteitenplanning. Het proces van planning van activiteiten wordt beschreven zonder dat daarbij sprake is van een noemenswaardige verdieping ten aanzien van resultaatgerichte sturing op de onderwijskwaliteit. Ook in de jaarplanning van 2015 en in de uitvoerende praktijk, is de vereiste verdieping niet aangetroffen. Er is voldoende sprake van continuïteit in onderwijsgevend en leidinggevend personeel. Daarin is het de instelling gelukt vacatures die ontstaan zijn door de opgaande lijn in studentenaantal te vervullen. Recent is een nieuwe kwaliteitsmanager aan het team toegevoegd. De beoordeling beoordelen we als onvoldoende. Hoewel de instelling diverse vormen van monitoring hanteert, is niet aangetoond dat de uitkomsten van de monitoring en de beoordeling daarvan in voldoende mate betrouwbaar zijn. Evenmin getuigen ze van zelfkritisch vermogen en tonen ze niet aan dat de betrokken onafhankelijk deskundigen voldoende materiedeskundig zijn. Er vindt weliswaar een vorm van beoordeling plaats, echter de kwaliteit hiervan is onvoldoende betrouwbaar om op basis daarvan daadwerkelijk inzicht te verwerven in de kwaliteit van het onderwijs. Met deze invulling is de basis voor verbetering erg smal. Tevens is niet duidelijk gesteld welke kwaliteitseisen aan de beoordeling ten grondslag liggen. De diverse vormen van monitoring die de instelling hanteert zijn interne audits, zelfevaluatie examinering en collegiale visitatie. Ook vindt jaarlijks een externe audit plaats door een certificerende instantie waarin tevens het onderwijsproces aan de orde komt, zij het in beperkte mate. Daarnaast worden voortgangsgesprekken gehouden met studenten en wordt informatie verkregen van leerbedrijven. In 2015 is na veel inspanning van het NTTA het Vakforum weer herstart, dat is een positieve ontwikkeling. De verbetering en verankering beoordelen we als onvoldoende. Het is de instelling niet gelukt de afgelopen jaren een gefundeerde en systematische wijze van een verbeteraanpak te realiseren. NTTA heeft geen samenhangend verbeterplan waarbij de verschillende bevindingen van beoordelingen in samenhang een vervolg krijgen. Positief is dat in de teamoverleggen wordt gesproken over de onderwijskwaliteit en er een begin is gemaakt met intervisie en collegiale visitatie. De instelling biedt voldoende mogelijkheid voor deskundigheidsbevordering van het personeel. Een aandachtspunt daarbij is dat niet bewaakt wordt of ten aanzien van de deskundigheidsbevordering een juiste prioritering plaatsvindt en deze het gewenste effect bewerkstelligt. Zo is de deskundigheid met betrekking tot examinering niet op het gewenste niveau. Pagina 12 van 24

13 De dialoog en verantwoording beoordelen we als voldoende. Binnen de compacte omvang van de instelling wordt via korte lijnen informatie verkregen en worden zaken geregeld, zowel intern met studenten en collega s als met externe partijen zoals de leerbedrijven en het Vakforum. De dialoog vindt plaats en er is een sterke drive om de dialoog aan te gaan. Focus en samenhang aanbrengen in de dialoog en de verantwoording over het effect, bieden echter nog kans voor verdere verdieping van de continue kwaliteitsverbetering. Onderwijstijd De kwaliteitsborging met betrekking tot onderwijstijd is niet voldoende. De instelling stuurt niet voldoende op het naleven van de wettelijke bepalingen over onderwijstijd. De instelling houdt daardoor niet op een effectieve wijze zicht op het naleven van deze wettelijke bepalingen. De instelling maakt geen formeel gebruik van de mogelijkheid om af te wijken van de wettelijke urennorm. 3.2 Financiële continuïteit We hebben geen financiële risicoanalyse uitgevoerd, omdat NTTA een niet bekostigde instelling is. 3.3 Risicobepaling Het onderzoek heeft geleid tot de volgende risicobepaling. 0 Mate van risico's Geen Enkele Veel Deze risicobepaling is gebaseerd op een risico-inschatting voor de kwaliteit van het onderwijs, de examinering, de tevredenheid van studenten, medewerkers en werkgevers, de stabiliteit van organisatie en management. Hierna volgt de toelichting. Kwaliteit onderwijs We schatten het risico voor de kwaliteit van het onderwijs in als matig tot hoog, omdat diverse studenten geen beroepspraktijkvorming volgen. De instelling verleent voor de beroepspraktijkvorming regelmatig een zogenaamde vrijstelling, geheel dan wel gedeeltelijk. Met als gevolg dat als een student een volledige vrijstelling krijgt, de instelling geen zicht heeft op het niveau van de uitoefening van de competenties van de student in de beroepspraktijk. Bovendien wordt de student de mogelijkheid onthouden om de theorie toe te Pagina 13 van 24

14 passen en te oefenen in de praktijk. De instelling voldoet bij deze handelswijze niet aan de eis dat bij elke beroepsopleiding onderricht in de praktijk van het beroep deel dient uit te maken van de opleiding. Kwaliteit examinering We schatten het risico voor de kwaliteit van de examinering in als hoog tot zeer hoog. Op alle aspecten binnen het gebied examinering en diplomering zijn tekortkomingen aangetroffen bij beide onderzochte opleidingen. De tekortkomingen waren daarbij niet eerder gesignaleerd door de examencommissie. Bovendien zijn de verantwoordelijkheden ten aanzien van betrokkenheid bij de uitvoering van de examinering en borging van de kwaliteit van het examenproces als examencommissie onvoldoende gescheiden. Tevredenheid studenten/medewerkers/werkgevers We schatten het risico voor de tevredenheid van de studenten, medewerkers en werkgevers in als geen tot gering. Er is geen informatie over werkgeverstevredenheid beschikbaar. De door NTTA gehouden onderzoeken naar tevredenheid van studenten en de indruk van de tevredenheid van medewerkers en studenten tijdens het onderzoek van de inspectie geeft geen aanleiding hier een risico te verwachten. Stabiliteit organisatie en management We schatten het risico voor de stabiliteit van de organisatie in als geen tot gering. De continuïteit in organisatie en management is stabiel gebleken, bij de groei van het aantal studenten is het de instelling gelukt een balans te vinden en vacatures te vervullen. Wel zien wij een aandachtspunt in de constatering dat de kennis van het vakgebied van de onderzochte opleidingen bij management en docenten niet altijd actueel is en kennis en toepassing van wettelijke vereisten met betrekking tot het beroepsonderwijs hiaten kent. Samenvattend We zien veel risico's voor de onderwijskwaliteit en beoordelen de kwaliteitsborging van de instelling als onvoldoende. De instelling staat voor de uitdaging om de kwaliteitsborging zo spoedig mogelijk te verbeteren en om de gesignaleerde risico's voor de kwaliteit van onderwijs en de examinering te verhelpen. Pagina 14 van 24

15 4 RESULTATEN PER OPLEIDING In dit hoofdstuk lichten wij per onderzochte opleiding het resultaat van het kwaliteitsonderzoek toe. We geven per gebied aan wat het oordeel is (goed, onvoldoende, voldoende, slecht) en lichten ons oordeel toe. 4.1 Schipper machinist beperkt werkgebied Het kwaliteitsonderzoek bij Schipper machinist beperkt werkgebied, crebocode 95736, niveau 2, bol, locatie Atoomweg in Groningen heeft geleid tot de volgende oordelen: Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende Slecht 1 Onderwijsproces 2 Examinering en diplomering 4 Kwaliteitsborging Kwaliteitsgebied Voldoet Voldoet niet 5 Naleving wettelijke vereisten Gebied 1: Onderwijsproces Voldoende Onvoldoende Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 2: Examinering en diplomering Voldoende Onvoldoende 2.1 Exameninstrumentarium* 2.2 Afname en beoordeling* 2.3 Diplomering* Pagina 15 van 24

16 Gebied 4: Kwaliteitsborging Voldoende Onvoldoende 4.1 Sturing * 4.2 Beoordeling * 4.3 Verbetering en verankering * 4.4 Dialoog en verantwoording Gebied 5: Naleving wettelijke vereisten Voldoet Voldoet niet 5.1 Naleving wettelijke vereisten De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Onderwijsproces Het onderwijsproces beoordelen we als onvoldoende, omdat niet voldaan is aan het aspect beroepspraktijkvorming. Het programma kent voldoende samenhang en biedt voldoende maatwerk. Het programma is modulair van opbouw. De talen, rekenen, loopbaan en burgerschap worden zoveel mogelijk in samenhang met de beroepsgerichte vakken aangeboden. Ervaringen van de studenten, opgedaan in de beroepspraktijk, worden gekoppeld aan de theorie. Tevens is het mogelijk om in een simulator bepaalde praktijkvaardigheden te oefenen. Sterk in het programma is dat er aansluiting wordt gevonden met de behoeften en de achtergrond van de student; de student kan in eigen tempo en volgorde de programmaonderdelen volgen. Hierbij is ruimte voor vertragen en versnellen. Voor verrijking en verdieping is minder aandacht. Het didactisch handelen en leeromgeving beoordelen we als voldoende. Er is sprake van effectieve interactie tussen docent en student, zowel bij klassikale lessen als wanneer de student in zijn individuele programma een opdracht uitvoert. De docenten zijn goed bereikbaar voor individuele begeleiding en extra uitleg. Nabespreking van toetsen vindt incidenteel plaats en met name op verzoek van de student; de feedback op de toetsen zou sterker een onderdeel kunnen gaan uitmaken van het programma waardoor het leereffect van de toets vergroot. Indien een student onvoldoende presteert wordt ruimte geboden voor herhaling en extra uitleg. Zowel docenten als studenten ervaren de leeromgeving/werkklimaat als open, veilig en prettig. De materiele voorzieningen zijn op orde. Gebouw en lokalen zien er verzorgd uit. Brug- en machinekamer simulatoren zijn beschikbaar, wel missen studenten soms een motor voor het oefenen van de technische vaardigheden. Pagina 16 van 24

17 De intake en plaatsing, de studieloopbaanbegeleiding en de zorg beoordelen we als voldoende. Tijdens de intake worden studenten persoonlijk geïnformeerd over het programma en de opbouw van de opleiding. De startsituatie van de student wordt in beeld gebracht. Besproken wordt of de opleiding passend is bij de wensen en mogelijkheden van de student. Een aandachtspunt is de schriftelijke informatie en voorlichting vanuit de instelling. Deze is voor verbetering vatbaar, zo is informatie op de website niet volledig, is de opleidingsgids zeer beperkt en geeft deze niet de realiteit weer. Tevens komt de inhoud van de verschillende informatiebronnen niet overeen. Het gevolg daarvan kan zijn dat er onduidelijkheden ontstaan over wederzijdse verwachtingen tussen de (potentiële) student en de instelling. De student wordt actief begeleid in de studieloopbaan. De ontwikkeling en studieprestaties zijn periodiek onderwerp van gesprek, zowel tussen de docent en de student als binnen het team van docenten. Het vastleggen van de afspraken uit de studieloopbaanbegeleiding vindt minimaal plaats. Het bewaken van de afspraken wordt echter in de praktijk ondervangen door de korte lijnen binnen de kleinschalige setting. De beroepspraktijkvorming beoordelen we als onvoldoende, omdat diverse studenten geen beroepspraktijkvorming volgen. De instelling verleent voor de beroepspraktijkvorming regelmatig een zogenaamde vrijstelling, geheel dan wel gedeeltelijk. Dit heeft tot gevolg dat als een student een volledige vrijstelling krijgt, de instelling geen zicht heeft op het niveau van de uitoefening van de competenties en vaardigheden van de student in de beroepspraktijk. Bovendien wordt de student de mogelijkheid onthouden om de theorie toe te passen en te oefenen in de praktijk. De opleiding voldoet bij deze handelswijze niet aan de eis dat bij elke beroepsopleiding onderricht in de praktijk van het beroep deel dient uit te maken van de opleiding. Het bevoegd gezag van de instelling dient daarbij zorg te dragen voor de beschikbaarheid van de praktijkplaats. Bovendien is wettelijk bepaald dat een examen pas met goed gevolg kan worden afgesloten wanneer zowel de beroepspraktijkvorming als het overige deel van de beroepsopleiding met goed gevolg is afgesloten. Als studenten wel een periode van beroepspraktijkvorming volgen, wordt gewerkt met een stageboek zoals voorgeschreven door het STCW Verdrag. De student en de stagebegeleider aan boord worden voor de start nog eens extra geïnformeerd over inhoud en de eisen van de stage en de functie van het stageboek. Studenten leveren stageverslagen in en houden in het stageboek de voortgang van de taken bij. Vanuit de instelling houdt de stagebegeleider tijdens de stage contact met de student en het leerbedrijf. Tevens vindt er na afloop Pagina 17 van 24

18 van de stage altijd een voortgangsgesprek plaats. De begeleiding van zowel de instelling als het leerbedrijf is adequaat als de student beroepspraktijkvorming volgt. Examinering en diplomering De examinering en diplomering beoordelen we als slecht, omdat niet voldaan is aan de aspecten exameninstrumentarium, afname en beoordeling en diplomering. Het oordeel voor de instellingsexamens Nederlandse taal telt in studiejaar (het jaar van examinering) nog niet mee in het eindoordeel van de inspectie over de examenkwaliteit van de opleiding. Het exameninstrumentarium voldoet niet, omdat het onvoldoende aansluit op de uitstroomeisen en niet voldoet aan de toetstechnische eisen. Er is in het exameninstrumentarium te weinig sprake van passende complexiteit om het vereiste beheersingsniveau te examineren. Ook hebben moderne systemen die in de beroepspraktijk gebruikt worden, slechts marginaal een plaats in de toetsen. Tevens is er te weinig aandacht voor praktische vaardigheden waarbij de praktijk gekoppeld wordt aan de theorie. Het versiebeheer van de exameninstrumenten is onvoldoende. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van gekopieerd materiaal, waarbij de codes van de werkprocessen en de toetsen niet consequent vermeld worden. Hierdoor bevat het examenmateriaal veel onduidelijkheden en ontstaan er slordigheden die niet passen bij een correct instrumentarium. Alle toetsen binnen het onderwijsprogramma hebben de status kwalificerend en maken onderdeel uit van het examen. Echter in de praktijk worden sommige toetsen als werkopdrachten ingezet in het individuele onderwijsprogramma van de student. De toets wordt dan als opdracht ontwikkelingsgericht ingezet; de student heeft ruimte voor het stellen van vragen en kan ondersteuning krijgen. Vervolgens telt de uitgewerkte opdracht kwalificerend mee bij de examinering. Hierdoor is er onvoldoende onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsing en examinering. Een juiste en objectieve beoordeling van de examens van de studenten is in het geding. De cesuur is niet helder beschreven en toepasbaar. Daarbij is het zo dat als examens voor verschillende opleidingen worden ingezet, niet duidelijk is welke cesuur voor welke opleiding van toepassing is. In de beoordelingsvoorschriften staan veel onduidelijkheden, hierdoor kunnen interpretatieverschillen ontstaan. Er is sprake van impliciete normeringen, waarbij docenten veel vertrouwen hebben in de oordelen van hun collega s. Het geheel is niet transparant. Herkansingstoetsen zijn te weinig onderscheidend ten Pagina 18 van 24

19 opzichte van de voorafgaande toets, veel vragen worden letterlijk herhaald. Bovendien is er geen consistente lijn wat betreft de mogelijkheid tot herkansen van toetsen. Met regelmaat komen administratieve slordigheidsfouten voor in de voorbladen van de toetsen. De voorbladen van de toetsen geven niet in alle gevallen de tijdsduur aan, het aantal vragen of aantal bladen worden niet altijd correct weergegeven, ook komt het voor dat een voorblad een onjuiste toetscode vermeldt. Al met al is het een rommelig geheel. Het exameninstrumentarium voor Nederlands sluit onvoldoende aan op de uitstroomeisen en voldoet niet aan de toetstechnische eisen. De toetsen voor de Nederlandse taal voldoen niet aan het vereiste referentieniveau. Dit oordeel telt niet mee bij aspect exameninstrumentarium. De examenprocessen van afname en beoordeling voldoen niet, omdat deze onvoldoende deugdelijk zijn verlopen. De beoordeling van de examens is niet betrouwbaar doordat de beoordelingsvoorschriften niet voldoen. Door met behulp van de simulator een bij de beroepspraktijk passende context te creëren tijdens de proeven van bekwaamheid, sluit de examinering aan op de beroepspraktijk. Er is dan ook sprake van authentieke afname, dat is positief. De diplomering voldoet niet, omdat deze onvoldoende deugdelijk en geborgd is. De verantwoording van de besluitvorming omtrent de diplomering door de examencommissie is niet deugdelijk en de registratie is uitermate summier. De controles op de dossiers die door de examencommissie worden uitgevoerd zijn slechts gericht op aanwezigheid van documenten en in mindere mate of de juiste examens zijn afgenomen. Gebleken is dat niet alle onderliggende bewijsstukken in het examendossier aanwezig zijn, hierdoor heeft de examencommissie ook geen zicht op de daadwerkelijk afgenomen examens en wordt teveel vertrouwd op een administratieve check. De examencommissie vergewist zich niet met gepaste grondigheid en frequentie van de kwaliteit van het exameninstrumentarium, de afname, de beoordeling, de besluitvorming betreffende de diplomering en van de deskundigheid van bij de examinering betrokken personen. Bovendien is er, mede door de beperkte omvang van het team, een risico van rolvermenging waarbij medewerkers zowel de rol van docent, ontwikkelaar als assessor en lid van de examencommissie kunnen vervullen. De verantwoordelijkheden ten aanzien van betrokkenheid bij de uitvoering van de examinering en borging van de kwaliteit van het examenproces als examencommissie zijn dan ook onvoldoende gescheiden. Pagina 19 van 24

20 Aan studenten worden vrijstellingen voor examenonderdelen verleend. Het ontbreekt daarbij aan een deugdelijke motivatie voor de specifieke voorwaarden, op grond waarvan de vrijstelling wordt verleend. Tevens is het niet navolgbaar dat de examencommissie deze vrijstelling als commissie formeel verleent. Daarnaast verantwoordt de examencommissie zich in algemene zin niet navolgbaar ten aanzien van de activiteiten en bevindingen. Daarbij waren de bevindingen die tijdens het onderzoek van de inspectie naar voren zijn gekomen niet op voorhand onderkend door de examencommissie. De kennis van actuele wet- en regelgeving op het gebied van examinering en diplomering binnen de instelling is onvoldoende. Opbrengsten Er is geen beoordeling van de opbrengsten aan de orde omdat het merendeel van de studenten ouder is dan 23 jaar. Kwaliteitsborging De kwaliteitsborging van de opleiding is gelijk aan de kwaliteitsborging op instellingsniveau, zoals in hoofdstuk 3.1. is beschreven. Wettelijke vereisten De opleiding voldoet niet aan de onderzochte wettelijke eis(en), omdat is vastgesteld dat de bepalingen zoals gesteld in diverse artikelen, niet is nageleefd. De betreffende onderzochte wettelijke vereisten, de bevindingen en bijbehorende artikelen zoals vastgesteld in de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) zijn onderstaand vermeld. De opleiding voldoet niet aan eisen met betrekking tot onderwijstijd voor een beroepsopleidende leerweg. De opleiding voldoet niet aan de inrichtingseisen zoals verwoord in artikel van de Web. Het onderwijsprogramma voor de opleiding voldoet niet aan de eisen met betrekking tot voldoende begeleide onderwijsuren en uren beroepspraktijkvorming behorende bij een beroepsopleidende leerweg. In de praktijk lijkt het erop dat de opleiding ervoor heeft gekozen af te wijken van de wettelijke urennorm, maar heeft hierbij niet voldaan aan de voorwaarden die hiervoor gesteld worden. Zo ontbreekt aan een onderwijsinhoudelijke visie met betrekking tot onderwijstijd, hoe het instemmingsrecht is verkregen en er is geen verantwoording in het jaarverslag. Tevens wordt de opleiding niet als zodanig beschreven in het onderwijs- en examenreglement (art lid 2 WEB). Bovendien is de opleiding niet van voldoende kwaliteit. Het voldoen aan de basiskwaliteit is een voorwaarde om af te kunnen wijken van de wettelijke urennorm. Pagina 20 van 24

21 De onderwijsovereenkomst voldoet niet aan de eisen van artikel van de WEB, zo is onder andere de leerweg niet genoemd en was door enkele studenten de onderwijsovereenkomst niet tijdig getekend of is er geen onderwijsovereenkomst verstrekt. De beroepspraktijkvorming voldoet niet aan de eisen van artikel van de WEB, zo maakt voor sommige studenten onderricht in de praktijk geen onderdeel uit van de beroepsopleiding. De praktijkovereenkomst voldoet niet aan de eisen van artikel van de WEB, zo zijn de aanvangsdatum en einddatum van de beroepspraktijkvorming, het aantal te volgen praktijkuren en de verdeling daarvan over de praktijkperiode niet opgenomen of niet realistisch opgenomen in de praktijkovereenkomst. Het diploma en de resultatenlijst voldoen niet op alle aspecten aan de modelovereenkomsten zoals vastgesteld in de Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 15 maart 2012, nr. BVE/Stelsel/294391, houdende vaststelling van modellen en technische veiligheidseisen voor diploma s en resultatenlijsten mbo (Regeling modeldiploma mbo) Ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten De procedure van de instelling betreffende de verzuimregistratie en de uitvoering in de praktijk is niet onderzocht omdat het merendeel van de studenten 23 jaar of ouder is. 4.2 Stuurman kleine schepen Het kwaliteitsonderzoek bij Stuurman kleine schepen, crebocode 95732, niveau 3, bol, locatie Atoomweg in Groningen, heeft geleid tot de volgende oordelen: Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende Slecht 1 Onderwijsproces 2 Examinering en diplomering 4 Kwaliteitsborging Kwaliteitsgebied Voldoet Voldoet niet 5 Naleving wettelijke vereisten Pagina 21 van 24

22 Gebied 1: Onderwijsproces Voldoende Onvoldoende Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 2: Examinering en diplomering Voldoende Onvoldoende 2.1 Exameninstrumentarium* 2.2 Afname en beoordeling* 2.3 Diplomering* Gebied 4: Kwaliteitsborging Voldoende Onvoldoende 4.1 Sturing * 4.2 Beoordeling * 4.3 Verbetering en verankering * 4.4 Dialoog en verantwoording Gebied 5: Naleving wettelijke vereisten Voldoet Voldoet niet 5.1 Naleving wettelijke vereisten De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Voor de beschouwing van het kwaliteitsonderzoek bij deze opleiding, is hetzelfde van toepassing als beschreven bij het kwaliteitsonderzoek bij Schipper machinist beperkt werkgebied in hoofdstuk 4.1. Pagina 22 van 24

23 5 BIJLAGEN Bijlage I Normeringen kwaliteitsgebieden De normering per gebied is per januari 2015 aangepast (zie het Toezichtkader mbo 2012, Addendum 2015). De normering heeft betrekking op de toezichtperiode De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruikmaakt van een normering. Deze bestaat uit twee stappen: 1. Een normering per aspect: per aspect wordt een beschrijving gegeven. Indicatoren en portretten zijn daarvoor indicerend en richtinggevend. 2. Een normering per kwaliteitsgebied. Voor de normering van het gebied Onderwijsproces zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn: aspect 1.3 Didactisch handelen, aspect 1.7 Studieloopbaanbegeleiding en aspect 1.9 Beroepspraktijkvorming. Normering Onderwijsproces Goed Aan acht van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan zeven van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of meer kernaspecten is niet voldaan. Aan drie tot acht van de aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de aspecten is voldaan. Voor de beoordeling van de rendementen is gebruikgemaakt van de volgende normen. Normering rendementen Doelgroep Norm (%) < 23 jaar 65 > 23 jaar 67 Pagina 23 van 24

24 Bij het gebied Examinering en diplomering zijn alle aspecten als kernaspect benoemd. Normering Examinering en diplomering Goed Aan alle drie de aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle drie de aspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of twee aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de drie aspecten is voldaan. Voor de normering van het gebied Kwaliteitsborging zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn 4.1 Sturing, 4.2 Beoordeling en 4.3 Verbetering en verankering. Normering Kwaliteitsborging Goed Aan alle aspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan twee of drie aspecten is niet voldaan. Slecht Aan alle vier de aspecten is niet voldaan. Normering Naleving wettelijke vereisten: de instelling of opleiding voldoet niet aan de wettelijke bepalingen indien de inspectie vaststelt dat één van deze bepalingen niet wordt nageleefd. Bij sommige bepalingen vloeit de norm direct uit de wet voort. Voor enkele bepalingen zijn nadere operationaliseringen opgesteld (bijvoorbeeld onderwijstijd). Pagina 24 van 24