Het Kinderallergie. 1 e editie. Formularium een praktische leidraad

Transcriptie

1 Het Kinderallergie 1 e editie Formularium een praktische leidraad

2 NB: Het voorschrijven van geneesmiddelen geschiedt onder de exclu sieve verantwoordelijkheid van de behandelend arts. Voor uitgebreidere informatie over de vermelde geneesmiddelen wordt verwezen naar andere bronnen, zoals Het Farmaco therapeutisch Kompas.

3 Het Kinderallergie e Formularium 1editie een praktische leidraad onder redactie van DR. M.O. HOEKSTRA DR. A.P.E. SACHS met medewerking van PROF.DR. W.M.C. VAN AALDEREN, DR. M.Y. BERGER-VAN STRAALEN, PROF.DR. P.J.E. BINDELS, DRS. F.S. BOUKES, PROF.DR. A.E.J. DUBOIS, DRS. Y.C.M. DUIJVESTIJN, PROF.DR. R. GERTH VAN WIJK, DR. H. DE GROOT, DRS. E.G. HAARMAN, DR. A.J. VAN HOUTE, DR. A.C. KNULST, DR. E.A. KOOP, DR. E.H.G VAN LEER, DRS. Y. MEIJER, DR. M.M.H.M. MEINARDI, DRS. G.N. VAN DER MEULEN, DRS. E.A. OELEN, DRS. J.N.G. OUDE ELBERINK, DR. S.G.M.A. PASMANS, J.G.M. RIJNTJES, PROF.DR.IR. H.F.J. SAVELKOUL, DRS. S.G.C. VAN SOEST, DR. A.B. SPRIKKELMAN, DRS. Z. TEMPELS-PAVLICA

4 De uitgever stelt zich niet verantwoordelijk voor eventuele onjuistheden die in Het Kinderallergie Formularium mochten voorkomen Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, me chanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j 0 het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 1230 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. ISBN NUR 870/871 Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus GA Houten

5 REDACTEUREN DR. M.O. HOEKSTRA kinderallergoloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht, locatie Wilhelmina Kinderziekenhuis DR. A.P.E. SACHS huisarts, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht MEDEWERKERS PROF.DR. W.M.C. VAN AALDEREN kinderlongarts, Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam MEVR. DR. M.Y. BERGER-VAN STRAALEN huisarts, Erasmus MC, Rotterdam PROF.DR. P.J.E. BINDELS hoogleraar huisartsgeneeskunde, AMC, Amsterdam MEVR. DRS. F.S. BOUKES huisarts, Schoonhoven PROF.DR. A.E.J. DUBOIS kinderarts, Universitair Medisch Centrum Groningen MEVR. DRS. Y.C.M. DUIJVESTIJN kinderarts, Medisch Centrum Alkmaar PROF.DR. R. GERTH VAN WIJK allergoloog, Erasmus MC, Rotterdam DR. H. DE GROOT allergoloog, RdGG, locatie Diaconessenhuis Voorburg DRS. E.G. HAARMAN kinderarts, Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam DR. A.J. VAN HOUTE medisch immunoloog, Diakonessenhuis Utrecht/Zeist en St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein/Utrecht DR. A.C. KNULST dermatoloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht

6 6 REDACTEUREN EN MEDEWERKERS MEVR. DR. E.A. KOOP klinisch chemicus i.o., Diakonessenhuis Utrecht/Zeist DR. E.H.G. VAN LEER kinderarts, Groene Hart Ziekenhuis, locatie Bleuland MEVR. DRS. Y. MEIJER kinderarts, Universitair Medisch Centrum Utrecht, locatie Wilhelmina Kinderziekenhuis DR. M.M.H.M. MEINARDI dermatoloog, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam MEVR. DRS. G.N. VAN DER MEULEN kinderallergoloog, Universitair Medisch Centrum Groningen MEVR. DRS. E.A. OELEN huisarts, Muntendam MEVR. J.N.G. OUDE ELBERINK allergoloog, Universitair Medisch Centrum Groningen MEVR. DR. S.G.M.A. PASMANS dermatoloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht, locatie Wilhelmina Kinderziekenhuis MEVR. DRS. J.G.M. RIJNTJES kinderallergoloog, Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam, PROF.DR.IR. H.F.J. SAVELKOUL hoogleraar Celbiologie en immunologie, Wageningen Universiteit DRS. S.G.C. VAN SOEST huisarts, Rotterdam MEVR. DR. A.B. SPRIKKELMAN kinderarts, Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam MEVR. DRS. Z. TEMPELS-PAVLICA allergoloog, Diakonessenhuis Utrecht/Zeist

7 Inhoudsopgave Redacteuren en medewerkers 5 Voorwoord redactie 9 De allergische mars 11 Preventie van allergie en astma 26 Voedselallergie 40 Constitutioneel eczeem 49 Astma en beperken van astma-exacerbaties 66 Allergische rinitis en conjunctivitis 83 Anafylaxie 95 Urticaria en angio-oedeem 105 Latexallergie 115 Insectenallergie 121 Geneesmiddelenallergie 133 Immunotherapie 145 Interpretatie van laboratoriumonderzoek 154 BIJLAGEN Patiëntenvereniging De Vereniging van Allergie Patiënten 167 Het Nederlands Anafylaxis Netwerk 169 De Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem 171 Het Astma Fonds 175 De Stichting Voedselallergie 175 Geneesmiddelenoverzicht 177 Index 182

8 Voorwoord redactie In 2005 is Het Allergie Formularium en in 2006 Het Pediatrisch For - mularium verschenen. Nu ligt Het Kinderallergie Formularium voor u. Het is geschreven op verzoek van veel praktiserende huisartsen en kinderartsen aan de hand van onderwerpen die zich in de spreekkamer van beide specialismen in de dagelijkse praktijk voordoen. De inhoud van dit nieuwe formularium omvat die onderwerpen welke de meest voorkomende acute en chronische vormen van allergie omvatten. Speciale aandacht is besteed aan de toegevoegde waarde van laboratoriumonderzoek en de interpretatie van uitslagen. Verder zijn alle hoofdstukken geschreven op een wijze dat deze een directe afspiegeling is van ons medisch denken en handelen, namelijk binnen de gouden driehoek : diagnose, etiologie en therapie. Immers, alle drie zijn beslissend voor de prognose. Opdat zij beter worden zou eigenlijk een passende titel voor dit formularium moeten zijn. Deze refereert namelijk niet alleen aan u, maar ook aan uw patiënten. Dit is dan ook een reden te meer dat wij met veel plezier aan de totstandkoming van dit formularium hebben gewerkt. Wij spreken de wens uit dat dit boekje niet gelijk een plaats in uw boekenkast zal vinden, maar wel op uw bureau of in uw jaszak. Dit is niet alleen vanwege het formaat, dat zich hier trouwens bij uitstek voor leent, maar met name vanwege de inhoud. Deze is voor u, naar wij hopen, van groter om - vang. Dr. Maarten O. Hoekstra Dr. Alfred P.E. Sachs