Akoestische verbetering van de ruwbouw door middel van ontdubbelde

Transcriptie

1 Er bestaan verschillene ruwbouwconcepten waarmee het mogelijk is om rijwoningen en appartementen op te trekken ie aan e criteria van een normaal o verhoog akoestisch comort uit e norm NBN S voloen. De energieprestatieregelgeving (EPB) speelt hierbij een belangrijke rol. Om aan e hierin gestele eisen te kunnen beantwooren, zal het oorgaans noig zijn om een thermische isolatie aan te brengen tussen twee aangrenzene appartementen o rijwoningen. Het komt er met anere wooren op neer at er een ubbele wan gecreëer wort ie opgevul wort met een thermischisolatiemateriaal. In it ossier gaan we ieper in op een aantal akoestische oplossingen waarbij e gemene muur bestaat uit ontubbele ragene wanen, waarvan e spouw voorzien is van een thermische isolatie (anere concepten, bv. met voorzetwanen, zullen in een volgen artikel aan bo komen). Deze ruwbouwconcepten zijn op het eine van it artikel in zes bevattelijke tabellen samengevat. De hootekst geet meer uiing over een aantal speciieke ontwerp- en uitvoeringsaspecten en licht toe waarom bepaale bouwconcepten al an niet aan e akoestische-comortcriteria voloen. Akoestische verbetering van e ruwbouw oor miel van ontubbele gemene voor rijwoningen en appartementen B. Ingelaere, C. Crispin, L. De Geetere, M. Van Damme en D. Wuyts, aeling Akoestiek, WTCB 1 INLEIDING In 2008 wer e norm NBN S Akoestische criteria voor woongebouwen [8] van kracht. De prestatie-eisen uit eze norm gelen als e regels van goe vakmanschap en zijn van toepassing op alle woongebouwen op het Belgische grongebie waarvan e bouwaanvraag ateert van na e verschijningsatum van e norm. De norm stelt niet alleen eisen aan e lucht-, contact- en gevelgeluisisolatie, maar legt ook beperkingen op aan het installatielawaai. Onanks het eit at e vooropgestele eisen van toepassing zijn op het agewerkte gebouw, kunnen ze ook als uitgangspunt gebruikt woren bij e uitwerking van het ontwerp. In voorkomen geval zullen ze mee hun stempel rukken op e ontwerp-, etaillerings- en uitvoeringsase. De norm vermelt twee kwaliteitsniveaus: normaal akoestisch comort (NAC): het gaat hier om een minimaal kwaliteitsniveau, waarbij e vereisten voor het akoestische comort erop gericht zijn om een ruime meererhei van e gebruikers tevreen te stellen. Het tevreenheispercentage wort hierbij op meer an 70 % van e gebruikers geraam voor e lucht- en contactgeluisisolatie oner een normale geluisbelasting verhoog akoestisch comort (VAC): het gaat hier om het hoogste akoestische-kwaliteitsniveau at binnen eze norm beschouw wort. De eraan gekoppele vereisten hebben als oelstelling om een verbeter akoestisch comort te realiseren voor een bepaale akoestische eigenschap (bv. e gevelisolatie, e geluisisolatie tussen woningen, e contactgeluisisolatie, het lawaai van e technische installaties ). Het tevreenheispercentage wort hierbij op meer an 90 % van e gebruikers geraam voor e lucht- en contactgeluisisolatie oner een normale geluisbelasting. De vereisten met betrekking tot een verhoog akoestisch comort zijn enkel van toepassing wanneer e initiatienemers van het bouwproject (oprachtgever, koper ) speciale wensen in ie zin geuit hebben o wanneer e verkoper o verhuurer eze eigenschap aan e toekomstige bewoners toegezeg heet. De eisen met betrekking tot e lucht- en contactgeluisisolatie tussen appartementen en nieuwbouw rijwoningen uit e norm zijn respectievelijk samengevat in e tabellen 1 (hieroner) en 2 (p. 2). De aanwezighei van boven- en onerburen maakt e akoestische problematiek bij appartementen een stuk moeilijker an bij rijwoningen. Zo woren er in it geval ook eisen Tabel 1 Eisen met betrekking tot e lucht- en contactgeluisisolatie tussen appartementen (*). Zenruimte buiten e woning Elke ruimte Zenruimte binnen e woning Slaapkamer, keuken, woonkamer en bakamer (ie niet alleen toebehoort aan e ontvangstruimte) Ontvangstruimte binnen e woning Elke ruimte met uitzonering van een technische ruimte o een inkomhal Ontvangstruimte binnen e woning Slaapkamer, stueerruimte Normaal akoestisch comort (NAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 54 B Contactgeluisisolatie: L nt,w 58 B Normaal akoestisch comort (NAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 35 B Contactgeluisisolatie: geen eis Verhoog akoestisch comort (VAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 58 B Contactgeluisisolatie: L nt,w 50 B Verhoog akoestisch comort (VAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 43 B Contactgeluisisolatie: L nt,w 58 B (*) Inien het naastliggene pan geen woning is, gelen er speciieke eisen naargelang van e mogelijke lawaaibelasting in e naburige ruimten. Voor meer inormatie hieromtrent verwijzen we naar e norm NBN S [8]. Inien e ontvangstruimte binnen e woning een slaapkamer is en e zenruimte buiten e woning geen slaapkamer is, ient men e contactgeluiseisen voor een normaal akoestisch comort met 4 B te verstrengen. Bij e toetsing van eze waaren aan het agewerkte gebouw gaat men ervan uit at resultaten ie 2 B zwakker zijn an e vooropgestele eisen toch nog aanvaarbaar zijn. Deze marge heet te maken met e onzekerheen bij het opstellen van e prognose en met e beperkte nauwkeurighei van e meettechnieken. WTCB-Dossiers 2012/2.18 1

2 Tabel 2 Eisen met betrekking tot e lucht- en contactgeluisisolatie tussen nieuwbouw rijwoningen (eengezinswoningen waarvan e bouwaanvraag ateert van na 28 januari 2008 en ie aan één o twee zijen scheiingsconstructies hebben met anere gebouwen) (*). Zenruimte buiten e woning Elke ruimte Zenruimte binnen e woning Slaapkamer, keuken, woonkamer en bakamer (ie niet alleen toebehoort aan e ontvangstruimte) Ontvangstruimte binnen e woning Elke ruimte met uitzonering van een technische ruimte o een inkomhal Ontvangstruimte binnen e woning Slaapkamer, stueerruimte Normaal akoestisch comort (NAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 58 B Contactgeluisisolatie: L nt,w 58 B Normaal akoestisch comort (NAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 35 B Contactgeluisisolatie: geen eis Verhoog akoestisch comort (VAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 62 B Contactgeluisisolatie: L nt,w 50 B Verhoog akoestisch comort (VAC) Luchtgeluisisolatie: D nt,w 43 B Contactgeluisisolatie: L nt,w 58 B (*) Inien het naastliggene pan geen woning is, gelen er speciieke eisen naargelang van e mogelijke lawaaibelasting in e naburige ruimten. Voor meer inormatie hieromtrent verwijzen we naar e norm NBN S [8]. Inien e ontvangstruimte binnen e woning een slaapkamer is en e zenruimte buiten e woning geen slaapkamer is, ient men e contactgeluiseisen voor een normaal akoestisch comort met 4 B te verstrengen. Bij e toetsing van eze waaren aan het agewerkte gebouw gaat men ervan uit at resultaten ie 2 B zwakker zijn an e vooropgestele eisen toch nog aanvaarbaar zijn. Deze marge heet te maken met e onzekerheen bij het opstellen van e prognose en met e beperkte nauwkeurighei van e meettechnieken. gestel in verticale, horizontale en zels iagonale richting. Bij boven elkaar gelegen appartementen ligt e contactgeluisisolatieproblematiek bovenien veel gevoeliger en ient men bijzonere aanacht te besteen aan e bepaling van het installatielawaai. Het risico op akoestische hiner is bij appartementen met anere wooren veel groter an bij rijwoningen. Gelukkig ligt het verwachtingspatroon ten aanzien van het akoestische comort bij appartementsbewoners oorgaans iets miner hoog an bij e bewoners van een rijwoning. Dit is e reen waarom e eisen inzake e luchtgeluisisolatie tussen appartementen iets miner streng zijn an tussen rijwoningen. In it ossier spitsen we e aanacht toe op zes verschillene ruwbouwconcepten ie toelaten om te voloen aan e criteria van een normaal o verhoog akoestisch comort en ie tegelijkertij ook rekening houen met e energieprestatieregelgeving. Hoewel it tevens mogelijk is met anere systemen, gaat het hierna stees om oplossingen waarbij e gemene muur bestaat uit ontubbele, ragene wanen, waarvan e spouw voorzien is van een thermische isolatie: ruwbouwconcept 1: constructies met onerbroken vloerplaten en een ankerloze zware spouwmuur (bv. uit kalkzansteen o beton) als gemene muur ruwbouwconcept 2: constructies met onerbroken vloerplaten en een ankerloze halzware spouwmuur (bv. uit snelbouwstenen o betonblokken) als gemene muur ruwbouwconcept 3: constructies met onerbroken vloerplaten, elastische muurstroken en een ankerloze halzware spouwmuur (bv. uit snelbouwstenen o betonblokken) als gemene muur ruwbouwconcept 4: constructies met oorlopene vloerplaten en een ontubbele zware spouwmuur (bv. uit kalkzansteen o beton) als gemene muur (it concept is niet van toepassing op rijwoningen) ruwbouwconcept 5: constructies met oor- lopene vloerplaten, elastische muurstroken en een ankerloze halzware spouwmuur (bv. uit snelbouwstenen o betonblokken) als gemene muur ruwbouwconcept 6: een speciiek inustrieel concept met welsels. Deze ruwbouwconcepten zijn op het eine van it artikel in zes bevattelijke tabellen samengevat, wat bijzoner hanig kan zijn bij het ontwerp en op e bouwplaats. In het vervolg van eze tekst zal extra uiing gegeven woren over e volgene aspecten: e luchtgeluistransmissie tussen rijwoningen en naast elkaar gelegen appartementen ( 2) e luchtgeluistransmissie tussen boven elkaar gelegen appartementen ( 3) e speciieke bouwrichtlijnen voor e uneringen ( 4) e speciieke bouwrichtlijnen voor e aansluiting met e akconstructie ( 5) e speciieke bouwrichtlijnen voor e nietragene binnenwanen ( 6) e beperking van het contactgeluisniveau oor e toepassing van een zwevene vloer ( 7) e speciieke bouwrichtlijnen en technische beperkingen voor e toepassing van elastische muurstroken ( 8) e speciieke bouwrichtlijnen voor e aansluiting met e gevels ( 9) e speciieke bouwrichtlijnen voor e wacht en ankerloze-spouwmuurconstructies ( 10). 2 LUCHTGELUIDSTRANSMISSIE TUSSEN RIJWONINGEN EN NAAST ELKAAR GELEGEN APPARTEMENTEN 2.1 Directe luchtgeluistransmissie De irecte geluistransmissie (.i. e geluistransmissie oorheen e gemene muur) wort in abeeling 1 (p. 3) weergegeven met e pijl D. De isolatie tegen eze irecte geluistransmissie is sterk ahankelijk van e koppeling tussen beie eelwanen: wanneer e koppeling tussen beie eelwanen aanzienlijk is (bv. wanneer beie wanen met spouwhaken aan elkaar bevestig zijn, wanneer er mortelbruggen tussen beie eelwanen bestaan, wanneer e vloerplaten oorlopen en zooene beie eelwanen met elkaar verbinen ), an werkt het geheel akoestisch nagenoeg als een enkelvouige wan. In voorkomen geval wort e geluisisolatie groteneels bepaal oor e gezamenlijke oppervlaktemassa van beie eelwanen. Naarmate eze zwaarer is, zal ook e irecte geluisisolatie beter woren. Deze situatie komt voor in ruwbouwconcept 4, waarbij beie zware eelwanen (bv. 2 x 15 cm kalkzansteen o even zware betonblokken) oneren bovenaan via e oorlopene vloerplaat aan elkaar gekoppel zijn. In it geval is e irecte geluisisolatie toereiken om een normaal akoestisch comort te behalen wanneer er geen koppeling tussen e eelwanen is, werkt het geheel als een akoestische ubbele-wanconstructie. De irecte geluisisolatie ligt in voorkomen geval aanzienlijk hoger. Inien ook e lankerene geluistransmissie en/o e omloopgeluien beperkt blijven, is het met een ergelijke opbouw mogelijk om een verhoog akoestisch comort te bereiken. De ruwbouwconcepten 1, 2, 3 en 6 werken volgens it principe: het gaat hier immers om constructies met ankerloze eelwanen, onerbroken vloerplaten en een uiterst gering aantal koppelingen. De enige noemenswaarige koppeling situeert zich ter hoogte van e unering. De invloe hiervan kan echter beperkt woren oor het respecteren van e richtlijnen uit 4. Onanks het eit at het bij ruwbouwconcept 5 gaat om een constructie met een 2 WTCB-Dossiers 2012/2.18

3 D D D Ab. 1 Mogelijke luchtgeluistransmissiewegen tussen rijwoningen en naast elkaar gelegen appartementen. (.i. e lankerene wan ), met e oppervlaktemassa van e wan aan e ontvangstzije (.i. e wan ) en met e koppelingsemping K ie voor eze transmissieweg optreet in e knoop (.i. e intersectie) met e raagvloer. Voor meer inormatie over e koppelingsemping K verwijzen we naar het artikel Geluisisolatie tussen twee vertrekken. Inleiene begrippen uit het WTCB- Tijschrit 1/2001 [9]. Deze lankerene geluisisolatie kan verbeter woren oor e wan zowel aan e zen- als e ontvangstzije te voorzien van een voorzetwan. Nog rastischer is het aanbrengen van een echte trillingssnee (ankerloze-spouwmuurconstructie), zoals gebeurt bij e ruwbouwconcepten 1 en 2. Zooene kan men immers elke lankerene luchtgeluistransmissie tussen twee rijwoningen o naast elkaar gelegen appartementen vermijen. oorlopene vloerplaat, kan men ook in it geval genieten van een zeker ubbelwanig eect, at tot stan gebracht wort oor e elastische muurstroken tussen e eelwanen en e raagvloer. Hiertoe ienen wel een aantal bijkomene voorwaaren vervul te zijn: het aantal mortelbruggen ie e vloerplaat en e wan har met elkaar verbinen (en zooene het eect van e elastische muurstrook vermineren), moet tot een minimum beperkt woren e ranstroken voor e zwevene vloer moeten vóór e uitvullingslaag geplaatst woren (zoniet ontstaat er een hare koppeling via e uitvullingslaag) e bepleistering in e hoekaansluiting tussen e ragene wan en e plaonplaat ient oorgesneen te woren tot op e elastische muurstrook. De snee mag later opgevul woren met een elastisch blijven prouct. 2.2 lankerene luchtgeluistransmissie Wat is lankerene luchtgeluistransmissie? Vermits beie eelwanen in het schema uit abeeling 1 zowel ter hoogte van het plaon als ter hoogte van e vloer aan elkaar vastgekoppel zijn, ungeren ze akoestisch als een enkelvouige wan. Alle mogelijke lankerene luchtgeluistransmissiewegen zijn op eze abeeling aangegeven met gekleure pijlen. Om eze wegen uielijk te kunnen omschrijven, woren e wanen aan e zenzije aangeui met een hooletter en eze aan e ontvangstzije met een kleine letter (conorm e normenreeks NBN EN tot en met [2, 3, 4, 5, 6, 7]). Gemene wanen en vloeren voor e transmissies in verticale richting, zie 3 woren aangeui met e letters D en, lankerene wanen met e letters en. Naast e in 2.1 besproken irecte luchtgeluistransmissieweg oorheen e gemene muur D kunnen we bijkomen in elke knoop (.i. e intersectie van e kopse wan met e scheiene gemene wan) rie lankerene luchtgeluistransmissiewegen onerscheien: stelt e transmissieweg van e lankerene kopse wan van e ruimte aan e zenzije naar e lankerene wan van e ruimte aan e ontvangstzije voor. Deze transmissie ontstaat oorat het opgewekte gelui e wan van e ruimte aan e zenzije in trilling brengt. Deze geet e trilling vervolgens oor aan e wan van e ruimte aan e ontvangstzije, ie eze trilling ten slotte opnieuw als gelui astraalt analoog stelt e transmissieweg van e lankerene wan van e ruimte aan e zenzije naar e gemene muur van e ruimte aan e ontvangstzije voor D stelt e transmissieweg van e gemene muur D van e ruimte aan e zenzije naar e wan van e ruimte aan e ontvangstzije voor. Een ruimte ie begrens wort oor vier wanen ie oorlopen naar e ernaast gelegen ruimte, kent us 4 x 3 lankerene luchtgeluistransmissiewegen en een irecte ( D ) Hoe kan eze lankerene luchtgeluistransmissie ingeperkt woren? De lankerene geluisisolatie voor een bepaale weg (bv. ) neemt toe met e oppervlaktemassa van e wan aan e zenzije In e norm NBN EN [2] vinen we verschillene prognosemethoen ter berekening van e lankerene geluistransmissie terug Invloe van e verschillene ruwbouwconcepten op e lankerene luchtgeluistransmissie Bij ruwbouwconcept 4 zijn enkel e vloerplaten tussen e appartementen oorlopen. Alle woren immers onerbroken oor e spouw in e gemene muur. De lankerene geluistransmissie via e vloer wort sterk agezwakt oor e zwevene-vloerconstructie in beie appartementen ie als een akoestische voorzetwan ungeert. Door e keuze van een voloene zware vloerplaat en voloene zware eelwanen is het mogelijk om e lankerene geluistransmissiewegen, D en ermate a te zwakken at it concept beantwoort aan e eisen voor een normaal akoestisch comort bij appartementen. Het zal echter geen voloening geven voor e bouw van rijwoningen waar e eis 4 B hoger ligt. Bij e ruwbouwconcepten 1, 2, 3 en 6 zorgen e ankerloze-spouwmuurconstructie en e onerbroken vloerplaten ervoor at er geen lankerene luchtgeluistransmissie tussen e naast elkaar gelegen appartementen mogelijk is. Een zorgvulige uitvoering is hierbij echter wel noozakelijk (zie abeeling 2, p. 4, en abeeling 3, p. 4). Bij ruwbouwconcept 5 snijen e elastische muurstroken, ie zich zowel boven- als oneraan tussen e vloerplaat en e raagmuur bevinen, het mereneel van e lankerene luchtgeluistransmissiewegen naar het naastliggene appartement o e naastliggene rijwoning a. Hiertoe ienen er echter wel iverse aansluitingsetails gerespecteer te woren (zie abeeling 4, p. 4, en abeeling 5, p. 4). WTCB-Dossiers 2012/2.18 3

4 oto: WTCB oto: WTCB Ab. 2 Met een zware ubbele wan uit kalkzansteen (oppervlaktemassa > 250 kg/m²) kan men zeer hoge geluisisolaties (R w > 65 B) bekomen inien er geen starre contacten tussen e eelwanen bestaan. Ab. 3 Contactbruggen ter hoogte van e oplegging van e welsels zijn te vermijen. Dit gelt met name bij het storten van e ruklaag. Dergelijke contactbruggen kunnen vermeen woren oor e spouw te voorzien van metalen ranproielen ie ienst oen als bekisting voor e ruklaag. Verer ient men te vermijen at er betonspecie in e spouw zou oorringen (bv. via e spleten tussen e minerale wol en e ranproielen). De ichting tussen twee aansluitene ranproielen moet bijgevolg vakkunig uitgevoer woren. oto: WTCB Maquette Wienerberger oto: WTCB Maquette Wienerberger Ab. 4 Bij e halzware constructies uit e ruwbouwconcepten 3 en 5 brengt e plaatsing van een trillingsempene elastische muurstrook (.i. e zwarte strook op e oto) oner alle wanen een aanzienlijke verbetering van e geluisisolatie tussen e boven elkaar gelegen appartementen teweeg. Hierbij ient men er wel op toe te zien at er geen hare contactbruggen tussen e snelbouwsteenwan en e onerliggene constructie ontstaan. De rancontactgeluisisolatie (.i. e grijswitte PE-mousse op e oto) ient bijgevolg tot tegen e vloerplaat geplaatst te woren, alvorens men e uitvullingslaag boven e leiingen aanbrengt. Ab. 5 Bij e ruwbouwconcepten 3 en 5 is het mogelijk om het pleisterwerk in e aansluiting tussen e plaat en e wan tot in e elastische muurstrook oor te snijen met een cutter, teneine ook aar e trillingskoppeling te vermijen. Deze aansluiting kan eventueel agewerkt woren met een elastische kit o een kantlatje. 4 WTCB-Dossiers 2012/2.18

5 Ab. 6 Mogelijke luchtgeluistransmissiewegen tussen boven elkaar gelegen appartementen. oeltreen zou zijn, ienen e vloerplaten op alle ragene wanen opgeleg te woren. Inien it niet gebeurt, zal e lankerene luchtgeluistransmissie aanzienlijk woren en bestaat het risico at e akoestische eisen niet gerespecteer kunnen woren. Rekening houen met voornoeme beschouwingen, kunnen we ervan uitgaan at e ruwbouwconcepten met zware eelwanen (ruwbouwconcepten 1 en 4) en vloerplaten in eze context zeer goee resultaten zullen opleveren. D D Ook e transmissieweg via e vloerplaat is verwaarloosbaar, gelet op het eit at eze agescherm wort oor e zwevene vloer. Enkel e transmissieweg via e plaonplaat blijt bestaan, maar kan esgevallen agezwakt woren oor zijn toevlucht te nemen tot een zwaarere vloerplaat o het voorzien van een verlaag plaon. 3 LUCHTGELUIDSTRANSMISSIE TUSSEN BOVEN ELKAAR GELEGEN APPARTE- MENTEN De mogelijke luchtgeluistransmissiewegen tussen boven elkaar gelegen appartementen zijn schematisch weergegeven in abeeling Directe luchtgeluistransmissie In België ienen appartementen stees voorzien te woren van een zwevene vloer. De irecte geluistransmissie bij e ruwbouwconcepten 1 tot 5 gebeurt us via een akoestische ubbele-wanconstructie ie samengestel is uit e raagvloer (met zijn uitvullingslaag), e zwevene vloer en aartussen een elastische tussenlaag. De irecte luchtgeluisisolatie kan erop vooruitgaan oor te opteren voor een zwaarere raagvloer en elastische tussenlagen met verbetere verene eigenschappen. Het verene karakter van e elastische tussenlagen wort uitgerukt oor e groothei (e gewogen contactgeluisniveaureuctie). Naarmate eze D waare toeneemt, zullen ook e akoestische resultaten beter zijn [10]. Het ruwbouwconcept 6 stelt een totaaloplossing van een speciiek berij voor. Hierbij zijn e twee boven elkaar gelegen welsels enkel aan elkaar gekoppel met een elastische strook. Dit geheel werkt als een akoestische ubbele-wanconstructie met een zeer hoge lucht- en contactgeluisisolatie als resultaat. 3.2 lankerene luchtgeluistransmissie In e totaaloplossing uit ruwbouwconcept 6 is e lankerene luchtgeluistransmissie naar het bovengelegen appartement verwaarloosbaar. Voor e ruwbouwconcepten 1 tot 5 gaan we enkel ieper in op e lankerene luchtgeluistransmissie van het oner- naar het bovengelegen appartement, vermits e reenering in omgekeere zin volleig analoog is. Net zoals het geval was voor e naast elkaar gelegen appartementen, kan men ook hier per knoop (.i. e intersectie van e vloerplaat met het opgaane metselwerk) rie lankerene geluistransmissiewegen onerscheien ( D, en ). Gelet op het eit at e zwevene vloer hier als een akoestische voorzetwan ungeert, is e geluistransmissie van het oner- naar het bovengelegen appartement via e weg verwaarloosbaar. Deze vloer zorgt bijgevolg niet alleen voor een goee contactgeluisisolatie, maar speelt eveneens een essentiële rol voor e luchtgeluisisolatie. De geluistransmissie voor e wegen D en wort bepaal oor e oppervlaktemassa van e eelwanen en e plaonplaat. Naarmate eze zwaarer zijn, zal ook e geluisisolatie verbeteren. Ook e koppelingsemping in e knoop speelt hierbij een belangrijke rol. Opat e koppelingsemping voor e weg Bij lichtere constructies kunnen e lankerene transmissies D en ertoe leien at e geluisisolatie te zwak wort. Dit euvel kan verholpen woren oor e plaatsing van voorzetwanen o oor het gebruik van zeer zware raagvloeren (> 650 kg/m²), zoals het geval is bij ruwbouwconcept 2. De lankerene geluisisolatie voor e wegen en D wort immers beter naarmate e gemiele oppervlaktemassa toeneemt en/o naarmate e koppelingsemping verbetert. De hogere oppervlaktemassa van e vloerplaat leit overigens ook tot een gevoelige verbetering van e koppelingsemping (vooral voor e weg ). Een goekoper en plaatsbesparen alternatie bestaat erin elastische muurstroken aan te brengen oner alle ragene, net boven e raagvloerplaat. Dit principe wort toegepast in e ruwbouwconcepten 3 en 5. In it laatste geval wort er bovenien ook nog een elastische muurstrook oner e vloerplaat aangebracht. 4 SPECIIEKE BOUWRICHTLIJNEN VOOR DE UNDERINGEN Om e maximale geluisisolatie uit een ubbelwanig systeem te halen, ient men er volgens e akoestische theorie op toe te zien at e structurele contacten bij buigstijve wanen (bv. stenen constructies) tot een minimum beperkt blijven. Om bouwkunige reenen is een zekere koppeling ter hoogte van e uneringen echter onvermijelijk. Deze structurele transmissieweg ie in abeeling 7 (p. 6) aangeui wort met e roe pijlen kan sterk agezwakt woren ankzij een ooreelkunig ontwerp en een goee uitvoering, zoanig at men toch een uitstekene geluisisolatie kan bekomen. In het geval van een (kruip)keler o een veriepte zoolunering zijn het e onerste vloerplaten ie opgeleg moeten woren op e eelwanen. Dit levert een belangrijke trillingsverzwakking (koppelingsemping) op in e knoop met e eelwanen aan e zen- en e ontvangstzije. Dit wort in abeeling 7 weergegeven aan e han van e verunning van e roe lijn, telkens eze het knooppunt met een vloerplaat oorloopt. Bij een veriepte unering wort er ook een belangrijk eel van WTCB-Dossiers 2012/2.18 5

6 D Ab. 7 Structurele geluistransmissie via e uneringen bij e ruwbouwconcepten met ankerloze spouw. Doorlopene, stijve constructieonerelen ie har verbonen zijn met e eelwanen ienen met anere wooren zoveel mogelijk vermeen te woren. De panlatten en het onerak mogen eventueel wel oorlopen, gelet op het eit at e hieroor teweeggebrachte verliezen miniem zijn. De koppelingen tussen beie eelwanen ter hoogte van e akaansluiting vormen evenwel niet het grootste probleem. De reen waarom e verhoopte luchtgeluisisolatie niet bereikt wort, ligt meestal bij het omloopgelui. e trillingsenergie agelei naar e aare ie e unerings en e unering omsluit. Het verschil in oppervlaktemassa tussen e unering en e kan evenzeer een azwakking teweegbrengen. Het gebruik van zwaarere wanen kan nog een bijkomen vooreel bieen en gaat bovenien gepaar met een betere emping van e irecte geluistransmissie. Een oplossing ter beperking van e structurele geluistransmissie bestaat er ten slotte in om een trillingssnee te creëren met behulp van een elastische muurstrook (bv. bij e plaatsing van halzware wanen). Er zijn iverse reenen enkbaar waarom het schema uit abeeling 7 niet toegepast zou kunnen woren. Onerzoek levere echter een aantal gelijkwaarige oplossingen op ie evenzeer beantwooren aan e eisen voor een verhoog akoestisch comort voor appartementsbouw (zie abeeling 8). De schema s uit abeeling 9 (p. 7) stellen op hun beurt een aantal concepten voor ie nog betere prestaties opleveren (D nt,w 62 B). 5 SPECIIEKE BOUWRICHTLIJNEN VOOR DE AANSLUITING MET DE DAKCON- STRUCTIE De aansluiting van e ankerloze spouwmuur met e akconstructie is een akoestisch gevoelig punt: er bestaat immers een risico op een hare koppeling tussen beie eelwanen en er kan een lankerene geluistransmissie optreen (bv. bij platte betonnen aken). Bij platte en hellene lichte aken is er bovenien gevaar voor omloopgelui. Dit is te wijten aan e oplossing ie gehanteer wort ter vermijing van e kouebruggen (zie 5.1). 5.1 Hellene aken op basis van traitionele constructies o gepreabriceere spanten Om te kunnen voloen aan het akoestische ubbele-wanprincipe ient men e koppelingen in e akaansluiting tot een minimum te beperken. Om kouebruggen te vermijen, mogen e eelwanen niet oorlopen tot tegen het onerak met e akbeekking (pannen, leien ). Door eze manier van werken ontstaat er echter een akoestische verzwakking tussen e bovenkant van e en het onerak. Het omloopgelui kan namelijk aan e zenzije oor e binnenawerking (gipsplaat ) ringen, zijn weg oorheen e thermische isolatie (ie laagrequent nauwelijks geluisisoleren is) vervolgen, om ten slotte via e binnenawerking aan e ontvangstzije agestraal te woren (zie abeeling 10, p. 7). De geluisisolatie voor eze transmissieweg ligt oorgaans slechts om en ron e 50 B, waaroor er niet aan e gestele eisen voor appartementen volaan wort en it, terwijl e meest lawaaigevoelige ruimten (bv. e slaapkamers) net oner het ak gelegen zijn. Deze geluisisolatie kan echter makkelijk en zoner meerkost verbeter woren oor e volgene voorzorgsmaatregelen te treen (zie abeeling 11, p. 7): e plaatsing van een keper o een spant tegen beie eelwanen (met een spleetopening van miner an 2 cm). Deze kepers o spanten moeten om stabiliteitsreenen met e eelwanen verbonen woren het gebruik van een akoestisch absorberen prouct (bv. minerale wol) Ab. 8 uneringsetails ie gericht zijn op het behalen van een isolatieniveau D nt,w 58 B (goe voor een verhoog akoestisch comort bij appartementsgebouwen en een normaal akoestisch comort bij rijwoningen). De beschouwe eelwanen hebben een oppervlaktemassa van minstens 125 kg/m². Bij oplossing E gaat het zels om een oppervlaktemassa van meer an 150 kg/m². A B C D E A. Klassieke oplossing met een veriepte unering. B. Oplossing met een (kruip)keler. C. Oplossing met een oorlopene uneringsplaat waarbij e op elastische muurstroken (blauwe lijn) geplaatst woren. D. Oplossing met een onerbroken uneringsplaat waarbij e op elastische muurstroken (blauwe lijn) geplaatst woren. Dit levert nog enkele B geluisisolatiewinst op. De onerbreking tussen beie vloerplaten mag opgevul woren met een stijve thermische-isolatieplaat (PU, EPS ) in plaats van minerale wol. E. Oplossing zoner elastische muurstroken. Deze vergt een onerbroken vloerplaat en eelwanen met een oppervlaktemassa 150 kg/m². De onerbreking tussen beie vloerplaten mag opgevul woren met een stijve thermische-isolatieplaat (PU, EPS ) in plaats van minerale wol.. Oplossing ie net kan voloen aan D nt,w 58 B, maar ie slechts weinig veiligheismarge biet en aarom ageraen wort inien er een verhoog akoestisch comort bij appartementsbouw gevraag wort. 6 WTCB-Dossiers 2012/2.18

7 A B Ab. 9 uneringsetails ie gericht zijn op het behalen van een isolatieniveau D nt,w 62 B (goe voor een verhoog akoestisch comort bij rijwoningen en 4 B beter an het criterium voor een verhoog akoestisch comort bij appartementsgebouwen). De oplossingen zijn analoog aan eze uit abeeling 8 maar vergen wel een oppervlaktemassa van minstens 150 kg/m² voor elke eelwan. A. Klassieke oplossing met een veriepte unering. B. Oplossing met een (kruip)keler. C. Oplossing met een oorlopene uneringsplaat waarbij e op elastische muurstroken (blauwe lijn) geplaatst woren. D. Oplossing met een onerbroken uneringsplaat waarbij e op elastische muurstroken (blauwe lijn) geplaatst woren. De scheiing tussen e vloerplaten mag een stijve isolatieplaat zijn. C D De transmissieweg voor e omloopgeluien verloopt an zoals volgt: oor e binnenawerking aan e zenzije oor e keper o e spant aan e zenzije oor e akoestisch absorberene minerale wol OUT JUIST oor e keper o e spant aan e ontvangstzije en tot slot oor e binnenawerking aan e ontvangstzije. De geluisisolatie voor eze transmissieweg Ab. 10 Omloopgelui bij een niet-correcte uitvoering van e aansluiting met e akconstructie. Ab. 11 Omloopgelui bij een correcte uitvoering van e aansluiting met e akconstructie: oor kepers o spanten tegen e eelwanen te plaatsen, wort het omloopgelui verwaarloosbaar. beraagt veelal aanzienlijk meer an 60 B. De kleine kiertjes tussen e kepers o spanten en e eelwanen hebben geen invloe op e isolatieprestaties inien ze oor e binnenawerking ageicht woren. Het eventuele gelui at toch nog via eze kiertjes zou oorringen, is in e regel hoogrequent en kan probleemloos oor e minerale wol geabsorbeer woren. 5.2 Dakconstructies op basis van enkelschalige akelementen en sanwichpanelen Dergelijke elementen zijn oorgaans opgebouw uit een unne onerawerking van enkele millimeters ik, twee zijbalkjes en een thermisch isolerene schuimvulling (bv. PU). Gelet op e massawet is e geluisisolatie ervan eerer zwak. Om kouebruggen te vermijen, woren e akelementen vaak continu over e gemene muur oorgeplaatst (zie abeeling 12, p. 8). Dit leit evenwel tot een zeer slechte overlangse geluisisolatie. Aangezien e akelementen veel breer zijn an e gemene muur, ontstaat er een transmissieweg oorheen e unne onerawerking van e zenruimte, oorheen het schuim en opnieuw oorheen e unne onerawerking van e naastliggene ruimte. Zoner extra verlaag plaon kan e luchtgeluisisolatie tussen beie appartementen zels kleiner zijn an 30 B. Verer bestaat er een groot risico op geluislekken in e aansluiting tussen e gemene muur en e akelementen, wat e situatie nog kan verergeren. Om hieraan te verhelpen, zou men ervoor kunnen opteren om e akelementen tot tegen e eelwanen te plaatsen (abeeling 13, p. 8) en hierboven een laag minerale wol o een aner WTCB-Dossiers 2012/2.18 7

8 OUT JUIST Ab. 12 oute uitvoering: oor e akelementen continu over e gemene muur oor te plaatsen, vermijt men weliswaar e kouebrug, maar treet er een zeer belangrijke geluistransmissie op via beie roe pijlen. De geluisisolatie kan zels zwakker zijn an 30 B. Ab. 13 De akelementen woren tot tegen e eelwanen geplaatst, waarboven een laag minerale wol aangebracht wort. Dit levert een normaal akoestisch comort op. ient men voor het bereiken van een verhoog akoestisch comort in beie naast elkaar gelegen woningen een ontkoppel verlaag plaon op basis van twee gipsplaten aan te brengen. Voor het bereiken van een normaal akoestisch comort, volstaat it aan een zije (voor zover er geen speciieke gevelgeluiswering noozakelijk is voor het buitenlawaai). Wanneer it type ak oorloopt tussen twee boven o naast elkaar gelegen appartementen, bestaat er eveneens een risico op een aanzienlijke lankerene geluistransmissie tussen beie appartementen via het ak. Inien men wenst te komen tot een verhoog akoestisch comort, ient men ook in it geval in beie appartementen een ontkoppel, verlaag plaon te voorzien at bestaat uit een ubbele gipsplaat. 5.3 Betonnen aken Ook in het geval van een betonnen akconstructie gelt het algemene principe at er geen koppeling mag zijn tussen e eelwanen van e spouwmuur. De ankerloze voeg moet met anere wooren oorgetrokken woren tot aan e thermische isolatie. Inien men het hellingsbeton over e spouw laat oorlopen, zal men te maken krijgen met een rastische verminering van e geluisisolatie en zal het niet langer mogelijk zijn om een verhoog akoestisch comort te bereiken. De reen hiervoor ligt in e stijve koppeling ie het hellingsbeton tot stan brengt tussen e twee eelwanen van e spouwmuur, waaroor het akoestische ubbele-waneect poreus, akoestisch absorberen prouct aan te brengen. Om te beantwooren aan e criteria voor een verhoog akoestisch comort ient men zowel voor rijwoningen als voor appartementen aan minstens een en bij voorkeur aan beie zijen een verlaag, ontkoppel plaon te voorzien op basis van 2 x 12,5 mm ikke gipsplaten (zie abeeling 14). Het aanbrengen van een ergelijk ontkoppel verlaag plaon zal in veel gevallen bovenien noozakelijk zijn om te voloen aan e eisen met betrekking tot e gevelgeluiswering. oto: WTCB Maquette Wienerberger Een alternatieve bevreigene oplossing kan erin bestaan om e akelementen toch continu over e gemene muur te laten oorlopen en in beie appartementen een verlaag plaon te voorzien at bestaat uit een ubbele gipsplaat. Dankzij e unne onerawerking blijt e invloe van e oorkoppeling tussen beie eelwanen als gevolg van e oorlopene akelementen eerer beperkt, zoanig at e irecte geluisisolatie aanvaarbaar blijt. Bij naar elkaar toehellene akconstructies ie samenkomen ter hoogte van e gemene muur Ab. 14 Aanbrengen van een ontkoppel verlaag plaon en aansluiting met e gevelwan. 8 WTCB-Dossiers 2012/2.18

9 Ab. 15 De akoestisch correcte uitvoering van een betonnen ak vergt at het hellingsbeton onerbroken wort. groteneels wegvalt. Verer veroorzaakt e koppeling een sterke lankerene geluistransmissie en it, zowel via e akplaat ie overigens meestal veel lichter zal zijn an e 500 kg/m² van e gewone vloerplaten als via e knoop tussen e gemene muur en e akplaat. De beste oplossing voor it probleem wort geïllustreer in abeeling 15 en bestaat in e opeling van het ak in twee wateravoervelen, ie van elkaar gescheien woren ter hoogte van e spouw en waarbij e eelwanen perect ontkoppel blijven. 5.4 Platte houten aken Bij warme aken bevint e ragene plaat zich oneraan. Inien eze oorloopt over e gemene muur, brengt men bij voorkeur een snee aan ter hoogte van e spouw. Zooene kan men e lankerene geluistransmissie via e plaat beperken en wort het akoestische ubbele-waneect niet verstoor. Men ient ook beacht te zijn op geluislekken tussen e eelwanen en eze beplating. Om hieraan te verhelpen, zou men net zoals in 5.3 kunnen opteren voor een opeling van het ak in twee wateravoervelen. Koue aken zouen vanuit een thermisch oogpunt vermeen moeten woren en houen ook op akoestisch vlak een aantal risico s in. Om het ontstaan van kouebruggen te vermij- en, zouen e eelwanen niet mogen oorlopen tot aan e waterichting. Door eze manier van werken ontstaat er echter net zoals bij hellene aken een risico op omloopgelui (oorheen e gipsplaatawerking aan e zenzije, oorheen e thermische isolatie en opnieuw oorheen e gipsplaatawerking aan e ontvangstzije). De geluisisolatie volgens eze weg is zwakker an 50 B. Inien men esonanks toch voor eze oplossing kiest, ient men naar analogie met e hellene aken e volgene voorzorgsmaatregelen te nemen: bij raagbalken ie parallel lopen met e, ient men e eerste raagbalk tot tegen e eelwan te plaatsen en hiertegen te bevestigen voor een betere stabiliteit bij raagbalken ie in e eelwan ragen, ient men een extra plaat tegen e eelwan tussen e raagbalken te voorzien, ie zorgt voor een bijkomene aichting van e omloopweg. 6 SPECIIEKE BOUWRICHTLIJNEN VOOR DE NIET-DRAGENDE BINNENWANDEN Oner e term niet-ragene binnenwanen verstaat men e wanen ie e ruimten van eenzele appartement van elkaar scheien. Deze kunnen in een aantal zelzame gevallen als zware wanen (> 250 kg/m²) uitgevoer woren, waaroor er geen bijzonere akoestische maatregelen vereist zijn. Inien e niet-ragene wanen opgebouw zijn uit gipsplaten, zorgen e lichte metalen proielen automatisch voor een toereikene trillingsontkoppeling, waaroor een bijkomene lankerene geluistransmissie vermeen wort (zie abeeling 16, p. 10). In e regel bestaan e niet-ragene wanen echter uit halzwaar metselwerk o gipsblokken, waaroor ze elastisch van e vloer- en plaonplaat ontkoppel moeten woren. Voor ergelijke halzware niet-ragene constructies levert e aansluiting met e plaonplaat vrijwel nooit problemen op, aangezien er in eze zone om stabiliteitsreenen stees een montageschuim aangebracht wort, at e akoestische ontkoppeling verzekert. Op vele bouwplaatsen wort er aarentegen geen ontkoppeling tot stan gebracht ter hoogte van e aansluiting met e vloerplaat, wat kan leien tot een belangrijke lankerene geluistransmissie in verticale zin (bv. tussen e plaonplaat van het onergelegen appartement en e nietragene wan ie er bovenop staat en omgekeer). Bij ontubbele niet-ragene wanen kan er via e vloerplaat een akoestische koppeling tussen beie eelwanen ontstaan met een sterke verminering van e irecte horizontale luchtgeluisisolatie tot gevolg. Inien men wenst te komen tot een verhoog akoestisch comort, zal men eze halzware wanen bijgevolg van e vloerplaat moeten ontkoppelen met behulp van een elastische muurstrook. De elastische muurstroken ie speciaal met it WTCB-Dossiers 2012/2.18 9

10 oto: WTCB Maquette Gyproc niet volstaan om te komen tot een toereiken akoestisch comort. oto: WTCB Maquette Gyproc Ab. 16 Dankzij het buigslappe karakter van e gipsplaten en e ontkoppeling ie eigen is aan het constructieprincipe, blijt e lankerene geluistransmissie via e vloerplaten beperkt. oogmerk ontwikkel weren voor niet-ragene wanen uit gipsblokken (zie abeeling 17) en baksteen, zouen in principe ook toegepast kunnen woren oner niet-ragene wanen uit betonblokken. Inien zowel e ragene als e niet-ragene wanen van het appartement uit baksteen opgetrokken zijn, moeten eze elastische muurstroken tussen alle en e vloerplaat aangebracht woren. Zooene kan men boven e vloerplaat immers een horizontale trillingssnee oorheen het volleige gebouw creëren. 7 BEPERKING VAN HET CONTACT- GELUIDSNIVEAU DOOR TOEPASSING VAN EEN ZWEVENDE VLOER Het vermogen at oor contactgeluisbronnen (loopgeluien, impactgeluien als gevolg van het verschuiven van klein meubilair ) in e structuur geïnjecteer wort, is oorgaans veel hoger an het vermogen at in e structuur gegenereer wort oor invallen luchtgelui. Bij boven elkaar gelegen ruimten wort it vermogen niet alleen agestraal oor e plaonplaat (.i. e irecte contactgeluistransmissie), maar ook oor alle wanen ie via een hare koppeling met e plaonplaat verbonen zijn (.i. e lankerene contactgeluistransmissie). Deze lankerene contactgeluistransmissie naar e onerliggene ruimte komt per knoop slechts via een enkele transmissieweg tot stan: met name via e weg D van e vloerplaat naar e ragene wan. Bij een vierzijig opgelege vloerplaat leit it tot maximaal vier lankerene transmissiewegen. Dit betekent echter geenszins at e lankerene contactgeluistransmissie verwaarloosbaar zou zijn. Zo zal het plaatsen van een verlaag plaon alleen meestal Ab. 17 De gipsblokken moeten elastisch van e vloerplaat ontkoppel woren oor miel van een geschikte elastische muurstrook. Inien men eze muurstrook achterwege laat, kan er een belangrijke lankerene geluistransmissie (zie pijlen in stippellijn) van e plaonplaat naar e gipsblokkenwan en omgekeer ontstaan. Bovenien zal het geheel in voorkomen geval niet langer ungeren als een akoestisch ontubbele wan, met een zware terugval in e irecte geluisisolatie tot gevolg. Tussen twee naast elkaar gelegen ruimten is er slechts een knoop (met name e intersectie tussen e gemene muur en e vloerplaat) en kan men in totaal slechts twee lankerene contactgeluistransmissiewegen onerscheien: en. Inien e zwevene vloer onzorgvulig uitgevoer wort, kan it evenwel volstaan om het verhoopte akoestische comort niet te halen. Om te verhelpen aan eze irecte en lankerene contactgeluistransmissie ient men met anere wooren te zorgen voor een correct ontworpen en zorgvulig uitgevoere zwevene ekvloer (*). Deze speelt eveneens een essentiële rol in het verhaal van e luchtgeluisisolatie (zie 2). Een oorgereven controle bij e plaatsing van e trillingsempene tussenlaag en e ekvloer is an ook aangewezen. In abeeling 18 (p. 11) volgt een stapsgewijze beschrijving van e correcte uitvoering van een traitionele zwevene vloer. Hierbij ringen er zich echter twee opmerkingen op: inien er elastische muurstroken gebruikt woren (bv. bij e ruwbouwconcepten 3 en 5), ient men bijzonere maatregelen te treen. Zo ienen e ranstroken geplaatst te zijn vooraleer men overgaat tot het aanbrengen van e uitvullingslaag inien men bij e bouw van rijwoningen enkel een normaal akoestisch comort nastreet, kan er bij toepassing van e ruwbouwconcepten 1, 2 en 3 (ankerloze spouw met onerbroken vloerplaten) met uitzonering van e laagst bewoone verieping agezien woren van e plaatsing van een zwevene vloer. Er zijn verschillene alternatieven op e markt waarbij e contactgeluisisolatie ter plaatse aangebracht/gespoten wort, al an niet in combinatie met e uitvullingslaag. Hierbij ient men voloene aanacht te besteen aan e laagikte van het prouct. Deze moet immers overal even ik zijn als bij e uitgevoere laboratoriumproeven. Het personeel at verantwoorelijk is voor het spuiten van e isolatielaag ient eskunig opgelei te zijn en ient zijn taak naar behoren te vervullen, zoanig at ook e moeilijker toegankelijke zones (bv. achter e leiingen) een voloene laagikte zouen krijgen. De toepassing van een bijkomene trillingsempene tussenlaag oner e vorm van een goekope olie kan in eze context goe van pas komen. Klassieke thermische isolaties (bv. een 5 cm ikke PU-laag) voloen in e meeste gevallen niet om e contactgeluisisolatie te waar- (*) Voor meer inormatie over het voorspellen van e contactgeluisisolatieprestaties en contactgelui in het algemeen, verwijzen we naar e WTCB-Dossiers 2009/3.15 [10]. 10 WTCB-Dossiers 2012/2.18

11 oto: WTCB oto: WTCB oto: WTCB A B C oto: WTCB oto: WTCB oto: WTCB D E oto: WTCB oto: WTCB G H Stap 1 (enkel bij e ruwbouwconcepten met elastische muurstroken oner e eelwanen): e rancontactstrook moet zoanig geplaatst woren at e wan en e elastische muurstrook volleig agescherm zijn van e uitvullingslaag en e zwevene vloer. Praktisch betekent it at e ranstrook niet alleen een stuk van e raagvloer aekt, maar ook op e wan aangebracht wort tot net voorbij het peil van e toekomstige agewerkte vloer. De rancontactstrook moet minimale elastische eigenschappen bezitten om zijn taak als horizontale trillingsnee te kunnen vervullen. Doorboringen van e rancontactstrook oor leiingen (elektriciteit, verwarming, wateraanvoer en -avoer) moeten tot een minimum beperkt woren, maar zijn soms onvermijelijk. Stap 2: men ient over te gaan tot het aanbrengen van een uitvullingslaag waarvan e isolerene eigenschappen voloen aan e energieprestatieregelgeving. Deze haneling heet tot oel om een vlak, net oppervlak te realiseren, waarop e trillingsempene tussenlaag correct uitgevoer kan woren (oto B). Stap 3: het oppervlak van e uitvullingslaag moet zoanig gereinig woren at er geen keitjes, spijkers... meer aanwezig zijn ie e trillingsempene tussenlaag zouen kunnen oorprikken (oto C). Stap 4: men ient over te gaan tot e plaatsing van e trillingsempene tussenlaag en e ranstrook (enkel bij e ruwbouwconcepten zoner elastische muurstroken oner e eelwanen; inien er wel elastische muurstroken aanwezig zijn, ient stap 1 toegepast te woren). Men ient hiertoe gebruik te maken van proucten waarvan e -waare groter is an o gelijk is aan e voorschriten uit e tabellen met ruwbouwconcepten (p ). Verer ient men ervoor te zorgen at e trillingsempene tussenlaag voloene aansluit op e rancontactstrook en eze eventueel overlapt. Dit vergt bijzonere aanacht voor e moeilijkere zones (bv. e europeningen, e hoeken van e ruimte ) en een even nauwgezette aanpak als bij e waterichting van ouches. Zo ient men ervoor te zorgen at e trillingsempene tussenlagen elkaar voloene overlappen en met plakban aan elkaar vastgelijm woren, zoanig at ze tijens het storten van e ekvloer niet zouen verschuiven (oto s D, E, en G). Bij gebruik van contactgeluisisolatiematten ient men toe te zien op hun goee onerlinge aansluiting. Poreuze matten moeten een extra aichting krijgen met een PE-olie. Verer ient men elke vorm van betreing te verbieen (opgelet voor kruiwagens, boorwerkzaamheen, laers ), evenals alle acties ie schae zouen kunnen toebrengen aan e relatie kwetsbare, trillingsempene tussenlagen. Stap 5: vóór het aanbrengen van e eklaag ient men te controleren o e trillingsempene tussenlaag e toekomstige ekvloer volleig aschermt van e rest van e constructie en at er nergens een trillingskortsluiting kan optreen. Stap 6: e ekvloer moet met e noige zorgvulighei geplaatst woren om te vermijen at e trillingsempene tussenlaag oorprikt, beschaig o verschoven zou woren. Het is bijgevolg raazaam om e poten van e riepikkel a te schermen met een trillingsempen materiaal (oto H). Manuele awerkingen met een schop o aner gereeschap moeten met grote voorzichtighei gebeuren. Stap 7: bij e plaatsing van e vloerawerking ient men erop toe te zien at e ranstrook nog niet agesneen wort. Deze ient immers ook nog e tegels, e lijmmortel a te schermen van e wan. Stap 8: na het plaatsen van e tegels kan e ranstrook agesneen woren en kunnen e plinten op koor geplaatst woren. Naien kan e voeg ageicht woren met een elastisch blijven voegprouct (bv. siliconen). Ab. 18 Stapsgewijze beschrijving van e correcte uitvoering van een zwevene ekvloer. WTCB-Dossiers 2012/

12 borgen. Om hieromtrent zekerhei te krijgen, ient men e -waare te controleren. 8 SPECIIEKE BOUWRICHTLIJNEN EN TECHNISCHE BEPERKINGEN VOOR DE TOEPASSING VAN ELASTISCHE MUUR- STROKEN Hoewel er oor e plaatsing van elastische muurstroken een reële akoestische verbetering tot stan kan komen, ient men toch ook rekening houen met een aantal beperkingen en uitvoeringsmoeilijkheen ie e oeltreenhei ervan in het gerang zouen kunnen brengen. Het gaat hier met name om e hierna besproken punten. Het gebruik van stanaar elastische muurstroken zou om akoestische reenen (us niet vanwege e stabiliteit) beperkt moeten woren tot gebouwen met hoogstens vij bouwlagen. Voor hogere gebouwen ient men zijn toevlucht te nemen tot speciieke (uurere) proucten. Elk type elastische muurstrook vertoont namelijk een akoestisch optimale werkzaamhei oner een welbepaale belasting. Wanneer e uitgeoeene belasting te hoog wort, zal het prouct zijn elastische eigenschappen verliezen. Deze kritieke belasting ligt aanzienlijk lager an e maximale ruksterkte ie in aanmerking genomen wort voor e stabiliteitsberekening en moet bijgevolg gecheckt woren. Gelet op e aanwezighei van grote glasoppervlakken komen er in gevels vaak betonnen kolommen en balken voor, waarbij er uiteraar geen elastische laag kan aangebracht woren. Op zich vormt it akoestisch geen probleem: e lankerene geluistransmissie is bij ergelijke wanen immers verwaarloosbaar (tenzij e glaspanelen zoner onerbreking oorlopen naar e naastliggene ruimten). De zetting van e aangrenzene wanelen zoner openingen op e elastische muurstroken vormt evenmin een probleem. De grootste zetting treet namelijk op bij e beginbelasting (.w.z. wanneer e eerste metsellagen bovenop e muurstroken aangebracht woren). Van zora men een halve veriepingshoogte gemetst heet, wort e verere inzakking verwaarloosbaar. Om scheurtjes te vermijen, is het raazaam om een unne contactgeluisisolatieolie tussen e betonkolom en het metselwerk aan te brengen. Ter hoogte van e oplegging van e balken op het metselwerk vooral inien het gaat om metalen liggers ie ingewerkt woren in e ikte van e vloerplaat kan e ruksterkte van e elastische muurstrook overschreen woren. Het zal us oorgaans noig zijn om it membraan te onerbreken. Dit kan evenwel gepaar gaan met een verminering van e akoestische prestaties. Uit onerzoek van verschillene abrikanten is gebleken at e seismische weerstan en het brangerag van constructies ie opgetrokken weren volgens it principe, meestal iets beter zijn an eze van gelijkaarige constructies zoner elastische muurstroken. Opat e elastische muurstroken goe zouen werken, zouen eze volleig vrij moeten zijn van koppelingen. Hiertoe ient het pleisterwerk oner e plaonplaat in e hoek oorgesneen te woren tot op e elastische muurstrook en eventueel agewerkt te woren met een sierlijst o opgevul te woren met een elastisch blijvene en overschilerbare kit (abeeling 5). Boven e vloerplaat moet er bovenien een rancontactstrook aangebracht woren alvorens men overgaat tot het plaatsen van e uitvullingslaag (zie abeeling 4). 9 SPECIIEKE BOUWRICHTLIJNEN VOOR DE AANSLUITING MET DE GEVELS Het binnenspouwbla mag zeker niet oorlopen tussen e rijwoningen o appartementen onerling: er moet een spouwonerbreking van minstens 4 cm gerespecteer woren. Teneine omloopgelui via e spouw te vermijen, is het aanbevolen om eze ter hoogte van e gemene muur plaatselijk op te vullen met minerale wol o een aner poreus thermisch-isolatieprouct. Dit gelt in het bijzoner inien er in beie appartementen vensters aanwezig zijn in e nabijhei van e gemene muur. In it geval kan er immers via e aansluiting van het venster met het metselwerk gelui in e spouw ringen. Inien e spouwvulling uit een geslotencellig isolatieprouct bestaat, kan het gelui zich zoner noemenswaarige emping voortplanten en vervolgens via e aansluiting van het venster met het metselwerk in het naburige appartement oorringen. Bij gebruik van een opencellig thermischisolatieprouct treet er wel een aanzienlijke geluisemping op en is e akoestische hiner miniem. oto: WTCB Ab. 19 Onerbreking van het buitenspouwbla en plaatsing van een branveilig opencellig thermisch-isolatieprouct (bv. rotswol, cellulose ) nabij e gemene muur. Het buitenspouwbla is met spouwhaken aan het binnenspouwbla gekoppel. Het strekt bijgevolg tot aanbeveling om het buitenspouwbla met een ijne voeg te onerbreken en eventueel op te vullen met elastische kit (zie abeelingen 19 en 20) inien men een verhoog akoestisch comort nastreet. 10 SPECIIEKE BOUWRICHTLIJNEN VOOR DE WACHTMUREN EN DE ANKERLOZE- SPOUWMUURCONSTRUCTIES Soms wort een aanpalen appartementsgebouw o een aangrenzene rijwoning slechts later gebouw. In voorkomen geval stelt zich een probleem van thermische isolatie en regenen luchtichthei. Bij lage appartementsgebouwen en rijwoningen kan it euvel opgelost woren oor e tweee eelwan op te trekken. Teneine e stabiliteit van eze wan te garaneren, ient men eze met behulp van Ab. 20 Onerbreking van het buitenspouwbla en plaatsing van een branveilig opencellig thermischisolatieprouct nabij e gemene muur: schematische voorstelling. 12 WTCB-Dossiers 2012/2.18

13 een spouwanker aan e eerste eelwan te bevestigen. Om het neaste eect van eze koppeling in te perken, is het aan te raen spe ciale trillingsontkoppele ankers aan te brengen (zie abeeling 21). Ook op akoestisch gebie vertoont eze werkwijze een aantal kleinere beperkingen. Zo verminert e koppelingsemping enigszins via e unering, aangezien e onerste vloerplaat niet opgeleg is op e eelwan. Dit resulteert in een paar B verlies voor e geluisisolatie tussen beie appartementen, hoewel men nog stees een verhoog akoestisch comort kan bereiken. Ten slotte zal it eveneens gepaar gaan met een iets slechtere interne geluisisolatie, als gevolg van e verhooge lankerene geluistransmissie tussen e boven elkaar gelegen ruimten. n oto: CDM Ab. 21 Wacht kunnen opgetrokken woren volgens het principe van e ankerloze spouwmuur, maar met speciieke trillingsontkoppele verbiningen tussen e beie eelwanen. WTCB-Dossiers 2012/

14 Ruwbouwconcept 1: constructies met onerbroken vloerplaten en een ankerloze zware spouwmuur als gemene muur (vier varianten). unering en laagste raagvloer Variante 1 Variante 2 Variante 3 Variante 4 Algemeen bouwprincipe Keuze van e unering en van e laagste raagvloer Kies een gepaste constructie uit e abeelingen 8 o 9 van e zwevene vloer boven e laagste raagvloer 22 B 22 B 22 B 22 B Hoger gelegen raagvloeren Variante 1 Variante 2 Variante 3 Variante 4 Koppeling tussen e raagvloeren bij e gemene muur Nee Nee Nee Nee Oplegging op e eelwan van e gemene muur Ja Ja Ja Ja Oplegging op e overige ragene wanen Ja Ja Ja Ja Oppervlaktemassa van e raagvloer 350 kg/m² 400 kg/m² 500 kg/m² 350 kg/m² van e zwevene vloer 24 B 22 B 24 B 28 B inien e ruimte boven e slaapkamer geen slaapkamer is 24 B 22 B 24 B 28 B Elastische muurstroken Variante 1 Variante 2 Variante 3 Variante Boven e muur / oner e raagvloer (plaon) Zoner Zoner Zoner Zoner Oner e muur / boven e raagvloer (vloer) Zoner Zoner Zoner Zoner Muren Variante 1 Variante 2 Variante 3 Variante 4 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 250 kg/m² 250 kg/m² 250 kg/m² D D 4 3 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 250 kg/m² 250 kg/m² 250 kg/m² 1) Gemene muur 2) Anere ragene 3) Nietragene Spouwbreete 4 cm 4 cm 4 cm 4 cm Beperking van e spouwvulling bij een stij thermisch materiaal 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm Verbiningen tussen e eelwanen Nee Nee Nee Nee Oppervlaktemassa m 250 kg/m² 250 kg/m² 250 kg/m² 250 kg/m² Onerbreking van het binnenspouwbla van e gevel bij e gemene muur Onerbreking van het buitenspouwbla van e gevel (parement) bij e gemene muur Ja Ja Ja Ja Aanbevolen Aanbevolen Aanbevolen Aanbevolen Oppervlaktemassa m Vrije keuze Vrije keuze Vrije keuze Vrije keuze Elastische muurstrook oner e wan bij halzware wanen (m < 150 kg/m²) (boven e wan is it stees het geval) en ontkoppeling met e ragene wanen Aanbevolen Aanbevolen Noozakelijk Noozakelijk Te verwachten akoestisch-comortniveau (NAC = normaal akoestisch comort, VAC = verhoog akoestisch comort) 1. Trillingsempene voeg tussen e plint en e vloerawerking 2. Soepele ranstrook 3. Trillingsempene tussenlaag 4. Uitvullingslaag De gemene muur tussen e twee appartementen o rijwoningen bestaat uit twee zware eelwanen (van elk minstens 250 kg/m², bv. uit kalkzansteen o beton) met een spouw van minstens 4 cm. Tussen eze eelwanen bestaat er geen enkel har contact, zels geen spouwankers. De enige uitzoneringen op eze regel zijn e uneringen en e aansluiting met het ak, waarvoor er speciieke bouwrichtlijnen van toepassing zijn. Als alle bouwrichtlijnen nauwgezet gevolg woren, unctioneert e gemene muur als een akoestische ubbele wan en treet er geen o nauwelijks lankerene geluistransmissie op. Hieroor kan men zeer hoge geluisisolaties bekomen. Wanen uit volle kalkzansteenblokken van 15 cm ik o uit bepaale betonblokken voloen aan e gestele oppervlaktemassavoorwaare. Appartementsbouw NAC NAC VAC VAC Rijwoningen VAC VAC VAC VAC Voornaamste uitvoeringsrisico s en outen Te zwakke ontkoppeling tussen e eelwanen van e gemene muur / Geen oplegging van e vloerplaten op alle ragene / Incorrecte imensionering en plaatsing van e zwevene vloeren / Bij lichtere raagvloeren (350 kg/m², bv. welsels met een ruklaag) is een betere zwevene vloer noig om het gebrek aan luchtgeluisisolatie van e raagvloer te compenseren / Hare koppeling tussen e plint en e vloer / Geen ontkoppeling oner e niet-ragene wanen / Te licht binnenspouwbla / Aansluitingsetails met het hellene ak / Omloopgelui via het shunt-systeem (ventilatie o ampkappen) / Te lichte vloerplaat (bv. bij systemen met balken en invulblokken) 14 WTCB-Dossiers 2012/2.18

15 Ruwbouwconcept 2: constructies met onerbroken vloerplaten en een ankerloze halzware spouwmuur als gemene muur (twee varianten). unering en laagste raagvloer Variante 1 Variante 2 Algemeen bouwprincipe Keuze van e unering en van e laagste raagvloer Kies een gepaste constructie uit e abeelingen 8 o 9 van e zwevene vloer boven e laagste raagvloer 22 B 24 B Hoger gelegen raagvloeren Variante 1 Variante 2 Koppeling tussen e raagvloeren bij e gemene muur Nee Nee Oplegging op e eelwan van e gemene muur Ja Ja Oplegging op e overige ragene wanen Ja Ja Oppervlaktemassa van e raagvloer 400 kg/m² 650 kg/m² van e zwevene vloer 20 B 24 B inien e ruimte boven e slaapkamer geen slaapkamer is 23 B 24 B Elastische muurstroken Variante 1 Variante Boven e muur / oner e raagvloer (plaon) Zoner Zoner Oner e muur / boven e raagvloer (vloer) Zoner Zoner D D Muren Variante 1 Variante 2 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 150 kg/m² 4 3 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 150 kg/m² 1) Gemene muur 2) Anere ragene 3) Nietragene Spouwbreete 4 cm 4 cm Beperking van e spouwvulling bij een stij thermisch materiaal 2 cm 2 cm Verbiningen tussen e eelwanen Nee Nee Oppervlaktemassa m 150 kg/m² 150 kg/m² Onerbreking van het binnenspouwbla van e gevel bij e gemene muur Onerbreking van het buitenspouwbla van e gevel (parement) bij e gemene muur Ja Ja Aanbevolen Aanbevolen Oppervlaktemassa m Vrije keuze Vrije keuze Elastische muurstrook oner e wan bij halzware wanen (m < 150 kg/m²) (boven e wan is it stees het geval) en ontkoppeling met e ragene wanen Aanbevolen Aanbevolen Te verwachten akoestisch-comortniveau (NAC = normaal akoestisch comort, VAC = verhoog akoestisch comort) 1. Trillingsempene voeg tussen e plint en e vloerawerking 2. Soepele ranstrook 3. Trillingsempene tussenlaag 4. Uitvullingslaag De gemene muur tussen e twee appartementen o rijwoningen bestaat uit twee halzware eelwanen (van elk minstens 150 kg/m²) met een spouw van minstens 4 cm. Tussen eze eelwanen bestaat er geen enkel har contact, zels geen spouwankers. De enige uitzoneringen op eze regel zijn e uneringen en e aansluiting met het ak, waarvoor er speciieke bouwrichtlijnen van toepassing zijn. Als alle bouwrichtlijnen nauwgezet gevolg woren, unctioneert e gemene muur horizontaal als een akoestische ubbele wan en treet er geen o nauwelijks lankerene geluistransmissie op. Hieroor kan men zeer hoge geluisisolaties bekomen. Om e lankerene geluistransmissie in verticale richting te beperken, ient men bij it ruwbouwconcept zware betonplaten aan te wenen. Variante 1 voloet in veel gevallen niet aan e gestele eis in verticale richting. Vloerplaten van meer an 650 kg/m² laten wel toe om met zekerhei aan eze eis te beantwooren. Variante 1 biet oorgaans wel voloening voor rijwoningen. Appartementsbouw Te zwak (risico) NAC Rijwoningen VAC VAC Voornaamste uitvoeringsrisico s en outen Variante 1 voloet niet / Ontkoppeling tussen e eelwanen van e gemene muur / Geen oplegging van e vloerplaten op alle ragene / Incorrecte imensionering en plaatsing van e zwevene vloeren / Hare koppeling tussen e plint en e vloer / Geen ontkoppeling oner e niet-ragene wanen / Te licht binnenspouwbla van e gevelwan / Aansluitingsetails met het hellene ak / Omloopgelui via het shunt-systeem (ventilatie o ampkappen) / Te lichte vloerplaat (bv. systemen met balken en invulblokken) WTCB-Dossiers 2012/

16 Ruwbouwconcept 3: constructies met onerbroken vloerplaten, elastische muurstroken en een ankerloze halzware spouwmuur als gemene muur (rie varianten) (*). unering en laagste raagvloer Variante 1 Variante 2 Variante 3 Algemeen bouwprincipe Keuze van e unering en van e laagste raagvloer Kies een gepaste constructie uit e abeelingen 8 o 9 van e zwevene vloer boven e laagste raagvloer 22 B 22 B 22 B Hoger gelegen raagvloeren Variante 1 Variante 2 Variante 3 Koppeling tussen e raagvloeren bij e gemene muur Nee Nee Nee Oplegging op e eelwan van e gemene muur Ja Ja Ja Oplegging op e overige ragene wanen Ja Ja Ja Oppervlaktemassa van e raagvloer 400 kg/m² 350 kg/m² 500 kg/m² van e zwevene vloer 21 B 21 B 25 B inien e ruimte boven e slaapkamer geen slaapkamer is 25 B 25 B 25 B Elastische muurstroken Variante 1 Variante 2 Variante 3 Boven e muur / oner e raagvloer (plaon) Zoner Zoner Zoner 1 2 Oner e muur / boven e raagvloer (vloer) Ja Ja Ja Muren Variante 1 Variante 2 Variante 3 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 150 kg/m² 150 kg/m² D D 5 4 1) Gemene muur 2) Anere ragene 3) Nietragene Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 150 kg/m² 150 kg/m² Spouwbreete 4 cm 4 cm 4 cm Beperking van e spouwvulling bij een stij thermisch materiaal 2 cm 2 cm 2 cm Verbiningen tussen e eelwanen Nee Nee Nee Oppervlaktemassa m 125 kg/m² 150 kg/m² 150 kg/m² Onerbreking van het binnenspouwbla van e gevel bij e gemene muur Onerbreking van het buitenspouwbla van e gevel (parement) bij e gemene muur Ja Ja Ja Aanbevolen Aanbevolen Aanbevolen Oppervlaktemassa m Vrije keuze Vrije keuze Vrije keuze Elastische muurstrook oner e wan bij halzware wanen (m < 150 kg/m²) (boven e wan is it stees het geval) en ontkoppeling met e ragene wanen Aanbevolen Aanbevolen Noozakelijk Te verwachten akoestisch-comortniveau (NAC = normaal akoestisch comort, VAC = verhoog akoestisch comort) 6 1. Trillingsempene voeg tussen e plint en e vloerawerking 2. Soepele ranstrook 3. Elastische muurstrook 4. Trillingsempene tussenlaag 5. Uitvullingslaag 6. Elastische muurstrook De gemene muur tussen e twee appartementen o rijwoningen bestaat uit twee halzware eelwanen (van elk minstens 125 kg/m²) met een spouw van minstens 4 cm. Tussen eze eelwanen bestaat er geen enkel har contact, zels geen spouwankers. De enige uitzoneringen op eze regel zijn e uneringen en e aansluiting met het ak, waarvoor er speciieke bouwrichtlijnen van toepassing zijn. Als alle bouwrichtlijnen nauwgezet gevolg woren, unctioneert e gemene muur horizontaal als een akoestische ubbele wan en treet er geen o nauwelijks lankerene geluistransmissie op. Hieroor kan men zeer hoge geluisisolaties bekomen. Om e lankerene geluistransmissie in verticale richting te beperken, ient men bij it ruwbouwconcept een elastische muurstrook oner alle ragene wanen te plaatsen. 3 Appartementsbouw NAC NAC VAC Rijwoningen NAC VAC VAC Voornaamste uitvoeringsrisico s en outen Geen ontkoppeling tussen e eelwanen van e gemene muur / Geen oplegging van e vloerplaten op alle ragene / Incorrecte imensionering en plaatsing van e zwevene vloeren / Hare koppeling tussen e plint en e vloer / Geen ontkoppeling oner e niet-ragene wanen / Te licht binnenspouwbla / Aansluitingsetails met het hellene ak / Omloopgelui via het shunt-systeem (ventilatie o ampkappen) / Te lichte vloerplaat (bv. systemen met balken en invulblokken) (*) Ruwbouwconcept 3 is enkel nuttig voor appartementsbouw. Voor rijwoningen zijn e elastische muurstroken niet noozakelijk en kan ruwbouwconcept 2 toegepast woren. 16 WTCB-Dossiers 2012/2.18

17 Ruwbouwconcept 4: constructies met oorlopene vloerplaten en een ontubbele zware spouwmuur als gemene muur (twee varianten). unering en laagste raagvloer Variante 1 Variante 2 Algemeen bouwprincipe Keuze van e unering en van e laagste raagvloer Kies een gepaste constructie uit e abeelingen 8 o 9 van e zwevene vloer boven e laagste raagvloer 22 B 24 B Hoger gelegen raagvloeren Variante 1 Variante 2 Koppeling tussen e raagvloeren bij e gemene muur Doorlopen Doorlopen Oplegging op e eelwan van e gemene muur Ja Ja Oplegging op e overige ragene wanen Ja Ja Oppervlaktemassa van e raagvloer 400 kg/m² 500 kg/m² van e zwevene vloer 22 B 24 B inien e ruimte boven e slaapkamer geen slaapkamer is 22 B 24 B Elastische muurstroken Variante 1 Variante Boven e muur / oner e raagvloer (plaon) Zoner Zoner Oner e muur / boven e raagvloer (vloer) Zoner Zoner Muren Variante 1 Variante 2 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 250 kg/m² Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 250 kg/m² D 4 3 1) Gemene muur Spouwbreete 3 cm 3 cm Beperking van e spouwvulling bij een stij thermisch materiaal 2 cm 2 cm Verbiningen tussen e eelwanen Aanvaar Aanvaar 1. Trillingsempene voeg tussen e plint en e vloerawerking 2. Soepele ranstrook 3. Trillingsempene tussenlaag 4. Uitvullingslaag 2) Anere ragene 3) Nietragene Oppervlaktemassa m 250 kg/m² 250 kg/m² Onerbreking van het binnenspouwbla van e gevel bij e gemene muur Onerbreking van het buitenspouwbla van e gevel (parement) bij e gemene muur Ja Ja Niet noig Niet noig Oppervlaktemassa m Vrije keuze Vrije keuze Elastische muurstrook oner e wan bij halzware wanen (m < 150 kg/m²) (boven e wan is it stees het geval) en ontkoppeling met e ragene wanen Aanbevolen Aanbevolen De gemene muur tussen e twee appartementen (it principe is niet toepasbaar voor rijwoningen) bestaat uit twee zware eelwanen (van elk minstens 250 kg/m², bv. kalkzansteen o beton), waartussen e thermische isolatie aangebracht wort. De spouw is minstens 3 cm bree. Inien er een stijve thermische isolatie aangebracht wort, ient men een luchtlaag van 1 cm te voorzien. Verbiningen tussen e zijn toegelaten. Het geheel werkt immers niet als een akoestische ubbelewanconstructie oorat e vloerplaten oorlopen. In verticale richting kan een verhoog akoestisch comort bekomen woren inien er zeer zware vloerplaten geplaatst woren in combinatie met een oeltreene zwevene vloer. Zowel voor e uneringen als voor e akaansluiting zijn er speciieke bouwrichtlijnen van toepassing. Te verwachten akoestisch-comortniveau (NAC = normaal akoestisch comort, VAC = verhoog akoestisch comort) Appartementsbouw NAC NAC Rijwoningen Risico Risico Voornaamste uitvoeringsrisico s en outen Niet toepasbaar voor nieuwe rijwoningen / Geen oplegging van e vloerplaten op alle ragene / Incorrecte imensionering en plaatsing van e zwevene vloeren / Hare koppeling tussen e plint en e vloer / Geen ontkoppeling oner e niet-ragene halzware wanen / Te licht binnenspouwbla / Aansluitingsetails met het hellene ak / Omloopgelui via het shunt-systeem (ventilatie o ampkappen) / Te lichte vloerplaat (bv. bij systemen met balken en invulblokken) WTCB-Dossiers 2012/

18 Ruwbouwconcept 5: constructies met oorlopene vloerplaten, elastische muurstroken en een ankerloze halzware spouwmuur als gemene muur (twee varianten). unering en laagste raagvloer Variante 1 Variante 2 Algemeen bouwprincipe Keuze van e unering en van e laagste raagvloer Kies een gepaste constructie uit e abeelingen 8 o 9 van e zwevene vloer boven e laagste raagvloer 22 B 24 B Hoger gelegen raagvloeren Variante 1 Variante 2 Koppeling tussen e raagvloeren bij e gemene muur Doorlopen Doorlopen Oplegging op e eelwan van e gemene muur Ja Ja Oplegging op e overige ragene wanen Ja Ja Oppervlaktemassa van e raagvloer 400 kg/m² 500 kg/m² van e zwevene vloer 21 B 24 B inien e ruimte boven e slaapkamer geen slaapkamer is 25 B 24 B Elastische muurstroken Variante 1 Variante 2 Boven e muur / oner e raagvloer (plaon) Ja Ja Oner e muur / boven e raagvloer (vloer) Ja Ja Muren Variante 1 Variante 2 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 150 kg/m² Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 150 kg/m² D ) Gemene muur Spouwbreete 4 cm 4 cm Beperking van e spouwvulling bij een stij thermisch materiaal 2 cm 2 cm Verbiningen tussen e eelwanen Nee Nee Oppervlaktemassa m 125 kg/m² 125 kg/m² 1. Trillingsempene voeg tussen e plint en e vloerawerking 2. Soepele ranstrook 3. Elastische muurstrook 4. Trillingsempene tussenlaag 5. Uitvullingslaag 6. Elastische muurstrook 2) Anere ragene 3) Nietragene Onerbreking van het binnenspouwbla van e gevel bij e gemene muur Onerbreking van het buitenspouwbla van e gevel (parement) bij e gemene muur Ja Ja Aanbevolen Aanbevolen Oppervlaktemassa m Vrije keuze Vrije keuze Elastische muurstrook oner e wan bij halzware wanen (m < 150 kg/m²) (boven e wan is it stees het geval) en ontkoppeling met e ragene wanen Aanbevolen Noozakelijk Te verwachten akoestisch-comortniveau (NAC = normaal akoestisch comort, VAC = verhoog akoestisch comort) Appartementsbouw NAC VAC Rijwoningen Risico VAC De gemene muur tussen e twee appartementen o rijwoningen bestaat uit twee halzware eelwanen (van elk minstens 125 kg/m²) met een spouw van minstens 4 cm. Tussen eze eelwanen bestaat er geen enkel har contact, zels geen spouwankers. De enige uitzoneringen op eze regel zijn e uneringen en e aansluiting met het ak, waarvoor er speciieke bouwrichtlijnen van toepassing zijn. Speciieke elastische muurstroken zorgen ervoor at e eelwanen ontkoppel woren van e oorlopene vloerplaten. Als eze bouwrichtlijnen nauwgezet opgevolg woren, unctio neert e gemene muur horizontaal als een akoestische ubbele wan. Gelet op het eit at e enige lankerene geluistransmissie optreet via e plaonplaat, ient men een voloene zware vloerplaat te voorzien. In verticale richting treet er ankzij e elastische muurstroken nauwelijks lankerene geluistransmissie op. De geluisisolatie wort in sterke mate bepaal oor e oppervlaktemassa van e raagvloer en e eiciëntie van e zwevene vloer. Voornaamste uitvoeringsrisico s en outen Geen ontkoppeling tussen e eelwanen van e gemene muur / Geen oplegging van e vloerplaten op alle ragene / Incorrecte imensionering en plaatsing van e zwevene vloeren / Hare koppeling tussen e plint en e vloer / Geen ontkoppeling oner e niet-ragene wanen / Te licht binnenspouwbla / Aansluitingsetails met het hellene ak / Omloopgelui via het shunt-systeem (ventilatie o ampkappen) / Te lichte vloerplaat (bv. bij systemen met balken en invulblokken) 18 WTCB-Dossiers 2012/2.18

19 Ruwbouwconcept 6: speciiek inustrieel concept met welsels (één variante). unering en laagste raagvloer Variante 1 Algemeen bouwprincipe Keuze van e unering en van e laagste raagvloer Kies een gepaste constructie uit e abeelingen 8 o 9 van e zwevene vloer boven e laagste raagvloer Niet van toepassing Hoger gelegen raagvloeren Variante 1 Koppeling tussen e raagvloeren bij e gemene muur Nee Oplegging op e eelwan van e gemene muur Ja Oplegging op e overige ragene wanen Ja Oppervlaktemassa van e raagvloer Zie abrikant van e zwevene vloer Niet van toepassing inien e ruimte boven e slaapkamer geen slaapkamer is Niet van toepassing Elastische muurstroken Variante 1 Boven e muur / oner e raagvloer (plaon) Niet van toepassing. Oner e muur / boven e raagvloer (vloer) Zie abrikant Muren Variante 1 Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² Oppervlaktemassa m van e eelwan kg/m² 1) Gemene muur Spouwbreete 4 cm Beperking van e spouwvulling bij een stij thermisch materiaal 2 cm Verbiningen tussen e eelwanen Nee Oppervlaktemassa m 125 kg/m² 2) Anere ragene 3) Nietragene Onerbreking van het binnenspouwbla van e gevel bij e gemene muur Onerbreking van het buitenspouwbla van e gevel (parement) bij e gemene muur Ja Aanbevolen Oppervlaktemassa m Vrije keuze Elastische muurstrook oner e wan bij halzware wanen (m < 150 kg/m²) (boven e wan is it stees het geval) en ontkoppeling met e ragene wanen Niet noig Te verwachten akoestisch-comortniveau (NAC = normaal akoestisch comort, VAC = verhoog akoestisch comort) Appartementsbouw VAC Rijwoningen VAC Voornaamste uitvoeringsrisico s en outen Gelet op het eit at het hier gaat om een totaalconcept, ient men vana het ontwerp contact op te nemen met e leverancier van het systeem. Elke awijking kan e geluisisolatie immers oen vermineren / Ontkoppeling tussen e eelwanen van e gemene muur / Koppeling tussen beie welsels / Aansluitingsetails met het hellene ak / Omloopgelui via het shunt-systeem (ventilatie o ampkappen) / Te lichte vloerplaat (bv. bij systemen met balken en invulblokken) Dit bouwsysteem is gebaseer op ankerloze spouw en leit tot zeer hoge geluisisolaties tussen e naast elkaar gelegen ruimten. Het innovatieve aan it concept is at er een soort horizontale ankerloze spouw ingebouw wort ie het gebouw over zijn volleige oppervlakte oorsnijt. Dit resulteert ook verticaal in zeer hoge geluisisolaties. De horizontale ankerloze spouw ontstaat oor het eit at e vloerplaten opgebouw zijn uit twee boven elkaar geplaatste welsels ie van elkaar gescheien zijn oor elastische stroken en thermische isolatie (EPB). Het onerste welsel raagt aarbij enkel zichzel, terwijl het bovenste welsel ter hoogte van e oplegging op e via elastische stroken op het onerste welsel steunt, maar hier verer geen enkel har contact mee heet. Het bovenste welsel is zwaarer en kan ook e binnenwanen ragen. Het geheel werkt als een akoestisch optimale ubbele wan, wat tot een zeer hoge luchtgeluisisolatie leit. Dankzij e horizontale spouw wort bovenien nagenoeg elke lankerene geluistransmissie geëlimineer. Gelet op het eit at e ontubbele vloer als een zwevene vloer (massa-veer-massasysteem) werkt, is er aarenboven geen zwevene ekvloer vereist. WTCB-Dossiers 2012/

20 Literatuurlijst 1. Bureau voor Normalisatie NBN EN Eurocoe 6. Ontwerp en berekening van constructies van metselwerk. Deel 3: vereenvouige berekeningsmethoen voor niet-gewapene constructies van metselwerk. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN EN Bouwakoestiek. Schatting van e geluigeraging van gebouwen van uit e bouweelgeraging. Deel 1: luchtgeluiwering tussen vertrekken. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN EN Bouwakoestiek. Schatting van e geluigeraging van gebouwen uit e bouweelgeraging. Deel 2: klopgeluiwering tussen vertrekken. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN EN Bouwakoestiek. Schatting van e geluigeraging van gebouwen uit e bouweelgeraging. Deel 3: luchtgeluiwering tegen buitenlawaai. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN EN Bouwakoestiek. Schatting van e geluigeraging van gebouwen vanuit e bouweelgeraging. Deel 4: overracht van binnengelui naar buiten. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN EN Bouwakoestiek. Schatting van e geluigeraging van gebouwen uit e bouweelgeraging. Deel 5: geluisniveaus veroorzaakt oor gebouwuitrusting. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN EN Bouwakoestiek. Schatting van e geluigeraging van gebouwen uit e bouweelgeraging. Deel 6: geluiabsorptie in gesloten ruimten. Brussel, NBN, Bureau voor Normalisatie NBN S Akoestische criteria voor woongebouwen. Brussel, NBN, Ingelaere B. Geluisisolatie tussen twee vertrekken. Inleiene begrippen. Brussel, WTCB, WTCB- Tijschrit, nr. 1/ Van Damme M. Respecteren van e contactgeluisisolatiecriteria uit e norm NBN S Brussel, WTCB, WTCB-Dossiers, nr. 2009/ WTCB-Dossiers 2012/2.18