MESTREECHTER VEERSKES

Transcriptie

1 MESTREECHTER VEERSKES v/c. REINDERS

2 MESTREECHTER VEERSKES

3 rein003mest01 Mestreechter veerskes

4 MESTREECHTER VEERSKES,...i /^. ''9 apï».'?- YIC. REINDERS

5

6 Mestreech Mestreech, wat beste sjoen, es gries of blaank in zon of maon d'n tores stoon te blinke, es daan de kariljong ze leed liet klinke, in leef en leid dezelfde klaore klaank. Es veer soms wied vaan hoes, bedreuf of kraank, mèt heimwee in eus hart diech trow gedinke, daan blijf de beeld wie vaan 'n moojer winke en riech nao diech ziech euze léste gaank. Daan zien veer trok d'n pleine en d'n straote, d'n aw ömwalling en d'n zèlver Maos en hure wie muziek die taol weer praote, die us eus leve laank 't leefste waos. En motte veer diech ins veur góód verlaote, daan beijt veur us Slevrow en Sintervaos.

7 't Kerstmannetje" Noe die sjoen daog vaan devotie obbenuits in aontoch zien, zaog iech achter winkelroete roed papier en roeie sjien. Heij en dao auch al e kribke mèt 't Zjezuskinneke drin en Slevruike en Sint Joezep en 'n staar op 'ne pin. En de herderkes en sjaöpkes en den ezel en den os en de ingelkes die zönge tot de wereld woort verlos. 't Dooch miech good aon m'nen opper wie iech die sjoen kribkes zaog, want veer wete allemaol toch, Wéé veur us in 't Kribke laog. Meh obbins dao woort iech giftig, Snotvernóndemieldetwie! zaog iech miech deen awwe gek weer gaans in 't roed mèt haor wie snie. Mèt z'n stiev'le, z'ne körref wélt deen have Sinterklaos ziech in plaots vaan 't Kribke dringe en, mieijaar! 't lök 'm haos. Gooj Mestrechteneere, luustert: Tramp 'm onder z'n karkas! Wat motten eur kinder dinke vaan deen hallef-gare kwas?

8 De Steiweeg In d'aovendzon dao op de steiweeg gleujt wèlle wiegerd geel en roed; 't Is laat-september en de zomer wach stel en laankzaam z'nen doed. Oraanje leech stijg langs de gevel en sjittert in de hoegste roet; 't Weurd keul en 't sjiemert al heij ónder, nog éve, en d'n daag is oet. 'n lerste blaad luut los en kantelt en rös veurgood op kawwe stein; 't ritselt heij en dao, en, zwevend, valle ze laankzaam, ein veur ein. De steiweeg weurd zoe stel, zoe tristig, d'n hiemel dèk ziech laankzaam tow, en d'ierste regedröppels valle en tikkele op daak en sjow. De kaanjelpiep begint te zinge e gorgelend, monotoon refrein en in de regeton dao springe de blaöskes op- en euverein. Mèh, zuuch, dao sjaört 't Weste ope, de depe zon brik door en, klaor, gleujt éve nog d'n donkre steiweeg of heer vaan goud en pörper waor ,

9 Nuijaorsdaag Huur!... Twellef sleeg vaan d'n awwen tore dao fluite de bote: 't nui jaor is gebore. En 's mörregens vreug is de stad vol hoeg heuj en lui mèt nui sjeun en pijn aon hun veuj. De rieke trèkke in kojtse drop oet, de andere kieke nuisjierig door de roet. Op straot drök d'n eine d'n andere de hand, ze koupe ziech eint aon d'n euverkant. Zaolig Nuijaor", wins ziech eederein, en de zjenever sleit vaan de kop in de bein. Hoeg heuj stoon get sjeif vaan de wien mot geer wete toes moppert de vrow en verzuijelt 't ete. 't Weurd middag en aovend; 't is kaaid in de loch; mie es eine heet ziech 'ne kater gekoch. Dao goon ders noch twie, get sentimenteel, vaan vrundsjap höbbe ze de kriet in de keel. Jeh, Zjang," zeet Jeu,...hik... en 'r wijs nao de grond, hei stone veer noe,...hik... en veer zien nog gezond, Meh 't vollegend jaor, wee wèt boe veer zien?" In d'n hiemel," zeet Zjang mèt 'n snoets wie azien. Daan sjeigele ze same de Brökstraot aof, 'nen deender loert hun nao wie 'ne koeie raof. Wéér twellef sleeg vaan d'n awwen tore: d'n twieden daag vaan 't nui jaor is gebore.

10 Keersleedsje 't Is nach, hiel duuster, niks beweeg... dao sjut obbins de loch vol leech en doezend ingele algeliek zinge d'n hiemel vol muziek. Est natus puer nobis. Die zinge bove Bethlems stal: Aon God de glorie boven al, de luij van gooje wèl, de vreij"; al wee gelök zeuk, vindt 't heij. Est natus puer nobis. En in dat stelke buig Slevrow vol leefde ziech nao 't Kinneke tow; Sint Joezep kiek mer; heer steit stel te dinke aon Gaods wondre wèl. Est natus puer nobis. Dao praot get boeten in de nach en klop get op de deur; en zach koume drei herders, ein veur ein, 't stelke in... stel... achter... ein... Est natus puer nobis. Ze kneelen in hun sjaopevach en eeder heet get mètgebrach: d'n ierste dreug 'n hierlik broed en lèk dat op Slevrow 're sjoet. Est natus puer nobis.

11 D'n twiede, toen, e lemke gaof, dee kwaom vaan örgens, hiel wied aof d'n derde heet z'n sjaopevach. op de veutsjes vaan 't Keend gelag. Est natus puer nobis. Daan goon ze weer, en, ein veur ein, veuren hun weech hun wied vaanein; mèh wat ze zaoge in die nach, heet hun veurgood 't gelök gebrach. Est natus puer nobis. Ao, es veer wie die herders zien, vol leefde, zonder valse sjien, daan vinde veer dezelfde pries: e stökske hiemels paradies. Est natus puer nobis. Mestreech '50.

12 De Be ij we eg 'n Duuster nach, stel veel de snie, gei maonleech en gein stare mie, en alles sleep, de stad waor leeg, wie dao Slevrow de beijweeg deeg. Zoe frêle, zoe klein, zoe gans allein ging Z'in d'n duuster weg vaan 't plein mèh vaan de noster in Haör hand bloonk kral aon kral wie diamant. En zuuch, toen heet ziech in die nach d'n Hiemel in de stad gelag: de maon brook door, z'n helder leech besjijnde 't wit-besnied Mestreech. Obbins dao woort de loch zoe zach wie e windsje in 'n zomernach, de snie dee woort e greun tepiet vol blomme wie in veurjaorstied. 'n Staar sjoot oet d'n hiemel neer en nog ein en 'n ander wéér, en woe ze vele in die nach dao stond obbins 'nen Ingel op wach. Tot zoe de ganse beijweeg rond op eedren hook 'nen Ingel stond en es Slevrow veurbij 'm gong klonk ziene-n- Ave" of heer zong.

13 Al beijenteere, gans allein, kwaom toen Slevrow weer trok op 't plein; en dao, veur 't duuster kèrkportaol, zong in 'nen boum 'ne nachtegaol. Toen greujde rondom Haör e leech wat klaorder woort en hoeger steeg, en mèt steeg in dat leech Slevrow wie 'n staar rech nao d'n hiemel tow. Daan... alles duuster; wéér velt snie, gein Ingele en gei maonleech mie; niks bleef mie nao die wonderprach es stelle snie en duuster nach. Mèh jaor nao jaor goon beijenteere nóg doezende Mestreechteneere nao iewe weer deezelfde weeg, woe ins Slevrow de beijweeg deeg. Sept. '47

14 Limburgs Volksleed Woe de Maos langs veld en wei blink en roesj en zingk, woe de zomer-zon in 't goud vaan persessies blink, 't Kruus langs veld en weeg geplant zegent Zuid tot Noord, Dao is mie Vaderland, Limburgs dierbaar oord" (bis) Woe me vastelaovend viert, geere dans en zingk woe zich errens en levensvraög gans vaanzelf mingk, woe me nog z'n hart verpandt aon e geistig woord, Dao is mie Vaderland etc. Woe op berreg, in dal en wei 's zomers d'n toeris met z'n hallef naakse preij typisch Hollans is. Hollans vaan de smaalste kant vreemp aon 't Limburgs oord, Dao is mie Vaderland etc. Woe me met vandaals plezeer melger brik en kap landsjapssjoen vaan iewen heer aon z'n leerze lap, grint en kaol oet 't Limburgs land wegschleip riechting Noord, Dao is mie Vaderland etc.

15 Woe 'n trupke misgewas d'eigc spraok neet sprik, liever Hollands schone taal trek wie èllestik, mèh d'n echte geis vaan 't land leef in 't Limburgs woord, Dao is mie Vaderland etc. Woe mie eige vollek leef, nog, Goddaank, gezoond, 't vollek, wat toch iewe bleef trow aon Limburgs groond; vaan z'n weeg tot aon ze graaf trow aoch aon Gaods Woord, Dao is mie Vaderland etc. 15

16 Gedachte-n-in de Gooj Week Ochot, ze höbbe-n-uuch bespeijd, geslage, mèt 'ne krans vaan deures Uuch gekroend; Geer höb, haafdoed vaan pijn, Eur kruus gedrage en, stervend, nóg Eur maördeneers versjoend. Ao, veer, modern luij nao twintig iewe, véér zowwe-n-uuch neet aon e kruushout sloon; zien veer neet te besjaof öm hel te sjriewe en tierend veur en rechsgebouw te stoon? Veer zowwe-n-uuch messjien veur simpel hawwe en sjouwersjokkend zèkge: psychopaath; Mè, God, eus onversjèlligheid vaan lawwe is doezend kiere-n-erger es d'n haat. Ao, heer, dee dit klei veerske heet gesjreve, heer vindt vaan heiligheid bij ziech gei spoor; mè toch, wie wied heer aoch is aofgedreve, heer beijt: vergeef haöm in zie léste oor '48.

17 Ter herinnering aon Fons Olterdissen Nog huur iech, noe, nao vief en twintig jaor, de klokke lojje-n-euver plein en straote, deen daag, wie Fons veur good us ging verlaote, dee Fibberwarimörge, kaaid en klaor. De Sintervaos waor zwart vaan lui, èi leech; me heet 'm wie 'ne prins zoe sjoen begraove: prins waórs heer ouch vaan hart- en geistesgaove, ein vaan de bèste-n-oet 't volk vaan Treech. Want veur z'n stad, haör börgers, lééfde heer, door haöm heet fies en optoch ziel gekrege; wie heet Mestreech haöm nao aon 't hart gelege, in leef en leid door alle iewe heer!" Heer gaof, es mins, wat heer te geve-n-had aon eederein, dee z'ne noed kwaom klaoge; es sjrijver gaof heer 't beste, zónder vraoge: e blievend beeld vaan 't leven in zien stad. Z'n Type" woorte minse, geis en vleis, z'n Stad en Lui", die kós heer wie neet eine; heer wis, wie geine, 't leech te laote sjijne vaan eigen humor, spraankelend vaan geis. Dee geis, dat hart, bleef altied eve joonk; dat hart vaan goud, wat zoevaöl wis te geve, 't gaof aoch zie werk die werrem kleur en 't leve, in taol, die wie muziek in d'n oere klonk. Mestreechteneers, veer höbbe-n-allemaol de pliech, in daankbaarheid de naom te iere vaan Fons, Mestreechteneer in merg en niere, Groetmeister vaan eus eige, zeute taol! '48

18 Aon m'n Geboortestad Wie leefste in m'n hart, mien Starestad, mien Treech; iech zeen d'n Maos, d'n tores, pleine, straote, iech huur d'n taol, dat bijnao zingend praote, en weet: diech höb iech altied leef gehad. Zoe veilig likste in dat vröchbaar dal mèt al d'n tores, roej en blowgrijs dake; en, woe die vollek beijt en wérk, dao wake d'n Heilege tot gei leid diech treffe zal. Fèl beste d'ieuwe door bedreig, begeerd: belèk en plundring sloge deepe wonde, mèh wie ze aoch d'n oeraw sjoenheid sjonde dee geis vaan diech is, joonk, weer opgeveerd. Wie broesj in diech dee geis mèt Carneval, wie levenslöstig wètste ies te viere; mèh aoch daonao, serjeus weer. God te iere, stad vaan Servaos, stad vaan Slevrow veural. Wie hunkerde m'n hart nao diech, mien stad, es iech soms wied vaan diech eweech mos leve; ao, altied is die beeld miech bijgebleve: iech höb diech al mie leve leefgehad. 4-2-'n

19 Vermaoning Mestreech, is diene fong nog good, zoe stevig wie in vreuger jaore? Toen waor veur diech 't hoegste good: ier en rechsjaopenheid bewaore. En noe...? Noe konkelt, wee mer kaan, noe bedelt hebzöch in d'n straote, en nied drijf Jaan en allemaan, dee jaog op baönsjes, ier en baote. Noe stoon de huicheleers veurop, en vrowlui, die hun ier vergete, zie drage nog verwaand de kop boven d'n dweil vaan hun gewete. D'n egoïs weurd riek en vèt, heet God, meh nèèt 't geld vergete; wee ierlik blèèf veur God en wèt, dee kèn vaan ermooi neet mie ete. Wat res miech nog in diech, mien stad? 'ne koeie geis dwaolt door d'n straote: de beste naom weurd nog beklad, me kèn 't lastere neet mie laote. Ao, pas toch op, mie good Mestreech! diech bès t'n eige graaf aon 't graove, laot toch dien helder Stareleech ziech neet in duusternis begraove. 4 6 '45.

20 op de Pietersberg Dee-n-aovend, op de berreg, waor d'n hiemel, aoh!, zoe wied, zoe klaor, bij volle maon, dee zèlverblond tösse miljoene stare stond. Deep in 't dal, d'n Eeker, blaank, zong roesjend ziene zelfde zaank dee klonk wie e bekend verhaol, iech hoort 't en verstond z'n taol. In 't bos vaan Canne, zoe zwart wie kaol, sleepe de raove allemaol; e windsje leep vaan boum tot boum, de wereld woort ene blouwe-n-droum. Wie 'ch tao zoe op de Berreg stond, veur al dat sjoens gein waörd mie vond, toen spraok m'n hart met Slivvenhier en vond z'n waörd in eine kier: Zegen mie land, 't heet Uuch leef! De lui en alles, wat heij leef, laot 't lang nog blieve wie 't waos dat land, die stad vaan Sintervaos." Want dat is Limburgs eige grond woe 'ch jaög en vraög en sjoenheid vond. God heet, wéér zeen iech et vaannach, e stökske hiemel heij neergelag

21 Pol Chambille de Beaumont Diechter, Brouwer en... lerebörger vaan Mestreech. Verleije week waor weer 'n generatie jong lui op eus Stadhoes geconvoceerd, die woorte dao mèt börgemeisterlikke gracie tot Börgers vaan de stad gepromoveerd. Joonk zien ze nog: ze motte de weeg nog vin de, boelangs ze ins, es börgers vaan Mestreech, hun stad in daank aon ziech kinne verbinde, al is dee weeg laank mèt wienig leech... Wel, is dat zoe, kiek daan nao haöm, dee hiel ze leve e veurbeeld waor vaan ech Mestreechter geis: P. C. de B., dee us zoevaöl kös geve, ömtot heer zellef zoe vol waors vaan dee geis. Kiek op nao haöm: kiek, zuuch haöm dao masjere die rijzige figuur, veurop bij zien famfaar, aristocraat wèt heer te paradeere, mèh, maan vaan 't vollek ouch mèt zien famfaar. Maan vaan 't vollek vaan Treech, altied gebleve Diechter en Brouwer en maan vaan Chariteit; dat alles volde en volt nóg gans zie leve zoe vol meziek vaan eerds- en hiemelsheid. Percessie, carneval, festiviteit. Pol huurt debeij, z'n hart zit beerstensvol meziek z'n hart, wat ech Mestreechter maotslaag sleit, zoèzier tot zonder haöm, Mestreech Mestreech neet liek.

22 Pol, diechter vaan zoe mennig prachtig leedsje en brouwer vaan dat hierlik peerlend beer, de chariteitsmaan, dee zoe mennig bleedsje volsjreef veur höuep aon kloesters telkens wéér. Carmelitesse, Juliaantjes wete en gans Sint Pieter wèt dat evezier, tot me zien höllep noets veur niks ging vraoge, vergiefs noets klaogde, ouch neet èine kier! Zoe steit dao euze Pol es e werechtig leech hoeg bove duusternis en consternatie en dreug mèt zwier en aongebore gracie de naom vaan lerebörger vaan Mestreech. sept

23 't Is Slevrow, die dat deeg" De meiblomme geurde in de maond vaan Slevrow, de loch waor zoe iel en d'n hiemel zoe blow, wie dao in et goud vaan de mörregezon in 't Ooste-n-et rónke vaan vleegers begon. Wie roufveugel sjoote hun sjaduws veuroet langs tores en dake, langs gevel en roet door de zonnige straote vaan de slaopende stad woe niemens gedachte aon oorlog had. En euver eus stad en euver eus land sloeg de sjaduw neer vaan Gods straffende Hand; 't waor of Ze d'n hiemel berouf de vaan leech en, bang veur déén duuster, beijde Mestreech. En 't beijde en beijde wie 't iewe dat deeg langs plein en langs straote dezelfde weeg, deezelfde beijweeg, zoe leef aon Slevrow: Ao, tot Zij haör stad toch besjèrreme zow!" Want snachs waor d'n hiemel wie blood soms zoe roed dao raosde in d'n duuster verderref en doed, dao veegde d'n oorlog de leves eweeg, en sjende 't geweld et geziech vaan Mestreech. 't Gevaar kwaom al diechter en diechter naobij verwoesting bedreigde Mestreech vaan diechtbij, toen pakde-n-et volk den angs veur zien stad, z'n stad, die zoe'n prachtige kèrreke had.

24 En in zienen angs ging 't op nao Slevrow de Sterre der Zee", die wel hellepe zow en doezende beijde bij daag en bij nach en höbbe-n-in stèlte 'n offer gebrach. De stad woord bevrijd zonder slaag, zonder stoet, geine brand of vernieling gein krengde of doed, en eederein veult: 't Is Slevrow, die dat deeg, de Sterre der Zee", veur 't volk vaan Mestreech!" D'n oorlog is oet, wie 'n onweer veurbij de zon sjijnt op tores en dake weer vrij! En gaof steit de stad onder 'nen hiemel zoe blow... zoe blow wie 't hiemelsblow kleid vaan Slevrow.

25 Paosleedsje Christus' glorie zinge veer: oet de doeje kwaom Heer wéér, Alleluia! Klaorder es de zonnesjien is Zie Goddelijk Aonsjien, Alleluia! lewich is d'n doed gebónde in 't robijnroet vaan zien wonde, Alleluia! 't Kruus, wat Haöm d'n doed wow geve, gaof aon üs 't iewig leve, Alleluia! Zingt noe op dee klaoren daag, 't hart noe vrij vaan zörreg maag zingen Alleluia!

26 Mestreech bevrijd Mestreech, de bès weer vrij! Goddaank! D'n tores blinke nog eve sjoen en fier wie zoevaöl iewe door, zie zaoge-n-oet 't Zuide-n-'t iers de vrijheid winke, dao trokke langs de Maos de tanks hun dondrend spoor, Mestreech, de höbs gebeuk, wie zoevaöl börgers vele, d'n vuus gebald, wie andre woorte weggehaold, verraoje door die löj, die 't mèt de vijand hele veur volk" en vaderland", good vóór en dik betaold. Mien errem, good Mestreech, ze höbbe diech gesjónde, d'n brökge zien barbaars gehavend en vernield, fabrikke zien kapot, d'n hoezer zien vol wónde, mèh ongebroke leef de geis, dee diech bezielt! Mestreech, m'n vajerstad, diech waors de iers bevrijde, die in eus land de Pruus geslage vlöchte zaog, daank God d'n Hier: Slevrow en Sintervaos die beijde veur diech, vergeet dat noets, in vreiselike daog '44

27 Sinterklaos Yeur m'n döchterke Chérie. Wie lang is dat al geleije, tot Pa toes de deure sloot, es de Sint weer had gereije en d'n angs miech zaot in 't blood: Pa en Ma zien lang gestorreve; Sint rijt veur eus eige keend, en de deur weurd wéér geslote wie 'ch dat zellef waor geweend. Meh den tied zal ouch wel kome, tot eus döchterke, getrowd, veur haör eige kinder zörreg en haör eige leve bowt. Meuglich leus ze daan dit diechske, en dink trok aon haören tied, mèt 'n traon op haör geziechske... Meh daan zien véér wied,... zoe wied!

28 Maria Wie 'n mörgeblom vaan dauw bepereld de klaorheid trökstraolt vaan Gods leech, zoe sjijnt in eus verdorve wereld vaan Eur Geziech 't gezegend leech. Geer wees de mins in duuster iewe nao Eure Zoon de klaore weeg; Ao, oet Eur han de gunste snieje wie bloesems in et lenteleech. En veur us zelf, soms deep gezonke, waort Geer de höuep, altied Géér; Eur ouge, die wie stare blonke gaove-n-us rös en vraögde wéér. Mariacongres Sept '47.

29

30 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK UM