Persbericht Brussel/Utrecht, 8 november 2007

Transcriptie

1 Persbericht Brussel/Utrecht, 8 november 2007 Resultaat eerste negen maanden 2007 Vertrouwelijk / onder embargo: 8 november 2007, 7:30 CET Nettowinst Fortis eerste negen maanden EUR 3,6 miljard, dankzij verdere krachtige commerciële activiteit in het Bank- en Verzekeringsbedrijf in de zomermaanden Sterk derde kwartaal ondanks turbulente marktomstandigheden: nettowinst EUR 797 miljoen De nettowinst over de eerste negen maanden van 2007 van EUR miljoen is volledig in lijn met de trading update van 21 september en met het exceptionele winstniveau van de eerste negen maanden van Een robuust commercieel resultaat compenseerde ruimschoots het effect van de turbulentie op de wereldwijde kapitaalmarkten en de extreme weergerelateerde schadeclaims in het Verzekeringsbedrijf. Bankbedrijf - Solide resultaat in het derde kwartaal tilt nettowinst voor de eerste negen maanden naar EUR 2,6 miljard - Robuuste commerciële groei komt tot uiting in gestage toename van de nettorentebaten en commissieinkomsten: Treasury & Financial Markets boven het uitzonderlijk hoge niveau van vorig jaar - Vermogen onder beheer met 8% omhoog naar EUR 206 miljard, EUR 8,6 miljard netto-instroom in Onderliggende kredietgroei van 17% in vergelijking met het derde kwartaal van Krediet-, liquiditeits- en marktrisico s goed onder controle, dankzij stringent risicobeheer; kredietschadeverhouding 11 basispunten, in lijn met eerdere prognose Verzekeringsbedrijf - Nettowinst over de eerste negen maanden bedraagt EUR miljoen, dankzij hoger volume en hogere meerwaarden en ondanks het effect van de storm Kyrill, de overstromingen in het VK en de turbulentie op de wereldwijde kapitaalmarkten - Bruto-instroom in Leven scherp omhoog naar EUR 9,9 miljard, een stijging van 26%, dankzij succesvolle campagnes - Brutoverzekeringspremies in Niet-leven stijgen met 9% naar EUR 4,3 miljard onder meer dankzij productinnovatie Nettowinst over het derde kwartaal komt uit op EUR 797 miljoen, een daling van 51% tegenover het record van EUR miljoen voor het tweede kwartaal van 2007, waarin traditioneel wordt geprofiteerd van de hoge seizoensgerelateerde baten in het Bank- en Verzekeringsbedrijf - Nettowinst Bankbedrijf van EUR 587 miljoen in het derde kwartaal profiteert van commerciële kracht, meerwaarden en uitstekende resultaten bij Treasury & Financial Markets, toch zijn er hogere bijzondere waardeverminderingen - Nettowinst Verzekeringsbedrijf in het derde kwartaal EUR 294 miljoen, beïnvloed door een bedrag van EUR 59 miljoen na belastingen gerelateerd aan de schadeclaims als gevolg van de ernstige overstromingen in het VK Resultaat eerste negen maanden november

2 Resultaat eerste negen maanden november

3 Fortis CEO Jean-Paul Votron: Dit resultaat bewijst de veerkracht van de winst van Fortis ook onder uitzonderlijke omstandigheden. Ondanks de volgehouden goede commerciële activiteit bleef onze nettowinst van de eerste negen maanden vrijwel onveranderd ten opzichte van de vergelijkbare periode van vorig jaar, aangezien het resultaat in het derde kwartaal werd beïnvloed door schadeclaims als gevolg van extreme weersomstandigheden en de turbulentie op de wereldwijde kapitaalmarkten. Maar zelfs tijdens deze turbulente periode hebben onze sterke balansverhoudingen, de robuuste terugkerende winst en de voortgaande goede klantenactiviteit bewezen een effectieve mix te zijn, zoals reeds vermeld in de trading update die wij voor de start van onze claimemissie publiceerden. Het verkoopresultaat bij onze verzekeringsactiviteiten blijft uitstekend, met een stijging van 21% in de netto-instroom naar EUR 14,2 miljard in de eerste negen maanden van dit jaar. De onderliggende kredietgroei in ons Bankbedrijf nam met 17% toe en deposito s stegen met 7% ten opzichte van de vergelijkbare periode van vorig jaar, aangezien de groei in het derde kwartaal op peil bleef. Belangrijk is dat de helft van de totale batengroei nu wordt gegenereerd door de activiteiten die zijn aangemerkt als groeipijlers, waarbij Asset Management, Energy, Commodities & Trading en Clearing, Funds & Custody een zeer goede prestatie neerzetten. Fortis heeft geprofiteerd van een sterke financieringsbasis cruciaal voor een gezonde liquiditeitspositie en van stringent en autonoom risicobeheer. Dit heeft ons in staat gesteld om de turbulentie het hoofd te bieden zonder dat onze resultaten daar merkbaar onder lijden. Fortis is recent verkozen tot beste werkgever in België en Nederland in twee onafhankelijke onderzoeken. Als bedrijf besteden wij veel aandacht aan het belang van medewerkertevredenheid als leidend element in klanttevredenheid. Deze belangrijke prijs bewijst dat onze inspanningen om een dynamische en internationale financiële dienstverlener te creëren die zowel onze klanten als onze medewerkers aanspreekt, vruchten afwerpen. Ook in de toekomst blijven wij intensief in onze mensen investeren om onze prestatiegerichte bedrijfscultuur verder kracht bij te zetten. Een van de belangrijkste gebeurtenissen van de afgelopen weken was uiteraard de afronding van de overname van ABN AMRO door het consortium, inclusief de succesvolle afronding van de Fortis-claimemissie, een kernelement in onze kapitaalverhogingsinitiatieven. Met meer dan 98% van de gewone aandelen aangemeld, gaat het consortium nu de noodzakelijke stappen ondernemen om een zogenaamde squeeze-out procedure te starten om de resterende aandelen in bezit te krijgen. In de tussentijd is de prioriteit van het consortium om te zorgen voor een soepele en zorgvuldige transitie en de daarop volgende integratie van de activiteiten van ABN AMRO. Dit stelt Fortis in staat om het marktleiderschap in de thuismarkt, de Benelux, te verstevigen en tegelijkertijd om de groeipijlers in commercial en private banking en asset management wereldwijd een impuls te geven. De overname van ABN AMRO door het consortium betekent daarom een belangrijke strategische stap voor Fortis. Volgens de financiële informatie die wij hebben ontvangen, hebben de activiteiten van ABN AMRO die Fortis overneemt in overeenstemming met de trading update van ABN AMRO van september gepresteerd, wat de stabiliteit en de terugkerende aard van deze winststromen bewijst. Het natuurlijk verloop van klanten en medewerkers is in lijn met de gebruikelijke ervaring. Samen met onze nieuwe collega s en onze consortiumpartners zijn wij zeer positief en met de volledige medewerking en een sterk commitment van de gehele Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van ABN AMRO begonnen aan de eerste fase van het transitie- en integratieproces. Op alle fronten wordt goede vooruitgang geboekt en wij blijven vol vertrouwen dat wij de voordelen kunnen waarmaken die wij aan onze stakeholders hebben beloofd na de afsplitsing en integratie van de activiteiten. De volgende mijlpaal is het inleveren van een gedetailleerd transitieplan bij DNB medio december. Wij verheugen ons op het voortzetten van onze constructieve en professionele relatie met alle toezichthoudende instanties om deze transitie en de daaropvolgende integratie binnen de kortst mogelijke tijd tot een succes te maken. Natuurlijk houden wij de financiële markten op de hoogte van de vorderingen die wij maken. Resultaat eerste negen maanden november

4 De recent bekendgemaakte nieuwe Fortis-organisatie en de samenstelling van de transitie- en integratieteams creëren het passende kader om de tweeledige focus op onze dagelijkse commerciële ontwikkelingen en de transformatie en integratie van de activiteiten die wij hebben overgenomen te verzekeren. Tot slot willen wij al onze aandeelhouders nogmaals bedanken voor hun vertrouwen en het feit dat zij onze claimemissie tot een ongekend succes hebben gemaakt. Wij blijven ons volledig toeleggen op onze langetermijndoelen en op voortgaande commerciële groei in al onze activiteiten. Resultaat eerste negen maanden november

5 1. Fortis 1.1. Resultaat Nettowinst Fortis De aan de aandeelhouders toe te rekenen nettowinst EUR miljoen bleef nagenoeg stabiel in de eerste negen maanden van 2007 vergeleken met dezelfde periode in De resultaten in het Bankbedrijf, het Verzekeringsbedrijf en Algemeen waren allen vergelijkbaar met die van dezelfde periode vorig jaar. De nettowinst van EUR 797 miljoen in het derde kwartaal daalde in vergelijking met hetzelfde kwartaal van vorig jaar en werd gedrukt door de schadeclaims in verband met de overstromingen in het VK en de turbulentie op de wereldwijde kapitaalmarkten. De nettowinst halveerde in vergelijking met de recordhoogte van EUR miljoen in het tweede kwartaal, waarin traditioneel wordt geprofiteerd van seizoensgebonden hoge baten in het Bank- en het Verzekeringsbedrijf. Nettowinst Bankbedrijf De nettowinst in het Bankbedrijf over de eerste negen maanden kwam uit op EUR miljoen, hoger dan het zeer solide resultaat dat werd bereikt in dezelfde periode vorig jaar. Dit bewijst de bestendigheid van de goed gespreide winstbronnen van Fortis tegen marktturbulentie en de voortgaande commerciële ontwikkeling van het bedrijf. Tegenover groei van de totale baten stonden echter groeiende kosten, aangezien de investeringen in groeiprogramma s werden voortgezet. In lijn met eerdere prognoses bedroegen de bijzondere waardeverminderingen voor de eerste negen maanden EUR 200 miljoen. De lagere belastingdruk was het resultaat van een structureel lager belastingtarief en een gunstigere samenstelling van de baten. Ondanks de turbulentie op de wereldwijde financiële markten in het derde kwartaal bleef de nettowinst in deze periode met EUR 587 miljoen vrijwel stabiel in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Nettowinst Verzekeringsbedrijf Fortis Insurance bleef het goed doen in de eerste negen maanden van 2007 met een nettowinst van EUR miljoen, een lichte daling ten opzichte van de vergelijkbare periode van vorig jaar. Dit solide resultaat werd bereikt ondanks het negatieve effect van de storm Kyrill in het eerste kwartaal (EUR 59 miljoen na belastingen) en de overstromingen in het VK in juni en juli (EUR 92 miljoen na belastingen). Dit effect werd bijna volledig gecompenseerd door een stijging van 18% in het Leven resultaat naar EUR 799 miljoen. De nettowinst voor het derde kwartaal voor het totale Verzekeringsbedrijf kwam uit op EUR 294 miljoen, een daling van 29% ten opzichte van het voorafgaande kwartaal, vanwege de traditioneel lagere dividendinstroom, het effect van de turbulentie op de wereldwijde kapitaalmarkten op Leven en de schadeclaims als gevolg van de bovenvermelde overstromingen in het VK op Niet-leven. Nettowinst Algemeen Het netto negatieve resultaat voor de eerste negen maanden van 2007 bedroeg EUR 127 miljoen, ongeveer hetzelfde als vorig jaar. Dit omdat negatieve en positieve factoren elkaar tenietdeden. De positieve bijdragen waren de meerwaarde van EUR 128 miljoen op de verkoop van een kapitaaldeelneming, lagere negatieve eliminaties van treasuryaandelen, gunstige veranderingen in de reële waarde van overige derivaten en hogere belastingtegoeden. Negatieve bijdragen kwamen van ongunstige reële waardeveranderingen gerelateerd aan de Assurant Mandatory Exchangeable Bond (MEB), de afwezigheid van de eenmalige afkoopkorting van EUR 77 miljoen die het resultaat over 2006 een impuls gaf, hogere financieringslasten en hogere kosten. Het nettoresultaat over het derde kwartaal eindigde ongeveer EUR 128 miljoen lager dan dat van het tweede kwartaal en weerspiegelde per salodde meerwaarde die werd gerealiseerd op de verkochte kapitaaldeelneming in het tweede kwartaal. Resultaat eerste negen maanden november

6 1.2. Update over de risicopositie van Fortis en het winstvooruitzicht De resultaten van Fortis over het derde kwartaal zijn geheel in lijn met de trading update die wij voorafgaand aan de start van de claimemissie publiceerden. De onrust op de kapitaalmarkten heeft geen materieel effect gehad op onze overall resultaten. Het klimaat is sinds medio oktober verslechterd, getuige het downgraden van meer dan 2000 CDO s door de rating agencies en de val van de ABXIndex. Fortis heeft een goed gediversifieerde beleggingsportefeuille met gestructureerde kredieten van hoge kwaliteit. Meer dan [97%] van de EUR 53 miljard aan activa hebben een AAA-, AA- of A-rating. Dit is inclusief de EUR 18,2 miljard aan activa van de Scaldis conduit. Scaldis presteert goed. Er zijn geen assets naar beneden bijgesteld of op negative watch gezetscaldis wordt volledig extern gefinancierd. terwijl de spreads bijna terug zijn op het niveau van vóór de crisis. Als de huidige marktomstandigheden doorzetten, zal de netto exposure van de subprime CDO-portefeuille naar verwachting minder zijn dan 10% van de portefeuille met gestructureerde kredieten en slechts bestaan uit Super Senior tranches in high grade en mezzanine financiering. Verwacht wordt dat de netto exposure in mezzaninetranches eind dit jaar circa EUR 0,3 miljard zal bedragen met een dekkingspercentage van rond de 40%. Hiermee rekening houdend en behoudens onvoorziene omstandigheden, in het bijzonder geen verdere verslechtering van de vermogenswaarden, wordt nog altijd verwacht een nettowinst van EUR 4,2 miljard vóór desinvesteringen ter realiseren Solvabiliteit Inleiding Fortis hanteert een op doelstellingen gebaseerd model aan de hand waarvan de solvabiliteit wordt beheerd en de berichtgeving erover wordt samengesteld. Het model bestaat uit drie componenten: Een solvabiliteitsvereiste voor Fortis Bank gelijk aan een verhouding van Tier 1-vermogen tot risicogewogen verplichtingen van 7%, waarvan 1% hybride kapitaal. De doelstelling van het kernvermogen in verhouding tot de risicogewogen verplichtingen ligt daarmee op 6%. Een solvabiliteitsvereiste voor Fortis Insurance van 225% van het wettelijk vereiste minimum, waarvan 50% hybride kapitaal. De doelstelling voor het kernvermogen ligt daarmee op 175% van het wettelijk vereiste minimum. Een leverage-doelstelling van de groep (Algemeen) van 15% van het totale kernvermogen van het Bankbedrijf plus het kernvermogen van het Verzekeringsbedrijf. Dit houdt in dat 15% van de gezamenlijke solvabiliteitsvereiste van het Bank- en Verzekeringsbedrijf door de groep gefinancierd zou kunnen worden. Resultaat eerste negen maanden november

7 Fortis Het kernvermogen van Fortis steeg met EUR 1,9 miljard naar EUR 21,4 miljard. De voornaamste redenen voor de toename waren de ingehouden nettowinst in de eerste negen maanden (EUR 2,7 miljard na de uitkering van EUR 0,9 miljard aan interimdividend) met aftrek van het negatieve effect van de voor Dominet en Pacific Century Insurance Holdings (PCI) betaalde goodwill (EUR 0,5 miljard) en de eenmalige nadelige invloed van de herziene regels van de Commissie van het Bank-, Financie-, en Assurantiewezen (CBFA) (EUR 0,3 miljard). Het vereiste kernvermogen ging met EUR 2,3 miljard omhoog naar EUR 20,0 miljard vanwege een toename van 14% van de risicogewogen verplichtingen van het Bankbedrijf en een 10% hoger vereist minimum in het Verzekeringsbedrijf. Hierdoor lag het kernvermogen van Fortis voor de eerste negen maanden van 2007 EUR 1,4 miljard boven de doelstelling, in vergelijking met EUR 1,8 miljard aan het einde van het vierde kwartaal van Het kernvermogen steeg met EUR 0,4 miljard in het derde kwartaal dankzij ingehouden winst in het derde kwartaal, gedeeltelijk tenietgedaan door negatieve herwaarderingen van de aandelenportefeuille; de doelstelling voor het kernvermogen steeg met slechts EUR 0,1 miljard door gecontroleerde groei van de risicogewogen verplichtingen. Op groepsniveau daalde de leverage tot 14,2% door een stabiele schuldpositie in combinatie met een toenemend kernvermogen. Resultaat eerste negen maanden november

8 Fortis Bank De Tier 1-ratio van Fortis Bank daalde van 7,1% naar 6,8%. De daling werd veroorzaakt door de 14% hogere risicogewogen verplichtingen, waar de nettowinst over de eerste negen maanden tegenover stond. Het verruimde kernvermogen bedraagt EUR 18,8 miljard na opname van de nettowinst sinds het begin van dit jaar (EUR 2,6 miljard), de voor Dominet betaalde goodwill (EUR 0,2 miljard) en het eenmalige negatieve effect van de herziene BIFIC-regels (EUR 0,3 miljard op het kernvermogen). De toename van de risicogewogen verplichtingen met 14% EUR 34,4 miljard naar EUR 274,5 miljard kwam voornamelijk voor rekening van de sterke groei van de kredietactiviteiten en toegezegde kredietlijnen in de eerste helft van De totale solvabiliteitsverhouding bleef sterk, met 10,8%, en werd gesteund door Lower Tier 2-uitgiftes van in totaal EUR 1,5 miljard in de eerste negen maanden van 2007, gedeeltelijk gecompenseerd door de uitloop van achtergestelde leningen. Fortis Insurance De totale solvabiliteitsratio van de activiteiten van Fortis Insurance daalde van 269,3% naar 242,3%. De daling van het totale vermogen was het netto-effect van de nettowinst (EUR 1,1 miljard), het interimdividend (EUR 0,9 miljard) en goodwill (EUR 0,3 miljard) die werd betaald voor de overname van PCI. De solvabiliteitsratio werd eveneens beïnvloed door de stijging van 10% in het vereiste minimum, waarvan 1 procentpunt is gerelateerd aan de overname van PCI FTE-ontwikkelingen In de eerste negen maanden van 2007 groeide Fortis verder met FTE s van naar FTE s. Overnames waren verantwoordelijk voor FTE s (46% van de groei), waarvan de belangrijkste in het Bankbedrijf waren: Dominet in Polen (916 FTE s) en Fortis Energy Marketing and Trading GP in de VS (237 FTE s). In het Verzekeringsbedrijf steeg het aantal FTE s met 896 als gevolg van overnames, waaronder Pacific Century Insurance Holding Ltd in Azië (290 FTE s) en Etalon Life in de Oekraïne (183 FTE s). Eind september 2007 was 36% van het personeelsbestand werkzaam buiten de Benelux. Resultaat eerste negen maanden november

9 2. Bankbedrijf Zeer sterke nettowinst van EUR miljoen over de eerste drie kwartalen, iets hoger dan vorig jaar Nettowinst toont veerkracht ondanks marktturbulentie, in lijn met de trading update Totale baten stijgen met 7% naar EUR 8,4 miljard dankzij groei bij alle belangrijke activiteiten Kredietschadepercentage van 11 basispunten, conform eerdere prognoses. Toename vermogen onder beheer 8% naar EUR 206 miljard In het Bankbedrijf bedroeg de nettowinst over de eerste negen maanden van dit jaar EUR miljoen, hoger dan de zeer goede resultaten in dezelfde periode vorig jaar. Hieruit blijkt de grote veerkracht van de gediversifieerde inkomstenbronnen van Fortis ondanks de marktturbulentie en de voortgaande commerciële groei. Vergeleken met vorig jaar, stegen de totale baten in de eerste negen maanden van dit jaar met 7% naar EUR 8,4 miljard. Deze groei werd enerzijds gegenereerd door de nettorentebaten en commissie-inkomsten en anderzijds, in min of meer gelijke mate, door de marktgedreven meerwaarden en de resultaten bij Treasury & Financial Markets. Resultaat eerste negen maanden november

10 De commerciële activiteit is tot dusverre dit jaar aanhoudend sterk, getuige een onderliggende kredietgroei van 14%, een toename van 6% in deposito s en een toename van het vermogen onder beheer van 8%. De hogere meerwaarden hielden grotendeels verband met de financiering van de overname van ABN AMRO. Tegenover de groei van de totale baten stonden echter hogere kosten die samenhingen met de voortzetting van een aantal ambitieuze investeringsprogramma s. Geheel conform de eerdere prognoses bedroegen de bijzondere waardeverminderingen aan het einde van het derde kwartaal EUR 200 miljoen. Dit weerspiegelt de hogere investeringen bij Merchant & Private Banking die verband hielden met de onrust op de mondiale kapitaalmarkten alsmede een eenmalige post bij Retail Banking in het derde kwartaal. De lagere belastingdruk was het resultaat van een structurele vermindering van de vennootschapsbelasting in Nederland, de oprichting van een Treasury Centre in België, de samenstelling van de resultaten bij Treasury & Financial Markets en de samenstelling van de meerwaarden. Ondanks de marktturbulentie tijdens het derde kwartaal bleef de nettowinst robuust en, vergeleken met dezelfde periode vorig jaar, nagenoeg stabiel, op EUR 587 miljoen. De baten zijn weliswaar op jaarbasis met maar liefst 18% toegenomen, maar deze groei is volledig tenietgedaan door een toename van de lasten van 14%, de fors hogere bijzondere waardeverminderingen en het hogere effectieve belastingtarief waardoor de nettowinst vrijwel onveranderd bleef. Ten opzichte van het uitstekende tweede kwartaal van dit jaar is de nettowinst met de helft gedaald als gevolg van het effect van de seizoensgebonden lagere baten, de hogere bijzondere waardeverminderingen en de geplande kostengroei van 2,6%. De totale baten stegen in de eerste negen maanden naar EUR miljoen en lagen daarmee 7% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. De onderliggende groei bedroeg echter 9%. Dit percentage laat de boekhoudkundige, timing- en buitengewone factoren buiten beschouwing die de vergelijking op jaarbasis vertekenen. Verder wordt daarin wel rekening gehouden met het bruteringseffect op het handelsresultaat. De baten profiteerden vorig jaar van een non-qualifying hedge van EUR 146 miljoen plus EUR 66 miljoen meer aan vervroegde hypotheekaflossingen. De baten werden dit jaar gedrukt door een timingsverschil van EUR 14 miljoen in opbrengsten bij Global Securities een boete van EUR 77 miljoen voor de vervroegde aflossing van een interne financiering en een eenmalige correctie van EUR 38 miljoen bij Fortis Hypotheek Bank in het tweede kwartaal. Aangezien de onderliggende groei gelijk verdeeld was over alle belangrijke activiteiten, was ongeveer driekwart van de totale baten nog altijd afkomstig van de nettorentebaten en commissie-inkomsten. De opbrengstbasis is daarmee zeer stabiel en terugkerend. De onderliggende groei van de nettorentebaten en commissie-inkomsten is voor tweederde afkomstig van activiteiten die als groeimotoren zijn aangemerkt. De nettorentebaten uit rentemargeproducten bedroegen in de eerste drie kwartalen EUR miljoen, een toename van 3% ten opzichte van vorig jaar. De onderliggende groei stond op 6%, exclusief de genoemde lagere boeterentes voor vervroegde aflossing en de eenmalige correctie bij Fortis Hypotheek Bank. Deze gezonde stijging is toe te schrijven aan de sterke volumegroei, die de lagere gemiddelde duration van het eigen vermogen en de lagere marges als gevolg van de sterke concurrentie en de vorm van de rentecurve meer dan goedmaakte. De tweecijferige groei in nettorentebaten bij die activiteiten die voornamelijk kredietgerelateerd zijn zoals Turkije, Consumer Finance, Commercial Banking, Corporate, Institutional & Public Banking, Energy, Commodities & Transportation en Specialised Financial Services heeft de lichte daling bij het depositobedrijf (Retail Banking Belgium en Private Banking) meer dan goedgemaakt. Als gevolg hiervan heeft de groei van 21% bij Merchant & Private Banking en de lichte stijging bij Retail Banking (beide gecorrigeerd voor de overdracht van Fortis Bank France) de daling van de ALM-resultaten bij Overig Bankbedrijf eveneens ruim gecompenseerd. De nettorentebaten uit rentemargeproducten stegen in het derde kwartaal met 1% ten opzichte van het tweede kwartaal, naar EUR 1,319 miljoen, voornamelijk dankzij de hogere marges op deposito s bij Retail Banking Belgium. Resultaat eerste negen maanden november

11 De durationvan het eigen vermogen daalde van 6,0 jaar aan het einde van het tweede kwartaal naar 5,0 jaar aan het einde van het derde kwartaal omdat de vlakke rentecurve geen belangrijke kansen biedt voor opbrengsten uit renteposities (mismatch). De voortgaande activiteitengroei werd gevoed door een gestage stijging van zowel de onderliggende kredietvolumes als de deposito s. Exclusief effectenuitleen en omgekeerde repos groeide het kredietvolume in de eerste negen maanden van 2007 met 14%. De zakelijke kredietverlening lag 22% hoger, de consumentenkredieten lagen 13% hoger en woonhuishypotheken stegen met 4%. Klantdeposito s namen in totaal met 6% toe ten opzichte van eind Wel was er onder retailklanten nog steeds sprake van een verschuiving van spaardeposito s naar termijndeposito s, waardoor de totale marge werd beïnvloed. De kredietrisicogewogen verplichtingen klommen naar EUR 255,1 miljard, een stijging van 15% in vergelijking met ultimo 2006 en stabiel ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Deze toename viel toe te schrijven aan een sterke volumegroei, in het bijzonder bij Merchant & Private Banking. De marktrisicogewogen verplichtingen kwamen uit op EUR 19,4 miljard en lagen daarmee 5% hoger dan ultimo 2006, maar daalde 5% in het derde kwartaal van De totale risicogewogen verplichtingen bedroegen EUR 274,5 miljard, een toename van 14% vergeleken met eind 2006 en stabiel ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Het vermogen onder beheer bedroeg EUR 206 miljard, een stijging van 8% ten opzichte van ultimo Deze groei kan voor de helft worden toegeschreven aan de sterke instroom en voor de andere helft aan de positieve invloed van de kapitaalmarkten. Het vermogen onder beheer daalde met 1,6% vergeleken met het voorgaande kwartaal als gevolg van een negatief markteffect van EUR 0,9 miljard en een netto-uitstroom van EUR 1,7 miljard. Dit laatste werd veroorzaakt door het uittreden van een trustklant, van wie de tijdelijke positie werd ingetrokken. Wanneer deze factor buiten beschouwing wordt gelaten, kwam de netto-instroom in het derde kwartaal nog altijd uit op EUR 1 miljard, een goede prestatie gezien de ongunstige marktomstandigheden. Met EUR 8,6 miljard was de netto-instroom in de eerste negen maanden van dit jaar aanhoudend sterk. Hiervan kan driekwart worden toegeschreven aan Asset Management en een kwart aan Private Banking. De netto-inkomsten uit commissies en vergoedingen groeiden tot dusverre dit jaar met 8% naar EUR miljoen. Tweederde van deze groei kwam voort uit vermogensbeheervergoedingen dankzij een substantieel hogere vergoedingsbasis door de positieve netto-instroom bij Asset Management en Private Banking. De rest van de stijging kwam in ongeveer gelijke mate voor rekening van transactiekosten voor dagelijkse bankzaken, verzekeringsgerelateerde vergoedingen en effectenvergoedingen. De netto-inkomsten uit commissies en vergoedingen kwamen 3% lager uit dan de recordinkomsten die in het tweede kwartaal werden behaald. Dit kan vrijwel geheel op het conto worden geschreven van de lagere vergoedingen op nieuwe instroom. De meerwaarden op de beleggingsportefeuille bedroegen in de eerste negen maanden van dit jaar EUR 602 miljoen, 66% hoger dan in dezelfde periode van Deze forse toename kan worden verklaard door de verkoop van een aantal niet-strategische belangen (waaronder Banco Comercial Português en Kasbank) in verband met de financiering van de overname van ABN AMRO. Deze desinvesteringen werden in het tweede en derde kwartaal van 2007 in de boeken opgenomen. De gerealiseerde meerwaarden bedroegen in het derde kwartaal EUR 187 miljoen, 17% lager dan in het tweede kwartaal daar de meeste aandelenbelangen in het tweede kwartaal werden verkocht. Bij Treasury & Financial Markets namen de inkomsten in de eerste negen maanden van dit jaar met 7% toe tot EUR 1,277 miljoen. Deze baten bestaan uit handels- en niet-handelsinkomsten. De niet-handelsinkomsten waren grotendeels verantwoordelijk voor de resultaatgroei tot dusverre dit jaar, waardoor het zwakkere zij het nog altijd positieve handelsresultaat door de moeilijke marktomstandigheden in het derde kwartaal goed werden gemaakt. Het resultaat in het derde kwartaal werd bovendien beïnvloed door de hogere financieringskosten. Resultaat eerste negen maanden november

12 De activiteiten van Treasury & Financial Markets hebben hiermee aangetoond dat ze dankzij de grote diversificatie van de portefeuille in staat zijn om sterke en veerkrachtige resultaten te genereren onder moeilijke marktomstandigheden. De inkomsten van Treasury & Financial Markets kwamen in het derde kwartaal van 2007 uit op EUR 269 miljoen, meer dan vier keer zo veel als in dezelfde periode vorig jaar. Dit kan voor een groot deel worden toegeschreven aan het sterke resultaat bij Private Equity en de positieve bijdrage van de credit hedge, die baat had bij de toename van de credit spread. Dit heeft ertoe bijgedragen dat de onrust op de CDO-markt kon worden verminderd. De daling van het resultaat van kwartaal op kwartaal kan volledig worden verklaard door de seizoensgebonden piek bij de Global Securities & Financing Group in het tweede kwartaal. De niet-handelsinkomsten (met name Private Equity, de Global Securities & Financing Group, Credit Hedging en het reële waarde-deel van de ALM-portefeuille schoten in de eerste negen maanden van 2007 omhoog, vooral dankzij de sterke prestatie van Private Equity. - Private Equity (onder Investment Banking verantwoord) had baat bij de herwaarderingen van funds of funds in combinatie met de uitstap uit aandelenbeleggingen, waardoor EUR 226 miljoen aan baten werden gegenereerd, een toename van 37%. - De Global Securities & Financing Group (GSFG) droeg EUR 299 miljoen bij, iets hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. Driekwart van deze baten werden in het tweede kwartaal gerealiseerd. - Credit Portfolio Management, dat verantwoordelijk is voor het kredietrisicobeheer van Merchant & Private Banking, noteerde een negatieve herwaardering van EUR 14 miljoen voor de eerste negen maanden van De hogere creditspreads in het derde kwartaal leidden tot een positieve herwaardering van EUR 24 miljoen, waardoor het verlies van EUR 37 miljoen in de eerste helft voor een deel werd tenietgedaan. - De onder Overig Bankbedrijf verantwoorde resultaten van Treasury & Financial Markets weerspiegelen de fors gestegen resultaten uit open derivatenposities en boetes voor vervroegd opnemen van deposito s. Het handelsresultaat (gecorrigeerd voor brutering) bedroeg in de eerste negen maanden van 2007 EUR 552 miljoen, een daling van 21% jaar-op-jaar. Deze daling kan grotendeels worden verklaard door de onrust op de mondiale kapitaalmarkten en de daaruitvoortvloeiende liquiditeitscrisis. De goede prestaties bij Forex & Rates hielden aan, ondersteund door de marktvolatiliteit, ondanks de hogere financieringskosten op de geldmarkten. De Capital & Markets Groep kampte met ongunstige marktomstandigheden. Dit leidde tot negatieve herwaarderingen in gestructureerde kredieten. De Global Equity Groep bleef inspelen op de marktvolatiliteit, ondanks de afgenomen activiteit en een daling op de aandelenmarkten in het derde kwartaal, wat een negatieve brutering van het resultaat tot gevolg had (belastingeffect). De EUR 552 miljoen aan handelsinkomsten die in de eerste negen maanden van 2007 werden gerealiseerd, lagen al ruim boven de EUR 500 miljoen die voor deze activiteit wordt gehanteerd als het voor de conjunctuur gecorrigeerd jaarlijks minimum. De veerkracht van het handelsresultaat van Global Markets dient ook gezien te worden in het licht van een gemiddelde dagelijkse Value at Risk (VaR) die in het derde kwartaal op slechts EUR 27,5 miljoen stond, vergeleken met EUR 32,5 miljoen in de eerste helft van het jaar. De wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen bedroegen na negen maanden EUR 200 miljoen en weerspiegelden daarmee de totale groei van onze kredietportefeuille, de hogere investeringen bij Merchant & Private Banking die verband hielden met de onrust op de kapitaalmarkten en een eenmalige post bij Retail Banking. De daling van EUR 155 miljoen op kwartaalbasis werd veroorzaakt door de fors lagere vrijval bij Merchant & Private Banking en bij Retail Banking, de eenmalige post van EUR 20 miljoen bij Retail Banking en investeringen bij Merchant Banking in verband met de markt voor gestructureerde kredieten. Het totale kredietschadepercentage over de eerste negen maanden (berekend als percentage van de gemiddelde kredietrisicogewogen verplichtingen) steeg naar 11 basispunten, conform eerdere prognoses. Resultaat eerste negen maanden november

13 De totale kosten beliepen in de eerste drie kwartalen van dit jaar EUR 5,062 miljoen, 13% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. Tweederde van deze groei kan worden toegeschreven aan de snelgroeiende activiteiten van Merchant & Private Banking; een derde werd gegenereerd door Retail Banking en Asset Management. De onderliggende groei bedroeg 11%, exclusief wijzigingen in de scope en een aantal eenmalige posten. De verschillende investeringen in groei verklaren 8% van deze toename en de resterende onderliggende autonome groei bedroeg 3%. Vergeleken met het tweede kwartaal namen de kosten in het derde kwartaal met slechts 2,6% toe. De kosten-batenverhouding voor de eerste drie kwartalen van 2007 bedroeg 60,5%. De stijging van de totale kosten met 13% was vrijwel gelijk verdeeld over personeelskosten en overige kosten. De Personeelskosten bedroegen in de eerste negen maanden van dit jaar EUR 2,950 miljoen, een stijging van EUR 281 miljoen, of 11%, ten opzichte van dezelfde periode in Meer dan de helft van deze toename in personeelskosten kan worden toegeschreven aan incidentele loonstijgingen en grotere medewerkersaantallen, en 3% was het gevolg van werving van nieuwe medewerkers in verband met investeringen in groei. Ten slotte kan 1% van de toename worden verklaard door de consolidatie van acquisities en de eenmalige vrijval uit de pensioenvoorzieningen vorig jaar. Het totale aantal FTE s in het bankbedrijf bedroeg aan het einde van het derde kwartaal , een toename van FTE s, ofwel 9% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ongeveer een derde van deze groei hangt samen met verschillende acquisities, waaronder die van Dominet en Cinergy. Exclusief wijzigingen in scope, vond de werving van nieuwe medewerkers voornamelijk plaats ten behoeve van activiteiten die als groeipijlers worden beschouwd. De FTE-groei was gelijk verdeeld over Merchant & Private Banking en Retail Banking. Nieuwe medewerkers werden hoofdzakelijk geworven ter ondersteuning van de forse groei bij Consumer Finance, Fortis Turkey, Global Markets, Specialised Financial Services, Clearing Funds & Custody en Services to Hedge Funds. De personeelskosten namen in het derde kwartaal met 2% toe, hoofdzakelijk als gevolg van verdergaande werving bij Retail Banking en Asset Management in Turkije, Polen en Duitsland. De overige kosten stegen met 17% naar EUR miljoen van EUR miljoen in de eerste drie kwartalen van Meer dan de helft van deze toename kan worden toegeschreven aan strategische investeringen, zoals het updaten van de IT-infrastructuur in het Bankbedrijf, uitbreiding van de distributienetwerken in Duitsland, Turkije en Polen en verdere uitbreiding van de activiteiten van Merchant & Private Banking in de VS, het VK en Azië. De toename van de kosten was verder voor 4% het gevolg van autonome groei, consolidatie van de acquisities (2%) en eenmalige posten (2%). De overige kosten groeiden in het derde kwartaal met 3% ten opzichte van het tweede kwartaal van Dit weerspiegelt het voortgaande, gecontroleerde groeibeleid. De belastingdruk was in de eerste negen maanden van 2007 slechts 14%, vergeleken met 18% in dezelfde periode vorig jaar. Deze verlaging was grotendeels het gevolg van de opbouw van de resultaten bij Treasury & Financial Markets, de samenstelling van de meerwaarden (hoofdzakelijk belastingvrije aandelentransacties), de verlaging van de Nederlandse vennootschapsbelasting en de oprichting van een Treasury Centre in België. Resultaat eerste negen maanden november

14 2.1. Ontwikkelingen Bankbedrijf per Business (zie voor meer informatie het Financial & Operational Review) Retail Banking Nettowinst Retail Banking EUR 864 miljoen in de eerste negen maanden van 2007 Totale baten stijgen naar EUR 3,6 miljard: hogere netto-inkomsten uit commissies en vergoedingen in zowel het Retail Banking netwerk (12% hoger) als bij Fortis Investments (27% hoger) Klantendeposito s bij het Retail Banking netwerk nemen op jaarbasis met 7% toe, naar EUR 95 miljard; vorderingen op klanten stijgen met 10% naar EUR 83 miljard Fortis Investments boekt nettowinst van EUR 80 miljoen over de eerste negen maanden, een toename van 25%, aangedreven door de voortgaande groei van de netto-instroom en onderliggende positieve markten De nettowinst bij Retail Banking beliep EUR 864 miljoen. De totale baten over de eerste negen maanden van 2007 bedroegen EUR 3,6 miljard, 1% hoger dan in dezelfde periode in De totale kosten kwamen 6% hoger uit als gevolg van de voortgaande investeringen in de distributienetwerken in Duitsland, Turkije, Polen en bij Fortis Investments. De nettowinst van het Retail Banking netwerk stond in de eerste negen maanden van 2007 op EUR 785 miljoen, EUR 20 miljoen (3%) lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Tegenover de voortgaande batengroei van 3% stond een toename van voorzieningen voor kredieten en een kostengroei van 9%. Meer dan de helft van deze groei kan worden toegeschreven aan investeringen in de groeipijlers. De invloed van deze twee factoren werd verzwakt door het lagere effectieve belastingtarief omdat een groot percentage van de toegerekende ALM-resultaten (in Overige Baten) samenhing met niet-belastbare meerwaarden gerealiseerd op aandelenbelangen. Er werd in het derde kwartaal een nettowinst van EUR 202 miljoen geboekt, 5% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar omdat de batengroei op jaarbasis de groei van de kosten met 240 basispunten overtrof. Vergeleken met de winst van EUR 323 miljoen die in het tweede kwartaal werd geboekt, was er in het derde kwartaal echter sprake van een forse daling als gevolg van de uitzonderlijk hoge bijzondere waardeverminderingen (EUR 53 miljoen hoger) en het lagere ALM-resultaat (een daling van EUR 118 miljoen). Resultaat eerste negen maanden november

15 Fortis Investments heeft sterk gepresteerd, met in de eerste negen maanden een nettowinst van EUR 80 miljoen, 25% hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. De nettowinst bedroeg in het derde kwartaal EUR 27 miljoen en was daarmee min of meer gelijk aan die in het voorgaande kwartaal. De netto-instroom bleef in het derde kwartaal nagenoeg stabiel, waardoor de netto-instroom over de eerste negen maanden op EUR 6,6 miljard kwam te staan, vergeleken met EUR 9,9 miljard in dezelfde periode vorig jaar. Het vermogen onder beheer kwam uit op EUR 131 miljard per eind september 2007, ongeveer gelijk aan het tweede kwartaal en 9% hoger dan ultimo Dit wederom sterke resultaat was te danken aan de indrukwekkende verkoopcijfers eerder dit jaar en het goed gediversifieerde distributieplatform en de productoplossingen van Fortis Investments. Resultaat eerste negen maanden november

16 Merchant & Private Banking Nettowinst stabiel in de eerste negen maanden van 2007, ondanks moeilijke marktomstandigheden Nettorentebaten stijgen met 26%, in lijn met de toegenomen vorderingen op klanten Resultaat Treasury & Financial Markets stabiel op jaarbasis, dankzij de sterke prestatie van Private Equity en de kracht van de handelsactiviteiten Verslechtering van de kredietomstandigheden in het derde kwartaal door de wereldwijde turbulentie op de kapitaalmarkten, maar de kredietportefeuille blijft solide De nettowinst in de eerste negen maanden bleef stabiel met EUR miljoen, vergeleken met de hoge winstbasis van Dit bewijst de voortgaande commerciële kracht bij alle activiteiten en het vermogen om het hoofd te bieden aan de moeilijke marktomstandigheden van het derde kwartaal. De nettowinst daalde in het derde kwartaal met 53% vanaf de zeer hoge basis van het tweede kwartaal, dat profiteerde van de sterke seizoensgebonden bijdrage van effectenuitleen- en arbitrageactiviteiten. De totale baten klommen op jaarbasis met 12% naar EUR miljoen, dankzij een stijging van 26% van de nettorentebaten. De groei van de nettorentebaten was voornamelijk autonoom en werd versterkt door hogere volumes en rentegerelateerde vergoedingen op grote bedrijfstransacties. De hogere volumes maakten de margedruk met name bij Private Banking, Commercial Banking en Specialised Financial Services meer dan goed. Overige bijdragen aan de stijging van de totale baten kwamen van de netto-inkomsten uit commissies en vergoedingen, die met 6% stegen, en gerealiseerde meerwaarden. Het resultaat van Treasury & Financial Markets bleef stabiel op jaarbasis omdat het uitstekende resultaat van Private Equity en GSFG het lagere handelsresultaat compenseerde. Het handelsresultaat voor de eerste negen maanden van 2007 kwam uit op EUR 552 miljoen en was daarmee ruim boven de EUR 500 miljoen die wordt gehanteerd als het voor de conjunctuur gecorrigeerde jaarlijkse minimum voor deze activiteit. De totale kosten stegen op jaarbasis met 24% naar EUR miljoen of 20% indien gecorrigeerd voor de integratie van Fortis Bank France. De personeelskosten stegen met 23% of 20% indien gecorrigeerd voor FBF met 17% autonome groei. De stijging van de personeelskosten was toe te schrijven aan nieuwe werving (voornamelijk bij groeipijlers en buiten de Benelux), hogere bonussen en enige incidentele loonstijging. De nietpersoneelsgerelateerde kosten klommen met 27% op jaarbasis, waarvan 3% was toe te schrijven aan veranderingen in de scope en het overige aan investeringen in groei in de VS, Azië en het VK. Gecorrigeerd voor de integratie van Fortis Bank France stegen de totale kosten met 3% in vergelijking met het tweede kwartaal door de stijging van 2% in het aantal FTE s. Resultaat eerste negen maanden november

17 3. Verzekeringsbedrijf Ondanks het effect van de storm Kyrill, de overstromingen in het Verenigd Koninkrijk en de crisis op de internationale kapitaalmarkten komt de nettowinst dankzij hogere volumes en meerwaarden uit op EUR miljoen Bruto-instroom Leven schiet met 26% omhoog naar EUR 9,9 miljard en ligt daarmee in alle landen hoger door succesvolle campagnes bij zowel individuele als collectieve levenactiviteiten Brutoverzekeringspremies Niet-leven groeien met 9% naar EUR 4,3 miljard, mede dankzij diverse productinnovaties Pacific Century Insurance Holdings Ltd (Hong Kong) uit de notering gehaald en omgedoopt tot Fortis Insurance Company (Asia) Limited. Fortis Insurance zette ook in het derde kwartaal de goede operationele prestaties voort. De nettowinst kwam uit op EUR miljoen. Vooral bij Leven was sprake van een sterke verbetering: in totaal 18% hoger naar EUR 799 miljoen. Tegenover die toename stond een lager resultaat bij Niet-leven, waar het eindresultaat van EUR 259 miljoen werd gedrukt door de combinatie van de storm Kyrill in het eerste kwartaal en de overstromingen in het Verenigd Koninkrijk in juni en juli (totaaleffect: EUR 151 miljoen na belastingen). Zonder deze bijzondere factoren tekende Fortis Insurance voor solide en houdbare resultaten op basis van een winstgevende volumegroei. Resultaat eerste negen maanden november

18 De nettowinst pakte het derde kwartaal met EUR 294 miljoen lager uit dan in het tweede. Redenen waren de voor deze periode gebruikelijke lagere dividendinstroom, de nadelige invloed van de crisis op de internationale kapitaalmarkten op Leven en het sterkere effect van de overstromingen op Niet-leven (effect na belastingen EUR 59 miljoen tegen EUR 33 miljoen in het tweede kwartaal). Fortis Insurance tekende ook het derde kwartaal weer voor een uitstekende commerciële prestatie. De totale instroom bereikte een niveau van EUR 14,2 miljard over de eerste negen maanden van het jaar en lag daarmee 21% hoger dan in diezelfde periode in Leven groeide door een forse verkoopinspanning in alle landen aanmerkelijk: met 26% naar EUR 9,9 miljard. Inbegrepen in deze goede cijfers is een bruto-instroom van EUR 118 miljoen uit het onlangs verworven levenbedrijf in Hong Kong, dat sinds mei 2007 is geconsolideerd. Het volume van de nieuwe levenproductie uitgedrukt in premie-equivalenten (APE) op jaarbasis steeg in de eerste negen maanden van 2007 met 32% naar EUR miljoen (2006: EUR 779 miljoen). Brutoverzekeringspremies Niet-leven, waar de nadruk ligt op winstgevende groei, gingen met 9% omhoog naar EUR 4,3 miljard. In alle Fortis-landen was sprake van een toename. De instroom in zowel Leven als Niet-leven lag wat lager dan in het tweede kwartaal als gevolg van de altijd wat lagere instroom in de vakantieperiode. Bij Leven bleef de operationele marge voor de eerste negen maanden op EUR 584 miljoen steken. Dit was iets lager (-1%) dan in de vergelijkbare periode van De hogere volumes en sterkere beleggingsresultaten werden meer dan tenietgedaan door het effect van de crisis op de internationale kapitaalmarkten. De nettowinst steeg met 18% naar EUR 799 miljoen, dankzij een verbeterd onderliggend resultaat met hogere meerwaarden en een lagere belastingdruk. De sterkere meerwaarden waren het gevolg van portefeuillebeschermingsconstructies (CPPI) en marktkansen. Bij Niet-leven was door de storm Kyrill en de overstromingen in het Verenigd Koninkrijk (totaal EUR 214 miljoen voor belastingen) sprake van bijna een halvering van het technisch resultaat tot EUR 264 miljoen. De nettowinst ging hierdoor ook met 37% naar beneden, naar EUR 259 miljoen. De kosten van Fortis Insurance stegen met 7% bij een totale instroomstijging van 22%. De toename van de kosten hield enerzijds verband met de algehele groei van de activiteiten en anderzijds met de opname van de onlangs verworven activiteiten in Hongkong en diverse groei-initiatieven (aanloopkosten voor nieuwe productmarktcombinaties in Europa bijvoorbeeld). De Fortify-strategie De implementatie van de zogenoemde Fortify-strategie ligt goed op schema en de eerste resultaten worden zichtbaar. De strategie is gebaseerd op vijf speerpunten: multi-channeldistributie, product-marktinnovatie, operational excellence, internationale expansie en een versterkte organisatie. Multi-channeldistributie wordt door alle Fortis-businesses ingevoerd. Zo heeft Fortis Insurance Netherlands verdere voortgang geboekt met de implementatie van een direct verzekeringskanaal onder de naam Ditzo. Ditzo is in het vierde kwartaal van 2007 van start gegaan. Fortis Insurance International is in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe affinity-relatie aangegaan met Marks & Spencer, die al goed op weg is om aanzienlijk aan de totale verkoop van autoverzekeringen bij te dragen. Ook het bankverzekeringskanaal is verder versterkt. Zo is een senior manager van Insurance Belgium aan het hoofd van het bankverzekeringskanaal in Nederland gesteld voor de overdracht van de in België opgedane bankverzekeringsvaardigheden. Verder zijn de banden tussen Fortis Assurances France en Fortis Bank France aangehaald: eerstgenoemde verkoopt haar producten nu ook aan de private banking-cliënten van Fortis Bank France. Product/marktinnovatie ligt goed op schema. Diverse nieuwe initiatieven zijn ontplooid: zo is voor het intermediair in België een nieuw, gespecialiseerd verzekeringspakket voor de bakkerijsector op de markt gebracht. Resultaat eerste negen maanden november

19 In het Verenigd Koninkrijk heeft Fortis Insurance deals afgesloten met diverse bekende merken, onder andere voor auto- en inboedelverzekeringen voor een gelieerde onderneming van de verzekeringspoot van Kwik-Fit. Ook in Portugal wordt succes geoogst met de strategie van innovatieve productontwikkeling: hogere marktpenetratie bij klanten van onze bankpartner en een hogere instroom. In Thailand zijn in samenwerking met Mayban Fortis nieuwe Takaful-producten ontwikkeld. Operational excellence wordt eveneens bereikt. Fortis Insurance werd in het derde kwartaal diverse malen erkend voor haar diensten of producten voor klanten of het intermediair. Zo werd in een uitgebreid onderzoek onder tussenpersonen de positie van Fortis Insurance Belgium als de favoriete partner van het intermediair weer bevestigd, dankzij de uitstekende dienstverlening (bij Niet-leven) en het veelomvattende productarsenaal (bij Individueel Leven). In Nederland ging Fortis ASR in het jaarlijkse onderzoek van IG&H flink omhoog in Nietleven (een derde plaats). Het gespecialiseerde Fortis-merk De Amersfoortse behield de eerste plaats in Ongevallen & Ziekte. Het Nederlandse intermediair toonde zich vooral tevreden over het veelomvattende productarsenaal en de ondersteuning via internet ( Cockpit en Dubbelklik ). Aan de internationale expansie is verder gewerkt via de noteringsbeëindiging van Pacific Century Insurance (Hong Kong) en de rebranding als Fortis Insurance Company (Asia) Limited. (FICA). FICA is nu volledig geïntegreerd in de Fortis-organisatie. Het nieuwe managementteam is begonnen aan een totale strategische analyse van de activiteiten van FICA. Diverse strategische initiatieven worden geïmplementeerd, waaronder de overdracht van het vermogensbeheer aan Fortis Investment Management en wijzigingen in de beleggingsmix. De versterkte organisatie vergemakkelijkt de groei van de activiteiten op basis van het principe lokale optimalisatie door internationale uitwisseling. Wij hebben zogenoemde kennisgemeenschappen in het leven geroepen voor (i) de uitbreiding van grensoverschrijdende kennisuitwisseling en (ii) een gezamenlijke verzekeringsaanpak voor de afzonderlijke werkterreinen. Deze kennisgemeenschappen houden zich onder andere bezig met multi-channeldistributie, product-marktinnovatie en operational excellence. Ook aan andere terreinen wordt nader invulling gegeven. Zo is er een IST Architecture Board ingesteld die zorg draagt voor de optimalisering en stroomlijning van met IST samenhangende investeringsbeslissingen. Daarnaast is een wereldwijde risico-organisatie opgezet die de best practices van de werkmaatschappijen en de ondersteunende functies optimaal moet gaan benutten. Leven De bruto-instroom steeg de eerste negen maanden van 2007 met 26% naar EUR miljoen door groeiinitiatieven in alle Fortis-landen. In België zorgden sterke verkoopcampagnes voor individueel leven-producten voor een aanhoudende nieuwe productie via het bankkanaal en het intermediair. Dat werkte een opvallende groei van 31% in de hand in vergelijking met de eerste negen maanden van In Nederland werd met zowel individueel als collectief leven een uitstekende groei van 21% opgetekend op basis van stevige marges in een lastige markt. Alle onder Insurance International vallende landen droegen bij aan de stijging van 24%, die het resultaat was van diverse groei-initiatieven en verder werd gedragen door productinnovatie in Portugal en de opname van het onlangs verworven FICA in Hongkong (bruto-instroom EUR 118 miljoen). Resultaten zijn het derde kwartaal vanwege de vakantieperiode altijd wat lager. De instroom bij Leven daalde dan ook met 8% ten opzichte van het tweede kwartaal. Het technische resultaat Leven leverde 7% in tot EUR 434 miljoen. De hogere volumes en sterkere beleggingsresultaten werden tenietgedaan door het effect van de crisis op de internationale kapitaalmarkten, die de resultaten in zowel België als Nederland nadelig beïnvloedde. Insurance International noteerde daarentegen vrijwel een verdubbeling van het technisch resultaat dankzij volumegroei en de aanhoudende nadruk op winstgevendheid, met name in Portugal en Luxemburg. De nettowinst steeg met 18% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, naar EUR 799 miljoen, door hogere volumes, een verbeterd beleggingsresultaat (inclusief meerwaarden als gevolg van beschermingstechnieken en marktkansen) en een lagere effectieve belastingdruk. Resultaat eerste negen maanden november

20 Dat het technisch resultaat en de nettowinst het derde kwartaal lager uitpakten dan in het tweede kwartaal kan grotendeels worden verklaard door de crisis op de internationale kapitaalmarkten. In juli is bekendgemaakt dat Fortis en la Caixa in overleg hadden besloten na 15 succesvolle jaren samenwerking hun joint venture CaiFor te beëindigen. De transactie wordt naar verwachting in het vierde kwartaal afgerond. Niet-leven De brutoverzekeringspremies stegen met 9% naar EUR miljoen in de eerste negen maanden van Alle businesses droegen bij aan deze groei, die werd gedragen door alle productsegmenten en het resultaat is van een strategische focus op de behoeften van de klant zonder dat daarbij concessies worden gedaan aan de technische vereisten. België realiseerde een solide stijging met 7% dankzij voortdurende productinnovatie. In Nederland kwam het groeicijfer van 7% op het conto van de uitstekende prestaties bij Ongevallen & Ziekte. De toch al solide marktpositie werd verder versterkt door de betreding van de geprivatiseerde markt voor langdurige arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Insurance International tekende voor een groei van 13%, met name dankzij het Verenigd Koninkrijk waar op de markt voor motorrijtuigenverzekeringen werd geprofiteerd van kostenvoordelen. Eveneens gunstig was de krachtige groei van 12% die FCI dankzij solide marges in een concurrerende markt wist neer te zetten. Ondanks de van oudsher wat lagere afzet in de vakantieperiode bleef het premie-inkomen het derde kwartaal min of meer stabiel ten opzichte van het tweede kwartaal (-2%). Als gevolg van de hernieuwde en sterkere invloed van de overstromingen in het Verenigd Koninkrijk kwam de nettowinst de afgelopen verslagperiode echter lager uit dan in het tweede kwartaal. Door de storm Kyrill en de overstromingen in het Verenigd Koninkrijk (totaal EUR 214 miljoen voor belastingen) was sprake van bijna een halvering van het technisch resultaat: EUR 264 miljoen in de eerste negen maanden van 2007, bij een combined ratio van 99,7%. Exclusief deze natuurrampen bleef de combined ratio uitstekend op 93,8%. De voortgaande nadruk op winstgevende groei en efficiënte activiteiten werd weerspiegeld in een betere kostenratio voor de eerste negen maanden. Resultaat eerste negen maanden november