Omzendbrief VR 2017/11

Transcriptie

1 Omzendbrief VR 2017/11 Minister-president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed Martelaarsplein 19, 1000 Brussel Tel Fax kabinet.bourgeois@vlaanderen.be Datum: Betreft: Samenwerking met het Vlaams Parlement Deze omzendbrief vervangt omzendbrief VR 2014/11 van 17 oktober 2014 Op 3 december 2012 werd een protocol gesloten tussen het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering over de samenwerking tussen hun diensten. Ter uitvoering van de protocollen en van de voorschriften in het Reglement van het Vlaams Parlement, wordt in deze omzendbrief een gedragslijn vastgelegd voor 1. het ter beschikking stellen van regeringsdocumenten aan het Vlaams Parlement (hoofdstuk I); 2. het indienen van beleidsdocumenten in het Vlaams Parlement (hoofdstuk II); 3. het indienen van ontwerpen van decreet in het Vlaams Parlement (hoofdstuk III); 4. het innemen van een standpunt naar aanleiding van parlementaire initiatieven (hoofdstuk IV); 5. het beantwoorden van schriftelijke vragen (hoofdstuk V): 6. het indienen van rapportage die voortvloeit uit een informatieverplichting die bij decreet is opgelegd (hoofdstuk VI) I REGERINGSDOCUMENTEN De regeringsdocumenten worden ofwel per bezorgd aan het Vlaams Parlement ofwel ter beschikking gesteld via de DORIS2-databank. Alleen documenten die niet digitaal beschikbaar zijn, worden per post bezorgd aan het Vlaams Parlement. De DORIS2-databank is het full text doorzoekbaar digitaal archief van de regeringsdocumenten en de documenten van het Overlegcomité (zie verder) dat ook toelaat opzoekingen in die documenten uit te voeren. I.1 De agenda, notulen en beslissingen van de vergaderingen van de Vlaamse Regering De Kanselarij bezorgt de agenda, de notulen en de beslissingen van de ministerraden per aan het secretariaat-generaal van het Vlaams Parlement. Agenda, notulen en beslissingen worden ook via de DORIS2-databank ter beschikking gesteld van het Vlaams Parlement. In de databank is enkel de laatste, definitieve versie van de agenda ter beschikking. De tussentijdse agenda s worden, zoals hierboven aangegeven, via bezorgd.

2 2 De notulen en de beslissingen van de ministerraden worden bezorgd of ter beschikking gesteld zodra ze ondertekend zijn door de secretaris van de Vlaamse Regering. I.2 De documenten van de Vlaamse Regering De goedgekeurde documenten van de Vlaamse Regering worden de werkdag volgend op de ministerraad via de DORIS 2-databank ter beschikking gesteld van het Vlaams Parlement. Hierbij wordt rekening gehouden met de regelgeving inzake openbaarheid van bestuur. I.3 Agenda s, notulen en documenten van het Overlegcomité Federale Regering - Gemeenschaps- en Gewestregeringen De agenda en de addenda van het Overlegcomité worden door de Kanselarij, onmiddellijk na de ontvangst ervan, via de DORIS2-databank ter beschikking gesteld van het Vlaams Parlement. De nota s waarvan de bespreking binnen het Overlegcomité is afgerond en de goedgekeurde notulen van het Overlegcomité worden, na ontvangst van de beslissingsfiches, via de DORIS2-databank ter beschikking gesteld van het Vlaams Parlement. I.4 De samenwerkingsakkoorden Als de Vlaamse Regering of een lid ervan een samenwerkingsakkoord sluit met de staat, een gemeenschap of een gewest, wordt dat akkoord conform artikel 108 van het Reglement van het Vlaams Parlement, uiterlijk zeven dagen na ondertekening door de bevoegde Vlaamse minister ingediend bij de voorzitter van het Vlaams Parlement. De indiening gebeurt zo mogelijk per . Het gaat hier om samenwerkingsakkoorden in de zin van artikel 92bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, en dus niet om internationale akkoorden of administratieve samenwerkingsovereenkomsten. Samenwerkingsakkoorden die betrekking hebben op aangelegenheden die de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest zouden kunnen bezwaren of die Belgen persoonlijk zouden kunnen binden, hebben pas gevolg nadat ze instemming hebben gekregen bij decreet. Voor de ontwerpen van decreet houdende instemming met een samenwerkingsakkoord gelden dezelfde richtlijnen als voor andere ontwerpen van decreet (zie verder). I.5 De agenda s en notulen van de federale interministeriële conferenties De leden van de Vlaamse Regering bezorgen de definitieve agenda's en de goedgekeurde notulen van de conferenties waarvan ze lid zijn, zo mogelijk per , aan het Vlaams Parlement.

3 3 II BELEIDSINITIATIEVEN EN -DOCUMENTEN VAN DE VLAAMSE REGERING Algemeen Beleidsinitiatieven, beleidsdocumenten en beleidsopties, zoals het regeerakkoord, de septemberverklaring, de begroting, de beleidsnota s en beleidsbrieven, de voorontwerpen en ontwerpen van decreet, de conceptnota s, groen en witboeken, verplichte rapporteringen, enz. worden eerst in het Vlaams Parlement bekendgemaakt. Zij worden door het Vlaams Parlement opgenomen in de Stukken. Om een efficiënte en persklare overzending van deze documenten naar het Vlaams Parlement te organiseren is het noodzakelijk dat een aantal typografische richtlijnen strikt worden nageleefd. Voortaan dient elk document dat bestemd is om opgenomen te worden in de Stukken opgesteld te worden volgens de hiernavolgende aanwijzingen. Typografische richtlijnen Deze richtlijnen corresponderen met de huisstijl van het Vlaams Parlement voor de Stukken: - Lettertype: Verdana 10 - Regelafstand: enkel - Paginaformaat: A4 - Uitlijning: uitvullen - Geen tekstinspringing gebruiken - Pagina-instellingen: paginamarges zijkant 32 mm, die volledig leeg worden gelaten paginamarges boven en onder 22 mm paginanummering invoegen - Titels: max. vier onderverdelingen, koppen en nummering zoals hieronder: Eerste niveau: I. VERDANA 10 (Romeinse cijfers - volledig in hoofdletters niet inspringen) tweede niveau: 1. Verdana 10 (niet inspringen) derde niveau: 1.1. Verdana 10 (niet inspringen) vierde niveau: Verdana 10 (niet inspringen) Bij gebruik van slechts twee soorten koppen enkel het tweede en het derde niveau gebruiken. - Opsomming: automatisch in Word genereren met liggende streepjes. Blokjes, pijltjes, bolletjes enz. vermijden - Minimaal gebruik van vet, cursief en onderstreept in de tekst - Citaten van overgenomen passages: dubbele aanhalingstekens gebruiken - Nadruk leggen, motto s, specifieke termen, aanhalen van titels, enz.: enkele aanhalingstekens gebruiken - Voetnoten: automatisch in Word genereren in Verdana 8.

4 4 Wijze van overzending Telkens als in dit hoofdstuk voorgeschreven wordt dat een document ingediend wordt bij de voorzitter van het Vlaams Parlement, dient: 1. het originele, door de bevoegde minister ondertekende, exemplaar van het document bezorgd te worden aan de voorzitter van het Vlaams Parlement; 2. tegelijkertijd een bewerkbare (dus niet gescande) digitale versie van hetzelfde document gestuurd te worden naar het adres II.1 Regeerakkoord en beleidsnota s II.1.1 Algemeen In het jaar van de verkiezing van de Vlaamse Regering worden het regeerakkoord en de beleidsnota s ingediend. Elk jaar van de legislatuur legt de regering een zogenaamde septemberverklaring af. Vanaf het tweede jaar van de legislatuur dient elke minister één of meer beleidsbrieven in. Het regeerakkoord wordt na de verkiezing of vernieuwing van de regering door de minister-president ingediend bij de voorzitter van het parlement (zie artikel 80 van het Reglement van het Vlaams Parlement). De beleidsnota s worden voor de vierde maandag van oktober na de eedaflegging van de regering of tegen een ander door het Uitgebreid Bureau van het parlement beslist tijdstip ingediend bij de voorzitter van het parlement (zie artikel 81 van het Reglement van het Vlaams Parlement). II.1.2 Inhoudelijke richtlijnen voor de beleidsnota s II Inhoud De beleidsnota s zijn de strategische plannen van de minister ter uitvoering van het regeerakkoord. Zij geven aan hoe de minister voor zijn bevoegdheden het regeerakkoord zal realiseren in de loop van de legislatuur. In beginsel wordt één beleidsnota per beleidsdomein opgesteld. Waar expliciet nodig: - kan een beleidsnota per beleidsveld opgesteld worden; de beleidsvelden worden vermeld in hoofdstuk 2 van het besluit van de Vlaamse Regering van 3 juni 2005 met betrekking tot de organisatie van de Vlaamse administratie; - kunnen meerdere ministers samen één beleidsnota opstellen; - kan de regering afspreken om een selectie van de meest prioritaire transversale/horizontale beleidsinitiatieven in één beleidsnota samen te brengen, die uitgaat van de regering als college. De beleidsnota bevat twee gescheiden onderdelen: een omgevingsanalyse, en de strategische en operationele beleidsdoelstellingen voor de legislatuur. Omgevingsanalyse De beleidsnota start met een beknopte omgevingsanalyse die vertrekt vanuit het regeerakkoord. Deze bevat een korte stand van zaken en analyse m.i.v. een cijfermatige onderbouwing m.b.t. de beleidsaangelegenheid (huidige situatie, verwachte maatschappelijke ontwikkelingen en relevante betrokken partijen). Voor deze omgevingsanalyse kan gebruik gemaakt worden van (een samenvatting van) de relevante elementen uit de omgevingsanalyse die opgesteld werd in het kader

5 5 van de bijdrage van de Vlaamse administratie aan het regeerakkoord van de aantredende Vlaamse Regering. Strategische en operationele beleidsdoelstellingen voor de legislatuur Het regeerakkoord bevat de visie, de strategische doelstellingen 1 en -projecten evenals de effecten die de aantredende Vlaamse Regering deze legislatuur wil realiseren. Deze doelstellingen moeten, rekening houdend met de budgettaire afspraken 2, verder uitgewerkt en geconcretiseerd worden in de beleidsnota s. Bij de uitwerking van het regeerakkoord in de respectieve beleidsnota s zal de aandacht ook uitgaan naar de transversale/horizontale verbanden met andere beleidsdomeinen en beleidsvelden. Om de beleidsdocumenten in de loop van de legislatuur sterker te kunnen koppelen aan de begroting, wordt gevraagd om ook het niveau van de beleidsvelden op te nemen in de beleidsnota. Dit kan op twee wijzen worden ingevuld. Ofwel door de doelstellingen te groeperen per beleidsveld, ofwel door per strategische doelstelling aan te geven hoe hier binnen de betrokken beleidsvelden invulling aan wordt gegeven. De beleidsnota verwijst bijgevolg naar de relevante passages uit het regeerakkoord en vermeldt: - hoe invulling wordt gegeven aan een set van transversale/horizontale doelstellingen. Deze transversale/horizontale doelstellingen worden na politiek/ambtelijke afstemming als prioritair aangeduid en dienen in de betrokken beleidsnota s geïntegreerd te worden aangepakt. Ook deze doelstellingen worden uitgewerkt in operationele doelstellingen, of er kan worden verwezen naar andere onderdelen uit de beleidsnota waarin deze besproken worden (zie infra). - de strategische doelstellingen 3 met betrekking tot de functionele bevoegdheid die zoveel mogelijk volgens het smart-principe (specifiek, meetbaar, aanvaard, realistisch, tijdsgebonden) worden geformuleerd. Hierbij wordt verduidelijkt welke concrete beleidseffecten men in de maatschappij wenst te realiseren, en waar mogelijk met welke output- en/of effectindicator(en) dit zal worden opgevolgd. In de beleidsnota s worden ook regionale, nationale en internationale lange termijnkaders zoals Europa en de landenspecifieke aanbevelingen, Vlaanderen in Actie, Pact 2020,, doorvertaald, met betrokkenheid van de strategische partners. - de strategische doelstellingen, nader uitgewerkt in operationele doelstellingen, zodat ze richtinggevend zijn voor de dagelijkse werking van de overheidsentiteiten (opnieuw smart geformuleerd, met relevante indicatoren waar mogelijk). Hierbij 1 Algemene doelstellingen voor de middellange en lange termijn die een algemene richting aangeven die de minister wil uitgaan. Deze beschrijven de uiteindelijke resultaten of effecten (outcomes) die beoogd worden. Gegeven de interne en externe omstandigheden, helpen de strategische doelstellingen duidelijk te maken wat de focus zou moeten zijn om in staat te zijn de visie van de minister met succes na te streven. 2 In aansluiting op de beleidsnota s wordt een meerjarenraming ingediend bij het Vlaams Parlement. De meerjarenraming vertaalt de genomen beleidsopties in een meerjarig budgettair perspectief en geeft een prognose van de budgetontwikkeling voor elk jaar van de legislatuur (cfr. art. 6 van het Rekendecreet van 8 juli 2011, in werking vanaf 1 januari 2012). 3 Veelal gaat het om een explicitering van de strategische doelstellingen in het regeerakkoord. 4

6 6 wordt gevraagd om ook het regulier 5 gevoerde beleid mee te nemen, dat doorgaans gekoppeld is aan de kerntaken van de entiteiten. Bij de vertaalslag van strategische naar operationele doelstellingen dient tevens rekening te worden gehouden met de randvoorwaarden, zoals de budgettaire context, middelen, regelgeving, partnerschappen binnen en buiten de overheid. - op niveau van de doelstellingen (strategisch of operationeel) de begrotingsartikelen (codes) waarop de benodigde kredieten in de begroting te vinden zijn, waarbij zoveel als mogelijk ook een budgetraming van de benodigde beleidskredieten voorzien wordt. De raming heeft betrekking op het eerste begrotingsjaar van de legislatuur en omspant de hele legislatuur waar mogelijk. II Bijlagen Bij elke beleidsnota dient een uittreksel uit de regelgevingsagenda 6 te worden toegevoegd: De scope is de volledige regeerperiode. Voor elk regelgevingsproject moet de volgende informatie worden toegevoegd aan het uittreksel: - titel - status 7 - koppeling aan strategische en operationele doelstelling In een tweede onderdeel van de regelgevingsagenda moet een stand van zaken m.b.t. de uitvoering van de belangrijkste decreten worden toegevoegd. II Redactie en lay-out Voorafgaand aan de inhoudelijke kern van de beleidsnota (omgevingsanalyse, strategische en operationele beleidsdoelstellingen) dient in de beleidsnota een inhoudstafel en een managementsamenvatting te worden opgenomen. De managementsamenvatting bevat een beknopte, overzichtelijke samenvatting van de belangrijkste beleidsvoornemens op maximaal 3 pagina s. De managementsamenvattingen van de beleidsnota s zullen door het team Vertalingen van de Kanselarij worden vertaald naar het Engels, Frans, Duits en Spaans. Structuur De beleidsnota s hebben volgende structuur: 5 Dagelijks beleid t.o.v. specifiek beleid ten gevolge van specifieke situaties. 6 De regelgevingsagenda is een publiek beschikbare lijst van de geplande regelgeving. Meer informatie over de regelgevingsagenda: omzendbrief VR 2014/13 betreffende regelgevingsagenda, reguleringsimpactanalyse en compensatieregel administratieve lasten; waar ook een webgebaseerde tool is terug te vinden. 7 Meer gedetailleerde informatie over de planning en timing van de regelgevingsprojecten is beschikbaar via de webgebaseerde tool.

7 7 Inhoudstafel Lijst met afkortingen Managementsamenvatting I. Inleiding II. Omgevingsanalyse III. Strategische en operationele doelstellingen Met betrekking tot de meest prioritaire transversale/horizontale doelstellingen, waarvoor meerdere ministers bevoegd zijn: - Generieke vermelding van deze doelstelling en verduidelijking hoe hier binnen het beleidsdomein/beleidsveld invulling aan wordt gegeven Met betrekking tot de functionele bevoegdheid van de minister: - Ofwel kunnen de beleidsvelden als thematische cluster gebruikt worden om de doelstellingen inhoudelijk te groeperen. Bij deze optie wordt per beleidsveld een overzicht gegeven van de onderliggende strategische en operationele doelstellingen en de bijhorende informatie. - Ofwel vormen de strategische doelstellingen het hoogste structureringsniveau, waarbinnen telkens de relevante beleidsvelden worden hernomen. Deze optie voorziet dat per strategische doelstelling wordt aangegeven hoe hier binnen de verschillende beleidsvelden invulling aan wordt gegeven. Bijlage: regelgevingsagenda Redactionele aanbevelingen - er wordt bijzondere aandacht gevraagd voor de leesbaarheid en toegankelijkheid van de tekst: een goede beleidsnota is goed begrijpbaar, duidelijk en vlot leesbaar voor iedere belanghebbende. Redactionele aanbevelingen op het gebied van klare taal staan vermeld in de brochure In duidelijk Nederlands te vinden op de website van de Taaltelefoon ( - de tekst wordt geschreven vanuit het perspectief van de minister die aan het woord is, niet de administratie; - de tekst wordt integraal gepubliceerd: vermeld daarom geen namen van privépersonen om problemen te vermijden op het vlak van privacywetgeving. Personen die een publiek mandaat bekleden kunnen wel worden vernoemd voor zover alleen naar hun publieke functie wordt verwezen; - gebruik zo weinig mogelijk afkortingen. Als een afkorting moeilijk te vermijden is, schrijf de term de eerste keer voluit en voeg de afkorting tussen haakjes toe. Verder in de tekst kan de afkorting wel gebruikt worden. Rekening houdend met de typografische richtlijnen hierboven vermeld, is de beleidsnota niet uitgebreider dan 40 pagina s.

8 8 II.1.3 Procedure De ontwerpbeleidsnota wordt uitgewerkt en voorbereid door de departementen in samenwerking met de agentschappen, overeenkomstig de afspraken in de beleidsraad. Het is belangrijk dat er ook ingezet wordt op onderlinge afstemming en een geïntegreerde aanpak op het niveau van de Vlaamse overheid. Overeenkomstig het Huishoudelijk Reglement van de Vlaamse Regering worden alle beleidsnota s vooraf bij wijze van Mededeling aan de Vlaamse Regering voorgelegd. Als er geen schriftelijke bezwaren of opmerkingen van andere Vlaamse ministers zijn binnen een termijn van vier werkdagen nadat de regering akte heeft genomen van de beleidsnota s, kunnen deze bij de voorzitter van het Vlaams Parlement worden ingediend. Deze termijn kan in uitzonderlijke en uitdrukkelijk gemotiveerde dringende gevallen en met instemming van de regering worden teruggebracht tot twee werkdagen. Als één of meer Vlaamse ministers tijdig bezwaren of opmerkingen hebben overgezonden, wordt de al dan niet aangepaste beleidsnota door de bevoegde Vlaamse minister bij wijze van nota aan de Vlaamse Regering voor beslissing voorgelegd. Een afschrift van de bezwaren of opmerkingen moet in elk geval naar de Secretarie van de Vlaamse Regering gestuurd worden. De betrokken kabinetten voeren desgevallend de nodige aanpassingen door vooraleer de beleidsnota wordt ingediend bij het parlement. II.2 Septemberverklaring en beleidsbrieven II.2.1 Algemeen De septemberverklaring wordt jaarlijks afgelegd door de minister-president namens de Vlaamse Regering, op de vierde maandag van september. De septemberverklaring betreft de algemene maatschappelijke situatie en de krachtlijnen van de begroting (zie artikel 83 van het Reglement van het Vlaams Parlement). Beleidsbrieven worden jaarlijks ingediend door ieder lid van de regering, uiterlijk bij de indiening van het ontwerp van decreet houdende de algemene uitgavenbegroting, dus op 21 oktober. Die verplichting geldt niet voor het jaar waarin de regering wordt benoemd. Artikel 82, punt 2, van het Reglement van het Vlaams Parlement zegt hierover het volgende: De beleidsbrief bevat een overzicht van de uitvoering van de begroting tijdens het lopende begrotingsjaar en een prognose over de beleidsinvulling tijdens het volgende begrotingsjaar. De beleidsbrief bevat eveneens een overzicht van de wijze waarop de Regering gevolg heeft gegeven aan het regeerakkoord en de beleidsnota s, resoluties en moties die door het Parlement aangenomen zijn. Een samenvatting van de beleidsopties en initiatieven voor het volgende begrotingsjaar wordt als bijlage bij de beleidsbrief gevoegd. Voor de regelgevende initiatieven wordt hiertoe een uittreksel uit de regelgevingsagenda bijgevoegd, waaruit ook de stand van uitvoering van de belangrijkste decreten in de betrokken beleidssector blijkt. Bij geplande decreetgevende initiatieven wordt in elk geval de

9 9 vermoedelijke datum of het vermoedelijke semester van indiening bij het Parlement en de gewenste datum van inwerkingtreding aangegeven. In de beleidsbrief geeft de Regering aan welk gevolg ze heeft gegeven aan de arresten van het Grondwettelijk Hof en het Hof van Justitie van de Europese Unie die betrekking hebben op de regelgeving van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest. De beleidsbrief geeft een stand van zaken inzake de opvolging van aanbevelingen van het Rekenhof. II.2.2 Inhoudelijke richtlijnen voor de beleidsbrieven II Beleidsbrieven moeten aansluiten op de beleidsnota s De beleidsbrieven zijn de jaarlijkse vertaling van de beleidsnota s. Elke beleidsbrief volgt dan ook de structuur en indeling van de betrokken beleidsnota, met inbegrip van de daarin opgenomen strategische en operationele doelstellingen. Aldus moet de lezer kunnen nagaan wat de stand van zaken en de prognoses zijn met betrekking tot de beleidsintenties vermeld in de beleidsnota. Hierbij wordt ook verwezen naar de regionale, nationale en internationale lange termijn kaders zoals Europa 2020 en de landenspecifieke aanbevelingen, Vlaanderen in Actie, Pact 2020,. Binnen deze structuur en indeling is er uiteraard nog ruimte voor eventuele nieuwe, bijkomende initiatieven. II Elk hoofdstuk of onderdeel van de beleidsbrief wordt opgedeeld in twee duidelijk onderscheiden delen 1) Opgave van de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van de begroting van het lopende begrotingsjaar (realisaties) De beleidsbrief geeft op een beknopte, bevattelijke en overzichtelijke wijze inzicht in de realisatie van de beleidsvoornemens van de minister. Hierbij wordt de budgettaire impact op hoofdlijnen vermeld (zie verder). Bij de rapportering over de realisaties neemt men ook de geplande beleidsrealisaties in de tweede jaarhelft van het lopende jaar mee. 2) Prognose over de beleidsinvulling tijdens het volgende begrotingsjaar Hierbij wordt vermeld wat in het komende jaar zal ondernomen worden om de beleidsvoornemens verder te realiseren (vermelding van de doelstellingen en prioriteiten, de in te zetten instrumenten, te leveren prestaties.). Ook voor de beleidsvoornemens wordt op hoofdlijnen de link gemaakt met de budgettaire gegevens in de ontwerpuitgavenbegroting. II Afstemming met de ontwerpuitgavenbegroting De beleidsbrief wordt uiterlijk samen met de ontwerpuitgavenbegroting ingediend en de gegevens in de beleidsbrief moeten afgestemd zijn met de gegevens in de begrotingsdocumenten. De beleidsbrief heeft evenwel een eigen finaliteit en wil vooral inzicht geven in de realisatie en planning van de beleidsopties van de minister. Om overlap met de begrotingsdocumenten te voorkomen maakt de beleidsbrief daarom op een geaggregeerd niveau de link tussen de beleidsdoelstellingen en de gegevens in de ontwerpuitgavenbegroting. De budgettaire impact van de beleidsrealisaties en de beleidsvoornemens wordt in de beleidsbrief op hoofdlijnen vermeld, in het bijzonder waar de bedragen significant afwijken van de begroting in constant beleid, terwijl in de toelichting bij de begroting de gedetailleerde bedragen van de bijhorende kredieten en onderliggende berekeningen en overwegingen kunnen worden opgenomen

10 10 II Structuur De beleidsbrieven hebben de volgende structuur: Inhoudstafel Lijst met afkortingen Managementsamenvatting (een beknopte, overzichtelijke samenvatting van de belangrijkste beleidsvoornemens op maximaal 3 pagina s). I. Inleiding II. Omgevingsanalyse (facultatief) III. Strategische en operationele doelstellingen (met aparte opgave van realisaties en beleidsopties) Bijlagen. Bij elke beleidsbrief worden volgende bijlagen gevoegd: Bijlage 1: een uittreksel uit de regelgevingsagenda, waaruit ook de stand van uitvoering van de belangrijkste decreten in de betrokken beleidssector blijkt, de vermoedelijke datum (periode) van indiening in het Vlaams Parlement en de gewenste datum van inwerkingtreding. In het uittreksel uit de regelgevingsagenda bij de jaarlijkse beleidsbrief wordt gerapporteerd over de voortgang van de regelgevingsagenda voor de volledige regeerperiode zoals gevoegd bij de beleidsnota en worden eventueel nieuwe regelgevingsdossiers toegevoegd. In dit uittreksel moeten minstens alle decreten en de strategische uitvoeringsbesluiten worden opgenomen, met vermelding van de status) en met een concrete of zo concreet mogelijke stand van zaken en timing. De Vlaamse Regering stelt voortaan een halfjaarlijkse actualisatie van de regelgevingsagenda op. Deze halfjaarlijkse actualisatie valt samen met de begrotingscontrole in april en wordt door de minister-president bezorgd aan het Vlaams Parlement. Bijlage 2: overzicht van de wijze waarop gevolg werd gegeven aan de resoluties en moties van het Vlaams Parlement tijdens de lopende legislatuur 8. Bijlage 3: inhoudelijke rapportering over de opvolging van de aanbevelingen van het Rekenhof. Bijlage 4: overzicht van de wijze waarop gevolg werd gegeven aan de arresten van het Grondwettelijk Hof en van het Hof van Justitie waarin Vlaamse decreten werden vernietigd of ongrondwettig of strijdig met het EU-recht werden bevonden. 8 In voorkomend geval ook resoluties of moties ten gevolge van themadebatten of actualiteitsdebatten.

11 11 II Redactie en lay-out Redactionele aanbevelingen en lay-out van de beleidsbrieven volgen deze van de beleidsnota s. De managementsamenvattingen van de beleidsbrieven zullen door het team Vertalingen van de Kanselarij worden vertaald naar het Engels, Frans, Duits en Spaans. II.2.3 Procedure De ontwerpbeleidsbrief wordt uitgewerkt en voorbereid door de departementen in samenwerking met de agentschappen, overeenkomstig de afspraken in de beleidsraad. Overeenkomstig het Huishoudelijk Reglement van de Vlaamse Regering worden alle beleidsbrieven vooraf bij wijze van Mededeling aan de Vlaamse Regering voorgelegd. Als er geen schriftelijke bezwaren of opmerkingen van andere Vlaamse ministers zijn binnen een termijn van vier werkdagen nadat de regering akte heeft genomen van de beleidsbrieven, kunnen deze bij de voorzitter van het Vlaams Parlement worden ingediend. Deze termijn kan in uitzonderlijke en uitdrukkelijk gemotiveerde dringende gevallen en met instemming van de regering worden teruggebracht tot twee werkdagen. Als één of meer Vlaamse ministers tijdig bezwaren of opmerkingen hebben overgezonden, wordt de al dan niet aangepaste beleidsbrief door de bevoegde Vlaamse minister bij wijze van nota aan de Vlaamse Regering voor beslissing voorgelegd. Een afschrift van de bezwaren of opmerkingen moet in elk geval naar de Secretarie van de Vlaamse Regering gestuurd worden. De betrokken kabinetten voeren desgevallend de nodige aanpassingen door vooraleer de beleidsbrief wordt ingediend bij het parlement. II.3 Nota van de Vlaamse Regering II.3.1 Doel, kenmerken en toepassingsgebied Naast de in punt II.1 en II.2 genoemde beleidsinitiatieven kan de Vlaamse Regering andere beleidsdocumenten indienen bij de voorzitter van het Vlaams Parlement. Artikel 84 van het Reglement van het Vlaams Parlement luidt als volgt: De leden van de Regering kunnen bij de voorzitter van het Parlement een nota indienen. Een nota van de Vlaamse Regering wordt onder de volksvertegenwoordigers en de leden van de Regering verspreid. Een nota van de Vlaamse Regering wordt naar een commissie verwezen. De voorzitter wijst de bevoegde commissie aan. Een nota van de Vlaamse Regering kan in behandeling worden genomen vanaf de zesde werkdag na de dag van de verspreiding onder de volksvertegenwoordigers en de leden van de Regering Een nota van de Vlaamse Regering situeert zich in het voortraject van een concreet besluitvormings- en/of regelgevingsproject. Het is een instrument om het parlement en de maatschappelijke actoren actiever, transparanter en vroeger bij het beleid te

12 12 betrekken, en om de kwaliteit van de besluitvorming en het draagvlak van de beslissingen te versterken. De bevoegde minister (of de regering) dient een nota in als het Vlaams Parlement daarom vraagt, bijv. via een resolutie. Daarnaast beslist de minister (of de regering) zelf voor ieder dossier of het indienen van een nota van de Vlaamse Regering bij het Vlaams Parlement wenselijk is 9. Het indienen van een nota moet vooral overwogen worden in volgende gevallen: - het gaat om een maatschappelijk belangrijk thema waarover een breed debat wenselijk wordt geacht; - het gaat om maatregelen met een significante impact op een specifieke sector (bedrijfsleven, overheidssector, non-profitsector, ); - het gaat om een beleidsvraagstuk waarvoor onvoldoende actuele of relevante informatie beschikbaar is; - het gaat niet om dringende maatregelen en er is voldoende tijd beschikbaar voor de besluitvorming. Nota s van de Vlaamse Regering hebben geen juridische waarde: ze creëren geen rechten of plichten. Formeel gezien verplichten ze de regering niet om er uitvoering aan te geven, en creëren ze geen rechten voor doelgroepen om beleidsmaatregelen af te dwingen. II.3.2 Terminologische afspraken Het Vlaams Parlement heeft beslist om al deze beleidsdocumenten als parlementair stuk te verspreiden onder de generieke titel Nota van de Vlaamse Regering met de titel die de Vlaamse Regering er aan gegeven heeft als ondertitel. Wat die ondertitel betreft, wordt om terminologische verrommeling te vermijden afgesproken om uitsluitend de termen Groenboek, Witboek, of Conceptnota te gebruiken. 1) De term Groenboek wordt gebruikt voor een reflectie- en consultatiedocument over een maatschappelijk belangrijk beleidsvraagstuk. Een Groenboek bevat een analyse van een bepaald probleem en mogelijke beleidsopties die daaruit voortvloeien maar geen volledig uitgewerkte beleidsvoorstellen of standpunten. Kenmerkend voor een Groenboek is dat het tot doel heeft op officiële en transparante wijze reacties en meningen van alle mogelijke geïnteresseerde partijen te verzamelen. Een Groenboek wordt opgesteld als men wil toetsen of een probleemanalyse op het terrein gedeeld wordt, of er niet bepaalde feiten of argumenten over het hoofd gezien werden of verkeerd ingeschat, of er bepaalde best practices zijn, enzovoort. Een Groenboek heeft in principe (maar niet noodzakelijk) de bedoeling om een Witboek voor te bereiden. 2) De term Witboek wordt gebruikt voor een beleidsverklaring over een maatschappelijk belangrijke beleidskwestie, die tegelijk het kader uitzet voor nog te nemen concrete beleidsmaatregelen. Een Witboek moet goed onderbouwd en gedocumenteerd zijn, en het bevat een officieel standpunt of strategie. Het kan bijvoorbeeld al een ontwerptekst voor regelgeving bevatten met een toelichting, of een concreet actieplan 9 Bij regelgevingsprojecten wordt het indienen van een nota in de regelgevingsagenda aangekondigd.

13 13 (stimuleringsacties, oprichting controle-instanties, opstarten van overleg, bestellen van bijkomend onderzoek of van effectenbeoordeling, enzovoort) Hoewel een Witboek geen rechtsgevolgen heeft, creëert het wel een politiek engagement. Het vloeit voort uit een open consultatie- en interactieproces, in principe (maar niet noodzakelijk) rond een Groenboek. 3) De term Conceptnota wordt gebruikt voor alle andere documenten die de minister in de beleidsvoorbereidende fase voorlegt aan de Vlaamse Regering en indient bij het Vlaams Parlement, maar die niet beantwoorden aan de hierboven vermelde kenmerken van Groenboek of Witboek. Een document kan dus alleen conceptnota genoemd worden als het aan drie criteria voldoet: Het wordt voorgelegd aan de Vlaamse Regering o ter beslissing als een standpunt wordt ingenomen of een engagement wordt aangegaan; o bij mededeling als dat niet het geval is. Het wordt ingediend bij de voorzitter van het Vlaams Parlement. Het is een instrument om het parlement en de maatschappelijke actoren actiever, transparantere en vroeger bij het beleid te betrekken, en om de kwaliteit van de besluitvorming en het draagvlak van de beslissingen te versterken. Documenten die niet bedoeld zijn om het parlement of het publiek te consulteren, krijgen een andere benaming (bijvoorbeeld visienota ). II.3.3 Procedure Beraadslaging in de Vlaamse Regering Artikel 14 van het huishoudelijk reglement van de Vlaamse Regering schrijft voor dat: - een Groenboek door de bevoegde minister of ministers bij wijze van mededeling wordt voorgelegd aan de Vlaamse Regering, de andere leden kunnen schriftelijk reageren (zie huishoudelijk reglement); - een Witboek bij wijze van nota ter beslissing aan de Vlaamse Regering wordt voorgelegd. Een Conceptnota wordt altijd aan de Vlaamse Regering voorgelegd vóór ze ingediend wordt bij het Vlaams Parlement, hetzij bij wijze van nota ter beslissing, hetzij bij wijze van mededeling, afhankelijk van de inhoud en strekking van de conceptnota. Ook als een Groen- of Witboek of een Conceptnota ter goedkeuring aan de Vlaamse Regering worden voorgelegd, is het advies van de Inspectie van Financiën of het begrotingsakkoord niet vereist op voorwaarde dat dit uitdrukkelijk (in de beslissing van de Vlaamse Regering) vermeld wordt dat de goedkeuring nog geen enkel financieel of budgettair engagement inhoudt (zie artikel 15, 4, BVR 19 januari 2001 houdende de regeling van de begrotingscontrole en -opmaak). Indiening bij de voorzitter van het Vlaams Parlement Artikel 84 van het Reglement van het Vlaams Parlement schrijft voor dat een Nota van de Vlaamse Regering (Groenboek, Witboek of Conceptnota) bij de voorzitter van het parlement moet ingediend worden, en niet rechtstreeks bij de bevoegde commissie. Dat houdt ook in dat het document als een parlementair stuk wordt verspreid en gepubliceerd op de website van het Vlaams Parlement.

14 14 De bevoegde commissie bepaalt hoe de nota verder zal worden behandeld: de commissie kan een gedachtewisseling of een hoorzitting met betrokken partijen of specialisten organiseren, advies vragen aan de strategische adviesraden enzovoort. Over de nota s van de Vlaamse Regering wordt niet gestemd, maar de volksvertegenwoordigers kunnen naar aanleiding van de bespreking van de nota eventueel een voorstel van resolutie indienen met aanbevelingen aan de regering om het beleid in een of andere zin bij te sturen. II.4 Vlaams ontwerpbegrotingsplan en Vlaams Hervormingsprogramma Artikel 83/1 van het Reglement van het Vlaams Parlement schrijft voor dat de Vlaamse Regering het Vlaamse ontwerpbegrotingsplan moet bezorgen aan de voorzitter van het Parlement op het ogenblik dat ze het indient bij de Federale Regering. Het Vlaamse ontwerpbegrotingsplan is de bijdrage van de Vlaamse Regering aan het ontwerpbegrotingsplan, bedoeld in artikel 6 van Verordening (EU) nr. 473/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van buitensporige tekorten van de lidstaten van de eurozone. Artikel 84/1 van het Reglement van het Vlaams Parlement schrijft voor dat de Vlaamse Regering elk jaar, uiterlijk op de laatste vrijdag van maart, het ontwerp van Vlaams Hervormingsprogramma moet indienen bij de voorzitter van het Parlement. Het Vlaams Hervormingsprogramma is de bijdrage van de Vlaamse Regering aan het Nationaal Hervormingsprogramma, bedoeld in artikel 2-bis, punt 2, d), van Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad van 7 juli 1997 over versterking van het toezicht op begrotingssituaties en het toezicht op en de coördinatie van het economisch beleid. Indien de laatste vrijdag van maart in een recesperiode valt, geldt de laatste vrijdag vóór die recesperiode als uiterste datum van indiening. III VOORONTWERPEN EN ONTWERPEN VAN DECREET III.1 Een ontwerp van decreet indienen in het Vlaams Parlement Na de principiële goedkeuring van het indieningsbesluit bezorgt de secretaris van de Vlaamse Regering, via de Kanselarij, een afschrift en een digitale versie van het voorontwerp van decreet en van de memorie van toelichting ter kennisgeving aan het Vlaams Parlement. Na de definitieve goedkeuring van het indieningsbesluit dient de door de Vlaamse Regering aangewezen minister het dossier in bij de voorzitter van het Vlaams Parlement. Dat dossier bestaat uit: 1 het origineel van het ontwerp van decreet met de eventuele bijlagen, ondertekend door de minister-president en de indienende minister(s), en afgestempeld met het zegel van de Vlaamse Regering;

15 15 2 het origineel van de memorie van toelichting, ondertekend door de ministerpresident en de indienende minister(s), en afgestempeld met het zegel van de Vlaamse Regering; 3 het voorontwerp van decreet zoals het is voorgelegd aan de Raad van State, en eventueel de voorontwerpen van decreet die zijn voorgelegd aan andere adviesorganen dan de Raad van State en die verschillen van het voorontwerp van decreet dat aan de Raad Van State is voorgelegd; 4 de adviezen van de afdeling Wetgeving van de Raad van State, de strategische adviesraden en de Inspectie van Financiën 10 ; 5 eventuele protocollen en notulen van onderhandelings- of overlegcomités; 6 de reguleringsimpactanalyse met eventuele sectorale impactanalyses zoals het kind- en jongereneffectrapport; 7 de bestaande rechtsinstrumenten die ter instemming (bijvoorbeeld samenwerkingsakkoorden of verdragen) of ter bekrachtiging (bijvoorbeeld besluiten van de Vlaamse Regering) aan het Vlaams Parlement worden voorgelegd. Indien nuttig, worden ook de volgende documenten toegevoegd aan het dossier: 1 de officieus geconsolideerde versie van gewijzigde bepalingen; 2 de omzettingstabellen van Europese regelgeving. Om het Decreetgevend Secretariaat van het Vlaams Parlement de mogelijkheid te geven het parlementaire stuk exact samen te stellen worden ook de volgende documenten meegestuurd. Die documenten worden echter niet in het parlementaire stuk opgenomen: 1 de beslissingsfiches van de Vlaamse Regering van elke principiële goedkeuring van een voorontwerp van decreet; 2 de beslissingsfiche van de Vlaamse Regering van de definitieve goedkeuring van het voorontwerp van decreet; 3 de nota s aan de Vlaamse Regering. Alleen de voorontwerpen van decreet die de principiële goedkeuring van de Vlaamse Regering hebben gekregen, en alleen de adviezen van de adviesorganen die bij beslissing van de Vlaamse Regering, naar aanleiding van de principiële goedkeuring, zijn geraadpleegd, worden in het parlementaire stuk opgenomen. Alle ingediende papieren documenten moeten gave versies zijn, zonder persoonlijke onderstrepingen, commentaren, kanttekeningen enzovoort. Tegelijkertijd sturen de bevoegde ministers de digitale versie van bovengenoemde documenten naar het mailadres stuk.indiening@vlaamsparlement.be bij het Vlaams Parlement. Het ontwerp van decreet, het voorontwerp (of in voorkomend geval de voorontwerpen) en de memorie van toelichting worden als Word-bestand bezorgd overeenkomstig de typografische richtlijnen hierboven genoemd. De andere documenten worden bezorgd als een gescand bestand waarop een zoekfunctie kan toegepast worden. Er wordt aangeraden hiervoor het PDF-formaat te gebruiken. De digitaal aangeleverde teksten moeten identiek zijn aan de versie die op papier bezorgd wordt. 10 Het advies van de Inspectie van Financiën mag niet toegevoegd worden als het, met toepassing van artikel 11, 3, tweede lid, van het huishoudelijk reglement van de Vlaamse Regering vertrouwelijk moet behandeld worden

16 16 Er moet uiteraard voor gezorgd worden dat alle teksten die bij het Vlaams Parlement wordt ingediend, identiek zijn aan de teksten die de Vlaamse Regering heeft goedgekeurd. Als een verdrag niet als authentieke tekst in het Nederlands is opgesteld, wordt naast de authentieke tekst in een vreemde taal, een Nederlandse vertaling van het verdrag bij het ontwerp van decreet gevoegd. De meegestuurde tekst van een samenwerkingsakkoord moet een kopie zijn van het gedateerde en door alle partijen ondertekende origineel. III.2 Richtlijnen met betrekking tot het indienen van regeringsamendementen De Vlaamse Regering kan, in elke stand van de procedure, bij de voorzitter van het Parlement of staande de commissievergadering bij de voorzitter van de commissie, schriftelijk amendementen indienen, voor zover die rechtstreeks verband houden met het betrokken onderwerp en voor zover nog niet artikelsgewijs gestemd is over het geamendeerde artikel (zie artikel 69 van het reglement Vlaams Parlement). Om ze, met het oog op een goed onderbouwd parlementair debat, voorafgaand aan de bespreking te kunnen verspreiden onder de volksvertegenwoordigers, worden de regeringsamendementen ingediend onmiddellijk na de goedkeuring ervan door de Vlaamse Regering. III.3 Richtlijnen met betrekking tot de memorie van toelichting III.3.1 Inleiding Het opstellen van een memorie van toelichting bij een ontwerp van decreet is een wettelijke verplichting (artikel 3, 1, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State van 12 januari 1973). De memorie van toelichting bij een ontwerp van decreet bevat een verantwoording van de voorgestelde regeling: - ze kan een pleidooi bevatten voor de politieke en beleidsmatige opportuniteit van het ontwerp van decreet. Ze kan daarbij anticiperen op mogelijke kritiek of aangeven waarom alternatieve oplossingen minder gewenst zijn. - ze bevat een uitleg en verduidelijking van de voorgestelde normen en aanwijzingen ten behoeve van de uitvoeringspraktijk. Vaak zijn normen zeer complex, moeten verschillende bepalingen gecombineerd worden, of kunnen ze slechts begrepen worden indien de lezer een grote voorkennis heeft en over specifieke informatie beschikt die grotendeels buiten de regeling zelf te vinden valt. Een memorie van toelichting die de samenhang tussen de bepalingen verduidelijkt, of die de draagwijdte ervan met enkele voorbeelden illustreert, kan dan ook erg nuttig zijn. - ze bevat een juridische motivering voor de bevoegdheid van de decreetgever en de overeenstemming van het ontwerp van decreet met hogere rechtsnormen, indien er daartoe speciaal aanleiding bestaat. III.3.2 Algemene aanbevelingen Geef duidelijke antwoorden op de te verwachten vragen van de lezer als hij de nieuwe regels moet goedkeuren, uitvoeren, toepassen of controleren. De memorie van toelichting wordt in de eerste plaats geschreven voor de Vlaamse volksvertegenwoordigers, maar is nadien onder meer ook nuttig voor de bevoegde overheidsorganen van de uitvoerende en rechterlijke macht, het Grondwettelijk Hof,

17 17 de bevoegde Europese instellingen, de personen die onder het toepassingsgebied van de norm vallen. Zorg dat de memorie van toelichting zelfstandig leesbaar is, zonder dat de lezer verplicht is er andere documenten dan het ontwerpdecreet zelf bij te nemen. Vermijd bijkomstigheden of uitgebreide historische beschouwingen die afleiden van de hoofdzaak. Gebruik de memorie van toelichting niet om aanvullende normen te stellen of om aan begrippen in het ontwerp van decreet een specifieke betekenis te geven; die zaken horen immers in het ontwerp zelf thuis. Vermijd elke tegenstrijdigheid tussen de memorie van toelichting en de tekst van het ontwerp van decreet. Wanneer er in de loop van het wetgevingsproces aanpassingen worden aangebracht aan het voorontwerp, moet altijd gecontroleerd worden of ook niet de memorie van toelichting aangepast moet worden, zodat het uiteindelijke ontwerp van decreet dat in het Vlaams Parlement ingediend wordt, vergezeld gaat van een memorie van toelichting die daarmee volledig in overeenstemming is. Besef dat de betekenis van een duidelijke tekst van het decreet niet omgebogen kan worden door verklaringen in de memorie van toelichting, en dat bij tegenstrijdigheid tussen het decreet en de memorie van toelichting de tekst van het decreet voorrang heeft. Het ontwerp van decreet wordt in de memorie van toelichting dit ontwerp of dit ontwerp van decreet genoemd, en niet dit decreet of dit voorontwerp (van decreet). Schrijf de memorie van toelichting in de derde persoon, niet in de eerste persoon. III.3.3 De vorm van de memorie van toelichting In een memorie van toelichting wordt heldere, begrijpelijke, correcte en bondige taal gebruikt en wordt een logische indeling gevolgd. Het taalgebruik moet intern consistent zijn, consistent met de tekst van het ontwerp van decreet en, in voorkomend geval, consistent met reeds bestaande decreetsbepalingen die ongewijzigd blijven. De memorie van toelichting volgt bij voorkeur het stramien zoals voorgesteld in de bijlage I Structuur van een memorie van toelichting. 11 Dat vergemakkelijkt niet alleen het werk voor de opstellers van het ontwerp, het geeft ook structuur aan de informatie die wordt aangedragen aan het Vlaams Parlement, zodat ook de controle gemakkelijker wordt. De memorie van toelichting wordt verdeeld in een algemeen deel en een toelichting bij de artikelen, indien dat de leesbaarheid bevordert. Uiteenzettingen van algemeen informatieve of beleidsmatige aard horen thuis in het algemene gedeelte van de toelichting. 11 Een sjabloon voor het opstellen van de memorie van toelichting is beschikbaar op de website Wetgevingstechniek op het extranet

18 18 Onderdelen van de algemene toelichting worden genummerd indien dat, met het oog op verwijzing, wenselijk is. De toelichting bij de artikelen is nuttig bij noodzakelijkerwijs uitgebreide en (technisch) complexe regelingen. Bij eenvoudige regelingen kan in het algemene deel van de toelichting worden volstaan met een verwijzing naar de artikelen. Dat is vaak ook het geval bij ontwerpen van decreet houdende instemming met een samenwerkingsakkoord of een verdrag. In de toelichting bij de artikelen wordt bij elk artikel of bij elke groep van twee of meer artikelen een verduidelijking van of motivering voor de rechtsregel die erin geformuleerd wordt, gegeven. Het is zinloos om in de toelichting een parafrase van de artikelen op te nemen. In dat geval volstaat de standaardformulering: Dit artikel behoeft/vereist geen toelichting.. III.3.4 De inhoud van de memorie van toelichting Bij het begin van de algemene toelichting wordt een korte samenvatting met hoofdlijnen opgenomen. Houd er rekening mee dat de samenvatting het meest gelezen deel zal zijn. Ze moet beknopt, volledig en vlot leesbaar zijn voor een breed publiek. Ze kan gebruikt worden voor communicatiedoeleinden. In de memorie van toelichting komen, voor zover ter zake, de volgende punten aan bod: 1) de probleemstelling, met een probleembeschrijving (welk juridisch, sociaaleconomisch, maatschappelijk probleem dient zich aan, en wat is de verwachte evolutie van de problematiek zonder overheidsingrijpen?); een probleemanalyse (wat is de oorzaak van het probleem?); en een omgevingsanalyse, d.i. een beschrijving van de juridische context, met vermelding van de vrije beleidsruimte die door bestaande (hogere) regelgeving nog gelaten wordt, en een beschrijving van de politieke context, met expliciete vermelding of het ingediende ontwerp van decreet aansluit bij het regeerakkoord, een beleidsnota of beleidsbrief, een bestaand actieplan, resoluties of moties van het Vlaams Parlement, de begroting of begrotingscontrole; 2) de doelstelling van het ontwerp en van de afzonderlijke bepalingen; 3) een omschrijving van de inhoud van de regeling en de motieven voor de genomen beleidskeuze(s); 4) een impactanalyse, d.i. een inschatting van de verwachte effecten op de maatschappij in haar geheel of voor specifieke doelgroepen (kinderen en jongeren, kansarmen enz.), en op inkomsten en uitgaven van Vlaamse en decentrale overheden, ook op langere termijn, in voorkomend geval met een repliek op het advies van de Inspectie van Financiën; Indien er een reguleringsimpactanalyse (RIA) opgesteld werd, wordt een samenvatting van de analyse van de gekozen beleidsoptie in de memorie van toelichting opgenomen. Voor de gedetailleerde analyse, en de analyse van de niet-gekozen alternatieve beleidsopties kan verwezen worden naar de RIA, die integraal als bijlage opgenomen wordt. 5) een motivering voor de afwijking van een krachtens wettelijk voorschrift uitgebracht advies (van de afdeling Wetgeving van de Raad van State, van de

19 19 strategische adviesraden), indien het advies kritische bedenkingen formuleert bij het ontwerp in zijn geheel of bij grote delen ervan. Indien de kritiek betrekking heeft op één artikel of op een groep van artikelen kan de repliek het best opgenomen worden in de artikelsgewijze bespreking van het betrokken artikel of de betrokken artikelengroep; De repliek maakt het mogelijk voor de Vlaamse volksvertegenwoordigers om klaar te zien in het standpunt van de Vlaamse Regering en in dat van het betrokken adviesorgaan, zodat zij met kennis van zaken kunnen oordelen. De motivering voor het afwijken van adviezen kan het best per tekstonderdeel gegeven worden, zodat de Vlaamse volksvertegenwoordigers voor elke inhoudelijke opmerking kunnen vernemen wat het standpunt van de Vlaamse Regering is. Hebben de opmerkingen van het adviesorgaan evenwel betrekking op het ontwerp in zijn geheel, dan is het aanbevelenswaardig de repliek op het advies in de algemene toelichting op te nemen. De motivering is in het bijzonder van belang als door de afdeling Wetgeving van de Raad van State kritische opmerkingen gemaakt worden over de overeenstemming van het ontwerp met hogere rechtsnormen (bv. met de bevoegdheidsverdeling zoals vastgelegd in de Grondwet en de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, of met de bescherming van grondrechten zoals vastgesteld door internationale verdragen en de Grondwet) en de Vlaamse Regering haar bekritiseerde ontwerp toch wenst te handhaven. 6) een overzicht van te nemen of te wijzigen uitvoeringsbesluiten, flankerende overheidsmaatregelen en maatregelen die de doelgroep zelf moet nemen om de regelgeving te kunnen naleven; Indien de regelgeving bijvoorbeeld een nieuwe subsidieregeling invoert met strakke termijnen, zou de Vlaamse Regering rekening moeten houden met een voldoende personeelsinzet om tijdig de aanvragen te verwerken, moet er ook een voldoende budget voor de uitbetaling van die subsidies uitgetrokken worden, moet tijdig nagedacht worden over de initiatieven die genomen zullen worden om de doelgroepen op heldere wijze te informeren over de subsidiemogelijkheden enz. 7) de wijze waarop het toezicht op de naleving van het ontwerp georganiseerd zal worden, en waarop eventuele inbreuken bestraft zullen worden; Aandacht voor de handhaafbaarheid en afdwingbaarheid van regelgeving is essentieel voor de effectiviteit van de voorgestelde beleidsmaatregel. 8) de beschrijving van het doorlopen van een bijzondere totstandkomingsprocedure (bv. verplicht overleg met andere overheden), indien wettelijk voorgeschreven. III.3.5 Specifieke aandachtspunten III Bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest Geef bij ontwerpen van decreet die zowel gemeenschaps- als gewestaangelegenheden regelen, aan welke artikelen of hoofdstukken tot de ene en welke tot de andere categorie behoren. Een dergelijke toelichting vergemakkelijkt de stemprocedures in het Vlaams Parlement, en maakt ook duidelijk wat het territoriale toepassingsgebied van de regeling is. Motiveer een beroep op de impliciete bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest, met elementen die aantonen: