Ondersteuning van de acties van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg betreffende suïcidepreventiewerking

Transcriptie

1 Federatie van Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg Martelaarslaan 204B Gent TEL 09/ fdgg@fdgg.be Zorgnet Vlaanderen Guimardstraat Brussel TEL 02/ FAX 02/ post@zorgnetvlaanderen.be info@suicidepreventievlaanderen.be Ondersteuning van de acties van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg betreffende suïcidepreventiewerking Suïcidepreventiewerking van de Centra Geestelijke Gezondheidszorg kadert binnen de overeenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en het Samenwerkingsverband FDGG-Zorgnet Vlaanderen inzake de coördinatie van suïcidepreventie, kinderen en jongeren, VDIP, Buddywerking en forensische zorg Eindredactie: Karen De Waele, Ondersteuningsfunctie Contact: FDGG, Jan De Clercq, Martelaarslaan 204 B, 9000 Gent, TEL 09/

2 INHOUD Voorwoord 3 DEEL 1 DE WERKING 4 1. Inleiding 6 2. Naar een nieuw beleidsplan en nieuwe structuur voor de 6 3. Vernieuwde Werkstructuur Overlegstructuren Het beleidsplan Ondersteuningsfunctie Functies Beleidsmatige, strategische en inhoudelijke aspecten Beeldvorming en public relations Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Samenwerkingen en partnerships Interne en externe communicatie Logistieke en organisatorische ondersteuning Coachingsdagen Werkgroepen Bijdragen aan en investering in de inbedding binnen FDGG 22 DEEL 2 REALISATIES Deskundigheidsbevordering van intermediairs en netwerken Website Richtlijn voor suïcidepreventiedraaiboek CGG Werelddag Suïcidepreventie Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming en uniforme tarifering Gevolgde bijscholing 28 BIJLAGEN Suïcidepreventiewerking in de CGG (samenstelling per 31/12/2012) Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Werkgroep Verder Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Zorg voor Suïcidepogers Engagementsverklaring tussen CGG-SP en Domus Medica Sjabloon Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming Lijst met afkortingen 51 2

3 Voorwoord De staat in voor het op professionele manier ontwikkelen en realiseren van de suïcidepreventie in de CGG zelf en ten behoeve van andere, maatschappelijk relevante actoren; het verankeren van de suïcidepreventie binnen het beleid en de praktijk van de CGG vanuit een langetermijnvisie en het begeleiden van procesmatige kwaliteitsverbetering in de preventiepraktijk. Vanaf 2012 proberen we onze opdracht te vervullen vanuit een nieuwe organisatiestructuur en koppelen we onze bestaande werking aan de nieuwe initiatieven binnen het tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. Om al deze opdrachten in goede banen te kunnen leiden, is een eenduidige aansturing en een goede ondersteuning van de suïcidepreventiewerkers noodzakelijk. Met een stuurgroep van zes directeurs en twee koepelvertegenwoordigers proberen we samen met de ondersteuningsfunctie en de provinciaal coördinatoren de complexe wereld van de vorm en richting te geven. De ondersteuning wordt vorm gegeven via de persoon van Karen De Waele die de preventiewerkers bijstaat door de organisatie van coachings- en bijscholingsmomenten, die instaat voor een goede doorstroom van informatie, die fungeert als centraal aanspreekpunt en vertegenwoordiger van de op verschillende overlegorganen enzovoort. Kortom, deze halftijdse functie blijkt meer dan gevuld! Op allerhande terreinen en manieren werd opnieuw hard ingezet op het maatschappelijk erg relevante thema wat suïcidepreventie is: Vanuit de samenwerking met de Werkgroep Verder, het Centrum ter Preventie van Zelfdoding en de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek van de Universiteit Gent vormde de het Consortium Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie (met het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie als ad-hoc lid). In het natraject van de Gezondheidsconferentie werkten we in 2012 samen verder aan de ontwikkeling van het het tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. De CGG suïcidepreventiewerkers zorgden en blijven zorgen voor de lokale implementatie van het VAS II via een verder doorgedreven samenwerking met de LOGO en andere lokale partners. Deze implementatie vraagt heel wat overleg met allerhande actoren. Overleg en sensibilisering rond suïcidepreventie neemt elk jaar een grote hap uit de beschikbare tijd van de preventiewerkers, maar blijft noodzakelijk voor het creëren van een groot maatschappelijk draagvlak. Daarnaast worden heel wat mensen bereikt via ons vormingsaanbod bleek trouwens een recordjaar wat betreft het aantal deelnemers aan onze vormingen! Verder werd de samenwerkingsrelatie met Domus Medica verder aangehaald, werd de richtlijn voor het suïcidepreventieprotocol afgewerkt, promootten we mee de Werelddag Suïcidepreventie en zo veel meer. Ik hou er aan hier dan ook alle medewerkers hartelijk te bedanken voor het harde werk, het permanente streven naar kwaliteit en de blijvende inzet. Tine Langedock Voorzitter 3

4 D E E L I D e w e r k i n g 4

5 1. Inleiding Eind 1997 ging het CGG-project Zelfmoordpreventie van start met de convenanten zelfmoordpreventie. Om de slagkracht van het project te maximaliseren, werd van bij de aanvang gekozen het project lokaal in te bedden in de CGG met ondersteuning en coördinatie op Vlaams niveau vanuit beide koepels, de Federatie van Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg (FDGG) en Zorgnet Vlaanderen (het toenmalige Verbond der Verzorgingsinstellingen, VVI). Sinds 2000 werden alle CGG-convenanten geïntegreerd in de enveloppefinanciering van de betrokken centra, waardoor zelfmoordpreventie regulier werd opgenomen in het takenpakket. De coördinatie van het project maakte hierop een uitzondering. Hiervoor werd een convenant afgesloten tussen de Vlaamse overheid en het Samenwerkingsverband FDGG-VVI, met een jaarlijks budget van 4 miljoen Belgische frank. Vanaf 2003 werd de coördinatie van het project opgenomen in de Overeenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en het Samenwerkingsverband FDGG-VVI voor het ondersteunen van de acties van de CGG-sector inzake zelfmoordpreventie, kindermishandeling, daderhulp. Met het voor zelfmoordpreventie beschikbare budget wordt een halftijdse ondersteuningsfunctie betaald. In 2006 werd het eerste Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (VAS I) op de sporen gezet. De suïcidepreventiewerking van de CGG (CGG-SP) werd hierin opgenomen. Klemtonen zijn onder meer het optimaliseren van de hulpverlening van de CGG, het opvangen van nabestaanden en het opvangen van suïcidepogers in zorgnetwerken. Daarnaast is er een belangrijk luik in verband met deskundigheidsbevordering en netwerkvorming van professionele intermediairs (huisartsen, ziekenhuizen, politie, CLB en leerlingenbegeleiders, gezins- en bejaardenhulp, ), en beleidsondersteuning voor CLB/scholen (draaiboeken). Hiertoe wordt zowel lokaal als op Vlaams niveau samengewerkt met de relevante actoren. In december 2007 startten zes locoregionale structuren (vijf provincies en regio Brussel) die het VAS implementeerden. Hiertoe werk(t)en de CGG, LOGO en Overlegplatforms Geestelijke Gezondheidszorg structureel samen. De CGG-SP steunde deze ontwikkelingen van het VAS en werkte hier, gezien haar jarenlange expertise, zoveel mogelijk aan mee. In 2010 besliste dhr. Jo Vandeurzen, minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, om op 17 december 2011 een nieuwe Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie te organiseren, en dit met het oog op het opzetten van een nieuw Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (VAS II). Vier werkingen en vijf organisaties de CGG-SP met de FDGG en Zorgnet Vlaanderen als dragende organisaties, Werkgroep Verder (WG V), het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ) en de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek (EZO) van de Universiteit Gent vormden hiervoor met de steun van de Vlaamse overheid een Consortium dat, in samenwerking met het ad hoc lid Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ), vanaf 2011 deze gezondheidsconferentie zou voorbereiden en gedurende een jaar het natraject zou verzorgen. Dit natraject resulteerde in het tweede Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (VAS II) met vijf preventiestrategieën. Acties, waar CGG-SP bij betrokken was en die gecontinueerd worden, zijn: de zorg voor nabestaanden en de deskundigheidsbevordering van intermediairen. Bovenop deze lopende acties zijn er negen nieuwe voorstellen. De CGG-SP werkt mee aan de realisatie van dit VAS. De globale doelstelling van de CGG-SP werd in het vorige beleidsplan en wordt opnieuw in het lopende beleidsplan bevestigd. Men onderscheidt de volgende drie invalshoeken: - het op professionele manier ontwikkelen en realiseren van de suïcidepreventie in de CGG zelf en ten behoeve van andere, maatschappelijk relevante actoren; - het verankeren van de suïcidepreventie binnen het beleid en de praktijk van de CGG vanuit een langetermijnvisie; - het begeleiden van procesmatige kwaliteitsverbetering in de preventiepraktijk. 5

6 De strategische doelen (ingebouwde preventie en optimalisering van hulpverlening, deskundigheidsbevordering van intermediairs, participeren aan overleg en bewaken van suïcidepreventie in de regionale overlegstructuren, opvang van nabestaanden) worden in het beleidsplan geactualiseerd en aangepast aan de ontwikkelfase die deze werking intussen bereikte. 2. Naar een nieuw beleidsplan en nieuwe structuur voor de In september 2011 besliste de overheid om de CGG-SP te hervormen. Dit hield in: - het poolen van de suïcidepreventiewerkers in zes in plaats van dertien CGG: concentratie van de suïcidepreventiewerkers in één CGG per provincie en Brussel; - het vervangen van de huidige stuurgroep door een nieuwe stuurgroep met de zes verantwoordelijke directies die de preventiewerkers tewerkstellen; - uitbreiding van de bestaande equipe van 8,5 VTE preventiewerkers met 6,5 VTE, toe te wijzen aan de zes tewerkstellende CGG; - een heroriëntering van de coördinatiefunctie naar een, toen nog zogeheten, secretarisfunctie; - ook de locoregionale coördinatie van het VAS wordt toegevoegd (2,75 VTE). Na spoedoverleg van de CGG-directies en koepels werd besloten om in te gaan op dit aanbod, dat ook een toezegging inhield voor een structurele uitbreiding van de preventie-equipe, iets waar op het veld al een hele tijd werd naar gevraagd. De vraag echter naar uitbreiding van de coördinatiefunctie van een halftijdse naar een voltijdse functie werd door de overheid niet weerhouden. De coördinatiefunctie zou worden geheroriënteerd naar een secretarisfunctie. 3. Vernieuwde In het kader van het Besluit van de Vlaamse Regering over de subsidiëring van een uitbreiding van de CGG-SP (BVR CGG-SP) werd de werkstructuur van de CGG-SP aangepast. Onderstaand organigram weerspiegelt deze vernieuwde werking. Op die manier komt men tot uitvoering van de in het BVR eerste vier vermelde activiteiten, namelijk (1) het gezamenlijk leiden van de stuurgroep CGG-SP, (2) het gezamenlijk opstellen van een jaarplan, vanaf januari 2012, met de doelstellingen en taken van de CGG-suïcidepreventiewerkers, (3) het afstemmen met alle overige CGG met, en (4) het vertegenwoordigen van de CGG-SP in de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie Werkstructuur De werkstructuur zoals uitgetekend op volgende pagina omvat verschillende niveaus en geledingen, die onder de schematische voorstelling verder worden toegelicht. 6

7 Stuurgroep CGG-SP De Stuurgroep CGG-SP bestaat uit de zes CGG-SP-directies (waaronder een voorzitter en de directies van de CGG waar WG V en de Organisatie met Terreinwerking Zorg voor Suïcidepogers (OTZS) zijn ingebed), de ondersteuningsfunctie, vertegenwoordigers van FDGG en Zorgnet Vlaanderen die de link garanderen naar de hele sector, en tot slot eventueel ad hoc genodigden. De voorzitter fungeert als woordvoerder, maakt de agenda op in samenwerking met de ondersteuningsfunctie en zit de vergaderingen voor. De Stuurgroep behandelt alle vragen van externen aan de lokale CGG-SP-werkers. Verder bestaat de functie van de Stuurgroep uit de opmaak van het beleidsplan, afstemming op Vlaams en provinciaal niveau, aansturing van de ondersteuningsfunctie voor ondersteuning van de preventiewerkers en provinciale coördinatoren, afstemming met WG V en OTZS, afstemming met het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (VAZG) (bilateraal of op uitnodiging) en tevens afstemming met externen zoals het Consortium, CPZ, EZO en Advies SuïcidePreventie voor HuisArtsen (ASPHA). In die zin wordt éénduidigheid van aansturing nagestreefd. Beslissingen in de Stuurgroep CGG-SP worden bij voorkeur in consensus genomen. In geval van stemming met een gelijk aantal stemmen, is de stem van de voorzitter doorslaggevend. De Stuurgroep CGG-SP had in 2012 tien vergaderingen. In 2013 wordt de vergaderfrequentie tweemaandelijks gezet. Samenstelling Voorzitter Tine Langedock Verslaggeving Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Leden Mimi Deboiserie, Jan Mampuys, Hans Schröter, Alain Vincke, Julienne Wyns, Jan De Clercq, Ann Moens Vergaderingen in /01, 09/02, 06/03, 19/04, 14/05, 21/06, 11/09, 16/10, 12/11, 10/12 Agenda Structurele agendapunten: - Verslag vorige vergadering Stuurgroep - Overlopen agenda Toevoeging agendapunten? 7

8 - Afsprakenrooster Vaste inhoudelijke agendapunten: - Zorg voor Suïcidepogers - WG V - Terugkoppelingen (Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, overleg met VAZG PET, Consortium, Provinciaal Coördinatorenoverleg, werkgroepen binnen CGG-SP, ) Een greep uit de andere agendapunten: - BVR CGG-SP - Bespreking beleidsplan - Operationalisering werkstructuur - Voorbereiding overleg met agentschap - Beleidsplan OTZS - Communicatie naar CGG-SP-werkers - Beleidsplan CGG-SP - Enquête met betrekking tot CGG-SP - Voorbereiding BVR met betrekking tot locoregionale implementatie suïcidepreventie - Voorstelling en afstemming met WG V - Voorstelling en afstemming met OTZS - SP-jaarverslag - Websites (CGG-SP en VLASP) - VAS II - ESSSB12 Tel Aviv - Overleg Domus Medica - Voorbereiding overleg met LOGO - Werkgroep ingebedde preventie (feedback CGG-richtlijnen) - K-IPEO en EPD - Workshopdag Persbericht werelddag - Samenwerkingsovereenkomst met CPZ - Ouderencahier - Aanpassing jaaractieplannen in het kader van BVR locoregionale uitvoering - Prijsafspraken coaching - Visie CGG-SP op partnerorganisatie -Voorstelling CPZ door Kirsten Pauwels - Sjabloon jaarplan LRO - Feedback overleg çavaria Ondersteuningsfunctie De ondersteuningsfunctie neemt deel aan de CGG-stuurgroep en fungeert als centraal aanspreekpunt. Ze vertegenwoordigt de CGG-SP op verschillende fora en expertengroepen, op de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie en het Consortium. Ze leidt het Provinciaal Coördinatorenoverleg en installeert verschillende werkgroepen alsook coachingsmomenten voor de CGG-SP-werkers. De verschillende werkgroepen die zich buigen over onder andere de optimalisatie van de deskundigheidsbevordering, ingebedde preventie, registratie, website en dies meer bestaan uit wisselende lokale preventiewerkers die verslag uitbrengen aan de ondersteuningsfunctie. Deze laatste is de draaischijf tussen de verschillende werkgroepen en overleggen. 8

9 Provinciaal Coördinatorenoverleg CGG-SP Het overleg provinciaal coördinatoren CGG-SP bestaat uit de zes provinciale coördinatoren, de ondersteuningsfunctie en eventueel genodigden. De functie van dit overleg bestaat uit de algemene opvolging en uitvoering van het Vlaams CGG-SP-beleidsplan, bovenlokale afstemming en taakverdeling. Samenstelling Voorzitter Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Verslaggeving Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Leden Baeten Nike, Bystram Karolina, Van Broeckhoven Marie, Vandenhoute Joke, Van Dooren Vicky, Vermeersch Ine Vergaderingen in /04, 04/06, 10/09, 22/10, 10/12 Agenda Structurele agendapunten: - Verslag vorige vergadering Provinicaal coördinatoren-overleg - Overlopen agenda Toevoeging agendapunten? - Afsprakenrooster Vaste inhoudelijke agendapunten: - Zorg voor Suïcidepogers - WG V - Terugkoppelingen (Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, overleg met VAZG PET, Consortium, werkgroepen binnen CGG-SP, stuurgroep CGG-SP, ) Een greep uit andere agendapunten: - Vragen vanuit de provinciale werkingen - Verdere opmaak beleidsplan/jaarplannen - Planning coachingsdagen - Websites (CGG-SP-werking, vormingsaanbod locoregionale website en gekoppelde URLs) - VAS II - Evaluatie Gingerregistratie - Werelddag suïcidepreventie - Jongerenbevraging - Ouderencahier - Domus Medica - Overleg Infrabel - Terugkoppeling studiedag Multidisciplinaire richtlijnen - Evaluatie coachingsdag - Vraag vorming socialistische mutualiteiten - Communicatiedoorstroming - Visitekaartje - Locoregionale jaaractieplannen - Samenwerkingsovereenkomst CPZ CGG-SP - Iris - Feedback overleg çavaria - Feedback seminarie Suïcide op het spoor - Opvolging: o VAS II o Beleidsplan 9

10 o BVR - Nieuwsbrief - Stand van zaken provinciale werkingen Provinciaal overleg CGG-SP-werkers Het provinciaal overleg CGG-SP-werkers bestaat uit de lokale SP-werkers en de provinciaal coördinator. De functie van dit overleg bestaat uit de lokale implementatie van het beleidsplan, taakverdeling en afstemming met het Vlaamse niveau Overlegstructuren De CGG-SP-werking staat uiteraard niet op zichzelf maar verbindt zich via verschillende overlegstructuren met de andere actoren binnen suïcidepreventie. Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Afdeling Preventie, Eerstelijn en Thuiszorg Er is twee maal per jaar overleg tussen de Stuurgroep CGG-SP en de afdeling Preventie, Eerstelijn en Thuiszorg (PET) van het VAZG, die de voortgang van het suïcidepreventiebeleid van de CGG mee opvolgt. Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie De Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie is een adviesorgaan aan de minister in het kader van het Vlaamse beleid op het vlak van suïcidepreventie. Het voorbije jaar werd in de schoot van deze vergadering de Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie van 2011 voorbereid en in 2012 het natraject hiervan opgevolgd waarbij beleidsvoorstellen worden besproken in het kader van een nieuw VAS. De CGG-SP wordt hierop vertegenwoordigd door de voorzitter van de Stuurgroep CGG-SP en door de ondersteuningsfunctie. Deze werkgroep kwam in 2012 samen op 02/02, 17/04, 07/06, 13/09, 19/11. Expertengroepen De CGG-SP neemt deel aan verschillende expertengroepen via vertegenwoordiging aangeduid door de Stuurgroep CGG-SP zoals bijvoorbeeld expertengroep OTZS 1, ASPHA 2, Consortium Over de jaren heen is er een doorgedreven samenwerking gegroeid met de WG V 3, het CPZ 4 en de EZO 5. In 2010 werden, in nauw overleg met de overheid, voorbereidingen getroffen om de banden meer structureel aan te halen. In gingen de vier werkingen aan de slag als het Consortium Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie met als taak het in opdracht van de overheid inhoudelijk voorbereiden van de Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie van 17 december Het VIGeZ 7 trad toe tot het Consortium als ad-hoc lid. FDGG nam het penhouderschap en secretariaat op van het Consortium

11 In 2012 werd in het natraject van de gezondheidsconferentie verder gewerkt aan de ontwikkeling van het VAS II. Nadat de preventiestrategieën werden voorgesteld op de Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie, werd in het natraject werk gemaakt van het uitschrijven van specifieke acties die onder de verschillende strategieën zouden kunnen worden gerealiseerd. Dit ontwerp werd samen met het VAZG en het kabinet verder op punt gesteld en werd door minister Jo Vandeurzen in september 2012 voorgelegd aan de Vlaamse Regering en het Vlaamse Parlement. Op het 14de European Symposium on Suicide and Suicidal Behaviour te Tel-Aviv (3-6 september 2012) werd het actieplan door leden van het Consortium voorgesteld middels een posterpresentatie. Overleg CGG-SP LOGO Minstens twee maal per jaar is er overleg tussen de LOGO en de Stuurgroep CGG-SP ter ondersteuning en afstemming van de locoregionale werkingen. In het kader van deze samenwerking maakte de ondersteuningsfunctie het sjabloon op voor de gezamenlijk te dienen jaarplannen in het kader van de locoregionale uitvoering van het VAS (zie bijlage). Samenstelling Voorzitter Tine Langedock Verslaggeving Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Leden Mimi Deboiserie, Katia De Busscher (Logo Oost-Vlaanderen, thema verantwoordelijke GGZ), Nadine De Smedt (Logo Leieland, West- Vlaanderen), Sophie Goetghebuer (Logo Oost-Vlaanderen, themaverantwoordelijke GGZ), Hugo Henneman (Logo Brussel), Annick Hirschböck (Logo Oost-Brabant), Lien Hubrechts (Logo Limburg), Jan Mampuys, Hans Schröter, Alain Vincke, Jullienne Wyns, Lynn Wyns (Logo Antwerpen), Jan De Clercq, Ann Moens Vergaderingen in /06, 15/10 Agenda Structurele agendapunten: - Verslag vorige vergadering - Overlopen agenda Toevoeging agendapunten? - Afsprakenrooster Vaste inhoudelijke agendapunten: - Terugkoppelingen (Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, overleg met VAZG PET, ) Een greep uit andere agendapunten: - Kennismaking - Afgelegd traject tot heden - Wederzijdse vragen en ondersteuning - Verdere afstemming naar samenwerking - Concrete afspraken - Jaaractieplannen locoregionale werking - Thema s en frequentie volgend overleg 11

12 Toekomstige partnerorganisatie Een expertisecentrum suïcidepreventie of een partnerorganisatie 8 zou volgende opdrachten kunnen krijgen: 1. aanbieden van informatie, documentatie en advies; 2. ontwikkelen van methodieken en materialen die, wat effectiviteit betreft, wetenschappelijk onderbouwd zijn; 3. ondersteunen van de implementatie van methodieken en materialen, met inbegrip van deskundigheidsbevordering; 4. uitbouwen of beheren van, of deelnemen aan een operationeel informatiesysteem zoals vermeld in artikel 32, 1, van het decreet van 21 november 2003; 5. uitbouwen of beheren van, of deelnemen aan een epidemiologisch informatiesysteem als vermeld in artikel 32, 2, van het decreet van 21 november 2003; 6. inhoudelijk of organisatorisch coördineren van aspecten van het preventieve gezondheidsbeleid. De partnerorganisatie kan in samenwerking met het VAZG en kabinet bijdragen aan de coördinatie, afstemming, continuïteit, wetenschappelijke onderbouw én evaluatie van acties inzake suïcidepreventie in Vlaanderen. 4. Het beleidsplan In 2012 kwam er een nieuw beleidsplan van de CGG-SP, met name voor de periode In dit beleidsplan werd eerst werk gemaakt van het vernieuwde organigram waarin inhoud en structuur van de verschillende actoren binnen de suïcidepreventiewerking verduidelijkt worden. Dit organigram werd opgesteld conform het BVR CGG-SP. Nieuw ten opzichte van het vorige beleidsplan is dat de aansturing van de CGG-SP gebeurt door een Stuurgroep (meer gedetailleerde toelichting cf. supra onder 3.1.). Bij het beschrijven van de strategische en operationele doelen wordt telkens de link gemaakt naar het BVR CGG-SP (in blauw gemarkeerd) en het nieuwe VAS II (in paars gemarkeerd). De CGG-SP was nauw betrokken bij de ontwikkeling van dit VAS II. Naast de uitvoering van de reeds bestaande actie, deskundigheidsbevordering aan intermediairs, is het mogelijk dat wij betrokken worden bij nieuwe acties zoals actie V (postercampagne), actie VI (nieuwe behandelvormen voor suïcidale personen), actie VII (algemene aanbevelingen voor de preventie van suïcide), actie VIII (aanbevelingen voor vroegdetectie, vroeginterventie en behandeling van suïcidaal gedrag) en actie IX (aanbevelingen voor ketenzorg voor suïcidale personen). Bij elk doel wordt telkens het plan van aanpak omschreven waarbij de taken van de verschillende actoren namelijk de CGG, de suïcidepreventiewerkers, de provinciale coördinatoren, de ondersteuningsfunctie en indien van toepassing de gemandateerde/contactpersoon voor WG V en de gemandateerde voor OTZS verduidelijkt worden. We omschrijven drie strategische doelen. Het eerste strategische doel, ingebouwde preventie en het optimaliseren van de hulpverlening, omvat drie specifieke onderdelen. Eerst wordt het optimaliseren van de hulpverlening besproken. Vervolgens focussen we op twee specifieke populaties, nabestaanden en suïcidepogers. Bij het tweede strategische doel, deskundigheidsbevordering van intermediairs, richten we ons tot professionelen die beroepshalve in contact komen met suïcidale personen en/of hun omgeving. Hieronder valt vorming en bijscholing aan intermediairs en netwerken, e-learning, suïcidepreventie en geestelijk gezondheidsbeleid op school. De huidige doelgroepen worden uitgebreid met doelgroepen omschreven in het VAS II. Daarnaast zal medewerking verleend worden aan actie V van het VAS II, de postercampagne. Onder het 8 Zoals ook opgenomen in het preventiedecreet van 21 november

13 derde strategisch doel, afstemming met andere actoren/opdrachthouders, vallen de samenwerkingsovereenkomsten met WG V en OTZS alsook de locoregionale opdrachten. Het beleidsplan sluit af met een voorstel voor een te actualiseren charter. Hierin worden de taakverdeling en engagementen van de verschillende geledingen van de werking opgenomen en wordt de aansturing verduidelijkt. 5. De ondersteuningsfunctie De ondersteuningsfunctie fungeert als centraal aanspreekpunt (meer gedetailleerde toelichting cf. supra onder 3.1.) Functies Beleidsmatige, strategische en inhoudelijke aspecten Om wetenschappelijk onderbouwde redenen, opteerde de Stuurgroep CGG-SP voor preventiestrategieën met een regio-overstijgend karakter: deskundigheidsbevordering van intermediairs, overleg en netwerkontwikkeling, verbetering van opvang van nabestaanden, protocollering, enzovoort. Deze opties vergen coherentie, fasering, regelmatige bijsturing, management en overleg. Door de ontwikkeling van de zesde gezondheidsdoelstelling en van VAS I en II is het suïcidepreventielandschap sterk geëvolueerd op het gebied van regelgeving, actoren, strategieën en acties. De ondersteuningsfunctie volgt strategische discussies op inzake netwerkontwikkeling en preventiestrategieën met het oog op een gepaste positionering van de CGG-SP in het geheel van het preventielandschap en de Vlaamse maatschappelijke context. In dit perspectief onderhoudt de ondersteuningsfunctie goede relaties met de overheid (VAZG en kabinet van de bevoegde minister) en met andere relevante organisaties. De ondersteuningsfunctie voert een actief beleid gericht op samenwerking met andere sectoren of partners inzake preventie Beeldvorming en public relations Suïcide en de preventie ervan zijn mediagevoelige thema s. De ondersteuningsfunctie streeft naar het geven van een eigen gezicht aan de CGG-SP en aan de CGG, met betrekking tot suïcide(preventie) in de bredere maatschappelijke context. Hiertoe worden de nodige contacten met media, overheids- en andere diensten of organisaties gelegd. Aandacht gaat naar de public relations met het oog op een goede verstandhouding met de media en met mogelijke partners op regionaal en Vlaams niveau. De ondersteuningsfunctie en het secretariaat worden gecontacteerd door diverse media voor informatie of getuigenissen. Hierbij wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om de media te wijzen op het belang van een zorgvuldige verslaggeving en rekening te houden met de mediarichtlijnen ontwikkeld door WG V in het kader van het VAS. Op 10 september werd in kader van de Werelddag Suïcidepreventie samen met de andere actoren binnen de suïcidepreventie het persbericht Werken aan suïcidepreventie: wij doen het! gelanceerd, dit om de partners die werken rond suïcidepreventie in Vlaanderen in de kijker te zetten en te laten zien hoe zij dag in dag uit werk maken van dit belangrijke thema. Op 26 september verscheen in Knack een lezerbrief, in naam van de CGG-SP, als reactie op het artikel Als de rook om je hoofd is verdwenen (Knack nr.30) waarin de werking van de CGG in het kader van passende opvang voor suïcidepogers incorrect werd voorgesteld. 13

14 Op 30 november deden WG V, het CPZ, de EZO en de CGG-SP een oproep voor een persstop, naar aanleiding van de recente berichtgeving over verschillende voorafgaande zelfdodingen, en de vaststelling dat dit leidde tot copycatgedrag Vlaams Actieplan Suïcidepreventie Eind 2006 lanceerde de overheid VAS I, dit voor de periode De activiteiten van de CGG-SP werden mee opgenomen in dit VAS, waarin op verschillende plaatsen wordt verwezen naar de op het terrein aanwezige actoren en dus ook naar de CGG-SP en het toen lopende beleidsplan van de betreffende werking. Dit laatste kan zeker worden gezien als een teken van erkenning van de expertise van de CGG-SP. Op 17 december 2011 werd een nieuwe Gezondheidsconferentie Suïcidepreventie georganiseerd en een nieuwe gezondheidsdoelstelling geformuleerd: tegen het jaar 2020 een daling van het aantal zelfdodingen realiseren met 20% ten opzichte van het jaar Om deze doelstelling te halen, is een nieuw VAS 9 ontwikkeld met vijf preventiestrategieën. Acties die gecontinueerd worden, zijn de zorg voor suïcidepogers, zorg voor nabestaanden en de deskundigheidsbevordering van intermediairs. Bovenop deze lopende acties zijn er negen nieuwe voorstellen. De CGG-SP werkt mee aan de realisatie van dit actieplan. De LOGO en CGG-SP en andere regionale partners werken samen om het actieplan lokaal te implementeren (voor meer info zie Deze locoregionale implementatie werd bekrachtigd middels een BVR, waarbij de coördinatie van de locoregionale werking bij CGG-SP kwam te liggen. De ondersteuningsfunctie van de CGG-SP is lid van de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, die het VAS begeleidt, alsook van diverse stuur- en werkgroepen van onderdelen van het VAS: - ASPHA, - WG V, Nabestaanden na Zelfdoding, - Portaalsite - Communicatieplan Samenwerkingen en partnerships In de loop van de jaren heeft de CGG-SP een sterke traditie opgebouwd wat betreft samenwerking met andere, complementaire, organisaties. De meeste van deze organisaties werden ook meegenomen in het kader van het VAS. Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie Zie supra onder 3.2. Consortium Suïcidepreventie Zie supra onder 3.2. Werkgroep Verder De CGG ondersteunen de activiteiten in het kader van opvang voor nabestaanden na zelfdoding. Deze opvang wordt georganiseerd en gecoördineerd door WG V, het Vlaams kenniscentrum en samenwerkingsplatform inzake postventie van CGG Passant vzw. De werkgroep is het aanspreekpunt waar men als individu, organisatie en bedrijf terecht kan na een zelfdoding. WG V verspreidt informatie, senibiliseert, doet aan

15 deskundigheidsbevordering, organiseert lotgenotencontact en ijvert voor een respectvolle verantwoorde berichtgeving over zelfdoding in de media. De kerntaken van WG V worden meegedragen door de suïcidepreventiewerking van de CGG. Er is een nauwe samenwerking tussen beide organisaties. Deze samenwerking werd vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst (zie bijlage). In elke provincie werd één van de preventiewerkers als aanspreekpunt voor WG V aangesteld. Op deze manier is er een korte lijn in de communicatie tussen WG V en de verschillende provincies. - Antwerpen: Stefanie Ghekiere, Vicky Van Dooren - Brussel: Karolina Bystram - Limburg: Sabrina Marx, opgevolgd door Philip Swerts - Oost-Vlaanderen: Ilse Conserrière, Nele Vandaele - Vlaams-Brabant: Joke Vandenhoute, Astrid Alders - West-Vlaanderen: Karen De Waele ( tot april 2012) en Charlotte Lanneau Deze preventiewerkers zijn, samen met de ondersteuningsfunctie, aanwezig op het WG V-overleg dat in 2012 zes maal plaats had: 08/03, 26/04, 07/06, 13/09, 25/10, 13/12. In dit overleg worden ervaringen, informatie, nieuws uitgewisseld. Ook wordt er inhoudelijk nagedacht over specifieke items, bijvoorbeeld de media-richtlijnen, toneel rond zelfdoding, Deze uitwisseling zorgt ervoor dat iedereen op de hoogte is van wat er leeft en elkaar kan ondersteunen in bepaalde projecten. Het project van de mediarichtlijnen wordt ook sterk uitgedragen door de preventiewerkers. Bij de herwerking van de richtlijnen werden zij dan ook betrokken in het inhoudelijke overleg. Ook bij de lancering in 2013 zullen de preventiewerkers betrokken worden. Deze preventiewerkers zijn ook het aanspreekpunt voor de begeleiders van de gespreksgroepen per provincie. Zij werken mee aan de bekendmaking van de groepen in hun regio, maar ook de ondersteuning van deze groepen. Bij problemen kan via hen naar WG V gecommuniceerd worden. Uiteraard kunnen de begeleiders ook rechtstreeks met WGV communiceren. Gespreksgroepen leunen aan bij of worden ondersteund door een CGG-SP-medewerker: Kortrijk en Roeselare (CGG Mandel en Leie), Gent en Sint-Niklaas (CGG-Eclips), Aalst (CGG Zuid-Oost-Vlaanderen), Halle, Leuven en Diest (CGG Passant), Antwerpen en Kapellen (CGG Andante), Turnhout (CGG Kempen), Noord-Limburg en Hasselt (LITP) en Brussel (CGG Brussel). Daarnaast kan WG V steeds rekenen op een actieve bijdrage van de preventiewerkers op de Dag van de Nabestaanden. Op zaterdag 24 november 2012 hebben we de 11 de Dag van de Nabestaanden, conferentie & ontmoetingsdag voor nabestaanden na zelfdoding, hulpverleners en politie georganiseerd. Er waren 418 deelnemers, waarvan 267 nabestaanden (25 nabestaanden < 16 jaar), 43 politieagenten, 23 professionele hulpverleners, 28 vrijwilligers, 28 sprekers (medewerkers van het programma), 14 sympathisanten en 15 eigen medewerkers. Bij het geven van vormingen of lezingen nemen we elkaar mee. Er is onderlinge afstemming over de doelgroepen. Als er een vraag komt voor een doelgroep van de preventiewerkers, dan wordt deze vraag naar hen doorgespeeld en omgekeerd. In 2012 behandelden 130 van de door CGG-SP georganiseerde vormingen dit thema. In 2013 zal deze samenwerkingsovereenkomst verder opgevolgd en uitgevoerd worden. 15

16 Centrum ter Preventie van Zelfdoding Met het CPZ werd afstemming gezocht wat betreft de te bereiken doelgroepen voor deskundigheidsbevordering, gemeenschappelijke acties naar vb. de media, inhoudelijke medewerking aan elkaars studiedagen en dies meer. Activiteiten van het CPZ en het telefonische en online hulpverleningsaanbod (inbegrepen ASPHA) worden voorgesteld tijdens vormingen van de CGG-SP. Er werd overleg gepleegd om tot een samenwerkingsovereenkomst te komen. Ook werden prijsafspraken gemaakt in verband met deskundigheidsbevordering. Eenheid voor Zelfmoordonderzoek Universiteit Gent De EZO was in 1997 betrokken bij de opstart van de CGG-SP en maakte deel uit van de toenmalige stuurgroep. In de huidige werking heeft de EZO vooral een adviserende functie en treedt de EZO samen met de twee hierboven vermelde organisaties en onze werking op naar vb. de media. Daarnaast is de EZO, net zoals onze werking, een lid van de expertengroep van OTZS, de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie en het Consortium (cf. supra). Zorg voor Suïcidepogers De doelstelling met betrekking tot het opvangen van suïcidepogers in zorgnetwerken wordt gerealiseerd samen met OTZS. Het voormalige Project Integrale Zorg voor Suïcidepogers (PIZS) werd structureel verankerd in het VAS door de beheersovereenkomst van DAGG met de Vlaamse overheid in het kader van erkenning als Organisatie met Terreinwerking Suïcidepreventie. OTZS werkt nauw samen met de CGG-SP om goede praktijken in de zorg voor suïcidepogers te promoten in Vlaanderen. Sinds 2007 werken 70% van de Vlaamse algemene ziekenhuizen (AZ) mee. Een zorgpad voor suïcidepogers wordt ontwikkeld met partners in en buiten AZ. Binnen dit zorgpad wordt de tool Instrument voor Psychosociale Opvang en Evaluatie (IPEO) geïntegreerd. Het IPEO is een semigestructureerd interview dat risico s en zorgbehoeften in kaart brengt. Het IPEO levert geanonimiseerde data aan voor een registratiestudie uitgevoerd door de EZO. In 2011 voerde DAGG een pilootproject uit om materialen en strategieën aangepast aan de doelgroep jonge pogers, uit te testen. Jonge pogers melden zich immers vaak niet aan in een AZ. Bovendien verlaten ze het AZ zeer snel. In het pilootproject werden methodieken uitgewerkt die vroegdetectie kunnen bevorderen, werden aangepaste zorgpaden ontwikkeld en een aangepast instrument (K-IPEO) uitgetest. De CGG-SP werkte in 2012 samen met OTZS aan de verankering van de strategie voor volwassen pogers en de evaluatie ervan in 23 AZ. De CGG-SP verzorgde bijkomende vormingen in het gebruik van IPEO, deed een terugkoppeling van de IPEO-registratiedata en organiseerde overleg met de partners in de zorgketen waaronder CGG, AZ, zorgvernieuwingsprojecten, psychiatrische centra. De CGG-SP werkte ook aan de sensibilisering van partners in de zorg voor jonge suïcidepogers: CLB, CGG, AZ kinderpsychiatrische centra, voorzieningen erkend vanuit het Vlaams Agentschap Jongerenwelzijn (VAJ), CAW, voor de ontwikkeling van zorgpaden en de introductie van K-IPEO als hulpmiddel in de opvang. OTZS organiseert coachings- en overlegvergaderingen met de CGG-SP. De coaching gebeurde individueel met de nieuwe medewerkers en in groep op 15/3 en 11/10. Tijdens de groepscoachings werden de ervaringen uit de K-IPEO-pilootfase besproken, kwam een kinderpsychiater uit KPC Genk zijn ervaringen met het pilootproject en K-IPEO toelichten en werd de start genomen met een implementatieplan. Er werd verder gefocust op IPEO-implementatie, het registratieproject van EZO, kortdurende interventie na poging, psychoeducatieve materialen voor jonge pogers en het vormingspakket voor K-IPEO-vormingen. 16

17 De Werkgroep Netwerken kwam in 2012 samen op 09/02, 02/05, 14/06, 27/09, 13/12/2012. Tijdens deze vergaderingen worden de stand van zaken en de voortgang van de actie besproken. Een implementatiestrategie om K-IPEO te lanceren in alle provincies wordt uitgewerkt. Knelpunten en oplossingen worden onder de loep genomen en ervaringen uitgewisseld. De data uit de registratiestudie worden toegelicht door de medewerkers van de EZO die uitgenodigd zijn op alle vergaderingen. Bovendien doet OTZS verslag van de conclusies van het overleg van de expertengroep die de actie in Vlaanderen begeleidt en neemt ze agendapunten mee naar dit overleg. Een lid van Stuurgroep CGG-SP zetelt in deze expertengroep. Verder verspreidt de CGG-SP de nieuwsbrief van OTZS evenals de patiëntenfolders en (K-)IPEO-materialen. Voor de opstart van zorgpaden voor jonge suïcidepogers werden in alle Vlaamse provincies en Brussel sensibiliseringsacties ondernomen naar alle partners in de zorgketen: Integrale Jeugdhulp, (IJH), AZ, CLB, CGG, VAJ-erkende voorzieningen, de sector personen met een handicap, CAW, De K-IPEO-vormingsmodule werd geïntegreerd in de driedaagse intensieve vormingen voor jeugdhulpverleners. VDIP 10 Van bij de start van VDIP in 2007 werd toenadering gezocht tussen CGG-SP en VDIP. In 2012 besliste de Vlaamse Regering dat de samenwerking tussen CGG-SP en VDIP geformaliseerd diende te worden. Deze samenwerking wordt gefaciliteerd door de ondersteuningsfunctie voor CGG-SP die tevens vanuit de FDGG, in samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, de VDIP-werking coördineert. Er werden samenwerkingsovereenkomsten tussen de VDIP-projecthouders en de voor suïcidepreventie provinciaal projecthoudende CGG ondertekend. In deze overeenkomsten werden afspraken gemaakt rond vorming, sensibilisering en uitwisseling van expertise. In deze lijn, woonden CGG-suïcidepreventiewerkers de VDIPvorming voor startende VDIP-projecten bij en waren zij ook aanwezig op de studiedag die plaats had op 14/12 in Brugge (cf. infra onder gevolgde bijscholing). Uit de Gingerregistratie in 2012 blijkt dat 64 van de 235 door CGG-SP georganiseerde vormingen dit thema opnamen. VAD 11 Na overleg met de VAD, de CGG-directies en koepels en de overheid was in 2010 beslist om het registratieprogramma Ginger Online aan te passen voor gebruik door de CGG-SP. Het programma werd aangepast en getest in overleg met de suïcidepreventiewerkers en was klaar voor gebruik in december Hierdoor kon de registratie van de activiteiten van het jaar 2011 worden ingevoerd in de aangepaste versie van Ginger Online. Onderwijs In het verleden was er reeds contact met de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) over deskundigheidsbevordering van CLB-medewerkers en leerlingbegeleiders in de scholen, en het belang van preventiedraaiboeken in scholen van het secundair onderwijs. In het kader van het VAS ontstond de Werkgroep Geestelijke Gezondheid op School. Deze werkgroep met vertegenwoordigers van onderwijs, welzijn en gezondheidsdiensten, waaronder de ondersteuningsfunctie van de CGG-SP, adopteerde een instrument (de matrix) om te werken aan het geestelijke gezondheidsbeleid op school. Eind 2009 werden zes (5,5 VTE) regionale coaches geestelijke gezondheid voor het secundair onderwijs aangesteld bij de LOGO (één per provincie en 1/2 VTE voor regio Brussel). Naast de werkgroep (waar ook de

18 coaches deel van uitmaken) werd een Stuurgroep opgericht bestaande uit vertegenwoordigers van de onderwijs- en CLB-koepels en van welzijn- en gezondheidsorganisaties waaronder de ondersteuningsfunctie van de CGG-SP. Tijdens vormingen aan CLB en vertrouwensleerkrachten promoten de CGG-SP-werkers samenwerking van de school met de coaches geestelijke gezondheid. Indien mogelijk, werkt de coach hiervoor bij dit deel van de vorming zelf mee. Fit in je hoofd Goed-gevoel-stoel NokNok Het concept van Fit in je hoofd ontstond enige jaren geleden in de schoot van de CGG-SP en werd in 2004 aan de overheid doorgegeven en vervolgens opgenomen in het VAS I. De CGG-SP steunt dan ook de publiekscampagne in verband met 10 positieve stappen voor een geestelijke gezondheid Fit in je hoofd. De CGG-SP fungeert als doorgeefluik van de folders en affiches voor de CGG alsook voor intermediairs, bijvoorbeeld met links op websites van CGG en van de CGG-SP, en tijdens vormingen en infostands. De CGG-SP was ook betrokken bij het ontwikkelen en het mee bekendmaken van de vervolgprojecten: de goed-gevoel-stoel, een groepscursus voor kansengroepen, en NokNok, een op Fit in je hoofd gebaseerde website voor jarigen. LUCAS Ook met LUCAS bestaat reeds een jarenlange samenwerking. In het verleden werd vb. samengewerkt omtrent evaluaties van vormingen aan intermediairs 12 en in het kader van de 2010 Conferentie Eerstelijns Gezondheidszorg (Werkgroep Geestelijke Gezondheid, voorgezeten door LUCAS). In 2012 werd samengewerkt in de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie. Politie In alle regio s waren er contacten met de politiescholen voor het geven van vormingen suïcidepreventie in de opleidingen. Politie is ook een van de doelgroepen van de workshopdag Samenwerken aan suïcidepreventie. Gevangenissen In verschillende regio s werden de contacten met gevangenissen verder gezet in functie van hun suïcidepreventiebeleid en werden vormingen gegeven aan gevangenisbewaarders en/of psychosociaal personeel. Op Vlaams niveau onderhield de ondersteuningsfunctie CGG-SP contacten met vertegenwoordigers van de forensische CGG-equipes. In 2011 werkten verschillende partners in de regio Gent samen aan de voorbereiding van een studiedag (16/02/2012) inzake suïcidepreventie in de gevangenis van Gent. Cel Suïcidepreventie van Infrabel De ondersteuningsfunctie onderhield actieve contacten met de Cel Suïcidepreventie van Infrabel in verband met suïcide en suïcidepogingen op het spoor en het preventieplan dat de bevoegde dienst hierrond eind 2008 uitwerkte. Voorheen bezorgden we hen documentatie en relevante vakliteratuur, adviseerden aangaande hun onderzoek en concrete preventiemaatregelen en bezochten samen enkele hotspots om de kenmerken (risicofactoren) ervan te bekijken. 12 Scheerder, G., Reynders, A., Andriessen, K., & Van Audenhove, C. (2010). Suicide intervention skills and related factors in community and health professionals. Suicide and Life Threatening Behavior, 40,

19 Voor onze werking situeert de samenwerking zich vooral rond het verzorgen van bijscholing aan bepaalde personeelsgroepen zoals veiligheidspersoneel. In 2012 vond overleg plaats in het kader van verdere samenwerking op 03/02, 14/02, 27/03 en 24/05. CGG-SP participeerde ook actief aan het seminarie Suïcide op het spoor (06/12). Dit resulteerde in verschillende ideeën en voorstellen voor het verder uitwerken van het nieuwe actieplan van Infrabel rond de preventie van zelfdodingen op het spoor. Domus Medica 13 Op 25/04 vond een overleg plaats met de vertegenwoordiger van Domus Medica. Er kwam een engagementsverklaring tussen Domus Medica en CGG-SP (zie bijlage). Dit resulteerde in een aangepast vormingspakket en een steekkaart Preventie van zelfdoding voor huisartsen. 14 Domus Medica engageert zich om vormingen bekend te maken via hun website, e- nieuwsbrief en andere kanalen en stuurt de door LOKgroepen aangevraagde vormingen door naar CCG-SP Interne en externe communicatie De ondersteuningsfunctie faciliteert de communicatie tussen: - de Stuurgroep CGG-SP en Provinciaal Coördinatorenoverleg (cf. supra 3.1); - de preventiewerkers, de CGG en de overheidsdiensten voor wat betreft het agenderen van aandachtspunten. De ondersteuningsfunctie expliciteert en bewaakt de consensus binnen het Provinciaal Coördinatorenoverleg inzake strategie en werkmodellen (knelpunten aanduiden, agenderen). De ondersteuningsfunctie vormt het aanspreekpunt van de CGG-SP. Het aanspreekpunt zorgt voor snel en adequaat doorspelen van hulpvragen (individueel, instellingen of groepen) en de opvolging ervan. In de loop van de jaren is het aantal vragen naar informatie en hulp welke toekomen bij dit centrale aanspreekpunt, merkbaar gestegen

20 Logistieke en organisatorische ondersteuning De taak van de ondersteuningsfunctie situeert zich tevens op organisatorisch en logistiek niveau: permanentie en secretariaatsondersteuning met het oog op productontwikkeling en het organiseren van training, intervisie en overleg. Het faciliteren van de communicatie en het opvolgen van de vorderingen zijn kerntaken. Daarnaast staat zij ook in voor het beleidsvoorbereidende werk.. Om te evolueren naar een uniforme prijssetting werd door de ondersteuningsfunctie het nodige voorbereidende werk geleverd. Sinds 2006 worden de verslagen van de verschillende overlegstructuren gearchiveerd op het intranet van de website, waar de leden van de Stuurgroep, de preventiewerkers, de ondersteuningsfunctie en het secretariaat toegang toe hebben. Organisatorische ondersteuning De ondersteuningsfunctie zorgt voor: - het organiseren en opvolgen van de vergaderingen van de Stuurgroep; - het organiseren en opvolgen van de vergaderingen van het Provinciaal Coördinatorenoverleg; - het opvolgen van werkgroepen; - het organiseren van coachingsdagen; - organiseren en opvolgen van ad hoc-overleg; - organiseren van intervisie en training voor de preventiewerkers en CGG-personeel. Logistieke ondersteuning De ondersteuningsfunctie biedt secretariaatsondersteuning: - administratieve afhandeling; - verslaggeving; - archivering; - website/intranet; - kopieservice; - vormgeving en huisstijl; - vergaderruimte; - permanentie Coachingsdagen Gezien de veranderde werkstructuur van de CGG-SP werd in 2012 het projectoverleg met alle CGG-SP-werkers niet langer georganiseerd. Dit werd optimaler ingevuld aan de hand van vier coachingsdagen per jaar. Deze komen tegemoet aan de nood aan inhoudelijke verdieping van de lokale medewerkers. Er werd dan ook rekening gehouden met de verwachtingen van de medewerkers. Volgende thema s kwamen aan bod: euthanasie omwille van ondraaglijk psychisch lijden, motiveringstechnieken, OTZS, (K-)IPEO. De coachingsdagen hadden plaats op 15/03, 31/05, 20/09 en 11/ Werkgroepen Bij de aanvang van het CGG Project Zelfmoordpreventie in 1997 werden (naast enkele ad-hoc werkgroepen in verband met protocol, PR en website) vier werkgroepen opgericht: de werkgroepen huisartsen, ziekenhuizen, jongerenhulpverlening en politie. Deze werkgroepen hadden tot doel het ontwikkelen van vormingspakketten gericht op die specifieke intermediaire professionele doelgroepen en het ontwikkelen van strategieën om die groepen te bereiken. Daarnaast bestond er een Werkgroep Nabestaanden, inmiddels uitgegroeid tot WG V. 20

21 Einde 2007 werden de drie andere vaste werkgroepen stopgezet (huisartsen, jongerenhulpverlening, politie). De reden hiertoe was dat de oorspronkelijke doelen bereikt waren: het vormingsmateriaal is aangemaakt en wordt door de SP-werkers gebruikt. Daarnaast werd beslist om nieuwe ontwikkelingen te laten realiseren door ad-hoc werkgroepen met een duidelijke doelstelling en een tijdelijk mandaat. In 2008 waren er twee ad-hoc werkgroepen actief: update vormingspakket suïcidepreventie bij jongeren, aanmaak vormingsmodule suïcidepreventie bij ouderen. In 2009 was er nood aan ad-hoc werkgroepen in verband met website, workshopdag, en literatuur. Vanaf 2010 waren dit de werkgroepen website/nieuwsbrief, organisatiecomité en literatuur. In 2011 startte de Werkgroep ingebedde preventie. Werkgroep website/e-nieuwsbrief De werkgroep staat in voor het onderhoud van de website, het intranet, de opmaak en verspreiding van de nieuwsbrief. Dit geldt in eerste instantie voor de website maar tevens voor Beide sites worden regelmatig onder de loep genomen en bijgewerkt. In 2012 werd het intranet geoptimaliseerd. Alle preventiewerkers kregen toegang tot de werkgroepen waarbij ze zijn aangesloten zodat het uitwisselen van informatie, verslagen en andere documenten gefaciliteerd werd. Op 18 juni vond een overleg met de webmaster plaats. Samenstelling Voorzitter Nele Desseyn Verslaggeving Elk lid afwisselend Leden Nele Desseyn, Jolien Merten, Joke Vandenhoutte, Ine Vermeersch, Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Vergaderingen in /06, 26/06, 15/10 Werkgroep organisatie Het hoofddoel van de Werkgroep organisatie is het organiseren van gezamenlijke activiteiten, studiedagen en participatie aan grote symposia en congressen, het uitdenken van een thema van de tweejaarlijkse workshopdag en de praktische uitwerking ervan. De werkgroep bestaat uit een SP-werker per provincie en een voorzitter. De terugkoppeling naar de andere SP-werkers gebeurt via provinciale overlegmomenten en ook tijdens het overleg van de provinciale coördinatoren. Realisaties 2012: - Organiseren deelname European Symposium on Suicide en Suicidal Behaviour (03-06/09) - Organiseren deelname Vlaamse Geestelijke Gezondheidscongres (18-19/09) - Voorbereidend werk voor de workshopdag in Coachingsdagen voor de SP-werkers (zie hoger) Voorzitter Stefanie Ghekiere, Giovannie Laleman (voorzitter ad interim septemberdecember) Verslaggeving Elk lid afwisselend Leden Karolina Bystram, Stefanie Ghekiere, Sabrina Marx, Stefanie Plovie, Joke Vandenhoutte, Ine Vermeersch, Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Vergaderingen in /02 15/05, 23/08, 19/10, 19/11 21

22 Werkgroep literatuur Eind 2009 werd beslist om een ad-hoc groepje te starten in verband met literatuur. Het doel is het doornemen van vakliteratuur rond een bepaald thema om te komen tot een werktekst en/of een powerpoint die kan worden gebruikt in vormingsessies. In 2011 werden de thema s het suïcidale proces en suïciderisico bij autisme bij verstandelijke beperkingen bekeken. Daarna volgde een systematische lezing van het boek Suïcidepreventie in de praktijk van A. Kerkhof & B. Van Luyn (2010, Bohn Stafleu Van loghum). Voorzitter Jolien Mertens Verslaggeving Elk lid afwisselend Leden Karolina Bystram, Stefanie Gehkiere, Joke Vandenhoutte Vergaderingen in /01, 10/03, 11/04, 06/06, 27/06, 05/09, 03/11 Werkgroep ingebedde preventie Deze werkgroep startte in 2011 om na te denken over de vele vragen die intern en extern worden gesteld over de instroom van suïcidale cliënten in de CGG. De opvang van suïcidale cliënten vormt immers een belangrijk deel van het werk in een CGG. In 2012 focuste de werkgroep zich op het afwerken van de richtlijnen voor het protocol. Bedoeling is dat deze richtlijnen zorgen voor meer uniformiteit tussen de bestaande suïcidepreventiedraaiboeken in CGG in Vlaanderen en Brussel. Het uiteindelijke document bestaat enerzijds uit een aantal minimale voorwaarden waaraan een CGG moet voldoen om een goede opvang van een suïcidale cliënt te kunnen bieden. Anderzijds zijn in de richtlijn een aantal inhoudelijke documenten vervat, waarin belangrijke elementen in het aangaan van het contact met een suïcidale cliënt worden toegelicht. Het document werd uitgewerkt door de leden van de werkgroep in samenwerking met de EZO en WG V. De Stuurgroep gaf zijn goedkeuring voor de implementatie van deze richtlijn in de CGG. Voorzitter Karolina Bystram Verslaggeving Karolina Bystram Leden Karolina Bystram, Ilse Conserriere, Nele Desseyn, Mieke Jonnieaux, Marie Van Broeckhoven, Ine Vermeersch, Karen De Waele (ondersteuningsfunctie) Vergaderingen in /02, 19/04, 04/ Bijdragen aan en investering in de inbedding binnen FDGG Aangezien FDGG op het vlak van de ondersteuning van de CGG-SP als trekker fungeert, is de ondersteuningsfunctie gehuisvest binnen de FDGG en maakt deze ook deel uit van de staf en het algemene team van FDGG. Deze vraagt van de ondersteuningsfunctie van CGG-SP als staf- en teamlid bepaalde investering. Acties in 2012 van de ondersteuningsfunctie als staf- en teamlid van FDGG: - Actieve deelname aan teamvergaderingen FDGG op 12/01, 21/05, 08/11, 11/12 - Actieve deelname aan stafvergaderingen FDGG op 07/05, 21/05, 18/06, 01/07, 17/12 - Actieve deelname aan de teambuildingsmomenten FDGG op 14/06 en 22/11 - Functionerings- en evaluatiegesprekken met directeur FDGG op 11/09 en 16/10 - Betrokkenheid bij de Raad van Bestuur (voorstelling van de stand van zaken suïcidepreventiewerking tijdens de de Raad van Bestuur van 18 oktober) 22

23 D E E L I I R E A L I S A T I E S

24 In dit deel van het werkingsverslag bespreken we de hightlights van Deskundigheidsbevordering van intermediairs en netwerken De grafieken hieronder betreffen alleen de activiteiten met externen. De interne activiteiten zoals het overleg tussen de CGG-SP-werkers op provinciaal of Vlaams niveau zijn niet opgenomen in deze grafieken Grafiek 1: Soort activiteiten naar aantal en duur ,8 994, , ,5 Andere actie Campagnes Coaching 98,7 54 Consult / advies Overleg 235 Vorming Aantal Duur 21, ,5 98,7 665,8 994,9 20,5 9 20,5 Vroeginterve ntie Aantal Duur Grafiek 1 toont dat de CGG-SP-werkers vooral bezig zijn met het voeren van overleg 15 (357 activiteiten) en met het verzorgen van vormingen (235 activiteiten). Wat betreft tijdsbesteding is het duidelijk dat het begeleiden van vormingsactiviteiten het belangrijkste is in vergelijking met de andere activiteiten. We zien een stijging in zowel het aantal als de duur van vormingsactiviteiten. Een aantal overlegactiviteiten staat ook in functie van andere activiteiten inzake deskundigheidsbevordering, bijvoorbeeld het voorbereiden van een campagne of van een vormingsreeks. Deze grafiek bevestigt het beeld van de voorbije jaren dat het verzorgen van bijscholing en overleg behoort tot de core business van de CGG-SP-werking. 15 Overleg: deelname aan een vergadering, het beraadslagen met anderen, het op gelijkwaardige basis bespreken van bepaalde zaken, horizontaal overleg. Consult/advies: het verstrekken van deskundige informatie aan derden, het geven van feedback vanuit een op deskundigheid gerichte positie. Coaching: procesbegeleiding van een werkgroep die een suïcidepreventiebeleid ontwikkelt. Vorming: vormingsactiviteiten waarbij je informatie of vaardigheden aanreikt aan anderen. Vroeginterventie: activiteiten die kaderen in het vroegtijdig tussenkomen om problemen als gevolg van suïcidepreventie zo beperkt mogelijk te houden. Campagnes: campagnes die ofwel public relations beogen (vb. publieke bekendmaking van eigen werking via radiointerview) ofwel sensibilisering beogen via (massa)media. 24

25 Grafiek 2: Aantal activiteiten en aantal deelnemers g Andere actie Campagne s Coaching Consult / advies Overleg Vorming Aantal activiteiten Aantal deelnemers Vroeginterv entie Grafiek 2 toont dat met de vormingsactiviteiten veruit het meest aantal deelnemers worden bereikt en, verhoudingsgewijs, ook meer deelnemers dan met overleg. Opvallend is nog dat met het meewerken aan een beperkt aantal campagnes (Te Gek!?, Geestelijk gezondheidsbeleid op school in samenwerking met de LOGO) ook een ruim publiek wordt bereikt Grafiek 3: Vormingen voor professionele intermediairs Arbeid Gezondheid Onderwijs Overheid Politie & justitie Vrije tijd & cultuur Vorming Welzijn Duur Deenemers Net zoals voorgaande jaren blijven de sectoren gezondheid en onderwijs de grootste aanvragers en de belangrijkste doelgroepen voor de vormingen. Suïcidaal gedrag bij jongeren is maatschappelijk een gevoelig thema wat zich uit in een grote vraag naar bijscholing. De vormingen in de gezondheidssector houden vooral verband met onze medewerking aan OTZS. In dit kader worden vormingen gegeven aan ziekenhuispersoneel en onder andere (maar niet uitsluitend) aan de spoeddiensten. 25

26 Opvallend is het aantal bereikte huisartsen. In 2012 kregen 12 LOKs (in 2011: 3) en 3 huisartsenkringen (in 2011: 1) vorming van de CGG-SP. Er werden op deze specifieke vormingen 248 huisartsen bereikt. Er waren ook huisartsen aanwezig op vormingen die open stonden voor ander intermediairs. Daarnaast werden er vormingen gegeven aan CGG, thuisverpleging ouderenzorg, enzovoort. De vormingen in de sector welzijn vonden onder meer plaats in OCMW of voor CAW. De sector politie/justitie behelst de politiescholen en gevangenissen waarvoor we de laatste jaren ook geregeld vormingen hebben begeleid. De arbeidssector arbeid is een door onze werking tot nu toe weinig bediende doelgroep. In 2012 was hier één vormingsactiviteit. In totaal werden er 4939 deelnemers bereikt. Nooit eerder hebben we zoveel deelnemers bereikt. Wat de voorbije jaren is opgevallen, is de spectaculaire stijging van het aantal bereikte intermediairs met vormingsactiviteiten: in 2008, in 2009, in 2010, in 2011 met een stijging naar in Dit wijst op een efficiënte organisatie van de deskundigheidsbevorderingactiviteiten. 2. Website Op 4 september 2006 lanceerden we in aanwezigheid van toenmalig minister, mevr. Inge Vervotte, de eerste website van onze suïcidepreventiewerking. In 2008 werd een nieuwe domeinnaam gekocht: om te anticiperen op de naamswijziging van de werking. Tevens botsten we steeds meer op de technische grenzen van de website waarop werd beslist een nieuwe site te ontwikkelen die gemakkelijker te onderhouden is en met een duidelijke navigatiestructuur. De nieuwe site werd einde juni 2010 online gezet. De startpagina van de website bevat korte aankondigingen van evenementen en publicaties in verband met suïcidepreventie, zowel vanwege de eigen werking als van andere organisaties. De navigatiebalk bovenaan het scherm leidt naar een voorstelling van de werking met onder andere het aanbod naar verschillende doelgroepen, een groot inhoudelijk luik over suïcide en hulpverlening/preventie, informatie voor de media en onze persberichten, het VAS, de contactgegevens en een aantal weblinks. Links bevindt zich een invulvak waar bezoekers zich kunnen inschrijven op de nieuwsbrief. De CGG-SP-werkers en de Stuurgroep CGG-SP kunnen inloggen op het extranet, waar verslagen en vormingsmateriaal worden bijgehouden. Het is alleszins duidelijk dat de website, bestemd voor professionele intermediairs, tegemoet komt aan een behoefte en dat de vernieuwing van de site een gunstig effect heeft gehad op het bezoekersaantal. Hieronder een overzicht van het aantal unieke bezoekers en het aantal bezoeken in de periode Aantal unieke bezoekers Aantal bezoeken (gemidd.: 1616/mnd.) (gemidd.: 2277/mnd.) In het voorjaar van 2011 veranderde de hosting en de teller van de website. Onderstaande grafiek toont het maandelijkse aantal requests for pages van 1 januari 2012 tot en met 31 december Net zoals voorgaande jaren werd de website minder bezocht tijdens de zomermaanden en het meest tijdens het najaar. We zien wel een lichte daling van bezoekers. 26

27 Bedoeling is om tegen juli 2013 de volledige website te herzien en actualiseren. 3. Richtlijn voor suïcidepreventiedraaiboek CGG In 2012 focuste de Werkgroep ingebedde preventie zich op het afwerken van de richtlijnen voor het protocol. Bedoeling is dat deze richtlijnen zorgen voor meer uniformiteit tussen de bestaande suïcidepreventiedraaiboeken in CGG in Vlaanderen en Brussel. Het uiteindelijke document bestaat enerzijds uit een aantal minimale voorwaarden waaraan een CGG moet voldoen om een goede opvang van een suïcidale cliënt te kunnen bieden. Anderzijds zijn in de richtlijn een aantal inhoudelijke documenten vervat, waarin belangrijke elementen in het aangaan van het contact met een suïcidale cliënt worden toegelicht. Het document werd uitgewerkt door de leden van de werkgroep in samenwerking met de EZO en WG V. 4. Werelddag Suïcidepreventie De Wereldgezondheidsorganisatie en de International Association for Suicide Prevention hebben 10 september uitgeroepen tot Werelddag van de Suïcidepreventie. Bedoeling is dat op deze dag en in de weken errond activiteiten worden ingericht om suïcidepreventie te promoten. Op deze dag verspreidde de CGG-SP samen met de EZO, OTZS, het CPZ en WG V een persbericht Werken aan suïcidepreventie: wij doen het! om de partners die werken rond suïcidepreventie in Vlaanderen in de kijker te zetten hoe zij dag in dag uit werk maken van dit belangrijke thema. 27

28 5. Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming en tarifering In het kader van BVR CGG-SP diende er werk gemaakt te worden van een gezamenlijk instaan voor de vormingen over suïcidepreventie volgens een gestandaardiseerd aanbod, met name een standaardvorming, een intensieve vorming, navorming en een vorming voor trainers (train-de-trainer). De ondersteuninsgfunctie zorgde voor een uniforme omschrijving van deze verschillende vormingen. Deze zal geafficheerd worden op de website (zie bijlage 6). Daarnaast werden voor de vormingen verregaande afspraken gemaakt om te komen tot een uniforme tarifering. 6. Gevolgde bijscholing Alle preventiewerkers volgden verschillende inhoudelijke bijscholingen aangaande suïcidepreventie (algemeen), suïcidepreventie bij jongeren, bij ouderen, behandeling van suïcidaliteit, euthanasie bij psychisch lijden, urgentiepsychiatrie, VDIP, algemene vergadertechnieken, groepsdynamica, schriftelijke communicatie voor welzijnswerkers. De ondersteuningsfunctie, samen met CGG-SP medwerkers, was aanwezig op volgende studiedagen/congressen/symposia: TITEL DATUM LOCATIE Suïcidepreventie in een gesloten setting: de praktijk binnen de 16/02/2012 Vormingscentrum gevangenis Guislain, Gent Leerdag Autisme en suïcide(preventie), SEN 10/05/2012 Antwerpen Landelijk Congres Diagnostiek en Behandeling van Suïcidaal Gedrag 22/05/2012 Amersfoort (NL) 14 th European Symposium on Suicide and Suicidal Behaviour 3-6/09/2012 Tel Aviv (Israel) (ESSSB14) Vlaams Congres Geestelijke Gezondheidszorg Macht en Kracht: zorgrelaties in verandering 18-19/09/2012 Campus Drie eiken, Wilrijk (Antwerpen) 4de Vlaams Congres Urgentiepsychiatrie 26/10/2012 Het Pand, Gent Suïcide op het spoor 6/12/2012 Infrabel, Brussel Symposium VDIP Noord-West-Vlaanderen Psychose: van 14/12/2012 KHBO, Campus Brugge vroegdetectie tot interventie. Op tijd begonnen is toekomst gewonnen VDIP-vorming (FDGG en ZnV) 20-23/12/2012 Zorgnet Vlaanderen, Brussel CGG-SP-medewerkers namen daarnaast ook deel aan volgende studiedagen/congressen/symposia: TITEL DATUM LOCATIE Willen of kunnen sterven? 13/02/2012 Huis van de mens, UZ Jette Homo Bulla, Het broze en breekbare leven 1/03/2012 Huis van de mens, Geuzenhuis, Gent Symposium Euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden 27/03/2012 Erasmushuis, Leuven Ontspoorde zorg, de schaduwzijde van (mantel)zorg bij 29/03/2012 AZ Sint-Maarten, ouderenmisbehandeling. Erkenning en gezamenlijke aanpak Levensvragen bij ouderen Vereenzaming, preventie en zelfdoding bij ouderen Mechelen 31/05/2012 HUB, Brussel 28

29 B I J L A G E N 29

30 BIJLAGE 1: Suïcidepreventiewerking in de CGG (samenstelling per 31/12/2012) Antwerpen Coördinatie: Vicky Vandooren CGG Andante Preventiewerkers: Jasmijn Creten (halftijds) Stefanie Ghekiere (voltijds) Mieke Joniaux (8u.) Nathalie Hens (halftijds) sinds september 2012 Jolien Mertens (halftijds) Jo Tambuyzer (halftijds) Tara Van De Craen (halftijds) Brussel Coördinatie: Karolina Bystram Preventiewerker: Semiye Tas (halftijds) Limburg Coördinatie: Marie Van Broeckhoven DAGG vzw Preventiewerkers: Peter Beks (voltijds) sinds juli 2012 Sabrina Marx (halftijds) Phillip Swerts (halftijds) in vervanging van Sabrina Marx tot 31 maart 2012 Rita Vanhove: coördinator Zorg voor Suïcidepogers. Tara Van de Craen (voltijds) januari Oost-Vlaanderen Coördinatie: Ine Vermeersch CGG Eclips Preventiewerkers: Ilse Conserriere (80 %) Liesl Vereecke (80%) Sofie Wybo (voltijds) tot februari 2012 Gerarts Marjan (voltijds) sinds november 2012 Vlaams Brabant Coördinatie: Joke Vandenhoutte CGG Passant vzw Preventiewerkers: Stefanie Plovie (halftijds) Astrid Alders (halftijds) West-Vlaanderen Coördinatie: Nike Baeten CGG Largo Preventiewerkers: Nele Desseyn (halftijds) Karen De Waele (halftijds) tot april 2012 Giovanni Laleman Charlotte Lanneau (halftijds) sinds augustus 2012 (halftijds) Jente Vandeburie (halftijds) 30

31 BIJLAGE 2: Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Werkgroep Verder SAMENWERKINGSOVEREENKOMST Samenwerking Werkgroep Verder met de Suïcidepreventiewerking van de CGG (FDGG-Zorgnet Vlaanderen) Hieronder vernoemde partijen verbinden zich tot een functionele samenwerking CGG PassAnt vzw, in het bijzonder Werkgroep Verder, Beertsestraat Halle en De Suïcidepreventiewerking van de CGG (FDGG-Zorgnet Vlaanderen) Door het onderschrijven van deze overeenkomst ondersteunt de Suïcidepreventiewerking van de CGG, Werkgroep Verder bij het realiseren en uitdragen van de activiteiten en doelstellingen van Werkgroep Verder zoals opgenomen in het beleidsplan van Werkgroep Verder Ondersteunt Werkgroep Verder de Suïcidepreventiewerking van de CGG in het realiseren van de doelstellingen met betrekking tot de zorg voor nabestaanden opgenomen in het beleidsplan van de Suïcidepreventiewerking van de CGG De samenwerking omvat volgende doelstellingen: 1. Het geven van informatie en vormingen rond het thema rouw na zelfdoding en opvang van nabestaanden. o Engagement van Werkgroep Verder Organiseren van vormingen rond desbetreffende thema s Voorzien van vormingsmateriaal. Bekendmaking van vormingen rond postventie. o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG Opnemen van het thema rouw na suïcide en opvang van nabestaanden in meerdaagse vormingen aan intermediairs. - Mogelijkheid tot het betrekken van Werkgroep Verder in de vormingen van de suïcidepreventiewerkers om het stuk rond postventie te geven. Hier kan ook de 31

32 mogelijkheid zijn om in de coachingdagen voor de suïcidepreventiewerkers een namiddag rond postventie te betrekken waarbij een train-the-trainer formule gehanteerd wordt. Op deze manier wordt de materie rond postventie bij de preventiewerkers opgefrist. - De provinciaal contactpersonen WGV geven per kwartaal het aantal vormingen waarin het thema postventie werd opgenomen, door aan de coördinator van Werkgroep Verder (ter registratie) 2. Realisatie van minstens 2 gespreksgroepen per provincie en regio Brussel, die voldoen aan de kwaliteitsvereisten (zie bijlage) van Werkgroep Verder. o Engagement Werkgroep Verder: Werkgroep Verder fungeert als help-desk voor de provinciale contactpersoon (zie onder) m.b.t. vragen over de diverse facetten die aan bod komen m.b.t. de gespreksgroepen. Werkgroep Verder houdt de betrokken begeleiders van de gespreksgroepen op de hoogte van recente vakliteratuur en inzichten m.b.t. rouw na suïcide. Werkgroep Verder organiseert jaarlijks een vorming en een intervisiemoment voor de begeleiders van de gespreksgroepen. Werkgroep Verder zorgt voor een jaarlijkse aanmaak en druk van bladwijzer, die kan ingeschoven worden in de Werkgroep Verder Infofolder en zo worden verspreid. Werkgroep verder zorgt voor bekendmaking van de groep via aankondiging op de site/nieuwsbrief e.a. Werkgroep Verder reikt het kwaliteitslabel uit aan groepen die aan de nodige vereisten voldoen. o Engagement Suïcidepreventiewerking van de CGG Gespreksgroepen voor nabestaanden na zelfdoding 1. Logistieke ondersteuning van de gespreksgroepen (o.a. locatie). 2. Bekendmaking (PR verspreiding folder in de CGG en andere voorzieningen (bv. Politie, CAW, )) 3. Ondersteuning van de begeleiders van de gespreksgroepen. De Suïcidepreventiewerking stelt per provincie minimaal één provinciaal contactpersoon aan, met volgende taken: 1. Initiatieven nemen of stimuleren van en geïnformeerd zijn over de diverse lokale en regionale activiteiten binnen de provincie/regio m.b.t. het thema 32

33 nabestaanden na zelfdoding en als dusdanig ook als provinciaal contactpunt fungeren voor Werkgroep Verder, nabestaanden en hulpverleners. 2. Het samen met Werkgroep Verder mee bemannen van een infostand van Werkgroep Verder op diverse provinciale aan het thema gebonden studiedagen. 3. Het volgen van de tweemaandelijkse overlegmomenten van Werkgroep Verder. In dit overkoepelend overleg komen partners en ervaringsdeskundigen samen om een stand van zaken te geven, informatie uit te wisselen en nieuwe initiatieven te ontwikkelen. 4. De provinciaal contactpersoon vormt de brug tussen de begeleiders van de gespreksgroepen en Werkgroep Verder. Deze persoon houdt contact met de begeleiders door middel van overleg. 5. Het bezorgen van een activiteitenverslag aan Werkgroep Verder m.b.t. de hierboven, onderschreven taken. 3. Bijdragen bij de Dag van de Nabestaanden o Engagement Werkgroep Verder: Organisatie van de Dag van de Nabestaanden 1. Inhoudelijk: programma opstellen, sprekers en begeleiders zoeken 2. Logistiek: locatie en materiaal, inschrijvingsmodule, PR o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG Voldoende medewerking workshops (begeleiding lotgenotengroepen, geven van een lezing, ) Voldoende aanwezigheid van de suïcidepreventiewerking (als vormingsmoment) Input vanuit de verschillende provincies op het Werkgroep Verder-overleg. PR rond Dag van de Nabestaanden (via bestaand netwerk, mailing, via begeleiders gespreksgroepen, op website, ) 4. Bijdragen bij de Wandeling 1 mei o Engagement Werkgroep Verder Organisatie van de wandeling 1. Inhoudelijk: infostand, ritueel, wandelparcours 2. Logistiek: zoeken naar locatie, opstellen van folder, verspreiding van folder, PR (website, nieuwsbrief, ) 33

34 o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG meehelpen met PR van deze wandeling in desbetreffende regio. 5. Bijdragen bij de Online Gespreksgroep: o Engagement Werkgroep Verder Organiseren online gespreksgroep 1. Inhoudelijk: vorming aan moderatoren, planning moderatoren 2. Logistiek: chatmodule voorzien, PR (website, nieuwsbrief, sociale media, ) o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG PR van de online gespreksgroep bij de begeleiders van de gespreksgroepen in hun regio. PR via website, nieuwsbrief Bijdragen aan de promotie, het faciliteren van het vinden van iemand binnen het CGG die een rol als moderator van de online gespreksgroep kan opnemen. 6. Opvolgen van Media-richtlijnen: o Engagement Werkgroep Verder Opvolging van de media-richtlijnen en indien nodig contact opnemen bij schending Ingaan op vragen van journalisten, rekening houdend met de media-richtlijnen Aanpassen van de media-richtlijnen en dit communiceren naar publiek. o Engagement suïcidepreventiewerking van de CGG Signalisatie bij schending van de media-richtlijnen Bij geven van interviews rekening houden met de media-richtlijnen en deze ook toepassen/meedelen aan de journalist. Voor aanvragen tot interviews specifiek rond postventie: doorverwijzen naar Werkgroep Verder. Om deze overeenkomst met bijhorende doelstellingen realiseerbaar te maken, is het nodig dat de suïcidepreventiewerkers per provincie een aantal uren vrijgesteld worden (raming: 8u) om de activiteiten van Werkgroep Verder mee uit te dragen en uit te werken. 34

35 BIJLAGE 3: Samenwerkingsverklaring tussen CGG-SP en Zorg voor Suïcidepogers Samenwerkingsovereenkomst tussen DAGGprojecthouder : Zorg voor Suïcidepogers en de Suïcidepreventiewerking van de CGG De hieronder vermelde partijen verbinden zich tot een functionele samenwerking: - DAGG, Kapelstraat 67, 3920 Lommel, projecthouder van Zorg voor Suïcidepogers en - De Suïcidepreventiewerking van de CGG (FDGG-Zorgnet Vlaanderen) Door het onderschrijven van deze overeenkomst - ondersteunt de Suïcidepreventiewerking van de CGG (CGG-SP), DAGG bij het realiseren van het Project Integrale Zorg Suïcidepogers (Zorg voor Suïcidepogers). - ondersteunt Zorg voor Suïcidepogers de CGG-SP bij het realiseren van de doelstellingen m.b.t.: - het opvangen van suïcidepogers in zorgnetwerken - en de deskundigheidsbevordering van zorgverstrekkers betrokken bij de opvang van suïcidepogers - en de deskundigheidsbevordring van huisartsen in kader opvang suïcidepogers. De samenwerking omvat volgende doelstellingen: Promotie van de strategieën en materialen die kaderen in Zorg voor Suïcidepogers door CGG-SP - Het draaiboek voor de implementatie van Zorg voor Suïcidepogers en de instrumenten IPEO en K-IPEO worden gepresenteerd in voorzieningen betrokken bij de opvang van suïcidepogers via voorlichtingsmomenten - Er wordt een aan aanbod gedaan voor vormingen in gebruik IPEO en K-IPEO aan ziekenhuispersoneel en zorgverstrekkers betrokken bij de opvang van suïcidepogers - Er wordt vorming gegeven aan de doelgroepen - Er gebeuren evaluaties van vormingen - Er gebeuren evaluaties van de implementatie van het Zorg voor Suïcidepogers in AZ en bij zorgverstrekkers bij jonge suïcidepogers - Er worden vormingen gegeven aan huisartsen - De overlegmomenten, infosessies, vormingen en evaluatiegesprekken worden geregistreerd en gecommuniceerd aan DAGG - De CGG-SP participeren aan de Werkgroep netwerken waar deze acties besproken worden - De CGG-SP verspreiden de nieuwsbrief van de projecthouder - De CGG-SP werken mee aan een evaluatie van de patiëntenfolder - De CGG-SP werken mee aan de terugkoppeling registratiedata naar belanghebbenden - De CGG-SP werken mee aan de verankering van het project 35

36 - De CGG-SP werkt mee aan publicaties en studiedagen met dit thema - De ondersteuningsfunctie van CGG-SP participeert aan de expertengroep die Zorg voor Suïcidepogers begeleidt. - De ondersteuningsfunctie agendeert dit thema op de vergadering van provinciaal coördinatoren en de stuurgroep - archiveert materialen (bv FAQ, ), vormingsmaterialen en verslagen vergaderingen werkgroep netwerken in intranet - De ondersteuningsfunctie levert de registratiedata aan van de acties van de CGG-SP aan DAGG gedaan op 25/03/2011 Voor de CGGSP Voorzitter stuurgroep Alain Vincke Voor DAGGvzw Hans Schröter 36

37 BIJLAGE 4: Engagementsverklaring tussen CGG-SP en Domus Medica Engagementsverklaring tussen Domus Medica en de Suïcidepreventiewerking van de CGG met betrekking tot het ontwikkelen van vormingsmateriaal voor huisartsen UITGANGSPUNTEN De ondertekenende partijen gaan deze engagementsverklaring aan met het oog op het optimaliseren van de beschikbare middelen en mensen ten bate van de eigen opdrachten en continuïteit daarin, met wederzijds respect voor de autonomie van elke organisatie in het kader van de (beheers)overeenkomst die ze hebben afgesloten met de Vlaamse Overheid. Deze onderlinge samenwerking komt er in functie van het bereiken van huisartsen, als relevante doelgroep in het kader van suïcidepreventie. Hieronder vernoemde partijen: Domus Medica, vertegenwoordigd door Dr Maaike Van Overloop, voorzitter Suïcidepreventiewerking van de CGG (CGG-SP), vertegenwoordigd door Tine Langedock, voorzitter van de Stuurgroep CGG-SP engageren zich tot een functionele samenwerking voor de hieronder omschreven doelstelling: het aanmaken en promoten van vorming over suïcide(preventie) voor huisartsen. Het vormingsmateriaal bestaat uit: Een algemeen basispakket, te gebruiken in LOK-groepen van huisartsen, Een pakket dat aansluit bij Zorg voor Suïcidepogers (ZS), voorheen Project Integrale Zorg Suïcidepogers (PIZS) genoemd, en het gebruik van Instrument voor Psychosociale Evaluatie en Opvang (Kinderen en jongeren) ((K)IPEO) bedoeld voor LOK-groepen en huisartsenkringen. Deze pakketten zullen, zonder exhaustief te zijn, bestaan uit een powerpointpresentatie en een werkmap met achtergrondinfo voor lesgevers en deelnemers. De bestaande pakketten die reeds ontwikkeld en uitgewerkt zijn door de CGG-suïcidepreventiewerkers en in het kader van (PI)ZS dienen samen met de door Domus Medica ontwikkelde suïcidepreventiekaart hierbij als vertrekbasis. Bijdrage Domus Medica: Zet 1medewerker(s) in die voor 15 u dit pakket mee vorm geeft; Zet 1 medewerker in voor het nalezen van het pakket ( ca 3u) Levert knowhow aan rond de behoeften van huisartsen op het domein van suïcide(preventie); Levert de nodige informatie aan over methodieken die reeds hun werkbaarheid bij huisartsen bewezen; Voorziet in vormingsmateriaal; Maakt de vormingen bekend via hun website, e- nieuwsbrief en andere kanalen. Stuurt door de LOK-groepen aangevraagde vormingen door naar CCG-SP Bijdrage CGG-SP: Zet 3 CGG-suïcidepreventiewerkers elk voor 15u in om dit pakket effectief vorm te geven. Daarnaast investeert een vierde CGG-suïcidepreventiewerker ca. 3u in het nalezen van het werk; Levert inhoudelijke elementen aan over het thema suïcidepreventie; Levert het basispakket aan dat nu reeds gebruikt wordt door de CGG-suïcidepreventiewerkers; Verzorgt vormingen aan huisartsen. Streefdatum voor de aflevering van het vormingsmateriaal is 31 oktober

38 Zowel Domus Medica als de (Stuurgroep van de) Suïcidepreventiewerking van de CGG blijft de vrijheid behouden om zelf flexibel met deze pakketten om te gaan, doch mits voorafgaand informeren van de partner en met de mogelijkheid voor de partner om, bij eventueel niet-akkoord, een onderhandeling hierover aan te gaan. Bij meer ingrijpende veranderingen is een uitdrukkelijk akkoord van de partner vereist. Voor Domus Medica Voor de (Stuurgroep van de) Suïcidepreventiewerking van de CGG Maaike Van Overloop Voorzitter Tine Langedock Voorzitter Stuurgroep Suïcidepreventiewerking van de CGG 38

39 BIJLAGE 5: Sjabloon Locoregionale uitvoering Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2013 Samenvatting: Naam project Jaarplan 2013 Locoregionale ondersteuning van het Vlaams actieplan suïcidepreventie Provincie Locoregionale ondersteuning van het Vlaams actieplan suïcidepreventie Contactpersoon Partners Algemene doelstelling Naam: Adres: Tel: URL: CGG Logo 20% minder zelfdodingen tegen 2020 in vergelijking met 2000 Suïcidepreventie omvat drie soorten preventie die samen een continuüm vormen gaande van geestelijke gezondheidsbevordering bij de algemene bevolking over preventie bij risicogroepen tot en met opvang van suïcidepogers en van nabestaanden: - Universele preventie richt zich tot de algemene bevolking en zet in op het verhogen van de mentale veerkracht en het stimuleren van zelfhulp met als doel geestelijke gezondheidsproblemen te voorkomen; - Selectieve preventie legt de focus op doelgroepen die een verhoogd risico hebben om suïcidaal gedrag te ontwikkelen; - Geïndiceerde preventie is gericht naar mensen die reeds suïcidale gedachten hebben of suïcidaal gedrag vertonen. Logo s en CGG s engageren zich om dit continuüm als gedeeld kader te gebruiken en de acties die ze uitwerken binnen dit continuüm te plaatsen en op elkaar af te stemmen. Op die manier wordt gestreefd naar een samenhangend actieplan waarin acties met elkaar verbonden worden en elkaar versterken en dat gedragen wordt door CGG en Logo s. 1 : het behouden van de locoregionale samenwerking binnen de stuurgroep of locoregionale werkgroep suïcidepreventie, waarin minstens de Logo s en het CGG met suïcidepreventiewerking vertegenwoordigd zijn; Naam stuurgroep Leden stuurgroep Opdracht 39

40 stuurgroep 2 : een gedeelde verantwoordelijkheid opnemen voor de realisatie van het Vlaams actieplan suïcidepreventie op locoregionaal niveau; 3 : de Vlaamse overheid adviseren en op vraag participeren aan de Vlaamse werkgroep suïcidepreventie; Deze taak wordt opgenomen door de Logo s en de Centra Geestelijke Gezondheidszorg. Voor de CGG neemt Tine Langedock (voorzitter CGG-SP) met Karen De Waele (ondersteuningsfunctie CGG SP) als plaatsvervanger deel aan de Vlaamse werkgroep. Voor de Logo s zetelen Katia De Busscher (Logo Waasland) en Sophie Goetghebuer (Logo Dender) als afgevaardigden in de Vlaamse werkgroep suïcidepreventie. Participatie op vraag zal steeds in onderling overleg bekeken worden. 4 : CGG: op vraag: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de eerste strategie binnen het nieuwe Vlaams actieplan suïcidepreventie het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat betreft strategie 1 a (individuele veerkracht en vermogen tot zelfhulp versterken): Fit In Je Hoofd, de Goed Gevoelstoel, Fit In Je Hoofd voor jongeren en het project preventiecoaches geestelijk gezondheidsbeleid in scholen; Logo s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de eerste strategie binnen het nieuwe Vlaams Actieplan suïcidepreventie het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat betreft strategie 1a (de individuele veerkracht en vermogen tot zelfhulp versterken) door tenminste een participatie aan de implementatie en uitvoering van Fit In Je Hoofd, de Goed Gevoelstoel, Fit In Je Hoofd voor jongeren en het project preventiecoaches geestelijk gezondheidsbeleid in scholen; Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Titel actie/initiatief Fit in je hoofd, goed in je vel Geestelijke gezondheidsbevordering Fit in je hoofd, goed in je vel. Bereiken van de ruime bevolking boven de 16 jaar. Goed-Gevoel-Stoel + Andere: 40

41 Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Geestelijke gezondheidsbevordering Goed-Gevoel-Stoel. Bereiken van kansengroepen. Nok Nok, het klopt in mijn hoofd Geestelijke gezondheidsbevordering + Andere: Nok Nok. Bereiken van jongeren van 12 tot 16 jaar. + Andere: Project Preventiecoach secundair onderwijs Geestelijke gezondheidsbevordering Uitwerken van een geestelijk gezondheidsbeleid in secundaire scholen. 41

42 Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte + Andere: Titel actie/initiatief Werelddag geestelijke gezondheid Periode/datum 10/10 Strategie Geestelijke gezondheidsbevordering Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders + Andere: Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Zilverwijzer Geestelijke gezondheidsbevordering Zilverwijzer. Bereiken van senioren. + Andere: 42

43 Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte + Andere: 5 : CGG: netwerking, promotie en meewerken aan de uitvoering van de eerste strategie binnen het nieuwe Vlaams actieplan SP het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat betreft strategie 1 e (het suïcideveilig maken van de omgeving) door samenwerking met Infrabel en Werkgroep Verder voor de mediarichtlijnen logo s: op vraag van de CGG-suïcidepreventiewerkers: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van eerste strategie binnen het nieuwe Vlaams Actieplan suïcidepreventie het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat betreft strategie 1 e (het suïcideveilig maken van de omgeving) door samenwerking met o.a. Infrabel en Werkgroep Verder voor de mediarichtlijnen Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Samenwerken met infrabel Het suïcideveilig maken van de omgeving Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Provincie Antwerpen + Andere: Titel actie/initiatief Periode/datum Samenwerken met de Werkgroep Verder 43

44 Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Het suïcideveilig maken van de omgeving + Andere: 6 : CGG: procesondersteuning van de Logo s inzake netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de eerste strategie binnen het VAS het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat betreft strategie 1b (ouders versterken), 1c (sociale steun versterken en 1 d (hulp zoeken aanmoedigen en stigma doorbreken) door het zoeken van samenwerkingen en aansluiting te vinden bij bestaande initiatieven; Logo s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de eerste strategie binnen het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie het bevorderen van de geestelijke gezondheid voor wat betreft strategie 1b (ouders versterken), 1c (sociale steun versterken en 1 d (hulp zoeken aanmoedigen en stigma doorbreken) door het zoeken van samenwerkingen en aansluiting te vinden bij bestaande initiatieven Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Het bevorderen van de geestelijke gezondheid strategie 1b versterken van ouders Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Uitvoerders Regio/populatiegrootte + Andere: Titel actie/initiatief 44

45 Periode/datum Strategie Het bevorderen van de geestelijke gezondheid strategie 1c sociale steun versterken Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte + Andere: Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Het bevorderen van de geestelijke gezondheid strategie 1d hulp zoeken aanmoedigen en stigma doorbreken Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte + Andere: 7 : CGG: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de tweede strategie binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie het bevorderen van laagdrempelige telezorg door ten minste een participatie aan het project voor laagdrempelige telezorg voor huisartsen van het centrum ter preventie van zelfdoding; logo s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de tweede strategie binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie het bevorderen van laagdrempelige telezorg voor wat betreft 45

46 de bekendmaking van het project voor laagdrempelige telezorg voor huisartsen van het centrum ter preventie van zelfdoding; Titel actie/initiatief Periode/datum Strategie Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Bekend maken ASPHA Het bevorderen van laagdrempelige telezorg Ja, + Andere: 8 : CGG:netwerking, promotie en meewerken aan de uitvoering van de derde strategie binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie het bevorderen van deskundigheid bij professionelen door het promoten, faciliteren of verzorgen van vormingen aan derden; Logo s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de derde strategie binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie het bevorderen van deskundigheid bij professionelen voor wat betreft het promoten en faciliteren van vorming aan derden 9 : CGG: netwerking, promotie en meewerken aan de uitvoering van de vierde strategie binnen het Vlaams Actieplan suïcidepreventie aandacht voor specifieke doelgroepen door een participatie aan de zorg voor nabestaanden, de zorg voor suïcidepogers en de vroege detectie en opvang bij psychose, Logo s: netwerking, promotie en dissemineren van methodieken voor de uitvoering van de vierde strategie binnen het nieuw op te stellen Vlaams Actieplan suïcidepreventie strategieën voor specifieke doelgroepen voor wat betreft de bekendmaking en ondersteuning in implementatie van de zorg voor nabestaanden, de zorg voor suïcidepogers en de vroege detectie en opvang bij psychose en andere psychiatrische aandoeningen die een hoog risico op zelfdoding inhouden; Zorg voor nabestaanden Titel actie/initiatief Periode/datum 2013 Strategie Aandacht voor specifieke doelgroepen Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, 46

47 setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Uitvoerders Regio/populatiegrootte Provincie + Andere: Zorg voor suïcidepogers: Titel actie/initiatief Periode/datum 2013 Strategie Aandacht voor specifieke doelgroepen Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders + Andere: Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Vroege detectie en opvang bij psychose en andere psychiatrische aandoeningen die een hoog risico op zelfdoding inhouden Titel actie/initiatief Periode/datum 2013 Strategie Aandacht voor specifieke doelgroepen Geef hier een bondige omschrijving van de actie (methodiek, doelstelling, doelgroep, setting, evidentie, evaluatie) Kadert de actie binnen een ruimer project? Zoja, omschrijf Uitvoerders + Andere: 47

48 Wijze waarop de samenwerking Logo s en CGG dit project versterkt Regio/populatiegrootte Provincie 10 : De projecthouders van de locoregionale projecten organiseren tenminste drie keer per jaar een overleg met agentschap en kabinet; tijdens dit overleg brengen de projecthouders naast een stand van zaken ook advies uit aan agentschap en kabinet over mogelijke verbeteringen aan het beleid; 11 : De projecthouders zorgen voor een uniforme uitstraling van de uitvoering van het Vlaams Actieplan suïcidepreventie door onder andere de gemeenschappelijke website te onderhouden en de oorspronkelijke benaming van projecten en acties te respecteren.µ 12 : De projecthouders werken waar nodig en gewenst mee aan de locoregionale uitvoering van nieuwe initiatieven binnen het nieuwe Vlaams Actieplan Suïcidepreventie ( ) 48

49 BIJLAGE 6: Omschrijving van de verschillende soorten aangeboden vorming Standaardvorming: Doelgroep: intermediairen. Doelstelling: De deelnemers aan deze vorming kunnen na deze vorming minimaal signalen die wijzen op suïcide detecteren en suïcidaliteit bespreekbaar stellen dit met het oog op verwijzing naar deskundige risicoinschatting en hulp Populaire misvattingen en opvattingen die deskundige zorg verhinderen worden gecorrigeerd. Programma:Vorming bestaande uit 1 à 2 dagdelen en bestaat voornamelijk uit informatieoverdracht. Thema s die hier minimaal aan bod komen zijn epidemiologie, situering van de problematiek, suïcidaal proces, signaaldetectie, bespreekbaar stellen, risico-inschatting, hulpbronnen (CPZ, enz), doorverwijzen en preventieacties binnen VLASP (Fit in je hoofd enz) Methodiek: Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van interactieve werkvormen zoals stellingenspel en groepsopdrachten Intensieve vorming: Doelgroep: intermediairen en beleidsmakers Doelstelling: Deelnemers aan deze vorming kunnen signalen die wijzen op suïcide detecteren, suïcidaliteit bespreekbaar stellen, risico op suïcide inschatten, zijn op de hoogte van methodieken binnen crisisinterventie en postventie, hebben een zicht op zorgpaden en samenwerking tussen zorgverstrekkers en kunnen een suiïcidepreventiebeleid opmaken. Ze nemen kennis van bestaande preventieve acties binnen VLASP aangepast aan de doelgroep waarmee ze contact hebben. Programma:Vorming bestaande uit minimaal drie dagdelen waarbij het inoefenen van vaardigheden en inspelen op attitude belangrijke doelstellingen zijn. Thema s zijn naast diegene die aanbod komen tijdens de standaardvorming, crisisinterventie, opvang van de suïcidepoger, postventie, hulpverlener als nabestaande, opmaak van een suïcidepreventiebeleid. Methodiek: groepsopdrachten en discussies, rollenspelen, ervaringsuitwisseling met de trainer Navorming: Doelgroep: vroegere deelnemers van een standaard of intensieve vorming. Programma: Vorming bestaande uit 1 of 2 dagdelen die plaatsvindt in opvolging van een standaardvorming of intensieve vorming. Het kan hier om uitdieping gaan van thema s die aan bod kwamen tijdens deze vormingen, maar ook verdere ondersteuning en feedback bij de opmaak van een beleid. Doelstelling: Verankering van de opgedane kennis, vaardigheden en attitudes tijdens de standaard en/of intensieve vorming. Methodiek: huiswerkopdracht, casuïstiek, rollenspelen Train-de-trainer: Doelgroep: Medewerkers/beleidsmakers/stafmedewerkers/opleiders binnen organisaties die als opdracht hebben hun collega s te trainen/vormen in suicidepreventie. Programma: Dezelfde inhouden als bij de intensieve vorming komen aan bod, maar hier wordt specifiek aandacht besteed aan hoe de boodschap bij een groep over te brengen, hoe omgaan met weerstand, FAQ etc.. Daarnaast wordt navorming aangeboden om op de hoogte te blijven van nieuwe inzichten en ervaringen uit te wisselen tussen de trainers. Doelstelling: Kunnen een training geven aan de eigen medewerkers binnen hun organisatie waarbij bespreekbaar stellen van de suïcide een minimale doelstelling is. Methodiek: informatieoverdracht en training didactische methodieken zoals stellingenspel, groepsopdrachten en discussies, rollenspelen, ervaringsuitwisseling met de trainer, huiswerkopdrachten Naast deze vaste formules kunt u uiteraard voor uw organisatie een vorming op maat aanvragen. Onze medewerkers bekijken dan aan welke inhoud en programma uw organisatie het meeste nood heeft. 49

50 BIJLAGE 7: Lijst met afkortingen ASPHA: Advies SuïcidePreventie voor HuisArtsen AZ: Algemene Ziekenhuizen BVR CGG-SP: Besluit van de Vlaamse Regering over de subsidiëring van een uitbreiding van de CGG suïcidepreventiewerking CAW: Centra voor Algemeen Welzijnswerk CGG-SP: Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg CLB: Centra voor Leerlingenbegeleiding CPZ: Centrum ter Preventie van Zelfdoding EZO: Eenheid voor Zelfmoordonderzoek FDGG: Federatie van Diensten voor Geestelijke Gezondheidszorg IPEO: Instrument voor Evaluatie en Opvang van Suïcidepogers JAC: Jongeren AdviesCentrum K-IPEO: Kinder-en jongeren Instrument voor Evaluatie en Opvang van Suïcidepogers LOGO: Lokaal GezondheidsOverleg OTZS: Organisatie met Terreinwerking Zorg voor Suïcidepogers SG CGG-SP: Stuurgroep van de Suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg TAD-werking: Tabak, Alcohol en Drugswerking VAS II: Vlaamse Actieplan Suïcidepreventie VAZG: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid VDIP: Vroegdetectie en interventie bij psychiatrische (psychotische) stoornissen VIGeZ: Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie VVI: Verbond der Verzorgingsinstellingen WG V: Werkgroep Verder ZnV: Zorgnet Vlaanderen 50

51 51

52 Suïcidepreventiewerking van de CGG p/a Residentie Servaes 1 ste verdieping Martelaarslaan 204b 9000 Gent TEL 09/ info@suicidepreventievlaanderen.be Vlaamse Gemeenschap 52