Wilde Eend in duikvlucht?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wilde Eend in duikvlucht?"

Transcriptie

1 Wilde Eend in duikvlucht? Populatieontwikkeling Wilde Eend en Krakeend onder de loep Julia Stahl, Loes van den Bremer, Hans Schekkerman, Henk van der Jeugd & Chris van Turnhout Foto: Harvey van Diek

2 Verdwijnt de wilde eend uit de natuur? (Trouw 08/03/16) Steeds minder eenden in Nederland en niemand weet hoe dat komt (nos.nl 07/03/16) Wordt de wilde eend de nieuwe huismus? (metronieuws.nl 09/03/16) Minder wilde eenden door medicijnen in het water? (omropfryslan 07/03/16)

3 Wilde Eend nog steeds wijd verbreid en talrijk Schatting tweede broedvogelatlas ( ): paren Voorlopige Atlaskaart broedvogels (Punttellingen, gemiddeld aantal) Foto: Harvey van Diek

4 Waarom onderzoek Wilde Eend? Afname als broed- en wintervogel Contrast omringende landen (broedpopulatie) Oorzaken onbekend Waarom neemt ecologisch nauw verwante soort, de Krakeend, niet af? Deze studie: - Bundeling bestaande kennis - Analyse nestsucces en overleving - Mogelijke oorzaken? Foto: Harvey van Diek

5 Afschotcijfers in analyse betrokken (data de Jagersvereniging) (Wilde Eend vrij bejaagbaar van 15 augustus t/m 31 januari)

6 Populatieontwikkeling Wilde Eend - broedpopulatie Krakeend - broedpopulatie Ca. 30% afname sinds 1990 Verzevenvoudigd sinds 1990 (Data Sovon/CBS, NEM)

7 Populatieontwikkeling Afname broedpopulatie kent geen parallel met buurlanden Bron: ebcc.info Bron: bd.eionet.europa.eu sturende factoren in eigen land

8 Populatieontwikkeling Wilde Eend - winterpopulatie Krakeend - winterpopulatie (Data Sovon/CBS, NEM)

9 Reproductie Nestsucces Wilde Eend: - gemiddeld 38% in periode (n=9250 nesten) - sterke schommelingen, maar geen zichtbare afname LET OP: betreft alleen nestfase, niet opgroeifase kuikens! (Data Sovon/CBS & Landschappen.nl)

10 Overleving Jaarlijkse overleving van in Nederland geringde Wilde Eenden toegenomen, vooral onder de eerstejaars vogels.

11 Overleving Toename overleving hangt samen met afname van jachtdruk, blijkt uit: - de bij ringterugmeldingen opgegeven doodsoorzaken - de beschikbare afschotcijfers en vangstcijfers

12 Mogelijke verklaringen afname Demografisch gezien probleem Wilde Eend niet in nestsucces of de overleving. Leidt tot twee mogelijke mechanismen achter populatieafname: 1. Een laag of afnemend opgroeisucces van kuikens en/of net vliegvlugge eenden 2. Emigratie van volgroeide vogels uit de Nederlandse broedpopulatie Foto: Arjan Boele

13 Wilde Eend Krakeend Legdatum 13 april 3 mei Legselgrootte 7,5 (n=8027) 7,4 (n=1084) Nestsucces 37,7% (n=6460) 40,6% (n=729) Jongen per 8,1 (n=3676) 7,9 (n=556) succesvol nest Jongen per 3,1 (n=3676) 3,2 (n=556) broedpoging Overleving 65-69% 62-67% adulten Overleving 51-52% 51-55% eerstejaars

14 Wilde Eend vs. Krakeend Ondanks gelijke nestsucces en iets betere overleving van Wilde Eend t.o.v. Krakeend neemt Wilde Eend af: suggereert dat verschil tot stand komt in de overleving van kuikens en/of net vliegvlugge juvenielen Foto: Hans Schekkerman

15 Kuikenfase de sleutel? Mogelijke problemen Wilde Eend in kuikenfase: Afname voedselbeschikbaarheid (insecten en andere ongewervelden) Groot scala aan predatoren Wellicht toch belangrijke verschillen in leefwijze en ecologie tussen Wilde Eend en Krakeend tijdens de kuikenperiode en/of kort daarna. Foto: Hans Schekkerman

16 Soepeend of Wilde Eend? Onbekend in hoeverre hybridisatie met Soepeenden genetische effecten teweeg kan brengen bij Wilde Eend. Behoefte aan duidelijke (tel)richtlijnen (verschil soep en zuiver in praktijk echter lastig ) Foto s: Hans Schekkerman

17 Toekomst Nader onderzoek kuikenfase: Hoeveel eendenkuikens bereiken de vliegvlugge leeftijd? In welke (micro)habitats houden eendenfamilies zich op, waar foerageren kuikens en op welk voedsel? Hoe verschillen Wilde Eend en Krakeend in deze aspecten? Beter onderscheid soepeenden Foto: Hans Schekkerman

18 Wisdom of the crowd Toename Amerikaanse Rivierkreeft Doodgevoerd met brood Wegvangen door Polen kraaiachtigen reigers snoeken katten meeuwen vossen marterachtigen Aangevallen door Nijlganzen maaien slootkanten te hoge beschoeiing oevers stad

19 Vragen? Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van EZ en BIJ12

Demografische achtergronden van populatietrends van Wilde Eend en Krakeend in Nederland

Demografische achtergronden van populatietrends van Wilde Eend en Krakeend in Nederland SOVON VOGELONDERZOEK NEDERLAND ARTIKEL In deze rubriek bericht Sovon over achtergronden van nieuwe projecten of worden resultaten van lopende projecten gepresenteerd. Omdat het de resultaten betreft van

Nadere informatie

Julia Stahl. Ganzen populaties en beheer

Julia Stahl. Ganzen populaties en beheer Julia Stahl Ganzen populaties en beheer Factoren populatiedynamiek Trends broedpopulaties NL 2012 2014 Sovon (~) KNJV Kolgans 6.100 7.000 Grauwe Gans 439.000 450.000 Soepgans 10.500? Canadese Gans 31.000

Nadere informatie

Ganzen populaties en beheer. Julia Stahl Berend Voslamber

Ganzen populaties en beheer. Julia Stahl Berend Voslamber Ganzen populaties en beheer Julia Stahl Berend Voslamber Monitoring van vogels Wetenschappelijk onderzoek Meetnetten Watervogels Broedvogels Kolonievogels Slaapplaatstellingen Coördinatie van vrijwilligers

Nadere informatie

Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht

Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht i o o o o o ii A&W-rapport 1448 o o o Weidevogels en predatie: een literatuuroverzicht iii Weidevogels

Nadere informatie

Eendenkuikenproject resultaten 2017

Eendenkuikenproject resultaten 2017 Eendenkuikenproject resultaten 217 Erik Kleyheeg Inleiding In 217 ging het onderzoek naar de overleving van Wilde Eendenkuikens het tweede jaar in. Waar 216 nog een proefjaar was, kwam het project in 217

Nadere informatie

Kraaiachtigen een bedreiging voor weidevogels? Attie F. Bos Pim Vugteveen

Kraaiachtigen een bedreiging voor weidevogels? Attie F. Bos Pim Vugteveen Rijksuniversiteit Groningen Wetenschapswinkel Biologie Rapport 67 Kraaiachtigen een bedreiging voor weidevogels? Een literatuuronderzoek naar de rol van kraaiachtigen als predator en de invloed daarvan

Nadere informatie

Het belang van kruidenrijk grasland voor de Grutto Grutto-onderzoek Rijksuniversiteit Groningen

Het belang van kruidenrijk grasland voor de Grutto Grutto-onderzoek Rijksuniversiteit Groningen Het belang van kruidenrijk grasland voor de Grutto Grutto-onderzoek Rijksuniversiteit Groningen Krijn Trimbos Projectleider weidevogelbeheer Landschap Noord Holland Langjarig Demografisch Onderzoek = Burgerlijke

Nadere informatie

Aantal gevonden legsels in 2008

Aantal gevonden legsels in 2008 10 1 Broedpaaraantallen 2. Reproductie Na terugkomst van weidevogels in hun broedgebied vormen zich paren en kiezen de vogels een plek om te gaan broeden: de vestiging. Daarna komen twee belangrijke reproductiefasen:

Nadere informatie

Eendenkuikenproject resultaten 2018

Eendenkuikenproject resultaten 2018 Eendenkuikenproject resultaten 218 Erik Kleyheeg Ook in 218 werd weer samen met het Nederlandse publiek onderzoek gedaan naar de overleving van kuikens van de Wilde Eend. Het project, dat loopt vanaf 216,

Nadere informatie

Na het karteren is het zoeken van het

Na het karteren is het zoeken van het BROEDBIOLOGISCH ONDERZOEK Na het karteren is het zoeken van het nest alleen nodig als je tenminste drie maal het nest kan bezoeken voor het meten van het uitkomst- en broedsucces. Bij de nestcontroles

Nadere informatie

Vogeltrekstation. wetenschappelijke vragen maar heeft ook maatschappelijk nut, jaarcyclus, als overwinterings-gebied

Vogeltrekstation. wetenschappelijke vragen maar heeft ook maatschappelijk nut, jaarcyclus, als overwinterings-gebied Op het Vinkentouwnr. 111 november2007- Nieuw project: Pullen Ringen. Vogeltrekstation In Nederland worden jaarlijks zo n 235 000 vogels van een ring voorzien. Ongeveer een kwart daarvan betreft nestjongen

Nadere informatie

De stad als leefgebied

De stad als leefgebied Ecologie Vossen die de wijken afspeuren opzoek naar openstaande kippenhokken, wilde eenden die samen met meerkoeten, waterhoenders, nijlganzen, futen en zwanen de sloten en meertjes op fleuren en muizen,

Nadere informatie

Kort verslag kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen

Kort verslag kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Kort verslag kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen 2011-2015 Frank Majoor & Berend Voslamber Sinds 2011 worden op verschillende plekken in Nederland in opdracht van het Faunafonds Nijlganzen

Nadere informatie

2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw!

2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw! 2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw! 1 - Om te beginnen lichten we toe waarom de Huiszwaluw als jaar van soort is gekozen. - Ook de

Nadere informatie

Bezoekeffecten en nestbescherming bij weidevogels. Paul Goedhart Wolf Teunissen Hans Schekkerman Maja Roodbergen

Bezoekeffecten en nestbescherming bij weidevogels. Paul Goedhart Wolf Teunissen Hans Schekkerman Maja Roodbergen Bezoekeffecten en nestbescherming bij weidevogels Paul Goedhart Wolf Teunissen Hans Schekkerman Maja Roodbergen Aantalveranderingen 200 180 160 140 Index 120 100 80 60 40 20 1960 1970 1980 1990 2000 2010

Nadere informatie

Reproductie en broedbiologie

Reproductie en broedbiologie Reproductie en broedbiologie legselstart in april, soms 2 e helft maart gem. 17 april om de dag een ei : interval ca. 50 uur legselgrootte gem. 4 eieren (3,85) 1 tot 8 eieren ei 34 x 29 mm 15-16 gram vers

Nadere informatie

Actuele verspreiding, trends en broedsucces van Steenuilen in Nederland

Actuele verspreiding, trends en broedsucces van Steenuilen in Nederland Actuele verspreiding, trends en broedsucces van Steenuilen in Nederland Chris van Turnhout (Sovon) Ronald van Harxen, Pascal Stroeken en Theo Boudewijn (STONE) foto: Pete Whieldon Inleiding - Effectieve

Nadere informatie

Vogels in Nederland: toelichting op de vogelgegevens per soort, per provincie en per gebied op https://www.sovon.nl/nl/content/vogelinfo

Vogels in Nederland: toelichting op de vogelgegevens per soort, per provincie en per gebied op https://www.sovon.nl/nl/content/vogelinfo Vogels in Nederland: toelichting op de vogelgegevens per soort, per provincie en per gebied op https://www.sovon.nl/nl/content/vogelinfo 1. Algemeen Sovon organiseert samen met haar partners en met behulp

Nadere informatie

WEIDEVOGELINVENTARISATIE WATERBERGING WOUDSE POLDER MIDDEN DELFLAND 2017

WEIDEVOGELINVENTARISATIE WATERBERGING WOUDSE POLDER MIDDEN DELFLAND 2017 WEIDEVOGELINVENTARISATIE WATERBERGING WOUDSE POLDER MIDDEN DELFLAND 2017 Opdrachtgever: Auteur: Datum: Hoogheemraadschap van Delfland Ferry van der Lans 2 juli 2017 I N H O U D S O P G A V E 1. Inleiding...

Nadere informatie

De Grutto; Nationale Vogel van Nederland

De Grutto; Nationale Vogel van Nederland De Grutto; Nationale Vogel van Nederland Nationale vogel Inleiden. De grutto is het afgelopen jaar de nationale vogel van Nederland geworden. Op deze presentatie hoop ik de achtergronden daarvan te laten

Nadere informatie

Populatieontwikkeling Wilde Eend, Krakeend, Kuifeend en Tafeleend in Nederland: wat weten we over de achtergronden?

Populatieontwikkeling Wilde Eend, Krakeend, Kuifeend en Tafeleend in Nederland: wat weten we over de achtergronden? van den Bremer et al. Populatieontwikkeling Wilde Eend, Krakeend, Kuifeend en Tafeleend in Nederland In opdracht van: Populatieontwikkeling Wilde Eend, Krakeend, Kuifeend en Tafeleend in Nederland: wat

Nadere informatie

Historische Boerenzwaluwgegevens ondergebracht in het Meetnet Nestkaarten

Historische Boerenzwaluwgegevens ondergebracht in het Meetnet Nestkaarten 1 Historische Boerenzwaluwgegevens ondergebracht in het Meetnet Nestkaarten Chris van Turnhout, SOVON, dec 09 In de jaren 90 is in het kader van het internationale European Swallow Project, en nationale

Nadere informatie

2013 wordt het jaar van de Patrijs.

2013 wordt het jaar van de Patrijs. 2013 wordt het jaar van de Patrijs. 1 Waarom? De soort kwam vroeger in grote aantallen voor in NL; er werd zelfs op gejaagd (en in sommige landen nog steeds) Bijna iedereen heeft de vogel wel eens gezien

Nadere informatie

Weidevogels en predatie. Wolf Teunissen Paul Goedhart Hans Schekkerman Maja Roodbergen

Weidevogels en predatie. Wolf Teunissen Paul Goedhart Hans Schekkerman Maja Roodbergen Weidevogels en predatie Wolf Teunissen Paul Goedhart Hans Schekkerman Maja Roodbergen kievit grutto tureluur wulp watersnip kemphaan scholekster slobeend krakeend kuifeend zomertaling tafeleend wintertaling

Nadere informatie

Predatie en predatorenbeheer. Wolf Teunissen

Predatie en predatorenbeheer. Wolf Teunissen Predatie en predatorenbeheer Wolf Teunissen predation loss Predatieverlies Index 120 100 80 Trends 60 40 20 0 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 Foto: Hans Gebuis 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1990 1995 2000

Nadere informatie

Vogels van Aersoltweerde in het broedseizoen van 2012 en de winter van 2012/13 Symen Deuzeman & Willem van Mamen

Vogels van Aersoltweerde in het broedseizoen van 2012 en de winter van 2012/13 Symen Deuzeman & Willem van Mamen Vogels van Aersoltweerde in het broedseizoen van 2012 en de winter van 2012/13 Symen Deuzeman & Willem van Mamen Sovon-rapport 2013/47 Vogels in Aersoltweerde in het broedseizoen van 2012 en de winter

Nadere informatie

ONDERZOEK WEIDEVOGELBEHEER IN HET RESERVAATSGEBIED GIETHOORN-WANNEPERVEEN XXI I (2010) O.H. Brandsma

ONDERZOEK WEIDEVOGELBEHEER IN HET RESERVAATSGEBIED GIETHOORN-WANNEPERVEEN XXI I (2010) O.H. Brandsma ONDERZOEK WEIDEVOGELBEHEER IN HET RESERVAATSGEBIED GIETHOORN-WANNEPERVEEN XXI I (21) O.H. Brandsma 1 2 ONDERZOEK WEIDEVOGELBEHEER IN HET RESERVAATSGEBIED GIETHOORN-WANNEPERVEEN XXII (21) Drs. O.H. Brandsma

Nadere informatie

Contrastrijke ontwikkelingen bij overwinterende ganzen in Nederland in de afgelopen 10 jaar

Contrastrijke ontwikkelingen bij overwinterende ganzen in Nederland in de afgelopen 10 jaar Contrastrijke ontwikkelingen bij overwinterende ganzen in Nederland in de afgelopen 10 jaar Ganzensymposium Fryske Akademy & NOU, 19 mei 2017 Julia Stahl & Kees Koffijberg Sovon Vogelonderzoek Nederland

Nadere informatie

WEIDEVOGELS LOPIKERWAARD

WEIDEVOGELS LOPIKERWAARD WEIDEVOGELS LOPIKERWAARD 214 Er is goed nieuws en er is slecht nieuws WEIDEVOGELS LOPIKERWAARD 214: ER IS GOED NIEUWS EN ER IS SLECHT NIEUWS Sinds 211 telt DNatuur voor ANV Lopikerwaard hoeveel Grutto

Nadere informatie

Waterwild*1! Eenden% A) Grondeleenden* Ze#hebben#allen#water#nodig#voor# 1 Voedsel# 1 Huisvesting# 1 Voortplanting#

Waterwild*1! Eenden% A) Grondeleenden* Ze#hebben#allen#water#nodig#voor# 1 Voedsel# 1 Huisvesting# 1 Voortplanting# Waterwild*1! Zehebbenallenwaternodigvoor 1 Voedsel 1 Huisvesting 1 Voortplanting Eenden% 1 Algemenekenmerken o Mannelijk:woerd o Vrouwelijk:eend 1 Geslachtsdimorfisme: o duidelijkverschiltussenwoerdeneend

Nadere informatie

akkerbouw. Meest verbouwde gewassen zijn granen (vooral wintertarwe), aardappels, suikerbieten en uien. Bij het selecteren van de bedrijven voor deze

akkerbouw. Meest verbouwde gewassen zijn granen (vooral wintertarwe), aardappels, suikerbieten en uien. Bij het selecteren van de bedrijven voor deze Samenvatting Intensivering van de landbouw heeft ertoe geleid dat populaties van boerenlandvogels sterk zijn afgenomen sinds de jaren 60. Ooit veelvoorkomende soorten als patrijs (Perdix perdix) veldleeuwerik

Nadere informatie

Papegaaien simulatie. Populatie ecologie. Even voorstellen! Inleidende presentatie

Papegaaien simulatie. Populatie ecologie. Even voorstellen! Inleidende presentatie Papegaaien simulatie Populatie ecologie Inleidende presentatie Even voorstellen! Durk Veenstra: Hydroloog, i.o.v. Bètasteunpunt Wageningen i.s.m. Qlvr drie Betasimulaties ontwikkeld. Merel Collenteur:

Nadere informatie

Steenuil onder de Pannen -Samenvattingen van de voordrachten op de Landelijke Dag, 17 januari 2009 te Nijkerk-

Steenuil onder de Pannen -Samenvattingen van de voordrachten op de Landelijke Dag, 17 januari 2009 te Nijkerk- Steenuil onder de Pannen -Samenvattingen van de voordrachten op de Landelijke Dag, 17 januari 2009 te Nijkerk- Gebiedsgerichte aanpaksteenuillandschap in 6 voorbeeldgebieden - Aad van Paassen (Landschapsbeheer

Nadere informatie

Op Europees niveau is de soort in de periode 1980-2011 met 52% afgenomen, en ten opzichte van 1990 met 6%.

Op Europees niveau is de soort in de periode 1980-2011 met 52% afgenomen, en ten opzichte van 1990 met 6%. 1 De spreeuwenstand gaat vanaf eind jaren zeventig achteruit. Over de periode 1984-2012 is de broedpopulatie in Nederland zelfs met gemiddeld 4% per jaar afgenomen. Daardoor resteert momenteel minder dan

Nadere informatie

Broedende grote meeuwen in de gemeente Zedelgem

Broedende grote meeuwen in de gemeente Zedelgem VOGELNIEUWS 29 // 31 Broedende grote meeuwen in de gemeente Zedelgem en Hans Matheve [ Universiteit Gent, Vakgroep Biologie ] - ging van belangrijke delen van hun broedhabitat en (ii) verstoring door de

Nadere informatie

OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen

OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen De halsbandparkiet (Psittacula krameri) komt van oorsprong voor in Afrika, in een gordel ten zuiden van de Sahara en op het Indisch

Nadere informatie

Grutto Onderzoek Workumerwaard

Grutto Onderzoek Workumerwaard Grutto Onderzoek Workumerwaard Nieuwsbrief 2004 Onderzoek Er is geen vogelsoort waarvoor Nederland internationaal zo n essentiële rol speelt als de Grutto. Lange tijd broedde niet minder dan 80% van de

Nadere informatie

Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber

Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber Sovon-rapport 2013/74 Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank

Nadere informatie

Rosse stekelstaart in Vlaanderen

Rosse stekelstaart in Vlaanderen Rosse stekelstaart in Vlaanderen verspreiding mogelijkheden voor populatiebeheer Tim Adriaens 21 juni 2011 stuurgroep invasieve exoten Inhoud 1. Verspreiding in Vlaanderen winter- en zomerwaarnemingen

Nadere informatie

16 Broedsucces van sternen in de Zeebrugse voorhaven

16 Broedsucces van sternen in de Zeebrugse voorhaven 16 Broedsucces van sternen in de Zeebrugse voorhaven Inleiding Sinds 1997 wordt door het Instituut voor Natuurbehoud (IN) in de Voorhaven te Zeebrugge broedbiologisch onderzoek naar sternen en meeuwen

Nadere informatie

ffi '?,irihorrand %g*.rotffin Ehf,E Lid Gedeputeerde Staten ",1'll JUN 2017 t.a.v. Commissie Duurzame Ontwikkeling

ffi '?,irihorrand %g*.rotffin Ehf,E Lid Gedeputeerde Staten ,1'll JUN 2017 t.a.v. Commissie Duurzame Ontwikkeling '?,irihorrand %g*.rotffin Lid Gedeputeerde Staten Mr. J.F. (Han) Weber Contact 070-4418691 jf.weber@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Provinciale

Nadere informatie

Agrarisch Natuurbeheer: wat kost het, wat levert het op, hoe kan het beter? David Kleijn

Agrarisch Natuurbeheer: wat kost het, wat levert het op, hoe kan het beter? David Kleijn Agrarisch Natuurbeheer: wat kost het, wat levert het op, hoe kan het beter? David Kleijn Landbouwgebied Productie van voedsel en grondstoffen Natuur op boerenland Intensivering van landbouw Agrarisch natuurbeheer

Nadere informatie

Evaluatie van de instandhoudingsdoelstellingen. te Zeebrugge-Heist tijdens het broedseizoen 2007

Evaluatie van de instandhoudingsdoelstellingen. te Zeebrugge-Heist tijdens het broedseizoen 2007 Deelstudie I Evaluatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor het SBZ-V Kustbroedvogels te Zeebrugge-Heist tijdens het broedseizoen 27 Wouter Courtens, Eric W.M. Stienen & Marc Van de walle 5 I. Inleiding

Nadere informatie

Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG TE VOORHOUT

Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG TE VOORHOUT Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG 75-77 TE VOORHOUT Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG 75-77 TE VOORHOUT rapportnr. 2017.2529

Nadere informatie

!!!!"### " $% + " $% -""!. /"0%. + %"" 1 "" 3 '$ + * + + * +1 5*!! 1"! '!' 5%!.* " " "!.%%"!%%!-8! " $% *8! %! 9: $% !$!!

!!!!###  $% +  $% -!. /0%. + % 1  3 '$ + * + + * +1 5*!! 1! '!' 5%!.*   !.%%!%%!-8!  $% *8! %! 9: $% !$!! 1 !!!!"### #$% $% &'() " $% %""*$ +, " $% %""* -""!. /"0%.!*% + %"" 1 "" 2 3 '$ + * + " $% + + * ++ 4""% +1 5*!! +2 4""*! 1"! '!' '() $""" '()6 "%##!& 4&*!7 5%!.* " " "!.%%"!%%!-8!!'() 8%!!""" %"" $% *8!

Nadere informatie

7.2 Kauw (Corvus monedula)

7.2 Kauw (Corvus monedula) 7.2 Kauw (Corvus monedula) 1. Status De kauw is een landelijk vrijgestelde soort van de verboden bedoeld in artikel 3.1 van de Wet Natuurbescherming. Zoals in paragraaf 3.1 van de nota van toelichting

Nadere informatie

PREDATIEBEHEERPLAN. Een handleiding wat kan en mag in het tegengaan van predatie op weidevogelpopulaties. CONCEPT oktober 2017

PREDATIEBEHEERPLAN. Een handleiding wat kan en mag in het tegengaan van predatie op weidevogelpopulaties. CONCEPT oktober 2017 PREDATIEBEHEERPLAN Een handleiding wat kan en mag in het tegengaan van predatie op weidevogelpopulaties CONCEPT oktober 2017 Uitgave van: Collectief Noord-Holland Zuid Versie: concept Datum: oktober 2017

Nadere informatie

Watervogels in de stad Zutphen in Door Henk Jan Hof

Watervogels in de stad Zutphen in Door Henk Jan Hof Watervogels in de stad Zutphen in 2008 Door Henk Jan Hof In het voorjaar 2008 is de stad Zutphen, evenals enkele overgangszones naar het buitengebied, geïnventariseerd op watervogels. Hiermee worden in

Nadere informatie

Workshop Eenden in de wei. Frank Majoor

Workshop Eenden in de wei. Frank Majoor Workshop Eenden in de wei Frank Majoor Inhoud workshop Eenden als weidevogels BTS versus BMP Waar moet je op letten in het veld bij het tellen van eenden? kievit grutto tureluur wulp watersnip kemphaan

Nadere informatie

[STADSVOGELS GORINCHEM]

[STADSVOGELS GORINCHEM] 2013 Stadsvogeladviseur Johan Sterk [STADSVOGELS GORINCHEM] Broedvogelinventarisatie Huismussen en Gierzwaluwen Huismussen in de binnenstad van Gorinchem J.M.Sterk 20 Oktober 2013 Figuur 1 :Huismus (Passer

Nadere informatie

5.2 Wilde eend (Anas platyrhynchos)

5.2 Wilde eend (Anas platyrhynchos) 5.2 Wilde eend (Anas platyrhynchos) 1. Status De wilde eend was reeds beschreven in het fbp. Omdat de tekst op een aantal punten herziening behoefde, is deze integraal herschreven. De wilde eend is een

Nadere informatie

Functioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016

Functioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016 Functioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016 Mark Hoekstein & Sander Lilipaly Delta ProjectManagement (DPM)

Nadere informatie

12.1 Ekster (Pica pica)

12.1 Ekster (Pica pica) 12.1 Ekster (Pica pica) 1 Samenvatting Aantal en verspreiding Landelijk is over een langere periode zowel bij broedvogels als bij niet-broedvogels het aantal significant afgenomen, terwijl over de laatste

Nadere informatie

Vrijwilligers voor flora en fauna inventarisaties: een gouden combinatie

Vrijwilligers voor flora en fauna inventarisaties: een gouden combinatie Vrijwilligers voor flora en fauna inventarisaties: een gouden combinatie 19 juni 2017 Theo Verstrael Sovon Vogelonderzoek Nederland Inhoud Vrijwilligers & natuurmonitoring Achtergronden & motivaties Wat

Nadere informatie

7.1 Grote Canadese gans (Branta canadensis canadensis)

7.1 Grote Canadese gans (Branta canadensis canadensis) 7.1 Grote Canadese gans (Branta canadensis canadensis) 1. Status De Canadese gans is een landelijk vrijgestelde soort van de verboden bedoeld in artikel 3.1 van de Wet Natuurbescherming. Zoals in paragraaf

Nadere informatie

Broednieuws 23. Weer een nieuwe versie van de Digitale Nestkaart! Belangrijke informatie voor ringers. Awie de Zwart

Broednieuws 23. Weer een nieuwe versie van de Digitale Nestkaart! Belangrijke informatie voor ringers. Awie de Zwart Broednieuws 23 Rondschrijven Nestkaartenproject maart 2010 Het Meetnet Nestkaarten is onderdeel van het Meetnet Broedvogels, dat wordt georganiseerd in het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring

Nadere informatie

NATUUR IN DE IJSSELDELTA

NATUUR IN DE IJSSELDELTA NATUUR IN DE IJSSELDELTA De Zwartkopmeeuw als nieuwe broedvogel door Henk Dorgelo Inleiding Sinds een paar jaar komt de zwartkopmeeuw niet alleen in het Zeeuwse Deltagebied als broedvogel voor, maar ook

Nadere informatie

Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven

Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe. 2017 Walter Van Kerkhoven Tijdens het broedseizoen van 2017 werd onderzoek gedaan naar het voorkomen, broedgedrag

Nadere informatie

Het broedsucces van de Huismus in Leek en Lettelbert

Het broedsucces van de Huismus in Leek en Lettelbert Het broedsucces van de Huismus in Leek en Lettelbert René Oosterhuis De Huismus Passer domesticus is in de afgelopen decennia in aantal achteruit gegaan in Nederland. Ten opzichte van 1990 is de populatie

Nadere informatie

Overleving van Nijlganzen rondom Arnhem 1999-2009

Overleving van Nijlganzen rondom Arnhem 1999-2009 Overleving van Nijlganzen rondom Arnhem 1999-2009 Henk van der Jeugd & Frank Majoor Een rapport van Vogeltrekstation - Centrum voor vogeltrek en demografie COLOFON Vogeltrekstation 2010 Dit rapport is

Nadere informatie

SOORTENSTANDAARD VAN DE HUISMUS 2015 PRAKTISCHE UITWERKING A. Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS

SOORTENSTANDAARD VAN DE HUISMUS 2015 PRAKTISCHE UITWERKING A. Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS SOORTENSTANDAARD VAN DE HUISMUS 2015 PRAKTISCHE UITWERKING A Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS = versie 002 = Door E.F. Karman, voorzitter Stichting Witte Mus HuismusBescherming

Nadere informatie

De Boomvalk (Baumfalke) in Midden-Limburg

De Boomvalk (Baumfalke) in Midden-Limburg De Boomvalk (Baumfalke) in Midden-Limburg Populatiedynamiek in een Nederlands kerngebied Henk Beckers (Vogelwacht Limburg) Scipio van Lierop (Van Lierop Natuuradvies & Onderzoek) Uiterlijke kenmerken Habitat

Nadere informatie

Predatie bij weidevogels

Predatie bij weidevogels Predatie bij weidevogels Op zoek naar de mogelijke effecten van predatie op de weidevogelstand Uitgebreide samenvatting Wolf Teunissen Hans Schekkerman Frank Willems Colofon Sovon Vogelonderzoek Nederland,

Nadere informatie

Rugzakjestocht Reigers kijken

Rugzakjestocht Reigers kijken Rugzakjestocht Reigers kijken Wat heb je nodig: Werkbladen Potlood of pen Verrekijker Verzameldoosje Het Reigersbos: nesten hoog in de bomen Reiger in broedkleed: Oranje snavel en poten Takken slepen voor

Nadere informatie

Broedvogels van de Klutenplas in 2015 Aantallen en broedsucces

Broedvogels van de Klutenplas in 2015 Aantallen en broedsucces De Boer P.. Broedvogels van de Klutenplas in 2015: aantallen en broedsucces. In opdracht van: Broedvogels van de Klutenplas in 2015 Aantallen en broedsucces Peter de Boer Sovon Vogelonderzoek Nederland

Nadere informatie

De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna

De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna De Zandbank te Heist, een boeiend fenomeen Seminarie Vrijdag 19 oktober 2007 De betekenis van een zandbank voor Heist voor de avifauna Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek Kliniekstraat 25, 1070 Brussel,

Nadere informatie

Ecologie van weidevogels: Kennisbundeling voor bescherming en beheer

Ecologie van weidevogels: Kennisbundeling voor bescherming en beheer Ecologie van weidevogels: Kennisbundeling voor bescherming en beheer A&W-rapport 1831 in opdracht van Ecologie van weidevogels: Kennisbundeling voor bescherming en beheer A&W-rapport 1831 E.B. Oosterveld

Nadere informatie

SOVON VOGELONDERZOEK NEDERLAND

SOVON VOGELONDERZOEK NEDERLAND SOVON VOGELONDERZOEK NEDERLAND In deze rubriek bericht SOVON over achtergronden van nieuwe projecten of worden eerste resultaten van lopende projecten gepresenteerd. Omdat het de resultaten betreft van

Nadere informatie

Achter de Schotbalken. Een evaluatie

Achter de Schotbalken. Een evaluatie Achter de Schotbalken Een evaluatie Sinds 2010 is de regeling van de toegang tot het gebied achter de schotbalken opnieuw onder de loep genomen. In het verleden was er een ontheffing nodig die was aan

Nadere informatie

Vogels in Nederland: toelichting op de vogelgegevens per soort, per provincie en per gebied op https://www.sovon.nl/nl/content/vogelinfo

Vogels in Nederland: toelichting op de vogelgegevens per soort, per provincie en per gebied op https://www.sovon.nl/nl/content/vogelinfo Vogels in Nederland: toelichting op de vogelgegevens per soort, per provincie en per gebied op https://www.sovon.nl/nl/content/vogelinfo 1. Algemeen Sovon organiseert samen met haar partners en met behulp

Nadere informatie

Overleving van de boerenzwaluw in de periode

Overleving van de boerenzwaluw in de periode Overleving van de boerenzwaluw in de periode 1989-2010 Henk van der Jeugd Een rapport van Vogeltrekstation - Centrum voor vogeltrek en demografie COLOFON Vogeltrekstation 2012 Dit rapport is samengesteld

Nadere informatie

Broodje roofvis. 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven

Broodje roofvis. 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven Broodje roofvis 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/environmental-research/publicaties.htm v.l.n.r. Alterra-rapport

Nadere informatie

Inleiding. geïnventariseerd op. grootste op daken broedende kolonie meeuwen. Aanvulling hierop betreft het tellen van de grote kolonie op

Inleiding. geïnventariseerd op. grootste op daken broedende kolonie meeuwen. Aanvulling hierop betreft het tellen van de grote kolonie op 13 Aantal broedparen van meeuwen en sterns in ZuidKennemerland en de Haarlemmermeer in 1997 Fred Cottaar Inleiding Voor het elfde jaar in successie is ZuidKennemerland en de Haarlemmermeer geïnventariseerd

Nadere informatie

Overleving van Grauwe Ganzenfamilies langs de Axelse Kreek in 2007

Overleving van Grauwe Ganzenfamilies langs de Axelse Kreek in 2007 SOVON Vogelonderzoek Nederland Rijksstraatweg 178 6573 DG Beek-Ubbergen T (024) 684 81 11 F (024) 684 81 22 E info@sovon.nl I www.sovon.nl In het voorjaar van 2007 werd een raster geplaatst langs de Axelse

Nadere informatie

DIEREN IN DE NATUUR. Geef ze geen eten, observeer ze!

DIEREN IN DE NATUUR. Geef ze geen eten, observeer ze! DIEREN IN DE NATUUR Geef ze geen eten, observeer ze! WWW.LEEFMILIEU.BRUSSELS DIEREN VOEDEREN IN DE NATUUR? NIET ZONDER GEVOLGEN! Oud brood voederen aan de eendjes in de vijver Als kind hebben we het allemaal

Nadere informatie

5.1 Fazant (Phasianus colchicus)

5.1 Fazant (Phasianus colchicus) 5.1 Fazant (Phasianus colchicus) 1. Status De fazant is een wildsoort waarop door de jacht populatiebeheer plaatsvindt. De jacht is toegestaan van 15 oktober t/m 31 december (hennen), resp. van 15 oktober

Nadere informatie

Eindexamen biologie compex vwo 2008-I

Eindexamen biologie compex vwo 2008-I van grutto s in agrarisch Nederland Grutto s zijn weidevogels die van oudsher voorkomen in agrarisch Nederland. Ze overwinteren in Afrika en als ze in het voorar terugkeren, zoeken zij naar een geschikte

Nadere informatie

Effecten van aantalsregulatie op overzomerende Grauwe Ganzen

Effecten van aantalsregulatie op overzomerende Grauwe Ganzen Effecten van aantalsregulatie op overzomerende Grauwe Ganzen Berend Voslamber, Chris van Turnhout & Frank Willems SOVON-onderzoeksrapport 2004/12 SOVON Vogelonderzoek Nederland Beek-Ubbergen 1. Inleiding

Nadere informatie

Aantal broedparen van Kleine Mantelmeeuw, Zilvermeeuw en Scholekster op het Forteiland IJmuiden in 2014

Aantal broedparen van Kleine Mantelmeeuw, Zilvermeeuw en Scholekster op het Forteiland IJmuiden in 2014 Aantal broedparen van Kleine Mantelmeeuw, Zilvermeeuw en Scholekster op het Forteiland IJmuiden in 2014 Aantal broedparen van Kleine Mantelmeeuw, Zilvermeeuw en Scholekster op het Forteiland IJmuiden in

Nadere informatie

Overlast van meeuwen in de buurt, 2007 t/m 2013*, in procenten van alle Leidenaren

Overlast van meeuwen in de buurt, 2007 t/m 2013*, in procenten van alle Leidenaren 16 MEEUWENOVERLAST Meeuwen zorgen voor de nodige overlast in Leiden. Dit geldt vooral in het broedseizoen waarin meeuwen om hun kuikens te beschermen, lawaai maken en schijnaanvallen uitvoeren naar mensen.

Nadere informatie

Op het Vinkentouwnr. 110 augustus BroedvogelMonitoringProject (BMP) van SOVON, waarin vrijwilligers territoria

Op het Vinkentouwnr. 110 augustus BroedvogelMonitoringProject (BMP) van SOVON, waarin vrijwilligers territoria Op het Vinkentouwnr. 110 augustus 2007 Het Constant Effort Site project: een vinger aan de pols van populaties van zangvogels Henk van der Jeugd Hans Schekkerman en Frank Majoor In Nederland worden ontwikkelingen

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Nicolaus, M. (2009). Reproductive rates under competition Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Nicolaus, M. (2009). Reproductive rates under competition Groningen: s.n. University of Groningen Reproductive rates under competition Nicolaus, Marion IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Berekening van het reproductiesucces in collectieve weidevogelgebieden aan de hand van de alarmtellingen

Berekening van het reproductiesucces in collectieve weidevogelgebieden aan de hand van de alarmtellingen Reproductiesucces van de grutto, tureluur en wulp in Noord-Brabant Berekening van het reproductiesucces in collectieve weidevogelgebieden aan de hand van de alarmtellingen Eindrapport Janneke Scholten

Nadere informatie

Stichting Faunabeheereenheid Overijssel De heer J. Rosing Postbus 645 7400 AP DEVENTER

Stichting Faunabeheereenheid Overijssel De heer J. Rosing Postbus 645 7400 AP DEVENTER Luttenbergstraat 2 Postbus 10078 8000 GB Zwolle Telefoon 038 499 88 99 Fax 038 425 48 88 provincie.overijssel.nl postbus@overijssel.nl RABO Zwolle 39 73 41 121 Stichting Faunabeheereenheid Overijssel De

Nadere informatie

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS

Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS Inleiding Stadsvogelbeschermers, stadsecologen en ecologische adviesbureaus vragen ons al een aantal jaar om duidelijke informatie over habitat van Huismussen. In dat kader heeft Huismusbescherming NL

Nadere informatie

6.1 Houtduif (Columba palumbus)

6.1 Houtduif (Columba palumbus) 6.1 Houtduif (Columba palumbus) 1. Status De houtduif is een wildsoort waarop door de jacht populatiebeheer plaatsvindt. De jacht is toegestaan van 15 oktober t/m 31 januari. Daarnaast is de houtduif landelijk

Nadere informatie

Duurzaam Door: Texel Vogeleiland van Allure. Werkplan onderwerp Weidevogels

Duurzaam Door: Texel Vogeleiland van Allure. Werkplan onderwerp Weidevogels Duurzaam Door: Texel Vogeleiland van Allure Werkplan onderwerp Weidevogels. 14-3-2018 1 1. Inleiding Het Nationaal Park Duinen van Texel heeft in 2016 het initiatief genomen ook buiten de grenzen van het

Nadere informatie

GEVONDEN EIEREN. Behoorlijke daling aantal broedparen kievit

GEVONDEN EIEREN. Behoorlijke daling aantal broedparen kievit 5. DE WEIDEVOGELRESULTATEN PER AFDELING Afdeling Fleringen : BROEDPAREN Kievit 52 38 51 27 172 >96 >79 >43 19 15 Grutto 5 5 2 2 8 7 >4 4-1 Scholekster 8 8 5 5 13 13 2 10 2 1 Wulp 2 2 1 2-7 - 3 1 1 Tureluur

Nadere informatie

HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK

HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK Vogels zijn er in alle soorten en maten, zoals bijvoorbeeld de zeearend, die wel 90 centimeter groot kan worden. Of de Kleine Karekiet die

Nadere informatie

Is er toekomst voor de Grote Karekiet in het Zwarte Meer?

Is er toekomst voor de Grote Karekiet in het Zwarte Meer? Is er toekomst voor de Grote Karekiet in het Zwarte Meer? Bart Anvelink Het Zwarte Meer is één van de weinige plekken in Nederland waar de Grote Karekiet Acrocephalus arundinaceus nog broedt. Natuurmonumenten

Nadere informatie

Bescherming Weidevogels Zuid-Holland Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen

Bescherming Weidevogels Zuid-Holland Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen Bescherming Weidevogels Zuid-Holland 2018 Versterken, ondersteunen en stimuleren van vrijwilligerswerk in het groen Dit jaarverslag is tot stand gekomen in samenwerking met 17 actieve weidevogelgroepen

Nadere informatie

Kansen voor behoud van weidevogels bijna alleen nog mogelijk in beheergebieden

Kansen voor behoud van weidevogels bijna alleen nog mogelijk in beheergebieden RESULTATEN WEIDEVOGELS PER SOORT Kansen voor behoud van weidevogels bijna alleen nog mogelijk in beheergebieden De broedresultaten van en van alle voorgaande jaren laten zien dat de weidevogels niet of

Nadere informatie

Inhoud. Voedsel. Leefgebieden Visarend. Ruud Kampf. Bijna alleen vis: Broedpaar: 175 kg per gezin /seizoen

Inhoud. Voedsel. Leefgebieden Visarend. Ruud Kampf. Bijna alleen vis: Broedpaar: 175 kg per gezin /seizoen De Visarend als broedvogel in de volgende SOVON Atlas van de Nederlandse Broedvogels? Landelijke Dag visarenden voedsel, verspreiding Inhoud zaterdag 29 november 2003 15.50-16.15 Ruud Kampf eisen aan broedgebied,

Nadere informatie

Geringde Grauwe Ganzen in Limburg

Geringde Grauwe Ganzen in Limburg Voslamber B. Geringde Grauwe Ganzen in Limburg Geringde Grauwe Ganzen in Limburg In opdracht van: Berend Voslamber Sovon-rapport 2016/56 Sovon Vogelonderzoek Nederland E info@sovon.nl I www.sovon.nl Sovon-rapport

Nadere informatie

Predatieproblematiek weidevogels Fryslân

Predatieproblematiek weidevogels Fryslân Predatieproblematiek weidevogels Fryslân Naar een duidelijker beleid voor predatiebeheer A&W rapport 1548 E.B. Oosterveld Foto Voorplaat Plukresten van een Gruttokuiken, inzet: Gruttokuiken, foto A&W E.B.

Nadere informatie

Algemeen. Wat zijn we dit jaar van de Grutto. stijgen de aantallen in de Zuid-Spaanse enzuid-portugese rijstvelden.

Algemeen. Wat zijn we dit jaar van de Grutto. stijgen de aantallen in de Zuid-Spaanse enzuid-portugese rijstvelden. te weten gekomen? De Grutto in 2008 in Zuid-Kennemerland Fitls 44 (3) 2008 Wat zijn we dit jaar van de Grutto Dirk Tanger Elders in dit nummer van de fitis leest u over de Grutto als broedvogel in Spaarnwoude.

Nadere informatie

Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties?

Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties? Wat bepaalt de groei van ganzenpopulaties? Henk van der Jeugd Vogeltrekstation Dutch Centre for Avian Migration and Demography NIOO-KNAW Centre for Avian Population Studies CAPS An embarrassment of riches:

Nadere informatie

Predatie en reproductie bij weidevogels in de Medenertilster- en Fransumerpolder (Gr) in 2017

Predatie en reproductie bij weidevogels in de Medenertilster- en Fransumerpolder (Gr) in 2017 Predatie en reproductie bij weidevogels in de Medenertilster- en Fransumerpolder (Gr) in 2017 A&W-rapport 2359 in opdracht van Predatie en reproductie bij weidevogels in de Medenertilster- en Fransumerpolder

Nadere informatie

Meerjarenvisie In het kort

Meerjarenvisie In het kort In het kort Colofon Samenstelling: Sovon Vogelonderzoek Nederland Eindredactie: Fred Hustings Lay-out: John van Betteray Foto s: Loes van den Bremer, Harvey van Diek. Peter Eekelder, Menno Hornman, Kees

Nadere informatie

Examen VWO. biologie 1,2 Compex. Vragen 20 tot en met 35. In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel wordt gebruikt.

Examen VWO. biologie 1,2 Compex. Vragen 20 tot en met 35. In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel wordt gebruikt. Examen VWO 2008 tijdvak 1 woensdag 21 mei totale examentijd 3 uur biologie 1,2 Compex Vragen 20 tot en met 35 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel wordt gebruikt. Het gehele

Nadere informatie