Gezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
|
|
- Albert van den Berg
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gezonde dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl Cert. no. CC /NL
2
3 Gezonde dieren
4 WEGWIJZER Deze module bestaat uit vier hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is herkenbaar aan een eigen kleur. In het onderdeel Theorie staat alle theorie van het hoofdstuk achter elkaar. Aan het eind van de meeste theorieparagrafen staat een verwijzing naar de bijbehorende opdracht of opdrachten. Je herkent dit op de volgende manier: Opdracht 6 Datzelfde geldt voor het onderdeel Opdrachten. Aan het begin van de meeste opdrachten staat een verwijzing naar de bijbehorende theorie. Je herkent dit op de volgende manier: Theorie 3.5 De meeste inhoud van deze module is voor alle leerlingen bedoeld. Soms is een paragraaf, stukje tekst of opdracht alleen voor leerlingen uit een bepaalde leerweg bedoeld. Bijvoorbeeld voor leerlingen die Basisberoepsgerichte (BB) of Kaderberoepsgerichte (KB) leerweg volgen. Dit kun je dan herkennen aan de letter BB of KB in de kantlijn. Bij dit leerwerkboek ontvang je een tweejarige licentie op de bijbehorende Servicepagina. Op de Servicepagina vind je interactieve extra s zoals video s, animaties, infographics, werkbladen en formulieren. In de module wordt regelmatig door middel van een computersymbool verwezen naar deze extra s. Meer informatie over het activeren van de Servicepagina vind je op de achterzijde van dit leerwerkboek. Wij wensen je veel succes bij het doorwerken van deze module. De auteurs. Colofon Auteur: Daniëlle Goes, Daniëlle Verschoor, Marco Heijmans, Marco van Barneveld, Rosa Hogeweg Redactie: Anneke Koek Beeld: Ontwikkelcentrum Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact met ons opnemen Ontwikkelcentrum, Nederland info@ontwikkelcentrum.nl Internet: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum. Eerste druk, 2016
5 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Voedingsbehoefte en voersamenstelling Hoofdstuk 2 Gezondheidscontrole uitvoeren en hygiënisch werken Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren Hoofdstuk 4 Omgaan met dieren
6 Voedings behoefte en voersamen stelling 6
7 ORIËNTATIE 8 THEORIE Vleeseters, alleseters en planteneters Ruwvoer en krachtvoer Gezelschapsdieren voeren Water en droge stof Voedingsstoffen Rantsoen Voer- en watervoorziening 20 TERUGBLIK 22 BEGRIPPENLIJST 23 7
8 1 Voedings behoefte en voersamen stellin ORIËNTATIE Oriëntatie De meeste huisdieren en landbouwhuisdieren zijn voor hun eten en verzorging afhankelijk van de mens. Voeding is belangrijk voor het welzijn van het dier. Goede voeding zorgt dat dieren een betere conditie en meer weerstand hebben. Daardoor zijn ze minder vatbaar voor ziekten. Voedsel voor dieren kan enorm variëren. Paarden, schapen, geiten en koeien eten grassen en kruiden. Knaagdieren en vogels Afb. 1Verschillende diervoeders. eten meestal zaden. Maar er zijn ook vogels die insecten, vissen of een kikkertje lusten. Reptielen en slangen eten levend aas, zoals muizen of ratten. En katten en honden zijn vleeseters. Die zijn wat voedsel betreft eigenlijk concurrenten van de mens. In dit hoofdstuk leer je wat voor soorten eters er zijn en welke soorten voer die nodig hebben. Ook leer je hoe en hoeveel voer en water je een dier moet geven en waarom. Tot slot leer je omgaan met de voer- en watervoorziening. Wat weet je al? Leerdoelen Je kunt het verschil tussen ruw- en krachtvoer aangeven. Je kunt aangeven wat voor soort eter een dier is. Je weet op welke manier een planteneter zijn voer verteert. Je kunt voer herkennen en in de juiste groep plaatsen. Je kunt een voeretiket lezen en begrijpen. Je kunt verschillende voer- en watervoorzieningen herkennen en benoemen. Je kunt de voor- en nadelen van voer- en watervoorzieningen benoemen. Je kunt aangeven voor welk type voer een voervoorziening geschikt is. Je herkent een probleem met de voer- en watervoorziening. Je kunt dieren water geven. Je kunt het juiste voer aan dieren geven. 8
9 1 Voedings behoefte en voersamen stellin THEORIE 1.1 Vleeseters, alleseters en planteneters VLEESETERS Op boerderijen zie je vaak katten. Katten zijn vleeseters, en vangen daar ratten en muizen. En dat is precies wat de boer wil, want ratten en muizen brengen vaak ziektes over, en dat wil hij liever niet. Een kat bijt met zijn scherpe hoektanden zijn prooi dood. Het gebit van de kat is perfect toegerust voor het eten van vlees. Zij heeft scherpe hoektanden waarmee zij haar prooi doodt. Verder heeft zij puntige kiezen waarmee zij haar prooi in stukken kan snijden. Kauwen doet de kat bijna niet. Dat hoeft ook niet, want vlees is voor de kat gemakkelijk te verteren. Slangen en hagedissen die je in gevangenschap houdt, moet je daarom af en toe een muisje of een ratje geven. ALLESETERS Jij eet groente, fruit en vlees. Voor varkens geldt hetzelfde, ook zij eten groente, fruit en vlees. Het zijn alleseters, net als mensen. Alleseters eten alles, behalve gras, dat is te stug. Ander plantaardig voedsel kunnen ze wel verteren. Een alleseter heeft een complete set snijtanden, hoektanden en kiezen. Het gebit is daarmee geschikt voor het eten van vlees, fruit en groente.. Afb. 1.1Gebit van een alleseter. PLANTENETERS Een koe is een bijzondere planteneter. Ze hoort tot de herkauwers. Net als een geit en een schaap. Herkauwers hebben alleen tanden in de onderkaak. Hiermee 'snijden' ze het gras met de tong af. Een koe kan in korte tijd heel veel eten. Daarna zoekt ze een rustig plekje om te herkauwen. Het gras komt eerst in Afb. 1.2De weg die het voedsel aflegt in de koe.. de pens terecht. Uit de pens boert ze het gras terug in haar bek. Met heen-en-weergaande bewegingen maalt ze het gras nog eens. Het voedsel komt na het herkauwen in de netmaag. 9
10 1 Voedings behoefte en voersamen stellin THEORIE Na de netmaag, de boekmaag en de lebmaag komt het voedsel in de darm terecht. Je kunt de volgorde van de magen onthouden met het ezelsbruggetje: PaiNtBaLl. Paarden zijn ook planteneters. Ze hebben tanden om het gras af te bijten. Paarden hebben maar één maag, maar ook een grote blindedarm. Die blindedarm verteert het voedsel. Ook knaagdieren zijn planteneters. Knaagdieren kunnen heel wat planten doorknagen met hun vlijmscherpe snijtanden. Sommige dieren krijgen niet alle voedingsstoffen binnen via het voer dat je ze geeft. Bijvoorbeeld konijnen en enkele knaagdieren, zoals cavia's. Daarom eten ze hun eigen keutels. Dit noem je caecotrofie. Op bepaalde tijdstippen vormen zich in de blindedarm zachte keutels vol met voedingsstoffen. De dieren poepen deze keutels uit en ze eten ze direct ook weer op. Zo voldoet het dier voor 20% aan zijn eiwitbehoefte en voor 100% aan zijn behoefte aan de vitamines B en K. 1.1 Welke beweringen zijn waar en welke zijn niet waar? Een kat heeft in verhouding een kortere darm dan een koe. Ratten kunnen varkenspest verspreiden. Een mens is een alleseter, net als een varken. Een kat heeft snijtanden. 1.2 Geef de juiste volgorde aan van de verwerking van het voedsel bij de koe: lebmaag netmaag pens boekmaag Welke vitamine krijgt een dier binnen bij caecotrofie? Meerdere antwoorden mogelijk. vitamine B vitamine K 1.4 Is de volgende bewering waar of niet waar? Mensen hebben hun blindedarm nodig voor het verteren van voedsel. waar niet waar 1.5 Is de volgende bewering waar of niet waar? Een paard heeft geen snijtanden in zijn onderkaak. waar niet waar 10
11 1 Voedings behoefte en voersamen stellin THEORIE 1.2 Ruwvoer en krachtvoer RUWVOER Ruwvoer komt van planten. Vaak kun je zien van welke planten het ruwvoer afkomstig is. Het ziet er meestal grof en stengelachtig uit. Voorbeelden zijn gras, hooi, snijmaïs en lucerne, maar ook groenten en kruiden, zoals andijvie, sla, paardenbloem, weegbree en muur. Koeien, schapen en geiten hebben ruwvoer nodig voor het herkauwen. Voor paarden, konijnen en cavia's is ruwvoer goed voor het verteringsproces in de darmen. Bij gedroogd ruwvoer, zoals hooi, hebben de Afb. 1.3Ruwvoeders. dieren extra water nodig. Vogels, zoals duiven en kippen, pikken graag zaden. Meestal is vogelvoer een mengsel van granen. Voor duiven worden er bovendien erwten door gemengd. Ook konijnen en cavia s eten graanmengsels. KRACHTVOER In krachtvoer zit alles wat een dier nodig heeft. Wat dat is, is afhankelijk van de prestatie die het dier moet leveren. Krachtvoer wordt in voerfabrieken samengesteld uit verschillende grondstoffen. Die grondstoffen komen vaak uit allerlei landen. Het voer wordt meestal in brokken, korrels of meel geperst. Krachtvoer kun je kopen in supermarkten, in dierenspeciaalzaken en via landbouwcoöperaties. Je kunt op de verpakking van het krachtvoer lezen welke grondstoffen erin zitten. Afb. 1.4Krachtvoeders. 11
12 1 Voedings behoefte en voersamen stellin THEORIE VOLLEDIG EN ONVOLLEDIG VOER Voor honden en katten heb je volledig en onvolledig voer. In volledig voer zit alles wat het dier nodig heeft. Voorbeelden hiervan zijn: hondenbrok, kattenbrok, diner en blikvoer. Onvolledig voer heeft aanvulling nodig van onder andere mineralen, vitaminen en vezelstoffen. Een voorbeeld hiervan is slachtafval, zoals hart en pens, voor honden. VOEDSELDIEREN Er zijn ook dieren die dieren eten. Reptielen, zoals kameleons, hagedissen en slangen, eten voedseldieren. Voorbeelden hiervan zijn: gekweekte muizen, ratten en hamsters. Ook vissen eten levend voer, bijvoorbeeld watervlooien en tubifex. Afb. 1.5Volledige voeding met supplementen. Afb. 1.6Slang met prooidier. 1.6 Hoe noem je voer dat rechtstreeks van het land komt? ruwvoer krachtvoer 1.7 Hoe noem je voer dat een dier nodig heeft om te presteren? onderhoudsvoer krachtvoer 1.8 Is de volgende bewering waar of niet waar? Hart is een afvalproduct. waar niet waar 1.9 Is de volgende bewering waar of niet waar? Blikvoer is een voorbeeld van een onvolledige voeding. waar niet waar 12
Gezonde dieren. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Gezonde dieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Gezonde dieren WEGWIJZER Deze module bestaat
Nadere informatieHouden van dieren 91123a.indd :45
Houden van dieren Houden van dieren WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit zes vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Eindopdracht, Terugblik en Begrippen.
Nadere informatieGroene zorg. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groene zorg De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groene
Nadere informatieWater. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Water De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Water WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken.
Nadere informatieWerk in tuin en landschap
Werk in tuin en landschap De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170
Nadere informatieGroei en oogst. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groei en oogst De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groei
Nadere informatieGroene machinepark. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groene machinepark De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170
Nadere informatieNatuurlijk groen. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Natuurlijk groen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Natuurlijk
Nadere informatieTuinontwerp en -aanleg
Tuinontwerp en -aanleg De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Tuinontwerp en -aanleg WEGWIJZER
Nadere informatieTussen productie en verkoop
Tussen productie en verkoop De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Tussen productie en verkoop
Nadere informatieGroei voorbereiden. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groei voorbereiden De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Groei voorbereiden WEGWIJZER Deze module
Nadere informatieWerk in tuin en landschap
Werk in tuin en landschap WEGWIJZER Deze module bestaat uit zes hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is
Nadere informatieModule Dierverzorger. vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Dierverzorger vmbo landbouwbreed basisberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks
Nadere informatieActief in de natuur. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Actief in de natuur De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170
Nadere informatieVoeding. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Voeding De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Voeding WEGWIJZER
Nadere informatieGroei voorbereiden. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groei voorbereiden De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Groei voorbereiden WEGWIJZER Deze module
Nadere informatieGroene vormgeving en styling
Groene vormgeving en styling WEGWIJZER Deze module bestaat uit vier hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel
Nadere informatieModule Voeding basis varkens
Module Voeding basis varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda Holleman,
Nadere informatieVoeding cmyk rgb #48b A.indd :23
Voeding WEGWIJZER Deze module bestaat uit vijf hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit vijf vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Terugblik en Begrippen. Elk onderdeel is herkenbaar aan een
Nadere informatieGroene vormgeving en verkoop
Groene vormgeving en verkoop De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112
Nadere informatieModule Voeding 93007_voeding.indd :39
Module Voeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Met speciale dank aan Met dank aan: Kong Company Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd
Nadere informatieModule Voeding basis melkvee
Module Voeding basis melkvee De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Afke Zandvliet
Nadere informatieLoopbaan oriëntatie en -begeleiding Werkboek. Naam leerling:... Klas:... Datum:...
Loopbaan oriëntatie en -begeleiding Werkboek Naam leerling:... Klas:... Datum:... De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu
Nadere informatieWerkboekje op school. 1. Boerderijen in het Gooi en de Vechtstreek. Opdrachten: lezen, X aankruisen, invullen, doe-opdracht.
Opdrachten: lezen, X aankruisen, invullen, doe-opdracht. 1. Boerderijen in het Gooi en de Vechtstreek In de Gooi en Vechtstreek houden veel boeren koeien voor de melk. Dit noemen we een melkveebedrijf.
Nadere informatieGroene vormgeving en verkoop
Groene vormgeving en verkoop De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112
Nadere informatieModule Assisteren bij operaties en anesthesie
Module Assisteren bij operaties en anesthesie De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur
Nadere informatieModule Het gebruik van social media in de sector veehouderij
Module Het gebruik van social media in de sector veehouderij De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL
Nadere informatieModule Voeren naar behoefte varkens
Module Voeren naar behoefte varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda
Nadere informatieModule Dierverzorger. vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Dierverzorger vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks
Nadere informatieVerschillende eters vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/73578
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73578 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieModule Voer en duurzaamheid varkens
Module Voer en duurzaamheid varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Afke Zandvliet,
Nadere informatieVerschillende eters vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63321 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieModule Huisvesting van gezelschapsdieren
Module Huisvesting van gezelschapsdieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther
Nadere informatieModule Voeding basis melkvee
Module Voeding basis melkvee De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Harm Rijneveld
Nadere informatieVerschillende eters vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62401
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 09 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62401 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieModule Het gebruik van social media in de sector plant
Module Het gebruik van social media in de sector plant De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatie3C Voeding herkauwer
Naam: Klas:.. Datum: Ruimte voor schoolstempel en paraaf docent 3C Voeding herkauwer WETEN De leerling weet wat krachtvoer en ruwvoer is. De leerling weet dat een herkauwer vier magen heeft. De leerling
Nadere informatieModule Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Module Basisgenetica De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Body Bosgra Hans Hilverda
Nadere informatieModule Het gebruik van social media in de sector bloem
Module Het gebruik van social media in de sector bloem De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieModule Voedermiddelen varkens
Module Voedermiddelen varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Afke Zandvliet
Nadere informatieBloemwerk. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Bloemwerk De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Bloemwerk
Nadere informatieinhoud blz. 1. Huisdieren 3 2. De hond 5 3. De kat 6 4. De witte muis 7 5. De goudvis 8 6. Het konijn 9 7. De cavia De tamme rat 11 9.
Huisdieren inhoud blz. 1. Huisdieren 3 2. De hond 5 3. De kat 6 4. De witte muis 7 5. De goudvis 8 6. Het konijn 9 7. De cavia 10 8. De tamme rat 11 9. De papegaai 12 10. De hamster 13 11. De parkiet 14
Nadere informatieVerschillende eters vmbo-kgt12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 July 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62452 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieModule Gezondheid varkens
Module Gezondheid varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Afke Zandvliet,
Nadere informatieModule Infectieziekten
Module Infectieziekten De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Esther van Schuur Henriëtte
Nadere informatieWerkblad schedels groep 1
Werkblad schedels groep 1 De lengte van het dier is ongeveer 5 keer de lengte van de schedel Hoe lang is de schedel? Meet langs de zijkant Hoe breed is de oogkas? Schedel nr 1 Schedel nr 2 Schedel nr 3
Nadere informatieModule Duurzame fokkerij
Module Duurzame fokkerij Colofon Auteur Marko Ruis Redactie Sigrid Kroon, Bureau Contenti Beeld ARKA media BV Shutterstock Dierenwelzijnsweb Wikimedia Kleindier Liefhebbers Nederland Het Ontwikkelcentrum
Nadere informatieVerschillende eters hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 26 October 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62553 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieModule Dieetvoeding 93008_Dieetvoeding.indd :30
Module Dieetvoeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieModule Tandheelkunde bij gezelschapsdieren
Module Tandheelkunde bij gezelschapsdieren De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur
Nadere informatieModule Begroten, offreren en een werkplanning maken
Module Begroten, offreren en een werkplanning maken De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon
Nadere informatieModule Toegepaste beplantingsleer
Module Toegepaste beplantingsleer De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jan van
Nadere informatieROVERS EN HUN PROOIEN
ROVERS EN HUN PROOIEN Handleiding en leerdoelen 3de graad Je vertelt de leerlingen dat ze binnenkort op uitstap gaan naar ZOO Planckendael. Wie werkt er allemaal in de zoo? (dierenverzorger, dierenarts,
Nadere informatieROVERS EN HUN PROOIEN
ROVERS EN HUN PROOIEN Handleiding en leerdoelen 2de graad Je vertelt de leerlingen dat ze binnenkort op uitstap gaan naar ZOO Planckendael. Hier zie je Esther. Esther werkt nog maar pas in de zoo van Planckendael.
Nadere informatieModule Dieetvoeding 93008_Dieetvoeding.indd :30
Module Dieetvoeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieVergroening stedelijke omgeving
Vergroening stedelijke omgeving De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Vergroening stedelijke omgeving
Nadere informatieModule Tuinontwerpen. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Module Tuinontwerpen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Henriët Wolbers, Rick
Nadere informatieModule Meer dan bloemist
Module Meer dan bloemist De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Lucas Jansen Redactie
Nadere informatieModule Begeleiden voortplanting
Module Begeleiden voortplanting De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Martijn Smeets
Nadere informatieRelaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 08 April 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63327 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieDe ezel. Ezels worden gehouden als :... Van ezelinnenmelk maakt men :...
De ezel Dit weet ik over mijn dier Het mannetje: Een kruising tussen een ezelhengst en een paardenmerrie noemt men een. Een kruising tussen een paardenhengst en een ezelin noemt men een Er zijn 3 zichtbare
Nadere informatieNATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS
NATUUR EN TECHNIEK V OOR HET BASISONDERWIJS 5 Thema 1 Planten maken voedsel voor iedereen 2 Je gaat vast wel eens naar de winkel. Samen met je vader of moeder boodschappen doen. Misschien mag je zelf iets
Nadere informatieGroene productie. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2
Groene productie De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL cmyk 70 0 70 0 rgb 73 177 112 #48b170 Groene
Nadere informatieModule Voeding basis varkens
Module Voeding basis varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda Holleman,
Nadere informatieinhoud blz. 1. Eten 3 2. De maaltijd 4 3. Het bestek 5 4. Planten en dieren 6 5. Uit eten 8 6. Eten in andere landen Dat lust ik niet
Eten inhoud blz.. Eten 3 2. De maaltijd 4 3. Het bestek 5 4. Planten en dieren 6 5. Uit eten 8 6. Eten in andere landen 0 7. Dat lust ik niet. 8. Hap, slik, boem! 2 9. Filmpjes 4 Pluskaarten 5 Bronnen
Nadere informatieVoeding. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Voeding klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Voeding is belangrijk voor mens, dier en plant. In het dierenpark zie je veel verschillende dieren. Een planteneter eet planten, een vleeseter eet vlees
Nadere informatieHet DIER is DING geworden
Het DIER is DING geworden Marijke Verduyn Het DIER is DING geworden Van landbouwhuisdier tot productiedier Uitgeverij Meinema, Zoetermeer www.uitgeverijmeinema.nl Ontwerp omslag: Mulder van Meurs, Amsterdam
Nadere informatieRelaties tussen organismen vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73585 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieMet deze uitgaven kun je je voorbereiden op de Proeve van Bekwaamheid De beestenboel.
dier en zorg Konijnenpraat GL Met deze uitgaven kun je je voorbereiden op de Proeve van Bekwaamheid De beestenboel. Deze uitgave bevat theorie en opdrachten om de competenties en kennis die je moet beheersen
Nadere informatiePlanten en de mens vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 08 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62376 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatie3D Voeding paard. 10 min bespreken opdracht 20 min lezen opdracht en maken zelftoets 45 min maken praktijkopdracht 15 min nabespreken opdracht
Naam: Klas:.. Datum: Ruimte voor schoolstempel en paraaf docent 3D Voeding paard Je weet hoeveel voer een paard mag krijgen Je weet wat voor soort voer een paard moet krijgen Je weet waar de voerbehoefte
Nadere informatieVoeding. Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Voeding Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs DMVVOO-B&E-2012 Voeding is belangrijk voor de mens, dier en plant. In het dierenpark zie je heel veel verschillende dieren. De planteneter eet planten,
Nadere informatieAlleen C: Van voedsel met veel calorieën, zoals frites en chocolade, krijg je veel energie.
Project Voeding ABC Week 1ABC: Ons voedsel Info: Waarom eten en drinken we? Je lijf heeft eten en drinken nodig; eet en drink je niet, dan ga je dood. Eetgewoontes verschillen per land. In India eten mensen
Nadere informatieRekenen Groep 7-2e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm
Nadere informatieVoeding Slangen Alle slangen zijn carnivoor ofwel vleesetend. De meeste soorten die in terraria worden gehouden, eten knaagdieren of vis.
Voeding Slangen Alle slangen zijn carnivoor ofwel vleesetend. De meeste soorten die in terraria worden gehouden, eten knaagdieren of vis. Er zijn echter ook soorten die amfibieën, insecten, eieren of zelfs
Nadere informatieinhoud blz. Inleiding 1. Met je mond vol tanden 2. Giftanden 3. Tanden als scheermesjes 4. Knaagtanden 5. Het paard 6.
Tanden inhoud blz. Inleiding 3 1. Met je mond vol tanden 4 2. Giftanden 5 3. Tanden als scheermesjes 6 4. Knaagtanden 7 5. Het paard 8 6. De nijlkrokodil 9 7. De witte haai 10 8. De olifant 11 9. De tuimelaar
Nadere informatieover DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt.
over DE KOE Een koe heeft grote oren die in alle richtingen kunnen draaien. Zo horen ze goed als er gevaar dreigt. Een koe kan uitstekend ruiken. Als het voer een beetje stinkt, laat zij het liggen. Wat
Nadere informatieVoeding schapen algemeen. Voeding en vertering. Vertering schaap schematisch
Voeding schapen algemeen Voeding en vertering Enkele belangrijke aspecten: - verteringsstelsel - herkauwproces - nutriënten Uitgelicht: - mineralen: Cu, - spoorelement: Co Roel de Lange Assortiment Vragen
Nadere informatieSTADSBOERDERIJ VOEREN VAN DIEREN
STADSBOERDERIJ VOEREN VAN DIEREN Rekenen voor vmbo-groen en mbo-groen Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Module Stadsboerderij Voeren van dieren Leerlingtekst Versie 1.0. November
Nadere informatieMedewerker groothandel KB
Medewerker groothandel KB Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Bent u desondanks van mening dat we u hebben benadeeld, dan kunt u contact
Nadere informatieModule Het groeien van planten
Module Het groeien van planten Colofon Auteur Ton van der Hoorn, Wellantcollege, Aalsmeer Redactie Marga Winnubst, Kristal Tekst- en communicatiebureau Beeld ARKA media BV, Beeldverwerving en beeldcreatie
Nadere informatieinhoud 1. Slangen 2. Een reptiel 3. Maten 4. Waar? 5. Ruiken 6. Gif 7. Wurgen 8. Hap, slik! 9. Een nieuwe jas 10. Weetjes 11. Filmpje Pluskaarten
Slangen inhoud 1. Slangen. Een reptiel. Maten 6. Waar? 7 5. Ruiken 8 6. Gif 9 7. Wurgen 10 8. Hap, slik! 11 9. Een nieuwe jas 1 10. Weetjes 1 11. Filmpje 1 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en
Nadere informatieModule Water en watergeefsystemen
Module Water en watergeefsystemen De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jan van
Nadere informatieKatachtigen. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs
Katachtigen Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! Iedereen kent natuurlijk de poes als huisdier. Dit dier lijkt veel op de katachtigen die in Ouwehands Dierenpark
Nadere informatieDoel: Na deze opdracht weet je wat een voedselkringloop is en hoe het leven van planten en dieren met elkaar samenhangt.
Thema: Bestaat vrede? Vak: Ruimte, aarde en milieu De ecologische kringloop De voedselkringloop Moeilijkheid: *** Tijdsduur: ** Juf Nelly De kringloop in de natuur Doel: Na deze opdracht weet je wat een
Nadere informatieGezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 07 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62382 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieRuwvoer, een essentieel onderdeel van het rantsoen
Ruwvoer, een essentieel onderdeel van het rantsoen Vezel maakt ruwvoer onmisbaar Elk paard heeft een minimale opname van 1% van het lichaamsgewicht aan droge stof ruwvoeder nodig. Dit wil zeggen dat een
Nadere informatieVOEDING. groep 8 / brugklas VO
groep 8 / brugklas VO VOEDING Volg in het dierenpark de genummerde routepijlen, dan kom je de diersoorten, waar de vragen betrekking op hebben, in de juiste volgorde tegen. 1. Volwassen ZWARTVOETPINGUÏNS
Nadere informatieModule Verkoopmedewerker bloemen en planten KB. vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4
Module Verkoopmedewerker bloemen en planten KB vmbo landbouwbreed kaderberoepsgerichte leerweg leerjaar 3 en 4 Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke
Nadere informatieModule EHBO bij dieren
Module EHBO bij dieren Colofon Auteur Esther van Schuur Henriëtte van Grinsven Marieke Poort Redactie Tekstak, bureau voor tekst en redactie Beeld ARKA Media BV Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Gezocht: een... 6
Inhoud Voorwoord 5 Gezocht: een... 6 7 Verzorg je dieren! 11 7.1 Natuurlijk gedrag 11 7.2 Goed verzorgen in zes stappen 16 7.3 Diergroep en voeding 20 7.4 Een checklist om besmetting te voorkomen 23 7.5
Nadere informatieKatachtigen. Voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs D M K B - B & E - 2 0 1 2
Katachtigen Voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs D M K B - B & E - 2 0 1 2 Iedereen kent natuurlijk de poes als huisdier. Dit dier lijkt veel op de katachtigen die in Ouwehands Dierenpark leven. Denk
Nadere informatieKlassengesprek - excursie
5 Klassengesprek - excursie Doelen Materialen Duur De leerlingen: herkennen verschillende dieren uit hun omgeving. weten dat er diereneters, planteneters en alleseters zijn. observeren het gedrag van dieren.
Nadere informatieModule Rantsoen melkvee
Module Rantsoen melkvee De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Afke Zandvliet, Nordwin
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 81. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 7 Verzorg je dieren! 9 7.1 Natuurlijk gedrag 9 7.2 Een goede verzorging in zes stappen 11 7.3 Diergroep en voeding 14 7.4 Een checklist om besmetting te voorkomen 16 7.5 Wassen, kammen
Nadere informatieVoorbereiding post 2. Eten zoals je gebekt bent Groep 1-2
Voorbereiding post 2 Eten zoals je gebekt bent Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Eten zoals je gebekt bent, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen Verhaal
Nadere informatieWat eten onze dieren?
Wat eten onze dieren? WANDPLAAT EN HANDLEIDING INHOUDSOPGAVE Aanwijzingen voor de docent Wat staat er op de wandplaat? 2 Wetenswaardigheden Afbeelding wandplaat 8 Opdrachten en achtergrondinformatie Allemaal
Nadere informatieWat eten onze dieren?
Wat eten onze dieren? WANDPLAAT EN HANDLEIDING INHOUDSOPGAVE Aanwijzingen voor de docent Wat staat er op de wandplaat? 2 Wetenswaardigheden Afbeelding wandplaat 8 Opdrachten en achtergrondinformatie Allemaal
Nadere informatieRekenen Groep 6-2e helft schooljaar.
Sweelinck & De Boer B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze,
Nadere informatie