Vergrijzing en zorg. - Een demografische en economische kadering - Horizon mei 2017

Transcriptie

1 Vergrijzing en zorg - Een demografische en economische kadering - Horizon mei 217 Jan Van Hove, Chief Economist KBC Johan Van Gompel, Senior Economist KBC

2 Demografisch perspectief tot 25 De vergrijzing manifesteert zich in drie golven Aandeel in totale Belgische bevolking (in %) Verandering tijdens decennium (in ) Bron: Bevolkingsvooruitzichten Federaal Planbureau (216)

3 Eerste vergrijzingsgolf We leven langer Levensverwachting van de Belgen Verandering tijdens decennium (in ) Bij de geboorte Op 65 jaar Op 8 jaar Bron: Eurostat (Population Statistics)

4 Eerste vergrijzingsgolf maakt langer werken onvermijdelijk Werkzaamheidsgraad (werkenden in % betrokken leeftijdsgroep) België Eurozone 4 Eerste 5-64 golf Verandering tijdens decennium (in ) Bron: Eurostat (LFS)

5 Tweede vergrijzingsgolf Maar ook meer wonderjaren na pensionering Levensverwachting van 65-jarigen (vol = België, gearceerd = eurozone) Gezonde levensverwachting Wonderjaren Algemene levensverwachting Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen 4 Tweede 5-64 golf Verandering tijdens decennium (in ) Bron: Eurostat (EHLEIS)

6 Tweede vergrijzingsgolf 65-plussers leiden een actief leven

7 Derde vergrijzingsgolf Waarna de zorgjaren volgen Levensverwachting van 65-jarigen (vol = België, gearceerd = eurozone) Gezonde levensverwachting Algemene levensverwachting Zorgjaren Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Verandering tijdens decennium (in ) Derde golf Bron: Eurostat (EHLEIS)

8 Derde vergrijzingsgolf Waarna de zorgjaren volgen Levensverwachting van 65-jarigen (vol = België, gearceerd = eurozone) Gezonde levensverwachting Algemene levensverwachting Zorgjaren Belgen met een langdurige activiteitsbeperking door gezondheidsproblemen (in % van de betrokken leeftijdsgroep) Matige beperkingen Ernstige beperkingen Mannen Vrouwen Mannen Vrouwen Bron: Eurostat (EHLEIS) Bron: Eurostat (SILC-enquête)

9 Sanering Belgische publieke financiën Oplopende vergrijzingskosten Noodzakelijk om de vergrijzingskosten op te vangen niet enkel inzake pensioenen, maar ook inzake zorg Totale kosten van de vergrijzing (*) (bij ongewijzigd beleid, in % van het bbp) Rapport 26 Rapport 214 Rapport Kosten inzake gezondheidszorg (bij ongewijzigd beleid, rapport 216, in % van het bbp) Acute gezondheidszorg Langdurige zorg (*) Saldo pensioenen, gezondheidszorg, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en kinderbijslag Bron: Studiecommissie voor de Vergrijzing

10 Groeiende behoefte aan formele zorg Mantelzorg op terugweg, formele zorg onder druk Aandeel 65-plussers dat langdurige zorg ontvangt (214, in % totaal aantal 65-plussers) Thuiszorg In instellingen België kent verhoudingsgewijs groot aandeel van zorgopvang in instellingen Mantelzorg op terugweg, vraag naar formele zorg neemt sterk toe: - Door langer werken kunnen minder 5-plussers informele zorg verstrekken - Zorgopvang meer uitbesteed als gevolg van toenemend aantal tweeverdienersgezinnen - Zwaardere afhankelijkheidsvormen stijgen sterkst (thuis-/mantelzorg is hiervoor minder geschikt) Vraag naar financiering: - Publieke financiering kan hoe langer hoe minder in dekking afhankelijkheidskosten voorzien - Vandaag reeds veeleer beperkte financiële tegemoetkomingen Bron: OESO (Health Statistics, 216)

11 Van bejaardentehuis over woonzorgcentrum naar lang thuis wonen & thuisvervangend wonen Health and care infrastructure meets the needs of society? (IMD, World Competitiveness Yearbook, 215) Zwitserland België Frankrijk Nederland Duitsland Spanje Oostenrijk Denemarken Finland VK Japan VS Italië Ierland Portugal Griekenland Medische en zorginfrastructuur in België is bij de beste ter wereld Regio s sinds juli 214 volledig bevoegd voor de residentiële ouderenzorg; Vlaams Woonzorgdecreet zet sterk in lang thuis wonen en op thuisvervangend wonen : - Informele zorg (mantelzorg/vrijwilligers) ondersteunen als volwaardige zorgpartners - Switch naar persoonsgebonden financiering (zelf bepalen hoe je je woonzorgbehoeften financiert) - Innovatieve woonconcepten (leeftijdsbestendige woningen, leeftijdsvriendelijke buurten, ) Grotere rol voor de privésector: - Privé-investeringen in woon(zorg)infrastructuur - Innovatieve producten en -diensten Bron: IMD Business School

12 KBC wil vanuit zijn eigen kernactiviteiten actief op zoek gaan naar oplossingen voor maatschappelijke noden Onze duurzaamheidsstrategie Vier focusdomeinen waarin we het verschil willen maken Onze nadelige impact op de samenleving beperken Onze positieve impact op de samenleving vergroten Financiële geletterdheid Milieuverantwoordelijkheid Verantwoord gedrag bij alle medewerkers stimuleren Stimuleren van ondernemerschap Vergrijzing Ruim 1 op 3 van onze klanten is 6-plusser. Over tien jaar is dat bijna 4 op 1. Meer wonderjaren, maar ook meer zorgjaren

13 KBC-Zorgplan Moeders Preventie Winkel Spaar- en beleggingsproducten Digiwijs Campagne Leren Vallen

14 Samengevat 1. Vergrijzing/langer leven betekent meer goede jaren ( wonderjaren ) maar ook meer slechte jaren ( zorgjaren ) 2. Mantelzorg is op de terugweg en de publieke uitgaven voor langdurige zorg staan onder druk 3. Nieuwe generaties ouderen willen hun leven zo lang mogelijk zelf in handen nemen en blijven deel uitmaken van de samenleving 4. Daarom moeten we meer inzetten op (informele) thuiszorg, innovatieve woon(zorg)concepten en producten/diensten, met een grotere rol voor de privésector

15

16