Hoe CE-markeer je de Nieuwe Botlekbrug?

Transcriptie

1 Hoe CE-markeer je de Nieuwe Botlekbrug? Sjoerd Gijezen (CE-coördinator, A-Lanes A15) Nick de With (Safety Consultant, Fusacon)

2 Inhoud presentatie Nieuwe Botlekbrug; de specificaties. Aannemerij versus CE markering Machinerichtlijn. CE: essentiële lessen. Vragen. 2

3 Nieuwe Botlekbrug; de specificaties 3

4 Nieuwe Botlekbrug; de specificaties - Brugdek opp ~ m² - Gebalanceerd hefsysteem ~ ton hefgewicht ~ ton per contragewicht lifts / jaar - Staal ~ ton (2 dekken) - Beton OWB ~ m³ Pijlers ~ m³ Torens ~ m³ 4

5 Aannemerij versus CE markering Machinerichtlijn Is een aannemer een machinebouwer??? Volgens opdrachtgever RWS wel! De Opdrachtnemer wordt in het kader van de Machinerichtlijn 2006/42/EG aangewezen als fabrikant voor de onderdelen van de machine Botlekbrug die deel uitmaken van de Infrastructuur RWS. De fabrikant moet voor de onderdelen van de machine Botlekbrug die deel uitmaken van de Infrastructuur RWS conform de Machinerichtlijn 2006/42/EG: a) een Technisch Constructie Dossier samenstellen; b) voor ingebruikname van de brug een door de fabrikant ondertekende EG verklaring opstellen waarin door de fabrikant conformiteit aan de Machinerichtlijn wordt verklaard; c) voor ingebruikname van de brug een CE-markering aanbrengen op de afzonderlijke machine onderdelen. 5

6 Aannemerij versus CE markering Machinerichtlijn Is een aannemer een machinebouwer??? Volgens de definitie van machine volgens de Machinerichtlijn ook! Een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem maar niet op basis van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke spierkracht, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing. 6

7 CE-Markering: de diepte in! 1. Eisenanalyse wetten/normen NWI 2. Technisch Dossier SGI 3. Risicobeoordeling SGI 4. Risicoreductie NWI 5. Gebruiksaanwijzing SGI 7

8 1. Eisenanalyse wetten/ normen: wat houdt het in? Nederlandse wetten: WW Besluit machines (Machinerichtlijn 2006/42/EG) WW Besluit E-materiaal (Laagspanningsrichtlijn 2006/95/EG) Besluit EMC 2007 (EMC-Richtlijn 2004/108/EG) Richtlijn Vaarwegen (RVW 2005) Reglement verkeersregels en verkeerstekens (RVV 1992) Europese normen: A-norm: EN-ISO B-normen: EN 349, EN-ISO 13857, EN , etc. C-normen: geen. Nationale normen: NEN 6786, NEN 6787, NEN 1010, etc. RWS richtlijnen: GBBB, NBD 6000, etc. 8

9 1. Eisenanalyse wetten/ normen: essentiële vragen Is het verstandig alle CE-markeringseisen uit diverse EU-Richtlijnen separaat in het systems engineerings-systeem te zetten? Wat doe je met het woud aan Europese en Nationale normen en hoe ga je om met tegengestelde eisen? Hoe kun je wet- en normeisen praktisch bij de onderaannemers neerleggen? 9

10 1. Eisenanalyse wetten/ normen: stelling Stelling: De eisen van de Machinerichtlijn zijn bedoeld ter ondersteuning van de risicobeoordeling en behoeven niet apart afgeleid te worden. 10

11 1. Eisenanalyse wetten/ normen: stelling Stelling: De eisen van de Machinerichtlijn behoeven niet apart afgeleid te worden. Antwoord: NEE. Bron Uitleg Machinerichtlijn Bijlage VII zegt dat de volgende informatie in het Technisch Dossier (TD) moet zitten: de documentatie over de risicobeoordeling waaruit de gevolgde procedure blijkt, met inbegrip van de volgende gegevens: Item i) een lijst van de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen die op de betrokken machine van toepassing zijn, 11

12 1. Eisenanalyse wetten/ normen: essentiële lessons learned Is het verstandig alle CE-markeringseisen uit diverse EU-Richtlijnen separaat in het systems engineerings-systeem te zetten? Nee, om de volgende redenen: a) Het aantal eisen uit de Machinerichtlijn is groter dan 400! b) Een groot aantal eisen is toch niet van toepassing. c) De eisen zijn zeer globaal en kunnen niet zomaar aangetoond worden. Oplossing: Maak per EU-Richtlijn een Excel-file en zorg voor onderbouwde invulling van deze file. Slechts 1 check in Systems Engineering! 12

13 1. Eisenanalyse wetten/ normen: essentiële lessons learned Wat doe je met het woud aan Europese en Nationale normen en hoe ga je om met tegengestelde eisen? Oplossing: a) Analyseer met CE-team welke normen voor een deelsysteem van belang zijn. b) Betrek de leverancier van het deelsysteem vroegtijdig in de uitkomst. c) Leg gezamenlijk de normenset vast. Tegenstrijdige eis voorbeeld: Railing bordessen: 1100mm versus 1000mm. 13

14 1. Eisenanalyse wetten/ normen: essentiële lessons learned Hoe kun je wet- en normeisen praktisch bij de onderaannemers neerleggen? Oplossing: a) Maak een uitreksel van de belangrijkste bruggennormen/ etc. b) Wijs toepasselijke normeisen toe aan één of meer onderaannemers. c) Controleer of onderaannemers de normen correct toepassen. 14

15 2. Technisch Dossier: de inhoud TD 1 Algemene beschrijving machine. TD 2 Overzichtsplan. TD 3 Tekeningen/Berekeningen. TD 4 Risicobeoordeling. TD 5 Toegepaste normen en technische specificaties. TD 6 Testplannen- en resultaten. TD 7 Gebruiksaanwijzing. TD 8 Inbouwverklaringen niet-voltooide machines. TD 9 EG-VVO s machineonderdelen/componenten. TD10 EG-VVO MRL. 15

16 2. Technisch Dossier: essentiële vragen - Welk detailniveau moet het Technisch Dossier hebben? - Hoe betrek je onderaannemers in het CE traject? - Op welke manier houd je het Technisch Dossier overzichtelijk? 16

17 2. Technisch Dossier: stelling Stelling: De hoofdfabrikant is verantwoordelijk om elk TD hoofdstuk te vullen met gedetailleerde informatie van iedere deelinstallatie (aandrijfsysteem, afsluitboom, etc). 17

18 2. Technisch Dossier: stelling Stelling: De hoofdfabrikant is verantwoordelijk om elk TD hoofdstuk te vullen met gedetailleerde informatie van iedere deelinstallatie (aandrijfsysteem, afsluitboom, etc) Antwoord: JA. MRL Overweging (24): Het is absoluut noodzakelijk dat de fabrikant.een technisch constructiedossier samenstelt. De volledige documentatie behoeft evenwel niet permanent in materiële vorm voorhanden te zijn, maar moet op verzoek beschikbaar gemaakt kunnen worden. Genoemde documentatie behoeft geen gedetailleerde tekeningen van de voor de fabricage van de machines gebruikte onderdelen te bevatten, behalve indien kennis daarvan voor de controle van de overeenstemming met de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen onontbeerlijk is. 18

19 2. Technisch Dossier: stelling TD: hoeft geen gedetailleerde tekeningen van de voor de fabricage van de machines gebruikte onderdelen te bevatten, behalve indien kennis daarvan voor de controle van de overeenstemming met de essentiële gezondheids- en veiligheidseisen onontbeerlijk is. Nieuwe Botlekbrug Korte aanbruggen Lange aanbruggen Pijlers + torens Stalen dekken Brug Hef Installatie Onderdeel TD? Nee. Nee. Ja. Ja. Ja. Brug Technische Installaties Ja. 19

20 2. Technisch Dossier: essentiële lessons learned -Welk detailniveau moet het Technisch Dossier hebben? Per TD onderdeel een hoofdstuk met daarin een beschrijving van de verwachte input: - Welke documentatie wordt verwacht. - Eisen aan inhoud per soort document. - Wie doet wat: scopeverdeling. 20

21 2. Technisch Dossier: essentiële lessons learned -Hoe betrek je onderaannemers in het CE traject? Actief opzoeken van onderaannemers: - Uitleg van doelstelling Technisch Dossier. - Uitleg over document Inhoud Technisch Dossier. - Meetings over (integrale) veiligheidsgerelateerde besturingsfuncties. - Meetings om te spreken over Risicobeoordeling. - Meetings om mee te denken in technische oplossingen. Kritisch zijn op geleverde documentatie, maar constructief. Bewust maken van wettelijke verantwoordelijkheid. 21

22 2. Technisch Dossier: essentiële lessons learned -Op welke manier houd je het Technisch Dossier overzichtelijk? Excelsheet als inhoudsopgave. Sortering/filtering mogelijk op: - TD hoofdstuk. - SBS/WBS code. - Verantwoordelijke partij. - Documenttitel. - Etc. 22

23 3. Risicobeoordeling: wat is vereist? Basis: onder MRL geharmoniseerde norm: NEN-EN-ISO 12100:2010. Doel: is om ontwerpers te voorzien van een allesomvattend kader en een leidraad voor het nemen van beslissingen tijdens het ontwerpproces van machines en hen in staat te stellen machines te ontwerpen die veilig zijn voor hun bedoelde gebruik. 1. Bepaling van de grenzen van de machine. 2. Identificatie van de gevaren. 3. Risico-inschatting. 4. Risico-evaluatie. 5. Risico-reductie. 23

24 3. Risicobeoordeling: essentiële vragen - Wanneer voer je een risicobeoordeling uit? - Hoe ga je om met risico s van door onderaannemers geleverde systemen? - Hoe voorkom je dat de risicobeoordeling een naar obesitas neigend document wordt? 24

25 2. Risicobeoordeling: stelling Stelling: Onderaannemers zijn verplicht een risicobeoordeling van het door hen geleverde systeem te overhandigen aan de hoofdaannemer. 25

26 2. Risicobeoordeling: stelling Stelling: Onderaannemers zijn verplicht een risicobeoordeling van het door hen geleverde systeem te overhandigen aan de hoofdaannemer. Antwoord: NEE. MRL Overweging (24): Het is absoluut noodzakelijk dat de fabrikant.een technisch constructiedossier samenstelt. De volledige documentatie behoeft evenwel niet permanent in materiële vorm voorhanden te zijn, maar moet op verzoek beschikbaar gemaakt kunnen worden. Tenzij.. dit in het contract van de onderaannemer wordt opgenomen!! 26

27 3. Risicobeoordeling: essentiële lessons learned - Wanneer voer je een risicobeoordeling uit? MRL 2006/42/EG Bijlage I, Algemene beginselen: De fabrikant van een machine of diens gemachtigde garandeert dat een risicobeoordeling wordt uitgevoerd om na te gaan welke veiligheids- en gezondheidseisen op die machine van toepassing zijn; bij ontwerp en bouw van de machine moet vervolgens rekening worden gehouden met de resultaten van deze risicobeoordeling. Dus: NIET achteraf, maar GEDURENDE de Ontwerp- en realisatiefase. Risicobeoordeling is een iteratief proces. 27

28 3. Risicobeoordeling: essentiële lessons learned - Hoe ga je om met risico s van door onderaannemers geleverde systemen? Nr Stap Wanneer 1 Bepalen risicograaf overkoepelende risicobeoordeling. 2 Risicobeoordeling per systeem opvragen in betreffende risicograaf. 3 Restrisico s opnemen in overkoepelende Risicobeoordeling. 4 Integrale risicosessies om risico s te inventariseren. Met opstellen contract OA. VO/DO fase. DO fase. DO. DE. 5 Integrale risicosessies om risico s te reduceren. DO DE. 28

29 3. Risicobeoordeling: essentiële lessons learned - Hoe voorkom je dat de risicobeoordeling een naar obesitas neigend document wordt? 29

30 3. Risicobeoordeling: essentiële lessons learned - Hoe voorkom je dat de risicobeoordeling een naar obesitas neigend document wordt? Uitgangspunten: Gevaren uit: MRL, NEN 6787, ISO Mechanisch. 2. Elektrisch. 3. Thermisch. 4. Geluid. 5. Trillingen. 6. Straling. 7. Materialen / stoffen. 8. Ergonomie. 9. Omgeving. 10. Combinatie van gevaren. 30

31 3. Risicobeoordeling: essentiële lessons learned - Hoe voorkom je dat de risicobeoordeling een naar obesitas neigend document wordt? Uitgangspunten: 147 Ruimtes in Nieuwe Botlekbrug. 4 Fases Vervoer, Afstellen, Gebruik, Ontmanteling. 2 Aandrijfvormen Nood, Hoofd. 7 Bedienvormen Op afstand, Lokaal, Nood, Onderhoud, Calamiteiten (3x). 10 Soorten gebruikers Brugwachter, WTB, EL, Prorail, Scheepvaart, Wegverkeer, Treinverkeer, Schoonmaak, Nooddiensten, Bezoekers. 31

32 3. Risicobeoordeling: essentiële lessons learned - Hoe voorkom je dat de risicobeoordeling een naar obesitas neigend document wordt? Oplossing: 147 ruimtes 16 categorieën met eigen risicoprofiel: 1. Einddwarsdrager. 2. Bovenligger. 3. Onderligger. 4. Brugwachtershuis. 5. Brug Hef Installatie Elektrotechnisch. 6. Brug Hef Installatie Werktuigbouw. 7. Kabelwielen. 8. Gang. 9. Trap. 10. BTI. 11. BTI brug buiten. 12. HVAC. 13. Prorail. 14. Toren. 15. Omloopbordes. 16. Onderhoudswagen. 32

33 4. Risicoreductie: wat houdt het in bij de NBB? Zuid Noord 33

34 4. Risicoreductie: wat houdt het in? MRL 2006/42/EG Bijlage I, par ; verplichte volgorde risicoreductie: 1. Risico s uitsluiten of zoveel mogelijk verhinderen. Inherent veilig ontwerp. 2. Noodzakelijke beveiligingsmaatregelen nemen. A) afschermen. B) beschermende maatregelen, sensoren, interlock, etc.. C) aanvullende maatregelen: LoToTo, NS, signalering, ontsnappingsmogelijkheden, etc. 3. Gebruikers informeren over gebruik/ restrisico s/ noodzakelijke opleiding/ noodzakelijke PBM s. 34

35 4. Risicoreductie: Vaste afschermingen (EN 953/ ISO 14120) Vaste afscherming, eisen ten aanzien van bevestiging: Ofwel permanent (b.v. lassen) Ofwel door middel van bevestigingsmiddelen (schroeven, moeren) die het verwijderen of openen van de afscherming zonder gebruik van gereedschap onmogelijk maken. Zij behoren, tot zover mogelijk, niet op hun plaats te kunnen blijven zonder die bevestigingmiddelen. EN , paragraaf

36 4. Risicoreductie: Beweegbare afschermingen EN 953 en EN-ISO Blokkeerschermen (movable interlocking guard) moeten voorzien zijn van een blokkeervoorziening, die: voorkomt dat gevaarlijke machinefuncties in werking treden totdat de afscherming gesloten is, en een opdracht tot stopzetting geeft wanneer de afscherming niet meer gesloten is. Wanneer het mogelijk is dat een bediener de gevarenzone bereikt voordat het risico dat voortvloeit uit de gevaarlijke machinefuncties is geweken, moeten de blokkeerschermen zijn voorzien van vergrendeling. Blokkeerschermen met vergrendeling (movable interlocking guard with guard locking) 36

37 4. Risicoreductie: essentiële vragen Er zijn 3 pijlers voor 2 brugdekken en meerdere ruimten met bewegende delen, denk aan kabel wielen boven en onder, kabeltrommels, remmen, etc. Welke veiligheidsoplossing is eenvoudig en doeltreffend? Hoe hou je schoonmaak-medewerkers en anderen (leken) veilig? Hoe hou je technische medewerkers bij afstellen veilig? 37

38 4. Risicoreductie: stelling Stelling: Een toegang tot bewegende delen kan in een brug ook worden gerealiseerd met een toegangsdeur met een uniek cilinderslot. 38

39 4. Risicoreductie: stelling Stelling: Een toegang tot bewegende delen kan in een brug ook worden gerealiseerd met een toegangsdeur met een uniek cilinderslot of hangslot. Antwoord: NEE. De Machinerichtlijn zegt: Waar mogelijk, mogen vaste afschermingen niet zonder hun bevestigingsmiddelen op hun plaats kunnen blijven. Bij een deur kan niet worden voldaan aan de deze eis. Het probleem is dat een deur met of zonder aangebracht hangslot in zijn scharnier blijft hangen en dus ongecontroleerd geopend kan zijn. Dit is ook duidelijk te classificeren als voorzienbaar verkeerd gebruik, wat een machinefabrikant moet voorkomen. 39

40 4. Risicoreductie: essentiële lessons learned Welke veiligheidsoplossing is eenvoudig en doeltreffend? 40

41 4. Risicoreductie: essentiële lessons learned Welke veiligheidsoplossing is eenvoudig en doeltreffend? NBB werkt met een sleutelwisseldoos voor de witte trapped key! Dat geeft 8 stuks witte keys aan iedere zijde van een brugdek! 41

42 4. Risicoreductie: essentiële lessons learned Hoe hou je schoonmaak-medewerkers en anderen (leken) veilig? 1. Schoonmaker heeft afstemming met brugwachter. a. Goedkeuring brugwachter. 2. Schoonmaker drukt op aanvraagknop trapped key. a. Signaal gaat naar Safety PLC (aanvraag knop KNIPPERT). b. Safety PLC controleert of brugdek in positie ligt (aanvraagknop KNIPPERT). c. Brugdek ligt in positie (aanvraagknop KNIPPERT). d. Signaal goedkeuring vanuit Safety PLC terug naar Trapped key (aanvraagknop AAN). 3. Schoonmaker kan sleutel omdraaien en uitnemen. 4. Schoonmaker plaatst de sleutel bovenin de wisselbox. 5. Schoonmaker neemt een andere sleutel uit en loopt met sleutel naar betreffende ruimte met bewegende delen en opent de deur (sleutel blijft zitten) 42

43 4. Risicoreductie: essentiële lessons learned Hoe hou je schoonmaak-medewerkers en anderen (leken) veilig? 6. Schoonmaker doet zijn werkzaamheden. 7. Schoonmaker verlaat de ruimte, sluit deze met sleutel en neemt sleutel mee naar trapped key wisselbox. 8. Als alle sleutels teruggeplaatst neemt hij de bovenste sleutel uit de wisselbox en plaatst deze terug het aanvraagkastje. 9. Schoonmaker stopt sleutel terug en draait deze weer naar 0- positie. a. Safety PLC krijgt een signaal dat Brughefinstallatie gereed is voor beweging. 10. Schoonmaker heeft afstemming met brugwachter dat zijn werkzaamheden gereed zijn. 43

44 4. Risicoreductie: essentiële lessons learned Hoe hou je technische medewerkers bij afstellen veilig? 44

45 5. Gebruiksaanwijzing: wat houdt het in? MRL Bij iedere machine moet een gebruiksaanwijzing zijn gevoegd in de officiële Gemeenschapstaal (of talen) van de lidstaat waar de machine op de markt wordt gebracht en/of in bedrijf gesteld. 45

46 5. Gebruiksaanwijzing: wat houdt het in? MRL Eisen MRL Inhoud gebruiksaanwijzing o.a.: - algemene beschrijving - tekeningen/schema s, beschrijvingen voor het gebruik, onderhoud en herstellen van de machine - beschrijving van de werkplekken - beschrijving beoogd gebruik - waarschuwingen te ontraden gebruik - instructies montage, installatie en aansluiting van de machine - informatie over restrisico s - informatie persoonlijke beschermingsmaatregelen - de te volgen werkwijze bij ongevallen of storingen - beschrijving van afstellings- en onderhoudswerkzaamheden 46

47 5. Gebruiksaanwijzing : essentiële vragen - Voor wie maak je de gebruiksaanwijzing van de Nieuwe Botlekbrug? - Wie levert input en hoe houdt je overzicht? - Hoe wordt de gebruiksaanwijzing in de exploitatiefase gebruikt? 47

48 5. Gebruiksaanwijzing : stelling Stelling: Een gebruiksaanwijzing dient te worden samengesteld door het bundelen van alle door de onderaannemers geleverde gebruiksaanwijzingen in de gemeenschapstaal van de lidstaat waar de machine op de markt wordt gebracht. 48

49 5. Gebruiksaanwijzing : stelling Stelling: Een gebruiksaanwijzing dient te worden samengesteld door het bundelen van alle door de onderaannemers geleverde gebruiksaanwijzingen in de gemeenschapstaal van de lidstaat waar de machine op de markt wordt gebracht. Antwoord: NEE. Een samengestelde machine vraagt om een overkoepelende benadering waarbij het gebruik van elke aparte deelinstallatie wordt bezien in het licht van de totale machine. 49

50 5. Gebruiksaanwijzing : essentiële lessons learned - Voor wie maak je de gebruiksaanwijzing van de Nieuwe Botlekbrug? 1. Brugwachter 2. Onderhoudspersoneel - Werktuigbouwkundig - Elektrotechnisch 3. Onderhoudspersoneel Prorail 4. Schoonmaakpersoneel 50

51 5. Gebruiksaanwijzing : essentiële lessons learned - Wie levert input en hoe houdt je overzicht? 51

52 5. Gebruiksaanwijzing : essentiële lessons learned - Hoe wordt de gebruiksaanwijzing in de exploitatiefase gebruikt? 1. Brugwachter - Basis voor de opleiding - Uitleg Brugprocessen - Uitleg Man Machine Interface; waar dienen de knoppen voor? - Handleiding puur voor gebruik, niet te uitgebreid 2. Onderhoudspersoneel - Technische specificaties deelinstallaties - Uitvoerige procedures voor inspectie, onderhoud, vervangen van onderdelen - Veiligheidsmaatregelen (Trapped Key) - Verschillende manieren van onderhoudsbediening 52

53 Bedankt voor uw aandacht! Vragen Vragen? Zijn er vragen? 53