Keizersnede. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Transcriptie

1 Keizersnede Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

2 Inleiding Uw behandelend arts heeft u verteld dat uw kind via een keizersnede geboren gaat worden. De medische naam voor keizersnede is een sectio caesarea. In deze folder vindt u informatie over een geplande keizersnede. Heeft u echter een spoedkeizersnede gehad dan is de gang van zaken vrijwel hetzelfde als bij een geplande keizersnede. Het is alleen sneller gegaan. Hierdoor heeft u weinig tijd gehad om zich voor te bereiden. De aspecten die anders zijn treft u door de tekst van de folder heen. Wat is een keizersnede? Een keizersnede is een operatie waarbij het kind via de buikwand ter wereld komt. De operatie duurt ongeveer 30 minuten, soms langer, soms korter. De baby wordt meestal binnen een kwartier na het begin van de operatie geboren. Daarna maakt de gynaecoloog de baarmoeder en de verschillende lagen van de buikwand met hechtingen dicht. De huid wordt onderhuids gehecht met hechtdraad of uitwendig met nietjes. Reden voor een keizersnede De gynaecoloog adviseert een keizersnede alleen als een bevalling via de vagina (schede) niet mogelijk is of te grote risico s met zich meebrengt voor u, uw kind of beiden. Omdat bij een keizersnede complicaties kunnen optreden, wordt de operatie alleen uitgevoerd als er een goede medische reden voor is. Soms is tijdens de zwangerschap al duidelijk dat te zijner tijd een keizersnede noodzakelijk zal zijn, bijvoorbeeld als de placenta (moederkoek) voor de baarmoedermond ligt of als een vleesboom de indaling van het kind verhindert. In deze gevallen spreekt men van een geplande keizersnede oftewel primaire sectio caesarea. Het opnamegesprek De verpleegkundige heeft enige tijd van tevoren een gesprek met u. In dit gesprek stelt zij u onder andere vragen over het verloop van de zwangerschap en uw algehele conditie. Bovendien vertelt zij hoe de gang van zaken is bij een keizersnede en wat u tijdens een opname op de afdeling kunt verwachten. Anesthesist In de meeste gevallen is er op dezelfde dag wanneer het opnamegesprek plaats vindt ook een poliklinische afspraak gemaakt op de Pre-operatieve poli van de anesthesist. De anesthesist 3

3 informeert o.a. naar uw medische voorgeschiedenis medicijngebruik en eventueel aanwezige allergiëen. In het geval van een spoedkeizersnede ontmoet u de anesthesist op de operatie-afdeling. In het Waterlandziekenhuis zijn er twee vormen van een verdoving bij een operatie. De eerste en meest gebruikte vorm van verdoving is spinale anesthesie, oftewel een ruggenprik. Hierbij wordt het onderste deel van uw lichaam gevoelloos gemaakt. De anesthesist verdooft eerst de huid en spuit daarna een verdovend middel tussen twee ruggenwervels in. Hierdoor krijg u een warm gevoel in benen en billen. Tijdens de operatie voelt u geen pijn, maar u voelt wel dat de gynaecoloog met uw buik bezig is. Veel mensen zien op tegen de pijn, maar de ervaring leert dat de meeste mensen het erg vinden meevallen. Indien de omstandigheden dit toelaten kunnen u en uw baby na de operatie direct terug naar de verpleegafdeling. Mocht het om een medische reden noodzakelijk zijn, zal u naar de uitslaapkamer gaan voordat u terug gaat naar de verpleegafdeling. De tweede vorm van verdoving is algehele narcose, hierbij wordt u dus helemaal onder narcose gebracht. Als u in slaap bent krijgt u een buisje in uw keel waar zuurstof doorheen gaat. Na de operatie gaat u eerst naar de uitslaapkamer, voordat u terug gaat naar de afdeling. In de avond- en weekenduren gaat u indien mogelijk direct terug naar de afdeling of naar de Medium care afdeling wat een onderdeel is van de Intensive care. Voorbereidingen thuis Op het moment dat het geplande operatietijdstip bekend is krijgt u het definitieve tijdstip te horen tot wanneer u mag eten en drinken. Dit tijdstip kan door de uitval van patiënten of spoedoperaties op de dag zelf nog veranderen. In het algemeen geldt: Operatie gepland in de ochtend: - eten tot uur - helder vloeibaar tot 6.00 uur Operatie gepland in de middag: - eten tot 6.30 uur - helder vloeibaar tot uur Let op: geen melkproducten, alcoholische dranken of sappen met vruchtvlees. De dag van de operatie mag u geen nagellak en/of make-up dragen of bodylotion gebruiken. Het is verstandig om uw sieraden thuis te laten omdat u ze niet mag omhouden tijdens de operatie. Bovendien is het ziekenhuis niet aansprakelijk voor eventuele zoekge- 4

4 raakte eigendommen. Mocht u contactlenzen hebben of een gebitsprothese, dan moeten deze ook uit voor de operatie. Er wordt u gevraagd om 7 dagen voor de geplande operatiedatum het operatiegebied zelf te scheren. Het gaat om het gebied wat u ziet met gesloten benen (vanaf bikinilijn tot schaambeen). Bij opname in het ziekenhuis wordt het operatiegebied gecontroleerd en indien van toepassing onthaard. Wat neemt u mee? De volgende dingen worden aangeraden om mee te nemen naar het ziekenhuis: afsprakenkaart Waterlandziekenhuis toiletspullen medicijnen die u thuis gebruikt goede strakke beha zonder beugel (indien u van plan bent borstvoeding te geven wordt een voedingsbeha aangeraden) kleding die rondom buik niet te strak zit nachtkleding slippers/pantoffels fototoestel en oplader Opname op de kraamafdeling Bij een geplande keizersnede wordt u, op het met u afgesproken tijdstip, verwacht op afdeling A3. Dit is enkele uren voor de geplande keizersnede. De verpleegkundige geeft u een korte rondleiding en een kaart waar de bezoektijden op vermeld staan. Verdere informatie staat vermeld in de afdelingsfolder. Uw bloeddruk, pols en temperatuur worden gemeten. Ook wordt er een CTG (cardiotocogram) gemaakt. Dit is een hartfilmpje van de baby waarmee de conditie van de baby kan worden beoordeeld. Ook is eventuele weeënactiviteit te zien. Na het CTG krijgt u een operatiejasje aan en brengt de verpleegkundige een blaaskatheter in. Het is voor een goed verloop van de operatie van belang dat uw blaas leeg is en tevens hoeft u dan de eerste periode na de operatie niet naar het toilet. De dag na de operatie wordt de katheter weer verwijderd. U krijgt vervolgens een infuus waarmee extra vocht toegediend wordt, dit is met name bij een ruggenprik voor een optimaal verloop. Als alles goed verloopt wordt het infuus de dag na de operatie weer verwijderd. Wanneer de reden van de keizersnede een stuitligging van de baby is, zal de verloskundige voor de keizersnede nog een echo maken om de ligging te bevestigen. Uw partner en de keizersnede Als u een ruggenprik krijgt, dan kan uw 5

5 partner bij de ingreep aanwezig zijn. Als de ruggenprik eenmaal geplaatst is kan uw partner de operatiekamer in. Hij krijgt dan een zitplaats naast u. Uw partner is dan al gekleed in een operatiepak. Indien voor algehele narcose is gekozen mag uw partner de operatie volgen achter glas. Uw partner wordt begeleid door een verpleegkundige. Als u foto s wilt maken van de geboorte van uw kind dan kan dat. De foto s worden meestal gemaakt door de verpleegkundige die meegaat naar de operatiekamer. Uiteraard moet u hiervoor wel een eigen fototoestel meenemen. Let u er s.v.p. wel op dat de geheugenkaart van uw fototoestel genoeg ruimte voor de foto s bevat en dat de batterij vol is. Uw partner mag altijd aanwezig zijn bij de eerste verzorging van uw kind. Dit mag ook als u onder algehele narcose bent. Gentle sectio Bij een geplande keizersnede kunt u in het Waterlandziekenhuis met een gentle sectio bevallen. Het uitgangspunt bij een gentle sectio is dat u en uw partner meer betrokken worden bij de ingreep en dat moeder, partner en de baby na de geboorte niet gescheiden worden. Er is altijd een kinderarts aanwezig. Als de conditie van de de baby goed is, wordt de baby direct na de geboorte door de verpleegkundige bij de moeder op de borst gelegd. Dit noemen we huid-op-huidcontact. De baby wordt bedekt met warme doeken die moeder over zich heen krijgt. Dit wordt gedaan om afkoeling van de baby te voorkomen. Direct huid-op-huidcontact heeft veel voordelen: de hechting tussen moeder en kind verloopt beter, de borstvoeding komt sneller op gang, baby s zijn rustiger en hebben een stabielere hartslag, ademhaling, temperatuur en bloedsuikerwaarden. Een gentle sectio is alleen mogelijk bij een geplande keizersnede rond de uitgerekende datum waarbij geen complicaties bij de baby verwacht worden en de moeder als verdoving een ruggenprik krijgt. In gevallen waarbij dit niet mogelijk is, verloopt de operatie hetzelfde, maar is het huid-op-huidcontact tussen moeder en kind niet direct mogelijk. We stimuleren wel, als het mogelijk is, het huid-op-huidcontact tussen de baby en uw partner of tussen de baby en u op een later tijdstip. Mocht uw baby meer of intensievere zorg of observatie nodig hebben dan brengen de kinderarts, verpleegkundige en uw partner de baby naar de couveuseafdeling. 6

6 Na de keizersnede Als de gynaecoloog klaar is met hechten gaat u terug naar de verpleegafdeling. Uw pols, bloeddruk en vaginaal bloedverlies worden goed in de gaten gehouden. In sommige gevallen is het nodig om nog naar de uitslaapkamer te gaan. In dat geval zal de verpleegkundige met de baby en uw partner naar de verpleegafdeling gaan. Op de verpleegafdeling wordt u opgefrist en let de verpleegkundige op uw controles. Zonodig krijgt u pijnstilling toegediend, waar u ook zelf om mag vragen. U heeft nog een infuus en een katheter. U kunt zo snel mogelijk voeding geven. Als uw baby op de couveuseafdeling ligt, belt de verpleegkundige wanneer u kunt gaan kijken. De eerste dagen na een keizersnede De eerste dag na de ingreep helpt de verpleegkundige u met wassen of douchen. Het is voor uw herstel belangrijk dat u onder begeleiding een paar maal uit bed komt. De eerste dag na de operatie wordt de blaaskatheter verwijderd en als het goed gaat wordt ook het infuus verwijderd. De derde dag krijgt u een klysma als u nog geen ontlasting heeft gehad. De huidnietjes worden de vijfde dag verwijderd. U zult merken dat u in de loop van de dagen steeds meer zelf kunt doen. Verzorging van de baby op de kraamafdeling De eerste dagen na de ingreep neemt de verpleegkundige de zorg van uw baby over. Vanaf de eerste dag betrekt zij uw partner daarbij en geeft zij veel informatie. U zult merken dat u langzamerhand in staat bent de zorg over te nemen. Op het moment van ontslag weten u en uw partner welke verzorging uw baby nodig heeft. Als u borstvoeding wilt geven, helpt de verpleegkundige u met het aanleggen van de baby. Dit kan eventueel direct na de operatie als u terug bent op de afdeling. De eerste dagen zal de houding, waarin u borstvoeding geeft, misschien niet de meest ideale zijn. Dit wordt echter met de dag beter. De verpleegkundigen ondersteunen u hierbij in de vorm van adviezen met betrekking tot borstvoeding en aanlegtechnieken. Als uw baby op de afdeling Neonatologie ligt en om wat voor reden dan ook niet aan de borst kan, helpt de verpleegkundige u met kolven. Zie voor meer informatie de patiëntenfolder Borstvoeding. 7

7 Ontslag Het ontslag na een keizersnede vindt meestal plaats rond de derde dag na de operatie. Deze ontslagdatum is een indicatie van de gemiddelde ligduur in het ziekenhuis na een soortgelijke ingreep. Het kan zijn dat er voor u omstandigheden zijn in de thuissituatie waardoor ontslag op die datum voor u problemen oplevert. Wilt u dit dan bijtijds aangeven aan de verpleegkundige, zij kan dan met u helpen meezoeken naar een oplossing. Aan het einde van de opname heeft de verpleegkundige een ontslaggesprek met u. Het is verstandig om uw eventuele vragen/opmerkingen/klachten op te schrijven, zodat u niets vergeet. De verpleegkundige regelt het verdere ontslag en maakt met u een afspraak voor nacontrole bij de gynaecoloog. De nacontrole vindt na ongeveer 6 weken plaats. Het is de bedoeling dat u zelf het kraamzorgbureau belt voor eventuele kraamzorg thuis. Vanuit het ziekenhuis wordt de medische nazorg geregeld, dat houdt in dat de verloskundige of huisarts op de hoogte is van ontslag en eventueel nog thuis langskomt. De vijfde dag na de operatie worden de eventueel aanwezige huidnietjes verwijderd door de verpleegkundige, verloskundige of de huisarts. Na ontslag is het overigens ook moge- lijk tijdens het kraambed in het VCW/ kraamhotel te verblijven. U kunt hier een gedeelte of uw gehele verdere kraamtijd doorbrengen. U krijgt dan kraamzorg van 7.30 uur tot uur. In de nacht is er voor noodgevallen iemand bereikbaar. Er zijn kosten verbonden aan de overnachting en de maaltijden. Voor meer informatie kunt u terecht bij de verpleegkundige, de website of tijdens kantoortijden via telefoonnumer (0299) Wanneer u gebruik wilt maken van het VCW/kraamhotel vragen wij uw verzekeringspolis goed na te lezen op de vergoeding die uw zorgverzekeraar geeft voor de kraamzorg en de andere bijkomende kosten. Neem bij onduidelijkheid contact op met uw verzekeraar. Het Verloskundig Centrum Waterland kan niet aansprakelijk gesteld worden voor het al of niet vergoeden van kosten door uw zorgverzekeraar. Complicaties Iedere operaties brengt risico s met zich mee, dus ook een keizersnede. Ernstige complicaties zijn gelukkig zeldzaam, zeker als u gezond bent. Wij noemen hieronder de meest voorkomende complicaties. 8

8 Bloedarmoede Bij elke keizersnede is er bloedverlies. Bij ruim bloedverlies ontstaat er bloedarmoede. Niet zelden is na afloop het gebruik van ijzertabletten of een ijzerinfuus noodzakelijk. Zelden moet er een bloedtransfusie gegeven worden. Bij een voorliggende placenta (moederkoek) is er een grotere kans op fors bloedverlies. Nabloeding in de buik Een nabloeding is een zeldzame complicatie van een keizersnede. Bij een ernstige hoge bloeddruk waarbij het bloed minder goed stolt, komt een nabloeding vaker voor. Een enkele keer is een tweede operatie noodzakelijk. Bloeduitstorting in de wond Een onderhuidse bloeduitstorting in de wond ontstaat doordat een bloedvaatje onder de huid blijft nabloeden. Infectie Een infectie van de wond komt een enkele keer voor. De kans hierop is wat groter bij een keizersnede na een langdurige bevalling. Om een infectie te voorkomen krijgt u tijdens de operatie antibiotica toegediend. Trombose Bij elke operatie en na elke bevalling is er een verhoogd risico op trombose. Om dit te voorkomen krijgt u, zolang u nog niet veel uit bed bent, elke dag een injectie met een bloedverdunnend middel. Hiermee wordt gestopt op het moment dat u goed kunt mobiliseren. Een beschadiging van de blaas Een beschadiging van de blaas is een zeldzame complicatie. De kans hierop is wat groter als u al verschillende malen een keizersnede heeft gehad. Er kunnen dan verklevingen rond de blaas zijn. Het is goed mogelijk een blaasbeschadiging te hechten. Wel heeft u langer een blaascatheter. Darmen die niet goed op gang komen (ileus) Na een keizersnede moeten de darmen weer op gang komen. In zeldzame gevallen gebeurt dit niet of te traag. Er verzamelt zich dan vocht in maag en darmen, wat leidt tot misselijkheid en braken. Een maag sonde kan dan nodig zijn om dit vocht af te voeren. Pas daarna komen de darmen op gang. Deze complicaties komen gelukkig weinig voor. 9

9 Bij de volgende bevalling weer een keizersnede? Mocht u snel opnieuw zwanger willen worden, dan is daar geen bezwaar tegen, tenzij de gynaecoloog u adviseert er nog mee te wachten. Of bij de volgende bevalling weer een keizersnede nodig is, hangt af van de reden van deze keizersnede. Vaak is bij een volgende bevalling geen keizersnede nodig. Wel krijgt u altijd een medische indicatie om in het ziekenhuis te bevallen. Tot slot Mocht u naar aanleiding van deze informatie nog vragen hebben, dan kunt u daarmee altijd terecht bij de verpleegkundige, verloskundige of gynaecoloog. Nuttige adressen Vereniging Keizersnede-Ouders (VKO) Postbus AE Sassenheim Telefoon: (076) (0252) Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van tot uur. 10

10 Colofon Dit is een publicatie voor patiënten van het Waterlandziekenhuis Informatie adres: januari 2017