Eiopa12/103. Eiopawerkprogramma 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Eiopa12/103. Eiopawerkprogramma 2013"

Transcriptie

1 Eiopa12/103 Eiopawerkprogramma 2013 Eiopa Westhafen Tower, Westhafenplatz Frankfurt Duitsland Tel Fax , Website: Eiopa 2013

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Regelgevende bevoegdheden 2.1 Verzekeringen 2.2 Bedrijfspensioenen 2.3 Effectbeoordeling 2.4 Verslaglegging 3. Toezichthoudende taken 3.1 Colleges van toezichthouders 3.2 Toezichtpraktijken 3.3 Inbreuk op het Unierecht 4. Consumentenbescherming en financiële innovatie 4.1 Consumentenbescherming 4.2 Financiële innovatie 4.3 Verzekeringsgarantiestelsels 5. Gemeenschappelijke toezichtcultuur 5.1 Opleiding en uitwisseling van personeel 5.2 Collegiale toetsingen 5.3 Bemiddeling 6. Financiële stabiliteit 6.1 Marktontwikkelingen 6.2 Stresstest 6.3 Eiopa en het ESRB 6.4 Noodsituaties 7. Crisispreventie, management en afwikkeling 7.1 Opbouw van capaciteit, beste praktijken en consistentie 7.2 Crisispreventie en management 7.3 Oplossing van crises 8. Externe betrekkingen 8.1 Relaties met de stakeholders 8.2 Eiopa en de EUinstellingen / Netwerk van agentschappen 8.3 Relaties binnen het ESFS 8.4 Internationale dialogen 8.5 Eiopa en internationale toezichthoudende instanties 2/34

3 8.6 Equivalentie 9. Interne organisatie van Eiopa 9.1 Organisatieontwikkeling 9.2 Ondersteuning op het gebied van informatie en technologie 9.3 Ondersteunende processen 9.4 Noodplanning 10. Maatschappelijk verantwoord ondernemen 3/34

4 1. Inleiding In dit Eiopawerkprogramma voor 2013 staan de doelstellingen en ambities voor het derde operationele jaar van Eiopa beschreven. Hoewel Eiopa reeds als een volwaardige Europese autoriteit functioneert, moet 2013 worden gekenmerkt als een jaar waarin de eerste opstartfase bijna geheel zal zijn afgerond, maar waarin tegelijkertijd bepaalde gebieden van interne ondersteuning, met name op het gebied van IT, zullen moeten worden versterkt om te waarborgen dat Eiopa naar behoren kan functioneren. Op grond van de aanbeveling van de Europese Rekenkamer heeft Eiopa besloten de opzet van haar werkprogramma te wijzigen, zodat dit aansluit bij de werkzaamheden die haar in de oprichtingsverordening van Eiopa worden toegewezen. Deze wijziging in de opzet heeft geen gevolgen voor het zeer ambitieuze programma voor 2013, en ook niet voor de interne normen van hoge kwaliteit die als richtsnoer en inspiratie dienen voor alle prestaties van Eiopa. De inhoud van dit werkprogramma is gebaseerd op de rol van Eiopa op het gebied van de convergentie van toezicht en regelgevingspraktijken, de centrale rol die consumenten in de strategie en missie van Eiopa hebben, en de actieve rol van Eiopa op het gebied van financiële stabiliteit en crisismanagement. Relevante projecten, zoals Solvabiliteit II, zullen worden herzien, met een duidelijke verschuiving van regelgeving naar toezicht. Op andere werkterreinen, met name dat van pensioenen, zal Eiopa zich flink moeten inspannen om degelijke en kwalitatief goede prestaties te leveren aan de Europese Commissie in het kader van de voorgenomen uitbreiding van de regelgeving inzake pensioenen. Toezichthoudende taken, en de convergentie daarvan, staan hoog op de prioriteitenlijst van Eiopa. Concrete prestaties als een handboek toezicht, een expertisecentrum ter ondersteuning van interne modellen, of de uitbreiding van de rol en het takenpakket van de colleges van toezichthouders zullen in 2013 worden geleverd. Externe betrekkingen, binnen en buiten Europa, zullen een belangrijke plaats blijven innemen in de prestaties van Eiopa. Eiopa hecht veel waarde aan de formele adviezen en andere bijdragen van de stakeholdergroep verzekeringen en de stakeholdergroep bedrijfspensioenen. De voorzitter van Eiopa zal naast zijn 4/34

5 sectorale werkzaamheden het voorzitterschap van het Gemengd Comité van de ETA's op zich nemen. Al deze ontwikkelingen zullen in termen van begroting en middelen tot een verdere groei van de organisatie leiden. Als de begrotingsautoriteit met het verzoek van Eiopa instemt, zal het aantal personeelsleden toenemen tot 112, zodat de doelen en ambities uit dit werkprogramma kunnen worden bereikt. Er zullen nog steeds prioriteiten moeten worden gesteld met betrekking tot het Eiopamandaat, aangezien de Autoriteit pas in 2020 haar uiteindelijke omvang zal bereiken. Voor 2013 zal de begroting volgens het voorstel van Eiopa stijgen van 15,6 naar 20 miljoen euro, waarbij het aandeel van de Commissie 40% bedraagt en dat van de leden 60%. Indien de begroting van Eiopa aan het einde van het begrotingsproces niet op het voornoemde bedrag uitkomt, zullen nieuwe prioriteiten worden vastgesteld voor het werkprogramma en zullen enkele prestaties die op dit moment in het werkprogramma zijn opgenomen, moeten worden uitgesteld. 2. Regelgevende bevoegdheden De wetgeving die op Eiopa van toepassing is, geeft de Autoriteit regelgevende bevoegdheden. Deze bevoegdheden omvatten de ontwikkeling van technische normen, het uitbrengen van richtsnoeren en aanbevelingen en het verstrekken van adviezen binnen het bevoegdheidsgebied van Eiopa. 2.1 Verzekeringen De Europese verzekeringsmarkt is de grootste in de wereld. Gegeven het belang van deze markt zal de invoering onder Solvabiliteit II van een Europabreed geharmoniseerd kader dat verzekeraars de juiste prikkels biedt om meer inzicht in hun risico's te krijgen en deze risico's beter te meten en te beheren, aanzienlijke voordelen opleveren. Eiopa heeft al veel bereikt bij de voorbereidingen op Solvabiliteit II. Zij is momenteel bezig met raadplegingen over de technische normen en richtsnoeren teneinde het wetgevingskader voor Solvabiliteit II te kunnen voltooien. Haar laatste kwantitatieve impactstudie (QIS5) naar de impact van Solvabiliteit II, waarbij meer dan verzekeringsmaatschappijen betrokken waren, was de 5/34

6 meest ambitieuze en uitgebreide impactstudie die ooit in de financiële sector is uitgevoerd. De studie heeft tijdens de politieke besprekingen over de belangrijkste aspecten van Solvabiliteit II, zoals langetermijngaranties en verslaglegging, bijdragen geleverd op technisch gebied. Daarnaast is Eiopa reeds bezig met het beoordelen of verzekeringsstelsels van derde landen gelijkwaardig zijn aan die van de EU. In 2013 zal Eiopa de laatste hand leggen aan de normen en richtsnoeren die verzekeringsmaatschappijen op grond van het Solvabiliteit IIkader nodig hebben. Daartoe behoren de 53 normen en richtsnoeren die de wet verplicht stelt, alsook een richtsnoer op eigen initiatief over extern toezicht of externe controle op voor het publiek toegankelijke informatie in het kader van Solvabiliteit II. De normen en richtsnoeren zullen betrekking hebben op de solvabiliteitskapitaalvereisten, eigen vermogen, interne modellen, groepstoezicht, transparantie en verantwoordingsplicht bij toezichthouders, verslaglegging en openbaarmaking, waardering, de waardering van activa en passiva anders dan technische voorzieningen, en governance. De bijlage bevat een volledig overzicht van de te leveren normen en richtsnoeren. In 2013 zal Eiopa ook verdergaan met het vaststellen, afbakenen en uitvoeren van de operationele taken die zij krachtens Solvabiliteit II moet uitvoeren. Daartoe behoren de volgende activiteiten: een lijst van gemachtigde bedrijven publiceren; een verslag samenstellen en publiceren over het gebruik van kapitaalopslagen en de mate waarin deze in lidstaten consequent worden toegepast; de risicovrije rente afleiden en bekendmaken; de ratings van externe kredietbeoordelingsinstellingen in kaart brengen; overzichten publiceren van kenmerken van regionale en lokale overheden waarvoor geldt dat de vorderingen op hen moeten worden behandeld als vorderingen op de centrale overheid; aanpassingen vaststellen voor munteenheden die aan de euro zijn gekoppeld; de aandelenindex kiezen voor het dempingsmechanisme; op verzoek van de nationale toezichthoudende autoriteiten of op eigen initiatief het bestaan vaststellen van een uitzonderlijke daling op de financiële markten ten behoeve van de verlenging van de herstelperiode van het solvabiliteitskapitaalvereiste; 6/34

7 verslag uitbrengen aan het Europees Parlement over het functioneren van colleges van toezichthouders en de benoeming van de groepstoezichthouder. Naast deze specifieke operationele bevoegdheden heeft Eiopa als onderdeel van de nieuwe toezichtstructuur een aantal algemene bevoegdheden gekregen. Hiertoe behoren de bevoegdheid tot bindend bemiddelend optreden, verdere werkzaamheden op het gebied van equivalentiebeoordelingen, en het lidmaatschap van colleges van toezichthouders. Eiopa zal zich beraden op de configuratie van werkgroepen en andere mechanismen die vorm moeten geven aan de volgende fase van verzekeringsregulering. Op eigen initiatief zal Eiopa in 2013 ook de volgende prestaties leveren: een aanvang maken met werkzaamheden ten behoeve van beste praktijken wat betreft aspecten van het toezichtsproces voor toezichthouders als een praktische stap naar een bijdrage aan een gemeenschappelijke toezichtcultuur onder toezichthouders; een expertisecentrum ontwikkelen inzake het gebruik van interne modellen in het kader van Solvabiliteit II; gegevens verzamelen binnen Eiopa voor gebruik ten behoeve van financiële stabiliteit en microprudentiële analyse, als onderdeel van de tenuitvoerlegging van de databasestrategie van Eiopa. Eiopa zal in 2013 verbindingen blijven leggen tussen het Solvabiliteit IIkader en andere terreinen. Zij zal de huidige equivalentiebeoordelingen van derde landen voltooien en beginnen met de beoordeling van de impact van het Solvabiliteit II kader op de keuzemogelijkheden van de consument. De plannen van Eiopa zijn vanzelfsprekend afhankelijk van politieke en andere ontwikkelingen, met name van ontwikkelingen die betrekking hebben op het kwantitatieve toezichtkader. Eiopa zal ook een aanvang maken met het onderhoud van haar normen en richtsnoeren. Dit onderhoud omvat: de herziening van reeds gepubliceerde normen en richtsnoeren; de mogelijke opstelling van aanvullende richtsnoeren en aanbevelingen naar aanleiding van de verdere behoeften die mogelijk worden vastgesteld via communicatie met stakeholders en nationale toezichthoudende autoriteiten. 7/34

8 2.2 Bedrijfspensioenen De uitdagingen van een vergrijzende bevolking en de druk die in veel lidstaten op overheidsuitgaven ligt, zijn algemeen bekend. Bedrijfspensioenen moeten een centrale rol spelen in de verstrekking van adequate en duurzame pensioenen aan EUburgers. Dat vereist dat de deelnemers aan pensioenregelingen vertrouwen hebben in de zekerheid en kosteneffectiviteit van hun bedrijfspensioen, ongeacht waar dit in de EU is gevestigd. Eiopa neemt nota van het besluit van de Europese Commissie om de huidige IBPVrichtlijn te herzien. De huidige Europese wetgeving schept geen passende voorwaarden voor een efficiënte, betrouwbare en concurrerende markt voor bedrijfspensioenvoorziening in de EU, en erkent evenmin het toenemende belang van beschikbarepremieregelingen. In 2012 heeft Eiopa de Europese Commissie geadviseerd inzake het volledige wetgevingskader voor bedrijfspensioenen op Europees niveau, met inbegrip van het toepassingsgebied van de huidige IBPVrichtlijn: grensoverschrijdende kwesties, waardering van passiva en kapitaalvereisten, informatie. Vervolgens heeft Eiopa in 2012 alle voorbereidende werkzaamheden verricht die nodig waren om haar eerste kwantitatieve impactstudie voor IBPV's af te ronden, inclusief een openbare raadpleging over de technische specificaties. Eiopa heeft daarnaast informatie verzameld over twee belangrijke aspecten van beschikbare premieregelingen: de praktijken van afzonderlijke lidstaten wat de informatievoorziening aan deelnemers betreft; de huidige praktijk inzake standaardbeleggingsfondsen. In 2013 zal Eiopa de volgende prestaties leveren: een kwantitatieve impactstudie van de voorstellen die Eiopa heeft gedaan in haar advies over de waardering van activa en passiva en over kapitaalvereisten. Acht lidstaten zullen aan de studie deelnemen, waaronder alle lidstaten waar beschikbareuitkeringsregelingen een belangrijk deel zijn van het bedrijfspensioenlandschap. Eiopa zal, in samenwerking met haar leden, op Europees niveau de parameters bepalen van de impactstudie, waarna de lidstaten zelf de berekeningen uitvoeren. Op die manier maakt Eiopa gebruik van de ervaring en expertise die zij 8/34

9 heeft opgedaan in haar kwantitatieve impactstudies in de verzekeringssector, terwijl zij tegelijkertijd rekening houdt met de verschillen tussen verzekeringen en pensioenen. De resultaten van de kwantitatieve impactstudie zullen bijdragen aan de effectbeoordeling van de Commissie die het voorstel van de Commissie voor een nieuwe IBPV richtlijn zal vergezellen; eventueel Eiopa zal dit op eigen initiatief overwegen nader dvies aan de Commissie op grond van de kwantitatieve impactstudie. Het advies van Eiopa in 2012 was onder voorbehoud van de uitkomsten van deze studie; aanbevelingen, ook op eigen initiatief van Eiopa, voor goede praktijken met betrekking tot inhoud en presentatie van informatie voor deelnemers aan beschikbarepremieregelingen, waarbij zij voortbouwt op de voorstellen in haar advies inzake een essentiëleinformatiedocument en de jaarrekening. Voor pensioenregelingen waarbij de deelnemers het beleggingsrisico dragen, is het van cruciaal belang dat zij de juiste essentiële informatie ontvangen over hun beleggingen, zowel bij aanvang van als gedurende hun deelname aan de pensioenregeling; aanbevelingen, afhankelijk van besluiten die in 2012 zijn genomen, inzake beste praktijken met betrekking tot standaardbeleggingsfondsen in beschikbarepremieregelingen waarin de deelnemers het beleggingsrisico dragen. Aangezien veel deelnemers (in sommige lidstaten 80 procent of meer) niet actief kiezen voor de beleggingsoptie, is een passend standaardfonds cruciaal, vooral in een grensoverschrijdende context; een technische uitvoeringsnorm inzake de verslaglegging door bevoegde autoriteiten aan Eiopa over nationale bepalingen van prudentiële aard met betrekking tot bedrijfspensioenregelingen; een verslag over marktontwikkelingen in 2013, het volgende in een reeks van verslagen die sinds maart 2007 de veranderingen volgen in de grensoverschrijdende activiteiten van IBPV's. Eiopa staat ook klaar om de Commissie verder te adviseren bij de ontwikkeling van haar voorstel voor een herziene IBPVrichtlijn, evenals inzake pensioenkwesties in een bredere context. 2.3 Effectbeoordeling Eiopa hecht er veel belang aan inzicht te verkrijgen in het effect van haar regelgevingsinitiatieven. Eiopa zet zich in voor de ondersteuning van de agenda van de Europese Commissie die "slimme regelgeving" verankert in Europese 9/34

10 beleidsvorming, met het doel regels te ontwikkelen die voordelen opleveren voor mensen en bedrijven. Effectbeoordeling vormt een belangrijk onderdeel van de beleidsvormingscyclus. Eiopa voert effectbeoordelingen uit van technische normen, richtsnoeren/aanbevelingen en adviezen. Op specifieke terreinen voert Eiopa kwantitatieve impactstudies uit om inzicht te krijgen in de financiële gevolgen van bepaalde voorstellen voor betrokken partijen. Daarnaast voert Eiopa openbare raadplegingen uit met betrekking tot haar regelgevingsvoorstellen om een hogere kwaliteit en meer transparantie in beleidsvorming te waarborgen. Zij nam in 2011 een openbare verklaring aan inzake haar raadplegingspraktijken. In 2013 zal Eiopa: een effectbeoordeling leveren van de 53 normen en richtsnoeren die, elk op hun eigen gebied, deel uitmaken van het wetgevingskader voor Solvabiliteit II; een cumulatieve beoordeling leveren van de impact van deze normen en richtsnoeren, door de totale impact van de individuele veranderingen op polishouders, verzekeraars en producten te beoordelen en mogelijk nog breder; een effectbeoordeling leveren van de technische norm voor verslaglegging inzake prudentiële regelgeving van IBPV's; afhankelijk van haar werkzaamheden op dit terrein een effectbeoordeling leveren van Eiopaadviezen inzake de herziene richtlijn verzekeringsbemiddeling. 2.4 Verslaglegging Eiopa zal de ontwikkelingen in het Europese verslagleggingslandschap blijven volgen en daar bijdragen aan blijven leveren, met name met betrekking tot de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) voor wat betreft de toepassing van de internationale normen voor financiële verslaglegging (IFRS) in de Europese Unie. Eiopa zal de werkzaamheden van de IASB nauwlettend blijven volgen, en bijdragen leveren op terreinen die van invloed zijn op verzekeringen en/of bedrijfspensioenen en financiële innovatie. Voor 2013 verwacht Eiopa samen met relevante werkgroepen actief betrokken te zijn bij de volgende met verslaggeving verband houdende activiteiten: 10/34

11 samenwerken met ESMA en EBA om een gemeenschappelijk Europees sectoroverschrijdend standpunt inzake verslagleggingskwesties en de toepassing van internationale normen voor financiële verslaglegging te bevorderen; becommentariëren van en bijdragen aan de projecten van de IASB op het gebied van financiële instrumenten en verzekeringscontracten; bijdragen leveren aan de werkzaamheden van de EFRAG, met name op het terrein van verslaglegging inzake verzekeringscontracten en financiële instrumenten en de consolidatie van beleggingsmaatschappijen; volgen van verslagleggingsontwikkelingen die gevolgen hebben voor Europese verzekeraars, herverzekeraars, financiële conglomeraten, bedrijfspensioenfondsen en verzekeringstussenpersonen. 3. Toezichthoudende taken 3.1 Colleges van toezichthouders Colleges van toezichthouders worden gezien als efficiënte en doeltreffende middelen voor het toezicht op financiële instellingen, en als essentiële instrumenten om het wederzijds begrip onder toezichthouders en de convergentie van toezichtpraktijken te versterken, met tastbare voordelen voor bedrijven, toezichthouders en polishouders. De algemene strategische doelstelling van de collegewerkzaamheden van Eiopa is het versterken van de positie van de toezichthouders in de EER (Europese Economische Ruimte) ten opzichte van verzekeringsgroepen die internationaal actief zijn, met het oog op zowel groeps als solotoezicht. Het accent ligt op het bundelen en naar een hoger niveau tillen van de kennis en capaciteiten van de nationale toezichthoudende autoriteiten in de EER om zo een sterk en rechtvaardig controleorgaan te vormen dat doeltreffend kan optreden als het gaat om centraal georganiseerde en geleide ondernemingen. Volgens de Eiopaverordening ligt de verantwoordelijkheid voor het dagelijkse toezicht en de oprichting en organisatie van de colleges bij de nationale toezichthoudende autoriteiten. Eiopa bevordert, als lid van de colleges, communicatie, samenwerking, consistentie, kwaliteit en efficiëntie in colleges en houdt toezicht. Eiopa heeft in 2011 een hooggekwalificeerd collegeteam 11/34

12 opgericht en heeft dit team in 2012 versterkt; elk personeelslid heeft een portefeuille die verscheidene colleges omvat. Dit stelt Eiopa in staat om alle 93 colleges die op dit moment in Europa actief zijn, te bestrijken, waarbij zij zich ten doel stelt in 2013 aan ten minste 70 colleges van toezichthouders fysiek deel te nemen. Eiopa verwacht dat de toegevoegde waarde van Eiopa in de colleges en de activiteiten van de colleges in 2012 aanzienlijk zal zijn toegenomen en dat in 2013 de deelname van medewerkers van Eiopa aan de colleges kan worden geconsolideerd. Het resultaat van het toezicht op het functioneren van de colleges zal de basis vormen voor Eiopa's actieplan voor colleges in 2013 en zal leiden tot meetbare, realistische en tegelijkertijd ambitieuze doelen. Net als bij het actieplan voor 2012 zullen de prestaties van individuele colleges ten aanzien van de overeengekomen ambities openbaar worden gemaakt. In 2013 zal Eiopa de volgende activiteiten uitvoeren: De afronding van de voorbereiding van de colleges op Solvabiliteit II zal worden bevorderd. Zo is het de bedoeling dat alle colleges uiterlijk eind 2013 coördinatieovereenkomsten hebben gesloten. Medewerkers van Eiopa zullen als leden van de colleges groepstoezichthouders en colleges blijven adviseren over de mogelijkheden om het functioneren van hun college te verbeteren. Er zullen praktische oplossingen en voorbeelden van toezichtpraktijken worden verzameld. Er zullen beste praktijken inzake specifieke onderwerpen worden ontwikkeld met een speciale focus op het delegeren van taken onder toezichthouders. Om binnen colleges overeenstemming te bereiken over het risicoprofiel van de groep, zal Eiopa, ter ondersteuning van colleges, voorbereidingen treffen voor een systeem voor het verzamelen en analyseren van gegevens ten behoeve van collegiale vergelijkingen. 3.2 Toezichtpraktijken Om vorm te geven aan de toezichtpraktijken die onder Solvabiliteit II zullen ontstaan, en om de verschuiving van regelgeving naar toezicht in dit project te markeren, is Eiopa van plan om de volgende instrumenten te verschaffen ter ondersteuning van de convergerende tenuitvoerlegging van het nieuwe 12/34

13 regelgevingssysteem en ter bevordering van gemeenschappelijke toezichtbenaderingen en praktijken: een handboek toezicht waarin beste praktijken voor het toezichtproces worden beschreven op basis van onderwerpen die belangrijk zijn voor toezichtprocessen. Doel is convergentie in het toezicht te bevorderen en tegelijkertijd de noodzakelijke flexibiliteit in toezichtpraktijken te behouden; een vraagenantwoordprocedure die onmiddellijk antwoord geeft op praktische of toezichtgerelateerde vragen over vastgestelde richtsnoeren, aanbevelingen en normen. De antwoorden zullen ter beschikking worden gesteld van toezichthoudende autoriteiten en met name van colleges om consistentie in toezichtpraktijken te bevorderen; een expertisecentrum dat nationale toezichthoudende autoriteiten ondersteunt op het gebied van de goedkeuring van interne modellen, en dat tegelijkertijd waarborgt dat een beter begrip op nationaal niveau wordt vertaald in efficiëntere besprekingen en besluitvormingsprocessen over groepsmodellen binnen colleges van toezichthouders. Medewerkers van Eiopa zullen ook gaan deelnemen aan gezamenlijke inspecties van verzekeringsmaatschappijen op locatie. De deelname van Eiopa aan inspecties op locatie zal zijn afgestemd op de bevoegdheden van Eiopa met betrekking tot haar toezichtfunctie. Zij zal zich met name met de voorbereiding van gezamenlijke inspecties op locatie bezighouden en daarbij de inhoudelijke volledigheid en de efficiëntie en effectiviteit van het proces waarborgen. Eiopa zal toezichthoudende autoriteiten bijstaan in hun discussies over bevindingen door met name een bijdrage te leveren in de vorm van beste praktijken. 3.3 Inbreuk op het Unierecht Eiopa heeft de bevoegdheid om vermeende gevallen van inbreuk op of niet toepassing van het Unierecht te onderzoeken naar aanleiding van een verzoek daartoe van bevoegde autoriteiten, Europese instellingen of stakeholdergroepen, of op eigen initiatief. Waar nodig kan Eiopa bevoegde autoriteiten aanbevelingen doen toekomen als de vermeende inbreuk de fundamenten van de rechtsstaat ondermijnt, als het gaat om een herhaalde inbreuk of als de inbreuk een duidelijk, rechtstreeks effect op de doelstellingen van Eiopa heeft, zoals de werking van de interne markt of het voorkomen van toezichtarbitrage. 13/34

14 In een beperkt aantal specifieke omstandigheden kan Eiopa besluiten met betrekking tot afzonderlijke bedrijven nemen waarin wordt uiteengezet welke maatregelen nodig zijn om aan het Unierecht te voldoen. Eiopa is er klaar voor om in aanmerking komende onderzoeksaanvragen te aanvaarden, overeenkomstig de in 2012 goedgekeurde procedures om een solide en transparante besluitvorming te waarborgen. 4. Consumentenbescherming en financiële innovatie Eiopa omarmt de rol die haar door de verordening wordt toegewezen wat betreft het bijdragen tot betere consumentenbescherming 1, met name door een betere bescherming van verzekeringnemers, deelnemers aan bedrijfspensioenregelingen en begunstigden, waarmee zij waarde toevoegt aan de lidstaten van de Europese Unie. Haar taken op dit gebied omvatten onder meer de analyse van consumententrends, het evalueren van initiatieven op het gebied van financiële geletterdheid, het ontwikkelen van opleidingsnormen voor de sector, het bijdragen aan gemeenschappelijke openbaarmakingsregels, het toezicht op bestaande/nieuwe financiële activiteiten en het beoordelen van het effect van het acquis van de EU op financiële innovatie. Eiopa draagt ook bij aan het in kaart brengen van de behoefte aan een Europees netwerk van nationale verzekeringsgarantiestelsels. Voor wat betreft de instrumenten om deze doelen te bereiken, kan Eiopa onder meer: technische normen ontwikkelen om consistente harmonisatie te waarborgen; richtsnoeren uitvaardigen en aanbevelingen doen ter bevordering van de veiligheid en gezondheid van markten en van de convergentie van regelgevingspraktijken; de nodige informatie over financiële instellingen verzamelen teneinde haar taken te kunnen uitvoeren; 1 Er zij op gewezen dat Eiopa bij het leveren van een bijdrage aan de verbetering van consumentenbescherming de behoeften van consumenten als geheel in aanmerking neemt en niet de behoeften van individuele consumenten. 14/34

15 nieuwe praktische instrumenten en convergentiehulpmiddelen ontwikkelen ter bevordering van gemeenschappelijke toezichtbenaderingen en -praktijken, zoals verslagen over beste praktijken; of adviezen verstrekken aan het Europees Parlement, de Raad of de Commissie. Bovendien zal Eiopa eind 2012 procedures hebben aangenomen voor het geven van waarschuwingen in gevallen waarin een financiële activiteit een ernstige bedreiging voor haar kerndoelstellingen vormt, en voor het onder bepaalde voorwaarden en in specifieke situaties uitvaardigen van tijdelijke verboden of beperkingen van bepaalde typen financiële activiteiten. Mochten dergelijke bedreigingen zich voordoen, dan is Eiopa er klaar voor om waarschuwingen te geven en/of tijdelijke verboden/beperkingen uit te vaardigen. 4.1 Consumentenbescherming In overeenstemming met haar mandaat zal Eiopa haar leidende rol bij het bevorderen van transparantie, eenvoud en billijkheid op de markt voor financiële consumentenproducten en diensten in de hele interne markt verder ontwikkelen en voortzetten (artikel 9 van de Eiopaverordening). Eiopa zal hier uitvoering aan geven door de ontwikkeling van meer gestandaardiseerde en vergelijkbare informatie over productrisico's en kosten, relevante regelgevingsvereisten en klachtafhandelingsprocedures. Wat betreft sectoroverschrijdende kwesties zal Eiopa haar werkzaamheden op het gebied van consumentenbescherming en financiële innovatie samen met de andere twee Europese toezichthoudende autoriteiten verrichten onder auspiciën van het subcomité consumentenbescherming en financiële innovatie van het Gemengd Comité van de ETA's, teneinde sectoroverschrijdende consistentie te garanderen en dubbel werk te vermijden. In 2013 zullen de raad van toezichthouders van Eiopa, het comité voor consumentenbescherming en financiële innovatie (CCPFI) en diens eenheid consumentenbescherming en financiële innovatie proactief blijven samenwerken aan zaken als: het verder verzamelen, analyseren en rapporteren van consumententrends met de nadruk op significante ontwikkelingen met betrekking tot producten of het gebruik van nieuwe informatietechnologieën. Dit vormt een aanvulling op 15/34

16 de werkzaamheden die betrekking hebben op het toezicht op en de beoordeling van nieuwe of innovatieve financiële activiteiten; het verder evalueren en coördineren van financiële geletterdheid en educatieve initiatieven door bevoegde autoriteiten in nauwe samenwerking met de Europese Commissie en de OESO, waar mogelijk binnen de werkingssfeer van het Gemengd Comité; aanvullende werkzaamheden op het gebied van klachtenafhandelingsprocedures binnen financiële instellingen, onder meer in aansluiting op het werk dat is uitgevoerd met betrekking tot klachtenafhandeling in verzekeringsondernemingen en de potentiële uitvaardiging van soortgelijke richtsnoeren voor verzekeringstussenpersonen; er kan ook worden gekeken naar een gemeenschappelijke sectoroverschrijdende benadering van klachtenafhandeling binnen de werkingssfeer van het Gemengd Comité; en lopende werkzaamheden onder de paraplu van de herziene richtlijn verzekeringsbemiddeling (IMD II), zoals de ontwikkeling van opleidingsnormen voor de sector, het vergroten van de transparantie van nationale bepalingen van algemeen belang en het waarborgen van convergentie van nationale toezichthoudende praktijken met betrekking tot de verkoop op afstand van verzekeringsproducten (bijv. via internet). Ook zal worden gestart met werkzaamheden ten behoeve van het opstellen van technische normen uit hoofde van IMD II. 4.2 Financiële innovatie Op het gebied van financiële innovatie zal Eiopa onder meer: toezicht blijven houden op nieuwe of innovatieve financiële activiteiten en deze blijven beoordelen; rapporten over goede praktijken uitbrengen; in voorkomend geval richtsnoeren en aanbevelingen goedkeuren ter bevordering van de veiligheid en gezondheid van markten en van de convergentie van regelgevingspraktijken. Deze werkzaamheden zullen de transparantie en veiligheid van nieuwe financiële producten voor polishouders en deelnemers aan bedrijfspensioenregelingen en begunstigden ten goede komen; een aanzienlijke hoeveelheid werk verrichten op het gebied van de beoordeling van de impact van het Solvabiliteit IIkader op productontwikkeling als onderdeel van de toekomstgerichte benadering die 16/34

17 Eiopa hanteert met betrekking tot de potentiële impact van veranderingen in de regelgeving voor consumenten. Er is nauwe samenwerking met het Gemengd Comité gepland voor de ontwikkeling van gemeenschappelijke openbaarmakingsregels (pakketproducten voor retailbeleggingen (PRIPS), onder leiding van de SubStructure on PRIPS) en, naargelang van het geval, voor de convergentie van de verkooppraktijken voor deze producten. Dit laatste zal worden opgepakt door het Gemengd Comité inzake consumentenbescherming en financiële innovatie. 4.3 Verzekeringsgarantiestelsels Een ander beleidsterrein waarop Eiopa input zal blijven leveren voor de werkzaamheden van de Commissie, is dat van verzekeringsgarantiestelsels onder auspiciën van de Taskforce verzekeringsgarantiestelsels (TFIGS). Dit is in overeenstemming met het mandaat van Eiopa om bij te dragen aan de evaluatie van de behoefte aan een Europees netwerk van nationale verzekeringsgarantiestelsels dat op passende wijze wordt gefinancierd en voldoende is geharmoniseerd en om verslag uit te brengen over nieuwe ontwikkelingen en vorderingen" op het gebied van een geharmoniseerde, financieel toereikende en voor de hele Unie geldende oplossing voor verzekeringsgarantieregelingen" (respectievelijk artikel 26 en artikel 27, onder g), van de Eiopaverordening). De lopende werkzaamheden zijn afgerond met een verslag dat tijdens de vergadering van de raad van toezichthouders van juni 2012 is goedgekeurd, waarmee het mandaat van de Taskforce is vervuld. Naar verwachting zal nieuwe wetgeving inzake het verzekeringsgarantiestelsel die de Europese Commissie mogelijk zal indienen, nog meer werk opleveren, en Eiopa is er klaar voor om daar een bijdrage aan te leveren. 5. Gemeenschappelijke toezichtcultuur De Verordening benadrukt het belang van een gemeenschappelijke toezichtcultuur in de Europese Unie. Eiopa is bereid een actieve rol te spelen in het opbouwen van een gemeenschappelijke toezichtcultuur en consistente toezichtpraktijken alsmede in het waarborgen van uniforme procedures en consistente benaderingen in de hele Unie. 17/34

18 5.1 Opleiding en uitwisseling van personeel Eiopa bevordert een gemeenschappelijke toezichtcultuur door zowel sectorale als sectoroverschrijdende opleidingsprogramma's op te zetten. Deze seminars zijn voornamelijk gericht op Europese toezichthouders op het gebied van verzekeringen en bedrijfspensioenen. Daarnaast organiseert Eiopa nog een aantal openbare evenementen, zoals de Eiopaconferentie en gezamenlijke opleidingen voor toezichthouders en vertegenwoordigers van de bedrijfstak, om het wederzijds inzicht in de verschillende aandachtsgebieden van Eiopa te bevorderen. De onderwerpen die in de opleidingen worden behandeld, sluiten aan op de werkzaamheden die Eiopa verricht, waarbij Solvabiliteit II momenteel een van de belangrijkste stuwende krachten is, samen met financiële stabiliteit, bedrijfspensioenen, consumentenbescherming en convergentie van toezichtpraktijken. De aandacht in Solvabiliteit II zal verschuiven van regelgeving naar toezicht. De opleidingen Solvabiliteit II zullen zich in 2013 richten op operationele toezichthouders en hen via een praktijkgerichte opleidingsmethode beter voorbereiden op het uitoefenen van consistent en efficiënt toezicht onder Solvabiliteit II. Nationale instanties zullen wederom verscheidene seminars organiseren. De betrokkenheid van en samenwerking tussen de bevoegde autoriteiten en het personeel van Eiopa zijn van essentieel belang voor het succes van de opleidingen, en dragen zo bij aan de convergentie van toezichtpraktijken in heel Europa. Eiopa faciliteert de uitwisseling van personeelsleden en moedigt bevoegde autoriteiten aan om intensiever gebruik te maken van detacheringsregelingen. 5.2 Collegiale toetsingen Het collegialetoetsingsproces speelt een centrale rol in het verbeteren van de consistentie en kwaliteit van toezichtpraktijken en resultaten. Eiopa organiseert regelmatig thematische collegiale toetsingen onder al haar leden, waarbij zij een open dialoog onder collega's aanmoedigt en aanzet tot convergent gedrag. Zij ziet dan ook grote kansen voor collegiale toetsingen die Eiopaleden stimuleren om bij toezichtkwesties waarmee zij momenteel worden geconfronteerd, een collectieve en op samenwerking gerichte benadering te volgen. 18/34

19 De toegevoegde waarde van collegiale toetsingen van Eiopa berust grotendeels op het Europabrede perspectief dat haar leden inbrengen, en dat het mogelijk maakt ervaringen uit te wisselen, praktijken toe te lichten, overeenstemming te bereiken, en uiteindelijk goede praktijken vast te stellen teneinde een gemeenschappelijke toezichtcultuur te waarborgen. De collegiale toetsingen zijn gebaseerd op de interactie tussen het Eiopa toetsingscomité en de teams van beoordelaars enerzijds, en de hoofden van nationale toezichtautoriteiten anderzijds. Deze interactie omvat communicatie via uiteenlopende verslagen en communicatiemiddelen, zoals vergaderingen, telefonische conferenties, enz. De collegiale toetsingen worden uitgevoerd volgens een door Eiopa goedgekeurde methode. De verantwoordelijkheid voor de goedkeuring van de eindverslagen van de collegiale toetsingen van Eiopa ligt bij de raad van toezichthouders, het hoogste besluitvormende orgaan van de Autoriteit. In het eerste kwartaal van 2013 zal het toetsingscomité de werkzaamheden met betrekking tot de collegiale toetsing van toezichtpraktijken voor IBPV's afronden. Daarnaast is Eiopa van plan in 2013 drie nieuwe collegiale toetsingen op te starten (artikel 9 van de IBPVrichtlijn), namelijk met betrekking tot IBPV's, de activiteiten van colleges, en de toezichtpraktijken voor de toepassing van de richtsnoeren voor de afhandeling van klachten. 5.3 Bemiddeling Het bemiddelingscomité van Eiopa is in 2012 tot stand gebracht. Het bestaat uit twee leden en vier vervangers, die zijn benoemd door de raad van toezichthouders. Het comité is bevoegd om bij geschillen tussen bevoegde autoriteiten in grensoverschrijdende situaties een schikking te treffen via bindende en nietbindende bemiddeling 2. Het comité komt in actie op verzoek van een bevoegde autoriteit die bij het meningsverschil is betrokken, of op eigen initiatief van Eiopa. In een eerste verzoeningsfase probeert het comité overeenstemming tussen de partijen te bereiken. Lukt dat niet, dan kan het comité een voorstel doen voor een bindend besluit voor de gevallen die gespecificeerd zijn in de handelingen als bedoeld in artikel 1, lid 2, van de Eiopa 2 In het reglement van orde van het comité en de aanvullende interne regels zijn gedetailleerde voorschriften voor de te volgen procedure vastgelegd. 19/34

20 verordening, of voor een advies krachtens artikel 29, lid 1, onder a), van de verordening. In 2013 zal Eiopa een belangrijke bemiddelende rol blijven spelen in het oplossen van geschillen tussen nationale bevoegde autoriteiten. Hierdoor is de doeltreffendheid en consistentie van toezichtprocedures in heel Europa gewaarborgd. 6. Financiële stabiliteit 6.1 Marktontwikkelingen In lijn met de Eiopaverordening hebben de taken in verband met financiële stabiliteit ten doel om in een vroeg stadium trends, potentiële risico's en zwakke plekken op microprudentieel niveau aan te wijzen die een impact hebben op de financiële stabiliteit, en, waar nodig, de desbetreffende instellingen daarvan op de hoogte te brengen. Eiopa zal toezicht houden op structurele ontwikkelingen in de sectoren en op aan bepaalde producten gerelateerde risico's. Daarnaast zullen in samenwerking met het ESRB en de overige ETA's de verdere ontwikkeling van en het toezicht op een risicodashboard worden gerealiseerd. Het risicodashboard zal ieder kwartaal worden bijgewerkt en Eiopa steunen bij haar werkzaamheden inzake het beoordelen van veranderende risico's en de effecten op de Europese verzekeringssector. Net als in voorgaande jaren zal Eiopa een openbare tweejaarlijkse beoordeling publiceren van de ontwikkelingen in de sector, met speciale aandacht voor de gevolgen daarvan voor de financiële stabiliteit. Eiopa zal regelmatig verslag van de financiële omstandigheden en financiële stabiliteit in de sector verzekeringen, herverzekeringen en bedrijfspensioenen in de Europese Unie uitbrengen aan de Europese Raad (Economisch en Financieel Comité (EFC)), het Overlegforum financiële stabiliteit, het Europees Parlement en aan het ESRB. Het tweejaarlijkse verslag zal vervolgens ook openbaar worden gemaakt. Eiopa zal grote en potentieel systeemrelevante verzekeraars in de EU van dichterbij blijven volgen, aangezien dergelijke bedrijven een grotere invloed kunnen hebben op de financiële stabiliteit. Eiopa zal ook bijdragen aan 20/34

21 internationale activiteiten op het gebied van financiële stabiliteit en macroprudentieel toezicht, teneinde meer bekendheid te geven aan haar standpunten in internationale fora en meer mondiale standpunten te verwezenlijken die van invloed kunnen zijn op Europa. Teneinde het wederzijds begrip van nationale specifieke kenmerken te vergroten en om Eiopa in staat te stellen beter toezicht te houden op markten, bijvoorbeeld op grotere verzekeringsgroepen en op het effect van nationale regelgeving, zal Eiopa bilaterale bezoeken aan nationale bevoegde autoriteiten blijven afleggen. Eiopa zal haar gegevensbank met actuele en historische gegevens voor bedrijfspensioenfondsen, verzekerings en herverzekeringsmaatschappijen in de Europese Unie, die met het oog op Eiopa's taken op het gebied van financiële stabiliteit zijn verzameld, verder ontwikkelen. Dergelijke informatie wordt ofwel op periodieke basis ofwel op ad hocbasis voor specifieke onderzoeken verzameld. 6.2 Stresstest In 2013 zal een geharmoniseerde, paneuropese stresstest voor de verzekeringssector worden uitgevoerd in overeenstemming met de verordening (waarbij het ESRB zal worden geraadpleegd). Uit de stresstest zal de veerkracht van de verzekeringssector blijken in het geval van verscheidene onwaarschijnlijke, maar toch plausibele ongunstige scenario's. De stresstest is een belangrijk toezichtinstrument. Hij ondersteunt Eiopa bij het nemen van besluiten omtrent eventuele toezichtmaatregelen om financiële stabiliteit te waarborgen. Daarnaast zal de uitkomst van de stresstest ook inzicht geven in de mate waarin verzekeraars klaar zijn voor Solvabiliteit II. 6.3 Eiopa en het ESRB Eiopa zal bijdragen blijven leveren aan de werkzaamheden van het ESRB. Voor 2013 houdt dit in dat zij de voorzitter van Eiopa ondersteunt in zijn rol als tweede vicevoorzitter van de Algemene Raad van het ESRB. Eiopa zal ook blijven bijdragen aan de werkzaamheden van het Technisch Adviescomité van het ESRB. Tot slot zal het Eioparisicodashboard voor iedere vergadering van de Algemene Raad van het ESRB worden toegezonden. 21/34

22 In lijn met de Eiopa en de ESRBverordening zal een uitwisseling van gegevens plaatsvinden, met name van financiële en solvabiliteitsgegevens op een geaggregeerde basis. Met het oog op de invoering van Solvabiliteit II zal Eiopa aandacht besteden aan de gegevens die verzameld moeten worden ten behoeve van afzonderlijke verslagleggingsnormen. Hieronder vallen ook gegevens die nodig zijn voor financiëlestabiliteitsdoeleinden, inclusief die welke afkomstig zijn van de werkzaamheden die het ESRB zal verrichten. 6.4 Noodsituaties Overeenkomstig artikel 18 van de Eiopaverordening moet Eiopa activiteiten uitvoeren in noodsituaties. De aard van dit werk brengt met zich mee dat het op kortere termijn en op flexibeler wijze moet worden uitgevoerd dan veel andere activiteiten binnen het werkprogramma. Zie voor meer informatie eerder in dit hoofdstuk en de volgende paragraaf over crisispreventie. 7. Crisispreventie, management en -afwikkeling De recente financiële crisis heeft ons twee fundamentele zaken geleerd. In de eerste plaats dat de beste en goedkoopste vorm van crisismanagement in feite crisispreventie is: actie ondernemen om opkomende risico's of financiële kwetsbaarheid aan te pakken voordat het een systemisch probleem wordt. De tweede les is dat het belangrijk is een consistent, gecoördineerd, grensoverschrijdend antwoord te hebben op elke financiële crisis om het vertrouwen van de consument en van de markt beter te kunnen herstellen. Het algemene strategische doel van het werk dat Eiopa verricht op het gebied van crisispreventie, -management en afwikkeling is drieledig: bevorderen van de waakzaamheid van de toezichthouders in de EER om te anticiperen op financiële crises en deze te voorkomen; waarborgen dat de toezichthouders in de EER zijn voorbereid op het aanpakken van financiële crises; en faciliteren en waar nodig coördineren van toezichtmaatregelen om een crisis het hoofd te bieden. 22/34

23 Eiopa verkeert in een unieke positie om deze rol te vervullen, aangezien zij een ongeëvenaard overzicht heeft over het verzekeringstoezichtlandschap in de EU. Hierdoor kan zij informatie en analyses vanuit verschillende bronnen bij elkaar brengen, risicohotspots identificeren en deze informatie terugkoppelen naar de toezichthoudende autoriteiten in de EER. Eiopa's werkwijze is gebaseerd op samenwerking, onder andere in colleges, en dient zo als platform waarop toezichthoudende autoriteiten er samen aan kunnen werken om crisissituaties het hoofd te bieden. Praktisch gezien geeft de Eiopaverordening Eiopa de bevoegdheid actie te ondernemen om een noodsituatie vast te stellen en, als een dergelijke situatie door de Europese Raad is uitgeroepen, maatregelen te nemen om deze het hoofd te bieden. In het geval van ongunstige ontwikkelingen die de stabiliteit van het financiële stelsel in de Unie in gevaar kunnen brengen, heeft Eiopa ook de verantwoordelijkheid de door nationale toezichthoudende autoriteiten genomen maatregelen te faciliteren en waar nodig te coördineren. In crisispreventie en management is het van cruciaal belang de stap te maken van analytische conclusies naar concrete beleidsmaatregelen. De raad van toezichthouders is het beslissingsbevoegde orgaan van Eiopa en om bovengenoemde stap efficiënter te kunnen maken, heeft Eiopa een kleine subgroep van leden opgericht die voorstellen voor de raad van toezichthouders helpen opstellen. Hierdoor kunnen voorstellen voor maatregelen in een vroeg stadium profiteren van de zienswijzen van bij Eiopa aangesloten autoriteiten en kan worden gewaarborgd dat de beste voorstellen ter beoordeling aan de raad van toezichthouders worden voorgelegd. Deze Internal Monitoring Group (interne toezichtgroep) werkt binnen een institutioneel kader dat is opgezet om de uitwisseling en analyse van zeer gevoelige informatie te vergemakkelijken en zo zeer moeilijke situaties het hoofd te bieden. De groep wordt ondersteund door het Eiopacrisismanagementteam. 7.1 Opbouw van capaciteit, beste praktijken en consistentie Eiopa zal haar eigen capaciteit voor zowel crisispreventie als crisisbeheer blijven verfijnen en verder ontwikkelen. Het crisismanagementteam zal zich in 2013 met name bezighouden met het operationeel houden en de verdere ontwikkeling van het kader dat in 2011 en 2012 tot stand is gebracht. Dit houdt in dat het analytisch vermogen en de analytische praktijk van de Internal Monitoring Group 23/34

24 zal worden verfijnd, en dat de inbreng daarvan in de vaststelling van toezichtthema's waaraan aandacht moet worden besteed, zal toenemen. Daarnaast zal meer aandacht uitgaan naar de ontwikkeling van consistente en goede praktijken op het gebied van crisismanagement. Er zal worden begonnen met een jaarlijkse reeks workshops/seminars in crisismanagement en in het kader van de meerjarenplanning van het toetsingscomité wordt nagegaan of het nuttig is een collegiale toetsing uit te voeren op het gebied van crisismanagement. In beide gevallen is het doel goede praktijken in de EU te identificeren en te bevorderen. Eiopa zal ook betrokken blijven bij technischebijstandsprogramma's die worden gecoördineerd door de Europese Commissie. 7.2 Crisispreventie en management Hoe dit aspect van Eiopa's rol zich zal ontwikkelen, hangt mede af van de ontwikkeling van EU en mondiale financiële markten. Het is niet mogelijk precies aan te geven hoeveel voorstellen ter aanbeveling van toezichtmaatregelen aan de raad van toezichthouders zullen worden voorgelegd of welke faciliterings en coördinatiemaatregelen in 2013 zulllen worden genomen. Wat wel kan worden gezegd is dat Eiopa het verzekerings en financiële landschap nauwlettend zal blijven volgen en dat zij zal blijven beoordelen of ongunstige ontwikkelingen gaan plaatsvinden waardoor Eiopa zou moeten besluiten of het risico van een noodsituatie aanwezig is en een voorstel zou moeten doen aan de Europese Raad. Ongeacht de vraag of een noodsituatie is vastgesteld, zal Eiopa haar leden blijven faciliteren, en waar nodig de coördinatie verzorgen bij het nemen van maatregelen ter voorkoming van een financiële crisis. Dergelijke maatregelen kunnen de vorm aannemen van aanbevelingen of standpunten. Als een noodsituatie zou worden vastgesteld, is Eiopa er klaar voor om alle instrumenten en bevoegdheden die haar ter beschikking staan, te gebruiken. 24/34

25 7.3 Oplossing van crises De Europese Commissie heeft zich actief ingezet voor de oplossing van crises ten behoeve van de banksector. Als een besluit wordt genomen om dergelijke werkzaamheden uit te breiden naar het terrein van verzekeringen, is Eiopa er klaar voor om waar nodig bijdragen te leveren en hoognodige sectorale antwoorden op het probleem te bieden. 8. Externe betrekkingen Bij externe betrekkingen gaat het voornamelijk om het beheren van de relatie van Eiopa met externe partners, zoals bijvoorbeeld stakeholders die van belang zijn voor de werkzaamheden van Eiopa, waaronder de Stakeholdergroep verzekeringen en herverzekeringen en de Stakeholdergroep bedrijfspensioenen, EUorganen en instellingen, met name de Europese Commissie, de Raad en het Parlement en het netwerk van agentschappen, de overige ETA's EBA en ESMA, het ESRB en relevante bevoegde autoriteiten van derde landen en internationale organisaties. 8.1 Relaties met de stakeholders Eiopa, wier handelingen gericht zijn op het verbeteren van de werking van de interne markt, wil in haar werkzaamheden blijk geven van transparantie en verantwoordingsplicht. Eiopa onderhoudt dan ook regelmatig contact met verschillende stakeholders, zowel uit de publieke als de particuliere sector, uit Europese of derde landen, en bespreekt zienswijzen, standpunten en deskundigheid met hen teneinde meer inzicht te krijgen in de implicaties van haar voorstellen en maatregelen. In 2013 zal Eiopa concrete, op stakeholders gerichte initiatieven, blijven ontwikkelen en verbeteren: een consumentenstrategiedag van het Gemengd Comité, om via consumentenvertegenwoordigers direct inzicht te verwerven in hun behoeften; seminars voor vertegenwoordigers van de bedrijfstak; raadplegingen vooraf van stakeholders, formele raadplegingen over het werk en de prestaties van Eiopa, met onder meer bijzondere aandacht voor het werk van de stakeholdergroepen. Eiopa zet zich er volledig voor in om te zorgen dat de waardevolle inbreng van haar stakeholdergroepen een informatiebron en richtsnoer blijft voor haar 25/34

26 werkzaamheden: Eiopa zal ondersteuning blijven bieden aan haar stakeholdergroepen door hun vergaderingen te organiseren en de met het bijwonen van die vergaderingen verband houdende kosten te vergoeden voor bepaalde categorieën leden, zoals wetenschappers en consumentenvertegenwoordigers. Op die manier zal Eiopa ervoor zorgen dat de twee stakeholdergroepen zich met succes van hun respectievelijke taken zoals die in de Verordening staan genoemd, kunnen kwijten, met name wat betreft het verstrekken van adviezen door de stakeholdergroepen aan Eiopa inzake openbaar gemaakte documenten. Consumentenvertegenwoordigers van Eiopastakeholdergroepen worden aangemoedigd deel te nemen aan het werk van Eiopa op het gebied van consumentenbescherming en zullen worden uitgenodigd voor de consumentenstrategiedag van het Gemengd Comité. Daarnaast zal Eiopa tijdig zorgen voor een soepel en degelijk selectieproces van nieuwe leden van de stakeholdergroepen, aangezien de termijn van de huidige leden medio 2013 afloopt. Vervolgens zullen nieuwe leden worden benoemd, waarmee zal worden gewaarborgd dat de hoge kwaliteit en inzet van de bestaande groepen wordt gehandhaafd. 8.2 Eiopa en de EUinstellingen/Netwerk van agentschappen Eiopa zal als EUautoriteit, conform de verordening, volledige verantwoordingsplicht en transparantie in acht nemen wanneer zij verslag uitbrengt aan de politieke instellingen van de EU (het Europees Parlement en de Raad). De Autoriteit wil haar samenwerking met en betrokkenheid bij de Europese Commissie, de Raad en het Parlement doorlopend verbeteren om een tijdige, efficiënte en economische uitvoering van haar taken te waarborgen. Eiopa neemt ook regelmatig deel aan de regelgevingsdialogen over de financiële markten van de Europese Commissie en aan andere activiteiten van EU instellingen waarbij het gaat om regelgevings en toezichtaspecten in de sector verzekeringen, herverzekeringen, bedrijfspensioenen of consumentenbescherming. Eiopa zal in 2013, voortbouwend op de huidige ervaring, met de Europese Centrale Bank, die actief is op terreinen die grenzen aan het werkgebied van Eiopa, op zoek blijven gaan naar mogelijke initiatieven van wederzijds voordeel. 26/34

EIOPA12/237. Eiopa Meerjarig werkprogramma 20122014

EIOPA12/237. Eiopa Meerjarig werkprogramma 20122014 1 EIOPA12/237 Eiopa Meerjarig werkprogramma 20122014 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Regelgevende bevoegdheden... 3 3. Toezichthoudende bevoegdheden... 5 4. Consumentenbescherming en financiële innovatie...

Nadere informatie

EIOPA-13/ september Eiopa-werkprogramma 2014

EIOPA-13/ september Eiopa-werkprogramma 2014 EIOPA-13/108 27 september 2013 Eiopa-werkprogramma 2014 1 Inhoudsopgave 2. Regelgevende bevoegdheden... 4 2.1. Verzekeringen... 4 2.2. Bedrijfspensioenen... 5 2.3. Effectbeoordeling... 5 2.4. Verslaglegging...

Nadere informatie

2/6. 1 PB L 158 van , blz PB L 335 van , blz PB L 331 van , blz

2/6. 1 PB L 158 van , blz PB L 335 van , blz PB L 331 van , blz EIOPA16/858 NL Richtsnoeren inzake het vergemakkelijken van een doeltreffende dialoog tussen bevoegde autoriteiten die toezicht houden op verzekeringsondernemingen en de wettelijke auditor(s) en auditkantoren

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2013 Samenvatting (NL)

JAARVERSLAG 2013 Samenvatting (NL) JAARVERSLAG 2013 Samenvatting (NL) Samenvatting Samenvatting De Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (Eiopa) heeft ook in 2013 haar rol en profiel in het Europese toezichtlandschap

Nadere informatie

EIOPA-MB-16/ januari Eiopa s jaarlijks werkprogramma 2016

EIOPA-MB-16/ januari Eiopa s jaarlijks werkprogramma 2016 EIOPA-MB-16/016 11 januari 2016 Eiopa s jaarlijks werkprogramma 2016 1 Inhoud Inleiding... 3 Vastgestelde prioriteiten voor 2016... 3 Eiopa-werkprogramma 2016... 4 Transparante prioritering... 9 2 Inleiding

Nadere informatie

Richtsnoeren inzake de verlenging van de herstelperiode in uitzonderlijke ongunstige omstandigheden

Richtsnoeren inzake de verlenging van de herstelperiode in uitzonderlijke ongunstige omstandigheden EIOPA-BoS-15/108 NL Richtsnoeren inzake de verlenging van de herstelperiode in uitzonderlijke ongunstige omstandigheden EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20;

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord...4. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2011 Inhoud

INHOUD. Voorwoord...4. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2011 Inhoud Jaarverslag 2011 Jaarverslag 2011 INHOUD Voorwoord...4 Samenvatting...5 ESRB Jaarverslag 2011 Inhoud 3 Voorwoord Mario Draghi Voorzitter van het Europees Comité voor Systeemrisico s Het doet mij veel plezier

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II AG Commissie ERM Leidraad: overzicht wetgeving en vereisten Introductie In dit document is een overzicht opgenomen van de vereisten aan de risicomanagement

Nadere informatie

Richtsnoeren voor het gebruik van de identificatiecode voor juridische entiteiten (LEI)

Richtsnoeren voor het gebruik van de identificatiecode voor juridische entiteiten (LEI) EIOPA(BoS(14(026 NL Richtsnoeren voor het gebruik van de identificatiecode voor juridische entiteiten (LEI) EIOPA WesthafenTower Westhafenplatz 1 60327 Frankfurt Germany Phone: +49 69 951119(20 Fax: +49

Nadere informatie

14129/15 gys/gra/hw 1 DG B 3A

14129/15 gys/gra/hw 1 DG B 3A Raad van de Europese Unie Brussel, 20 november 2015 14129/15 SOC 668 EMPL 438 ECOFIN 853 POLGEN 166 NOTA van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord Samenvatting ESRB Jaarverslag 2013 Inhoud 3

Inhoud. Voorwoord Samenvatting ESRB Jaarverslag 2013 Inhoud 3 Jaarverslag 2013 Jaarverslag 2013 Inhoud Voorwoord... 4 Samenvatting... 5 ESRB Jaarverslag 2013 Inhoud 3 Voorwoord Mario Draghi Voorzitter van het Europees Comité voor Systeemrisico s Het doet mij veel

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2011. Samenvatting (NL)

JAARVERSLAG 2011. Samenvatting (NL) JAARVERSLAG 2011 Samenvatting (NL) Samenvatting Samenvatting In 2011 begon de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (EAVB) met haar werk als Europese toezichthoudende autoriteit.

Nadere informatie

Een nieuwe start voor sociale dialoog

Een nieuwe start voor sociale dialoog Een nieuwe start voor sociale dialoog Verklaring van de Europese sociale partners, de Europese Commissie en het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie In het Verdrag betreffende de werking van

Nadere informatie

Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door verzekeringstussenpersonen

Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door verzekeringstussenpersonen EIOPA(BoS(13/164 NL Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door verzekeringstussenpersonen EIOPA WesthafenTower Westhafenplatz 1 60327 Frankfurt Germany Phone: +49 69 951119(20 Fax: +49 69 951119(19

Nadere informatie

c) overeenkomstig de artikelen 260 tot en met 263 op verzekerings- of herverzekeringsondernemingen of gemengde financiële holding die

c) overeenkomstig de artikelen 260 tot en met 263 op verzekerings- of herverzekeringsondernemingen of gemengde financiële holding die 2. De lidstaten zien erop toe dat het toezicht op groepsniveau wordt uitgeoefend: a) overeenkomstig de artikelen 218 tot en met 258 die een deelnemende onderneming in ten minste één verzekeringsonderneming,

Nadere informatie

Richtsnoeren voor de behandeling van verbonden ondernemingen, waaronder deelnemingen

Richtsnoeren voor de behandeling van verbonden ondernemingen, waaronder deelnemingen EIOPA-BoS-14/170 NL Richtsnoeren voor de behandeling van verbonden ondernemingen, waaronder deelnemingen EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. +

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Hoofdindeling: Leidraden Opgesteld door: Commissie Enterprise Risk Management (ERM) Vastgesteld door: Commissie Enterprise Risk Management (ERM)

Nadere informatie

Richtsnoeren inzake de methoden voor de bepaling van de marktaandelen met het oog op rapportage

Richtsnoeren inzake de methoden voor de bepaling van de marktaandelen met het oog op rapportage EIOPA-BoS-15/106 NL Richtsnoeren inzake de methoden voor de bepaling van de marktaandelen met het oog op rapportage EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20;

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 4.4.2017 COM(2017) 164 final 2017/0075 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de sluiting, namens de Europese Unie, van de bilaterale overeenkomst tussen de

Nadere informatie

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement 2017/0232(COD) van de Commissie juridische zaken

ONTWERPADVIES. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement 2017/0232(COD) van de Commissie juridische zaken Europees Parlement 2014-2019 Commissie juridische zaken 2017/0232(COD) 26.4.2018 ONTWERPADVIES van de Commissie juridische zaken aan de Commissie economische en monetaire zaken inzake het voorstel voor

Nadere informatie

Brussel, COM(2018) 109 final ANNEX 1 BIJLAGE. bij

Brussel, COM(2018) 109 final ANNEX 1 BIJLAGE. bij EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8.3.2018 COM(2018) 109 final ANNEX 1 BIJLAGE bij MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, DE EUROPESE CENTRALE BANK, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst)

(Voor de EER relevante tekst) L 79/18 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2015/500 VAN DE COMMISSIE van 24 maart 2015 tot vaststelling van technische uitvoeringsnormen met betrekking tot de procedure voor goedkeuring door de toezichthoudende

Nadere informatie

Richtsnoeren voor de behandeling. van klachten door. verzekeringsondernemingen

Richtsnoeren voor de behandeling. van klachten door. verzekeringsondernemingen EIOPA-BoS-12/069 NL Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door verzekeringsondernemingen 1/8 1. Richtsnoeren Inleiding 1. Artikel 16 van de Eiopa-verordening 1 (European Insurance and Occupational

Nadere informatie

RICHTSNOER (EU) 2016/1993 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK

RICHTSNOER (EU) 2016/1993 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK L 306/32 RICHTSNOEREN RICHTSNOER (EU) 2016/1993 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 4 november 2016 tot vaststelling van de beginselen voor de coördinatie van de beoordeling krachtens Verordening (EU) nr.

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 24 november 2009 (OR. en) 15137/09 CRIMORG 164 ENFOPOL 271

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 24 november 2009 (OR. en) 15137/09 CRIMORG 164 ENFOPOL 271 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 november 2009 (OR. en) 15137/09 CRIMORG 164 ENFOPOL 271 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de oprichting van een Europees

Nadere informatie

EIOPA-17/651 4 oktober 2017

EIOPA-17/651 4 oktober 2017 EIOPA-17/651 4 oktober 2017 Richtsnoeren uit hoofde van de verzekeringsdistributierichtlijn betreffende verzekeringen met een beleggingscomponent die een zodanige structuur hebben dat cliënten de daaraan

Nadere informatie

10/01/2012 ESMA/2011/188

10/01/2012 ESMA/2011/188 Richtsnoeren en aanbevelingen Samenwerking, met inbegrip van delegatie, tussen de ESMA, de bevoegde autoriteiten en de sectorale bevoegde autoriteiten krachtens Verordening (EU) nr. 513/2011 inzake ratingbureaus

Nadere informatie

JC 2014 43 27 May 2014. Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA)

JC 2014 43 27 May 2014. Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) JC 2014 43 27 May 2014 Joint Committee Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) 1 Inhoudsopgave Richtsnoeren voor de behandeling van klachten

Nadere informatie

Richtsnoeren inzake ondernemingsspecifieke parameters

Richtsnoeren inzake ondernemingsspecifieke parameters EIOPA-BoS-14/178 NL Richtsnoeren inzake ondernemingsspecifieke parameters EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. + 49 69-951119-19; email: info@eiopa.europa.eu

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst)

(Voor de EER relevante tekst) 28.1.2016 L 21/45 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2016/100 VAN DE COMMISSIE van 16 oktober 2015 tot vaststelling van technische uitvoeringsnormen tot bepaling van het gezamenlijke besluitvormingsproces met

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord...4. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2012 Inhoud 3

Inhoud. Voorwoord...4. Samenvatting...5. ESRB Jaarverslag 2012 Inhoud 3 Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2012 Inhoud Voorwoord...4 Samenvatting...5 ESRB Jaarverslag 2012 Inhoud 3 Voorwoord Mario Draghi Voorzitter van het Europees Comité voor Systeemrisico s Het doet mij veel plezier

Nadere informatie

RICHTSNOEREN VOOR TESTS, DOORLICHTINGEN OF EXERCITIES DIE KUNNEN LEIDEN TOT STEUNMAATREGELEN EBA/GL/2014/ september 2014

RICHTSNOEREN VOOR TESTS, DOORLICHTINGEN OF EXERCITIES DIE KUNNEN LEIDEN TOT STEUNMAATREGELEN EBA/GL/2014/ september 2014 EBA/GL/2014/09 22 september 2014 Richtsnoeren voor de soorten tests, doorlichtingen of exercities die kunnen leiden tot steunmaatregelen uit hoofde van artikel 32, lid 4, onder d), punt iii) van de richtlijn

Nadere informatie

EIOPABoS14/ september Eiopawerkprogramma 2015

EIOPABoS14/ september Eiopawerkprogramma 2015 EIOPABoS14/108 29 september 2014 Eiopawerkprogramma 2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Strategische doelstellingen... 4 3. Gemengd Comité... 11 2 1. Inleiding Eiopa is in 2011 in het kader van het

Nadere informatie

Aanbevelingen voor de verzekeringssector in het licht van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie

Aanbevelingen voor de verzekeringssector in het licht van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie Eiopa normaal gebruik Eiopa-BoS-19/040 NL 19 februari 2019 Aanbevelingen voor de verzekeringssector in het licht van de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie Aanbevelingen Inleiding

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 16 augustus 2012 (OR. en) 12872/12 Inte rinstitutioneel dossier: 2012/0222 (NLE) AVIATION 117 RELEX 722

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 16 augustus 2012 (OR. en) 12872/12 Inte rinstitutioneel dossier: 2012/0222 (NLE) AVIATION 117 RELEX 722 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 16 augustus 2012 (OR. en) 12872/12 Inte rinstitutioneel dossier: 2012/0222 (NLE) AVIATION 117 RELEX 722 VOORSTEL van: de Europese Commissie d.d.: 14 augustus 2012 Nr.

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst)

(Voor de EER relevante tekst) L 125/4 GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2019/758 VAN DE COMMISSIE van 31 januari 2019 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/849 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot technische reguleringsnormen

Nadere informatie

Richtsnoeren voor het toezichtsproces

Richtsnoeren voor het toezichtsproces EIOPA-BoS-14/179 NL Richtsnoeren voor het toezichtsproces EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. + 49 69-951119-19; email: info@eiopa.europa.eu site:

Nadere informatie

VERSLAG (2016/C 449/20)

VERSLAG (2016/C 449/20) 1.12.2016 NL Publicatieblad van de Europese Unie C 449/107 VERSLAG over de jaarrekening van de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen betreffende het begrotingsjaar 2015 vergezeld

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE

EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE CRI(97)36 Version néerlandaise Dutch version EUROPESE COMMISSIE TEGEN RACISME EN INTOLERANTIE TWEEDE ALGEMENE BELEIDSAANBEVELING VAN DE ECRI: SPECIALE ORGANEN OP NATIONAAL NIVEAU GERICHT OP DE BESTRIJDING

Nadere informatie

PROTOCOL 3. Instelling en werkwijze van het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart CESNI. Besluit

PROTOCOL 3. Instelling en werkwijze van het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart CESNI. Besluit PROTOCOL 3 Instelling en werkwijze van het Europees Comité voor de opstelling van standaarden voor de binnenvaart CESNI Besluit De Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR), gezien het belang dat zij

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst)

(Voor de EER relevante tekst) 12.11.2015 L 295/11 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2015/2014 VAN DE COMMISSIE van 11 november 2015 tot vaststelling van technische uitvoeringsnormen met betrekking tot de procedures en templates voor de indiening

Nadere informatie

VERSLAG (2017/C 417/20)

VERSLAG (2017/C 417/20) C 417/126 NL Publicatieblad van de Europese Unie 6.12.2017 VERSLAG over de jaarrekening van de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen betreffende het begrotingsjaar 2016, vergezeld

Nadere informatie

ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/2117(INI)

ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2013/2117(INI) EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie juridische zaken 2.10.2013 2013/2117(INI) ONTWERPVERSLAG over het EU-scorebord voor justitie civiel en bestuursrecht in de lidstaten (2013/2117(INI)) Commissie juridische

Nadere informatie

8301/18 van/pau/sl 1 DG E 1C

8301/18 van/pau/sl 1 DG E 1C Raad van de Europese Unie Brussel, 4 mei 2018 (OR. en) 8301/18 NOTA van: aan: JEUN 48 MIGR 51 SOC 213 EDUC 134 het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel) Raad nr. vorig doc.: 7831/1/18 JEUN

Nadere informatie

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S 29.1.2019 NL Publicatieblad van de Europese Unie C 36/31 EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S BESLUIT VAN HET EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO S van 14 november 2018 inzake een coördinatiekader voor

Nadere informatie

8760/19 tin/van/ev 1 TREE.1.B

8760/19 tin/van/ev 1 TREE.1.B Raad van de Europese Unie Brussel, 3 mei 2019 (OR. en) 8760/19 JEUN 63 NOTA van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad Ontwerpresolutie

Nadere informatie

L 120/20 Publicatieblad van de Europese Unie 7.5.2008 AANBEVELINGEN COMMISSIE

L 120/20 Publicatieblad van de Europese Unie 7.5.2008 AANBEVELINGEN COMMISSIE L 120/20 Publicatieblad van de Europese Unie 7.5.2008 AANBEVELINGEN COMMISSIE AANBEVELING VAN DE COMMISSIE van 6 mei 2008 inzake de externe kwaliteitsborging voor wettelijke auditors en auditkantoren die

Nadere informatie

11173/17 ons/gys/sv 1 DG G 1B

11173/17 ons/gys/sv 1 DG G 1B Raad van de Europese Unie Brussel, 11 juli 2017 (OR. en) 11173/17 EF 163 ECOFIN 639 RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Actieplan inzake niet-renderende

Nadere informatie

Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA)

Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) 04/10/2018 JC 2018 35 Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en de bankensector (EBA) Richtsnoeren voor de behandeling van klachten door de effectensector (ESMA) en

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 6 oktober 2006 (17.10) (OR. en) 13651/06 SOC 447 NOTA

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 6 oktober 2006 (17.10) (OR. en) 13651/06 SOC 447 NOTA RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 6 oktober 2006 (17.10) (OR. en) 13651/06 SOC 447 NOTA van: aan: Betreft: het voorzitterschap de Groep sociale vraagstukken Toetsing van de uitvoering door de lidstaten

Nadere informatie

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN DE EUROPESE CENTRALE BANK

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN DE EUROPESE CENTRALE BANK EUROPESE COMMISSIE Brussel, 4.5.2017 COM(2017) 225 final MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN DE EUROPESE CENTRALE BANK Een antwoord bieden op uitdagingen voor kritieke financiëlemarktinfrastructuren

Nadere informatie

REGLEMENTEN VAN ORDE EN REGLEMENTEN VOOR DE PROCESVOERING

REGLEMENTEN VAN ORDE EN REGLEMENTEN VOOR DE PROCESVOERING L 82/56 2.6.204 REGLEMENTEN VAN ORDE EN REGLEMENTEN VOOR DE PROCESVOERING REGLEMENT VAN ORDE VAN DE RAAD VAN TOEZICHT VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK DE RAAD VAN TOEZICHT VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK, Gezien

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.9.2017 COM(2017) 499 final 2017/0229 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD tot wijziging van Besluit (EU) 2017/... van de Raad van 27 mei 2017 betreffende de ondertekening,

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 2 mei 2017 (OR. en) het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad

Raad van de Europese Unie Brussel, 2 mei 2017 (OR. en) het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad Raad van de Europese Unie Brussel, 2 mei 2017 (OR. en) 8035/17 JEUN 48 NOTA van: aan: nr. vorig doc.: 7679/17 JEUN 39 Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente vertegenwoordigers/de

Nadere informatie

10667/16 oms/hh 1 DGG 2B

10667/16 oms/hh 1 DGG 2B Raad van de Europese Unie Brussel, 27 juni 2016 (OR. en) 10667/16 RESULTAAT BESPREKINGEN van: aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties FSTR 35 FC 29 REGIO 42 SOC 434 AGRISTR 36 PECHE 243

Nadere informatie

ONTWERPBESLUIT. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement B8-0745/ ingediend overeenkomstig artikel 198 van het Reglement

ONTWERPBESLUIT. NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement B8-0745/ ingediend overeenkomstig artikel 198 van het Reglement Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0745/2016 3.6.2016 ONTWERPBESLUIT ingediend overeenkomstig artikel 198 van het Reglement over de instelling, bevoegdheden, aantal leden en duur van het

Nadere informatie

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen 2010R1094 NL 23.05.2014 001.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B VERORDENING (EU) Nr. 1094/2010 VAN HET EUROPEES

Nadere informatie

Richtsnoeren betreffende het operationeel functioneren van colleges

Richtsnoeren betreffende het operationeel functioneren van colleges EIOPA-BoS-14/146 NL Richtsnoeren betreffende het operationeel functioneren van colleges EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. + 49 69-951119-19;

Nadere informatie

*** ONTWERPAANBEVELING

*** ONTWERPAANBEVELING Europees Parlement 2014-2019 Commissie internationale handel 2016/0383(E) 9.6.2017 *** ONTWERPAANBEVELING over het ontwerp van besluit van de Raad betreffende de sluiting van de Overeenkomst tussen de

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst)

(Voor de EER relevante tekst) L 162/14 23.6.2017 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2017/1111 VAN DE COMMISSIE van 22 juni 2017 tot vaststelling van technische uitvoeringsnormen met betrekking tot procedures en formulieren voor de verstrekking

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2015 Samenvatting (NL)

JAARVERSLAG 2015 Samenvatting (NL) JAARVERSLAG 2015 (NL) Verzekeringen en bedrijfspensioenen vervullen een belangrijke rol in de economie. Met een vermogenswaarde van meer dan twee derde van het bbp van de EU 1 is de verzekeringsbranche

Nadere informatie

Mandaat van het Auditcomité

Mandaat van het Auditcomité ECB-OPENBAAR November 201 7 Mandaat van het Auditcomité Een Auditcomité op hoog niveau dat door de Raad van Bestuur is opgericht krachtens artikel 9b van het Reglement van orde van de ECB versterkt de

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 2. Samenvatting 3. ESRB Jaarverslag Inhoud

Inhoud. Voorwoord 2. Samenvatting 3. ESRB Jaarverslag Inhoud Jaarverslag 2017 Inhoud Voorwoord 2 Samenvatting 3 Inhoud 1 Voorwoord Het zevende Jaarverslag van het Europees Comité voor Systeemrisico s (European Systemic Risk Board of ESRB) bestrijkt de periode van

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11.3.2014 C(2014) 1410 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van 11.3.2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1301/2013 van het Europees Parlement

Nadere informatie

L 331/48 NL Publicatieblad van de Europese Unie

L 331/48 NL Publicatieblad van de Europese Unie L 331/48 NL Publicatieblad van de Europese Unie 15.12.2010 VERORDENING (EU) Nr. 1094/2010 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 24 november 2010 tot oprichting van een Europese toezichthoudende autoriteit

Nadere informatie

Jaarverslag Samenvatting. Voorwoord van de voorzitter

Jaarverslag Samenvatting. Voorwoord van de voorzitter Jaarverslag 2011 Samenvatting Voorwoord van de voorzitter Samenvatting Het jaarverslag 2011 van de Europese Bankautoriteit (EBA) biedt een overzicht van de werkzaamheden en prestaties van de Autoriteit

Nadere informatie

Reglement: Disclosurecommissie ASR Nederland N.V. Juni 2016

Reglement: Disclosurecommissie ASR Nederland N.V. Juni 2016 Reglement: Disclosurecommissie ASR Nederland N.V. Juni 2016 Inhoud 1. Doel 3 2. Interpretatie 3 3. Taken van de commissie 3 4. Samenstelling commissie 4 5. Voorzitter 4 6. Vergaderingen 4 7. Besluitvorming

Nadere informatie

EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT

EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT EUROPESE UNIE HET EUROPEES PARLEMENT DE RAAD Brussel, 28 april 2017 (OR. en) 2016/0110 (COD) PE-CONS 17/17 DRS 9 ECOFIN 199 EF 46 SURE 5 CODEC 379 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: VERORDENING

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 28.8.2017 C(2017) 5812 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 28.8.2017 tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565 wat betreft de specificatie

Nadere informatie

AMENDEMENTEN NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement

AMENDEMENTEN NL In verscheidenheid verenigd NL. Europees Parlement Europees Parlement 2014-2019 Commissie economische en monetaire zaken 2017/2171(DEC) 22.1.2018 AMENDEMENTEN 1-36 Kay Swinburne Kwijting 2016: Europese Bankautoriteit (EBA) (2017/2171(DEC)) AM\1142876.docx

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 28.5.2013 C(2013) 3008 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van 28.5.2013 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 648/2012 van het Europees Parlement

Nadere informatie

HET EUROPEES INSTITUUT VOOR GENDERGELIJKHEID HET BUREAU VAN DE EUROPESE UNIE VOOR DE GRONDRECHTEN. Samenwerkingsovereenkomst

HET EUROPEES INSTITUUT VOOR GENDERGELIJKHEID HET BUREAU VAN DE EUROPESE UNIE VOOR DE GRONDRECHTEN. Samenwerkingsovereenkomst HET EUROPEES INSTITUUT VOOR GENDERGELIJKHEID EN HET BUREAU VAN DE EUROPESE UNIE VOOR DE GRONDRECHTEN Samenwerkingsovereenkomst Preambule Het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) en het

Nadere informatie

EUROPESE CENTRALE BANK

EUROPESE CENTRALE BANK 22.2.2014 Publicatieblad van de Europese Unie C 51/3 III (Voorbereidende handelingen) EUROPESE CENTRALE BANK ADVIES VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 19 november 2013 inzake het voorstel voor een richtlijn

Nadere informatie

Richtsnoeren inzake de tenuitvoerlegging van de langetermijngarantiemaatregelen

Richtsnoeren inzake de tenuitvoerlegging van de langetermijngarantiemaatregelen EIOPA-BoS-15/111 NL Richtsnoeren inzake de tenuitvoerlegging van de langetermijngarantiemaatregelen EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. + 49 69-951119-19;

Nadere informatie

Richtsnoeren voor de beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit

Richtsnoeren voor de beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit EIOPA-BoS-14/259 NL Richtsnoeren voor de beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. + 49 69-951119-19;

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD. betreffende de analyse van en de samenwerking inzake valse euromunten

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD. betreffende de analyse van en de samenwerking inzake valse euromunten COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 17.7.2003 COM(2003) 426 definitief 2003/0158 (CNS) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de analyse van en de samenwerking inzake valse euromunten

Nadere informatie

L 320/8 Publicatieblad van de Europese Unie

L 320/8 Publicatieblad van de Europese Unie L 320/8 Publicatieblad van de Europese Unie 17.11.2012 VERORDENING (EU) Nr. 1078/2012 VAN DE COMMISSIE van 16 november 2012 betreffende een gemeenschappelijke veiligheidsmethode voor de controle die moet

Nadere informatie

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S

EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S 3.4.2014 NL Publicatieblad van de Europese Unie C 98/3 EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISICO'S BESLUIT VAN HET EUROPEES COMITÉ VOOR SYSTEEMRISISCO'S van 27 januari 2014 inzake een coördinatiekader betreffende

Nadere informatie

02010R1093 NL

02010R1093 NL 02010R1093 NL 12.01.2016 005.001 1 Onderstaande tekst dient louter ter informatie en is juridisch niet bindend. De EU-instellingen zijn niet aansprakelijk voor de inhoud. Alleen de besluiten die zijn gepubliceerd

Nadere informatie

VERORDENINGEN. (Voor de EER relevante tekst)

VERORDENINGEN. (Voor de EER relevante tekst) L 203/2 VERORDENINGEN GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2018/1108 VAN DE COMMISSIE van 7 mei 2018 tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2015/849 van het Europees Parlement en de Raad met technische reguleringsnormen

Nadere informatie

RAAD VA DE EUROPESE U IE. Brussel, 20 januari 2009 (21.01) (OR. en) 5524/09 SOC 25 COMPET 25

RAAD VA DE EUROPESE U IE. Brussel, 20 januari 2009 (21.01) (OR. en) 5524/09 SOC 25 COMPET 25 RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 20 januari 2009 (21.01) (OR. en) 5524/09 SOC 25 COMPET 25 I GEKOME DOCUME T van: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese

Nadere informatie

III BESLUITEN OP GROND VAN TITEL VI VAN HET EU-VERDRAG

III BESLUITEN OP GROND VAN TITEL VI VAN HET EU-VERDRAG L 348/130 Publicatieblad van de Europese Unie 24.12.2008 III (Besluiten op grond van het EU-Verdrag) BESLUITEN OP GROND VAN TITEL VI VAN HET EU-VERDRAG BESLUIT 2008/976/JBZ VAN DE RAAD van 16 december

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 13 februari 2007 (OR. en) 5332/07 PESC 38 COEST 9 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN VAN DE RAAD tot wijziging en verlenging

Nadere informatie

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT KEMPEN N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V. Vastgesteld door de RvC op 8 december 2017 0. INLEIDING 0.1 Dit reglement is opgesteld door de RvC ingevolge artikel

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 16 april 2010 (20.04) (OR. en) 8570/10 ENFOPOL 99

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 16 april 2010 (20.04) (OR. en) 8570/10 ENFOPOL 99 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 16 april 2010 (20.04) (OR. en) 8570/10 ENFOPOL 99 NOTA I/A-PUNT van: het secretariaat-generaal aan: het Coreper/de Raad nr. vorig doc.: 7984/10 ENFOPOL 78 + COR 1 + ADD

Nadere informatie

2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen

2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen 2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen 2.5.0. Inleiding over het opstarten van een BOG Opstarten van een bijzondere onderhandelingsgroep (BOG) Wetenschappelijk onderzoek en

Nadere informatie

Richtsnoeren inzake aanvullend vermogen

Richtsnoeren inzake aanvullend vermogen EIOPA-BoS-14/167 NL Richtsnoeren inzake aanvullend vermogen EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. + 49 69-951119-19; email: info@eiopa.europa.eu

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie BESLUITEN

Publicatieblad van de Europese Unie BESLUITEN L 58/50 BESLUITEN GEDELEGEERD BESLUIT (EU) 2016/309 VAN DE COMMISSIE van 26 november 2015 betreffende de gelijkwaardigheid van het toezichtstelsel voor verzekerings- en herverzekeringsondernemingen van

Nadere informatie

ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2010/2169(DEC) 3.2.2011

ONTWERPVERSLAG. NL In verscheidenheid verenigd NL 2010/2169(DEC) 3.2.2011 EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Commissie begrotingscontrole 2010/2169(DEC) 3.2.2011 ONTWERPVERSLAG over het verlenen van kwijting voor de uitvoering van de begroting van het Europees Waarnemingscentrum voor

Nadere informatie

Richtsnoeren voor de ondermodule rampenrisico in de ziektekostenverzekeringsbranche

Richtsnoeren voor de ondermodule rampenrisico in de ziektekostenverzekeringsbranche EIOPA-BoS-14/176 NL Richtsnoeren voor de ondermodule rampenrisico in de ziektekostenverzekeringsbranche EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49 69-951119-20; Fax. +

Nadere informatie

9895/19 mak/van/hh 1 ECOMP.2B

9895/19 mak/van/hh 1 ECOMP.2B Raad van de Europese Unie RESULTAAT BESPREKINGEN van: aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.: 9101/19 + COR 1 Nr. Comdoc.: COM(2019) 21 final - doc. 5927/19 + ADD 1 Betreft:

Nadere informatie

AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie economische en monetaire zaken

AMENDEMENTEN ingediend door de Commissie economische en monetaire zaken 12.4.2019 A8-0012/ 001-001 AMENDEMENTEN 001-001 ingediend door de Commissie economische en monetaire zaken Verslag Othmar Karas, Pervenche Berès A8-0012/2019 Markten voor financiële instrumenten en de

Nadere informatie

MEDEDELING AAN DE LEDEN

MEDEDELING AAN DE LEDEN Europees Parlement 2014-2019 Commissie interne markt en consumentenbescherming 8.5.2017 MEDEDELING AAN DE LEDEN (03/2017) Betreft: "Toetsing wetgeving" inzake de uitvoering van Richtlijn 2016/1148 houdende

Nadere informatie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie Raad van de Europese Unie Brussel, 5 april 2017 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2017/0076 (NLE) 8010/17 VOORSTEL van: ingekomen: 4 april 2017 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: EF 74 ECOFIN 260 SURE 8 SERVICES

Nadere informatie

Richtsnoeren Samenwerking tussen autoriteiten die zijn onderworpen aan de artikelen 17 en 23 van Verordening (EU) nr. 909/2014

Richtsnoeren Samenwerking tussen autoriteiten die zijn onderworpen aan de artikelen 17 en 23 van Verordening (EU) nr. 909/2014 Richtsnoeren Samenwerking tussen autoriteiten die zijn onderworpen aan de artikelen 17 en 23 van Verordening (EU) nr. 909/2014 28/03/2018 ESMA70-151-435 NL Inhoudsopgave 1 Toepassingsgebied... 2 2 Doel...

Nadere informatie

Jaarverslag in het kort

Jaarverslag in het kort Jaarverslag 2016 in het kort Eiopa of personen die namens Eiopa optreden, zijn niet aansprakelijk voor het gebruik dat eventueel van de volgende informatie wordt gemaakt. Luxemburg: Bureau voor publicaties

Nadere informatie

EUROPEES PARLEMENT Commissie interne markt en consumentenbescherming. van de Commissie interne markt en consumentenbescherming

EUROPEES PARLEMENT Commissie interne markt en consumentenbescherming. van de Commissie interne markt en consumentenbescherming EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Commissie interne markt en consumentenbescherming 11.11.2014 2014/0124(COD) ONTWERPADVIES van de Commissie interne markt en consumentenbescherming aan de Commissie werkgelegenheid

Nadere informatie

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE EUROPESE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 13.4.2015 JOIN(2015) 10 final 2015/0073 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 oktober 2009 (15.10) (OR. en) 14299/09 ADD 1 AGRILEG 182 DENLEG 93

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 13 oktober 2009 (15.10) (OR. en) 14299/09 ADD 1 AGRILEG 182 DENLEG 93 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 3 oktober 2009 (5.0) (OR. en) 4299/09 ADD AGRILEG 82 DEEG 93 NOTA I/A-PUNT - ADDENDUM van: de Groep veterinaire deskundigen (volksgezondheid) aan: het Coreper/de Raad

Nadere informatie

Richtsnoeren voor het verliescompensatievermogen van technische voorzieningen en uitgestelde belastingen

Richtsnoeren voor het verliescompensatievermogen van technische voorzieningen en uitgestelde belastingen EIOPA-BoS-14/177 NL Richtsnoeren voor het verliescompensatievermogen van technische voorzieningen en uitgestelde belastingen EIOPA Westhafen Tower, Westhafenplatz 1-60327 Frankfurt Germany - Tel. + 49

Nadere informatie