SEPA Single Euro Payments Area

Transcriptie

1 SEPA Single Euro Payments Area BUSINESS BANKING

2 2 Inhoud SEPA: naar een eengemaakte ruimte voor betalingen in Europa 1 SEPA in het kort 2 Historisch overzicht 2 De sleuteldata van het SEPA-project 3 De nieuwe betaalinstrumenten 3 De Europese overschrijving: SEPA Credit Transfer (SEPA CT) 4 De Europese domiciliëringen: SEPA Direct Debit (SEPA DD) 6 Betaalkaarten: SEPA Card Framework (SEPA CF) 7 Concrete impact 7 SEPA-tijdschema 8 SEPA-tijdslijn 8 Enkele tips voor een zorgeloze omschakeling 9 Waar kan ik terecht voor meer informatie? 9 Belangrijkste afkortingen 9 Architecten: Philippe Samyn & Partners, M&J.M. Jaspers - J. Eyers & Partners Lightning Ingenieur: Barbara Hediger - Photo Marc Vanderslagmolen - Dexia

3 1 SEPA: naar een eengemaakte ruimte voor betalingen in Europa Het financiële landschap zal de komende jaren grondig veranderen. Op 28 januari 2008 werd het SEPA-project ingeluid, waarmee alle Europese economische actoren even gemakkelijk betalingen via overschrijving of bankkaart binnen Europa kunnen uitvoeren als in hun eigen land. Dat wil zeggen even eenvoudig, even veilig, tegen hetzelfde tarief en uiteindelijk met dezelfde gestandaardiseerde uitvoeringstermijnen als voor een nationale betaling. De Europese overheden, de respectieve centrale banken en de banksector werken immers al enkele jaren aan dit complexe en ambitieuze project. Thans krijgt SEPA ( Single Euro Payments Area ) concreet vorm en wordt het hoog tijd dat we ons gaan buigen over de concrete invoering ervan. Er werd een strikt tijdschema uitgewerkt om eind 2010 tot een exclusief Europese infrastructuur te komen. Er zijn tal van uitdagingen voor zowel de banken als de overheden en de consumenten. Iedere gebruiker krijgt in de eerstvolgende jaren te maken met nieuwe pan-europese betaalinstrumenten. Op lange termijn zullen de investeringen vruchten afwerpen en bijdragen tot de totstandkoming van een op concurrentievlak sterkere Europese economie. Een uitstekende prestatie en kwaliteit blijven waarborgen m.b.t. de aangeboden diensten en zo efficiënt mogelijk tegemoetkomen aan de wensen van de klanten is het streefdoel van Dexia Bank, zodat dit project voor iedereen een succes wordt. Uw ambities zijn onze ambities! Olivier Onclin Head of Payments & Accounts

4 2 SEPA in het kort Doelstelling? Elke Europese burger de mogelijkheid bieden om overal in Europa betalingen te doen in euro, net zoals hij dat kan doen in zijn eigen land. Momenteel lopen grensoverschrijdende betalingen verloren in een waar doolhof van systemen. Het SEPA-project 1 is bedoeld om Europese betalingen in euro eenvoudiger en goedkoper te maken dankzij de harmonisering van de nationale en Europese normen en praktijken, die zal leiden tot het vervagen van de grenzen op het vlak van het betalingsverkeer. Vóór SEPA Na SEPA Oplossing : Nationaal Europese oplossing Lokaal Complexe internationale 1 enkel systeem betaalmiddelen Diverse Schema s 1 schema Normen 1 norm (XML) Tariferingen 1 tarief SEPA heeft met andere woorden als doel elke Europese eindgebruiker de mogelijkheid te bieden over heel Europa betalingen in euro uit te voeren zoals hij dat doet in zijn eigen land, d.w.z. even snel, even veilig, tegen hetzelfde tarief en met dezelfde uitvoeringstermijnen als een binnenlandse betaling. Het is de bedoeling een meer dynamische, concurrerende en een sterkere economie tot stand te brengen dankzij veilige en efficiënte betaalmiddelen. Het SEPA-dossier, dat zeer belangrijk is voor de Europese Commissie, is dus het logisch uitvloeisel van de omschakeling naar de euro en is gebaseerd op een reglementaire hervorming die zal bijdragen tot het ontstaan van een Europese eengemaakte markt voor betalingen in euro. De betrokken landen zijn de hele Europese Unie plus IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland (verder zullen wij het hebben over de EU + 4 ). Niet minder dan bankinstellingen zullen zich voortaan dus moeten houden aan de SEPA-normen. 1. SEPA is het letterwoord voor Single Euro Payments Area of eengemaakte ruimte voor betalingen in euro. Historisch overzicht In het begin van de jaren negentig had de Europese Commissie de harmonisering van de betalingsinfrastructuur al op de agenda geplaatst. Tijdens de bijeenkomst van Lissabon in maart 2000 heeft zij de banksector opnieuw opgeroepen zich in te zetten voor de uitwerking en de implementatie van een gemeenschappelijke Europese betalingsinfrastructuur. Zelf heeft de Europese commissie de toon gezet met de verordening 2560/2001, waardoor de tarieven die de banken aanrekenen voor grensoverschrijdende betalingen binnen Europa niet langer mogen verschillen van de tarieven die van toepassing zijn op de nationale betalingen (voor zover deze betalingen aan specifieke voorwaarden voldoen: Straight Through Processing, binnen de EU, IBAN-code, BIC-code en de kostencode SHA). Door middel van de Payment Services Directive (PSD) wil de Europese Commissie een juridisch kader voor betaaldiensten binnen de EU ter beschikking stellen. De PSD over SEPA werd pas op 24 april 2007 goedgekeurd door het Europese Parlement en dient nog in nationale wetgeving omgezet te worden tegen ten laatste op 1 november De Europese Centrale Bank neemt hetzelfde standpunt in. Zij speelt een proactieve en coördinerende rol in dit project. Als direct gevolg van deze initiatieven, heeft de Europese banksector in 2002 de European Payments Council (EPC) opgericht, die bestaat uit 60 Europese banken en betaalinstellingen, met de bedoeling via nieuwe betaalinstrumenten de eengemaakte betalingszone te verwezenlijken.

5 3 De sleuteldata van het SEPA-project De vraag is niet meer wanneer SEPA een feit zal zijn, maar veeleer hoe het zal worden geïmplementeerd. De invoering van nieuwe SEPA-betaalinstrumenten is van start gegaan in 2008 en zou uiterlijk 2010 afgerond moeten zijn. Binnen deze context heeft Dexia sinds 28 januari 2008 aan zijn cliënten naast de bestaande producten ook de nieuwe pan-europese betaalinstrumenten aangeboden: de Europese overschrijving en de Europese kaartbetalingen. De Europese domiciliëring zal vanaf 1 november 2009 van start gaan in België (en samenvallen met het in werking treden van de PSD). Vanaf die datum zullen de Belgische banken de Europese domiciliëringen aanvaarden en verwerken. In België is er tot eind 2010 een overgangsperiode voor crediteuren. Daarna behoort het huidige nationale systeem DOM80 definitief tot het verleden. De nationale producten worden geleidelijk vervangen door de pan- Europese producten. Die moeten tegen 2010 een kritische omvang hebben bereikt om te kunnen werken in een exclusief Europese infrastructuur en dat vanaf 1 januari Voor de verrekening van betalingen in euro zal een nieuwe infrastructuur opgericht worden die luistert naar de naam PEACH (Pan- European Automated Clearing House of Pan-Europees geautomatiseerde verrekenkamer). PEACH is een Europees uitwisselingssysteem waarin het mogelijk is betaalinstructies in te voeren van om het even welke Europese opdrachtgever naar om het even welke Europese begunstigde. Vanaf 1 januari 2011 zal het de bedoeling zijn het nationaal uitwisselingscentrum te vervangen door deze PEACH(s). Na deze overgangsperiode kan Dexia net als alle andere Belgische banken enkel nog Europese domiciliëringen behandelen. De nieuwe betaalinstrumenten In het kader van het SEPA-project werkte de Europese banksector via de EPC twee Europese betaalmiddelen uit: SEPA electronic Credit Transfer (SEPA CT) of de Europese overschrijving zal de nationale en intra-europese overschrijvingen vervangen door één gestandaardiseerde overschrijving en SEPA Direct Debit (SEPA DD) of de Europese domiciliëring wordt de Europese vervanger van de domiciliëring. Daarnaast wordt binnen SEPA een kader vastgelegd om kaartbetalingen op Europees niveau eenvormig te maken. De EPC voert eveneens een project uit dat luistert naar de naam Single Euro Cash Area (SECA) en formuleert in dat verband aanbevelingen m.b.t. het gebruik aan consumenten en instellingen. Deze aanbevelingen hebben met name betrekking op de omschakeling van cashbetalingen naar kaartbetalingen en naar andere elektronische betaalmiddelen. In het kader van de invoering van SEPA zal Dexia Bank zijn betaaldiensten voortdurend optimaliseren dankzij een aanbod van pan-europese producten die even gemakkelijk, even efficiënt en even veilig zullen kunnen worden gebruikt als momenteel op nationaal vlak het geval is. SEPA zal zo in ieder geval een stap vooruit betekenen.

6 4 De Europese overschrijving: SEPA Credit Transfer (SEPA CT) De voornaamste verschillen tussen een nationale overschrijving en de toekomstige SEPA-overschrijving zijn niet terug te vinden in de werkingsregels maar wel in de gebruikte gegevens en formaten. Het dagelijks gebruik van overschrijvingen zal slechts weinig verandering ondergaan. Terwijl in de nationale overschrijving de begunstigden rekening wordt geïdentificeerd aan de hand van het nationaal rekeningnummer, nl. BBAN (Basic Bank Account Number) (3-7-2), zal de SEPA-overschrijving gebruik maken van twee nieuwe identificatiemiddelen: > BIC (Bank Identification Code) waarmee de instructies aan de begunstigde bank kunnen worden bezorgd; De BIC-code wordt facultatief. Dit gegeven wordt automatisch gegenereerd op basis van het IBANrekeningnummer. Dexia zal u helpen bij het converteren van uw database met Belgische bankrekeningen in IBAN-bankrekeningen. BBAN IBAN BE > IBAN (International Bank Account Number) dat de begunstigdenrekening van de overschrijving weergeeft. IBAN (i.p.v. BBAN) en BIC zullen worden gebruikt voor het uitvoeren of ontvangen van zowel een nationale overschrijving als van een overschrijving in euro in de EU + 4. Deze identificatiemiddelen worden nu al gebruikt voor grensoverschrijdende overschrijvingen en Dexia deelt u via uw rekeningafschriften al het IBAN mee. De regels van de SEPA-overschrijving voorzien een gewaarborgde en eenvormige maximale uitvoeringstermijn voor nationale en grensoverschrijdende overschrijvingen. Zodoende zijn cliënten zeker dat het geld in maximum 3 dagen wordt gestort op de rekening van de begunstigde. Deze termijn zal later worden teruggebracht tot één dag.

7 5 Er zal gebruikgemaakt worden van nieuwe uitwisselingsformaten tussen banken en cliënten. Er werd besloten gebruik te maken van moderne en open boodschapformaten op basis van de XML-taal (extensible Markup Language). Deze nieuwe protocollen zullen op termijn (einde 2010) in de plaats komen van de Belgische CIRI-protocollen (de huidige standaardformaten voor betalingen in België). > behoud en uitwisseling van de gestructureerde mededeling tussen Belgische banken; > uitwerking van een nieuw papieren overschrijvingsformulier voor SEPA-betalingen. In een eerste fase hebben de Belgische banken vanaf maart 2007 het protocol CODA 2.1 ter beschikking gesteld. Dit protocol zal het thans gebruikte CODA 1.0 vervangen en compatibel zijn met SEPA (d.w.z. dat het o.m. de nieuwe IBAN/BIC-identificaties zal omvatten). Bij Dexia vindt de overgang naar dit nieuwe protocol op uw verzoek plaats. De Belgische banksector heeft in zijn implementatieplan extra opties genomen om de hoge kwaliteit van het Belgische betaalverkeer te behouden en de migratie te ondersteunen. De belangrijkste maatregelen zijn: > behoud van een maximumtermijn van één dag tussen het debet en het credit voor nationale betalingen; > parallel gebruik van de Belgische CIRI-protocollen ten minste tot einde 2010, en dus geen verplichting om vóór die datum over te stappen naar SEPA; Dexia Bank zal het oude protocol ondersteunen tot einde 2010, zodat u de stap kunt zetten wanneer u dat wenst. Het is evenwel essentieel dat de klanten beginnen met het inzamelen van de gegevens over IBAN en BIC en ze invoeren in hun boekhoud- en uitwisselingssysteem. Er wordt een strikt tijdschema opgemaakt om u in staat te stellen de noodzakelijke wijzigingen te plannen. Samengevat SEPA Credit Transfer heeft betrekking op alle betalingen in euro in de EU + 4 ; gebruikt IBAN en BIC als bankrekeningidentificatiemiddel; baseert zich op nieuwe uitwisselingsformaten (XMLformaten); voorziet een uitvoeringstermijn van maximum 3 dagen; boekt het totaal bedrag van de verrichting over (de tarifering wordt apart aangerekend); legt geen maximumbedrag op in het schema; behoudt de gestructureerde mededeling; gebeurt d.m.v. een nieuw overschrijvingsformulier.

8 6 De Europese domiciliëringen: SEPA Direct Debit (SEPA DD) Met SEPA DD zal het mogelijk zijn overal in de EU + 4 recurrente of eenmalige debetverrichtingen in euro op dezelfde manier te verwerken. Aangezien dit minder complex is dan te trachten alle nationale systemen te harmoniseren heeft het EPC besloten te opteren voor de totstandkoming van een nieuw volledig Europees en gestandaardiseerd betaalmiddel ter vervanging van het systeem DOM 80. Dankzij dit systeem zullen alle recurrente of eenmalige debettransacties in euro, zowel de nationale als de grensoverschrijdende, verwerkt worden op basis van dezelfde regels. SEPA Direct Debit werkt net als de Belgische domiciliëring volgens een schema met vier partijen: de debiteur of schuldenaar, de crediteur of schuldeiser, de bank van de debiteur en de bank van de crediteur. De debiteur geeft aan de crediteur een mandaat zodat de crediteur het initiatief kan nemen voor één of meer betalingen van de rekening van de debiteur. De bankidentificatiemiddelen worden IBAN en BIC. De identificatie van de crediteur wordt eveneens geharmoniseerd. Een belangrijke wijziging heeft betrekking op het circuit van het mandaat, dat voortaan zal worden gecreëerd, beheerd en gearchiveerd door de crediteur. De crediteur moet de gegevens m.b.t. het mandaat in elektronische vorm versturen naar zijn bank. Voor de reeds bestaande domiciliëringen zullen geen nieuwe mandaten dienen ondertekend te worden. De bestaande mandaten zullen op uw aanvraag worden opgevraagd en verrijkt met IBAN en BIC-gegevens. Bij de eerste afneming moet de crediteur vooraf de debiteur inlichten over de bedragen en de data van de afneming. SEPA DD voorziet de mogelijkheid voor een debiteur om aan zijn bank de terugbetaling te vragen van een reeds uitgevoerde debetverrichting binnen een termijn van 8 weken vanaf de boeking op de rekening (REFUND). De bank van de debiteur kan tot op de uitvoeringsdatum een incasso weigeren om technische redenen (bv. de afsluiting van een rekening). Op de uitvoeringsdatum zelf debiteert de bank van de debiteur de rekening voor zover er voldoende provisie op de rekening is. In het andere geval krijgt u een bericht. De Belgische banksector heeft een overgangsperiode voorzien van 1 november 2009 tot in 2010, waarna het systeem DOM 80 verdwijnt en vervangen wordt door SEPA Direct Debit. We raden u aan om niet te wachten tot 1 januari Om de migratie zo vlot mogelijk te maken, implementeren de Belgische banken samen met het UCV een mechanisme om de bestaande domiciliëringsmandaten op vraag van de crediteur om te zetten in SEPA Direct Debit mandaten. Zo wordt vermeden dat alle mandaten opnieuw moeten worden ondertekend. Aarzel niet om contact op te nemen met ons om u te helpen bij deze overgang. We helpen u graag verder. Samengevat SEPA Direct Debit heeft betrekking op alle domiciliëringen in de EU + 4 ; heeft betrekking op recurrente en eenmalige betalingen in euro; houdt in dat beide partijen (crediteur en debiteur) een rekening hebben bij SEPAdeelnemers; maakt gebruik van IBAN en BIC als identificatiemiddel voor de rekeningen en de referentie van het mandaat; is gebaseerd op de XML-normen; bepaalt een minimumduur van 2 dagen en een maximumduur van 5 dagen, met inbegrip van de totstandkoming van het mandaat en de eerste betaling; waarborgt de terugbetaling aan de consument tot 8 weken bij een betaling die betwist wordt (Refund); legt duidelijker regels vast voor de due date - settlement date - debit date ; legt de creatie, het beheer en de archivering van de mandaten in handen van de crediteur; eist dat de crediteur de mandaten dematerialiseert en dat de gegevens worden doorgestuurd naar de bank van de crediteur; staat voor gemeenschappelijke regels voor clearing en settlement; bepaalt duidelijk omlijnde regels voor rejects en returns; laat ruimte voor aanvullende optionele diensten vanwege de SEPA-deelnemers.

9 7 Betaalkaarten: SEPA Card Framework (SEPA CF) Het is niet de bedoeling een nieuw kaartsysteem uit te werken, maar wel een garantie te bieden voor de onderlinge bruikbaarheid van de diverse systemen die SEPA-compatibel worden. De nationale kaartschema s die in de verschillende Europese landen bestaan, zullen vervangen worden door schema s die voldoen aan het gemeenschappelijk SEPA Card Framework. Dat betekent dat betaalkaarten overal in Europa aanvaard zullen worden op dezelfde wijze als in het eigen land. In België zal het Banksys-schema initieel vervangen worden door Maestro. De technische migratie is op dit ogenblik aan de gang om te streven naar een maximaal behoud van het bestaande niveau van dienstverlening en performantie voor de gebruiker. De klanten behouden hun kaarten met een hoog beveiligingsniveau (chip en geheime code) met de garantie dat ze die overal in Europa tegen dezelfde voorwaarden kunnen gebruiken. Handelaars zullen meer soorten kaarten kunnen aanvaarden. Op Belgisch niveau was het plan opgevat om in het kader van de opstart van SEPA het bestaande Bancontact/MisterCash-schema te vervangen door het internationaal betaalschema Maestro. In afwachting van meer duidelijkheid omtrent het Europese referentiekader en door onvoldoende steun vanwege de betrokken partijen voor het welslagen van de omschakeling naar Maestro, werd op de geplande datum van 1 januari 2008 geen afstand gedaan van het nationale Bancontact/Mister Cashbetaalsysteem. In de onmiddellijke toekomst voorziet Dexia geen vervanging van zijn kaarten, aangezien hiermee nu al grensoverschrijdende verrichtingen mogelijk zijn. Concrete impact Dankzij zijn knowhow en zijn lange ervaring is Dexia Bank de partner bij uitstek voor een geslaagde omschakeling naar SEPA. > De standaardisering van de protocollen op Europees vlak is een essentieel onderdeel van de harmonisering. In een eerste fase worden de Belgische CIRI-protocollen aangepast aan de SEPA-regels. CODA, de Belgische norm voor elektronische inlichtingen op de rekening, is in maart 2007 aangepast in het licht van SEPA. Tijdens de overgangsperiode blijven de Belgische betaalmiddelen en protocollen ondersteund, zodat de continuïteit van het huidige betaalsysteem gewaarborgd is. Zodoende kunt u tijdens de omschakelingsperiode, indien u dat wenst, kiezen om op het voor u meest geschikte moment de stap te zetten naar SEPA. U vindt alle informatie omtrent de protocollen terug in ons SEPA-dossier op dexia.be en op PubliLink. > SEPA is niet alleen een uitdaging voor de banken, maar zal van alle gebruikers van betaalmiddelen een aanpassing vergen in de loop van de migratieperiode U zult uw betaal- en inningssystemen moeten herbekijken. De cliënten- en leveranciersdatabases zullen uitgebreid moeten worden met IBAN- en BIC-informatie, ook voor de binnenlandse verrichtingen. > We vestigen hier in het bijzonder uw aandacht op een maatregel die reeds ingang vond op 1 januari Sinds die datum hebben Europese banken het recht om grensoverschrijdende verrichtingen zonder IBAN- en BIC-rekeninginfo te weigeren of, indien ze dergelijke verrichtingen toch aanvaarden, daar extra kosten voor aan te rekenen. Dexia Bank zal verrichtingen zonder IBAN en BIC niet weigeren. Toch raden we u aan IBAN en BIC te gebruiken om er zeker van te zijn dat de verrichting wel degelijk de begunstigde bereikt. > Ten slotte is de afschaffing van de cheques eveneens een belangrijk gevolg van het SEPA-project. Daarom bieden we de begunstigde nu al een vervangmiddel met een betere dienstverlening aan. De overschakeling van het nationaal naar het Europees niveau impliceert dat ook voor u de gewoonten, de werkwijzen en de informaticasystemen veranderen. Dexia Bank bouwt sinds 2005 aan performante, veilige en kwalitatief hoogstaande SEPA-betaalmiddelen.

10 8 SEPA-tijdschema 01/01/2007 Europese overschrijvingen zonder IBAN/BIC-codes kunnen door buitenlandse banken worden geweigerd. Bij foutieve IBAN/BIC-codes kunnen extra kosten worden aangerekend. 03/2007 Beschikbaarstelling van het nieuwe CODA 2.1-protocol dat conform de SEPA-regels is. 01/01/2008 Kaartbetalingen worden SEPA-compliant. 28/01/2008 Mogelijkheid om gebruik te maken van de Europese overschrijving parallel met de nationale overschrijving (geleidelijke migratie). van 01/01/2009 tot 31/12/2010 Vervanging van het systeem DOM 80 door het nieuwe systeem van de Europese overschrijving. 01/11/2009 Mogelijkheid om gebruik te maken van de Europese domiciliëring. 01/01/2011 Gebruik van de pan-europese betaalmiddelen. Het nationaal circuit houdt op te bestaan. SEPA-tijdslijn Kaarten 1 jan. 1 jan. 1 jan. 1 jan. 1 jan maart jan nov Overschrijvingen Domiciliëringen Bestaande formaten CIRI01, CIRI51 SEPA Credit Transfers Bestaande formaten voor nationale en internationale betalingen CIRI01, CIRI51 + XML voor Europese overschrijving Cheques Bestaande formaten DOM 80, Layout 70 SEPA Direct Debits Bestaande formaten voor DOM 80, Layout 70 + XML voor Europese domiciliëring CODA CODA-Reporting CODA versie 2.1.c of versie 1 XML-Reporting CODA versie 2.1.c gebruik SEPA-compliant betaalmiddelen formaten

11 Enkele tips voor een zorgeloze omschakeling > Stel nu alvast iemand aan die verantwoordelijk is voor de evaluatie van de impact van SEPA en die zal zorgen voor de implementatie van de wijzigingen. > Spreek met uw softwareleverancier over SEPA en over de noodzakelijke wijzigingen. > Trek een budget uit om uw systemen SEPA-compatibel te maken. > Vergewis u ervan dat uw IBAN- en BIC-nummers correct vermeld staan op uw facturen. > Vraag de IBAN- en BIC-nummers van uw leveranciers en cliënten. > Volg het tijdschema dat door Dexia Bank zal worden opgesteld. > Raadpleeg geregeld het SEPA-dossier op dexia.be om op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen. > Voor dringende vragen: neem contact op met de SEPA Hot Line ( ). Waar kan ik terecht voor meer informatie? Dexia Bank houdt u op de hoogte van de evolutie van het SEPA-project via: > het SEPA-dossier op dexia.be > uw contactpunten: SEPA Hot Line ( ) en adres sepa@dexia.be > en Belangrijkste afkortingen SEPA Single Euro Payments Area. PSD Payment Services Directive (wetgevend kader voor betalingen in de Europese Unie). ECB Europese Centrale Bank. EC Europese Commissie. EPC European Payment Council (de Europese raad voor betalingen telt 60 banken en Europese betaalinstellingen). IBAN International Bank Account Number (SEPA-rekeningnummer). BIC Bank Identification Code (SWIFT-adres van de begunstigde bank). XML extensible Markup Language (nieuwe formaten voor de uitwisseling tussen banken en cliënten conform de SEPA-regels voor de uitvoering van overschrijvingen). CODA gecodeerd dagafschrift. CIRI-protocollen: huidige standaarduitwisselingsformaten voor betalingen in België. Mandaat overeenkomst tussen debiteur en crediteur, die een machtiging geeft tot het debiteren van de rekening van de debiteur. Reject de bank van de crediteur of de debiteur kan de debitering weigeren (foutieve IBAN, geschrapte IBAN, ). Return de bank van de debiteur kan de debitering weigeren tot 5 werkdagen na de uitvoeringsdatum. Refund de debiteur heeft het recht de terugbetaling van een Direct Debit te vragen tot 8 weken na de debitering van zijn rekening.

12 10 Verantwoordelijke uitgever: Dirk Smet, Pachecolaan Brussel 05/2009 Dexia Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel Rek. Nr RPR Brussel BTW BE Verzekeringsagent CBFA 19649A.